Lögberg - 29.12.1921, Qupperneq 4

Bls. 4
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 29. DESEMBER 1921

31‘ogbcu'
Gefið út hvern Fimtudag af The Col umbia Press, Ltd.,.Cor. William Ave. & Sherbrook Str.. Winnipeg, Man. Talniman JN-6327 N-6328 Jón J. BíldfelJ, Editor Utanáskrift til blaSsins: THE e0LUN|BU\ PHESS, Ltd., Box 3172. Wlnnipeg, Utanáskrift ritstjórans: E0IT0R L0CBERC, Box 3172 Winnipeg, Man.
The “LöKberg” is printed and published by The Columbia Press, Llmiited, ln the Columbia Block, 863 to 867 Sherbrooke Street, Wlnnipeg, Manitoba

Reikningsskil.
Nú við áramótin eru allir verzlunarmenn
a<5 g-jöra upp rfeilíninga, allar iSna&arstofnanir
;ið alliuga afkomuna á árinu, bæta úr misfellun-
um sem iorðið liafa eftir föngum, svo iðnaðar
ástandið, og verzlun landsmanna geti orðið
í sem allra heilbrigðustu ástandi á árinu nýja
<-g sem arðva-nlegast og heilhrigðast fyrir land
<>g lýð. *
Aramótin eru nokkurskonar prófsteinn í
lit'imi iðnaðarins og verzlunarinnar, þá er hlífð-
arlaust bent á, það sem illa Siefir farið á árinu,
sannleikurinn óvæginn leiðir ástandið í ljós eins
og það er i raun og veni og fellir dóm sinn vfi *
íáðsmensku <>g verkum manna.
Ef menuirnir liafa verið trúir, ef ráðs-
menskan hefir \rerið góð, þá öðlast þeir laun
sín, sem eru aukið traust og velvild hlutaðeig-
«.n<li manna, eða viðurkenning þeirra fyrir vel
nnnið starf, látin í Ijósi á þann hátt sem þeim
sjáJfum virðist við eiga.
En ef á trúmenskuna hefir.skort, ef ráðs-
menskan hefir verið ranglát, þá er hegningin
óumtflýjanleg, sem er tap — tap fyrir iðnaðar-
stofnanimar og tvennslags tap fvrir þá sem
ótrúir hafa revnst — atvinnumissir, og mann-
<lófinsrán. Þetta próf, er eins og nokknrs-
koiuir Demoí-lesar sverð sem hangir yfir höfð-
um aHm manna er við verzlunar og iðnaðarmál
starfa, og óttinn út af því að það muni fallu þá
og þegar heldur mörgum manninum innan vé-
I>anda velsæmis og varkárni, sem annars mundi
ekki eins aðgætinn með að halda verzluninni
sjálfri í jafnvægi.
En )>að er ekki einasta í iðnaðar og verz-
lunarheiminum, sem þessara prófa er þörf,
þeirra er þörf í félagsmálunum, andlegum og
vemldlegum, íþeirra er þörf á heimilunum og í
einstaklings hjörtunum.
Því þau mál öll, félagsmálin, heimilismá!-
in og mál einstaklinganna eru sömu lögum
háð eins og iðnaðarmálin að þessu leyti, að tri
menskan og einlægnin er þar innistæða, sem
auðgar og prýðir hverja mannssál, en ótrú-
menskan er tap sem fyr eða síðar veldur slysum
og eyðilgging.
Vér Mtum nú við áramótin yfir mannlíf
sem alt er sundur flakandi,—yfir mannlíf, sem
varla er til í heil brú — vfir mannlíf sem hefir
verið og er í svo miklum æsingi að tilfinningar
einstaklinga og flokka hafa tekið ráðin af vit-
inu. Stríðið mikla sýndi oss hvað einhuga
menn geta gert. Hve fórnfýsi manna getur
konaist á hátt stig. Hve sjálfprófun manna
getur verið máttug. Alt þetta eru myndir,
st*m brugðið var upp fyrir sjónum vorum á
stríðstímunum — Alt þetta voru stjörnur, sem
skinu þegar nóttin var sem svörtust.
