Lögberg - 06.09.1923, Blaðsíða 4

Bls 4
LÖGBERG, FIMTUDAGINN
6. SEPTEMRER 1923.
^Ögberg
Gefið út hvern Fimtudag af The Col-
umbia Press, Ltd.^Cor. William Ave. &
Sherbrook Str., Winnipeg, Man,
Talsimnri N-6387 og N-632S
Jóa J. Bíldfell, Editor
Utanáskriit tit biaÖsin*:
TH« C01UM8IA PRE8S, Ltd., Box 3178, Winnlpeg. M«n-
Utanáekrift ritatjórana:
EDiTOR LOCBERC, Box 3172 Winnipeg, M»".
The "L.ögbertf1' la prlnted and publlahad by The
Oelumbis Preaa, Llnaltad. ln the Columbla Block.
8SS t» (17 Sherbrooke Street, Wlnnipeg, iíanUoba
Einangrun Heimskringlu
I síðasta blaði Heimskringlu stendur ein
sú einkennilegasta grein, sern vér minnumst að
hafa séð í langa tíð. Greinin, sem ber fyrir-
sögnina “Einangrun”, er einkennileg sérstak-
lega fyrir tvent.
Fyrst, að staðhæfingarnar, sem gjörðar
eru þar, eru beint ofan í skýlausan vitnishurð
sögu þjóðarinnar, sem um er talað.
Annað, að rökfræði höfundarins kemur al-
gjörlega á bága við reyn&luna.
Það er tvent, sem höfundur þessarar grein-
ar vill sanna og sýna. Hann vill sýna, að ein-
angran fslendinga hafi verið norrænu máli hinn
mesti skaði, og svo líka, að kristin trú hafi
verið ekki að eins orsök í einangrun þjóðar-
innar, heldur líka að allri ógæfu hennar.
Það er dálítið erfitt að átta sig á því að
nokkur maður skuli láta annað eins út úr sér
á prenti og þetta, og enn erfiðara að gera sér
grein fyrir því að ritstjóri að opinberu blaði
skuli gjöra það. Og ef það hefði ekki verið
fyrir það, að vér fundum það beint skyldu
vora að mótmæla þessum ósköpum, sökum ís-
lenzkra lesenda, þá hefðum vér leitt hjá oss að
koma nærri þessum óskapnaði.
Greinarhöfundurinn harmar einangrun
hinnar íslenzku þjóðar sökum skaða þess, sem
norræn tunga hafi beðið við það.
Vér getum ekki bannað greinarhöfundin-
um í Heimskringlu að hafa þessa skoðun, þó
að sannleikurinn sé sá, að það var einangrun
íslendinga ein, sem bjargaði norrætiunni/ því
hún geymdist þar, þegar allar hinar þjóðirnar
og þjóðabrotin voru að tapa henni.
Þegar fsland bygðist og þar á eftir, var
norræn tunga töluð um alla Skandinavíu, á
Hjaltlandi, Orkneyjum, Suðureyjum, á Skot-
landi, írlandi, Englandr ogi í Normandíu k
Frakklandi. En allur sá mannfjöldi til sam-
ans tapaði málinu þegar tímar liðu, af því að
samgöngur við stærri 'og þróttmeiri þjóðir
voru of miklar.
Hvaða þýðingu skyldi það nú hafa haft,
þó að allir íslendingar, sem ísland bygðu um
það leyti, hefðu farið út í heimf Það eitt, að
þeir hefðu týnzt og enginn framar vitað, að
þeir hefðu nokkurn tíma verið til. Það var
einangrunin, sem gaf hinni íslenzku þjóð líf
sem sérstakri þjóð, og sem hjá henni varð-
veitti hina norrænu tungu, sem annars hefði
verið týnd og grafin.
