Lögberg - 13.04.1922, Page 7

Lögberg - 13.04.1922, Page 7
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 13. APRfL 1922. Bla. 7 Carolina Dalmann Fœdd 20. Nóvember 1845. 0 Dáin 4. Nóvember 1921. “Ef drepur sorg á dyr hjá mér, til dyranna eg reyndar fer, en segi: ‘eg I önnum er og eigi gegni þér’ ” Úr gömlu ijóði. seinna á þínumi iheröum hvíla heill og forráö þessa lands, iþegar grónar grafir skýla gráum hærum nútímans.” 'Guðm. Guðmundsson. IV. I. Ef til vill þykir sumum þetta ó- viðfeldin einkunnarorð fyrir minningargrein um látna merkis- konu. En mlér finnast iþau svo gagnlík því að hún hefði sagt þau sjálf, og lýsa hetur en langt rit gæti gert aðal dmttunum í l'ífi ■hennar, stefnu og framkomu. pessar fjórar línur úr göm|lu gam- ankvæði eru alíslenzkar og blátt áfram, en fela þó í sér djúp heillL ar og Iheilbrigðrar lífstefnu. Sorgin hefir ef til vill, drepið eins oft og eins átakanlega á dyr hjá Carolínu Dalmann og noklk- urri annari konu vor á rneðal. En þótt hún ekki vanrækti þær skyldur, sem isorgin æfinlega legg- ur mönnum á herðar; þótt hún “færi reyndar til dyranna” og mætti þar sorginni. þá steig hún e'kki feti framar en góðu hófi gengdi í þeim efnum; hún rak af höndum sér þær fylgjur sorgar- innar, sem flestum mönnum og konum' verða að fótalkefli. Caró- lína Dalmann leiddi hugann frá sinni eigin sorg — rak hana á dyr — til þess1 því betur að geta létt iþær byrðar sem sorgin lagði öðrum á herðar. Og hún vissi hvemig hún átti að fara að því að létta byrði sorgarinnar. Hún vis/si að slíkt er ekki hægt með víli né voli. Hún vissi það að eins og myrkrið verður að eins reikið brott með sól og ljósi, en ekki með meira myrkri, þannig rekur gleðigyðjan sorgina frá dyr- um, en engar þungbrýnar norn- ir kvartana og kveinstafa. II. “Blessuð sólin elskar alt, alt méð koslsi vekur; haginn grænn og hjarnig kalt hennar ástum tekur.” Hannes Hafstein. Sumar mannssálir eru eins og sólin, aðrar eins og skýin; isumar eins og blónn aðrar eins og þyrn- ar; sumar eins: og ‘haginn grænn’, aðrar eins og “hjarnið kalt”. öll- um líður vel í návist sumra, en enginn kann við sig í návist ann- ara. Návist sumra lyftir manni upp og laðar mann áfram; návist annara hrindir manni aftur á bak og þrykklr mianni niður. Eftir þessu hljóta þeir allir að hafa tekið, sem á annað borð taka eftir nokkrum sköpuðum hlut. pað var þjóðtrú á fslandi — og þegar eg kom til Winnipeg árið 1899 kyntist eg Carólínu Dahnann og þekti hana ávalt síðan. Um það leyti var allmikið líf í Good- templara félagsskapnum í Winni- peg, og er margs að minnast frá þeir árum. En það læt eg ský- laust sagt að enginn var þá í þeirri menningailbaráttu, sem bet- ur fylgdi kenningum og eggjun— uim skáldlsins að: “Láta aldrei fánann falla” en Carólína Dalmann. Eg minn- ist engra sem meira legði á sig, eða sem vann af meiri ósérplægni en hún — og þó var hún þá hnig- in að efra aldri eftir því sem árin sögðu. J>að var ekki vinsælt verk hjá stjórnendum eða stórmennum að fylgja fast fram bannmálinu í þá daga; en það fældi hana eldci frá því, og hún sagði með skáld- inu: “Hver sem vi'll, má hrópa og kalla hæðnis orð að baki þér.” Sannfæringin Isagði henni að málið væri gott; kærleikurinn skipaði 'henni að rétta hjálparhönd til stuðnings hrasandi bróður, ein- 'lægnin siagði henni að hún ætti ekki einungis að fylgjast með straumnuml í rétta átt, heldur að taka