Lögberg - 21.10.1920, Blaðsíða 1

SPEIRS-PARNELL BAKING CO.
ábyrgjast yður
fulla vigt, beztu vörur fyr-
ir lœgsta verð sem verið
getur. R E Y NIÐ Þ AÐ!
TALSÍMI: Garry 2346 - WINNIPEG
Það er til myndasmiður
í borginni
W. W. ROBSON
490 Main St. - Garry 1320
33. ARGANGUR
WINNIPEG, MANITOBA, FIMTUDAGINN . 2 OKTÓBER 1920
NUMER 42
Við höfum lög
“Vér höf urn lögmál, og eftir lögmálinu
á hann að deyja.”
tíyðinga foringjar.
VL j liöfum lög,—sig landinn á að beygja,
þeirn lögum samkvæmt má hann þræla, deyja.
Þeim ensk-fædda ber einkum hér að stjórna,
hinn “útlendi” er hentugur—til fórna. ,
Við námum land, hér bygðum, plægðum, bárum,
og borgarar við töldumst fyr á árum,
Þeim rétti nú er rænt frá okkar konum,
og rænt frá okkar börnum, dætrum, sonum.
Við höfum lög—en landinn má ei kjósa,
en landsins stjórn og yfirvöldum hrósa;
því konur liafa ekkert vit á víni,—
það vit er rnest hjá ensku drykkjusvíni.
A stríðsins árum ýmsir mintu’ á skyldur,
þá einkasonurinn var talinn gildur.
En fylgdi enginn réttur slíkum raunum?
Gaf ríkið þetta bezt að eftirlaunum?
Þeir syðra veittu svörtum þrælum frelsi,
en svona fjötra brezkir landann helsi.
Og enginn myndi í átthögunum trúa
að Islcndinga mætti þannig kúga.
Þó gullhringar nú galtar prýði trýni,—r
|)ó glæpsamlega |>rengt sé hér inn víni:
"Við lifum það, að lyftist þrældóms skýla,
að lævís stjórn hjá Bakkusi mun hvíla.
Eg fylli engan flokk í þessu landi,
og fjarri mér er skrílshöfðingja andi;—
en hér er, bróðir, enska afturhaldið,
og, íslenzk móðir, þetta’ er sonargjaldið!
Jjg boða enga bylting nokkrum manni,
eg boða’ og krefst með fullum rétti og sanni:
Að Bretinn ræni ei rétti okkar mæður,
að ríkislögin skoði okkur bræður!
Jónas A. Sigurðsson.
Helztu Viðburðir
Síðustu Viku
Canada.
í sííSasta blaði gátum vér um, aS
verzlunamefnd Canada hefði tek-
ið í strenginn með sykurmyllun-
um um að sporna á móti innflutn-
ingi frá Bandaríkjunum á ódýr-
um sykri, og léð myllueigendun-
um alt þetta fylgi til þess að |
halda sykurverðinu í að minsta
kosti 19% centi pundinu. En
þessi verzlunarnefnd, sem ekkert
hefir látið til sín heyra í langa
tíð og að því er menn vita ekkert
gjört nema hirða laun sín úr
landssjóði, var ekki ánægð með
þetta, heldur gefur hún út skip-
un um, að sykurverð í Canada
skuli vera ekki 19% cent eins og
myllueigendurnir báðu um, held-
ur 21 cent pundið. — pegar þessi
sleggjudómur verzlunar nefndar-
innar kom út, varð fólk í landinu
uppvægt og blöðin fordæmdu það.
