Lögberg - 09.10.1924, Page 2

k la, Z
LÖGBERG, FIMTUDAGINN
9. OKTIÓdBiER, 1924.
Áranfur á 20
Nusa-Tone
dögum eða pen-
iugunum skilað.
pegar heilsa yiSar er biluS, og þér er
»8 þreyttir á aS taka meSöl, sem ekkert
gagn gera, þá skuluð þér reyna Nuga-
Tone, meSaliW, sem styrkir liffærin og
hjálpar náttúrunni til aS láta þau
starfa eins og vera ber. _
Nuga-Tone heifir þau áhrif á inn-
yflin, aS hægSirnar ganga fyrir sér á
eSlilegan hátt, bilóSrásin örvast og
matarlystin eykst. Gasólga í magan-
um hverfur meS öllu, tungan hreins-
astog andardrátturinn léttist. Lækn-
ar einnig höfuSVerk og húSsjúkdóma,
sem stafa af slæmri meltingu. Reyn-
ið það í nokkra daga og finnið hinn stór-
kostlega mismnn.
Nuga-Tone inniheldur sérstök sambönd
af járni, er styrkja blóSiS til muna. paS eru
járnefnin, sem skapa fagran litarhátt og
veita vöSvunum mátt. Nuga-Tone innihalda
einnig PHOSPHOKUS—efni, sem hefir stóra
þySingu fyrir taugakenfiS og allan likamann.
A8 auki hefir Nugo-Tone inni aS halda sex önnur lækningaefni, sem notuS
hafa veriS af beztu læknum um viSa veröld til þessa að aSstoSa náttúruna
ViS starf hennar mannslikamanum til vlShalds.
Nuga-Tone er óyggjandi læknis forskrift, sem hann hefir notaS I 35 ár.
Púsundir karla og kvenna hæla Nuga-Tone, og ekki meira en ein manneskja
af 300 hefir beSiS um peninga sina til baka. Hvi? Vegna þess, aS meíSaliS
hefir veitt þeim heilsu og hamingju. Nuga-Tone inniheldur beztu læknislyf
og verSur aS sanna ySur gildi sitt, eSa þaS kostar ySur ekkl neitt
Vor endurgreiðslusamnÍDgur! ar $’ nn tollfri or pósfri.
Sérhver flaska inniheldur 90 töflur—mánaSar lækningaskerf. pér getiS
fengiS 6 flöskur fyrir $5.00. TakiS Nuga-Tone I 20> daga, og ef þér eruS ekki
ánægSir, þá sendiS þér pakkann aftur meS því, sem eftir er, og peningunum
verSur skilaS. Nuga-Tone fæst einnig hjá ljrfsölum gegn sömu skilyrSum.
LesiS samningana á pakkanum.
20-DAGA ENDURGkEIÐSLU ABYRGÐARSEÐILL.
NATIONAL LABORATORY, Dept. M-l, 1018 S. Wabash Ave., Ohicago, 111.
HBRRAR:—'Hér fylgja meS $..... er nota skal fyrir ... flösk-
ur af Nuga-Tone, póstfrítt og tollfrítt. Eg ætla aS nota Nuga-Tone I 20 daga
og ef eg er ekki ánægSur, sendi eg afganginn, en þér skilið aftur peningunum.
Nafn..........................................................
Utanáskrift....................................................
Bær...............................Fylki ......................
Hin gullna viðskifta-
regía.
Tilraunir Saskatchnvan stjórnar-
innar í þá átt, að koma á samning-
um milli skuldheimtumanna og
skuldunauta, ‘báðuni aðiljum í hag.
Árið 1922 var hagur Johns Smith
bónda í Saskatchewan, alt annatS
en glæsilegur. Ef til vill er hér um
gerfinafn aÖ ræÖa, en þaÖ skiftir
minstu máli. Léleg uppskera og
lágt verö, virtust hafa stofnaÖ til
samsæris, til þess að gera honum
öröugt fyrir. Hann skuldaöi bank-
anum og afborgunum af veðdeild-
arláninu hafði ekki verið mætt í
tæka tíð. Hann skuldaði í búS-
inni, hafði lofast til að borga eitt-
hvað af skuldum sínum við búnað-
aráhalda verzlanirnar, en var þess
ekki megnugur. Hann vildi borga
öllum eitthvað, en gat undir engum
kringumstæðum gert það. Lánfé
lögin hótuðu að setja allar eigur
hans fastar og bankinn fékst ekki
til aö lána grænan túskilding. John
varð ráðþrota og sá ekki annað
fram undan, en yfirgefa býli sitt
og láta skuldheimtumennina skifta
á milli sín reitunum.
“Því ekki að leita til Debt-
Adjustment skrifstofunnar í Re-
gina?” spurði nágranni jhans John
eitt sinn, er hann var að lýsa fyrir
honum sínum ömurlegu ástæðum.
“Hverskonar stofnun er það?”
spurði hann. Nágrannanum var
ekki vel kunnugt um starfsemi
skrifstofunnar, en það litla, sem
hann vissi, sagði hann John frá.
