Lögberg - 27.11.1924, Blaðsíða 4

BVt. 4
LöGBERG, í IMTUDAGTNN 27. NÓV0MBER. 1924.
^ögberg
Gefið út hvem Fimtudag af The Col-
umbia Press, Ltd., (Cor. Sargent Ave. &
Toronto Str., Winnipeg, Man.
Talfliniart N-6327 o£ N-0328
JÓN J. BILDFELL, Editor
Utanátkrift tíl blaðsins:
TtJE COLUN|BI(y PRESS, Ltd., Box 317Í, Winnipeg, Mar).
Utan&skrift rítstjórans:
EOiTOR LOCBERC, Box 3172 Winnipeg, M»n.
The “Lögberg” ia printed and published by
The Columbia Press, Limited, in the Columbla
Building, 695 Sargent Ave., Winnipeg, Manitoba.
Bæjarráðskosningar í Winnipeg
Kosningar til bæjarráðs í Winnipeg fara árlega
fram á nokkrum hluta þeirra manna’, sem ráð þaS
skipa, og borgarstjóra, og eru nú fyrfr hendi—fara
fram á morgun, 28. nóvember.
Ef til vill líta menn svo á, aÖ þar sé aÖ ræða um
sérmál Winnipegbúa, en ekki mál, sem íslenzkan al-
menning snertir, og því sé ekki sanngjarnt a<5 rita um
það langt mál.
ÞaÖ er máske snefill af sannleika í þessu, aö því
er snertir þá lesendur blaðsins, sem utan Manitoba-
fylkis eru. En fyrir fylkisbúana er þaö langt frá því
að vera þýðingarlaust.
Winnipeg borg er miðstöð þessa fylkis. Út frá
henni ná áhrifin, hvort þau eru heldur góð eöa vond,
heilbrigö eða óheilbrigð, til yztu takmarka fylkisins.
Enda mun fast að einum þriðja allra fylkisbúa vera
búsettur í Winnipeg.
Þaö er ákki hægt að segja, að um nein stórmál í
bæjarpólitíkinni sé að ræða í þetta sinn. Ekkert nýA
á boðstólum; engin ný stefna í bæjarmálum; engin
ný hugsun til þess að létta skattabyrðinni, sem menn
stynja alment un^iir, eða koma samræmi á á milli út-
gjaldanna og gjaldþols bæjarbúannna. -Og finst oss
' að það ætti þó aö vera aðal áhugamál þeirra, sem
bjóða sig fram til þess að ráða málum bæjarbúa.
En í stað þess að menn leiti eftir sameiginlegri
úrlausn þeirra mála, alvarlegustu og þýöingarmestu
velferðarmála þessa bæjarfélags, þá klyngir í eyrum
manns þessi spurning: “Skyldi verkamannaflokk-
urinn ná töglum og högldum í bæjarstjóminni við
þesáar kosningar?”
í þessari spurningu felst hin ömurlega saga
bæjarmálanna í Winnipeg, eíns og hún hefir gerst
á siðari árum. Hún ber glögt meö sér, að hér er ver-
ið að berjast um völd, en ekki þjónustu í þarfir al-
mennings.
Hún gefur til kynna, að í þessu bæjarfélagi sé
um hina auðvirðilegustu stéttapólitík að ræða — að
bæjarfélagið sé klofið, samvinnan sé fótum troðin
og samkomulagiö rotið.
Samt koma þeir ménn, sem á bak við þetta far-
gan standa, ófeimnir fram fyrir almenning og segja:
“Hér er eg. Sjáið mig. kjósiö mig.”
Hví ættu Winnipegbúar að fá stjórn mála sinna
i hendur verkamanna félögum bæjarins? Hví ættu
þeir að fá hana í hendur nokkurs félags, nokkurrar
sérstakrar stéttar innan bæjarfélagsins ?
Hvi vilja einstaklingar eða félög vera aö hlaða
eldi að rótum þessa bæjarfélags ár eftir ár, með þvi
að berjast um yfirráð ? Hvi er ekki hægt að fá hinar
ýmsu stéttir þess til að sjá og skilja, að velferö þess
og þroski er fólgin í einingu og friði, en ekki i tor-
trygni, sundurlyndi og sjálfsþótta.
