Lögberg - 06.04.1922, Qupperneq 2

LOGBERG, P.tMTUDAGINN 6. apríl 1922
Aldrei kent gigtar
hið minsta.
Síðan eg tók “Fruit-a-tives”
hið fræga ávaxtalyf.
P. 0. Box 123, Parrsboro, N. S.
‘Eg þjáðist af gigt 4 fimm ár,
var stundum svo slæmur, að eg
ga>t ekki ‘fylgt fötum. Reyndi
5*ms auglýst meðul og lækna á-
rangurlauslt, gigtin lét ekkert
undan.
“Árið 1916, sá eg auglýsingu
ríkja þjóðina, Canada hefir mink-
að verzlun sína við Bandaríkin
svo nemur einum fjórða úr bil-
jón yfir árið, og það hefir vakið
Bandarikja'þjóðina ti.l aivaregrar
umhugsunár.'
Sala á canadiiskum vöru.m ti'l
Bandaríkjanna hefir fallið um
Canada. Bændurnir í Canada
eru ekkert að hugsa um hag
verksmiðjueigendanVia í Canada,
þeir eru heldur ekki að hugsa um
að vinna þeim mein, þeir eru bara
að/ hugsa um sjálfa sig og þeir
halda að þeir igeti fengið akur-
að sýna að vegur Canada til vel-
megunar, sem gjörir hana jafn-
volduga Bandaríkijunum, er að
brúa gjána á .milli þess, gem
þjóðin á og getur framleitt og
hins, sem heims þjóðirnar þurfa
á að halda.
Nægilegar sannanir eru fyrir
yrkjuverkfæri s'ín ódýrari en þau
aðra kvart biijón doilara árlega, eru nu- i hendi til þess að ,sýna að í Can-
og þeir af Bandaríkjamönnum, | Aðal takmank Canada í dag, erl ada er ekki framleitt einn tíundi
sem kaupa við til pappírsgerðar, i eining, eklki sundurlyndi: Allirl af því, sem þörf einnar þjóðar
hveiti og kjöt, eru alvaidega hugs-; eitt, en ekki allir sundraðir. krefur af lifsnauðsynjum, og sú
þjóð, er Bandaríkjaþjóðin, sem
andi út af því ábtandi.
pað
inýeinar, iþegar að Bandaríkja'
Að halda fólkinu i Canada.
telur eitt hundrað og fimm milj-
markaðurinn er búinn að ná jafn- j ónir manna; við það má bæta
væginu, að mylryi eigendurnir í' 1 undanfarandi athugunum mín-J níutíu miljón manna, sem í Mið-
um, að “Fruit-a-tives” læknuðu j Bandaríkjunum, se'm upp á Canda um hefi eg reynt að sýna fram á Ameríku búa og eru þá Indíánar
gigt, eg fékk mér öskju og fór; eru komnir fyrir mylnur raunveruleika, sem stendur í ekki taldir með, sem þó þurfa
strax að batna; hélt þessu áfram j sjnar> 0g þejr Kem þurfa ag ^elja nánu sambandi við útflutninginn, mikil's með, og mun sú þörf aukaet
í isex mánuði, þar til eg var orðinn : unna voru fji Canada, verða að eíia hina óisýnilegu innlimun, þó á ýmsum svæðuni; fjörutíu og
! flytja mylnur sínar og verkstæði' það orð sé' ógeðfelt — þeirra sjö miljónir Breta, meira en tvö
| norður fyrir línuna, eða veslast fjögra miljóna og fimm hundruð hundruð miljónir af Frökkum,
50 c. hylkið, 6 fyrir $2,50, UPP. I þúsunda fólks, sem flust hafa! pjóðverjum og Rúsoum, og þrjú
reynsluskerfur 25 c. Fæst í öll- \ pað er líka önnur ástæða fyrir
um lyfjabúðum, eða beint frá j því að Canada þarf ek'ki að auð-
Fruit-a-tives Limited, Ottawa.
alheill.”
•John E. Guilderson.
frá Canada til
Að brúa gjána.
Eftir Agnes C. Laut.
Ií.