En svo þegar því Democlesar sverði er
lyft í burtu, þegar heraganum sleppir, þá er
eins og ástríður manna brjótist fram og út ó-
viðráðanlegar og óstjómlegar eins og faralds-
sótt.
í þrjú ár !hef ir þessi ófögnuður lagt undir
sig eitt þjóðfélagið á fætur öðru, unz alt leikur
þar á reiðiskjálfi.
Og þegar vér nú við þessi áramót rennum
huganum yfir óskunda þann, sem slíkur skort-
ur á sjálfstjórn og sjálfsprófun hefir valdið
þjóðunum — þegar vér hugsum um Rússland,
þar siem eyðileggingin er ægilegUst, þar sem
menn eru nú að boxga fyrir þessar misgjörðir
dntrr ineð mörgum þúsundum. mannslífa á
hverjum einasta degi, auðum verksmiðjum, ó-
unnu Iandi og slitnum verzlunarsamböndum. t ‘
Oeirí^mar í iðnaðarmálum á Italíu og í Prakk-
iandi/eymdarástandið í Ajusturríki, þar sem
nú að bein gjaldþrot ríkisins eru fyrir dyrum.
Verkamanna óeirðiraar í öllum Skandinavisku
löndnnum. Verkföllin á Bretlandi og í Ame-
ríku, og þegar maður ttekur það með í reikn-'
inginn, að þessir erviðleikar, þessi vöntun á
trúmenskn og sjálfsprofun, hefir á þessum
þremur árum kostað meira fé en stríðið sjálft, |
er þá ekki náttúrlegt, að maður spyrji sjálfan
sig hvar þetta muni lenda?
En eftir svari upp á spurningu þessa þarf |
{>arf ekki langt að grafa eða langt að leita.
Það lendir óumflýjaniega í glötun svo frainar- • !
lega sem vér, göngum ekki í hinn strangastf
reikningsskap við sjálfa oss og skiljum hvert
stefnir og skiljum líka. að
“Sú þjóð, sem veit sitt hlutverk
er helgast afl um heim,
eins hátt sem lágt má faiia
fyrir-kraftinurg þeim ”
Svo er það líka með einstaklingana. En
lil þess að þekkja það afl, þarf á sjálfsprófun
að halda, þeirri sjálfsprófun, sem sýnir manni
veg skyidunnar og fyllir mann þreki til þess
að ganga hann.
Látum slíka sjálfsprófun og slíkan ásetn-
ing vera fasta ákvörðun á árinu komandi.
------o-------
Svikin miklu.
Eftir að skipið Hampshire, sem átti að
flytja Kitehener lávarð til Rússlands sökk,
gengu alslags sögusagnir um að Kitchener
hefði átt að komast lífs af — að hann ætti að
vera fangi í Þýzkalandi, eða að hafast við ein-
íliverstaðar á Rússlandi. En svo dóu ]>ess>ar
sögusagnir niður og menn sættu sig við að hann
mundi hafa farist með skipinu. En þó hefir
einhver dularblæja hvílt yfir þessum atburði.
Enginn hefir með vissu gefcað sagt hveraig
þessi sorgar atburður gerðist í raun og veru.
Hið síðasta, sem gerst hefir í sambandi við
þenna sorgar atburð er það, að á Englandi
hefir hann verið leikinn upp aftur og hreyfi-
myndir teknar af honum, og einn af þeim,
sem þátt tekur í þeim leik er Sir George Art-
liur, alda vinur Kitcheners, og sá sem hefir
skrifað æfisögu hans. Mynd þessi, þegar hún
\ ar búin, var sýnd þitgmönnunum brezku og
ýmsum vinum og skyldmennum hins látna, þar
á meðal systir hans, Miss Kitchener. En af-
leiðingin af þeirri sýningu varð það, að myndin
verður að líkindum aldrei sýnd aftur.
