Lögberg - 02.03.1922, Blaðsíða 7

LOGBEHG, FIMTUDAGINN 2. MARZ 1922.
Ma. 7
GIGTIN HORF-
IN. GENGURNÚ
FJöRLEGA
Fætur Manitobamanns voru eins
eins og trédrumbar, og hann
kvaldist frá hvirfli til ilja mjög
mikið.
“Eg heyrði svo margt fólk hæla
Tanlac, að eg afréð að reyna það
sjálfur Oig hefi sannfærst um, að
það er hreint og beint undra með-
al,” sagði David Wellington, vel-
þektur lyfsali að Harperu'sa, Man-
itoba.
“í fimm ár hafði eg þjáðst ó-
aflátanlega af gigt, og það svo
mjög, að mér fast eg ætla að mal-
ast til agna. Eg var svo stirður í
hnésbótunum,' að engu 1‘ikara var
en eg gengi á tréfótum. Mér
varð óglatt af öllu, sem eg neytti,
þembdist upp og fékk ákafan höf-
uðverk.
“Undir eins eftir fyrstu inn-
tökuna af Tanlac, fór mér að
skána, maginn komst í eðlilegt
á&tand og gigtin hypjaði sig á
brott. Nú hefi eg beztu heilsu og
get með góðri samvisku mælt með
lyfi þessu við alla, er þjást á
líkan hátt og eg.”
Tanlac er selt í flöskum og fæst
í Liggetts Drng Store, Winnipeg.
pað fæst einnig 'hjá lyfsölum út
um land; hjá The Vopni Sigurðs-
son, Limited, Riverton, Manitoba
og The Lundar Trading Company,
Lundar, Manitoba.
Viðskifta áform Þjóð-
verja.
(Eftir Morgunbl.)
Margir eru að spá ríkisgjald-
þroti í þýzkalandi í náinni fram-
tíð, og almennum vandræðum. —
Eigi að síður hafa stóriðjuhöld-
arnir þýzku ráðagerðir miklar í
frammi um útíbreiðslu þýsks iðn-
aðar um allan heim og þýzkar
framkvæmdir í fjarlægum lönd-
um. pó undarlegt megi virða'st,
eru pjóðverjar nú athafnamesta
þjóðin í Evrópu.
pýzkaland hefir mist nýlend-
ur s'ínar allar og flota sinn.
Gömlu þýzku siglingaleiðirnar eru
því úr sögunni um sinn og við-
skiftin við nýlendurnar og hagn-
aður sá, er þeim fylgdi sömuleið-
is. í Indlandi, Morocco eða
Norður-Ameríku er enginn jarð-
vegur fyrir þýzk viðskifti. Gömlu
viðskiftaleiðirnar eru úr sögunni
og nú verður að finna aðrar nýj-
ar.
pjóðverjar hafa ekki trú á því,
að það borgi sig að koma upp nýj-
um fyrirtækjum þar sem byggja
verði á siglinga samgöngum ein-
göngu. — pví að þeir segja, að
reynslan hafi sýnt það, að undir
eins o» ófriður verði, séu skip og
hafnarfyrirtæki, sem þeir eigi í
fjarlægum löndum, með öllu gagns
laus iþeim. pjóðverjar töpuðu
miljörðum ií ófriðnum við missi
þessara eigjna sinna, iþví hafa
þeir ekki trú á að fara að leggja
í fyrirtæki t. d. í Suður-Ameríku,
því undir eins og ófriður komi
næst, muni þeir ekki hafa bol-
magn til að verja þær eignir, er
þeir eigi þar. Og pjóðverjar eru
ekki í vafa um, að nýr ófriður
verði áður en langt um líður.
pess vegna eru það samgöngu-
leiðir á landi, sem pjóðverjar hafa
einkum hugann við nú. pýzka
járnbrautarleiðin frá Berlín til
Bagdad er nú úr sögunni. En i
stað hennaj; hafa pjóðverjar nú á
prjónunum aðra fyrirætlun, enn
þá stórkostlegri: að koma á járn-
brautarsambandi, er þeir hafi al-
ger umráð yfir, frá Berlín alla
leið til Vladivostok. Landið, sem
pjóðverjar hafá einkum augastað
á nú, er Sfbería. Og margt þyk:
ir 'benda á, að náin samvinna
verði milli pýzkalands og Rúss-
lands á næstu áratugum, að
stjórnarfarið í Rússlandi færist
í líka átt og það er í pýzkalandi,
að Rússland verði jafnaðarmanna
lýðveldi og að það verði pjóðverj-
ar, sem fengnir,verði til að hjálpa
til að koma atvinnumálum lands-
ins í horfið aftur. Og verði pjóð-
verjar og Rú'ssar samherjar í
næstu styrjöld, kemur járnbraut
frá Berlín til Vladivostok að ó-
metanlegu gagni.