Gat þarna verið, þó ekki væri
nema um hálmstrá að ræða, er
bjargað gæti frá druknun? John
setti sig í samband við skrifstof-
una, er góöfúslega tók upp mál
hans og komst að viðunanlegum
samningum við skuldheimtumenn-
ina fyrir hans hönd. Þetta forð-
aði John frá gjaldþroti og hefir
hagur hans síðan farið batnandi
jafnt og þétt.
Margfaldið þetta tilfelli nokkr-
um þúsund sinnum og þá fáið þér
ærið ljósari hugmynd um það nyt-
sama starf, sem Debt Adjustment
skrifstofa Saskatchewan stjórnar-
innar hefir int af hendi. Skrifstof-
an er starfrækt undir umsjón land-
búnaðar-deildarinnar. Hugmynd
þessi er ekki ný, því um haustið
1914 gekst stjórnin fyrir aö koma
á samningum milli ýmsra' bænda
ag skuldunauta þeirra, er leiddi til
gótSs árangurs. Hin góða og mikla
uppskera 1915, stuðlaði vitanlega
nokkuð að því, að rétta við hag
bænda, en því miður fylgdu á eft-
ir harðæri, léleg uppskeruár og lágt
verð og komust þá margir í krögg-
ur aftur.
samkomulagi milli skuldheimtu-
manna og skuldunauta, hvar sem
því helzt yröi komið við. Þótt
valdsvið stjórnarinnar sé næsta
víðtækt, þá liggur það nokkurn
veginn í hlutarins eðli, að þar sem
skuldaskifti eru venjulegast einka-
mál, þá mundi hún ekki æskja að
blanda sér inn í slíkar sakir, nema
þvi að eins, að brýna nauðsyn bæri
til. Er skrifstofan því fremur mið-
stöð til málamiðlunar, en stofnun,
sem starfrækt er samkvæmt
ströngum lagastaf. Hins er og
vert aS geta, að Saskatchewan-
þingið skortir í ýmsum tilfellum
valdsviö til þess að blanda sér inn
í skuldaskifti manna á meöal.
/ Góður árangur.
Fram að þessu hefir starf skrif-
stofunnar borið góðan árangur og
mun engu síður góðs mega vænta í
framtíðinni. Árið 1921 haföi
skrifstofan 3,500 tilfelli til með-
feröar; áriö 1922, 5000; árið 1923,
2,765, og á yfirstandandi ári fram
aö byrjun september, haföi hún
haft með höndum 2,855 skulda-
mál. Hún hefir greitt svo fram úr
fjárhagsflækju margra bænda, að
þeir geta nú sjálfir samið við
skuldheimtumenn sína, án utanað-
komandi aðstoöar. Forstjóri skrif-
stofunnar, Mr. Edw. Oliver, hef-
ir lýst yfir því, að 2,700 tilfelli af
/öllum þeim mörgu, er skrifstofan
tók til meðferðar, hafi í fyrstu
sýnst þvípær óviðráðanleg, en
samt sem áður hafi náöst þar
samningar, viöunanlegir fyrir alla
málsparta.
að máli og sendir síðan skýrslu
sína til aðal skrifstofunnar í Re-
gina, er tekur fullnaðar ráðstafan-
ir í málinu.
Þá hefir skrifstofan í mörgum
tilfellum, brýnt fyrir lánardrotnum
nauösynina á því, að slá af skuld-
um. Meiri hefir þó áherzlan alla-
jafna verið Iögð á þaö, að fá þá til
að endumýja lánið og gera afborg-
unarskilyrðin auðveldari.
Þagnarskyldu gœtt.
Að því er áhrærir samböndin
milli skrifstofu þessarar og skjól-
stæðinga hennar, ber að geta þess,
að1, fullkominnar þagnarskyldu er
í hvívetna gætt, — engar upplýs-
ingar í té látnar öðrum en þeim, er
að málunum standa. Bændur þeir,
er til skrifstofunnar leita, fá eyðu-
blöö, er þeir veröa að fylla út, þar
sem kveðið er á um efni og ástæð-
ur og skulu þeir sverja fyrir frið-
dómara eða öörum fullgildum em-
bttismanni, að rétt sé skýrt frá.
Ýmsum hefir veizt erfitt að fylla
út eyðublööin, eins og vera ber. En
héðan í frá þarf ekki annað en
íeita til hlutaðeigandi lögreglu-
stjóra, sem veitir góðfúslega leið-
beiningar í þessu tilliti.
Á fundi þeim, sem haldinn var
í Regina hinn 10. sept., er áöur hef-
ir getið verið um, lýsti Mr. Dunn-
ing yfir því, að hann heföi lagt fyr-
ir lögreglustjóra í vissum hlutum
fylkisins, að rannsaka og gefa
skýrslu yfir þau tilfelli, þar sem
lögtak mundi ekki svara kostnaði.