Afleiðingin varð sú, að stjórnin í
Ottawa þorði ekki annað en setja
úrskurð nefndarinnar til síðu, og
hún gjörði það á Iþeim grund-
velli, að nefndin hefði gengið skör
framar en lögin leyfðu. Dóms-
mála stjórinn kvað nefndina ekk-
ert vald hafa til þess að ákveða
fast verð á neinni vörutegund, og
því skyldi þessi dómur hennar
settur til síðu, og mælti svo fyrir
að sykurverzlun skyldi frjáls og
óháð eftir sem áður, þar til rann-
sókn í málinu gæti farið fram, og
var ákveðið áð hún skyldi hafin
20. þ.m. Myllu eigendurnir urðu
þessu stórreiðir og til þess að ná
sér niðri lokuðu þeir allir myllum
sínum og neituðu að selja eitt ein-
fsta pund af sykri fyrir neðan
það sem þeir kalla sanngjarnt
verð, það er sanngjarnan hagnað
frá þeirra sjónarmiði.
Samsæri fanga gegn Bowman
fangaverði í Portage la Prairie
hefir komist upp; ætluðu fjórir
fangar að myrða hann og ná fang-
e'lsis lyklunum, strjúka síðan og
hittast aftur í Montreal.
Félag hefir verið myndað hér í
Winnipeg með $200,000 höfuð-
stól til þess að setja á stofn
hreindýra og moskus dýra bú
norður undir Ishafi, og hefir fé-
jagið leigt sér þar landspildu
mik'la til þeirra þarfa. Hugmynd
félagsins er, að nota flugvélar við
ferðalög fram og aftur í sam-
bandi við bú þetta.
Viínsali einn í Kingston, Ont.,
sem lítið hafði orðið af vínföng-
um til að selja, fór til Montreal,
og keypti sér þar hest fyrir $100,
leigði sérstakan járnbrautarvagn
og bjó hann út eins og vani er að
búa út vagna, sem frægir og
verðmiklir veðreiðahestar eru
fluttir í, stoppaði alt í kring um
klárinn, svo ómögulegt væri að
hann gæti slangrast neitt til eða
melitt sig. Svo setti hann um-
sjónarmann á vagninn og $100,000
virði af vínföngum og komst
kllakklaust með alt heim til sín.
í síðustu viku brutust þjófar
inn í Union bankann í Winkler-
þorpinu hér í fylkinu og stálu
$19,000. Gjaldkeri benkans, Wil-
liams að nafni, svaf í bankanum,
létu þjófarnir hann ljúka upp
ytri hurð öryggisskápsins, en innri
hufrðinni gat hann ekki lokið upp
svo þeir sprengdu hana upp. En
áður en þeir gerðu það, báru þeir
gjaldkerann bundinn í rúmi sínu
út úr byggingunni; þrjár tilraun-
ir urðu þeir að gera áður en þeim
tókst 'að sprengja upp hurðina á
öryggisskápnum og voru þeir að
bauka við þetta í hálfan annan
klukkutíma, en á meðan stóð einn
áf þessum félögum úti fyrir dyr-
um bankans d& rak menn, sem
heyrðu til innbrotsþjófanna og
komu út úr húsum sínum, inn aft-
ur með harðri hendi, því verkið
var framið að nóttu til. Einhver
kallaði lögreglumann bæjarins
upp í síma og sagði honum hvað
væri verið að gjöra, en hann
hreyfði sig ekki unz þjófarnir
voru allir á burt, sagði að hann
hefði ekki getað komist burt frá
heimili sínu, því kona sín hefði
ekki með neinu móti viiljað láta
sig fara. Verið er að rannsaka
mál þetta, en þjófarnir hafa ekki
náðst enn.
Stjórnin í Ontario er að gera
tilraun til að fá 50,000 bændur og
vinnumenn vana landbúnaði til
að flytja inn í fylkið frá Eng-
landi og setjast að í fylkinu. Um-
sjónarmenn innflutnings segja,
að yflikið skortði í vetur að
minsta kosti tuttugu og fimm þús-
und vinnumanna, er kunni til
venjulegrar sveitavinnu Einnig
hefir stjórnin í hyggju að setja á
fót innflutninga skrifstofur í
Danmörku, Noregi, SVíþjóð og
Hollandi.