Þessi hugsun verkamannanna um yfirráö er van-
hugsuð og þarf að hverfa. En, í staðinn að koma
þjónustu hugsun í þarfir alls bæjarfélagsins, en ekki
neinnar einstakrar stéttar.
Meö því sem sagt er hér að framan, er ekki átt
við, að verkamenn eigi ekki að vera í bæjarstjórn.
Oss dettur ekki neitt slíkt í hug. Þeir mega gjarnan
vera þar og eiga að vera þar sem málsvarar bæjarfé-
lagsins. En þeir eiga þangað ekkert erindi, né held-
ur nokkrir aðrir, sem málsvarar sérstakra stétta inn-
an þess. Stéttapólitíkin verður að hverfa, en borg-
arpólitík aö koma i staðinn, hér í Wfinnipeg óg alls-
staðar annars staðar.
Hafa menn athugað ástandið í bæjarmálum, eins
og það i raun og veru er, og hefir verið nokkur ár
hér hjá oss?
Tveir flokkar, með ósamstæðar skoðanir—flokk-
ar sem stefnt hafa ,sinn í hvora áttina, hafa setið
sinn hvoru megin við ráðhúsborðið og togast á um
málin yfir það, og afl þaö og vit, sem þeir hafa átt
yfir að ráða, sem átti að ganga í þjónustu meðborg-
ara þeirra, hefir gengið í endalaust þref og þjark, eða
mest af því.
Er nú ekki kominn tími til þess, að menn fari
að hætta þeim leik, en gefa sig meira að alvörumál-
um bæjarbúa, en‘átt hefir sér- stað undanfarandi?
Gefa sig viðy þeim i bróðerni og allri einlægni, og
velja til þess að fara með þau, hæfustu mennina, sem
völ er á, hvort heldur að þeir tilheyra verkamanna-
flokknum, einhverjum öðrum flokki eða þá engum
flokki. Tími til þess að sjá og skilja, að í bæjarmál-
um, eins og í öllum öðrum málum, þá falla monn og
bæjar- og þjóðfélög, ef þau eru sundruð, en standa
og þroskast, ef þau eru sameinuð.
Alþjóðaþingið í Genf,
5. gr. Ákvæði 8. kafla 15. gr. aðalsáttmálans skulu
lögð til grundvallar fyrir starfi stjórnarnefndar Al-
þjóðasambandsins í slíkum málum, ef, þegar mál hef-
ir verið lagt ,í gjörðardóm, eins og gert er ráö fyrir i
4. grein hér að framan, og einhver málsaðili heldur
fram, að eitt, eða fleiri atriði ágreiningsins heyri und-
ir úrskurð heimaþjóðarinnar samkvæmt ákvæði al-
þjóðalaga, þá skulu gjörðardómsmenn leita sér upp-
lýsinga um þau atriði hjá hinum fastákveðna Alþjóða-
rétti gegn um stjórn Alþjóða sambandsins, og skal úr-
skurður þess réttar vera bindandi fyrir gjörðardóms-
nefndina sem, ef úrskurður sá er samþyktur af hlut-
aðeigendum, benda á það í dómsákvæði sínu. Ef að
Alþjóðarétturinn eða stjórn Alþjóðasambandsins kemst
að þeirri niðurstöðu, að aðalatriðið, eða atriðin, sem
um er að ræða, heyri eingöngu*undir heimaþjóðin, þá
skal það ekki koma í veg fyrir, að Alþjóðasambandið,
eða stjórn þess, athugi málið, samkvæmt ákvæðum 11.
greinar grundvallarsáttmála sambandsins.
6. gr. Ef, samkvæmt 9. grein 15. kafla grund-
vallarsáttmálans, að ágreiningur er lagður fyrir Al-
þjóðaþingið, þá skal það hafa sama vald til þess að
leita sátta á milli hlutaðeigenda og stjórnarnefnd Al-
jijóðasambandsins er veitt með fyrirmælum 1., 2. og
3. greinar 15. kafla grundvallarsáttmálans og því, sem
fram er tekið í fyrstu grein fjórða kafla hér að
framan.