Slikar skýrslur hafa nú borist
stjóminni í hendur og hefir hún
skipaö svo fyrir, að i slíkum til-
fellum megi fjárnám ekki fram
fara, nema því að eins, að sá er
þess krefst, ábyrgist allan þann
kostnaö, er af því leiðir.
flrá þeim degi byrjar börmungar-
saga Koreu manna.
Meðferð Japaníta á Koreumönnum
'Eftir að Japanítar náðu haldi á
Koreu tóku þeir strax að brjóta
Koreumenn undir sig með ofbeldi
og var öllum þeim sem móti mæltu
vægðarlaust.kastað í myrkvastofu
og þeir af Koreumönnum, sem
grunaðiir voru um mótþróa voru
teknir fastir. Menn voru líflátnir
0hýddir, drengir og stúllkur á
skólaldri sættu ihinni sívirðileg-
ustu meðferð. Sjálfir hafa Japan-
ítar kannast við að 631 hafi verið
líflátnir, en öðrum telst til að þetr
hafi náð fullu þúsundi sem drepn-
ir hafa verið og að meira en 10,
000 manns hafi verið hýtt fyrir þá
sök eina að Iþeir vildu halda við
siði þjóðar isinnar og venjum.
Margir bæir voru brendir 0g kirkj-
ur.
Það var óhjákvæmílegt að slík
meðferð vekti óvild og þráa hjá
þjóðinni, eða þeim af ’henni, sem
engan þátt áttu í óeirðum þessum.
hvítur og er spursmál um hvort
heldur að búningur karla eða
kvenna er ankannalegri. Karl-
mennnirir eru í hvítum víðum
buxum, sem eru bundnar að fæt-
'inum fyrir ofan ökla og yst klæða
eru þeir í hvítum sniðlausum slopp
sem nær niður að öklum. Kven-
fólkið er klætt í ægilega víð hvít
pils og stutta þrönga treyju, sem
hylur þó ekki efri part líkam-
ans. Á höfðinu bera karlmennirn-
ir háan hatt, sem skrollir ofan á
höfðinu og er bundinn undir kverk-
ina með böndum og dettur manni
í hug að það séu fyrirrennarar
pípu silkihattanna. Þessi Ihattur
er allra mesti vanræðagripur.
Þegar hvast er verður að reyra
hattinn á höfuðið til þess að hann
fjúki ekki og þegar rignir verður
að setja yfir hann vatnshelda
skýlu svo 'hann blotni ekki. Þeir
nota tréklotesa á fótum og ganga
vanalega með reyrstaf í hendi og
nota allir gleraugu, því þeim þyk-
ir slíkt tilkomumeira og höfðing-
Korea.
Fyrir nokkrum árum isiðan var
talað um Afríku, sem landið
myrka. Ekki samt af því að þar
væri minna um dagsbirtu að ræða
heldur en annar staðar, heldur af
því að landið var óþekt þangað til
David Livingstone kveykti þar ljós
mannúðarinnar og kærleikans og
kynti umheiminum þetta mikla
meginland.
Hið sarna má segja um önnur
lönd er legið hafa í þoku og þekk.
ingarleysi í allda raðir þau má
einnig nefna löndin myrku þangað
til að einhver Ihefir kveikt mönn-
um ljó's þekkingarinnar á þeim.
Eitt af þeim er Korea-skaginn,
sem teygir sig til suðurs, eða lítið
eitt til suðausturs út í Gula-hafið
að vestan en Japaníska hafið að
austan.
Fyrirmynd samvinnu.
Þótt skrifstofu þessari
hafi
Stofnun skrifstofunnar.
Samkvæmt kröfu lánveitenda, var
oröiö allmikið ágengt, treystir hún
því að geta orðið bændum aö enn
meira liði í framtíðinni. Hún hef-
ir, fyrir milligöngu sína, bjargað
mörgum bændum frá því að flosna
upp, og komið þeim á kjöl. Sam-
vinnu hugsjóninni hefir vaxið
fiskur um hrygg. Þaö hefir skýrst
æ betur og betur, að óhindruö sam-
kepni lánardrotna á meðal vamar-
lausra bænda, mundi hafa leitt til
þess, aö hinir síðarnefndu hefðu
orðið að bera einir alt skakkafall-
ið. Þaö hefir sannast, að sam-
vinna og umburðarlyndi er ávalt
líklegri leið til viðunanlegs árang-
urs, en blákalt lagastafs fylgi.
Skuldir Saskatchewan bænda eru
jafnt og þétt að minka, þótt marg-
ir eigi enn því miöur viö alvarlega
fjárhags erfiðleika að stríða.