í blaðinu sem kom út 1. marz
Bandaríkjanna undruð þúsund Austurlandabúa,
síðan árið 1867. j og er þar ekki meðtalið fólk, sem
mýkja sig frammi fyrir Banda-| Hvers vegna hafa fjórar og býr 1 héruðunum, 'sot samkyns
ríkja þjóðinni, það eru 450,0001 hálf miljón manna neyfet ti] þe®a; framleiðsla er í, eins og í Can-
bændur frá Bandarkjunum, sem 1 að flytja burt úr landi' sem hef- ada, það er ekki ásennileg tilgáta
,|ú eru búsettir i Vestur-Canftdii I ir meiri náttúruauð að geyma en j að framleiðslan í Canada full-
Ef maður gerir ráð fyrir að eign-1 nokkurt annað land 1 heimi, landi nægi minna en 5% af þessu. fólki.
i ir hvers eins af þeim nemi $3000 sem! flestum öðrum löndum er: Ótal dæmí gæti '6g ’geffö >es'su
!— og þær eru meira en það þó betur stlórnað að því er verndun til stuðnings, en það miundi vera
ekkert af þeim væri talið nema! á eignum manna 0g lifi snertir;:of langt ™ál.
til innflutninga fólks og landbún-
aðar þarfa.
Látum oss líta á aðra hlið,
í Vestur-Canada eru nú þrjá-
tíu miljónir ekra af yrktu landi,
eða menn telja upp á að það sé
ekra fjöldi sem búið er að plægja
og búa til sáningar í Vestur-
Canada og sem er bændaeign. pó
sumir bændanna hafi máske yfir-
gefið lönd sín á síðustu árum, eða
þurft að hvíla löndin, þá mun sú
tala láta nærri. En 4 Vestur-
Canada eru þrjú hundruð miljónir
ekra af landi sem hægt er að yrkja
og ætti að> vera yrkt en er ekki.
Eða með öðrum orðum, að það er
að eins' einn tíundi hluti' landsins
sem nothæfur er til' akuryikju í
Vestur-Canada og sem nokkurn
hlut gefur af sér. pví eru
ekki níu tíundu partar tþess rækt-
aðir ?
Vegna þesis að við höfum ekki
brúað millibilið á milli þess ®em
þjóðir heimsins þurfa, og þess,
sem við höfum til þesisi að selja
þeim.
í sambandi við nautpening er
HEIMSINS BEZT/.
MUNNTÓBAK
COPENHAGEN
Wnhagen#
" SNUFF *
^59
Hefir góðan
keim
Munntóbak sem
endist vel
Hjá öllum tóbakssölum
það að segja, að við getum ekki
kept við Mið-Ameríku markaðinn
•sem kaupir gripi þá er þeir þurfa
frá Argentinu, en þar er hægt
loftlagsins vegna að ala gripi upp
miklu ódýrara en í Canada.
Hið sama verður ekki sagt
um Mexico. pað kostar
ekki mikið að fóðna gripi þar að
vetrinum til; en í héruðunum þar
sem ekki þarf að hýsa gripi nema
á meðan kýr eru mjólkaðar — og
ti:l þess duga ódýrar tættur með
stráþaki, þá eru isvo miklir þurk-
ar, að ómögulegt er að tryggja fóð-
(Niðurl. á 5. bls.)
byggingarnar sem þeir eiga og
úr iandi, sem þeir elskuðu og sem Tökum land afurðirnar að eins
var sýnt fram á þann sannleika, . f”. I þeir, eða forfeftur þeirra, höfðu og verður að deila þeim sem hér
að Canada yrði að sja a bak fkirij ekki teknar með í reikninginn f,utt tij 1 Því augnamiði að gjöra segir: Hveiti, bygg, malað
þá nemur innieign Bandarikj-1 >aB að varanlegu framtíðar heim" hveiti’ hafrar’ '8mjör> kartöflur’
$1 350 000 000 ! 111 sinu’ ávextir, ostur. pjóðir heimsins
’ | Ef Maekenzie King getur svarað J þurfa á fimm hundruð miljónum
af íbúum sínum, heldur en tala
þeirra innflytjenda nemur, er
staðnæ.mdust í landinu. Ef þesis
anna
Canada
ar 4,800,000 sem burt hafa flutt Hætum.við .innistæðu eign
síðan fylkjasamlbandið var mynd-
að, þá væri núttúrlegur vöxtur
þess brots fjórtán mi.ljónir, gengi
þeirri spurningu, og heft útflun- mæla hveiti.s að halda umfrarn
1 e.vti
Vesturland-
upphæð langt frá
maður út frá því að meðal við-
’koma í fjölskyídu hverri sé fimm;
og ef maður bætti þar við fólks-
tölunni, sem nú er í Canada, eða
8,500,000, þá væri ’íbúatala vor
í Canada nú tuttugu og þrjár mil-
jónir. Hugsið um þá tö'lu um
stund.