þátt í að stýra honum og stefna og ósérplægnin sagði henni oft að váka fram á nætur þegar aðrir sváfu, þessu mikla menning- armláli til stuðnings. þegar um einhverjar nefndir var að ræða í sambandi við vanda- mál, þá var Carólínu Dalmann aldrei gleymt. pegar um það var að ræða að halda nefndar- fundi og félgið fátækfc og gat ekki borgað húsaleigu, þá var æfnlega sama viðkvæðið hjá Car- ólínu Dalmann: “pið getið komið heim til mín börnin, góð ef þið viljið.” Og þangað var öllum ljúft að koma. Eitt er það isérstaklega, sem ber að muna þegar þessarar konu er minist. Hún gekst fyrir því ásamt fleirumi að stofna blað fyr- ir stúkuna “Skuld”. Var það fyr- ir hartnær fjórðungi aldar, heitir blaðið “Sfjarna” og lifir enn. Hún stjórnaði þessu blaði svo að segja óslitið ailla tíð frá stofnun þess til dauðadags. Skrifaði hún blaðið sjálf og var höfundur að flestu, isem það flutti. Er það einkennilegt að þrátt fyrir mikið m'annval í stúkunni, var hún æfin- lega kosin til að stjórna blaðinu. Að halda út riti um fjórðung aldar, þar isem barist er fyrir máli, sem sumum þykir jafn þurt og bindindis málið, en gera það þó 'svo úr garði að allir hlakki til blaðkomunnar, það sýnir bezt hæfileika hennar. Henni var ekki einungis gefin sú list að rita með fullum alvöru- þunga fyrir hina eldri, heldur einnig þannig að 'hinir yngri þóttust hafa mikið mist ef þeir heyrðu ekki “Stjörnuna” lesna, “það var dimt og stjörnulauist á fundi í kvöld”, isagði Gunnláugur “Guð, allur heimur, eins í lágu og háu er opin bók, um margt, sem fræðir mig, og sérhvert blað á blómi jarðar ismáu er blað, siem margt er skrifað á um þig.” V. B. Carólína Dalmann var trúuð kona í orðsins fylstu og ibeztu merk- ingu. Eg sagði það áður að hún hefði kunnað að láta sér þykja vænt umj þau málefni er hún vann fyrir. Hún tók snemma mikinn þátt í safnaðarmálum hér þegar að eins var um hina lút- ersku kenning að ræða; og hún hélt trygð við þann félagsskap til dauðadags. Hún var frjáls- lynd i ölilum öðrum málum, og það mun sannast sagt að fastheldni hennar við lúterska trú átti enga rót lí afturhaldi né þröngtsýni; heldur var það trygðin, sem þar kom til greina — trygðin við fé- lagsskapinn, sem hún hafði lagt lið og verið partur af, Auk þess leit hún isvo á að hinar nýrri trúar- hreyfingar vor á mjeðal væru fremur sprottnar af öðru en sönnu frjálslyndi: “Við eigumj alveg eins frjálslyndt fólk í lúterlska kirkjufélaginu og mögulegt er að finna í nokkrum öðrum kirkjuleg- um félagsskap.” sagði hún ein- hverju sinni: “Og það eru al-. veg eins sterkir afturhaldsmenn í þessum svokölluðu frjálslyndu 'kirkjum og annarstaðar; og hvað er þá unnið við brejrtinguna, ef frjálsar kirkjur gera mann ekki frjálsari og framsóknargjarnari í framkomu' og breytni, og betri menn yfiríeitt”, sagði hún öðru sinni. “petta fer' alt eftir ein- istaklingnum sjálfumi. Svo standa allir jafnt að vígi, hvo.rt sem er að því, er sönnun snertir í trú- mlálum. Engimn getur sannað neitt eins lengi og það er trú Hvers vegna ætti eg iþví að hlaupa frá einu sem sem ekki er hægt að sanna til annars, sem ekki er heldur hægt að sanna?” Og mér finst þetta hafa heil- mikinm sannleika að geyma. V. “Sorgarhjör mér svíða gerði, samt ei vann mér slig, (Mfsteinn var í sáru sverði, isem að græddi mig.” opinberum mlálum vanræktu heim- ili sín, en þeir sem þekkja sögu Carólínu Dalmann geta fullkom- lega