Dunning stjórnarformaður lýsti
yfir því á fundi í Regina, hinn 10.
september síöastliðinn, að stjórnin
mundi eins og að undanförnu gera
alt, sem í hennar valdi stæði, til
I þess aö greiða fram úr fjárhags-
vandræðum bænda og að hún væri
jafn staðráðin í aö fyrirbyggja
hverja þá tilraun, úr hvaða átt sem
fundur haldinn í.Regina 15. sept- kæmi, er Ieitt gæti til þess, að
ember 1922, milli þeirra og um-
boðsmanna stjórnarinnar. Var þar
samþykt að stofna skrifstofu í sam-
bandi við landbúnaðardeildina, er
nefnast skyldi Debt Adjustment
Bureau. Átti hlutverk hennar að
vera þaö, að stuðla að sáttum og
Ll./f Kfl jl Pú g'erir enga til-
rULLITIH rauxn « í bIálnn
S meS þvi aS nota
Dr, Chase’a Ointment viS Eczema
og öSrum húSsjúkdðmura. pa8
græSir undir eins alt þeaskonar. Ein
oskja til reynslu af Dr. Chases Oint-
ment aend fri gegrn 2c írlmerki, ef
nafn þeeaa blaSs er nefnt. 60c. aakj-
an 1 öllum lyfjabúBum, eSa frá Ed-
wianeon, M/vtes A Co., Ltd., Toronto.
bændur þeir, sem nú eruefnalega
sjálfstæðir, yrðu dregnir ofan í
sama skuldafenið og hinir.
Starfssviðið rýmkað.
Stjómin hefir nú tekið að sér að
rýmka starfssvið Debt Adjusting
skrifstofunnar og kynna hana bet-
ur bændum, svo þeir eigi hægra
með, aö hagnýta sér þjónustu
hennar. Hefir nú verið svo um
hnútana búið, að lögreglustjóri
hverrar dómþinghár, hefir á hendi
umboð fyrir skrifstofuna og geta
bændur snúið sér til hans, meö
vandamal sin, þau er af fjárþröng
Korea á sér mikla og langa sögu
sem þó er að mestu óskráð en
munnmælin segja að bygð og
menning Koreu-manna séu að
minsta kosti eins gðmul og Kín-
verja. Sagan getur fyrst um Koreu
1122 f. k. þá flytja 5000 Kínamenn
sig búferlum þangað undir forystu
Ki-tze og er sagt að þeir hafi flutt
með sér stjórnmálailega þekkingu
frá Kína, og listir. Svo veit um-
’heimurinn lítið um þessar 90,000
fermílur af landi og fólkið sem
býr á þeim í þúsundir ára, annað
en það Koreumenn béldu öllum
aðkomumönnum út úr landi sínu
— drápu þá flesta, sem gerðust
svo forvitnir að hnýsast um hagi
þeirra enda var iríkið kallað, ‘IEin-
seturíkið.”
Það var ekki fyr en árið 1653 að
eftirtekt Evrópu var vakin á Koreu
Það ár vildi svo til að skip frá Hol-
landi Ibar að stTönd landsins, sem
eru 1750' mílur á lengd. Barst hon-
um á svo skip hans varð ekki sjó-
fært og var Ihann tekinn fastur
ásamt skipshöfninni og seldur i
tuttugu og þriggja ára þrældóm.
Á síðari árum Ihefir þetta lltla
land og þjóð, sem talin er að vera
um 17,000,000 komið allmjög við
söguna. þegar Kínverjar og Jap-
anítar fóru að rumska rendu báð-
ir hýru auga til Koreu og voru
Koreumenn eins og nokkurs kon-
ar leiksoppur á milli þeirra og
þegar þær þjóðir llétu hana í friðl
þá var það Asía, sem lék sér að
henni. Japaíntum var fullljóst að
þeim stóð Ihin mesta hætta af þvi
ef Korea kæmist í hendur óvina
þjóða. Seint á nítjándu öldinni
Þegar menn missa ætingja sína eða
sorgin sækir þá heim, ganga þeir
með 'hatt á höfði, sem er í llaginu
eins og kúptur Ihlemmur. Mjög
sjaldan kemur það fyrir að menn
sjáist á gangi mleð kvenmanni, þvi
slíkt er lítilsvirðingarmerki. Þeir
’ganga annaðhvort einir eða þá
með öðrum karlmanni, sem þelm
er jafn að tign.
Það er fremur raunalegt ástand
koreis'ku höfðingjanna. Flestir
þeirra eru svo fátækir að þeir vita
ekki hvaðan næsta máltíð þeirra
kemur, samt bera þeir sig eins og
herramenn. Ganga um göturnar
með bendurnar fvrir aftan 'bakið,
með spekingssvlp á andlitinu og
fyrirmanna svip. Fjöldi þessara
manna voru stjórnar þjónar á með-
an þjóðin réði sér sjálf en nú hafa
Japanítar tekið plássin þeirra.