Með 105,000,000 íbúa hefir
Bandaríkja þjóðin markaft fyrir
90% af allri sinni framleiðsu
heima hjá (sér. Bandaríkin, eru Áril'’ 1921 voru $300,000,000 virði
ríki, sem eru sjálfu sér nóg. Ef af skuldabréfum seld í Canada.
jbúatala Canada væri tuttugu og Bandaríkjamenn keyptu tvo
þrjár miljónir, væri ekki víst að þn’ðju af þeim, eða $200,000.000
Bandaríkjamanna í pappírs verk . ,
smiðjum í British Columbia, kola, i,:ginn’ >a mun sagan geyma nafn í >afí’ aem Banda.nkjamtenn fram-
kopar, silfur, og sinknámum, þeim hans sem hins mikil hæfasta for' lei*a’ og verður J* einhverjum á
þeir eiga að fullu eða ‘sætis raðherra, sem Canada hef-jað segja að Canadamenn fram-
ir nokkurntíma haft, því hann leiði tvö til þrjú hundruð miljón-
I ýrði fyrsti stjórnmálamaður, sem ir mæla árlega af þeissum fimm
ar“ítök þeii”ra T Ih'itish'coÍumbía, | Canada hefir átt, til þeas að leiða hundruð miljónum umfram það
hveitimylur í Vestur-Canada, .b* I Wó*ina inn á b^aut þess þroska- iem þeir sjalfrr þurfa.
se;rr.
nokkru
takmarks, sem henni hefir frá
er áð'urnefnd __ _
réttu miarki. pað er of lágt virt! ,lpPhafÍ veri& ætla* aí ná'
þó maður segi, að innstæða eða Pa'\ er eins °g ver höfum í
innieign Bandaríkjanna í Canadaihinu mikla alheimsróti mist sjón-
nemi meira nú í dag en $2,500,- j ai’ a t7VÍ’ ais 'eru urn sex efia
0C 0,000.
Gjörðu þér grein fyrir sann-
leikanum eins og hann er.
þjóðin væri sjálfri «ér nóg, en
hún væri á leiðinni til þess að
virði vift þetta mætti bæta fé, sem
elds- og lífsáJbyrgðarfélögum;
Settu þóttann til síðu, horfstu í
sjö miljónir mannai á Englandi auíTu við aannleikann og hrintu
f.em verða aft leita úr landi, og; fra j,e'r auglýisinga skruminu.
leita .■ gæfunnar einhverstaðar i ‘'ei> vi® gjörum það ekki, ekki einu
annarstaðar en þar. Ef þaðj8Ínni >e^ar velti ar eru-
fólk fer til Afríku, Ástraliu, eða pegar hveitimælirinn kostaði
Argentinu, þá leggur það aldrei tvo dollara og þar yfir, þá seldum
hönd á plóginn hér í Canada. pað; við Canadamenn þrjú hundruð
er því tapað frá því, að efla þrótt | miljón mæla korns til annara
verða það, og bændabýlin væru er- svo ma hafa það á bak við ~ . F , T ..þT-u \ r .; T “ T V f, ,T.
_L ’ 8_____ ? y ox . hms bwzka veldis fynr handan þjoða. En það ar þurftu þjoðirn
eldci auð, og verþsmiðjurnar ekki
aðgjörðalausar fyrir þá skuld að
enginn maikaður væri fyrir af-
eyrað að Bandaríkin selja árlega
vörur í Canada, sem nema um og
yfir bíljón dollara og kaupa um og
urðir þeirra, eins og einmitt á sér •vfir hálfrar biljónar virði af vör-
stað nú í dag. ; um frá Canada.