mótmælt þeim dómi. Eg efast um að nokkurt heimili hafi verið eða ®é til meðal Vestur-ís- lendinga þar sem barnauppeldi — aðal hlutverk heimilisins — hefir tekist bet<ir en í heimili hennar. Vitna eg þar til þeirra sem bezt þekkja Dalmannsbræður — hina fjóra efnilegu syni, er hin látna hefir nýlega kvatt. Stoltar miættu íslenzkar mæður vera ef þeim tækist það eins vel yfirleitt að ala upp börn siín til nýtra og góðra borgara og Carólínu Dal- mann hefir tekiist. Lífsteinninn í sverði sorganna, sem græddi sár hennar var him mikla og heil- brigða móðurást og heimilis um- hyggja — og barna lánið sem á- vöxtur þess. Eg kom í húsið um miðja nótt þar sem þessi kona lá banaleguna var á ferð í Winnipeg og kom inn til þess að kveðja hana. Hún var 'meðvitundarlauis orðin þá. Um- Watsonhafðienga trú, en er nú sannfœrður. Tók Tanlac til þess að þóknast konu sinni, en varð steinhissa á batanum; sem það veitti honum, segir Winnipeg borgari. lokum illa til reika á áfangastað- festu inn. Ekkert eldsneyti, er dugað markaði sér þín móðurást. gæti til hitunar slíkrar stofnunar1 . , , * . . , . „ ... , . Nu bolsky hjupa vorn bernsku- fæst þar a staðnum, og attu skip- in því að flytja 200 tonn af kol- uml norður sem ársforða, eh ekki , , , , . . var unt að koma þangað nema ooj __t ^ . tonnum, svo smiðir og starfsfólk sjú'krahússins varð að þola all-j mikið harðrétti vegna eldiviðar-! Nú bölský hjúpa vorn stað, hjörtun gljúpu harmar skera, skelfilegt djúp er skilur oss að. ' En von og trúin á hina hlið, “Hreinskilnislega sagt, þá hafði eg .enga trú á Tanlac, þegar eg byrjaði að nota það, og gerði það meira að segja að eins til 'þess að þóknast konu minni,” segir Joseph Watson, 246 Colony Str., Winnipeg, Man. “Eg hafði verið að missa heils- una tvö undanfarin ár, hafði ið- uglega enga minstu matarlyst og tapaði þar af leiðandi kröftum daglega. “Eg þurfti eitthvað til að skorts. En góður vilji og fyrir- hyggja sigruðu þrautina. pað var í byrjun september- mánaðar 1920, ,að loks var hægt að byrja á verkimu, og heppnaðist smiðunum að koma upp grind hússins og klæða hana áður en vetur lagðist að fyrir alvöru með segir að þú sért þangað gengin sem þrautakúgun til er engin og raunum snúið í ró og frið. Eftir það var unnið að pað víst er oss fró þig vita þar, sem prýtt er alt ótal undramynd- um, þar ástblómin gróa hjá vísdóms- lindum, og andinn þróast til eilífðar. byggja mig upp, og það var ein- hverfis hana sátu allir drengirn- j uiitt það, sem Tanlac gerði. Nú ir — þessir góðu og nýtu menn get eg etið hvað sem vera vill án Steingr. Thorsteinsson. Norðurlöndum yfirleitt — að 'hver rajaður ætti sína sérstöku fylgju. Ljós var fylgja sumra — þeirra, sem áttu "bjarta sál og heið- skíra”; en ský var fylgja annara — hinna sem áttu mikið myrkur að geyma. — Og þess er getið í sögu eftir Kristofer Janson, að lífsfylgja konu nokkurrar hafi haft þau áhrif á fólk að allir hafi orðið glaðir í geði á heimilum þar, sem hún hafi komið, enda þótt enginn yrði hennar var: “Kvað svo mikið að þessu” segir ákáldið, “að þungar brúnir geð- iHra mánma lyftust og svipir þeirra lyftust og léttust”. pessi trú er að vakna upp aftur. peir sem við sálarrannisóknir fást full- J óhannsson einhverju sinni: Carólína var ilasin og gat ekki komið,” bætti hann við. pessi látlau'pu en þýðingar- miklu orð lýsa einkar vel hugar- afstöðu Goodtemplara yfirleitt