Konur þessara manna vinna fyrir
þeim og fjölskyldunni, þeir sjálfir
veigra sér við að gjörast algengir
daglaunamenn því um annað er
ekki að gjöra fyrir þá.
il fyrri daga var aðaltakmark
höfðingjanna í Koreu að komast
í stjórnarþjónustu, og voru þeir
útséðir með að ná í svoleiðis stöð-
ur og halda þeim. Fyrir þessum
stjórnarþjónum bar fólkið mikla
virðingu og þeir sjál'fir báru sig
eins og prinsar. Ef embættismenn
istjórnarinnar voru of fátækir til
þess að eignast a'sna til þess að
komu Rússar til sögunnar og fóru
að bera víurnar í Koreu og tókst gera upp á sér hár-lokkinn hin þýð-
Svo komu stríðslokin og sjáílfsá- logra en ganga gleraugnalausir.
kvæðis kenningin, sem ihafði þau
áhrif á Koreumenn að hópur þjóð-
ræknisvina sögðu sig úr lögum við
Japaníta og kröfðust sjálfstæðis
en ekki komust þeir langt á þeirri
leið áður en þeir urðu að líða fyrir
það tiltæki sitt. Þó er til félags-
skapur í Shanghai í Kína, sem
kallar sig bráðabyrgðarstjórn
Koreu lýðveldisins.
Um landið og fólkið ritar Mr.
Nevin O. Winter í eitt af þektustú
tímaritum Bandarikjanna á þessa
leið: “Koreumenn eru af Mongóla
kyni og líkjast meira Kínum en
Japanítum þó erfitt væri fyrir ö-
kunnuga að þekkja þá að ef báðir
væru eins ,klæddir. Koreumenn
ihafa hærra enni en Japanítar og
augu þeirra eru ekki eins drjúp-
andi. Ritmál Koreumanna nú, er
Kínverskt, en þeir hafa sinn eigln
fram'burð, sem er með öllu ólíkur
framburði Kinverja.
Korea er einkennilega sett
landafræðislega. Skaginn er 600
mílur á lengd. Stærð landsins er
svipuð 0 g stærð Iowa-ríkis—•
stærra en England Skotland og
Wales ti'l samans. Það er fjalla-
land og eru fjöllin í norður hluta
landsins vaxin þéttum skógi. Suð-
ur hluti þess er berari og eyðl-
legri. Víða er landið vel fallið til
akuryrkju þó er ekki meira en einn
tíundi af því ræktað og er það
aðallega atJorkuleysi (landsbúa,
sem því veldur og er ekki ólíklegt
að hin Ihagkvæma búnaðaraðferð
Japaníta hafi áhrif í þeim efnum
og auki landlbúnaðar framleiðsl-
una, því jarðvegurinn er víðast
góður og regnfall nægilegt. Land-
ið er laust við jarðskjálfta þá, er
svo oftigera vart við sig í Japan og
ofviðri við strendur landsins eru
mjög sjaldgæf. Suður-Manchuriu-
járnbrautin liggur yfir landið frá
Fusan til Antung og liggja álmur
út úr henni til ýmsra bygða. Braut
sú, er myndarleg og er Bandaríkja
snið á öllum flutningsvögnum og
til’högun í sambandi við hana og
er ibetra að ferðast með henni en
öðrum járníbrautum, sem eg hefi
ferðast með í Asíu. Sundið, sem
skilur Japan og Koreu að er rúm-
ar hundrað' mílur á breidd og al-
sett eyjum stórum og smánm.
Korea er land þar sem fátækt ætti
ekki að vera þekt, það eru fáar
höfuðborgir í heimi, sem eru eins
aðdáanlega settar eins og ihöfuð-
iborg Koreu Seoul, sem Japanítar
eru nú búnir að skíra upp og
nefna “Keijo”. Hún er umkringd
f jöllum og stendur við rætur f jall-
anna í djúpu en sléttu dalverpi. A
fyrri dögum áður en Ibif- og loft-
reiðar voru þektar var bær sá
nálega óhultur fyriir óvinaher, þvi
það voru aðeins fá skörð í fjall-
garðinn þar sem hægt var að kom-
ast í gegnum og gátu tiltölulega
fáir menn varið þau fyrir beilum
fylkingum. Nú hafa þau mist þann
mátt sinn, en tign isinni og fegurð
halda þau.
Siðir Koreu-manna.
Siðir Koireu-manna eru að
mörgu leyti einkennilegir.- Karl-
mennirnir hafa langan hárlokk á
höfði, sem þeir vefja upp í hnút
ofan á "höfðinu Og er það merki
þess að þeir eru komnir til aldurs
og búnir að ná fullum þroska. Áð-
ur en þeir ná því takmarki eru þeir
kallaðir hálfir menn og er því at-
burður sá í lífi manna er þeir fyrst
Koreu er fremur kollhúfulegt.
Fjöldi hraustra manna eyða þar
tímanum í iðjuleysi og ráf, án þess
að hafa nokkurt áform og má sjá
þessa menn húka á hælum sér
(því Koreu-menn hafa þá einkennl-
legu aðferð) tímunum saman.
Bæjarlífið í Seoul hefir algjörlega
sérstakan iblæ. Þar eru menn á
ferðinni með grindur á baki, sem
baggar eru bundnir á. Uxar með
geysistór hrísbagga á baki, svo
að varla sést í þá, aðrir, sem draga
kerrur. Óþægir litlir hestar aðal-
lega graðhestar mýldir, svo þeir
bíti ekki fólk fil skaða með tönn-
unum, eru einnig notaðir til hins
sama.