Að öllu þessu athuguðu, hafa
pjóðverjar nú tekið að leita fyrir
sér austur á bóginn. í Síberíu
eru ótæmandi náttúruauðæfi og
framtíðarmöguleikar meiri, en í
flestum löndum í heimi, og þessi
auðæfi vilja pjóðverjar hagnýta
sér. — Hefir Hugo Stinnes eink-
um verið mikið við þessi áform
riðinn, en hann er voldugastur
allra auðkýfinga pýzkaland's.
Hann hefir myndað hlutafélag,
er nefnist “Ðeutsch-Sibirischer
Wirtschaftsverband”, og er það
þegar farið að sækja um sérleyfi
í Sberíu hjá stjórnunum þar
eystra; ætlar félagið að reka
r.ámugröft, reisa verksmiðjur og
umbæta öll samgöngutæki. Enn
fremur er Stinnes þegar tekimn
að semja um sérleyfi til járnbraut-
arlagningar frá Irkutsk um Mai-
matschin og Urga til Peking,
þvert yfir eyðimörkina Gobi. Ef
þessi járnbraut kemst á, opnast
r.ý leið til þess að koma afurðum
Síberíu til markaðar í Kína.
pað sem mest Jiggur á í Síberíu
nú, eru landbúnaðarvélar. Vöru-
skifti eru nokikur milli Rússlands
og pýzkaland's, en mundu vera
miklu meiri, ef samgöngur væru
betri. Síberíubrautin, sem nú er
til, mundi geta afkastað miklu,
ef hún væri vel starfrækt og nóg
•til af vögnum og eldsneyti, en á
það brestur mjög og sambandið
frá Moskva og austur að Ural er
mjög stopult og liggur oft niðri
marga daga. Eins og ástandið er
enn í Rússlandi, þykir pjóðverj-
um ekki tiltækilegjt að treýsta
gömlu landleiðinni. Eina leiðin,
sem þeir geta notað að svo komnu
er sjóleiðin um Suez og fyrir
sunnan Asíu til Vladivostok. En
þá verða þeir að nota skip Eng-
lendinga og Ameríkumanna, til
að flytja vörur- sínar. En það
þykir pjóðverjum illur kostur,
því að þá gætu þessar þjóðir haft
hönd í bagga með verzlun þeirra
í Asíu og ávalt komist að fyrir-
ætlunum þeirra 'í Sberíu, og enn
fremur gætu Bretar beinlínis af-
stýrt þessari verzlun með því að
setja farmgjöldin upp. pess
vegna ætla pjóðverjar til bráða-
birgða að koma upp eimskipafé-
lagi, er sigli til Vladivostok, —
þangað til þýzka járnbrautin
þangað er tilbúin.
Til þess að koma fyrirætlunum
í Síberíu í framkvæmd þarf fjölda
fólks, sem kann til landbúnaðar
og vélanotkunar, fólk með góðri
kunnáttu í atvinnuvegum þeim,
sem einkum verða stundaðir. pess
vegna eru pjóðverjar þegar farn-
ir að eggja fólk á að flytja til Sí-
beríu og verður vel ágengt. pús-
undir manna, sem eiga við þröng-
an kost að búa, grípa fegins hendi
þetta tækifæri og skrifetofur fyr-
ir innflytjendur til Síberíu eru í
öllum stærri borgum pýzkalands.
Og það er ekki. einungis S'íberíu-
félagið, heldur einnig ríkið sjálft,
sem hefir stofnað þessar skrif-
stofur, og sýnir það að stjórnin
stendu á bak við áform félagsins.