Hon. G. H. Malcolm, hinn nýi
landbúnaðar ráðherra Manitoba-
stjórnarinnar, sem lögum sam-
kvæmt varð að sækja um endur-
kosningu eftir útnefningu' hans í
ráðuneytið, hlaut kosningu gagn-
sóknarlaust í Birtle kjördæminu,
sem hann hefir verið þingmaður
fyrir síðan árið 1909.
Eldur kom upp nýlega í Can-
adian Cereal byggingunni í Til-
sonborg, Ont, og olli $500,000
tjóni.
Bandaríkin
Samuel Gompers, forseti verka-
manna sambandsins í Ameríku,
hefir fyrir skömmu gefið út yfir-
lýsingu þess efnis, að American
Federation of Lábor þverneiti að
hafa nokkur mök við æsingafé-
lagsskap verkamanna í Norður-
álfunni
Heildsöluverð í Bandaríkjunum
hefir stöðugt verið að lækka und-
anfarnar vikur, og þótt lækkunar-
innar hafi gætt tiltölulega lítið í
smásölu hingað til, þá spá því öll
helztu verzlunarrit, að áður en
langt um líði, muni margar lífs-
nauðsynjar verða seldar á svip-
uðu verði og viðgekst fyrir stríðið.
Sykur hefir alt af verið að falla í
verði íí Badaríkjunum. Er mælt,
að sökum lækkunarinnar hafi
verðgildi núverandi sykurbyrgða
fallið um tvö hundruð og fimtíu
miljónir dala.
Látinn er fyrrum Senator W.
Murry Crane, að heimili sínu,
Dalton, Mass., sextíu og átta ára
að aldri.
í síðastliðnum september mán-
uði komu til Bandaríkjanna 85,394
nýir innflytjendur. Er það lang-
hæsta talan á einum mánuði síðan
ófriðurinn hófst.
Wilson forseti hefir sent út á-
varp til þjóðar sinnar um að veita
þjóðasambandinu fylgi við næstu
forsetakosningar.
Tollar af skipum, sem um Pan-
amaskurðinn fóru í september-
mánuði síðastliðnum námu fullri
miljón dala.
Samkvæmt hagskýrslum Banda-
ríkjanna hefir fjölgun fólks í eft-
irgreindum ríkjum orðið þessi á
gíðustu tíu árum: Kentucky, 2,-
416,013, fjölgun 126,108; North
Þakota: 645,730, fjölgun, 68,674;
New York: 10,384,144, fjölgun
1,270,530; New Jersey: 3,155,374,
fjölgun, 618,207; Texas: 4,661,027,
fjölgun 764,485; Idaho: 431,826,
fjölgun 106,232; Arizona: 333,273,
fjölgun 128,919; Kansas: 1,769,-
185, fjölgun, 78,236; North Carol-
ina: 2,556,486, fjölgun 350,199;
West Virginia: 1,463,610, fjölgun
242.491. \
Sektardómur sá, er undirréttur
kvað upp fyrir nokkru yfir William
D. Haywood (Big Bill) og níutíu
og þremur öðrum æsingamönnum
I.W.W., hefir nú verið staðfestur
í áfrýjunarrétti Bapdart'kjanna.
Lands afurðir í Bandaríkjunum
hafa fallið í verði síðastliðinn mán-
uð sem svo nemur 15.6 af hundraði.
Póstmála ráðherra Bandaríkj-
anna Burleson hefir skipað Carlyle
póstmeistara að setja niður kaup
450 pósthús iþjóna þeirra sem höfðu
frá $2,000 — $3,000 í árslaun.
Læknishjón í New York sem eiga
dýrt og veglegt heimili, tóku sér
ferð á hendur í sumar sér til skemt-
unar og hvíldar, en á meðan þau
voru í burtu leigðu þau íbúðarhús
sitt með öllum húsmunum til álit-
legs leiguliða. Þegar læknishjónin
komu heim um daginn fóru þau
heim að húsi sínu og ætluðu inn, en
leiöandinn var enn ófarinn úr hús-
inu og kvaðst hvergi fara, og það
væru heldur ekki til nein lög sem
heimiluöu húseiganda að reka leigj-
endur sína út á götuna undir vetur-
inn. Læknishjónin vildu ekki hætta
á lögsókn í málinu og hafast nú við
í litlu kvistherbergi þar í borginni.