Heimskringla segir, að kapparnir, skáld-
in og rithæfileika mennirnir, hafi flutt af
Noregi og til íslands. Það er satt, að hraust-
* menni fluttu frá Noregi og til íslands, og enrta
skáld, en þaðan kom líka Víga-Hrappur, Val
garður grái faðir lyga-Marðar, og annað ill -
þýði. En um ritsnillinga, sem af Noregi flufct-
ust til íslands, höfum vér ekki heyrt getið.
f sambandi við ummæli Heimskringlu mn
kristnu trúna, sem henni er auðsjáanlega nrein-
illa við, getum vér ekki stilt oss um að taka
upp ofurlitla klausu úr þessari umneddu
grein, því hún er svo dásamleg og hljóðar
þannig: “Um leið og fslendingum var boð-
aður suðrænn náðarboðskapur í stað norræns
hetju og manndóms anda, þá dofnaði jdlr
þeim. Þá hvarf þeim framkvæmdaþrek. Þá
hættu siglingar. Þá lagðist aðgerðaleysi og
suðrænn gufu-hugsunarháttur Jsem tmartröð
á þjóðina.”
Skyldi nokkur maður á nokkurri tíð hafa
látið út úr sér meiri vitleysu heldur en þetta?
Á milli þess að fsland bygðist 870 og þess
að hinir fyrstu kristniboðar koma þangað
981, eru 111 ár. Og eftir kenningum Heims-
kringlu eiga þau að vera blómaöld eða gullöld
hinnar íslenzku þjóðar. Þau eru í sögu
þjóðar vorrar nefnd landnámsöld. Forfeður
\-orir voru þá að nema landið, byggja sér
heimili, koma upp bústofni og búa sig undir
framtíðarstarf þjóðarinnar. Eina verulega
framfarasporið, sem bent verður á á því tíma-
bili, er allsherjar stjórnarskipun og stofnun
alþingis á fslandi árið 930. .
En þó það væri stórt frámfaraspor, þá
var það eitt út af fyrir sig ekki nóg til þess
að gefa þjóðinni þann frægðarljóma,. sem af
henni hefir stafað og menn allra Jijóða dást að
þann dag í dag, heldur er það hinn andlegi
þroski þjóðarinnar, en hann hefst með ment-
un hennar og ritlist.
Og hvaðan hafði íslenzka þjóðin sína
mentamenn á þeirri tíð? Frá liinum kristnu
kirkjuskólum og klaustrum. Biskupamir ís-
lenzku í fomöld voru andlegir leiðtogar þjóð-
arinnar. Sá fyrsti þeirra, ísleifur biskup
Gizurarson, hálærður maður og valinkunnur,
gjörðist lærimeistari þjóðarinnar1 svo tók
Gizur biskup, son hans, í Skálholti við, ein-
hver mætasti maður sem íslenzka þjóðin hef-
ir nokkurn tíma átt, og lærisveinn hans, Jón
Ögmundarson, fyrstur biskup á Hólum.
Jón biskup Ögmundarson var fyrstur
manna til þess að reisa klaustur á fslandi,
Þingeyjarklaustur. Svo risu þau upp hvert
af öðru, á Þingeyrum, Munkaþverá, Þykkva-
bæ, Flatey, Helgafelli, Viðey, Möðruvöllum,
Skriðu, Kirkjubæ, Reynistað, og skólarnir á
Hólum, í Skálholti,, í Ódda og í Haukadal.
Vi& þessar stofnanir er liin íslenzka rit-
snild numin, og frá þeim útskrifuðust allir
hinir íslenzku ritsnillingar nema Sæmundur
fróði, sem nam fræði sín utan lands. Ari
fróði fékk mentun sína í Haukadalsskóla, en
nam guðfræði hjá Teiti fsieifssyni og var
vígður prestur. Snorri Sturluson nam fræði
sín í Odda hjá Jóni Loptssyni, iangafa Sar
mundar fróða, og er það fróðra manna sögn,
að enginn íslendingúr hafi kunnað áð fara
með norræna tungu eins vel og hann, hvorki
fyr né síðar.