Blaðið Daily Telegram í London, hefir náð
í lýsingu af leik þessum og eru hér uðal drætt-
irnir:
Arið 1914 er Kitchener lávarður ferðbúinn
til Egyptalands. — Hann er kominn um borð á
gufuskip, sem hann ætlar með til Dover, þegar
hraðboði kemur 'frá forsætisráðherra Breta og
fær hon]im skeyti. Kitdhener lávarður hverf-
ur aftur til Lundúna og tekur við stjórn her-
mála deildarinnar.
Svo koma nokkrar sýningar, 'þar sem vakn-
ing þjóðarinnar til hins alvarlega ástands síns,
er sýnd og hinn bráði og geysilegi vöxtur
brezka.hersins.
Pram að þessu takmarki leiksins, er ekkert
sýnilegt, sem menn svona upp og ofan hafa á-
stæðu til að setja út á hann. Hægt væri má-
ske að finna eitthvað að búningum og hefir
ef til vill einhverjum mislí'kað a/uka nafnbætur
sem þar eru gefnar.
í einum þætti leiksins er fastlega staðhæft
að Kitchener lávarður hafi sjálfur fundið upp
“Tankið”, morðvélina, sem skreið eins og mein-
vættur um vígvöllinn, og ógnaði hvorki gas né
kúlnadrífa 5. september 1914. En að svo hafi
Bentley káfteinn tekið við hugmyndinni og
látið járnklæða hana og er mynd af Bentley
sýnd sem snöggvast.
Þá kemur aðal kjarai þessa leiks, sem nefn-
ist “svikin miklu”. Þýzk kona, sem var gift
enskum liðsforingja er fallið hafði snemma í
stríðinu, kemur hér til sögunnar. Konan er
látin ná sér fljótt eftir missirinn og berst meira
á en efnin leyfa. Ungur Þjóðverji kernur til
sögunnar og segist skuli borga henni vel fyrir
að taka að sér njósnarastörf, og kaupir hún
þvL Síðar fær hún að vita hjá enskum liðs-
foringja að ráðið sé að senda Kitchener til
Rússlands og hvenær hann fari. Hún skýrir
húsbónda sínum frá þessu, sem segir áður en
hann símar fréttina heim: ‘NStríðið er unnið og
það er kona sem hefir unnið það.”
1 Tsarsko-Selo situr Rasputin og tekur á
móti þessari frétt og sendir hana með þráð-
lausu skeyti til Berlínar og er neðansjávarbáb
ur sendur til þess að sökkva Hampshire og með
því sökk Kitchener lávarður í hafið og enski
sjóliðsforinginn, sem upplýsingamar gaf um
ferð hans til Rússlands með honum.
Þannig endar þessi leikur, sem ærnu fé er
búið að kosta til, en verður líklega aldrei sýnd
ur aftur.
--------o-------- I
Bœkur sendar Lögbergi.
v.
“Fagri Hvammur”, skáldsaga eftir Sig-
urjón Jónsson; útgefandi Þiorsteinn Qíslason,
Reykjavík 1921.
Vér höfum lokið við að lesa þessa bók, sem
er 78 blaðsíður, í átta blaða broti, sjáleg á að
líta og vel frá gengið, að því er hinar ytri um-
húðir snertir. En innihaldið er eitthvert það
hágbornasta rugl, sein vér höfum lengi séð, og
furðar oss stórum á að eins skýr maður og
Þorsteinn Gíslason er og maður með svo víð-
tæka þekkiugu á gildi bókmenta, skuli Ijá sig til
að koma öðrum eins vaðli eins og hér er um að
ræða á prent út til þjóðar sinnar.