Kona ein, ung, í Chicago giftist
tveimur mönnum og bjó með þeim
báðum, því svo stóð á að annar
maðurinn vann á nóttunum en hinn
á daginn; menn þessir áttu tvö
heimili og voru báðir hinir lukku-
legustu, þeir unnu baki brotnu, og
af því nú er kaupgjald hátt þá
græddust báðum nokkuð fé, og
fengu þeir konu sinni peningana til
þess að leggja inn á banka. Annar
þessara manna átti heima að No. 9
East Superior St., hinn að 720
North Street. Svo vildi það til
einu sinni að maðurinn sem heima
átti að No. 9 East Superior Street,
inætti konu sinni og manni her.nar
No, 2 þar sem þau voru á gangi
eftir götu í borginni. Lenti i ilt á
milli mannanna svo þeir börðust,
voru teknir fastir fyrir ósiðferöi
og settir báðir í sama fangaklefann
þar fóru þeir að tala um sínar sak-
ir og komst þá upp hvernin ástatt
var tilkyntu þeir lögreglunni og var
þeim þá slept. Þegar mennirnir
komu heim til sín var frúin öll á
kurt með skildingana þeirra.
Nýútkomin manntalsskýrsla í
Bandaríkjunum sýnir fólksfjöldan
>ar árið 1929 að vera 105,683,108.
Eins árs 'betrunarhús vist eiga
þeir menn í New York sem stór-
hýsi eiga og leigja þau út til ann-
ara í vændutn ef þeir ekki sjá um aö
68 stiga hiti sé í þeim frá kl. 6 á
morgnana til kl. 10 á kveldin þegar
50 stiga kuldi sé úti, eða kaldara,
eftir þvi sem heilbrigðisnefnd borg-
arinnar hefir ákvéðið.
Lögfræðingur að nafni Galagher
sem í þjónustu Bandaríkja stjórn-
arinnar hefir verið að rannsaka
verð það er gestgjafar, og þeir er
máltíðir selja setja á varning sinn,
segir að gestgjafa hús eitt í Boston
Mass., hafi selt 2 tómötur sem
hýðiö var tekið af á $1.70.
---------0--------
Bretland
Eitt ptórkostlegasta og yfir-
gripsmesta verkfall, sem sögur
fara af, stendur yfir á Bretlandi
um þessar mundir og hófst síð-
astliðinn laugardag. Enn sem
komið er eru það aðalega menn,
er í kolanámum vinna, sem lagt
hafa niður störf, og nemur tala
þeirra fyllilega miljón. Verkfall
þetta hefir lengi vofað yfir, og
margítrekaðar tilraunir til sam-
þomulags gerðar af hálfu beggja
^ðilja — stjórnar og námumanna,
en að lokum fóru samkomulags til-
raunir allar út í veður og vind.
Ástæðurnar, sem námamenn
byggja verkfallið á, eru tvær; hin
fyrri krafa um nokkru hærra
kaupgjald, en hin síðari og veiga-
meiri sú,að ríkið taki í sínar hend-
ur starfrækslu allra kolanám-
anna tafarlaust. Fyrri kröfunni
hafa námamenn fengið fullnægt,
eða því sem næst, hafa fengið
'kauphækkun, er nokkrir af fyrir-
Jiðum þeirra telja viðunandi, þó
ekki sjálfur aðal foringi þeirra,
Robert Smillie; en síðari kröfunni
hefir ráðuneyti Lloyd George’s
þverneitað. — Tveir nafnkunnir
verkamanna foringjar, J. H.
Thomas ög J. R. Clynes, sá er um
hríð hafði á hendi vistamálastjórn
á Bretlandi meðan á stríðinu stóð,
hafa reynt og reyna enn að gera
alt sem í þeirra valdi stendur til
að miðla málum, en hafa þó enn
sem komið er orðið í minni hluta.