Ef vér sláum stryki yfir verk þessara
manna og þessara stofnana, sem hinn “suð-
ræni náðarboðskapur” flutti með sér inn til
hinnar íslenzku þjóðar, hvað heldur Heims-
kringla að þá verði um gullaldarijóma þjóðar-
innar? Skyldi þá ekki verða nokkuð erfitt að
greina hann frá hinu niðdimma Heimskringlu-
myrkri?
Heimskringla segir, að eftir að farið var
að boða kristna trú á íslandi, þá hafi sigling-
ar lagst niður. Óþarft er að taka fram, að
þessi staðhæfing blaðsins er ekkert ábyggi-
legri en aðrar staðhæfingar þess í þessari á-
minstu grein. Sannleikurinn er sá, að sigling-
ar eða utanför íslendinga stóð aldrei í meiri
blóma, en eftir kristnitökuna, því þá fóru
biskupar, lærdómsmenn og höfðingjar þjóð-
.arinnar um öll lönd, alt suður til Róm, og
fluttu þjóðinni ný æfintýri og nýja viðburði í
einu og öðru.
Það var ekki kristindómurinn, sem olli
afturför hinnar íslenzku þjóðar, heldur krist-
indómsleysi og hin ægilegu áföll, sem þjóðin
varð að mæta við komu svartadauða í bvrjun
fimtándu aldarinnar, plágur og eldgos, sem
eyddu heilum héruðum á þeirri öld, og úr
þeirri eymd, sem hún féll þá í, náði hún sér
ekki fyr en að nýir straumar bárnst inn til
hennar með siðaskiftunum snemma. > á sext-
ándu öldinni.
Hnignun í skáldskap
Eftir Edwin Markham, LL.D..
II.
önnur Bandaríkjasaga, sem skrifuð er af
höfundi, sem hlotið hefir alheims viðurkenn-
ingu, snýst um liið ódauðlega spursmál, sem
heillar álla svo mjög—endurvakning æsk-
unnar.
Söguhetjan er kona, sextíu ára gömul, og
Jætur hún gera á sér uppskurð þann, sem
vísindin þekkja og færir með sér endurskin
liðinnar æsku. Eftir uppskurðinn finnur
hún, að hún hefir öðlast æskuþroska sinn á
ný. Kona þessi er afkomandi ættar, sem
lengi var búin að dvelja í New York. Hinn
fyrri lífsferill hennar vár mjög svo blettótt-
ur. En um það er ekkert fengist, álitið að
vera nokkuð, sem ekki sé vert að gera sér
rellu út af.
A tíð Edith Whartons—tíð sakleysisins,
hefði hinn flekkótti æfiferill þessarar kpnu
værið þröskuldur í vegi hennar inn í félagslíf
heiðvirðs fólks. Eigum vér að skilja svro, að
félagslíf manna nú í dag opni faðm sinn fyrir
hverju lauslætiskvendi, sem inn í hann vill
koma án mótmæla? Líta menn á hinn óhreina
æfiferil þeirra erns og vott um vaknandi and-
legan þroska?
Saga þessi skýrir ekki að eins frá blendnu
slúðri hins eldra fólks, sem á að vera einkenni
þjóðræknasta og bezta parts þjóðlífs þess, sem
aðseturstað 'sinn hefir á Manhat’tan, en hún
gefur oss líka mynd af andstyggilegri kvenper-
sónu, sem er sagt að sé afkomandi þess sama
fólks.
Þssi kona, sem*er unglingur að árum, er
ósvífin, óupplýst, blygðunarlaus, sósuð í víni
og vindlinga reykingum. Um miðnætti er
hún ein á ferð á götum borgarinnar og klulík'
an þrjú að morgni fer hún inn í svefnherbergi
heiðvirðs, ókvænts manns, til þess að réyna
að þvinga hann til þess að giftast sér. — Er
þetta 'SÓnn mvnd af hinum þroskaðasta liluta
þjóðarinnar?
