Lögberg - 13.11.1919, Side 1

SPEIRS-PARNELL BAKING CO.
ábyrgjast yður
fulla vigt, beztu vörur fyr-
ir lœgsta verð sem verið
getur. REYNIÐ ÞAÐ!
TALSÍMI: Garry 2346 - WINNIPEG
Það er til myndasmiður
í borginni
W. W. ROBSON
490 Main St. - Garry 1320
32 ARGANGUR
WINNIPEG, MANITOBA, FIMTUDAGINN 13. NÓVEMBER 1919
NUMER 46
Helztu Viðburðir
Síðustu Viku
Canada.
Heilbrigðisráð Manitoba fylkis
befir gefið út áskorun til Winni-
pegbúa, og fylkisbúa í heild sinni,
um að láta bólusetjast tafarlaust.
Ástæðan fyrir þessari áskorun er
sú, að þessi voðalega veiki, bólu-
veikin, hefir brotist út í Toronto,
Ont., og hefir að minsta kosti einn
maður, sem þaðan kom til Winni-
peg? veikst hér. Og til þess að
sporna við því, að veikin breiðist
út, þá hefir heilbrigðisdeild fylk-
isstjórnarinnar tekið það eina
ráð, sem til er, að skora á fólk að
láta bólusetast og geta allir feng-
jð það gert með því að gefa sig
fram á ráðhúsinu hér í Winnipeg,
þar sem stjórnin hefir gjört ráð-
stafanir til þess að menn fái það
gjört ókeypis; hið sama hefir hún
og gjört við alla heilbrigðis um-
sjónarmenn fylkisins. — íslend-
ingar, athugið þetta; dragið ekki
að láta bólusetja ýður.
Félag hafa vinnukonur í Tor-
onto, Ont., myndað, og hafa birt
stefnukrá sína að því er kaup-
gjald snertir, og er hún sem fylg-
ir: Vinnukona, sem herbergi hef-
ir í húsi því sem hún vinnur í,
má vinna lægst fyrir $12 um vik-
una og á hún þá að vinna átta kl.-
stundir á dag í sex daga. Vinnu-
kona, sem er í vist og býr ann-
ars staðar, á að hafa $15 um vik-
una og sama vinnutíma, og skal
kaupið borgað vikulega. — Ef að
svo stendur á, að húsbændurnir
þurfa að láta vinnukonur vinna
yfirtíma, það er lengur en átta kl.-
stundir á dag, skal borga þeim 50e
á tímann.— petta sem hér er sagt,
á við vinnukonur, sem ráðnar eru
í lengri tíma, en fyrir daglauna-
vinnu skal borga $8.00 á dag fyr-
ir átta tíma og 57 cent um tímann
fyrir yfirvinnu.
Afturhaldsflokkurinn í Mani-
toba hefir haldið flokksþing sitt
undanfarandi daga í Royal Alex-
andra Hotel hér í borginni. Hef-
ir það verið fjölment, 125 erinds-
rekar úr öllum kjördæmum fylk-
isins. pingið hefir farið friðsam-
lega fram. En sökum tímaskorts
sögðust leiðtogarnir ekki geta at-
hugað hinar ýmsu tillögur, sem
fram komu í sambandi við stefnu-
skrá flokksins, nógu vandlega.
Aðhyltist þingið að vísa þeim til
nefndar, sem athugaði þær og
legðu fyrir annað þing, sem hald-
ið yrði. pó var ýmislegt gert á
þinginu, sem í frásögur er fær-
andi, t. d. það, að flökkurinn kaus
sér nýjan leiðtoga, R. G. Willis;
bónda frá Boissevain, og það, að
Sir Robert Borden, sem verið hef-
ir heiðursforseti í þeim félags-
skap hér í fylkinu síðan hann
varð stjórnarformaður Canada,
var kastað út, en í hans stað sett-
ur Winnipeg afturhalds berserk-
ur, sem W. J. Bulman heitir. í
miðstjórn flokksins voru þessir
kosnir: Forseti: W. J. Tupper,
varafors.: Major Fawcett frá
Portage la Prairie og Mrs. James
Munroe frá Winnipeg.