— Komist miðlun eigi á innan
skamms, er talið víst að járbraut-
arþjónar um alt ríkið leggi einnig
niður vinnu, svo og hafnarþjónar,
og fara þá málin að vandast fyrir
alvöru. — Stjórnin hefir þegar
bannað algerlega útflutning á kol-
um og er búist við útflutn.banni
á matvælum þá og þegar, ef verk-
fallinu linnir eigi því fyr. —
pingið hefir tekið vandræðamál
þetta til meðferðar, en fréttir eng-
ar fengnar af undirtektunum.
— Síðustu fregnir telja allar
málamiðlunar tilraunir af þings-
ins hálfu árangurslausar.
liggur hættulega vikur af slöngu-
--------------o-------
Hvaðanœfa.
Alexander Grildcja konungur
liggur hættulega veikur af löngu-
biti. Síðustu fregnir telja vafa-
mál mikið hvort hann muni fá
haldið lífi. pess er enn fremur
getið, að í þvlí falli að hann deyi,
muni Constantine faðir hans setj-
ast aftur í hásæti.
Fólksfækkunin á Frakklandi var
alvarlegt umhugsunarefni (þjóðar-
innar; áður en stríðið skall á þá
voru dauðsföllin miklu tíðari en
fæðingar. Á nýju frumvarpi sem
leggjast á fyrir næsta þing þeirra
má sjá að þetta spursmál en nú enn
tilfinnanlegra fyrir þjóöina en það
áöur var.
Frumvarpið fer fram á að byggja
elli styrk vinnu fólks og bænda sem
í hjúskap ganga á því hve mörg
börn það á, þannig að lægsti elli-
styrkur foreldra sé ákveðinn 100
Frankar á mánuði, sem hafa átt
eitt eða tvö börn, 150 Franka til
þeirra sem hafa átt þrjú, 200 til
þeirra sem átt hafa fjögur, 25ö til
þeirra sem fimm hafa átt og 300
til þeirra sem átt hafa sex böm.
Ástæður fyrir þessari aðferð gefa
þeir þær að hægra sé fyrir ógift
fólk að safna fé til elli áranna held-
ur en fyrir foreldra sem ala upp
mörg börn, og íþað sem ríkinu ríður
mest á pr að’ fólkið skilji að fram-
tíð þjóðarinnar, og velferö, er und-
ir fjölgun og þrótt ungdómsins
komið.
Fleiri hlunnindi er foreldrum
sem eiga fjögur eða fleiri böm veitt
svo sem ódýr fargjöld með járn-
brautum og með ívilnan með skatt
álögur.
Fjórir farþegar löggðu af stað
frá Thoringy á Frakklandi og
vestur um haf til Ameríku. Var
það maður að nafni Eugene Arcean.
Hann er átta fet og sex þumlungar
á hæð og vigtar 380 pund; kona,
sem Gerty Mills heitir átta fet og 1
þumlung á hæð og vigtar 280 pund ;
Louis Henry blindur maður, en svo
fljótur að reikna í huganum að
undrun sætir; og handarlaus mað-
ur sem er æfður í líkamsæfingum.
Fólk þetta ætlar að ferðast með
“circus” hér í landi.
Prinsessa Alexandra Victoria,
tengdadóttir Wilhjálms þýzkalands
keisara fyrverandi, sem nýlega fékk
skilnað frá manni sínum, hefir nú
gifst Fritz Meyer fyrverandi vagn-
stjóra föður síns. Er sagt að æfin-
týrið hafi byrjaö áður en stríðið
skall á að hann keyrði keisarfjöl-
skylduna.
Frakkneski rithöfundurinn nafn-
frægi, Anatole France, sem er 76
ára að aldri, kvongaðist hinn 12. þ.
m., Mademoiselle Emma La Pre-
votte.