Önnur félög en Stinnes-félagið
hafa enn fremur hafist handa, til
þess að stofna tvinnu fyrirtæki á
pýzkalandi. par á meðal er fé-
lag eitt í Frankfurt a. Main, sem
er að senda flokk verkfræðinga
verzlunarmanna og vélfræðinga
til Siberíu. En þetta félag tek-
ur að eins þá menn í þjónustu
sína, sem verið hafa fyrirliðar í
hernum eða hafa nokkra hernað-
armentun. Og öll fél'ögin krefj-
ast þess af þeim, sem þau taka í
þjónustu sína, að þeir séu þýzkir
þjóðernissinnar og hermenn.
pessi ákvæði hafa orðið til þess
að vekja grun um, að bak við fyr-
irætlanir hinna þýzku félaga liggi
annað og meir en á yfidborðinu
sést. Að þessi áform séu í sam-
bandi við nýjar hernaðarfyrí**
ætlanir og nýjar tilarunir til þess
að gera pýzkaland að heims-
veldi..
---------o--------
TVÖ LÍTIL LJÓÐABRÉF.
I.
U n g u r :
Einn sit eg uppi á brúnum,
böl er i klettarúnum,
illum og út úr snúnum,
enginn veit hvað þær meina.
Napur er norðangjóstur,
nauð skefur börð og hrjóstur,
örmagna er andans fóstur,
aldrei er því að leyna.
G a m a 1 1 :
Hvað ertu að kveina og veina,
kantu ekki að þola og reyna,
veiztu ekki að vonin eina
veltur á djörfung þinni?
Heyrðu mig ,væni vinur,
veröldin ætíð stynur, \
hennar er hugur linur,
en hygðu að ræðu minni:
Hamingjan þín á sér
hæst í hæðunum inni.
Gstr.
Til G. Ó. Fells.
II.
Til Gests: '
pú ert, Gestur, gesta beztur:
Gegnum þig skin sól og vor.
pú ert okkar æðstiprestur:
NOKKUR SMAKVÆÐI
Eftir Jóhannes H. Húnfjörð.
NÝJA ÁRIÐ.
Enn þeir segja ár að nýju runnið,
og hið gamla skarið sé út brunniá;
skyldu’ ei flestir garminn vilja grafa
í gleymskudjúp? Eg tel það lítinn vafa.
En framtíðar í rúnir heldur rýna,
hvar rósum skreyttar dularmyndir skína
á vonarhimni hám, að skýja baki,
og hefja flug með nýju vængjablaki.?
pótt geig oss skjóti gustur norðanfrosta,
ei gugna megum neitt við slíkan rosta.
Hér vetur þeim er vanans- háður -lögum,
að verða gneipur og með hríðarslögum.
en þraútasporin þau ber sízt að lasta,
af þeirri rót oft hlutum stefnu fasta;
en sigurvon er æðsti orkuvaki,
að efla þol, með hverju Grettistaki.
pví ræstum hug aL ráðáleysis-flaustri,
svo röðull sendi geislaíbrot úr austri,
til að verma vegfarendur kalda,
er veitti þunga búsif árið falda.
Og hlýðum óms frá æðri strengjaslætti,
enn í fjarska, ljós ef veita mætti,
af nægtaforða nýrra megin-afla
til nota hæfra, þótt að kenni skafla.
MÁTTUR BROSINS.
iBros er að eins leifturljómi
Lltils vert að sumra dómi —
Hugtakanna sem að enginn sér.
Athöfn smá er engan tefur
©ða nokkurn skaðað ihefur
Geisli, sem að glæða skyldum vér.
Svo er máttugt brosið bjarta
að brostið getur vakið hjarta,
sem var að eins ekki hætt að slá;
tendrað ljós I höfgu húmi
Ihinstu þagnar hvílurúmi.
Hvar eð öll vér eigum reit að fá.
Kærleiks eínd, sem andtak þýtur,
inn í Ihrímguð fylgsni skýtur
gulli roðnri geislabrota dýrð.
Vonarblómin bleik, að nýju
baðar döggvum vorsins hlýju
— Endurskapar, allri vernduð rýrð.
Bros fram 'leiðir bros að nýju
birtan eykst við skeytin Ihlýju.
Endurvakna æðstu lífsins þrár.
fsinn 'bráðnar, ómar glæðast
inztu fylgsni rósemd klæðast.
iBlika jafnvel bros í gegnum tár.
OLNBOGABARNIÐ.