til hinnar látnu. Eg fer ekki frekar út í þetta atriði að sínni, en þá skoðun verð eg að láta í ljósi hér að illa væri því farið ef alt félli í gleymsku sem eftir hina látnu liggur í þessu (blaði; er það tillaga mín, að úr 'því sé valið af hæfulstu mönnum alt það merkasta og bezta og gefið út í bók; væri það henni góður og verðugur minnisvarði og almenn- ingi eigi lítill andlegur gróði. Sú bók mundi alveg sérstök í sinni vrðí. ™ ... röS °£ standa miklu framair S, í, «**» Því, « « írefiS me8al vor vestan hafs leika slíkar fylgjur. En hvað sem því líður; hvort seml menn fallast að einhverju Goodtemplarafélagið átti sönn- leyti á hina fornu þjóðtrú eða VÍnl 0ír.trúum| é bak að sjá Þ6Kar Carolína Dalmann lagðist til hvíldar. Hún var ein þeirra hinar nýju kenningar í þessu efni, eða hafna hvorttveggja, þá er það víist að til hafa verið og til eru enn menn og jkonur gædd sál sem sömu áhrif hefir á líf annara manna og sólin hefir á líf jarðar- Innar yfirleitt: “Geislar hennar út um alt eitt og sama skrifa á hagann græna, hjarnið kalt; ’ihimneskt er að lifa!” III. “Láttu aldrei fánann falla! fram til heiðurs stigið er. Hver sem viH má hrópa og kalla hæðniisorð að baki þér, sem kunni að láta sér þykja vænt um þau mál, sem hún vann fyrir — láta sér þykja eftir þvi vænna um þau, isem hún lagði meira á sig fyrir þau, alveg af sömu sélar- farislegri ástæðu og móðurinni þykir vænst um það barnið, sem hún átti flestar vökunæturnar yfir. Bindindismáið var eitt þessara mála, enda var það eð/li- legt: trú von og kærleikur eru kjörorð Goodtemplara félagsins og einmitt þeir eiginleikar voru sterkasti þátturinn í sálarlífi hennar. Eg mintist þess að bikar sorg- anna hefði verið borin að vörum Carólínu Dalmann ekki síður en annara. í baráttunni í Vestur- heimi á frumbýlingsárunum' misti hún fjögur börn sín, þrjár dætur og einn son, og svo mann sinn frá fjórum ungum drengjum. Eg hefi í höndum ritgerð eftir hina látnu sjálfa, þar sem hún minnist þessara Isorga sinna; þar er þetta meðal annars: “18. apríl 1874 eignuðumst við dóttur fríða og elskulega, og dró það úr óyndinu, er mig hafði þjáð fyrsta sprettinn í Ameríku — En ekki var lukkan mleð okkur, við mi'stum elsku stúlkuna okkar um vorið”--------- “18. janúar 1880 eignuðumst við aðra dóttur, var það okkur mikil gleði oíg hún mjög ánægjulegt barn. En ekki fengum við að njóta þeirrar gleði lengur en til 27. febrúar árið eftir; þá mistum við hana.”--------- “12. maí 1887 eignuðumst við enn dreng, er við mistum árið eft- ir.”-----“Og enn áttum við eftir eitt sárið: að missa þriðju stúlk- una, sem okkur fæddilst í Alberta, svo eigi hefi eg farið varhluta af sorg og mótlæti í heiminum” — “Fjögur ár vorum við í Alberta, en vorum að flytja vestur til Brit- ish Columlbia. Við biðum nokkra daga í Calgary, var maðurinn minn orðinn farinn að heilsu, vei'ktist þar og dó. Var eg þá fremur báglega stödd, með þrjá drengina unga, en Jón sá elzti, (á 17. ári) var kominn vestur á undan með hinum, er gæta áttu flutnings á skepnum, er farið var með. Eg var þá eins og skip- brotsmaður á eyðiströnd — vissi tæpast hvað gera skyldi; halda áfram eða snúa austur aftur; en þó varð það úr að eg slæddist með hinu fólkinu eins og í draumi vestur yfir fjöllin. Gékk okkur furðanlega að vinna þar fyrir lífi okkar; vorum þar fjögur ár og fluttum síðan til Winnipeg og höfum verið þar tsiíðan lifað góðu