Ef þinginu tekst ekki að ná sáttum á vingjarnleg-
an hátt;
Ef einhver af hlutaðeigendum fer fram á gjöröar-
dóm í málinu, þá skal stjórnarnefnd Sambandsins
velja gjörðardómsnefnd samkvæmt ákvæðum greina
a, b og c 4. kafla þessa samnings;
Ef enginn af hlutaðeigendum æskir gjörðardóms,
, þá skal þingið taka ágreiningsmálið aftur til meðferð-
ar með sama rétti og stjórnarnefndin. Tillögur, sem
innifelast í yfirlýsingu frá þinginu, ef þær ná því
fylgi, sem fram er tekið í niðurlagi 15. greinar grund-
vallarsáttmálans, skulu hafa sama gildi eins og til-
lögur stjórnarinnar, sem á er minst í þessum samn-
ingi í þriðju grein fjórða kafla.
Ef hið ákveðna fylgi ekki fæst, þá skal leggja á-
greiningsmáliö í gjörðardóm, sem stjórnarnefnd Al-
• þjóöasambandsins velur. Vald þess gjörðardóms og
starfsreglur eru teknar frám' í 4. grein fjórða kafla
hér að framan.
7. gr. Ef að ágreiningur kemst á á milli tveggja
eða fleiri ríkja, sem undirritað hafa þennan samning,
þá gangast þau ríki undir að bæta ekki við herafla sinn,
hvorki áður en mál þeirra eru lögð í gjörð eða nefnd,
né heldur á meðan verið er að reyna aö koma á sátt,
sem gæti breytt afstöðu þeirri er ákveðin er í 17.
grein þessa samnings; þau mega ekki heldur efla, sjó-
eöa loft-flota, né neitt það, er líklegt er til þess að
efla ágreining þann, sem orðinn er, framlengja hann,
eða gera kringumstæður þær, sem að honum lig?ia,
erfiðari.
Það skal vera skylda stjórnarnefndar Alþjóða-
sambandsins, samkvæmt 11. grein grundvallarsamn-
ingsins, að taka til athugunar allar umkvartanir, sem
koma í bága við ofanrituð ákvæði, sem gerðar eru af
einhverjum af málsaðilum. Ef að stjórnamefndin
kemst að þeirri niðurstöðu, að umkvartanir þær séu
á rökum bygðar, þá skal stjórnin sjá um, að rannsókn
sé hafin í eine eða fleirum af löndum þeim, sem hlut
eiga að máli, og skal sú rannsókn fara fram eins fljótt
og greiðlega og frekast er kostur á, og skulu hlutaðeig-
andi þjóðir greiða fyrir henni sem þeim frekast er unt.
Sá eini tilgangur, sem vakir fyrir stjórnarnefnd
Alþjóðaþingsins með þvi, sem hér er tekið fram, er
að greiöa fyrir friðsamlegu samkomulagi, og skal ekki
á nemn hátt hafa áhrif á úrgreiðslu aðalmálsins.
Ef a® rannsókn sú, sem hafin er út af slíkum á-
'ærum, leiðir í ljós brotj á móti fyrstu grein þessa
samnings, þá skal það vera skylda stjórnarnefndar
Alþjoðasambandsins að kalla umboðsmenn þeirrar
þjóðar, eða þjóða, fyrir sig, sem gjört hafa sig seka í
aöurnefndu broti, og banna þeim að halda áfram mis-
gjorðum sinum. Ef þær þá halda áfram, skal stjórn-
arnefndin lýsa lagabroti á hendur þeim og ákveða,
hvað gera skuh til þess aö varna allsherjar stríðs-
hættu.
.. Tll.J>\ss aS ákvæ*i stjórnarnefndar Sambandsins
^kvæða^10 bmdandl 1 ^CSSU efni’ Þarf tvo þriðju at-
8. gr. Ríki þau, sem staðfesta samning þenna,
með undirskrift sinni, lofast til þess, að fremja ekki
arinþjóð Cr t3lÍSt gCtÍ ofteldisverk gegn ann-
Ef einhver af þjóðum þeim, sem undirritað hefir
samnmg þenna, þykist sannfærð um, að annað ríki sé
aö hervæöast, þa skal sú þjóð hafa rétt til þess að til-
kynna Alþjoöasambandsstjórninni það.
ist „n/ .AIÍ)jóÖasambandsins sannfær-
'st um að shk tilkynnmg sé á rökum bygö, þá harar
hun ser eins oe tekið pr s 1 nagar
, r. , ceKio er tram 1 2., 4. og ?. grem í 7
kafla þessa samnings. 8 0 g 7'
t gr\ Rri®ar-belti fdemilitarized zoneJ, sem á-
eða til hefa ** k°ma 1 Veg fyrir áhlauP’
eða til þess að auðveldara sé að komast að niðurstöðu
atriðum þeim, sem fram eru tekin í ro. grein þessa
samnmgs, eru æskileg til þess að varna þess, að l
Jcvæði þessa samnmgs séu brotin, ef samþykki hlutað-
eigandi þjoða fæst til þess.