General Wrangel, sá er gegn
Bolshevikum berst á Suður-Rúss-
landi, hefir tekum tuttugu þús-
undir mótstöðuhersins til fanga á
vígstöðvunum nálægt Alexandr-
ovsk; hefir hann þar með náð á
vald sitt hinum nafnkunnu kola-
námusvæðum, sem kend eru við
Donetz.
Ukraniumenn hafa unnið að því
í sameiningu við Pólverja, að
berja á Bolshevikum og hafa bor-
ið sigur úr býtum því nær undan-
tekningarlaust. Meðal annars er
þess getið, að þeir hafi tekið
borgina Kiev, en þar hafa Bolshe-
vikar setið um hríð með aðail-
herstjórn sína á því svæði, en nú
orðið að hörfa langt austur á
bóginn. Trotzky ber sig þó borg-.
inmannlega og lætur það boð út
ganga að hann ætli sér innan
skamms að eyðileggja allan her
Wrangels.
Innanlands óeirðir á Rússlandi
sýnast verða yfirgripsmeiri með
hverjum deginum er líður. All-
víða hafa bændur gert uppreist
gegn þeim “rauðu” og neita að
iylgja lengur óaldarstjórinni.
Lenine yfirráðgjafi Bolsheviki-
stjórnarinar sýnist hafa orðið
íheldur en ekki smeikur, er hann
fékk að vita allan sannleikann um
sigurvinningar Pólverja á hinum
ýmsu orustusvæðum. Hefir hann
nú sent keisarasinnum ávarp og
skorað á þá að veita sér liðsinni,
því tilvera Rússlands leiki á
þræði.
Símfrétt frá Peking telur þrjátíu
miljónir manns í Kína líða hungurs-
nauð og dagleg tala dauðsfalla
nemi þúsundi.
Allmargir bændur á Sikiley hafa
slegfð eign sinniá óræktuð land-
flæmi án þess að spyrja stjórnina
leyfis.
Hollenzka stjómin hefir ákveðið
að Wilhelm, fyrrum keisari Þýzka-
lands verði að greiöa tekjuskatt af
Takið eftir!
pakklætis guðsþjónustur um-
hverfis Langruth: í Langruth
24. okt. kl. 3.30 e. h. Á Big Point
þann 31. og við Beckville 7. nóv.
sex hundruð þúsundum dala, en
slikt er mat árstekna hans.
Italska stjórnin hefir útnefnt
Baron Carlo Aliotti til sendiherra í
Bandaríkjunum.
Sendiherra sambönd eru nú kom-
in á að nýju milli Þjóðverja og
rakka en þau hafa slitin verið í
meira en sex ár. Hinn nýji sendi-
herra Þjóðverja í Paris heitir Wil-
helm Mayer von Kaupbueren.
Fregnir frá Róm segja að banka-
þjónar viðsvegar á Italíu hafi
stofnað með sér voldugt félag í
þeim tilgangi að ná í sínar hendur
umráðum yfir fjármálum þjóðar-
innar.
Frá Mexico City hafa þær fregn-
ir nýlega borist að eftir að þingið
com saman og til kosningar þing-
forseta var gengið hafi það skýrt
komið í ljós að flokkur Obregon's
njóti meirihluta traust i báðum
deildum.
Sameinuðu verkamannafélögin
frönsku hafa fallist á með 1,478 at-
kvæðum gegn 602 að leita samvinnu
við samskonar félög í Moscow i
þeim tilgangi að knýja fram þær
kröfur sinar að verkamenn fái op-
inbera hluttöku i starfrækslu alira
iðnaðarfyrirtækja og gróöahlut-
deild í þeim.
Baron Goto fyrrum utanríkisráð-
herra i Japan, ávítar narð’ega ýms
stærri dagblöð þjóðar sinnar fyrir
tortryggni og kulda í garð Banda-
ríkjann, og telur sennilegt, þótt enn
sé ei uppvíst orðið, að slikt fias
standi '1 einhverjum samböndum við
forsetakosningaar þær í Bandaríki-
unum, er fyrir innan skamms fara
i hönd.