Til að forðast tál og sút
tilfinningum þarf að gleyma,
vonir bera allar út,
er um fögnuð láta dreyma,
instu þrárnar kveða í kút
er kærleikans frá sölum streyma.
Leyst ef kynnu harðan hnút
hleypidóma. — Stendur heima.
Að leika sér að eldi er
ekki hentugt barna gaman.
Pví förumanni lán sízt lér
ljós að gera veginn taman
Iþar sem hætta engin er
en að eins slóða vafasaman,
til að lama líf og fjer
og lyndsishag að mynda graman.
pótt að skyggi skýjatjöld
skin er jafnan sólarmegin,
sem mun reynast raunagjöld
og rósum nýjum strjála veginn,
þar yndið skapar æðstu völd
en á brautu rýkur treginn;
því mun kætast aftur öld
oft þó virðist þorrið megin.
FRUMTÓNN LÍFSINS.
Hvert ylgeislabrot er oss samtíðin sendir
á svalalindir í fjarskanum bendir
svo draumsjónir glæðast er gusturinn kæfðl,
af gróminu hreinsast, sem fordómur æfði.
/pað roðar af degi, og rofar til fjalla
og rómþungir árdegis lúðrarnir gjalla.
Og stígur frá unnum hin suðrœna sól
að sveipa alt geislum er nátthúmið fól.
Átrúnaðurinn heitir — þor.
f tímans sand þinn hrau&ti
hestur
hefir markað frægðarspor..
Hollan andjblæ hreinskilninnar
hefir tíðum lagt þér frá.
Snjallir dómar dirfsku þinnar
dundu á öðrum svo þeim brá!
Gjalda mega þeir glópsku sinnar.
Gígjuna tak — við hlustum á.
G. Ó. Fells.
-Morgunibl.
Afganis'an.
vegna nokkuð önnur á komandi um og hverskonar veraldar gengi,
árum heldur en hefur verið síð- hefir bygt upp heimsríki og vold-
ustu 90 árin. | uga menningu. &vo djúptæk eru
En áður en vikið er að viðfangs- áihrif ytri skilyrðanna. pau
í marga áratugi hafa staðið
deilur milli Afghanistan og Bret-
lands um landamæri. Landið
liggur vestan að.eignum Breta í
índlandi og austurhluti þess er
þrætuland. Ófriður blossar upp
öðru hverju þar eystra. Afghanar
fara þá með her manns inn í Ind-
lnd og gera af sér spellvirki.
Hafa þeir oftast orðið að láta und-
an að lokum, en þó verið Bretum
þungir í skauti.
Árið 1893 var gerður samning-
ur um landamærin milli emírsins
í Afghanistan og Breta. Var það
þá að samningum, að héruðin
Chitral, Bajour, og Swát skyldu
vera undir yfirstjórn Breta, en
Afghanar fá Kafiristan. En þrátt
fyrir þetta urðu ekki fullar sætt-
ir. Og fyrir tveimur árum gaus
upp ófriður austur þar á landa-
mærum Indlands að Norðanverðu.
Voru margir þeirrar skoðunar, að
Bolshevikar stæðu ibak við Afg-
*hana.
Afghanistan varðar Englend-
inga miklu, því eina færa leiðin,
sem Rússar hafa til Indlands,
liggur um þetta land. Og þessi
tvö stórveldi voru keppinautar
um yfirráðin yfir Asíu. Rússar
og Bretar reyndu þVí, hvorir sem
betur gátu, að ná hylli emírsins í
Afghanistan. Og nú hafa Bolshe-
vikar tekið upp gömlu stjórnar-
stefnuna gagnvart landinu, því
þá dreymir einnig mikla drauma
um völdin í Asíu. Og þeim hefir
orðið vel ágengt. Pað hefir heyrst
að stjórnm.samningar milli Sov-
iet-Rússlands og Afghanistan hafi
verið undirritaður í Kabúl af em-
írnum sjálfum 13. ágúst 'í sumar
er leið. Fyrir hönd Rússa skrif-
aði ^bolshevikinn Raskolnikov
undir samningana. Hann er ung-
ur maður, tapra 30 ára gamall,
foringi í flotanum og gamall
fjandmaður Kerensky, en ótrauð-
ur fylgismaður Lenin. pað var
Raskolnikov þessi, sem hjá'lpaði
Lenin til valda og ruddist inn í
Petrograd árið 1917 í fylkingar-
'broddi upphlaupsmannanna frá
Kronstadt. Síðar var hann með
I limur alrússnesku framkvæmdar-
j nefndarinnar og í fyrstu stjórn-
I artíð Bolshevika var hann for-
ingi flotans.
