Lögberg - 22.06.1922, Blaðsíða 2

bU. 2
LÖGBERG, FIMTUDAGINN
22. JÚNÍ 1922
n '____I' „ „ „ XT ...., embættismönnum Rómúlusar, sem
KomUllUS Og liuma. I krafðigt hefnda eins og vi® var aí
AHir hafa foertt getið um borg- | búast, en Fatius skaut skjóli yfir
ina eilífu viS Tiber — Róm. SíSan glæpamenriina. Fyrir þetta
sögur hófust í Vesturlön'dum hef- 1 drápu Rómverjar Fatius konung
ur hún mikið við >ær komið. | nokkru seinna og halda sumir að
Fyrst var hún hin glæsilega mið- Rómúlus hafi verið í ráðum með
stöð hins volduga rómverska >eim. Eftir dauða Fatiusar
heimsríkis, síðan á miðöldunum var Rómúlus einvaldur til dauða-
verður hún á ný drotning heims-! dags- Gerðist hann nú hinn
ins undir stjórn hinna alvöldu mesti herkonunsur og lagði undir
páfa, ok nú síðast er hún gerð að, si'2 borgir og lönd á ítalíu. Dramb-
höfuðborg í þroskavænlegu kon- samur og einrænn varð hann líka
ungsríki _ltalíu. ! aldrinum og iila liðinn af
Meðan hinar fornu menningar- mörgum Rómverjum, >ó alþýðan
borgir: Jerúsalem, Mamphir, A- dáðist að honum jafnan fyrir
þena og Sparta hrynja i rústir hreysti og kænsku. Lífvarðar-
vex hún jafnt og stöðugt að feg- sveit hafði hann jafnan um sig
urð og vald. pegar London var stóra er hann nefndi Celeres, en
sem þorp og Paradís og Vínarborg þd er almælt að harin hafi verið
smáar en traustar 'herstöðvar hins myrtur af öldungaráði borgarinn-
rómverska vamarliðs, var hún ar> >ó þeir kæmu fólkinu til að
fyrir löngu heimsfræg sem mið- trua að hann hefði verið uppnum-
stöð allrar stjómvisku, lærdóms inT1 at guðunum.
og lista. >að var því lítil furða 1 fyrstu gátu Rómverjar og Sa-
þó menn kölluðu Hana borgina ei- beningar efkki komið sér saman um
l'ífu — en sarat er hún ékki, fram- konungs valið, eftir dauða Rómú-
ar en annað, sem mannlshöndin lusar, en undir eins og stungið
hefir skapað, eilíf. Sá var sið-; var UPP a Númá Pompfiliusi
ur að hjarðmenn! Latverja tengdasyni Fatiusar Sabeninga
geymdu hjarðir sinar á hinum kon-ungs, urðu Rómverjar jafnt
fögru hæðurn við Tíber, >ar sem samlandar 'hans, Sambeninga
— einhuga á því að gefa honum
konungdóm í Róm. Að hinir
borsin mikla var síðar bygð.
Alt er nú á huldu um uppruna
borgarinnar, því þegar Gallverj- RomverJar skyldu >annÍK
ar náðu borginmi, meir en 200 ár-
um fyrir K- b., brendu þeir bóka-
safnið, sem geymdi hinar sönnu
sagnir um byggingu hennar.
velja sér útlendan konung, af
frjálsum vilja, isýnir bezt hversu
mikið traust þeir báru tiíl hans,
sérstaklega ef >ess er gætt, að
_ , . , , , . Númá hafði aldrei átt heima í
Svo mikið er >o her um bil víst , ,,,
_ , . , , y , Romaborg, heldur dvalið í feðra-
að hinir fyrstu konungar Rom- , „ .
• ... t,- , ... borg smm — Cures — uppi í
verja heita Rómulus og Numa. . .
•iT- - i < , j Appemufjollum.
Var Romulus sa er laKði grund- ™^ .
,. „ , Ekkert vita menn nu með vissu
volhnn undir auð og vold borgar-
um fortíð Númá, en þó fullyrða
s'umir að 'hann hafi numið heim-
speki ok aðra vísi hjá Pypogorusi
™, , , , . , hinum gríska, því rnenn þykjast
Ekkert verður með vissu sagt . , ,., . .
, , _, , finna samræmi i stjornarstefnu
um uppruna né æsku Romulusar, XT. . , . , . ,
, , , ,, , , . Numa og heimspekiiskenmngum
innar, með hernæmi og kænsku;
en Núma samdi lög og efldi frið-
inn milli þegnanna.
en þó halda menn helst að hann
hafi verið dótturSonur Númitors
konungs í Alba-Langa, en að móð-
ir hans hafi heitið Rhea Sylvia.