' Fnðar-belti þau, sem nú þegar hafa veriö ákveðin
sattmalum þeim, er þjóðir hafa gjört með sér, eða
þau, sem kunna að verða mynduð í komandi tíð á milli
e"r beðiðCnaf hTt U™ M’ Seta’ Þe&ar um Þa»
faliö 8ÁÖlhi ð í* r JUm °g á Þeirra kostnað,
fabö Alþjoðasambandmu að taka umsjón þeirra að
er hún áíi Sambandsstjórnin Þá Þ*r framkvæmdir,
er hun alitur nauösynlegastar.
.I,°, gr' Hver! það riki- sem fer út i ófrið, án til-
hts t,l þess, sem fram er tekið i grundvallarsáttmálan-
um og , þessum samnmgi, gerir sig sekt um áhlaup
við fr «eg mÞeim’ SCttar hafa veriÖ 5 sambandi'
við fnöar-spildurnar (demilitarized zone), skal álít-
ast sem ofriður hafinn.
Þeg^r út í stríð hefir verið farið, skulu öll hlut-
aðe,ganda nk,1 vera sek um að hafa rofið friöinn, unz
að stjornarnefnd Alþjóðasambandsins ákveöur hvert
þeirra se sekt um friðarrof.
1.) Ef hlutaðeigandi ríki hafa neitað að le?eia
mal sin , hendur sáttanefndar, eins og gert er ráö fyr-
JxK°g I5’ grCm ?rundvalIarsáttmálans og fram er
tek’ð 1 þessum samnmgi, og neita að hlýða alrikisrétt-
ar urskurð, gjorðardoms, og samhljóða áskorun frá
Aljoðasambands stjornmni, eða skelt skolleyrum viö
samhljoða tillogum Alþjóðastjórnarnefndarinnar, al-
eimsrettar úrskurði eöa gjörðardóms ákvæöi um að
agreinmgur sa, sem upp hefir komið á milli þjóða
þeirra, sem til vopna hafa gripið, byggist á atriðum
sem, samkvæmt alþjóðalögum heyra undir dómsúr-
skurð innan vébanda hlutaöeigandi ríkja, samt sem áð-
ur, þegar um hið siðastnefnda atriði er að ræöa, skal
álítast, að það eigi upptökin að ófriði, sem út í ó-
frið fer án þess áður að leggja ágreiningsmálið fyrir
stjórnarnefnd Alþjóðasambandsins samkvæmt fyrir-
mælum ix. greinar grundvallarsáttmálans.
2) Ef hlutaðeigandi þjóöir hafa brotið bráða-
byrgðar ákvæði, sem stjórnarnefnd sambandsins hefir
komið sér saman um á meöan á yfirvegun málsins
stendur, eins og gert er ráð fyrir i 7. greini þessa
samnings;
Að undanteknu því, sem tekið er fram í 1. og 2.
grein hér að framan, og ef stjórn sambandsins getur
ekki án tafar komiö sér saman um þjóð þá, sem ófrið-
inn hefir hafið, þá skal það skylda stjórnar sambands-
ins, aö ákveða vopnahlé og ákveða reglur þær, sem
það byggist á, og skulu tveir þriðju atkvæöa í nefnd-
inni vera fullnægjandi, ef þörf gerist, og skal nefndin
svo sjá um, að framfylgja þeim ákvæðum.
Hver sú þjóð, sem neitar að hlýöa vopnahlésá-
kvæði stjórnarnefndarinnar, eða breytir á móti ákvæði
þess, skal álítast vera valdandi ófriðarins.
Stjórnarnefnd sambandsins skal krefjast þess, að
þjóðir þær, sem staðfest hafa þennan samning, full-
nægi ákvæöum þeim, sem fram eru tekin í 11. grein
þessa samnings, og hvert það ríki, sem slíka kröfu hef-
ir fengið, skal hafa sama rétt til þátttöku í stríðinu og
þjóðir þær, sem friðinn hafa rofiö.