lífi en lítið grætt. Eg hefi hvergi til jafnaðar kunnað eins vel við mig og hér, gerir það ef- laust hinn íslenzki fólksfjöldi, sem gerir það að verkum að manni finst að maður vera heima á sínu góða og “gamla landi.” Synir mín- ir hafa verið samhentir og unnið í félagi, hefi eg haldið hús fyrir þá síðustu árin, en nú fara konur þeirra að taka við, og sezt eg þá í helgan istein, eins og lög gera ráð fyrir.” pví hefir oft verið haldið fram að konur, sem gefa sig mikið við — og konur þeirra þriggja isem kvæntir eru. Eg hefi stundum áð- ur verið viðistaddur þegar gamal- menni hafa lokað augum eftir langan starfsdag — og söknuður þeirra sem næstir áttu að vera virtist ekki liggja djúpt: “Sorg- inni sló ekki inn” eins og Jakob Briem komst að orði einhverju sinni. En hér var auðsjáanlegt að síðasta kveðjan átti dýpri ræt- ur en á vörum og í augum. Ef til vill væri engin- ósk betri ís lenzku þjóðinni en sú að allar ís- lenzkar mæður mætti deyja undir líkum kringumstæðum og Caró- lína Dalmann. Ef blessun og þakklæti barnanna hefir fylgt nokkurri móður út yfir gröf og dauða, þá var það hér. Carólína Jón.sdóttir Dalmiann var fædd 20. nóv. 1845 á Stóru- laugum 'í Reykjaral í Norður-ping- ej'jarsýslu. Faðir hennar var Jón f>orgrímsison frá Hraunkoti í Aðaldal, en móðir Elín Hall- dórsdóttir kona hans.. Móðir Elínar var Karin kona Nikulásar kaupmanns Bedk í Húsavík, en kona hans var dóttir Björns kaup- manois sonar Halldórs biskups á Hólum í Hjaltadal. Helga por- grímsdcittir föðursystilr Carólínu var gift Páli Jóakimlssyni föður- afa þeirra Bardals bræðra í Winn ipeg; tóku þau Carólínu til fóst- urs þegar hún var níu vikna göm- þess að verða meint af og hefi þýngst til muna. “Eg er fús að viðurkenna, að Tanlac vakti hjá mér mikla und- run.” — Tanlac er selt í flöskuml og fæst í Liggets Drug Store, Winni- peg. pað fæst einnig hjá lyf- sölum út um land, hjá The Vopni Sigurðsson, Limited, Riverton, Manitoba og the Lundar Trading Company, Lundar, Manitoba. snjóum. innangerð. Á undirstöðu var byrjað 6. sept. Nú len?ur €Í hrjás,t þarft iang. og sex dögum siðar farið að hlaða terg á hinn mikla reykháf stofnunarinn- ei framar ’þj.ást j feigðardróma, ar. þegar hano var orðinn 30 þú fær nú dást að geisialjóma | fet á hæð gerði 70 gráðu frost, guðdómsin,s á,staraUgum frá. svo út leit fyrir að hætta yrði við j stromphleðsluna; það dugði ekki, gá von skai oss ávait hUgga hlý, svo smiðirnir kyntu mikið bál um- ag þig við fáum enduryngda, hverfis sementdallana, var stein- aftur að sjá og vinum kringdat líminu í hleðsluna þannig haldið og eiga hjá þér heima á ný. ófrolsnu. Og til ýmsra annara l örþrifa ráða var gripið, til þess að j yið söknuð og vanda það sættír halda smíðinu áfram, þrátt fyrir heiftaræði Kára og heljar-gadd- inn. — Eskimóar stóðu undrandi! yfir þessu stórvirki, því annað eins höfðu þeir aldrei áður augum litið. Byggingin er mestmegn- is gerð af við, 70 feta löng og 38 fet á breidd. Undistaðan hvllir OS.S1. Ósýnis handanvið elfar strauma, yfir á landið vonardrauma, þér sendum i anda kveðjukoss. Undir nafni barnanna. porskabítur. á eilífu jökulberginu, er við tekur r örskamt neðan við yfirborð það, j er sólgeislar hins stutta sumans| þýðir. Eskimóarnir undruðuist mest j hino háa reykháf, eins og umiskift- leJðrétta í næsta blaði er út kemur ingurinn í ísl. sögunni langa prik- af Lögbergi, villur sem við