------0-------
Frá Islandi.
Rúnastein
gamlan, um 300 ára, hefir pjóð-
menjasafnið nýlega fengið norð-
an úr Stórholtskirkjugarði í Fljót-
um, þar sem Eðvald verzlunarstj.
Möller fann hann í hitt ið fyrra.
Steinninn er blágrýtisdrangi fimm
strendur og er áletrunin í 2 lín-
um á einum fletinum; hún hefir
verið ráðin þannig: Hjer hvíler
under Thomas Brandarson, hvörs
shál Gud vardveite under sinne
blessan á (himnum?).—Er steinn-
inn eflaust lagður yfir Tómas,
bónda í Tungu í Stíflu um 1600,
Brandssonar ins ríka, Helgasonar
—ísafold. M. P.
Reykjavík 20. Sept. ’20.
“Actia” heitir ný prentsmiðja,
sem stofnuð er hér í bæ og nýlega
er farin að starfa. Hefir hún
bækistöð sína I Mjóstræti 6. Eru
það prentarar úr ísafoldar og Fé-
lagsprentsmiðju, sem standa að
fyrirtækinu. Hefir prentsmiðjan
vélaf af nýjustu gerð, og mun því
frágangur allur hinn bezti á því,
sem hún vinnur.
í fyrradag var bærinn gaslaus.
Kom iþað í meira lagi á óvænt, því
ekkert hafði verið tilkynt um það
áður, að loka ætti fyrir gasið.
Geta allir skilið, nema ef til vill
gasstöðvarstjórinn, hve bagalegt
slikt er fólki, og er það í sjálfu
sér alveg óafsakanlegur trassa-
skapur. pví er borið við, að kolin
framleiði ekki nægilega mikið gas
og má það vel vera. En það hlýt-
ur gasstöðvarstjórinn að hafa vit-
að áður en bærinn varð gaslaus,
og hefði þá mátt búast við því að
hann tilkynti það.
Sú fregn hefir borist hingað til
bæjarins frá Kaupmannahöfn, að
hið stóra og þekta verzlunarhús
þar, Magasin du Nord, sé í þann
veginn að kaupa Vöruhúsið af
Jensen-Bjerg. Fylgir það fregn-
inni, að ferð Vetts forstjóra hing-
að á dögunum hafi verið í sam-
bandi við kaup þessi. Mun Maga-
sin du Nord ætla að koma hér á
laggirnar útibúi.
íslandsbanki hefir látið höfða
mál gegn Ólafi Friðrikssyni rit-
stjóra út af greinum þeim um
bankann, sem birst hafa eftir
hann.
pórður kakali kom frá Ingólfs-
firði í vikunni. Hefir hann stund-
að þar síldveiðar í sumar. Seagull
kom og frá Siglufirði, hefir veitt
3300 tunnur. Eru nú síldveiði-
skipin óðum að hætta veiðum. En
þó halda enn nokkur áfram og er
orðinn ágætur afli í sumar á
suma vélbáta, alt að fjögur þús-
und tunnum.
Svalan er nú að lesta fisk hér
við uppfyllinguna, er fara á til
Spánar. pó fullfermir hún sig
ekki hér, en tekur fisk til viðbótar
á ýmsum stöðum á Austurlandi.
Maður að nafni Guðjón Jónsson
hvarf fyrra sunnudagskvöld. Átti
hann heima í Vestra-Gíslaholti
hér í bænum. Sást hann síðast á
gangi á hafnarbakkanum.
Nýlátinn er Björn bóndi á
Brekku í Biskupstungum; mesti
sæmdar og dugnaðarmaður. Hann
lézt úr krabbameini.
Vinnunni við rafmagnsstöðina
miðar vel áfram. Vinnur þar
fjöldi verkamanna. Er nú búist
við að vélarnar muni koma með
einhverju næstu skipa og verður
þá þegar farið að koma þeim fyr-
ir. Daglega er unnið að því að
leggja þræðina í göturnár og geng-
ur það og mæta vel.