11. gr. Undir eins og AlþjóðasambandssTjórnin
hefir krafist þess, aö þjóðir þær, eða einhver þeirra,
sem undirritað hafa þennan samning, framfylgi á-
kvæðum Sambandsstjórnarinnar, eins og fram er tek-
ið ' s'ðasta lið í 10. kafla þessa samnings, þá hvílir
skylda á þeim, að framfylgja ákvæðum þeim, sem fram
eru tekin í 1. og 2. gr. 16. kafla grundvallarsamnings-
ins, og koma ákvæði þau þá tafarlaust í gildi og verða
nothæf gegn þeirri þjóð, sem ófriðinn hefir hafið.
Ákvæði þau skulu skilin þannig, að allar þjóðir,
sem undirritað hafa þennan samning, séu skyldar til
þess að framfylgja ákvæðum grundvallarsamnings AI-
þjoðasambandsins og veita mótspyrnu öllum ófriðar yf-
irgangi samkvæmt landafræðislegri afstöðu, og hinnar
sérstöku afstööu þeirra þjóða i sambandi við vopna-
útbúnað þeirra.
Samkvæmt 3. grein, 16. kafla grundvallarsamn-
íngsins, þá gangast allar þær þjóðir, sem staðfestu
hann með undirsskrift sinni, inn á að koma ríki því,
sem 1 stríðshættu er, til aöstoðar og veita því sameig-
mlegt fylgi, svo sem greiða úr erfiöleikum þess eftir
mætti, skifta við það á vörum, sem það þarfnast, gegn
vorum, sem það getur látið af hendi; lánveitingum,
fygg'ng á samgöngutækjum á sjó og landi, ríkis þess’
sem a er ráðist. ’
. ( ^ft -tað',r n]áIsaðilar- ,sem greinir á og til vopna
hafa tekið, skyldu vera friðrofar samkvæmt fyrirmæl-
um.iO' greinar, þá skal afli því, sem hagfræðin og
penmgarnir eiga yfir aö ráða, beitt gegn þeim báðum
.jf' 8r- Sökum h'ns víðtæka verkahrings, sem
Alþjoðastjornamefndinni er falin, 0g sem minst er á
1 11. grem hér að framan, í sambandi við hagfræðilegt
og pemngalegt afl, sem beitt sé, og til þess að kveða á
um vernd þá, sem þessi samningur veitir, enn 'betur,
gagnvart þjoðum þeim og rikjum, sem hafa staðfest
hann, þa skal Alþjóðastjórnarnefndin tafarlaust fara
þess a leit við hagfræði og fjármáladeildir Alþjóöa-
sambandsins, að athuga og gefa skýrslu um aðferðir
þær, sem þeim virðast hagkvæmastar til þess að beita
þvi afli og samtökum þeim, sem um er talað í 16
grein grundvallarsamningsins og n. grein þessa samn-
ings. Þegar stjórn Alþjóðasambandsins hefir fengið
þær upplýsingar, skal hún í sambandi við hinar ýmsu
deildir Alþjóðasambandsins semja eftirfylgjandi:
1) Skrá yfir hin hagfræðilegu og fjármálalegu
hoft, sem leggjast eiga á þjóðir þær, eða þjóð, sem
friðinn hafa rofið;
... Re&Iugjörö um hin sameiginlegu hagfræði- og
fJarmaIa-samtok á milli þjóðar þeirrar, sem á hefir
verið raðist og þjóða þeirra, sem veita henni að mál-
aTk-0£ skal kunn&Íöra Þá skrá öllum þjóðum, sem í
Alþjoðasambandinu eru, og rikjum þeim, sem undir
þennan samning rita.
j3- gr. í sambandi viö skylduákvæði i)6 grein
grundyallarsáttmálans um Iand, loft og sjávar heri og
sem emmg er kveðiö á umíu. grein þessa samni^gs
] a skal stjornarnefnd Alþjoðasambandsins heimilt að
taka a mot, loforðum frá ríkjum um það, hve mikið
af lanij- loft- eða sjóher þau eru í færum um aö leggja
fram til þess að fylgja fram og staðfesta skyldu þá, sem
þeim er lögð á herðar með þessum samningi.