Verzlunar umboðsmenn Canada
í Lundúnum eru nýbúnir að gjöra
samning við stjórnina á ítalíu um
að selja henni 100,000 tohn af
hveiti og á það að afhendast á
næstu þremur mánuðum.
Nýtt pappírsgjörðar verkstæði
á að byggjast í Port Arthur, Ont.,
og á að kosta $5,000,000. Verk-
stæði þetta á að standa norðarlega
í bænum og á að taka yfir 100 ekr-
ur af landi, þegar það er fullgert.
'Tætingavélar eiga að geta tætt
eða táið 30,000 tonn á ári, sulphide
vélarnar 75,000 tonn og vélarnar,
sem búa til blaða pappír, eiga að
framleiða 35,000 tonn. Tveir
Bandaríkjamenn eru á bak við
þessa iðnaðarstofnun og einn Can-
adamaður.
Maður einn, sem verið hefir við
dýraveiðar norður í Yukon hérað-
inu, kom með grávöru sína til New
York fyrir skömmu; á meðal ann-
ars hafði hann mefðferðis 8,000
vatnsrottuskinn, og seldi þau fyr-
ir rúmlega $19,000, og gerir það
$2.40 fyrir hvert skinn. Fyrir tíu
árum síðan voru vatnsrottuskinn
seld á frá 4 til 10 cent hvert.
All merkilega uppfundningu
hafa menn tveir í Cape Breton
gert. pað er bátur eða skip, sem
hægt er að sigla án þess að það
snerti vatn eða sjó (fiydroplane
Boat). Bátur þessi hefir verið
reyndur og hefir reynst vel — far-
ið 71 mílu vegar á klukkustund.
pegar hann fer með fullri ferð, er
kjölur eða botn skipsins þrjú fet
upp úr sjónum. En niðri í sjón-
um eru spaðar úr járni, sem eru
þunnnir í þá röndina, sem fram
snýr og eru kallaðir hnífar. peir
halda skipinu uppi, þegar það er
komið á fulla ferð.
Látinn er Oharles Julius Mickle
dómari, merkur maður og vel
þektur. Hann var fylkisritari
Manitoba í stjórnartíð Greenway.
Varð það árið 1896 og hélt þeirri
stöðu þar til árið 1900. Og þegar
Greenway stjórnin féll, gjörðist
hann leiðtogi frjálslynda flokks-
ins á þingi. Hann var fyrst kos-
inn til þings í Manitoba 1888 Og
vann stöðugt sigur á meðan hann
sótti um þingmensku eftir það.
En árið 1908 sagði hann af sér
þingmensku og var skipaður í
dómara embætti. — Hon. C. J.
Mickle var fæddur í Stratford í
Ontario 22. júlí 1842, en fluttist
til Manitoba 1882. Heimili hans
var í Minnedosa, Man.
Bretland
Barn fæddist í Hamimersmith,
London, sem vigtaði eitt og hálft
pund. pað var níu þumlunga á
lengd en var vel frískt og dafn-
aði brátt.
Útgjöld brezku stjórnarinnar
frá fyrsta apríl og til 30. septem-
ber, voru £4,225,000 á dag; en frá
fyrsta október til þess fimtánda
voru þau £3,765,000 á dag.
Fjármálaþing hefir staðið yfir I
Lundúnum undanfarandi. ping
þetta hafa sótt erindrekar frá
pýzkalandi og Austurríki. Á því
mættu þeir Karl Kauteky, Franz
Oppenheimer prófessor í Bren-
tano, Dr. Guttman, Dr. Karl Schle-
singer, Freiderich Hiritz og Dr.
Moritz Bonn frá pýzkalandi og
Austurríki. Aðal verkefni þessa
þings er að reyna að koma lagi á
peningamálin og varna þ ess að
fólk þurfi að líða sökum vista-
skorts. Forseti þingsins er Par-
moor lávarður.