Það er rangt af öllum, og ekki sízt af bók-
mentaleguin leiðtogum þjóðanna, að halda að
samtíðarmönnurn sínum andlegri ólyf jan, hvort
heldur er frá þeirra eigin penna eða annara;
en það er allur sá blekiðnaður, sem ekki hefir
einhverja göfgandi hugsjón að flytja, einhvern
heilbrigðan boðskap að færa; og það er rangt
gagnvart ungum höfundum, sem máske geta
orðið uppbyggilegir í sinni stétt, að láta þá
hlaupa með hvaða heilábrot sem þeim kunna
að detta í hug út í almenning og láta þá standa
í þeirrí meiningu, að það sé skáldskapur,
Hér er um að ræða ungan mann, *sem ritar
l:purt íslenzkt mál, dregur sumstaðar lagleg-
ar myndir, er í eðli sínu góður drtengur, en er
, orðinn svo útstteyptur í guðspekiórum, að hapn
ræður ekki við sjálfan sig, og alt samræmi huga
lians, 'Sem hcfði getað verið heilbrigt, raskast.
Til dæmis lætur hann söguhetjuna í “Fagra
Hvammi”, Geir, skrifa upp á víxil fvrir mann,
Jón nokkum á Hóli, og Geir verður að borga
hann; til þess er alt bú hans selt. tlt af um-
hugsaninni um þetta segir Geir: “Þetta ætlar
að gera mig vitlausan.” Tvær forynjur, sem
sækja að honum, segja þá: “Já, þú ert að
verða vitlaus” — “Farðu úr þessum skrokk
þínum, við þurfum að nota haiin. Farðu, farðu,
farðu”, orguðu þær og réðust þegar á Geir.
Hann varðist eins lengi og hann gat. En kjark-
urinn var farinn. Að lokum féll hann örviln-
aður niður.
Hann gleymdi sér um stund. Þegar hann
íankaði við sér, stóð liann höggdofa fyrir
utan sinn eigin líkama, sem nú var skellihlæj-
andi að reka kýrnar út úr fjósinu hjá Jóni á
Hóli — út í hríðina um hánótt.”
Vér gætum dregið mörg svona dæmi fram
og jafnvel ómögulegri en þetta, en vér nennum
f.ví ekki og teljum því fé illa varið, sem eytt er
til pappírs og ]>rentunar á slíkum bókum.
VI.
“Atta sögur,” eftir Zacarius Topelius, í
íslenzkri þýðingu; útgefandi Guðmundiir Gam-
alíelsson; Reykjavk 1919.
Þetta er annað hefti af Bókasafni æskunn-
ar, og því aðallega ætlað börnum til lesturs,
enda er bókin prýðis vel fallin til iþess; sög-
urnarvel valdar, heilbrigðar og málið þýtt.
Fyrstu þrjár sögurnar: “Sampo Litli
Lappi”, “Kóróna Sólarkonungsins” og “Fið-
urhólmarnir”, hefir Dr. Sig. Júl. Jóhannsson
þýtt; allar þær sögur eru fallgar, málið Ijúft
j <ig óþvingað; en mikið hefir doktorinii hlotið
að brejdast í skoðunum sínum, frá því að hann
valdi söguna “Kóróna sólarkonungsins” og
þýddi hana, og þar til nú.
“Ormurinn í bláberinu” hefir Lárus Sig-
urjónssðn þýtt; það er áður prentað í Nýrri
sumargjöf og endurprentað í Sólskini.
“Björkin og stjarnan” er átakanleg og
jndislega falleg saga, sem hver einasti uög-
lingur ætti helzt að lesa; hún er um hernumin
lörn, sem heimþráin knýr til þess að skilja við
allsnægtir og ferðast um f jöll og fyrnindi heim
til foreldra sinna í Finnlandi. Hana hefir séra
Friðrik Friðriksson þýtt.
“Silfurskálin hennar tJndínu” er lagleg
saga og lærdómsrík í þýðingu eftir Guðmund
Guðmundsson.
“Stjarneyg” er saga af lappneskri stúlku
með augu, sem voru fðgnr ' eíns ög skínandi
stjörnur. Þessa sögu er yndi að lesa; bæði er
sagan spennandi og lærdómsrík og svo er mál-
ið svo lifandi og Ijúft; enda hefir einn af mál-
högustu íslendingum þýtt hana, Bjarni Jóns-
son frá Vogi.