pessi samningur kemur Bretum
óneitanlega illa. Var talið, að
þeir hefðu ætlað sér að ná Afg
hanistan undir “verndarvæng’
sinn á sama hátt og Aralbíu,
Mesoptamíu og Persiíu, þannig,
að þeir hefðu öflugan múr á milli
Indlands og Evrópuþjfóðanna
En nú komast rússnesku áhrifin
j í nágrenni við Indverja. Og Pers-
ar hafa sagt Bretum upp allri
; hollustu.—Mrgbl.
--------o---------
Tvö sefljóð.
(Eftir Lenau.).
I.
■ Tjarnarflötinn, tæra, slétta
j tunglið geislum býr á ný,
sem að rósir fölar flétta
fagurgrænan sefkranz í.
Hirtir eftir hæðum sveima,
horfa út i ljóisa nátt.
Fuglar, sem þá sé að dreyma,
sefið bæra dauðahljótt.
\
Tár mér hníga hægt um kinnar
hugann grípur ljúf og vær
endurminning ástar þinnar,
eins og þögull næturblær.
II.
Hverfur röðu'ls hinsti ljómi,
hrannast dimmleit regnskýin.
Stormar hrópa harmarómi:
‘‘Hvar er tjörn, þitt stjörnuskin?”
Róta í unnum æstra tjarna,
ei fá isloknuð Ijósblik hitt. —
Aldrei skín sú ástarstjarna
ofan í sorgardjúpið mitt. •—
Sváfnir.
—Morgunbl.
Arfurinn.
Um þessar mundir eru strauma-
hvörf í lífi íslendinga. Land-
ið er að nafninu sjálfstætt. Loka-
deilunni við Dani um stjómmála-
samband þessara tveggja landa
er skotið á frest um fjórðung ald-
ar. Viðfangsefni íslenzkra
efnum næstu ára, er full þörf á
að glöggva sig á, hvernig ástand-
ið er nú. Gera einskonar úttekt á
þjóðarheimilinu, því að framtíðin
sprettur upp af nútíðarástandinu.
íslendingar hafa erft landið
frá forfeðrunum. Landið hefir
að miklu leyti mótað skapgerð
landsmanna. Maður verður að
játa að landið er hart, býsna af-
skekt, út við heimskautabaug,
meginið óbygt og óbyggilegt.
Bygða landið sundurtættir dalir
við ströndina. Milli flestra
þeirra breiðir fjallahryggir, tor-
sóttir yfirferðar. Látill skógur og
erfitt að rækta skóg, sem verulegt
gagn er að, til mannvirkja eða
iðnaðar. Loftslagið kalt, sí-
brejrtilegt og dutlungasamt. Vet-
urinn. teygir sig fram á sumarið,
og sumarið fram á vetur. At-
vinnuvegirnir eru og sýnast hljóta
að vera fábreyttir. Grasrækt á lág-
lendinu í dölunum. Útvegur frá
sumum höfnunum. Iðnaður við
eitthvað af fossum landsins. Af
fábreytni atvinnuveganna leiðir,
að slík þjóð á meira undir verzlun
við aðrar þjóðir, heldur en fólk í
þeim löndum, sem eru sjálfstæð í
framleiðslunni, þ. e. hafa marg-
breytt n/áttúrugæði og framleiða
flest það', sem mentuð þjóð þarf
daglega að nota.
petta eru ókostir. en landið
hefir líka kosti. pó að atvinnu-
vegir séu fábreyttir, þá er starfs-
líf flestra þeirra, sem búa utan
kauptúnanna, býsna fjölbreytt.