prenit- Og þegar rafur- unina hafa slæðst inn í “Minn- Leiðrétting. Herra ritstjóri Lögbergs! Viltu ekki gijöra svo vel og leið: “Eg hélt húsið fyrir gamla manninn vann á daginn niður í fjöru en var heima norður í bæn- um hjá fóstru minni á nóttunni. ið forðum. Eg vann í hjáverkum mínum við! magnsljósið fyrst stafaði þeim í in.garorð um Pétur á Gautlönd- prentverk og blaðið roeð gamla j augu gegnum húmið, greip þá um” i síðasta blaði Löglbergs. — manninum; las með honum próf-jmikill ótti, því slíkan ljóma höfðu i. i vísunni framan við stendur arkir, braut með honum blaðið og j þeir aldrei áður augum litið. En j þriðju hending “kom aftur” fyr- brátt áttuðu þeir sig, og þeirra, i:r ‘‘koin eftir’’. — í fyrsta d,álki mesta gaman er nú það að fá að (eg nenni ei að fara að telja lín- þirýsta á hnappana sem leiða urnar) “Eg gat þessa” fyrir “Eg fram Ijósið og slökkva það. — get þessa” í öðrum dáki — “um í stofnun 'þessari eru allareiðu! samþingismann” fyrir “við sam- j tólf sjúkrarúm, en þegar það er þigismenn”. í þriðja dálki “hafa | fulllskipað ér gert |ráð fyrir 70 allt 'í hjjéverkum” fyrir “hafa , rúmum. það allt í hjáverkum”. í fjórða Næsta mannabygð er 300 míl-! dálki ‘*þó eg eigi bágt með að trúa” ur norður af Barrow-tanga og fyrir' “þó eg eigi bágt með að önnur 400 mílur til austurs, og »já.” “Með þeirri ástæðu” fyrir má því segja að læknir stofnunar-j “með þeirri aðstöðu.” — “Á hvaða ul; var hún hjá þeim þangað ftil hann dó og hjá fóstru sinni eftir það. . Um tvítugsaldur fór hún sem þjónustustúlka til frú Hólmfríð- ar á Bægisá : “par var eg í bjó um það og skrifaði utan á all an Norðanfara út um alt land. Þarna var eg í ár og hefði verið lengur, iþví karl vildi ómlögulega missa mig og mér leið þar ágæt- lega. petta blaðasýsl átti vel við mig. En þá fór fóstra mín fyrir ráðskonu til Einars í Nesi og vildi hún að eg færi með sér.” Eg læt héf staðar numið. petta eru einungis ófullkomin brot úr æfisögu hinnar látnu. Carólína Dalmann var lítil vexti, bæði lág og grannvaxin, en fríð isýnum og einkar sviphrein; inmar og aðstoðar fólks hans sé þarna í útlegð. En hver er gá, er ekki viðurkennir hina miklu beinvaxin og vel vaxin, létt á fæti | kærleiksfórn fólks þessa, er kýs að dvelja þarna 'í hálfrö'kkrinu til dauðadags, allra kvenna fljót- ust í öllum hreyfingum. Hún var ör í lund; sagði ávalt það sem henni Ibjó í brjósti, hver sem í hlut átti og hvort sem betur féll fimm ár og sá engan mann, sem ver> kún átti ógrynni af ís- eg vildi eiga” segir hún sjálf: “Nema kannske einn, en hann var eins og veður í lofti.” Á sumardaginn fyrsta 1873 gift- ist Carólína isál. Gísla Jónssyni frá Mjóadal og lögðu þau hjónin af stað samsumars til Vestur- heims, var það 2. ágúst. pau lentu í Milwaukee en fluttu eftir istutt tímabil til Shavano í Wisconsin. par voru þau eitt ár og vann hann við skógarhögg. Pau bygðu þar stórt bjálkahús, en mistu þar fyrsta barnið sitt og undu þar ekki síðan, fluttu þá afimr til Milwaukée; vann 'hún þar við isauma^ — hann vann bændavinnu. Árið 1880 fluttu þau til N. Dakota, settust að skamt frá Pembina, en mistu þar aðra stúlku, festu þar ekki yndi lengur og fluttu til Gardar. par reistu þau gistihús er nefnt var “Hotel Thingvalla”; stjórnaði hún því að mestu leyti, en hann stund- aði járnsmíðar. • pegar járn- brautin komi til Milton fluttu þau þangað 1888, en tveim mánuð- úm síðar hófust flutningar til Alberta og fóru þau þangað. par voru þau fjögur ár. Að þeim tírna liðnum ætluðu þau að flytja til British Columbia, norður á heimsenda til þess að geta mýkt þrautir hins litla mann- félags eyðimerkurbarnanna er þarna dvelja og annara er að borði,” fyirir “á hvaða sviði” “ýms atriði” fyrir “ýms atvik”. 