Síðasta sagan í þessari bók, “Pikkú Matt”,
er skemtileg saga. Hana befir Guðrún Lár-
usdóttir þýtt.
Bók þessi er hin þarfasta og bætir
úr tilfinnanlegum skorti á hæfum lesbókum
fyrir unglinga, bæði heima ú ættjörðinni og
hér á meðal vor Vestur Islendinga.
------o------
Björn. Ilítdœlakappi og Oddný.
Ó, Oddný, þín ást er mér eiKf,
armlög þín gefa mér styrk;
frá hug þínum ljósgeislar liggja,
þá leið mín er torsótt og myrk.
Ó, Björn, eg hef unnað þér einum;
þín ást er mér skjöldur, mín hlff;
en mér er þó harmur í huga,
því höggormar sitja um þitt líf.
Ó, Oddný, þú bazt mig þeim böndum,
er bloðrefill sundur ei sker;
tenginn fær höggvið mitt hjarta,
því hjarta mitt lifir hjá þér.
Ó, Björn, eg vil binda þig böndum,
er bila’ ekki’ í Mfi né deyð.
Eg finn við þitt hugprúða hjarta
huggun í sárustu neyð.
R. J. Davíðsson.
------o------
Rödd frá gröf hermannsins. .
Sýtið ei vinir, liótt sofi eg fjær,
sjáið í friði ínitt hold;
hermanni þreyttum er hvíldin jafnkær,
þó hvíli í frakkneskri inold.
Evðið ei fé til að flytja minn ná
til feðranna vestur um snind;
hugsið þið meira um hetjuna þá,
er hteim fór með blóðuga und.
Þá vorar um blómskreytta bústaðinn minn,
eg bý hér í eilífum frið;
þetta er í fyrsta og seinasta sinn,
sem eg liefi beðið um grið.
\
Þótt vegur sé langur til vinanna heim,
samt vindurinn ratar það vel,
hann beri ykkur kveðjn frá bræðranum
]>eim,
er Iirosandi föðmuðu hel.
R. J. Davíðsson.
Nýjárs ósk
Vér viljum þakka viðskiftin á árinu
liðna og vonumst eftir að geta veitt
enn betri þjónustu á því^er í hönd fer
THE RQYAL BANK
OFCANADA
Borsraður höfuðstóll og viðlajrasj
Allar eigmr ........................
.... $40,000.000
$500,000,000
■------- ■■■ - ■! _I
Enn um Grœnlands-
málið.
pað hefir verið vatn á myllu hr.
E. B., að Norðmenn hafa neitað
að viðurkenna eignarrétt Dana til
Eg skal leyfa mér að víkja
nokkrum orðum að svari hr.
Einars Benediktsisonar til mín í
“Lögbergi” 8. desember.
Eg verð >á fyrs-t að biðja hann
fyrirgefningar á því, að eg hafði
gleymt, að hann var upphafsmað-
ur þessa máls. Mér þótti vænt
um að ajá hann leysa frá skjóð-
unni og eigna sér allan heiðurinn
af þvi. Samkvæmt þesiSu hefir
hr. Jón Dúason einungis verið
sporgöngumaður hans, og þar sem
hr. J. D. hefur nú kiknað í knjá-
liðunum með kröfur sínar, stendur
foringinn uppi einn síns liðs, eins
og annar Don Quixote án sínis
Sancho Panza.
Eg sveigði ekki neitt að hvöt-
um hr. E. B. í grein minni. Eg
sagði einungis, að gerði hann
þetta af einskærri föðurlandsást,
þá væri sú ást sorlega afvegaleidd.
petta hefir hann tekið svo, að
eg áliti að hann hefði einhverjar
hagsmunalegar hvatir, en það get-
ur hver maður iséð, að það liggur
ekki í orðum mínum, þvj að ætt-
jarðarástin getur verið afvega-
leldd af öðru en fé eða hagsmun-
um. Eins notaði eg ekki orðið
“félagi” í annari merkingu en
sem “fylgismaður”; hr. E. B.
hefir tekið þð svo, að eg hafi vilj-
að gefa í skyn, að það stæði í sam-
Ibandi við fé eða peninga. pað lít-
ur út fyrir að hann sé óvenjulega
hörund,Sár á þessu isviði, þegar
hann les svona á milli línanna.