Sauðfé sem nú er að koma úr .
sumarhögum, kvað gera mikinn
usla í görðum og túnum bæjar-
búa, Er það tilfinnanlegur bagi,
þeim sem fyrir verða og tjón mik-
i;5, og ætti sem fyrst að taka í
taumana og vernda garða bæjar-
ins fyrir fénu.
Veganefnd hefir ákveðið að
leggja Fjólugötu ,yfir Thomsens-
tún með vatnsæðum og ræsum,
ef lóðaeigendur fyrir ofan hana
borga í bæjarsjóð 2 króna gjald
af hverjum fermeter lóðanna.
30 ára kennaraafmæli átti Guð-
laug Arason 15. þ.m. Var henni
í tilefni af því færð myndarleg
gjöf frá ýmsum borgurum bæjar-
ins.
Skólablaðið, ágústheftið, er ný-
komið út og flytur að þessu sinni
grein um Pálma Pálsson yfirkenn-
ara, aðra um dr. Maríu Montes-
sori, eftir frú Aðalbjörgu Sig-
urðardóttur; eftirtektaverð grein.
Fáein orð um beygingu vissra
nafnorða með viðtengdum greini,
bundið mál og óbundið, eftir Hall-
dór Briem og “Kennarastöður.”
Kennaraskort allmikinn lítur
út fyrir í farskólahéruðin. Eru
þau alls um 170 á landinu, en að
eins hafa 40 sótt um farkennara-
stöðurnar. Hvorttveggja mun um
valda, að farkennaralaun eru enn
lág, og þeir kennarar eru á sí-
feldum hrakningi.
Sólrún og biðlar hennar heitir
saga, sem nýkomin er í bókaverzl-
un Arinbjarnar Sveinbjarnarsonar
eftir Jónas Guðlaugsson. Er hún
upphaflega skrifuð á dönsku, en
Guðm. Hagalín hefir þýtt hana
á lislenzku.
“Sælir eru einfaldir,” hina nýju
skáldsögu Gunnars Gunnarssonar,
hefir porst. Gíslason ritstjóri
keypt til prentunar og birtist hún
nú í Lögréttu. Sagan er nútíma
saga úr Reykjavík og mun áreið-
anlega verða mikið lesin og keypt,
er hún síðar meir kemur út sér-
prentuð.
Tvö bifreiðarslys urðu um fyrri
helgi, annað á hafnarbakkanum,
er maður varð milli skips, sem
verið var að skipa upp úr, og
flutnings bifreiðar. Var það Júlíus
sá, er áður var dyravörður í
barnaskólanum, En hitt slysið
varð uppi Mosfellssveit, á þann
veg, að hestur fældist og hljóp á
bifreið. Meiddist bæði maðurinn
og hesturinn allmjög, en bifrsið-
in skemdist.—ísafold.
('Framh. á 5. bls.)
---------0--------
“Gleym mér ei.”
pettp litla ljóð mun vera eitt af
siðustu kvæðum Matth. Joch., ort
28. júní í sumar. Birtist kvæðið í
blaðinu fslendingur og þaðan tek-
ið með leyfi höf. upp í Akureyrar-
arblaðið Dag. og hér prentað eft-
ir því.:
Blessaða sjón! pví úr blágresi
brosir mér enn bani dauðans!
og “gleym mér eigi” guðs eilífa
ást og speki
huggar mitt hjarta með himn-
eskri sýn.
Alt hið helgasta, alt hið sannasta
birtist oss börnum á blómstur-
máli;
það las Jesús á Jórdansbökkum
og guðvitringar við Gangesfljót.
Drottins dýrð er ei dulspeki,
ekki mannvit, ekki vísindi,
hún er “gleym mér ei” þeirra
guðsbarna,
er bana dauðans blindandi sjá.
Áhrær mín augu, eilífa ljós,
svo sjáandi sjái blindur,
hvernig guðs augu geta stafað
fyrir alt myrkur eilífa dýrð.