í Band'aríkjunum með sínar 1051 Nú er bezt aft leggja saman
000,000 íbúa, eru nálega þrjár: hagnað þann sem- Uncle Sam hef-
mílur af járnbraut á hvert manns- ’ír af velgengni og velmeigun
barn í landinu. En í Canada, Canada. Hann nemur eins
með sínar 8,500,000 íbúa eru1 miklu og helmingur allra inni-
fjórar mílur af járnbrailt fyrir eigna Bandaríkjanna í Evrópu;
hvert manriibarn í 'landinu. Ef það er, helmingur þeirrar upp-
íbúatalan væri tuttugu og þrjá mli! hæðar ^em öll Evrópulöndin
jónir þá væri þjóðin ekki komin skulda Bandaríkjunum; og Uncle
langt á undan í'búatölu sinni með I Sam beitir allri sinni orku til
járnbrautar byggingar, og þá þess að verja Evrópu frá gjald-
þyrfti hún heldur ekki að borga þrotum, ekki að eins frá mannúð-
stórhalla við starfrækslu brauta arinnar sjónarmiði og til að
sinna. Vöru og fólksflutnings lækka öldurótið á mannlífs og
lestirnar rækju hverjar aðra eftir mammons hafinu í Evrópu, held-
•þeim, og tekjurnar mundu áreið- j ur blátt áfram til þesis að yernda j !
anlega verða svo miklar, að hægt sína eigin hagsmjuni.
væri að halda flutningsgjaldinu pessar fimm biljónir sem lagðar
hæfilega lágu. . / ; hafa verið inn, í von um cana-|
Sjálfsagt yrði þá að byggjajdiska velmegun fimm biljó-
meiri járnbrautir í Canada l ir af Bandaríkja féj sem lagðar
þeirra er meira að segja þörf nú I hafa verift í fyrirtæki og verzlun
víðsvegar í Velstur og Norftvestur-i í Canada. Eg vil biðja lesandann
landinu, til þess aft ná til kola-; að efast ekki um þessa upphæð
náma, sem bíða eftir því aft þær, f.vr en hann hefir lagt upphæðirn-
séu unnar, eða gullnáma sem i nákvæþilega saman. pær eru:
ekki borgar sig að vinna í án þess j Tnfluttlr Bandaríkjaþegnar, land-
að geta flutt að sér og frá á járn-| eignir, verksmiðjur, timburítök,
brautum, og til þess að ná til j námur, vátrygginga og Hfsábyrgð-
hafið; sem þar ætti að tryggja —
brezkt veldi fyrir handan hafið
sem er þanið út frá Ástralíu til
Argentinu, drægi úr þrótti hins
brezka ríkis. En innflutningur
fólks frá Bretlandi til Canada
ar að kaupa biljónir mæla hveitis.
Canada seldi að eins þriðja part-
inn af þeim hveiti forða; og und-
ir vanalegum kringumstæðum
ísendir Canada um eitt hundrað
miljónir mæla af korni á heims-
mundi styrkja þá stefnu Banda-1 markaðinn til sölu, eða 20% af
ríkjanna og Breta að þrjár ensku- j því sem þjóðirnar þurfa á að
mælandi sjálfveldis og lýðstjórn- j halda. Ef einhver efast um
ar þjóðirnar verði a<ð halda saman j sannleiksgildi þessara talna, þá
til þelss að heimsmenningunni sé j getur hann gengið úr skugga um
borgið. j þær með því að skrifa útflutninga-
pað var andleg eining hinnar nefnd Canada.
greniskóga bæfti í Norður-Ontario,1 ar verzlun þeirra í Canada ásamt;
grísku þjóðar sem gjörði hana
voduga, og það var Hka ósam-
heldni og öfundsýki flokkanna
sem kom henni á kné. Og það er
þessi flokkaskifting, sem vana-
lega fer eftir því hvar þessi eða
hinn flokkurinn er settur í land-
inu, sem staðið hefir í vegi Canada
þjóðarinnar til þroska og velmeig-
unar.