\
Paul Kruger, sem var forseti
í Transvaal, sendi fé mikið með
skipi, sem Dorothea hét. Skipið
fórst við strendur Afíríku með
meira en þriggja miljón dollara
virði af gulli, sem gamli maður-
inn átti. Félag var þá myndað á
Bretlandi til þess að ná því gulli
og öðru fémætu, sem með skipinu
fórst, en mishepnaðist. Nú hefir
það félag tekið sig aftur til og
heldur að það geti með þeim tækj-
um sem nú eru, framkvæmt þetta.
—Auk þessa skips hafa eftirfylgj-
andi skip sokkið þar syðra: The
Grosvenor, með fram Pandolands
ströndum, með $8,750,000 virði af
gulli og öðru fémætu. Araston, í
Maccus firðinum, með $4,000,000.
Við Birkshead grynningarnar
sökk skip með $3,00,000 innan-
borðs. Skipið Atlas við austur-
strönd Afríku með $3,300,000. Enn
eitt skip við Thunderbolt Reefs
með $2,700,000 af gulli og gim-
steinum; og svo skipið Abercrom-
bie með $900,000 og Morstei með
$700,000. Menn sjá því, að það er
ekki til lítils að vinna.
Læknir einn á Bretlandi, sem
var í flugliði Breta, hefir komið
fram með þá tillögu, að nota loft-
för til lækninga fyrir tæringar-
veika menn. Segir hann, að sjúk-
lingarnir gæti þá verið, jafnvel
viku, 5,000 fet uppi í loftinu, og
helzt þar sem loftið er eins hreint
og þar sem það er hreinast í hin-
um nafnkunnu fjalla heilsuhælum
þar sem auðmenn einir geti notið
þess.
Frumvarp til laga er borið fram
í brezka þinginu um að veita öllu
fólki á Bretlandi, sem orðið er 70
ára að aldri, lífeyrir, sem nemur
10 shillings á viku, án tillits til
efnalegra ástæða þeirra, sem í
hlut eiga, og er gjört ráð fyrir, að
það muni taka £41,000,000 á ári
að fullnægja þeim lög^um.
Bretar höfðu áður slík lög, sem
skipuðu fyrir um lífeyri handa
öldruðu fólki. En í þeim var tek-
ið fram, að engum, sem hefði ár-
legar inntektir sem færu fram úr
£31 106, skyldi veittur styrkur og
ekki heldur letingjum eða þeim,
sem styrktir eru af almennu fé eða
hafa í fangelsi verið. Kn ef hið
nýja frumvarp verður að lögum,
þá verða þessar undantekningar
numdar burtu og öllum, sem náð
hafa 70 ára aldri, greiddur lífeyri.
Bretar greiddu árin 1916—17 í líf-
eyrir til aldraðs fólk á Bretlandi
£12,000,000, en árin 1917—18 var
sú upphæð £18,000,000.
Verkamanna blaðið Daily Her-
ald flytur þær fréttir, að Soviet-
stjórnin á Rúisslandi hafi sent
sambandsþjóðunum tilboð um að
semja frið og á það boð að hafa
komið til Lundúna með Lieut.-Col.
Lestvany Malone, einum af þing-
mönnum í brezka þinginu, sem er
nýkominn frá Rússlandi. Aðal-
skilyrði þessa friðartilboðs eru:
Fyrst, að friðarþing sé sett í ein-
hverju hlutlausu landi, eftir að
um vopnahlé hefir verið samið.
Annað, að viðskifta samband verði
aftur frjálst við samiband^þjóð-
irnar og allar þjóðir. priðja, að
Soviet stjórnin á Rússlandi hefði
rétt til þess að senda umboðsmenn
sína til allra landa. Fjórða, upp-
gjöf saka í sambandi við alla
rússneska hermenn og pólitiska
fanga. Fimta, að sambandsmenn
heimti heim allan sinn her úr
Rússlandi og hætti að veita Rúss-
um lið. Sjötta, að Soviet stjórnin
lofast til þess að viðurkenna
skuldir þær, sem útlendar þjóðir
áttu hjá Rússum undir stjórn
keisarans.
Verzlun Breta jókst í október
sem hér segir: Á innfluttum
vörum um $194,280,000, og á út-
fluttum vörum um $181,205,000.