1 fimta dálki “valdið óvinsældum” fyrir “valdið vináttuslitum” — Gleymst hafði mér að geta þess að auk annara starfa var Pétur mörg ár umboðsmaður þjóðjarða í pingeyjarsýslu. í milliþinga- I nefndum átti Pétur isæti, í land- lenzkri trygð, sem bæði kom í Ijós við menn og málefni, hún var fljót að reiðast ef því var að skifta en jafnfljót til sátta. Hún lét sér engin opinber mál óviðkom- and, lagði stóran skerf til barátt- unnar fyrir jafnrétti kvenna og öðrum pólitiskum málum, hataði stríð og herskyldu isem ókristilegt j athæfi — því hún var sannkrist- in kona. — En þrátt fyrir þátttöku hennar í öllu þessu, gleymdi hún hvorki né vanrækti skyldur móðurinnar. — Sannari móður hafa engin íslenzk böm átt en drengirnir hennar og sann- ari syni hefir engin móðir átt en þeir voru henni. garði kynni að bera úr sextíu j 'búnaðarnefnd 1904 1 útflutnings- þúsund fermílna auðninni is-|nefnd og jarðamlats nefnd. “Ligg- bundnu og ægilegu þar umhverf- j ur mikið starf eftir hann á þeim is'? — ! sviðum.” (Tíminn 28. jan. þ. á.) pá getur þetta orðið sæluhús Siglunes P. O. 31. mairz 1922 fyrir hvalfangara er allmikið Jón Jónsson, frá Sleðbrjót. sigla með þessum norðurströnd- ■ um, og þeim er leið sína leggja þarna um til landaleita við norðurpól. — Lauslega þýtt. I Sig. Júl. Jóhannesson. Sjúkrahús á Barrow- tanga. Kristjana Johnson pó ástvini mæta, sem unnum heitt tregumi, svo væta tárin kinnar, tvíllaust er ætíð móðurinnar missir, sem bæta má ei neitt. Traustur sá strengur því er þrátt börn, sem að tengir trútt við móður, tryggingar enginn jafnast sjóður Ekkert er undrunansamlegra j enn mannshúðin. Hún andar frá isér og dregur að sér loft við hennar engil-ástarmátt. gegnum svitaholurnar. Sé húð- inni haldið hraustri, er allur lík- aminn einnig hraustur. peir sem vita mest og bezt um hina margbrotnu eiginleika húð- I arinnar, viðurkenna að ekki Mun eigi hrein sú móðurást, ■■■ leið, sem oss beinir, laugar sárin, standl a sama hver, smyrsl se not‘ pa ðer víst nyrzta sjúkrahús í heimi og hið eina þar á 60,000 fer- mílna svæði. Frostið þar nyrðra verður oft um 70 gráður, enda liggur Barrow-tanginn inn í is- hafið út úr norður-strönd Alaska. leggur við meinin og þerrar tárin, uð, við sárum) og hinum og þess- vinurinn eini, sem aldrei brást? um húðsjúkdómum. Mun það vera nyrzta vistarvera en hann j þessa meginlnds, að undanteknum veiktist í Calgary og dó, eins og einum eða tveimur Eskimóa-kof- fyr er sagt. Stóð hún þá uppi um. Ekki eru þarna nemia eitt- með alla fjóra drengina (sínaj hvað níu manneskjur hivítar að unga, en lífsteinninn í sverði sorgar — móðurástin og mögu- leika trúin — græddi sárið að svo miklu leyti sem það varð grætt. Synir hinnar látnu eru: Jón kvæntur Sigríði ættaðri úr jjþi.ng- eyjarsýslu, Páll kvæntur Hall- dóru ættaðri af Suðurlandi, Con- ráð, kvæntur Valgerði ættaðri úr Reykjavík og Valdimar ókvæntur, allir vel gefnir ménn og mætir. Carólína naut lítillar mentunar í æsku; fékk að eins tilsögn í dönsku og reikningi um hálfsmán- aðar tíma hjá Jakobi Hálfdánar- syni, og þótti