Meðan Rómulus var enn á æsku-
Pypogorusar. Pypogorus þessi
var i flestu á undan sinni samtíð;
hann hélt t. d. þeirri skoðun fram
að jörðin væri ekki eihs og þá var
. ... . ., . , XT. . alment trúað, miðstöð al'heimsins,
, . . . ® , . heldur að hun þreytti sjalf gongu
tm* Irnnnmim ner orovrrvri hnmimi or 1 ° °
tor konungi os steypti honum af
stóli og gerðist sjálfur konungur
í Alba Longa. Amúlus bauð nú
umhverfis miðheimseldinn.”
Ekki var Númá allkostar vilj-
ugur að taka konungstign, því
óx það bæði að auð og valdi, >ví
aðrar smærri þjóðir voru fúsar að
ganga í bandalag við Rómverja,
eða jafnvel ganga hinum vitra
og réttláta konungi á hönd, er þeir
vissu að þeim mundi í engu verða
óréttur gjörður af yfirdrottnum
sínum.
Eitt af verkum Númá var að
breyta himiu forna rómverska
tímatali. Áður höfðu Rómverj-
ar talið tíu mánuði í ári hverju,
sem sumir höfðu 40, en aðrir ekki
nema tuttugu og fimm daga. Hjá
Hjá Rómverjum byrjaði árið með
marz, en Númá bætti við tveimur
mánuðum, janúar og febrúar og
lét árið byrja með hinum fyr-
néfnda- >að sýnir líka friðar-
fýsi Númá að hann nefndi fyrstu
mánuði ársins eftir friðar og vís-
inda guðinum Januis.
Mörgu öðru góðu og nytsömu
kom Númá til leiðar þau 40 ár sem
hann sat að völduim, og er hann
andaðist 80 ára gamall hönmuðu
■hann allir Rómverjar sem föður
eða bróður.
Eftir dauða hans íbreyttust
stjórnarhættirnir brátt, en'da var
efirmaður hans Tullus Hosteus,
hinn mesti óróaseggur og svo
voru nú reyndar flestir þjóðhöfð-
ingjar Rómverja eftir dauða
Númá konungs, enda var >að með
ófriði að Róm óx að auð og völdum
En mundi vald 'hennar hafa
orðið minna eða haminigja hennar
rýrari ef 'stjórnarstefna Númá og
friðarhugsjón hans hefði tráðið
meiru hjá þeim sem völdin höfðu?
Sagan getur ekkert um það —
enginn getur neitt um það fullyrt
— en eitt er víst: að í kærieikan-
um, réttlætinu og sannri vizku
býr kraftur, sem 'hefur valdið
aldarhvarfinu í sögu þjóðanna, og
fyrir þeim krafti hefur vald
sverðsins og byssunnar orðið
stundum að beygja hnén. Ef
andi Númá hefði fremur drotnað
við Tiber, í fornöld en andi Rómú-
lusar — hver veit nema borgin
eilífa, hefði orðlð höfuðborgin í
alheimsríki friðarins.
Leslie 1. maí, 1922
H. Johnson
að itaka Romulus og Remus bróð- ,
. , , , . m., hann viidi fremur sitja í hinum
ur hans og kasta þeim í Tiber, en . .. , , . , , _
„ . , * , , . friðsælu, skogarlundum við Cures
Faustulus, hjarðmaður kom þeim , ,. , ., ,,,,
, , , og hugsa um yndisleika nattur-
undan og fostraði þa a laun.
Seinna fengu bræðurnr að vita um
ætterni sitt og drápu þá Arnulus,
en settu afa sinin aftur til valda.
Að launum fengu þeir leyfi til
að byggja sér veglega borg, hvar
sem þeir vildu í ríkinu og máttu
þeir hafa þar ótakmörkuð völd —
sumir segja nú samt að borgin ^‘1^7
hafi fyrst verið reist til varnar
ríki Numitors gegn árásum Et-
unnar eða ræða og skrifa um
hugðarefni sín, heimspeki, vísindi
ok trú, heldur en sitja í dýrðlegum
veizlum í Róm.
En þegar vinir hans komu hon-
um til að trúa, að það væri vilji
guðanna að hann gerðist konung-
Hugleiðing um bindindi
og bannmál.
Kosningar til fylkisþings
standa nú fyrir dyrum hér í
Manitoba.