Bandaríkin
Sykurskortur all tilfinnanlegur
á sér stað i Bandarikjunum og er
talar um að úthluta sykri eftir syk-
urseðlum eins og átti sér stað á
stríðstímuum. Enn fremur hefir
verið ákveðið að heildsalar megi
ekki selja sykur dýrara en tíu cent
pundið.
Gimsteinum, sem voru$150,000
virði var stolið frá konu einni í
New York fyrir nokkrum dögum
og var lögreglunni fengið málið í
hendur til rannsóknar.
Verkfallinu lokið.
Eftir að leiðtogar verka-
manna í B.ríkjunum höfðu
vandlega athugað aðstöðu
manna þeirra, sem vinna í
linkolanámum þar syðra og
verkfall gjörðu 1. nóvember,
lýsti bráðabirgða formaður
þeirra yfir því kl. 4.10 f. h. á
þriðjudaginn, að verkamenn
og leiðtogar þeirra gætu með
engu móti barist gegn stjórn
síns eigin lands, og að verk-
fallinu, sem að hafið var af
námamönnum 1. nóvember,
væri því lokið.
Sagt er, að hinar nauðsynlegustu
fæðutegundir hafi fallið í verði í
Bandaríkjunum nm tvo af hundr.
í september, en samt eru þær 88
af hundraði hærri heldur en þær
voru árið 1913.
Gyðinga drengur einn í Balti-
more var, eins og drengjum er títt,
að hlaupa á eftir vagni, sem ekið
var um götur borgarinnar, til þess
að ná sér í keyrslu, en misti haldi
á vagninum, féll niður á götuna og
meiddist mikið á andliti, sérstak-
lega á nefi. Strákur tekur sig til
og fer inn á hermanna spitala, sem
þar er skamt frá, gerir boð fyrir
yfirlæknirinn og ávarpar hann á
þessa leið: “Herra læknir! Eg er
Gyðingur og eg er stoltur af þjóð-
erni mínu. Eg hefi orðið fyrir
skakkafalli, seoa gjörir það að verk-
um, að nefnið á mér líkist mjög
nefinu á írsku drengjunum, sem
búa í nágrenninu við mig. Eg
heyrði söguna um hvað þeir gera
fyrir hermennina í Fort McHenry.
Getur þú ekki gjört mig heilan á
sama hátt?” — Læknirinn virti
drenginn fyrir sér, tók hann svo og
lagfærði nefið á honum svo hann
ber hin sönnu einkenni þjóðar
sinnar.
Maður að nafni W. B. Van Vallin,
prófessor frá Pennsylvania háskól-
anum? hefir tvö síðastliðin ár ver-
ið á rannsóknarférð norður í Al-
aska á svæð því, sem kallað er
Barrow-land. En svo heitir land-
spilda ein norður við íshaf í Al-
aska, nefnd svo eftir Sir John Bar-
row, landkönnunarmanni enskum.
Hefir prófessorinn verið að safna
fornleifum frá steinaldar tímabili
Eskimóa. og hefir grafið upp Eski-
móaþorp eitt gamalt og fann þar
tuttugu lík af fólki því, sem í því
þarpi hefr lifað. pau voru öll
írosin og ósködduð.
Félag eitt er myndað í Centoria
í Suður Dakota, sem kallar sig ‘Old
Clothes Club’ (gamalla fata félag).
Aðal markmið þess er, að slíta vel
út fötum sínum og þannig lækka
verð á fatnaði. Heiðursmerki fé-
lagsins er bót, sem verður að vera
þar á fötum manns, sem alli'r geta
séð hana. Betra samt, að bæturn-
ar séu tvær.
Vongóð brúður er Mrs. Elmer
Crawford, 68 ára gömul, í Okla-
homa, sem sagði við kunningja-
konu sína á sjálfan giftingardag
sinn: ‘Eg sá um hina þrjá menn
mína þar til þeir dóu, eg ætla mér
að gera það sama við þennan.” —
Crawford er 75 ára gamall.