Fegurð landsins er mikil og ein-
kennileg. Sá sem hefir séð
eitthvað af Svíþjöð, Sviss eða
ítaííu, til þess að nefna þrjú fög-
ur lönd, hefir séð alla náttúru
æirra. En svo er ekki um ís-
land. Berum saman Eyjafjöli,
Jjórsárdal, Laugardal, pingvalla-
sveit, útsýni í Reykjavík, Borgar-
fjörð, Dali, Vatnsdal, Skagafjörð,
Eyjafjörð, Mývatnssveit, Jökuls-
árgljúfur, Fljótsdalshérað, Horna-
fjörð og Síðuna. Hvert af þess-
um héruðum hefir sinn einstakl-
ingssvip, og sérstaklegu fegurð.
lannig er ísland alt. Breyti-
leíki íslenzkrar náttúrufegurðar
er einhver helzta auðlegð lands-
manna. Annað, sem er sérkenni-
legt hér á landi, er tærleiki lofts-
ins, afbragðs skygni þegar veður
er gott, og svo að segja óendan-
leg fjölbreytni í litum og línum.
Fæstir íslendingar dýrka svo sem
vera ber fegurð og dýpt skygnis-
ins hér á landi. En missir
þess er þeim einna þungbærastur,
?eim, sem yfirgefa landið og verða
»ð dvelja erlendis. pá fyrsr
finnur margur, hve mikils hann
hefir mist, sem var í litlum met-
um haft meðan tími var til.
Kjör íslendinga hafa verið svo
hörmuleg á liðnum öldum, að síst
væri að furða þó kynslóðin væn
með öllu úrkynjuð og orðin að
andlegum og líkamlegum dverg-
um. Harðindi, hungur og drep-
sóttir hafa öld eftir öld og ára-
tug eftir áratug sópað burtn
hundruðum og stundum þúsund-
um. pað veikasta hefir dregist
úr. Vitanlega setja þúsund ár
af því harðrétti spor í lund þeirra
sem eftir lifa. En það sem hef-
ir bjargað stofninum frá algerðri
eyðileggingu hefir verið fjöbreytni
í fegurð landsins, og fjölbreytni í
starfi einstaklinganna, þó að at-
vinnuvegirnir væru fáir og land-
ið ekki sjálfu sér nóg um fram-
leiðslu í heild sinni.
Kynþátturinn hefir verið sterk-
ur að þvlí er snertir mátt einstakl-
ingsins, en veikur um samheldni.
Án þess að ástæða sé til að þykj-
ast af frændseminni, er merki-
legt að athuga, hver áhrif ytri
kjör hafa á veraldargengi kya-
kvíslanna. Á víkingaöldinni
byggist ísland frá Noregi. Um
sama leyti vinna norrænir víking-
ar Normandi í Frakklandi. Sami
kynstofn leggur undir sig tvö
ný lönd. Annað er afskekt og
hart. pess kynsíofns biður
skammvinn frægð og langvinnar
þjáningar. En Normandí er ríkt
og vel í sveit komið. Víkingar
verða þar að yfirstétt. peim
fjölgar og vex máttur að auði og
hervaldi. Nokkru síðar leggja
þeir England undir sig. Verða
þar að yfirstétt, sem öldum saman
á því nær allar landeignir, og hef'
ir í höndum sér alt vald í lands
og héraðsmálum í ríkinV.. pað
er aðallinn enski, sem eignaðis
fyrst Normandlí, síðan England,
og #gði að lokum upp hið mesta
heimsveldi, sem nokkurntíma hef
ir verið til. Vegi norsku inn
flytjendanna skildi á víkinga-
öldinni. ■ Sú kvislin, sem leitaði
norður á bóginn, hefir barist í
þúsund ár við hrjóstugt land, 6-
blíða veðuráttu, eld, ís og glap-
ráða stjórn framandi þjóða. Hin
greinin, sem óx í suðurátt, hitti
fyrir mildan og frjóan jarðveg,
vvalda ótrúlega miklu um forlög
manna og þjóða.
íslenzki kynstofninn hefir vafa-
laust verið í betra lagi að líkams-
þoli, gáfum og dugnaði. Hins-
vegar valdist til Islands mikið af
fólki með einrænu og þverbrotnu
lundarlagi. Og lífsskilyrðin,
dreifðu býlin, dreifðu bygðirnar
og einangrun landsins hafa auk-
ið fremur en læknað þessa galla.