pað er ekki svo auðvelt að
svara þessari spurningu. Ef
svo væri þá hefði það verið gjört
fyrir löngu og ef við erum ófús
á að vakna af svefnmókinu sem á
oss er, og leita svarsins, — horf-
ast í augu við sannleikann, þó
hann sé ógeftfeldur, — þa meig-
um vér heldur ekki atyrða stjórn-
málamenn vora, þó andstæð fjár-
innheimta eyðileggji tekjur vorar,
vinnueysi aukist og þröngt verði í
og Norður-British Columbia. j verzlun þeirra með almennar vör-íjj^j
Aðal spursmálið í dag er: ,Hvern-! ur, bæði kaup og Sölu. pessi \ stjórnin er umbofestjórn vor,
íg a Mackenzie King að geta fund- j innstæða er þýðingarmesta at-l ,og. þingmenn vorir á þingum til
m markað fyrir afurðir bændanna, j riðið og þyngst á metaskálunum, j->ess að framkvæma það sem vér
þráitt fyrir tóllmúrinn, isem við ; þegar um verzlunar sambandið við álítum Canada fyrir bestu.
suðurtakmörk lands vors hefir Bandaríkin er að ræða.
veri" reistur? Og hvernig get- Hefir þessum málstað Canada
ur hann fært niður framleiðslu-1 nókkurntima verið haldið að a-1-
kostnað bændanna án þess að|menningi í Bandaríkjunum? Nei,
lækka tollana ; tollana sem nauð-j það hefir aldrei verið gjört; og
synlegir eru til þess að vér get-; samt er hann sterkasta aflið til
um borgað vexti af stríftsláni voru, i áhrifa á meftal Bandaríkja þjóð-
■án þess aft vér tölum um að borga I arinnar.
neitt niftur í hpfuftstól þess? Og Stjórnin í Canada getur ekki
hvernig getur hann lækkað toll-
auðmýkt sig frammi fyrir Banda-
ana, án þess að tapa stuðningi ríkja þjóðinni, en Bandaríkjamen11
ein.s margra varksmiftjueigenda sem eiga að minsta kosti $4,5CÖ,-
000,000 í canadiskum fyrirtækj-
um, geta farið fram á þetta, og
eins og honum ynni-st á meðal
bændanna ?
Mackenzie King hefir mína' þeir þurfa ekki að koma fram
fylstu samúð. pví engrar hvíld- j hikandi, heldur djarflega; þurfa
ar á s>á maður að vænta i næstkom- ekki að standa og 'bíða í biðisölum
andi tíu ár, sem ber 'kórónu al-
mennings þjóustunnar á höfði sér.
pvi hvernig getur hin nýkosna
Istjórn farið með hattinn í hendi
sér tiil útlendra stjórna, sem með
þingsins, heldur krefjast réttar
sín.s í heyranda hljófti, og hlýtur
sú aðferð að efla má.lstað og veg
Canada.
Hin gamla leyni bruggs aðferð
tolllögum sínum eru að dauðrota [ bak við tjöldin í þingsölunum til-
velmeigunar framtíðarvon Canj-! heyrir hinni liðnu tíft, og lifir nú
ada? pað er ekki vegurinn til
að njóta jafnréttis, óg því síður
hlunninda í verzlunar
og alþjóða viðskiftum.
útb.reiðslu i
Verzlunar viðskifti hafa farið
þverrandi.
pað er engin þörf á því fyrir
Canada að ganga meft hattinn
aftallega í endurminningunum.
Eða tökum aftra hlið tollmál-
anna. pað er ekki nauðsynlegt að
kljúfa Canada í andstæftur, eða
tvo óvinveitta hluta, svo sem
Áustur-Canada á mjóti Vestur-
Canada, verksmiðjueigendur á
móti bændum. Ef islíkri heimsku
Hvað höldum vér að sé þeirra
þarfasta verk.
Canada verður ávalt að vera
framleiðslu þjóð, vegna þess að
auður þjóðarinnar er óaftskiljan-
legur frá náttúruauð 'landkins.
íCanada getur aldrei orðið nvillilið-
ur, þaft er þjóð sem kaupir ó-
unna vöru til þess að iselja aftur
í einhverri mynd, ein.s og Eng-
land er nú í dag og Kartago var
til forna.
Á hverju byggist þessi fram-
leiðsla?