, Rnn fremur, þegar að stjórn Alþjóöasambandsins
hefir krafist þatttoku ríkis samkvæmt fyrirmælum 10.
greinar þessa samnings, þá má það ríki veita fulltingi
nk, þvi, sem á hefir verið ráðist, í samræmi við hvern
þann samnmg, sem geröur kann að hafa verið af því
aður, með nddara- 0g sjó og loftliði því, sem það á
yfir að ráða. F
Sammngur sá, sem minst er á í síðustu málsgrein
verður að vera skráður hjá ritara Alþjóöasambandsins
og vera þar til sýnis öllum ríkja umboðsmönnum innan
sambandsins, sem kunna aö vilja viðurkenna hann.
14- gr. Á valdi stjórnar Alþjóðasambandsins skal
það vera, að ákveða hvenær þátttöku ríkja í stríðum
samkvæmt ákvæðum þeim, sem fram hafa verið tekin,
skal lokið og eölileg sambönd aftur tekin upp.
JS. gr. í samræmi við anda þessa samnings, þá
ganga öll riki, sem undir hann skrifa, inn á, að ko’stn-
aðurinn við allar herferðir, hvort heldur um er aö
ræða land-, sjó- eöa loft-her, sem farnar eru í því
skyni að bæla niður óeirðir, sem um er talað í þessum
sammngi, og allar skaðabætur, sem frá þeim herferð-
um stafa, hvort heldur um er að ræða hermennina
sjálfa eöa borgara, sem engan þátt taka í herverkum,
og við herbúnað allan og skaðabætur, skal leggjast á
báða, ríki það, sem upptökum stríðsins veldur, að svo
miklu leyti sem gjaldþol þess hrekkur. — Samt skal
það tekið fram, samkvæmt 10. grein grundvallarsátt-
málans, að hvorki landeignir né pólitiskt sjálfstæði
þjóðar þeirrar, sem völd er aö ófriði, skal vera haggað
með neinu þvi, sem fram er tekið í þessum samningi.
16. gr. Ríki þau, sem undir þennan samning hafa
ritað, ganga inn á, að ef ósamlyndi kemur upp á
milli einhvers af þeim og ríkis, sem ekki hefir skrifað
undir samninginn og tilheyrir ekki Alþjóðasambandinu,
þá skal þeirri þjóð, samkvæmt ákvæöum 17. greinar
grundvallar sattmalans, boðið að leggja mál sitt i gerö
t'l friðsamlegra úrslita og að hlýða í því efni sömu
ákvæðum og ríki það, sem samninginn hefir staöfest.
Ef það riki hafnar því boði og að ganga undir á-
kvæði þau, sem þar er um að ræða, en hefur strið á
hendur ríki því, sem undir samninginn hefir ritað, þá
skal ákvæði 16. greinar, eins og það er skýrt í þessum
samningi, tafarlaust ganga í gildi.
636 McDERMOT AVE.
Greiðið
bæjarfulltrúa
TOMBOYD
1. atkvœði yðar
við bæjarstjómarkosning-
arnarar, sem fram fara
Föstudaginn 28. Nóv.
Hann hefir starfað dyggilega
fyrir yður í fjögur ár. Reynsla
hans kemur yður að góðu
haldi.
Merkið seðilinn þannig:
Boyd, Thomas
Traveller
I
l
I
McKEHCHAR
œskir virðingarfylst
áhrifa yðar og at
kvœða
Veitið honum for-
gangs atkvœði til
endurkosningar
•em
Bæjarfulltrúa í
2. kjördeild

+t++Z++t+^t+K++t+t+K++Z+<%*t+&
17- gr. Ríki þau, sem undir þenn
an samning hafa ritaö, lofast til aö
taka þátt í sameiginlegum fundi,
sem stjórnarnefnd Alþjóðasam-
bandsins skal kalla saman í Genf,
mánudaginn 15. júní 1925, til þess
að ræða um takmörk á vopna út-
búnaði —
Öllum öðrum þjóðum, hvort sem
þær eru í Alþjóðasambandinu eða
ekki, skal boðið aö taka þátt í þeim
fundi. —1 Til undirbúnings þeim
fundi skal stjórnarnefnd Al-
þjóðasambandsins meö ákvæði 11.
°g 12. greinar þessa samnings í
huga, semja frumvarp um tak-
mörkun á herútbúnaði og afvopn-
un, sem lagt skal fyrir fundinn, og
skal það frumvarp, sent til stjórna
hinna ýmsu landa til athugunar,
eins fljótt °g unt er, en ekki seinna
en þrem mánuðum fyrir fundinn.