Einkenni, sem fóru vel á víðför-
ulum sjóræningja á 9. öld, eru
ekki að öllu leyti jafn heppileg ís-
lendingi á 20. öldinni.
priðji sterki þátturinn í llfi nú-
tíma íslendingsins er arfurinn frá
undangengnum öldum. Og hann
er heldur smár, ef frá eru teknar
bókmentirnar. Síðan á miðri þrett-
ándu öld hefir íslenzka þjóðin
verið kúguð og mergsogin af er- j
lenðum þjóðum, mest með verzlun-
inni. Mest af ágóðanum af starfi
hverrar kynslóðar, það sem ekki
þurfti til að framfleyta ihungur-
lífi þeirra, sem lifðu harðindin
af, hvarf úr landi til annara þjóða.
pess vegna fékk kynslóðin sem nú
er að hnága í valinn, því nær eng-
an arf. Hér var enginn vegur,
engin brú, engin hús nema þau,
sem 'laga þurfti svo að segja á
hverju ári og endudbyggja á nokk-
urra ára fresti. Engin skip,
Engar stórbyggingar. Enga
skóla eða mannúðarstofnanir.
Engin listaverk nema nokkuð af
ljóðum og sögum. Á blómatíma
kirkjuvajldsinjg, miðöldunum,
bygðu flestar Evrópuþjóðir, þær
sem bjuggu í mildum löndum, dá-
saml'eg listaverk, þar sem eru hin-
ar gotnesku kirkjur og aðals-
mannahallir, sem fult er af á í-
taliu, í Frakklandi, pýzkalandi,
Englandi, og að nokkru leyti hj'á
frændþjóðum okkar á Norðurlönd-
um. Kirkjur þessar eru ekki að
eins í hinum fornu borgum, þar (
sem fólk var flest. pær eru
dreifðar um löndin öll, svo að i
segja. Snildarbyggingar þess-'
ar eru úr höggnu grj'óti eða mar-!
mara eru varanlegt minnismerki
um dulhyggju og himnaþrá ka-
þólsku þjóðanna í hinum mildari
löndum Vestur-Evrópu. En
Home
flccidents
Sjaldan líður svo dagur, að
einhver í fjölskyldunni verði
ekki fyrir slysi.
Við innanhúss störf, er fátt
algengara, en að hrufla sig og
þar fram eftir götunum. Peg-
ar konur strauja þvott, brenna
þær sig oft, og eins við mat-
reiðslu. pá er gott að hafa
Zam-Buk við hendina. Sérhver
hyggin húsmóðir hefir Zam-
Buk alt af við hendina.
Við tognun, hrufum, sprung-
um og brunasárum, er Zam-
Buk bezta meðalið, því Zam-
Buk dregur fljótt úr sviðanum
og mýkir. petta meðal drepur
gerla samstundis.
ZamdJuk er unnið úr jurtum
og er því laust við alla þá
efnasamsetninguj, sem ein-
kennir flest önnur meðöl og
gerir þau bæði dýrari og marg-
brotnari. petta meðal er óvið-
jafnanlegt, einmitt sökum þess,
hve hreint það er og einfalt í
samsetningu. petta eru beztu
smyrs'lin, sem enn hafa þekst
í veröldinni.
Sannari setning hefir aldrei
verið sögð en þessi:
“Daily Mishaps Make Zam-
Buk a Daily Need.”
(•rnniuniHii nmmt.itauMn
n«im «nd d*t« af thls pmp*r ts Zam-luh 0«.,
Toronto Of «11 donloro, SOe box. i for »1.10.
'amBuk

A DAIIY NEED
það eru ekki kirkjurnar einar, sem óneytanlega gerir tSðarfarið mikið
vantar í íslenzka arfinn. Sama
sagan er um skólana, og öll sú
vinna, sem gengið hefir fyr og
síðar til að fegra og byggja bisk-1
upssetrin og skólana <í Skálholti
og Hólum, er gleymd og glötuð.