Fyrst á landinu bújörðunum, á
fiskiveiðunum bæði í sjp og vötn-
um, skóglendum Canada, sem! eru
þær meztu í heimi að undantekn-
urn skóglendum Rússlands; nám-
u.m isem að auftlegð eru þær fjórðu
í röð námalanda heimsins, þar
En einhver svarar að allmikið
af korni, sem framleitt sé í Can-
ada, fariitil Bandaríkjanna. pað>
er einmitt atriðið, sem eg er að
leggja áhersluna á; og það, að
þegar Bandaríkjamennirnir sendu
það frá sér, þá hafa þeir allan
hagnaðinn, sem Canadamenn
sjálfir hefðu átt aft hafa.
Rétt núna um þelsisar mundir
eru pjóðverjar að kaupa þrjátíu og
þrjár miljónir mæla hveitis fráf
Argentinu / fyrir eipn dollar og
fimtíu cent mælirinn, og á al-
heimismarkaðinum eru þeir að
kaupa sjötíu og fimm miljónir
mæla fyrir samsvarandi verð. En
Canada bændurnir í Vesturfylkj-
unum fá sextíu cent fyrir mælir-
inn af hveiti sínu; þeir sem nær
eru aðal markaðinum átt^tíu cent,
en þeir, sem til aðal markaðanna
ná, fá eínn dollar og fáein cent
fyrir mælirinn.
Rétt sem stendur er minsta ríkið !
í Mið-Ameríku að kaupa þrjár
miljónir mæla af hveiti fyrir
j fjóra dollara og áttatíu cent
j mælirinn útborgað í Bandaríkja-1
peningum.
Canada þjóðin á sín 'eigin verzl-
unarskip, sem hún ætti að vera
stolt af þrátt fyrir pólitiskar j
.-kærur sem þau hafa vakið; og ef
þjóðin sér sér ekki ástæftu til
ess að leita sér að hagkvæmum !
markaði fyrir vörur sínar þá er
eitt víst, og það er, að markað-
• rinn kemur ekki sjálfur til henn-
ar; né heldur getur Canada þjóð-
in búist við, að aðrar þjóðir láti
sér annara um hag hennar, en
sjálfrar sín. Og er slSkt ástæð-
an fyrir mótstöðu iþeirri, sem gert
hefir vart við sig gagnvart því, j
að Canada hafi sína eigin isendi- J
herra og ræðismenn; en hún get-1
ar bætt út því, mieð því að 'senda j
verzlunar umboftsmenn í hverja
einustu hafnarborg þeirra þjóða,
þó ekki talið hið afar víðlenda, s,0m( þurfa að kaupa þær vöruteg-
flæmi af námulandi, sem enn er undir sem framleiddar eru í Can-
óreynt, efta ókannað, og á grá-[ ada. Eftir skýr.slum Griffen-
vöru, sem Canada framleiðár' hagen þá kosta Canadamenn eitt
meira af en nokkurt annað land í
heimi.
pað er næista hlægilegt að nú,
á tíð sparnaðar og reiknings-
hundrað og þrjátíu þúsundum
dollara á ári til þeas aft auka
verzlun sínia við aðrar þjóðir,
verzlunardeild Dominion stjórnar-
halds, skuli ekki reikningur hafaj innarisegir, að þau séu (tvö hundr-
er.haldið áfram þá meinar það verið haldinn um, hvað Canadajuið og þrjátíu þúsund dollara sem
slit fylkjasambandsins, — það getur framleitt á þeasum svæðum, j trl þass gangi árlega. En við
nndir hendinni fram fyrir Banda- meinar írland innan vébanda en lauslegt yfirlit er nóg til þess 1 eyðum meira en fjóru.m milljónum
Pétur Pálmason
Sem áður hefir, verið skýrt
frá í íslenzku vikublöðunum
andaðiist hér í bæ sunnudags-
ídnn 29. jan. síðastliðinn þing-
húsvörður Pétur Pálmason frá
pvehárdal í Húmaþingi. Hann
var lengi búinn að vera þjáð-
ur af innvortis meinsemd er
hann vaf skorinn upp við fyr-
ir ári síðan án þesis þó að upp-
skurðurinn færði honum nokk-
urn verulegan bata. Hann
fluttist hingað til lands
snemma á tíft, þá barn að aldri,
var því hvorttveggja í hópi
hinna fyrstu landnema ís-
lenzkra hér í álfu, og mátti
teljast til hinnar annarar
(isíðari) kynslóðar fslendinga
hér vestra, en til þeirrar kyn-
slóðar má telja alla þá er bing-
ið komu börn að aldri og hafa
alið hér lengstan aldur æfinn-
ar. Hann var víða kyntur,
dvaldi u,m lengri eða skemmri
tíma í þremur elztu íslenzku
ibygðarlögunum hér, og var
hvarvetna að góðu kumnur.