Maður einn í Texas sagði, þegar
hermennirnir frá Waller County
lögðu á stað til Frakklands í stríð-
ið: “Eg skal gefa einn dollar fyrir
pundið í þeim pjóðverja, sem þið
handsamið fyrst, drengir.” Svo
leið og beið, stríðið hætti og Waller
County drengirnir komu heim aft-
ur. En svo fær þessi maður, sem
fénu lofaði, reikning frá einum
af hermönnunum, þeim er af Wal-
ler County piltunum varð fyrstur
til þess að taka pjóðverja til fanga,
að upphæð $176. pað var þyngd
pjóðverjans. Hinn varð að borga.
John L. Lewis, bráðabirgða for-
seti hinna sameinuðu námafélaga í
Bandaríkjunum^ sem eru um 4,000
að tölu, hefir boðið öllum mönnum,
sem í þeim félögum eru og vinna
að linkolagrefti, að hefja verkfall
1. nóvember.
Bandaríkin hafa gjört kröfu til
þess að fá átta af fólks- og vöru-
flutningaskipum þeim, sem pjóð-
verjar áttu en sem föst voru sett á
höfnum Baftdarík,’arma meðan á
stríðinu stóð. Fimm af þessum átta
hafa þau nú fengið og hafa þau
verið afhent nefnd þeirri, sem lítur
eftir vöru- og fólks-flutningum
Bandaríkjanna (The Shipping
Board).
Samþykt hefir verið af þingi
Bandaríkjanna að framlengja rétt
stjórnarinnar í Washington til þess
að ráða yfir og úthluta vegabréfum
til útlendinga, sem um Bandaríkin
þurfa að ferðast á sama hátt og
gert var á meðan stríðið stóð yfir,
um eins árs skeið eftir að friðar-
samningarnir verða undirskrif-
aðir.
Fjórar breytingar, sem sumir í
nefnd þeirri sem fjallar um utan-
ríkismál í efri málstofu Banda-
rkjanna vildu gjöra við friðar-
samningana, hafa nú allar verið
feldar og þykir sennilegt, að samn-
ingarnir muni verða samþyktir í
efri málstofunni án breytinga. En
?að er talið jafn sennilegt, að öld-
ungaráðið muni áskilja sér ákvæð-
isrétt í sumum málum alþjóðasam-
bandsins, að því leyti sem þau
snerta Bandaríkin.
Frumvarp til 'laga liggur fyrir
öldungadeild Bandarkjanna þpss
efnis, að banna verkfall á járn-
brautum innan ríkjanna.
Count V. Macchi Di Cellera, sem
verið hefir sendiherra ítala í Bríkj-
unum síðan 1916, lézt í Washing-
ton í fyrri viku.
Alþjóða verzlunarfél. stendur til
að verði bráðlega myndað. Erinds-
rekar frá mörgum löndum ætla að
hafa fund með sér í Atlantic City
til þess að tala um samvinu og sam-
tök í verzlunarheiminum. Sagt er
að svipað fyrirkomulag og alþjóða-
sambandið á að byggjast á, eigi að
verða ráðandi í þessu nýja alheims
verzlunarfélagi. Tala erindsreka
þjóðanna í þessu nýja verzlunar
sambandi eiga að vera jafn margir
frá hverri þjóð og í alþjóða sam-
bandinu.
Dáinn er að heitnili sínu í Oak
Ridge? New Jersey, Alfred T. Ring-
ling, aðal maðurinn í hinu nafn-
unna sýningarfélagi sem þekt er
undir nafninu Ringling Bros.
Um fimm hundruð manna, sem
vinna við kjötverzlanir manns
eins í Brooklyn, er Adolph Gobel
heitir, hafa gert verkfall og á með-
al annars, sem þeir krefjast, er að
þeim, sem keyra vörur frá sölubúð-
um og heim til kaupenda, sé borg-
að frá $102 til $245 um vikuna.
Mr. Gobel hefir lokað sölubúðum
sínum um tíma.
Frá öðrum löndum.
Mál hefir verið höfðað á móti
undirforingja einum, Sadoul að
nafni, sem sendur var til Rúss-
lands en gekk í lið með Bolshe-
viki mönnum þegar þangað kom.