Á slíkum tímamótum er það
venja að menn gangi á sjónarhól
og virði fyrir sér hversu umhorfs
™>ha >ar „ál*rt « rt| eftir „ hafa fek,s ^
voru herskair mJo2. . döm. var aa tvlstra HfvarSarlB
ur, lét hann strax til leiðast, því1 er í stjórnmálum þjóðar sinnar
var einlægur en frjáls-! og hvert stefnir. — Er slíkt nyt-
lyndur trúmaður. j samlegt mjög og nauðsynlegt,
Eitt af því fyrsta sem Núma því að kapp er jafnan best með
forsjá. Sérstaklega eru iþað þó
Skömmu eftir byggingu borgar-
ritstjórarnir og blaðamennirnir,
. inu, sem Rómúlus hafði haft sér sem >á Sitanda vel á verði og gefa
ínnar urðu þeir bræður osattir og v , , , ,.. y , ... , ,
„ , . . . til varnar. Kvað hann ast og gloggan gaum að ollum stefnum
Remus var drepinn sumir segja . , . .. , „
» t, , , .. . virðingu þegnanna beztu lifverð- og straumum hins pohtiska
að Romulus hafi sjalfur unmð a • , , , , j ® ., , . , ,,
, ,* , ina, sem konungar gætu sér kos-1 lifs; nta þeir um þau mal, sem
broður sinum. Eftir það ríkti „ ,. , . , „ . . y
D. , . ,, , t,, , ið, og svo reyndist honum það efst eiu a baugi, óðrum til fræðslu
Romulus einvaldur í Romaborg um , - „ ,
alllangt skeið iilJca’ RamvelrJar dræpu! og ieiðbeimngar.
„ . , , . fjóra og rækju einn í útlegð af s Svo hefir og verið að þessu
_____ __~_____ _ þeim sjo konungum sem riktu 1 sinm. Íslensku bloðin her í fylki
Rómaborg frá bygging hennar j hafa flutt langar og fróðlégar
j þangað til Poplocola gerði hana! greinar um þau mál sem mest
að lýðveldi, reyndi aldrei nokkuri er um rætt og mestu þykja skifta.
rómverskur borgari að vinna hon-
um mein.
En eitt er þó það mál, sem eigi
hefir verið mikið rætt opiníber-
ína ýmsum óreiðumönnum svo
brátt gerðist þar fjölment af karl-
mönnum en konur voru þar fáar.
Ti'l þess að bæta úr þessu bauð
Rómúlus nágrannaþjóð sinni —
Sabeningum til veislu ásamt kon-! „ , ... , ._ , , , , ,
„ ,,m* „ „ . ,, Agasamt mjog hafði venð í lega her í bloðunum, en það er
um smum og dætrum. Með velum T,- , XT- - , „,, . .
„ -* t> „ Rom þegar Numa kom til valda, bmdmdis og bannmalið.
naðu svo Romverjar dætrum Sa- „ ’l ,, ,
. ... ,„ ,,, , en með viturlegri stjorn og rett- Af þvi að her er um stormal að
beninga a sitt vald, en letu bera ,,.. ,,, J _ , ,
, . , ,, . , latum logum tokst honum bratt að ; ræða, skal vikið að þvi með nokkr-
hma druknu veizlugesti ut fynr; . ;
, • ,, , , m,, 1 fnða til í borgmm- um orðum í grem þessan.
borgma og loka hliðunum. Toku ,.. , , XT, - ,1 .. .
- t>- • . • , , Allar logbaekur Numa eru nu Afengir drykkir hafa verið
nu Romverjar hmar sebennsku „ . ,.. _ , . , . , .
- „ . , .„, iynr longu eyðilagðar, en ymsnr kunnir mannkymnu um margra
meyjar ser fyrir konur, en giftar ,. ... ... , ’ ... .
konur létu þeir í friði að einni fmllr ^thofundar da mjog log alda skmð og ofnautn þeirra er
undanskildri, því Rómúlus valdi retixyw og mildi.; >a einmg jafngomul þeim. Fjolda
r, • -, „ tt ,• , , i Numa vildi emkum stuðla að fram- morgum mannslifum hefir a oll-
ser sjalfur Hersehu, konu seben- , ,, - _ . , * , 1
. . . . . , for landbunaðarins' — kvað hann
ísks hofðmgja, fyrir eiginkonu. , - , . , , , ,,. _
t, . , . , *.... -f , . buskapinn betur fallinn til að
potti hun bæði fogur og n hvívetna , _ „ „ ,
,.__, .. , , f T„ þroska þegnana en verzlun eða
hmn bezti kvennkostur. Illa , „ , ,
„ „ , . , , . iðnaður. Emkum kvað hann þa
kunnu Sebemngar kvennaranmu „ .x , . , ._ , y
r ,, ... . Z friðnum betur borgið, ef þegnam-
og gerðu nokkrar tilrauir til aðí. - . ,. ’, JrJ f:
„ *■ ,. . , „ ir ættu ser jarðir og stunduðu fjar
na þeim aftur, en foru altaf hall-_, , , „ . „ , r.
„ r.„ rækt og akuryrkju. Svo þetta
oka fynr Romverjum, þangað tili ... . , ,. ...