Hann hafði þaft skapferli að
hann vildi í hvívetna góðu
skiflta við menn, var friftsam-
ur, góðviljaður og hijálpfús, ó-
öfundsjúkur og vingjarnlegur
nærgætinn og hjartagóður við
jþá sem bugaðir voru og beygðir. Jafnlyndi
og glaðlyndi fylgdi 'honum til æfiloka. Hami
var þrekmaður og tók öllu jafnan með still-
ingu, hvort með var eður mót, orðvar og æðru-
laus og höfum vér eigi þekt geðprúðari mann.
Hann vár afburða maður að afli, vel vaxinn
og gerfilegur, en eigi að sama skapi framfæi ■
inn og lét honum ekki að ýta sér fram. pað
var eigi að skapi hans. Hann var góðum
hæfileikum búinn en naut skólamentunar lít-
illar á yngri árum. En í þá átt hne’gðist
hugur hans, — að fræðimálum, var síhugsandi
og vakandi' fyrir nýjum skoðanabreytingum,
íhaldlsisamur nokkuð vegna afstöðunnar í líf-
inu en þó víðsýnn og frjáls og umburðarlyndur
og lét eigi skoðanamun valda vináttufæð. —
Pann var drengur góður á forna islenzka vísu.
Sakna því þar margir vinar er hann var og
skarðar enn að nýju íslenzka hópinn eldri hér
í álfu við burtför hans.
Pétur PálmaiSon var af góðum ættum kom-
inn, efnuðu bændafólki í báðar ættir, og voru
frændur hans margir orðlagðir gáfumenn.
,Hann var fæddur 15. júní 1865 í pverárdal i
Húnaþingi og voru foreldrar hans Pálmi
Hjálmarsson frá pverárdal (dáinn 11. sept.
1910) og fyrri kona hans Helga Jónádóttir frá
Miðvatni Jónssonar og konu hans Helgu Stef7
ánsdóttur alsystur Gísla bónda Stefánssonar
í Flatatungu í Skagafirði, föður Jóns í Flata-
tunguj, föður Gílsla læknis í Grand Forks og
þeirra systkina. 'Faðir var Hjálmar bóndi
Loftsson í pverárdal hálfbróðir Jóns Árnason-
ar iskálds á Víðimýri. Var móðir þeirra
Guðrún Illugadóttir á Tindum Pálssonar.
fimti maður frá séra Birni á Melstað Jónsyni
bi.skups Arasonar.
Árið 1875 fluttu foreldrar Péturs til Vest-
urheims og voru þau, ásamt börnum þeirra í
fyrsta landnámsmannahópnum til Nýja ís-
lar.ds haustið 1875. par andaðist vetri síð-
ar Helga móðir Péturs. Var hann þá 11 ára.
Tvö systkini höfðu þá andast ucm! veturinn,
nokkru á undan mófturinni, Hjálmar sjö ára
gamall og stúlka er dó fárra nátta. prjú
voru á lífi: Hjálmar Jónlsson Bergmann —
hálfbróðir — nú verksmiðjueigandi í Ghicago,
Helga Björg kona Jakobs Líndíals, eru þau
bæði löngu dáin, og Jón porsteinn býr í
bænum Seattle vestur á Kyrrahafsströnd. Ári
síðar kvæntist Pálmi annað sinn — Elínu
Schram stjúpdóttur Jóhanns P. Hallsons frá
Egg í Skagafirði bróður séra Jóns prófasts.
Hallsonar. Eignuðust þau tvær dætur er
báðar eru dánar. Lifa því af þei.m sytskinum
aft eins bræðurnir tveir er áður voru nefndir.