Það er rétt í þessu sambandi að geta þess,
að höfundurinn tekur fram,, að hann álítur
ekki rétt að aldraðar konur séu að daðra við
unga menn, og tekur skýrt fram, að þet^i
fíamferði Miss Knickerbocker, sem er ein á
ferð 4 götum borgarinnar, sé ekki eins og það
eigi að vera.
En það er alvarlegra. spurfemál, sem
stendur í sambandi við þetta. Er félagslíf
leiðandi fólks í Nevv York gjör eyðiltg í
framgöngu og siðferði?
Ef dæma má eftir framkomu þeirra yng-
ismeyjar, sem eg hefi mætt, þá er andstygðar-
framferði konu þessar|ar, sem höfundurinn
ræðir um, vissulega undantekning frá því
almenna.
Sfíinnitíð'ar bœkur heilbrigðari.
Eg hefi ekkert á móti því, þó liið ljóta í
lífinu sé sýnt. En aðal atriðið er, hvemig að
höfundarnir nota það, hvort að höfundarnir
nota það til þess að gefa lostaþránni lausan
taum, eða að þeir sýna með því hegning þá,
sem því óráði fylgir.
Lögmál listarinnar krefst þess, að höf-
undarnir sýni lesendum sínum lögmál and-
ans, sem er hið ómótstæðilega afl, er rieður at-
höfnum lífsins. Eg vil minnast með fáum
orðum á.eina eða tvær bækur, sem eru ný út-
komnar. tJr Yesturríkjunum kemur saga,
sem fjallar um kynferðisspursmálið, gifting-
ar og samband þeirra, ekki að eins við hlutað-
eigandi persónur, heldur líka við meðborgara
hlutaðeigendanna.
í þeirri sögu rísa erfiðleikarnir út af f 1 jót-
færni persónanna í því að tengjast lífstíðar-
böndum. Þær viðhafa ekki meiri varkárni í
því, heldur en þegar maður gengur í búð að
kaupa hatt — persónurnar eru óhæfar, bæði
frá skapferlislegu sjónarmiði og eins frá fé-
lagslegu til þess að geta búið saman og notið
þess friðar og ánægju, sem sambúðin krefst, ef
vel á að fara.
Lexíuna, er löggilt hjónaband, sem þannig
er stofnað til, er lífið látið kenna.
f bók þessari er haldið fram, að sá eini
grundvöllur, sem farsælt hjónaband getí bvgst
á, sé hinn kristilegi grundvöllur Púrítananna,
þar sem bæði konan og maðurinn hafa sama
eiginlegt lífs takmark, og þar sem þau séu sam-
taka í að vinna að heill heimilis og barna.
I annari sögu er þetta kynferðis spursmál
tekið frá öðru sjónarmiði—frá forn-Virginíu
íhalds sjónarmiði.
1 henni er oss sýnt fram á hið vonda, sem
skapast af skilningsleysi foreldranna á þörf
þeirra ungu, og líka fyrir trassaskap þeirra að
sýna börnum sínum fram á hættur þær, sem
kynferðis tilfinningum ungmennanna er sam-
fara.
% /
Söguhetjunni í þessari sögu, sem er ungur
maður, er glögt lýst. Hann ér sonur foreldra,
sem eru guðhrædd, en þekkja ekki lífið og hafa
haldið syni sínum til baka.
*
Hinn ímyndunarríki unglingur mætir a 11 s-
konar freistingum. Þegar hann kemur á skóla,
þá sér hann hið andstyggilegasta framferði.
Siðleysis kona, sem er sjúk, leggur leið sína við
og við inn í skólagarðinn. Rétt hjá skólanum
heldur vændiskona húsi sínu opnu. Eftir að
drengurinn er búinn að vera dálítinn tíma á
skólanum, kemst hann í félag með siðleysingj-
um, sem ekkert taumhald höfðu á lostatilfinn-
ingum sínum og voru haldnir eyðileggingar-
afli því, er Freudian kenningin hefir í för með
sér.