Rf samþyktir hafa ekki fengist
frá meiri hluta þjóða þeirra, sem
varanlegt sæti eiga í stjórnarnefnd-
inni og að minsta kosti tíu annara,
sem sambandinu heyra til, fyrir
fyrsta maí 1925, þá skal aðal-ritari
Alþjóðasambandsins leita ráöa
stjómar Sambandsins um það,
hvort hætt skuli við fundinn eða
honum frestaö þar til nægilega
margar þjóöir hafa sent samþykki
sitt til ritarans.
18. gr. Þar sem minst er á úr-
skurð stjórnarnefndár Alþjóðasam-
bandsins í tíundu grein, eða í
nokkurri annari grein i þessum
samningum, þá er það skilið sam-
kvæmt ummælum 15. greinar
grundvallarsáttmálans, um að at-
kvæði umboðsmanna þjóða þeirra,
sem í ófriði eiga, skuli ekki talin,
þegar um samhljóöa meiri hluta
atkvæöa er a$ ræða, til úrslita.
19. gr. Þessi samningur skal ekki
á nokkurn hátt, nema þar sem það
er sérstaklega tekið fram, breyta
aðstöðu manna eða skyldum, er
grundvallarsáttmálinn leggur þeim
á herðar.
20. gr. Misskilningur um skiln-
ing, sem kann að verða út af á-
kvæðum þessa samnings, skal lagð-
ur fyrir alþjóðarétt til úrskurðar.
Þessi samningur, sem út hefir
veriö gefinn á ensku og frönsku,
og eru báðar þær útgáfur jafn-
ábyggilegar og réttar, verður að
ná samþyktum.
Samþykt á honum, eða undir-
skriftir undir hann, skulu fara
fram hjá ritara Alþjóöasambands-
ins, eins fljótt og unt cr
Stjórnir utan Evrópu skuln .'afa
rétt til þess að tilkynna ritara Al-
þjóðasambandsins, að samþykkið
hafi verið veitt, en senda verða þær
ritaranum skilríki fyrir þeirri sam-
þykt eins fljótt og unt er.
Undir eins og samþykki meiri
hluta hinnar varanlegu. stjómar-
nefndar og tíu annara þjóða, sem
tilheyra sambandinu, er fengið, þá
skal ritarinn semja frumvarp, sem
bygt er á þeim samþyktum.
Eftir að slíkt frumvarp hefir
verið samiö, þá skal samningur
þessi öölast gildi eftir að hann hef-
ir verið samþyktur af fundi þeim,
sem um er talað í 17. grein þessa
samnings.
Ef að frumvarp þaö um tak-
mörkun á vopnaburði, sem hér um
ræöir, hefir ekki öðlast gildi innan
þess tíma, sem fundur sá, er um
það fjallar, ákveður, þá skal stjórn-
arnefndin lýsa því opinberlega yfir
og fellur frumvarpið þá úr gildi.
Reglur fyrir því, yð fyrirkomu-
lag það, sem fundurihn hefir kom-
ið sér saman um aö til grundvallar
skuli leggja fyrir þeirri yfirlýs-
ingu Alþjóða stjórnárnefnd^rinnar,
að frumvarpiö um . takmörkun á
vopnaburði og herútbúnaði skuli
úr lögum numiö og' að engu gert,
skulu samdar af fundinum sjálf-
um.
Þjóð, sem samþykt hefir þenn-
an samning en ,neitar að sam-
þykkja frumvarpið, um takmörkun
herbúnaðar innan þess tíma, sem
fundurinn i Genf á'kveður, skal úti-
lokuð frá hlunnincÝum þeim, sem
þessi samningur v*itir.
Með það í hugja og meö fullu
valdi höfum við rhndirritað þennan
samning.
Ritað í Genf. 21 október 1924. —
Eitt eintak að c£ins afgreitt, sem
geymt verður hiá ritara Alþjóða-
sambandsins og af honum skrá-
sett þegar það jöðlasit gildi.
Ríki þau, scjm undirrituðu þá
strax samningynn, voru: Portúgal,
Czecho-Slóvak.ia, Grikkland, Bulg-
aría, Jugo-Slo/vakía, Albanína, Es-
þónía, PóllantÖ og Latvía.
/