fslendingar hafa ekki n'ema torf;
og haldlítið innflutt timbur úr að 1
byggja. Rigningar hvassviðri i
og eldsvoði eyddu merkisbygging-
unum jafnt sem hreysum fátækl-l
inganna. Ól'íkt þessu er farið |
á Englandi. í Oxford og Cam-
bridge er tfl mikið a fundurfögr-;
um steinbyggingum, sem eru svo
gamlar, að Snorri Sturluson og
Eysteinn munkur hefðu vél getað
séð dýrð þeirra. Allar aldirn- J
ar síðan hafa þessar byggingar;
verið skjól og griðastaður menn-
ingarinnar á Englandi. í Eton,
þar sem fóstraðir hafa verið marg-
ir ’af helztu foringjum ensku þjóð-
arinnar, .eru skólaborðin úr siglu-
trjám erlendra herskipa, sem i
Bretar náðu á vald sitt á þeim
tíma, þegar Guðbrandur porláks-
son var að þýða ritninguna á ís-
lenzku. Svo mikill og langsaman-
dreginn er andlegur og efnalegur
arfur flestra nábúaþjóðanna. En
íslendingurinn var ekki borinn
til slíkra erfða. Drottinn gaf
og drottinn tók. Víst hafa for-
feðurnir ekki gengið óþreyttari
til hvíldar hSeldur en samtíðar-
menn þeirra erlendis. En eyð-
ing elds bg storma og ránshönd
erlenda kaupmannsins létu greip-
ar sópa um arfleifð íslendings-
ins. —Tíminn.
Bréfkafli af Snæfellsnesi.
að. Flestir sitja hér í talsverð-
um skuldum, en fækka fénaði nú,
og einnig í fyrra, svo það er sýni-
Ieg hraðfara afturför, sem horf-
ir, og hlýtur að hafa í för með
sér vesaldóm, nema að bregði
brátt til batnaðar.
Heim.
Nú vil jeg yfir hafið halda,
til heiðalandsins nyrst í mar.
Par á jeg föðurgjöld að gjalda
til gömlu fjallkonunnar.
Hún er svo mörgum meinum
blaðin,
í mold er sigin feðrahöll.
Nú vil jeg reisa úr rústum
staðinn
og ryðja tún og engjavöll.
Og jeg vil græða græna viðu,
um grýttu fjallahMðarnar,
að hylja hverja skemdarskriðu
og skyggja’ á gömlu raunirnar.
Svo vil jeg eyða æfidögum
við önn og störf á feðragrund.
Við hljóm af íslands æðaslögum
jeg augum loka’ á banastund.
Freyr
stjórnmálamanna verða þess hefir setið þar yfir auði og völd-
Dugnaðarbóndi á Snæfellsnesi
skrifar ritstjórn Freys (Sigurði
ráðunaut), það sem hér fer á eft-
ir:
“Hér á bæ heyjaðist vel í sum
ar, um hálft 7. hundrað hesta
með hálfum fimta manni. pað var
mestur heyafli hér um slóðir
Yfirleitt var hér meðal heyskap-
ur, eftir því sem hér er vant að
vera. pað er alt of lítið, í slíkri
heyskapartíð og var í sumar, og
stafar það, að eg segi, af ódugn-
aði og áhugaleysi bænda, en und-
antekningar eiga sér þar stað
sem á öðrum sviðum. — En þar
sem má slá 15—20 hesta á dag,
sem víða er hér, er trassaskapur
að fá ekki meira en tíu, en iþó er
nú þetta svona. Svo bölva
menn náttúrunni og guði, og
kenna um sinn aumingjahátt og
afkomu. En mér virðist það
jafnan ásannast hér í sveit, að
guð hjálpar þeim, sem hjálpar
sér sjálfur. pað sýnir afkoma
sumra manna. Eg veit, að hér
er illviðrasamt, en það er líkt hjá
öllum, og það er viðar en hér. En
Hægra að kenna heilræði
halda þau.
en
Einu sinni, er lærisveinar í
skóla nokkrum voru yfirheyrðir í
heilsufræði og heijbrigðisvernd
líkamans, var þessi spurning
lögð fyrir einn syeininn:
—Hvað ber þér að gera til þess
að verja tennur þínar sýkingu, og
hvernig getur þú haldið þeim
hvítum?
—Að hafa þær altaf hreinar,
svaraði drengurinn hiklaust.
— Hve nær áttu að hreinsa
tennurnar?
— Morgun, miSdag og kvöld.
—Með hverju að hreinsa þær?
— Með tann.bursta.
— Aiveg rétt. En, — áttu
tannbursta?
• — Nei.
— Á hann
bursta?
Pabbi þinn tann-
— Nei.
— En hún mamma þín?
— Nei.
— Hvernig stendur þá á því, að
þú hefir hugmynd um notkun
tannburstans?
— Við seljum þá, svaraði dreng-
hnokkinn.—Vísir, úr ensku.