- , x Zlí ! mætti verða, var landinu skift
romverskur kvennmaður, sem „Í:X„ - <(T>
__. . „. , ., „ . , mður í mjog smaar spildur — “Po-
Tarpeia nefndist sveik borgina í
þeirra hendur á náttarþéli. Sagt
er að Tarpeia hafi gerst föður'
landssvikari fyrir armhringi þá i ,
ur gulh sem Sabinar báru. Varð , ,
nú hinn harttoti b.rfaji inhan-|í,V" TTÍ”
búríar o2 fórn Rímverj.r heMur ”!f h " felagabondum
halloka, en þa komu konur þeirra - , * ,, . - . _ . ,
_ , ,, c , ^ . stunduðu, ekki ósvipað því, sem
milli ok stiltu til friðar, og var ^að ^ðnaðarborgunum
Herselia fyrir þeim. Gerðust .m0t! >eir gætt
sinna sameigmlégu hagsmuna.
>að sem Númá lét sér öilu öðm
gii”, sem borgumnum voru gefn-
’ | ar til ræktunar.
í borginni stofnsetti Númá
nú sáttir og skildu báðar þjóðirn-
ar Rómverjar og Sabinar búa saro- . f
an í borginm, en Fatius Sabinia' „ * .. f Z. „ , .„
höfðingi skildi vera konungur með 1 Varðv€lta nn< b®*1 a milh
Rómúlusi í Róm. | >e?.nanna ut a vl« mlll» Rom*
Eftir að þeir Fatiué og Rómúlus f
höfðu ríkt saman í fimm ár myrtu í ^ S‘*1“hann
__,, . . ., „ .. ", y , I prestareglu þá er “Facioles” nefn-
dnst. Áttu þeir að bera sáttar-
orð tii óvinaþjóðanna og máttu
Rómverjar aldrei grípa til vopna
fyr en þeir töldu úteéð um að mis-
útkljáð á friðsaman
hátt. Á allri hinni löngu stjórn-
artið Númá konungs var ófriður,
upphlaup og mannvíg óþekt í borg-
inni — segir Juba sagnritari.
Ekki fór ríkinu samt aftuir um
hans daga, heldur þvert á móti
[| t V |U| H Þú Kerir enga tU-
ULLITIn raun « í bláinn ! kHðin yrði
^ meo þvf a8 nota 1
* Dr. Chase’s Ofntment við Eczema
og öCrum húSejúkdómum. >a8
græðir undir eins alt þesskonar. Ein
askja til reynslu af Dr. Chase's Oint-
ment, send frt gegn 2c. frímerki, ef
nafn þessa blaðs er nefnt. 60c. askj-
an I öllum lyfjabúCum, eða frá Ed-
manson, Batee and C., Ltd, Toronto.
um öldum verið fórnað á altari
vínguðsins og svo er það, því mið-
ur, of víða enn í dag. — En jafn-
an hafa samt á öllum tímum ver-
ið uppi þeir menn, sem séð hafa
hvíiíkt tjón andlegt og Tíkarolegt
ofnautn þessi hefir í för með sér
og þeir hafa risið upp og barist
gegn henni af öllurn mætti sín-
uin. Bæði Forn-Grikkir og Forn-
Rómverjar settu ströng lög um og
lögðu harða refsingu við nautn
áfengra drykkja og slíks hins
saima verður vart víðar, ef 'léitað
er vitnisburðar mannkynssögunn-
ar. Baráttan gegn áfengum
drykkjum á sér langa sögu að baki
En það er fyrst á hinni 19. öld
— öld framfaranna eins og hún
oft héfir verið nefnd«— að þessi
istefna fær byr undir báða vængi
Á þeirri öld ljómar nýr dagur
aukinnar siðmenningar, frelsis og
hvertskyns framifara á sögunnar
himni.
Á þeim sviðum, sem hér er um
að ræða, roðar einnig af nýjum
degi.
Um miðja 19 öld — árið 1850,
er fyrsta bindindis félagið stofn-
að í smábænum íþöku í New-
Yorkríki í Bandaríkjum Norður-
Ameríku. par með var grund-
völlurinn lagður að Good-Tampl-
arareglunni. þar var því fræ-
korni sáð, sem hún síðar óx upp
af. Sannaðist þar hið fornkveðna:
“að mjór er mikils- vísir.”
pessi örlitli frjóangi bindind-
is félagsskapar sem festi rætur
og spratt upp þarna í smábæn-
um, er nú orðinn að blómlegum
og limaríkum við, sém bTeiðir
greinar sínar víða um lönd.
Göod-Templarareglan hefir á
þessum 70 árum farið sigurför
um heiminn, breiðst út, land úr
landi, enda eru mörkuð á skjöld
hennar orðin: “Vor akur, er heim-
urinn”.
í fyrstu var sveit sú fámenn,
sem fýlkti sér undir merki hénn-
ar. Við ramman reip var að draga
Miki'll meiri hl'uti manna dýrkaði
of mjög víngoðið til þess að hann
gæti aðhyltst kenningar hennar.