Prestar þeir á meðal Czecho-
Slova, sem bannfærðir hafa verið
fyrir það að gifta sig, hafa sent
bænarskrá til páfans um að hann
leyfi prestum að giftast í nýja
Czecho-Slavia lýðveldinu.
Stjórnin í Chili hefir ákveðið
að taka boði frá stjórninni á Bret-
landi um að setja þar á stofn
flugvéla verkstæði.
pess hefir verið farið á leið við
forsætisráðh. Frakka, Clemenc-
eau; af kjósendum í Strassbourg-
kjördæminu í Alsace, að hann
gerðist þingmaður þeirra. Sá er
þingmaður var fyrir það kjör-
dæmi árið 1871, hét Leon Gam-
betta.
Flugmaðurinn franski, Etienne
Poulet, sem ætlaði að fljúga frá
Paris til Ástralíu, lenti í ofviðri
miklu yfir Adriahafinu, svo að
hann varð nauðbeygður að lenda í
Valona í Albaniu.
Stríðið á milli Prússa og Frakka
1871, kostaði pjóðverja $20,000,-
000 á dag og þótti mikið. Stríðið,
sem er nýafstaðið, kostaði pjóð-
verja $300,000,000 á dag.
Crt af verkföllum þeim, sem átt
hafa sér stað í Kaupmannahöfn,
bæði við almenna vinnu og eink-
um þó í sambandi við verkfall
það, er upp- og útskipunarmenn
gerðu, lögðu vinstri menn fram
spurningu fyrir forsætisráðherra
Zahle í danska þinginu, og vildu
fá að vita hvaða ráð stjórnin hefði
hugsað sér að taka til þess að
vernda iðnað landsins en þó eink-
um verlunarsambönd. Ráðherr-
ann svaraði, að samninga tilraun-
ir þær, sem hann og fjármálaráð-
herrann hefðu verið að gera við
umboðsmenn verkfallsimanna og
verkamanna félaga hefðu algjör-
lega mishepnast, en tók þing-
mönnum samt vara fyrir að leggja
of mikla áherzlu á ástandið, þó að
hann vildi ekki draga of mjög úr
hættunni, sem af verkföllunum
stafaði og lysti þvi yfir um leið,
að hann áliti að korn til brauð-
gerðar í borginni væri nægilegt;
sagði, að það sem 15 stórar flutn-
inga bifreiðar gætu flutt nægði
borginni á dag, en að 34 slíkar
flutnings vagnar væru nú ný-
komnir í bæinn og að samning
væri búið að gera við ráðsmenn
stjórnarjárnbrautana <að sjá um
að korn til brauðgerðar skorti ekki
og gat þess að síðustu, að herlið-
ið yrði ekki kallað út fyr en í síð-
ustu lög.
Verzlun Kína við önnur lönd er
stöðugt að vaxia. Hún nam þó
mestu árið 1918, en þá var hún
$1,241,645,908, og er það $204,-
813,181 meira en þegar hún var
hæst næst áður.
Bændur og búalýður í Búlgaríu
hefir krafist þess, að fyrverandi
konungur þeirra, Ferdinand, sé
dreginn fyrir lög og dóm.
Áttatíu þúsund menn, sem að
húsabyggingum vinna í Lillies á
Frakklandi, hafa gjört verkfall.
Bæjarstjórnin í Stokkhólmi í
Svíþjóð hefir sett til síðu tvær
miljónir króna til þess að reyna
að bæta úr húseklu sem þar er í
borginni.
Svartidauði geysar ægilegur í
Formosa í norðausturpartinum af
Argentínu.
Blað eitt, sem heitir Weekly
Journal og gefið er út i New Am-
sterdam, skrifaði all skrinorða
grein um að sjálfsagt væri að
láta fyrverandi pýkalandskeisara
lauisan til þess að hægra væri að
rannsaka mál hans, og að hann
tæki út maklega hegningu. En
fyrir þetta hafa öll blöðin í Hol-
landi rifið þetta blað miskunnar-
laust í sig.