Árift 1880 flutti Pálmi úr Nýja íslandi
með fjölskydu sína til Dafcota og settist að í
grend við Hallson. — Bjó hann þar i bygð til
dánardægurs. Hann var maftur stiltur vel
og hægur í framkomu, spalkvitur, kjafnyrtur
og mæta vel að sér, orðhagur og hnittinn í
svörum. Vinlsæll var hann og vel látinn og
Fœddur 15. Júní 1865.
Dá nn 29. Janúsi 15*22.
fastur í trygðum, jafnt við menn sem málefni.
H.já föður sínum ólst Pétur upp til fullörðins
aldurs, en stundaði jafnframt algenga vinnu
sem þá gjörðist með alla er til vinnu voru
færir.
Veturinn 1889 hinn 21. deseiriber kvænt-
ist Pétur og gekk að eiga Hólmfríði Ásmund-
ardóttur Guðmundssonar og Kristínar Snæ-
bjarnardóttur. — Guðmundur, faðir Ásmjundar,
bóndi i Firði á Seyðisfirði var Sigurðason, en
kona hans hét Ingibjjörg iSveinbjörnsdóttir
bónda í Stakkahlíð í Loðmundarfirðíi, bróður
Páls föður séra porsteins á Hálsi í Fnjóskadal.
Ásmundur og kona hans bjuggu um langt iskeið
í Ilúsavík í Borgarfjarðarhreppi. par and-
aðist hann. Fluttist þá Kristín ekkja hans
ásamt börnum þeirra til Velsturheimá 1887. —
Reisti Pétur nú bú í Dakotabygð, fyrst á landi
er hann keypti á Vestur-Sandhæðunum, er hann
svo seldi seinna, og þar næst í bænum Hensel1
austan vert við islenzku bygðina.
En sumarið 1893 hófust útflutningar úr 'ís-
lenzku bygðinni í Dafcota. Fór annar hóp-
urinn vestur yfir hin svo nefndu Pemibinafjöll
til (?taðar norðan til í ríkinu er síðar nefndist
Mouse River bygð, en hinn hélt austur yfir
Rauðá til hérað'S er þá var að byggjast norðast
og vestast í Minnisota ríki, og nefndist Rose-
au. Varð þar um tíma fjölmenn íslenzk
bygð en er nú -sem næst eydd íslendingum.
Fluttust þau Pétur og kona hans .m|eð þeim
er aufetur fóru og nárnu sér þar land, bjuggu
þar u.m fimm ára skeið^ en tóku s'ig þá upp
að nýju og fluttu noröur yfir landamæri Can-
ada og voru meft þeim fyrstu er þar stofnuðu
hina svonefndu Pine Valleybygð.
par námu þau land og fluttú á það alda-
móta árið, og reistu sér bú við læk er nefnist
Pine Creek, var þar sett póstafgreiðslai og nefnt
að Pine Valley. paðan dró bygðin nafn.
Setti hann þar á fót verzlun og hélt henni uppi
um þau 10 ár sem hann var þar. Vift mikla
örðugleika var að strííða, langt til allra að-
dnátta, en ilt yfirferða um bygðina. En fyrir
framtak hans með aðstoð annara bygðarmanna
kom'uíst á vegir smám saman, og yfir svæði
þetta var lögð járnbraut fyrir rúmum 15 ár-
um síðan.
Árið 1910 fluttu þau Pétur og kona hans
til Winnipeg, seldu verzlun sína og landeign
þar eystra, bjó hann svo lengst af það sem eftir
var hér í bæ. Um rúmt íár, 1910—11, hafði
hann eftirlit með innflytjendum (Immigration
Inspector) og áttu þau þá heima í bœnum
Emerson. Árið 1916 fékk hann stöðu sem
umsjónarmaður við þinghús fylkisims. peirri
stöðu hélt hann til dauðadags. Eina dóttur
eiga þau hjón á lífi, frú Kristínu EmSlíu Chann-
ing skólakennara í Wenatchee í Washington-
ríki, en tvö börn mistu þau er bæði dóu í æsku.
Jarðarförim fpr fram frá Fyrstu lút. kirkju
laugardaginn 4. febr. að viftstöddu miklu fijöl-
menni. Yfir honum töluðu þeir séra Björn
B. Jónsson og séra Iíjörtur Leo. R. P.