Sannileikurinn hefir jafnan átt
örðngt uppdráttar í mannheimum
og svo reynist að þessu sinni-
“Að hrekjast af háum,
en hýsast af þeim smá
er heimslánið annað
sem hið nýja vænta má”
segir skáldmærjngurinn Bjöm-
son og á það hér heitmia.
Boðberár sannleikans hafa þá
heldur eigi að jaínaði átt sjö
dgana sæla. þeir hafa eigi all-
'sjaldan verið olnbogaböm sam-
tíðar sinnar að þeim hefir óspart
hnútum verið kastað. En jafn-
an eru þó margir er eigi hræðast
eða hirða um slkít, en dirfast að
berjast undir merkjum sanmleik-
ans, göfugar og siðbætandi hug-
sjónir fá þess vegna ætíð ein-
hverja forvígismenn. Svo var og
að þessu sinni.
Sveit þeirra er sækja fratm
undir merkjum Good-Templarregl-
unnar, hefir svo að segja farið
dagvaxandi og skiftir nú tala fé-
laga hennar hundruðum þúsunda
í öllum álfum heims.
Mönnum er að verða það ljós-
ara með degi hverjum, hve mikil
þörf er á slíkri starfsemi og hve
gott og fagurt verk reglan er að
vinma. Og óneitandega hefir
mikið orðið ágengt í þessu efni.
Reglan ihefir gjörbreytt hugs-
unarhætti þjóðanna og þar með
einnig almenningsálitinu og á-
rangurinn af því hefir svo orðið
bindindislöggjöf þjóðanna.
Lög, sem að meiru eða minna
leyti takmarka sölu tiilbúning og
neyzlu áfengra drykkja hafa ver-
ið samþykt meðal magra þjóða og
eigi óvíða algerð bannlög. Svo
l'angt er komið í starfseminni í
þessa átt. þannig er því farið
hvað bindindismál snertir hér í
Manitobafylki.
Hér hafa nú um nokkurt skeið
verið algerð bannlög Margir telja
að heilla og hamingjuspor hafi
hérlend þjóð stigið m'eð samþykt
i þeirra laga að þau hafi haft og
j hafi blessunarrí'k áhrif fyrir land
! og lýð, að drykkjuskapur hafi
i farið minkandi og þar mieð þeir
glæpir sem tíðast eru fýlgifisk-
í ar 'hans. Og vert er að geta þess
í að eigi álls fyrir löngu birti stór-
iblaðið “Free Press” skýrslu þess
efnis, að saka og glæpamálum
hefði fækkað að mun síðan bann-
lögin öðTuðust gildi.
Virðist reynslan því staðfesta
skoðanir og álit bannvina í þessu
efni.
En sínum augum lítur “hver á
silfrið”. Andbanningar hafa verið
ötullega að verki <5g talið lögin
með öllu óhæf og viljað fá þau
! afnumin. Og er nú svo kömið
| fyrir þeirra tilstilli að lögin verða
áreiðanlega tekin til meðferðar á
næsta fylkisþingi og eru mjög
miklar líkur til að fram komi á ný
beiðni um að þau verði lögð undir
þjóðaratkvæði og helst að ríkis-
einkasala á áfengi komi í þeirra
stað.
En sem fyr er greint eru
kosningar nú fyrir höndum.
Fer það að sjálfsögðu mikið
eftir því hverjir kosningu hljóta
hver úrslit bannmálið fær 'á næsta
fylkiisþingi.
En hér er áreiðanlega uto mik-
ilvægt mál að ræða, sem er þess
virði að því sé gaumur gefinn.
pví ber eigi að neita að bann-
lögin hér eru of mjög bnotin. En
er eigi hægt að auka löggæsluna?
Menn tala mikið um ríkiseinka-
sölu og telja hana betri lausn á
þessu vandamáli en bannlögin.
En hvernig hefir hún reynst t. d-
í British Columbia. Vitnisburður
reynslunar um þá aðferð er eigi
sem glæsilegastur. Varhuga-
vert gæti því verið að táka hana
upp í stað bannlaga, gæti þá svo
farið að seinni villan yrði verri
hinni fyrri.
Vér viljum því biðja háttvirta
kjósendur að minnast bindindis og
bannlaga, þá er þeir ganga til
kosninga næst og með það fyrir
augum, að greiða, að öðru atgervi
jöfnu, þeim mönnum atkvæði sitt,
sam líklegastir eru til að vinna
þessu mikla velferðarmíálí lands
og lýðs, sem mest gagn og fylgja
'því fram með gætni og einbeittni.
Bindindismaður.
Merkur framkvœmdar-
stjóri.