Nefnd sú sem um utanríkismálin
fjallar á þingi pjóðverja hefir
neitað að verða við þeim tilmælum
sambandsþjóðanna, að setja útflut-
ningsbann á allar vörur til Rúss-
lands.
Bela Kun sá er einvaldur var um
tíma í Soviet stjórninni á Ung-
verjalandi, er sagt að hafi sloppið
úr gæsluvarðhaldi í Vínarborg og
kvað nú vera kominn til Italíu, þar
sem að hann æsir lýðinn til upp-
reisna á móti lögum og stjórn.
Jötuninn H.C. of L.
Vér þekkjum af sögnum að fyrri um frón,
ferlegir jötnar og trölL
æddu sem grimmúðug, gapandi ljón,
svo geig hafði mannþjóðin öll.
1 drekaham ægum um firnindi og fjöll
þau flugu og úthöfin breið;
svo unnu þau lýðum og löndunum spjöll
og leyfðu þau böli og neyð.
Oss þótti’ ekki líklegt vor þjóðframa öld
þyrfti við tröllin að fást.
Það fór nú samt svo. Því við fortíðar gjöld
framtíð og nútíðin kljást.
Og jötnanna kyn er ei útdáið enn;
nú einn vinnur heiminum spell.
Þið kannist víst öll við liann, konur og menn,
við köllum hann H. C. of L.
Einn fornaldar jötun með járnkylfu sló
og jafnan sleit limu frá bol;
í heiftbræði mannkind úr hálsliðum dró,
eða höfúðin muldi sem kol.
En þessi, hinn nýi, fer öðruvísi’ að,
hann iðkar ei skyndibrögð nein;
því honum er full-ljóst að hungrið sé það,
sem hið harðasta vinni oss mein.
Og þess vegna hefir hann hramminn út glent
og honum á forða vorn sló.
En ekki er skræfum né huglausum hent
það honum að draga úr kló.
En er það þá furða, að gremjan oss grær,
þegar göngum vér svangir frá verð;
en jötuninn ögrandi, háðslega hlær
og handleikur vistanna mergð?
Til höfuðs að setja’ honum höfum við reynt
þau hraustmeni’ er eigum vér bezt.
Við blak þeirra honum ei meir verður meint,
en er mýfluga’ á búk honum sezt.
Og margur, sem allar þær aðfarir sér,
því efa í huga sér fann,
að sá Davíð sé fæddur. sem ætlað það er
að afhöfða Golíat þann.
B.Þ.
Bæn.
Eftir Axel Th.
Eg ákalla þig, sem átt ómælda ást
og aldrei í neyðinni er f jær.
.Á æskunnar dögum þú sorg mína sást
og seiddir mig himninum nær.
Eg nýt þín svo nú,
í náð gef mér trú.
Gef mér styrk til að starfa
svo stutt hverja þarfa
geti’ eg hugsjón, sem heimlandi mínu
verði hamingja í verkinu þínu.
(Troy, 21. okt. 1919).
Or vinarbréfi.
Stökur eftir A. Th.
Vinur! Stundum eru stirð
stefin mín á haustin,
einkum þegar komin er kyrð
um klökug fjörunaustin.
Vinur! Hvar sem einn eg er
út um heim að sveima,
alt af einhver Skollasker
skal mig dreyma heima.
Við mig liuliðs bindur band
blá-hár fjalla tindur,
er fer eg þar um fjörusand,
er feykir haustins vindur.
Það er eitthvað eðli í mér,
að eigra bygðum fjarri,
og stundum út við “Skolla”-sker
skellur liurðin nærri.
En einkanlega eins og nú
eirðarlaus í gegnum
vildi’ eg eiga bæ og bú
bláum undir veggnum.
Þegar lífsins napurt negg
nætur rónni eyðir,
Snæfells hvíta og víða vegg
vísan til mín seiðir.
Islands hérna ungur sveinn
eigrar í mengi tíðum,
en betra’ væri að arka einn
undir Lönguhlíðum.
Hugann taki tilhlökkun
tekin—á leið til “Víkur”
og ánægður þá Axel mun,
ef einhversstaðar rýkur.
Troy, 21.-10.-’19.