það gott í þá daga: “Eg var hálfan mánuð við námið hjá Jakobi”, segir hún sjálf: “og meðtöldum lækni og öðru starfs- Ja> ^lsku móðir, svo oss fanst þá Sérfræðingar hafa varið til þess Hún er, sem endur söm við sig; I miklum tíma og fé, að reyna að það er ei hending sem hana rekur, finna upp meðal sem ólbirigðult hún er sú kend er lífið vekur j væri, og loks tókst þeim að finna og huganum bendir á hærra stig.1 það í forðabúri jurtaríkisins. j Aldrei áður í sögu heimsins I hefir nokkurt þvílíkt meðal verið ; fundið upp, sem Zam-Buk. i Meðal annara eiginleika, ræður J það yfir þeim, að láta náttúruna | rækta nýtt skinn á hinn eina Móður sinnar við banabeð, sérhver finnur í brjósti bresta bjarghald innri lífsins festa, sálir er tvinnast isaman með. fólki sjúkrahúsisins, og auk þeirra um 450 Eskimóar. Heilt ár þurfti til að smíða stofnun þessa og kostar hún um 35,000 dali, en fimtán þúsund dali er áætlað að starfrækslu hennar muni kosta um árið. — Miklum erfiðleikum var það bundið, að koma upp slíku húsi þarna norð- ur á heimsenda, því alt þurfti að flytjast að sunnan úr bygðum siðaðra manna. Efnið var sent með gufuskipi frá Bandaríkjun- um til Nome í Alaska, og þaðan með litlum seglskipum norður á Barrow-tanga. petta varð að gerast á hinna afar stuttu sumar- —titrandi er stóðum trega lostin, eðlilega hátt. þín tungan var hljöð og augun brostin, og hjartað góða hætt að slá. Lítið á náttúru-undrin. j Lækning hinna ýmsu sára, er : nokkurskonar kraftaveirk, sem þú getur nú horft á daglega. Börn ■ mjuna bezt eftir Zam-Buk fyiir i það, hve fljótt dró úr sviðanum. Á fullann hátt við fundum þá, hvað höfðum átt, hve mistum mikið, , , . , , . . , .j. __i annars eiru smyrsl þessi kunnug- hve myrkvast þratt vill solar- ... . , r n qt af mri hva Alliirn TnASnmrvi blikið, hve til er fátt, sem treyista má. ust af því, hve öllum meðulum betur þau hafa reynst við kláða, hringormum, hrufum og hvers- Við sannlega mistum mikið, — því' komar sárum. að hjá þér fyrst við iljósið litum, Algerlega ólíkt því, sem við- í lífsins vist svo næring hlytum, gengst um önnur smyrsl, hefir þú bauðst oss fyrstum brjóst þín. Zam-Buk ekkert inni að halda af hlý. I dýrafitu eða málmefnuin. Smýrsl átti það við mig, en námið varð | tíð, meðan geiðfærast var um auðvitað ekki mikið á svo stuttum tíma.” En það tel eg óhikað til mentun- ar að hún var um tíma hjá Birni Jónssyni ritstjóra Norðanfara. norðurhafið vegna ísa, en jafnvel þá er allra veðra von. Smáskip- in með efniviðinn lentu í ofsa- stormi og hröktust hvert frá öðru, sum jaflnvel vestur til Sí- T , . _ , ,þessi hafa engm onnur efni með- I>u varst oss stoð og vernd og hlíf, ’ , , 6 ,,. . _ _ . ferðis en þau er fljótt leysast upp kendir oss boðorð siða sanna,* _ . _ r ’ . ._ , ,. _ eftir að þau eru borm a aarið og syndir oss voða gmninganna, ... . ,. .. , jj. * ... mykia samstundis. Fimtíu glæddir þa skoðun, sem gofgar líf. / , . . „ ,, , 6 } centa askja af Zami-Buk getur Zam-Ruk En hvað að vera’ um fleira að fást, j sparað mikið að því er viðkemur alt eigum þér að þakka að mestu' læknis reikningi. Meðal þetta á Um það farast 'henni orð á þessa beríu-stranda, en komust þó að það, sem við erum, — lífs vors engan sinn líka.

x

Lögberg

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Lögberg
https://timarit.is/publication/132

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.