Fæstir menn, sem komnir eru
um eða yfir fertugt, og skamt
eru komnir þá á braut velgeng-
innar, siíga einis stórum skrifum
upp á við og Charles H. Mark-
ham, framkvæmdarstjóri IlTinios
Central járnbrautarkerfisins.
Æfisaga þess manns, mun vera
því nær einstök í iðnþroska þjóð-
arinnar. þegar Markham var
þrjátíu og sex ára, hafði hann á
hendi stöðvarstjórastöðu í
tiltölulega litlum bæ. En fjórum
árum síðar, var thann orðinn vara-
forseti járnbrautarfélags. prem
árum þar á eftir, hQaut (hann há-
launaða f r a mkv æm d a r s tj ó r a-
stöðu við voldugt járnbrautar-
kerfi, og innan sjö ára frá þeim
fcíma var 'hann kosinn forseti ann
ars, enn víðtækara járnbrautar-
félags.
Fjórtán ára að aldri, ilauk
Markham barnaskólanámi í fæð-
ingarbæ sínurn Addison, í New
York ríkinu og hélt eftir það
vestur í land til þess að leita
gæfunnar. pegar tiíl Kansas City
kom, átti pilturinn ekki grænan
túskilding í eigu sinni. Var nú
ekki um annað að gera, en reyna
að fá atvinnu og tpkst það von
bráðar Vann hann þar um hríð sem
algengur verkamaður við niður-
suðu verksm/iðju eina, en innan
tiltölulega skamms tíma komst
hann að því starfi, sem í vissum
skilningi átti að verða og varð
hans aðal æfistarf, þótt hann að
vísu 'byrjaði í lægstu tröppunni.
Vinnan var við járnbraut, að
Dodge City, í Kansas. pegar
Markham var orðinn tuttugu og
eins árs, fékk hann kyndara eða
kolamokara stöðu hjá sama fé-
lagi. En fimm árum síðar hafði
hann vaxið svo í áliti yfirboðara
sinna, að þeir veittu honum stöðv-
arstjórastöðu í smábænum Lords-
burg, Arizona, með $100,00 laun-
um á mánuði. Næstu tíu árin
hafði 'hann á hendi samskonar
atvinnu í fjölda smábæja og
dvaldi síðasta tímabilið í Fresno,
California:
Hver var ástæðan fyrir því,
að Marikham gengdi fram að
þrjátíu og sex ára aldri, íágt
launaðri stöðu, en var svo alt í
einu gerður að forseta og frám-
kvæmdarstjóra voldugs járnbraut-
arfélags? í tímaritinu Ameri-
can Magazine, svarar Markham,
núverandi forseti Iillinois Central
spurningu þessari sjálfur, og
segist eiga velgengni sína, um-
fram alt annað, því að þakka, að
j hann hafi ávalt iskoðað lægstu
j og lítilfjörlegustu störfin jafn
j þýðingarmikil og hin, er meira
fé og meiri metorð fylgdu. Hann
kveðst ósjálfrátt hafa vakið á sér
eftirtékt yfirboðara sinna, með
! þeirri föstu reglu, að reyna að
J Teysa störf sín eins vel af hendi
! og framast mátti, hversu lítil-
j fjörleg, sem þau kunnu að sýn-
! ast. Hann minnist þess enn, frá
j Iþví hann var tuttugu og níu ára,
hve sér hafi verið umhugað um
að komast til hinna grösugu dala
í Californíu, þar sem þau hjónin
gætu haft eina eða tvær kýr og
noikkur hænsni. En um þær
mundir bjuggju þau í þröngum
og fremur óvitetlegum herbergj-
um, yfir stöðinni í Benson, Ariz-
■ona, þar sem umhverfið var fá-
skrýtt og hrjóstugt. “Við hjónin”,
segir Mr. Markham, “töluðum
með eins miklum ákafa um stöðv-
arstjórastöðuna í Californiu, og
önnur hjón kynnu að hafa igert,
í sambandi við væntanlegt fram-
kvæmdarstjóraembætti við
stærsta járnbrautarkerfi þjóðar-
innar og skrautlegustu bifreið-
ina, sem hægt væri að hugsa sér
Mr. Markham segir, að um þær
mundir hafi sig vitanlega ekki
dreymt um ihærri stöðu, en stöðv-
arstjóra sýslan í Californiu. En
hann bætir því við, að þeirri þrá,
eða þeim metnaði, eigi hann það
að þakka, hvað hann er nú.