En meðfætt eðli hins unga manns virtist
segja til sín, og í gegn um forardý siðleysisins
er rödd sí-vakandi í sál hans, sem hrópar gegn
því líferni hans og sem síðast leiðir hann aftur
heim til sín. Hann gleðst yfir heimiomunni og
að sleppa úr félagsskap hinna svokölluðu
frjálshugsandi manna, sem um ekkert vilja
neita sér, og leitar sér aftur skjóls undir hin-
um ströngu kröfum hins púrítanska heimilis
föður síns.
Ein sagan enn tekur mann til Missouri og
sýnir okkur geðríkan prestsson undir þungum
aga, sem á í stríði á milli ills og góðs heima hjá
sér og lokkandi freistingum utan að.
A hið ólfreina líf vaxtaráranna er bætt með
því, að hann sér siðleysislátbragð konu, sem
var í fylgd með leikfélagi, er ekki lagði mikla á-
herzlu á fegurðar tilfinningu manna, mð því
að hlusta á lostafullar sögur, sem hann heyrði
á knattleikastofu í bænum og atlotum frekrar
unglingsstúlku móðuriausrar, sem með honum
gekk á skóla.
Fundum þeirra ber oft saman, án þess þau
bæti nægilegrar varúðar, og báðum til armæðu
komast þau að því, að stúlkan er orðin ólétt.
Stúlkan aftekur að ei&a drenginn, af því
henni finst, að honum þyki ekki nógu vænt um
sig né heldur barnið þeirra. Hún reynir að
bæla niður almennings álitið, sem út af Jiessum
atburði myndast, en getur það ekki og verður
að fara í burtu.
Eftir að hinn ungi maður hefir gengið í
gegn um mikinn sársauka, hefir orðið fyrir
óhöppum og lent í baráttu út af sínu siðferðis-
Jega skiphroti, kemst hann að síðustu á veg
gæfunnar. Honum tekst að vinna sér traust
og álit fyi;ir óbilandi viljaþrek og meðfædda
hæfileika. Barnið deyr og móðir Jiess flvtur
aftur til sinna fyrri heimkynna, og er enn þá
óbreytt með að vilja ekki giftast barnsföður
sínum, þó hann sé óbreyttur í þeim efnum. En
maður skilur, að ekki muni verða langt að bíða
áður en drenglyndi og atorka mannsins muni
vinna sigur.
Kvmferðisþráin blossar og brennur í þess-
ari sögu; en hún skilur manni ekki eftir aiul-
stygðar allsleysi lífsins, lnín sýnir oss líka
geislabrot göfugmensku og helgidóms tilver-
unnar. (Frm).
Robin
Hood
Flour
Vér ábyrgjumst að fólk verði
allskosta ánœgt

OlU
"MOSEY BAOK
ROBIN HOOD FLOUR IS GUAWANTEtO TO GlVE VOU
BETTER SATISFACTION THAN ANT OTHER FLOUR MILLED
IN CANAOA YOUR OCALER IS AUTHORI7ED TO RCFUNO
THC FULL PURCHASC PRICC WITM A 10 CINT PCN PSg
ALTY ADDCD IF AFTCR TWO BAKINGS YOU ARC NOT ES
TMOROUGHLY SATISFICD WITM THC FLOUR. AND WILL [«•
RETURN TME UNUSED PORTION TO MIM
ROBIN HOOD MILLS. LIMITED ^
Innifalin i hverjum poka
24 pund og þar yfir.
ROBIN HOOD MILLS LTD
MOOSE JAW, SASK.
Ástœðurnar
fyrir því að hugur islenzkra
bænda hneigist til Canada.