Seoul höfuðborg Koreu er ná-
lega sex fhundruð ára gömul. 1
kringum 'borgina er múrveggur
fjórtán míluir á langd og er hann
farinn að falla í þó nokkuð mörg-
urti stöðum.
Þegar maður sér hina smærri
bæi, þá dettur manni í hug breiða
af stórum gorkúlum. Hiúsaþökin
eru annaðhvort úr strái, eða tlg-
ulsteini og húsin eru aðeins ein-
lyft. 1 mörgum þeim holum er að-
eins eitt herbergi með ofurlitlum
Iskúr fyrir eldhús. Stundum er
einn gluggi á þeim og dyrnar eru
í flestum tilfellum mjög lágar. 1
stærri húsunum er kvenfólkinu
gyrt af svæði við húsið og í mörg-
um tilfellum svæði sem er opið að
ofan sem þeim er líka ætlað. Þar
sem ihægt er að koma því við í Ihú's-
um þeslsum, er isetustofa, sem er
opin á þeirri hlið, er að göt-
unni yeit; hún er ætluð
fyrir karlmenn, þar sem þeir
taka á móti karlmönnum þeim er
sækja þá heim. Þessi hús eru hituð
á þann ‘hátt að eldstæði er bygt
fyrir utan húsið, eða jafnvel und-
ir enda þess eða hlið svo liggja
pípur, eða rennur bygðar eða
steyptar úr steini undir húsinu og
upp í það að innan ög leggur hit-
ann þar í igegn.
Ekki er Ihægt að neita því að
Japanítar hafa fært mairgt í lag
síðan þeir tóku yfirráð í Koreu.
Þeir hafa bygt nokkur falleg og
breið stræti í hinum stærri bæj-
um, fært mentamálin mikið í lag
og bygt stór og vönduð sjúkrahús.
En þrátt ,fyrir það una Koreumenn
ihag sínum illa að því er til yfir-
ráða Japaníta kemur. Þeim er súrt
í augum að sjá japanska embættis-
menn á hverju strái og þurfa að
lúta þeim og sýna lotningu. Land-
Sparnaður og ánœgja
eru því samfara að
ferðast á 3. farrými
Cunard Linc
til EVRÓPU.
IMenn spara mikið með því að
ferðast á þriðja farrými til Evópu
á Cunard Canadian skipunum.
Alur aðbúnaður hinn ánægju-
'legasti og besti yfiirbygt þilfar,
stórir setusalir, ágætie hljóðfæra-
flokkur og framúrskarandi fagurt
útsýni meðfram St. Lawrence
fljótinu. “Carmania” og “Caronia’’
(20,000 smál.) sigla frá Quebec —
en “Andania” “Antonia” og “Au-
sonia’’ (15,000 smál.) frá Mont-
real.
Finnið Cunard umboðsmanninn
og fáið hjá hönum upplýsingar og
ferðaáætlanir, eða skrifið.
The. Cunard Steam Ship Co. Ltd.
270 Main St.,
WINNIPEG, MAN.
ríða á, þó hann væri svo lítill að j stjórinn, sem nú er í Koreu er
fætur mannsins drægjust með jörð gætinn og hugulsamur maður, í
með hálfgerðu undirferli að vinna
drotninguna í Koreu á sitt band.
Árið 1885 var drotningin í Koreu
myrt á sviksamlegan hátt og
kendu Koreumenn Japanítum
um það ódæði og litlum blöðum
mun vera um það að fletta að Jap-
anítar munu aðallega ’hafa verið
við það /hermdarverk riðnir.
Um þetta afskekta ríki Koreu
stóð 'stríð á milli Kínverja og Jap-
aníta árið 1895 Og það átti ekkl
lítinn þátt í stríðinu á milli Rússa
og Japaníta tíu árum síðar. Sigur
Japaníta yfir Rússum gaf þeim
rétt til verndar yfir Koreu og 23.
ágúst 1910 tilkyntu þeir að frá
ingarmesti og fer slík athðfn fram
þegar yngismenn tirúlofa sig eða
gifta sig. Athöfn sú er í því fólgin
að hárið er rakað af kringlóttum
bletti ofan á höfðinu og svo það
sem gftir er af hárinu bundið 1
hnút til þess að hylja blettinn. Áð-
ur kembdu unglingar hár sitt aftur
svo það liggur í löngum lokkum
ofan á ibakið eins og á kvenfólkl.
Það eru tvö takmörk, sem menn
veirða að ná til þess að geta notið
virðingar samborgara sinna, fyrst
það sem nú hefir verið nefnt. Hitt
er að giftast. Piparsveinar eru I
mqlstu niðurlægingu á meðal
unni, þá gengu þeir eftir götunum
með svo miklum regingssvip að
þeir gátu vart í fætur sínar stigið.