“Eg hafði oft brotið um það
heilann, h.vað það gæti nú ann-
ars verið, er komið héfði mér
þetta áleiðis”, segir Mr. Mark-
'ham, í tmariti því, er áður var
um getið. “En brátt fékk eg ráðn
inguna. Daginn sem eg hlaut
framkvæmdarstjórastöðuna við
Southern Pacific félagið, fór eg
til gamíla Pacific Union Klúbbs-
ins í San Francisco og fékk mér
þar máltíð. par hitti eg af til-
viljun E. F. Gerald, fyrrum end-
urskoðanda járnbrautarfélagsins
og fórust honuim þannig orð við
vin isinn einn, er með honum var,
og heyrði eg hvert einasta orð”:
“Sagði eg yður nokkurn tíma
frá þVí”, mælti Gerald við vin
sinn, “undir hvaða kringumstæð-
um eg 'hitti Markham fyrst. pað
var í Deming. Eg sat í einka-
vagni um morguninn, rétt fram-
undan afgreiðslustöðinni, þegar
Markham kom út í blárri skyrtu
og “overallls”, og tók að sópa
pallinn. Hann gekk eitthvað svo
HEIMSINS BEZTá
MUNNTÓBAK
COPENHAGEN
" snuff
Hefir góðan
keim
Munntóbak sem
endist vel
Hjá öllum tóbakssölum
röskílega að verki, að mór hefir
það aldrei úr minni liðið. Hann
var ekki að eyða tímanum til ó-
nýtis. Nei, hann vann eins og
maður. Mr. Pratt, aðstoðar eftir-
litsmaður brautanna var með njér
og dró eg athygli hans að hinum
unga manni og lét orð falTa eitt-
hvað í þá átt, að þessi maður
væri þes'S verður, að honum yrði
veitt eftirtelkt.' pið vilið auð-
vitað öll að aðalskrifstofan er sí
og æ að svipast eftir mönnum,
það er að segja hæfum mönnum
og hagsýnum. Og við höfðum
auga á Marikham úr því. Enda
var 'honum rétt á eftir, veitt
stöðvarstjórastaðan að Lordsburg,
Arizona, og eftir það hækkaði
hann fljótt í tigninni”.
“Ekki man eg það nú nema
óljóst,” segir Mr. Markham,
“hvernig mér fór það úr
hendi að sópa pallinn, en hitt er
mér ekkert launungarm'ál, að sú
atvinna geðjaðist mér stórum bet-
ur, en kolamoksturinn, og flutti
mig líka um ileið ögn nær tak-
markinu, að því er mér fanst. í
mínum augumi var þessi atvinna
stórþýðingarmikil og þess vegna
hagaði eg mér hlutfallslega eins
við hana, eins og eg nú geri við
forsetaembætti Illinois Central
brautanna”.
Clarles H. Markham, er af-
kastamaður með einsdæmum og
hagsýnn að sama skapi. pegar
hann gegndi stöðvarstjóra sýsl-
aninni í Fresno, var þurð mikil
á vögnum til vöruflutninga. Fann
hann þá upp aðferð, er til þess
leiddi, að flytja mátti eins mikið
vörumagn í sex vögnum, en áður
'hafði gert verið í átta. Ymsir
framkvæmdarstjórar járnbraut-
anna, áttu í upphafi 'bágt með
að láta sér s>kiiljast, að hægt væri
að koma slíkum sparnaði til leið-
ar. En Marikham var viss í sinni
sök og sannfærði þá von bráðar
um notagildi uppgötvunar sinnar.
“Allir menn eyða of miklu og
flestir berast helzti mikið á”, er
Charles H. Markham vanur að
segja, þegar um afkomu og fram-
ferði einstaMinganna í þjóðfé-
iaginu er að ræða. “Vinna og
sparnaður, tryggir velferð ein-
staklingsins, og sama reglan gild-
ir vitanlega um þjóðfélagið”.
Hinn sanni skilningur á ham-
ingjugildi vinnunnar, hefir verið
lyftistöngin, er þokað hefir Char-
les H. Markiham smátt og smátt
upp í þá ábyrgðar miklu trúnað-
arstöðu, sem hann nú skipar.
Hann 'hefir verið forseti ÍHinois
Oentral brautanna, frá því
snemma á árinu 1911, og heldur
þeirri stöðu vafalaust eins lengi
og honum endist heilsa og aldur,
eða hann sjálfur kýs.
myndi félagið Germania hér veita
alllar upplýsingar.
Hin greinin er eftir hinn góð-
kunna landa vorn Jón Sveinsson
og birtist í tímaritinu “Stimiroen
der Zeit” (103. Band, 1. Heft,
Apríl 1922) og heitir “Die alt
islandisohe Kultur”. Greinin er
hin fróðlegasta og þrungin þeirri
hrifningu og ást á landinu og
þjóðinni sem auðkennir alt, sem
Jón Sveinsson skrifar. Hún er þó
ekkert fleipur, sem oft er hætt við
þeim, sem með fjálgTeik skrifa, að
tilfinningarnar bera rithöfundinn
ofurliða. pví auk þess sem grein-
in ber með sér hve víðtæka þekk-
ingu og góðan skilning Jón
Sveinsson hefir á fornbókmentum
vorum, þá lætur hann víða í grein
inni hina frægustu sérifræðinga
tala og kemur lí lok hennar með
brot úr rifcgerð próf. Neckels,
þeirri er að ofan er getið. Ást og
hrifning Jóns Sveinssonar situr
ekki utan á, 'heldur er henni þann-
ig fyrir komið, að hún hlýtur að
gagnsýra lesandann.