60 Kafli.
Allar hugleiðingar í sambandi
við Vestur.landið verða að vera
gerðar með tilliti til þess hversu
afar ung að þjóðin er og þroska-
saga hennar þar af leiðandi stutt-
Það eru til dæmis ekki nema lið-:
ug fjörutíu ár síðan að Canada
Kyrrahafs járnbrautarfélagi\
se'ldi fyrstu spilduna til ábúðar í
Sléttufylkjunum.
pegar þér veitið því jafnframt!
eftirtekt, að fyrsta hveitihlassið
var sent frá höfuðborg Manitoba-
fylkis, fyrir að eins 40 árum, \
þá getur ekki hjá því farið, að
binar stórkostlegu framfarir, sem
orðið hafa á sviði akuryrkjumál-
anna, hljóti að vekja hjá yður
bæði undrun og aðdáun. Sléttu-
flæmin vestrænu, er á þelm tíma
voru að eins auðnin tóm, fram-
leiða nú tiltölulega meira korn,
en nókkurt annað landsvæði í;
heimi . Um griparækt var þá
tæpast að ræða, er nokkru nam.
En nú eru 'ti'l samans (þar um
6,998,317 stórgripir, þar af 881,898
mjólkurkýr og mjólkur og smjör-
framleiðslan gengur næst korn-
ræktinni að umsetningu og arði.
■Canada er nú annað mesta
hveitræktarland í heimi, og fram- J
leiðir 329,185,300, mæla; eru 90
S af hundraði þeirrar 'mælatö’u
ræktað í Sléttufylkjunum og full-
ur helmingurinn í Manitoba og
Saskatchewan. Hafrarækt 'lands-
ins nemur árlega 530,710,000.
Alls nemur byggræktin 63,311,000
”* mæla.
Fyrir fjörutíu árum mátti svo
að orði kveða að allar hinar víð-
áttumiklu sléttur Vesturlandsins
væru óræktaðar. Búnaðaráhöld
voru í þá daga fá og ófullkomin
og fáir eða engir menn við hend-
ina, er hagnýtar leibðeiningar
gátu veitt. Tilraunabú stjórn-
arinnnar er risið hafa upp á hin-
um síðari árum, hafa orðið bænd-
uvn og húa'lýð til ómetanlegra
hugsmuna. örðugleikarnir er
urðu á leið nýbyggjans voru mikl-
ir og margvíslegir, eins og gefur
að skilja, en landnemnuu'm var
heldur ekki fisjað saman og það
reið 'baggamunninn. Frumbyggjar
landsins, hvert helzt sðm þeir áttu
rót sína að rekja, létu örðugleik-
ana sér ekki fyrir brjósti brenna,
heldur lögðu höndina á p’lóginn,
með óbilandi sigurvissu í huga.
Nú blasa við augum, svo að segja
í hvaða átt sem litið er gróður-
þrungnir akrar, og jsnbrautir hafa
tengt fylki við fylki og strönd við
strönd.
Uppskera í Vestur-Canada, er
1 jósasti votturinn um gróðurmagn
jarðvegsins. Á mörgum svæð-
um hefir verið sáð í sama blett-
inn samfleytt í þvínær fjörutíu ár
án þess að uppskera hafi brugð-
ist. pó á þetta ekki við í öll-
um tilfel'lum Stundum skaða
næturfrost uppskeru Vestur-
landsins nokkuð, svo og hagl, en
sjaldan þó nema á ti.ltölulega
litlum spildum.
Sauðfjárræktin , Sléttufylkj-
unum vniðar drjúgum áfram, þó
enn standi hún Mutfallslega langt
að baki akuryrkjunni og gripa-
ræktinni. «Sú framleiðslugrein
hlítur að eiga mikla framtíð fyrir
höndum, hér sem annarstaðar..
‘Ski.lyrðin eru hin ákjósanlegustu,
heyfengur nægur og beitilönd
mikil og góð.