En eitt var það, sem skygði stund-
um á ánægju sumra þessara
manna, en það var þegar einhver
þeim æðri var á ferðinni, þá urðu
þeir skilyrðislaust að sýna undir-
gefni. Ef að þeir urðu varir við
ferð þéss herra í tíma, 'beygðu
þeir inn í hliðartsræti til þess að
þurfa ekki að lítillækka sig. Þegar
þessir herramenn, sem hátt voru
settir voru á ferðinni, létu þelr
kallara ganga á undan sér og skipa
fólkinu að vera viðbúnu að veita
þeim lotningu. Stundum höfðu
þessir karlar tré eða reyr spaða
í 'höndum til þess að lumlbra á
þeim, ef nokkrir voru, sem ekki
sýndu 'herrum þeirra tilhlýðilega
lotningu og títt vay að taka reykj-
arpípur af áhOrfendum, Ibrjóta
þær í sundur og slá þá kinnhest
fyrir það að sýna ekki iherra þeim,
sem í það eða hitt skiftið var á
ferðinni, tilhlýðilega lotningu. Tíð
þessi er að vísu liðin nú, en ekki
er lengra síðan að þetta átti sér
istað en það, að elstu menn, sem
nú lifa í Koreu muna vel eftir þvl.
Mentunarástand í Koreu er á
lágu stigi. Það eru nálægt því
fjórir að hundraði aí þjóðinni,
sem kunna að lesa.
Einn uppáhaldsrétt -hafa
Koreu-menn, það er ’hundakjöt og
ala menn þar upp hunda til slát-
urs eins og.menn ala upp fé, eða
nautgripi í öðrum löndum. Eg
trúði þessu ekki í fyrstu, svo eg
spurði konu trúboða eins, sem
beinni mótsetningu við fyrir-
rennara hans, sem var miskunnar-
laus og harður, en þó á yfirborð-
ið sýnist slétt Og ibárulítið þá
þarf ekki langt að leita undir áð-
ur en maður finnur kreftan járn-
hnefa harðstjórans.
Japanítar eru ákveðnir 1 því að
halda landi, lýð og völdum 1
Koreu. Koreu-menn eru jafn á-
kveðnir í að krefjast sjálfstæðis
síns og frelsis og fá það, þó það
verði ekki fyr en eftir fleiri ár,”1
Edd er Lárus kominn
á kreik.
Þegar maður af gefnu tilefni
veitir teftirtekt nafni eins manns
fremur annars, þá verður manni
til að horfa á nafnið dálitla stund,
og svo eftiir að hafa yfirvegað
hvað framan við það stendur, þá
er eins og hugsan mans IhVarfli
til baka, og nemi svó istaðar um
stund á einhverju, sem fyrir auga
eða eyra befir borið í fortíðinnl.
í þetta sinn datt mér í hug far-
fuglinn, sem svo -var nefndur
heima á gamla landinu. Nú er ein-
mitt sá árstími yfirstandandi er
hann er að kiveðja ’sumabbústað
sinn, ísland, og veit eg að hann
skilur eftir þungan söknuð og
kvíða í brjóstum flestra þeirra
manna, er notið gátu samvistar
hans. Sðknuð af að missa af söng
hans og kvaki, en kvíða frá
þeirri bendingu er ihann gefur
með burtflutning sínum, að nú sé
hafði:verið 25 ár þar í landi.'hvört vet“r 1 nánd með sínum mismun-
andi strangleika.
En af öllum þeim fjölda mis-
munandi stærðar og tegundar af
þesisum farfugli, var hann líka mls-
munandi að lyndiseinkunn og að-
dáun með söng sinn og kvak. Spó-
inn, sem allir þektu er sáu eða til
hans ’heyrðu. var dálítið montinn,
með ógnar langt nef *— og sýndist
vilja ógna nágrönnum og kyn-
ibræðrum sínum með því, en mátti
hvergi við með það koma svo ekki
flettist út. Svo kvakaði hann í
þeirri sífellu að mönnum leiddist
það, og allir virtust sammála um
að vilja gefa “kvart” til að spóinn
vildi hætta að vella.
Þetta og fleira datt mér í bug,
þegar eg sá nafnið hans Lárusar
Guðmundssonar > í Árborg í Lög-
bergi 18. f. m. Næst þar áður þeg-
ar L. Guðmundsson skrifaði í sama
blað, um fe-rð sína í sumar um
Sask., og Alberta sýslurnar,
Koreu-manna og eru fyrirlitniir af ■ friði og rólegheitum og lofa bæj-jer eg byrjaði að lesa þá grein
öllum. arbúum að rífast um stjórnmálin. stóð eg á nálum af umhugsun um I
þetta væri satt. “Já” svaraði hún,
“það bryggir mig að þurfa að
segja að það sé satt. 1 fyrra áttum
við tvo kyníbótabunda, þeir burfu
báðir í ágúlst mánuði, svo nú höf-
um við ásett ökkur að hafa aðeins
óbætta hunda, skaðinn verður þá
minni. Innlendir menn eru ólmir í
hundakjöt, einkanlega í ágúst mán-
uði, því þá hafa þeir sérstaka gapð-
jurt til þess að isjóða með því.’’