því miður held eg að okkur Isr
lendingum sé ekki enn þá ljóst,
hve merikann rithöfund við eigum
í Jóni Sveinssyni, af no'kkuð eðli-
legum ástæðum, meðan bækur
hans eru ekki komnar út á ís-
lensku. Eg segi “við eigum” af
því að hann er fæddur hér og upp-
alin til 12 ára aldurs. Einu sinni
hefir hann komið' hingað, fyrir
nærri 30 árum. Annað mun hann
varla hafa haft af ættjörðinni að
segja. Eitt af því sem maður stór
furðar sigá, er það, hve minningin
um æsku hans og æskustöðv., stað
háttu og veðurlag o. s. frv. er ljós
eins og hún kemur fram í bókum
hans, eftir meira en hálfrar aldar
fjarveru! peim sem þetta ritar er
kunnugt um að 'hann þráir ekki
annað meir en að fá enn þá að
líta ættjörðina, sem hönum er þó
ókleift af eigin efnum. Myndu
ekki einhverjir góðir menn vilja
stuðla að því að bjóða honum
heim, 'helst strax í sumar? trt-
gjöldin þyrftu ekki að vera til-
finnanleg, ef nokkrir væru sam-
an.
K. I.
Vísir.
Tvær ritgerðir.
Nýlega hafa birst tvær merki-
legar greinar í þýskum tímaritum
um fornlíslenska menningu. önn-
ur er í “Mitteilungen der Island-
freunde”, janúar-apríl hefti þ. á
eftir próf. Gustav Neckel og heit-
ir “ísland und Hellas”. Hann ger-
ir þar mjög merkilegan saman-
burð á fornaldarmenningu Grikk-
ja og lslendinga, sérstaklega
á bókmentunum og sýnir fram á
með ýmsum dæmum er hann kem-
ur með, að enginn efi geti leikið
á söigulegu samibandi þessara
menningaþjóða, þrátt fyrir fjar-
lægð og gerólík lífskjör og lynd-
iseinkunn.
Greinin er skrifuð af skarpleika
og lærdómi og væri vel til fallið
af einihverju af tímaritum vorum
að birta minsta kosti kjarna henn-
ar. En það verður aldrei nógsam-
lega brýnt fyrir þeiro sem þýsku
lesa, að sýna lslandsvinafélaginu
þýska þá litlu en sjáTfsögðu við-
urkennimgu, að skrifa sig fyrir
“Mitteilungen” þess. Verð ár
gangsins er innanlands 20 mörk,
og þó að við héðan borguðum
hann t. d. með 200 mörikum, yrðu
það ekki tilfinnaleg útgjöld. Og
þriátt fyrir ýfirifærsluvandræðin
tekur þó pósthúsið við þess konar
upplhæðum. Greiðast mun að
panta ritið beínt frá Eugen Diede-
rich Verlag, Jena, en annars
Nýrun.
Skrif'stofuimiaðurinn og sá, sem
vinnur úti, þjást álíka af nýrna-
sjúkdómum.
Bakyerkur og höfuðverkur, eru
algengustu einkennin. Stundum
•gera Bright’s |Sjúk(|ómar einnig
vart við sig, en aðrir kvel'jast af
ofmiklum blóðþrýstingi-
Til þess að komast 'hjá sýki af
þessari tegund, þarf að grípa til
skjótra ráða.
Mr. A. D. McKinnon, Kirkæood,
Ivernesis county, N. S. skrifar:
“Eg get með 'góðri samvizku
mælt með Dr. Chase’s Kidney-
Liver Pills við þá er hafa veik
nýru. Eg þjáðist lengi af nýrna-
sjúkdómi. Vil einnig geta þess,
að um þri'ggja ára skeið, ásótti
mig ákafur höfuðverkur, sem eng-
in meðöl sýndust eiga við. Loks
var mér isaigt af Dr. Chase’s Kid-
ney-Liver PilTs og eftir að hafa
notað úr fáeinum öskjum, var eg
alheill Eg hefi einnig notað
Dr- Chase’s Oinment, með góðum
árangri og get því í sannleika gef-
ið báðm þessum meðöilum mín-
beztu meðroæili.
Dr. Chase’s Kidney-Liver PiUs,
ein pilla í einu, 25 cent askjan,
ih'já öllum Jyfsölum, eða Emanson
Bates og Co., Limited, Toronto