í Vesturlandinu er nú orðið
talsvert um karakul fé og þrífst
það hér vel, enda er loftslagið að
ýn\gu leyti svipað og í Bokhara^
þar sem það er upprunnið. Má því
fu'llyrða að á þessu svæði verðl
hér um að ræða all-arðvænlega
framleið&lugrein. Talsvert er
hér af öðrum sauðfjártegundum,
sem gefa af sér góðan arð.
Á það hefir verið drepið í fyrri
greinum hve framúrskarandi vel
Vesturlandið er fallið til bland-
aðs landbúnaðar — Mixed farm-
ing. Þar er líka í raun og
sannleika um farsælústu búnaðar
aðferðina að ræða. Uppskera get-
ur brugðist með köflum, en þá er
bóndinn aldrei í hættu staddur
ef hann hefir trygga griparækt
jöfnum höndum. i—
Þess hefir verið getið, að inn-
flutningur frá Norðurlöndum
hafi verið margfa.lt meiri í ár, en
á nokkru öðru tívnabili síðan 1914,
að ófriðurinn mikli hófst, en þá
tók að mestu fyrir innflutninga.
Nú hafa þúsundir þaðan streymt
inn í landið frá Danmörku, Noregi
og Svíþjóð. Núna í fyrri viku
komu til Winnipegborgar tvelr
danski menn fulltrúar dönsku
stjórnarinnar, heitir annar þeirra
Christian Beventlow, nafnkunn-
ur blaðamaður. Þeir ætla að
ferðast um Vesturlandið og kynna
sér þar búnaðar ástandið og skil-
yrðin fyrir því að allmargir Dan-
ir flytji hingsrð og taki sér ból-
festu. IMjög vel segir Revenf-
low, að sér og félaga sínum lítist
á landið, eða það sem' þeir hafi
séð að því.
Þeir, sem æskja frekari upp-
lýsinga um Canada, snúi sér til
ritstjóra Lögbergs, J. J. Bildfell,
Coltlmbia Building, Cor. Wílliam
og Sherbrooke, Winnipeg.
Allra nýjustu fréttir.
Síðastliðinn laugardag, gerðust
í Japan ein hin hörmulegustu
tíðindi, er komið hafa fyrir í
manna minnuvn. Œgilegur jarð-
skjálfti jafnaði við jörðu a'Ilstór-
an pa’rt af Tokio, eyðilagði ger-
samlega Yokohama borgina og
gerði stórspell víðar. Yfir þrjú
hundruð og tuttugu þús. manna
létu lífið á heljarslóð þessari og
fjöldi fólks liggur í sárum. Full
miljón manna á svæðum þessum
á hvergi höfði sínu að að halla.
Að verki með* landskjálftanum
var hamslaus flóðalda, er sópaðl
miskunarlaust á brott hverju
sem fyrir varð. Ymsar þéttbygðar
eyjar, hafa sokkið í sjó. Þúsundir
þúsunda horfa fram á hungur,
því afarörðugt er að koma við
vistaflutningi, sökum þess, hve
samgöngutæki eru flest úr lagi
færð. Þjóðin öll er í sorg.
Samúðarskeyti hafa keisara Jap-
ana borist víðsvegar að, þar á
meðal frá konungi Breta-
í ræðu, sem Stresemann ríkis-
kanílari pjóðverja flutti nýlega í
Stuttgart, lýsti hann yfir því að
fjárhagslegt samhand milli
Frakka og þjóðar slnnar, væri
bezta tryggingin fyrir friði. Ræða
þessi hefir vakið mikla eftirtekt
á Frakklandi og er mælt að all-
'margir má’lsmetandi stjórnmála-
menn Frakka sé því hlyntir, að
eitthvert slíkt bandalag og þar
er farið fram á, mætti komast i
framkvæmd.
Prinsinn af Wales, kemur til
Quebec hinn 12. þ. m