Annars skal eg láta aðra dæma
um hvatir hr. E. B., sem þekkja
hann botur en pg.
pá dróittar hr. E. B. því að mér
að eg sé erindissveinn einhverra
manna, sem hann þó ekki nefnir
beinlínis. peirri aðdróttun víisa
eg heim til hans sjálfs; hún er
ekki svar verð. Mér gengur ekki
neitt annað til í þessu máli, en að
segja það sem eg álít satt og rétt,
hvort sem 'hr. E. B. á í hlut eða
aðrir.
Hr. E. B. skrifar: “Undir þögn
sögunnar um ákvarðaðan vilja
Grænlandis forna til þess að vera
sjálfstæitt ríki er það nýlenda ls-
lands, eins og ótölulegur fjöldi
rithöfunda hiklaust og sammála
halda fram.” Eg vel þessa setn-
ingu til þess að sýna, hvernig
hann reynir að flækja þetta mál.
Hér er engin nauðsyn að draga
neinar ályktanir af þögninni.
Grænland var numið af íslending-
um og þeir settu þar sjálfstætt
riki á stofn; það er ekkert, sem
bendir til þess, að það hafi að
neinu leyti verið háð íslandi, því
að ákvæðin tvö í Grágás gefa ein-
mitt í skyn, að Grænland hafi ekki
verið skoðað sem íslenzkt réttar-
svæði. pað er rétt hjá honum, að
allir rithöfundar hiklauiat og sam-
mála telja Grænland að fornu ís-
lenzka nýlendu, en þeir hinir
sömu rithöfundar itelja það líka
sjálfstætt ríki þangað til 1261.
Hr. E. B. þekkir ekki sögu nýlend-
anna; hann heldur auðsjáanlega,
að nýlenda þurfi endilega að vera
háð móðurlandinu, og hann til-
færir í gæsalöppum og með mikl-
um rembingi klausu úr því, sem
hann kallar grundvallarrétt um
nýlendustöðu; honum láist bara
að geta þess, að sú klauisa ræðir
um nýlendur seinni tíma, og getur
því ekki haft afturvirkan kraft;
hún ær ekki til nýlenda í fornöld
eða á miðöldunum. Nýelndur
Fönikíumanna voru margar póli-
Hskt óháðar móðurlandinu, og svo
var um flestar nýlendur Grikkja.
Og að nýlendur Norðmanna á mið-
öldunum hafi verið óháðar Noregi
sjá menn af því, að Noregskon-
ungar urðu að brjóta þær til
hlýðni við sig. Hr. E. B. hefir því
alls ekki komið fram með neina
sönnun fyrir málstað sínum, er eg
verði að beygja mig fyrir. Skoðun
mín stendur óhögguð um sjálf-
stæði Grænlands að fornu, enda
eru allir þeir, sem þekkja málið
sömu skoðunar, nema hr. E. B.
pað virðist því óþarfi að ræða það
frekar, og það getur ekki verið ís-
landi til neins gagnis að vera að
reyna að halda fram svokölluðum
“réitti” til Grænlands. pað er
bara til að gera okkur hlægilega.
alls Grænlande. En hann þekti
ekki, er hann reit grein sína, á-
stæðu norsku stjórnarinnar fyrir
neituninni. Hún er alls ekki bygð
á neinni fornri réttarkröfu, held-
ur því, að norsk iskip hafa veitt
hvali við norðausturströnd Græn-
lands innan þess svæðis, sem
mundi falla innan landhelgis, ef
þeir viðurkendu eignarrétt Dana.
pann hagnað, sem þeir kunna að
hafa af veiðum á þessu isvæði, vilja
þeir ekki afsala sér. ^>að getur
verið efamál, hve vingjarnlega og
viturlega þetta sé gert af norsku
stjórninni. Fyrir stundar hagnað
einstakra hvalaveiðamanna hefir
hún neitað að viðurkenna rétt
Danmerkur og þar með sýnt beina
óvild Dönum; slíkt skapar auð-
vitað þjóðarríg og hindrar góða
samvinnu rnilli norrænna þjóða.