Bændur og bæjarlýður í Koreu.
Áttatíu af hundraði af KOreu-
mönnum eru bændur ,eða lifa af
því að yrkja jörðina, þeir eru
vinnugefnir og alvarlegir. En um
hvað þeir eru að hugsa veit eg*
ekki, máské um veðrið, uppskér-
una, hveirnig að þeir eigi að fara
að börga iskattana sína, eða hvernig
þeir eigi að fara að leysa af hendi
heimanmund elsta sonar síns. Um
stjórnmálin eru þeir ekki að fást.
Þeir vilja fá að lifa lífi sínu í
við þá ritgjörð sína að hafa ekkert
til að setja út á, menn eða málefni
bygðanna er hann ferðaðist um.
En því fór fjærri, hann gjörði það
ekki. Enda undir það seinasta af
leiðangri 'sínum, lenti hann undir
handleiðslu séra Jónasar A. Sig-
urðssonar, er manna best kann að
leiSbeina þeim óstyrku.
í lengri tíma hafði Lárus Guð-
mundsson tekið upp æði mikið
pláss í íslensku blöðunum hér, til
að setja út á sér 'betri menn, til
dæmis þá St. G. 'St., Dr. Sig. Júl.
Jóhannesson og Þ. Þ. Þorsteinsson
og fleiri. Andsvðr þau, er L. Guðm.
fékk frá þessum mönnum munu
'hafa verið í samræmi við árás
hans til þeirra, er athugasemdin
frá Þ. Þ. Þorsteinssyni getur þýtt
sem hann hafi svarað Lárusi, einn
fyrir alla.
Last þitt; lof mitt, Lárus karl-
Síðasta ritgjörð Láursar Guð-
mundssonar, kuldaleg vandlæting
til mín, sé eg ekki að sé af öðru hug
arþeli spunninn en því, að mann-
inn vantar að hafa einhvem til að
vella yfir sínar útásetningar og
hér hefir Lárus' hugsað að værl
gott tækifæri. Fyrst af þeirri á-
stæðu að O. T. Jobnson lætur þá
skoðun Isína í ljósi í svari sínu til
mín, að það fólk sé alt vitlaust
er fylgir mér að áliti á ritgjörð
hans í Himskringlu 20 ágúst s. 1.
’—Velkoimnir til Bornafjarðar,—
Svo er annað að Joihnson lætur
það skiljast að hann sé útlærður
af hérlendum s'kólum, og sé þvl
óhugsanlegt annað en hann hafi
kunnað að irita rétt og sanngjarnt
um framgangsmáta Homfirðinga
Hygst því Lárus með aðstoð sinnl
við Johnson að ef þessi B. Sveins-
son au'stur í Keewatin sé nú ö-
skólagenginn, þá sé betra við hann
að eiga, ef hann vilji taka undir
við sig. Svo er það allur munur
líka fyrir Lárus að gjörast sjálf-
boði í liði með Johnson og verða
k^llaður iskýr og skynsamur mað-
ur fyrir greiðann.
Nú ætla eg að koma svo lítið
nær þér ,M;r. Lárus Guðmundsson
og 'spyrja þig, var það af aulastrikl
á rithætti þínum, óviljandi, eða
réttmætu sannleiksgildi að þú ját-
ar að ritgjörð O. T. Johnsons, —
‘Velkominn til HOornafjarðar,’ hafi
verið háðspunnin. En það var ekkl
til neins fyrir þig að bera blak af
Jolhnson, og kenna blöðum Banda-
ríkjanna um hvefsni þá, sem þar
er framsett. Ennfremur berð þö
þig illa yfir að eg hafi lagt
Johnson á kné mér, en svona fðr
nú fyrir lærða manninum í þetta
sinn. Eg benti honum, og hann
lærði, til dæmis þar sem hann
kallar flugmennina aula í sínum
fyrra ritdómi. — En í afsökunar
viðleitni sinni kallar 'hann þá sig-
urvegara. Og er það ávalt ibúnings-
bót að bera sig karlmannlega.
Þótt þú Guðmundisson hafir til-
hneigingu til að segja meira en þú
hefir gjört um mig í sjálfboðaliðs-
grein þinni, þá verður þú að hafa
þá ánægju að tala við sjálfan þig
og láta lesendur Lögbergs dæma
um hverja þýðingu framhleypni
þín hafði í þetta sinn fyrir sjálfan
þig-
Keewatin Ont. 1. Sept. *24
B. Sveinsson.
stafa. Annast hann eða fulltrúi þeim degi væri Korea óaðskiljan ______________________t_________ ^
hans um það, að finna lánardrotna legur hluti hins japaníska ríkis og Þjóðbúningur Koreu-manna er Iðnaðarlífið í bæjum og borgum I fcvort Lárus mundi geta skilið svo