Sízt hefðu Norðmenn átt að gera
Dönum þenna grikk því að Danir
studdu þá eftir megni, þegar þeir
sögðu skilið við Svía. En það
sannast liklega á Norðmönnum,
að margur gleymir þakklætinu,
þegar þegið er. Auðvitað gerir
Dönum þetta ekkert til. Eignarráð
þeirra eru þegar viðurkend af
öðrum þjóðum, og þar við stendur.
Eg ekai ekkert segja um stjórn
Dana á Grænl., að því er Skræl-
ingjana og einbkunarverzlunina
snertir. pað mál kemur íslandi
lítið við. pað mun þó víst alment
talið, að einokunarverzlunin og
farbannið hafi varðveitt Skræl-
ingjana frá hnignun og sóttum,
því að dæmin sýna annars staðar,
að þar sem ekkert er gert þeim til
vernöar, hrynja þeir venjulega
niður siem hráviði, pegar p.,1*-
náin kynni af mentaþjóðunum.
Hvort Grænland verði nokkurn
tíma keppikefli milli þjóðanna, er
ekki auðvelt að segja neitt um.
pað er sjálfsagt auðugt að ýmsu
leyti og gæti orðið arðlberandi. En
hvort sjálfstæði lslands gæti stað-
ið nokkur hætta af eignarráðun-
um yfir því, það er óimögulegt að
segja að isvo komnu. Sú hætta
yrði þó ekki fyrirbygð með því að
ísland fengi Grænland til umráða;
miklu fremur ykist hún við það;
því að sæktist nokkur stórþjóð eft-
ir Grænlandi, þá mundi island
fylgja með og öllu yrði slengt
samani Bezt mun því vera fyrir
okkur, að halda fast við gamla
landið okkar og sækjast ekki eft-
ir meiru að tsinni; við höfum mikið
þar að gera enn.
En eitt get eg ekki skilið, og það
er, hvers vegna annar eins atgjörf-
ismaður og hr. E. B. skuli vera að
eyða tíma sínum og kröftum í
þetta. Málstaður hans hefir eng-
an grundvöll að standa á; hann
hefir ekkert fylgi, hvorki heima
á íslandi né annarsstaðar; og
vilji hann annars útvega fslend-
ingum einhver ítök á Grænlandi,
þá er sú leið, sem hann hefir valið
til þess, hin óvænlegasta til nokk-
urs árangurs.
Halldór Hermannsson.
--------o--------
Hvernig peningunum
er eytt.
Menn þeir sem sitja í fjármála-
nefnd Bandaríkjanna á þingi
segja eftirfylgjandi sögu, sem
dæmi upp á það hve fyrirkomu-
lagið í sambandi við stjórnarfram-
kvæmdir sé orðið margbrotið og
kostnaðarsamt, og sé líka skýring
á því hvers vegna að sumir iðnað-
armenn kjósi heldur að vinna verk
fyrir einstaklinga en stjórnina.
Dómsmálaráðþerra einn í mið-
fylkjum Bandaríkjanna hafði
legubekk í skrifstofu sinni, sem
þurfti að gera við. Dóimsmála-
ráðherrann tilkynti aft^tlumsjónar-
manni byggingarinnar, sem líka
hafði á hendi innköllun á ríkis-
tollum. Tollheimtumaðurinn
tilkynti þetta fjármáladeildinni og
að síðustu var þetta lagt fram
fyrir byggingameistara stjórnar-
innar í Wa^hington og hann bauð
að auglýsa verk þetta í blöðunum.
Auglýsingarnar 'kostuðu $39,50.
pegar tilboðin komu til þess að
gjöra við legubekk,inn, var eitt
þeirra tekið og var’það að upphæð
$3,94. En svo þurfti eftirlits-
/