Lögberg - 07.05.1925, Síða 5

LÖGBERG, HMTUDAGINN, 7. MAí 1925.
BK 5
DODDS
|KI0NEY|
PILLS
Kidnei
,Lnturv| a1 'V A V
?°2;tsT?ísli
Dodds nýrnapillur eru besta
nýrnameðalið. Lækna og gigt 'bak-
verk, ihjartabilun, þvagteppu og
önnur veikindi, sem stafa frá nýr-
unum. — Dodd’s Kidney Pills
kosta 50c askjan eða sex öskjur
fyrir $2.50, og fást hjá öllu'm lyf-
sölum eða frá The Dodd’s Medi-
cine Company, Toronto, Canada.
móður okkar, er, að hún skuli
hafa verið látin óáreitt svona
lengi, ástæðan er auðveld. Aðal-
drættirnir hafa verið birtir, en á
þeim stöðum og á því máli sem
vísindamönnunum er eðlilegt —
öllum sýnilegt, jþað er að segja.
ef þeir hafa lykilinn að kjarnan-
um •— geta tengt saman rðkih og
vita hvar þau eru að finna.
Eitt nýjasta, iþó ekki veigamesta
innleggið í þessu máli er ritverk
í þremur heftur, sem út hefir ver-
ið að koma síðastliðin þrjú til
fjögur ár, eitt hefti á ári. Höfund-
ur þeirra rita er vel þektur, það
er Leo Wiener málfræðingur við
Harward háskólann og er hann
ekki hvað athafnaminstur þeirra
manna, er vitni bera gegn Colun.-
husi. En lestur þeirra bóka, er
eitthvað svipað og menn færu að
lesa um stærðfræði á máli villi-
manna. Titillinn, isem þetta verk
iber: “Africa og fundir Ameríku”
hrindir að sjálfsðgðu þeim sem
láta tilfinningarnar ráða í burtu
frá sér. En ef innihaldið væri sett
í þjóðlegt form og birt i einhverju
tímariti mundu flestir fallast á
að það væri nógu skemtilegt af-
lestrar.
Þegar Mr. Wiener fyrir nokkr-
um árum síðan tók sér fyrir hend-
ur að rannsaka mál hinna ýmsu
Indíánaflokka landsins hafði hann
það á tilfinningunni að ihann væri
að taka stórt spor í framfaraátt-
ina og að hann stæði þar á óbif
anlegum grundvelli, en í stað þess
komst hann að raun um að á vegl
þeim var erfitt að fóta sig.
Mr. Wiener er af þeim sem hanu
þekkja talinn að vera á meðal
fremstu heimildarmanna þegar tii
tungumála og .einkenna þeirra
kemur. Hann talar sjálfur t.uttugu
og sex tungumál, sem nú eru tol-
uð, sem meinar að hann getur full-
um fetur mælt á tungu allra þeirra
fíokka er nú byggja Bandaríkin.
Auk þess hefir hann vísindalega
þekkingu á öllum þeim aðferðum
er mlennirnir í liðinni tíð hafa
notað til iþess að skiftast á orðum.
Þannig útbúinn tók hann að rann
saka mál Indíánanna og fann
að það, eða þau, væru eins
hrein og óblandin útlendum áhrif-
um eða orðum — að mál þeirra
væri eins hreint og hugsanlegt
væri að nokkurt tungumál gætl
verið. í þessari rannsókn sinni
leitaði hann eins iangt til baka
og unt var — til þeirra tíma, er
hún var fyrst skrásett, eða að
nokkrar orðmyndir fundust skrá-
settar.
Arabisk orð í málum Indíánanna.
Mr. Wiener hefir hlotið að
koma það á óvart að finna mesta
fjölda af útlendum orðum í Indí-
ánamálunum, þar voru orð úr
ensku, Spönsku, Portúgisku, og
frönsku, en það sem einkennileg-
ast var, þar var og að finna ara-
bisk orð. Síðan að síðasta af þess-
um iþremur heftum Mr. Wiener
var prentað, sem var fyrir ári, eða
meira síðan, þá hefir Mr. Wiener
trúað kunningja sínum fjrrir þvi,
að hann álíti að þessi útlehdu orð
muni hafa blandast máli Indíán-
anna kringum árið 1290. Látum
okikur festa í minni að það var árið
1290, tveimur öldum og tveimur
árum áður en Columbus kom til
Ameríku, og enn nánari rannsókn
mundi færa upptöku þessara út-
lepdu orða og menningar þeirrar
er þeim fylgdu nálægt því tveim-
ur ðldum lengra aftur í tímann
Sannleikurinn er að fræðimenn,
sem þessa hluti hafa verið að
rannsaka, svo sem Cortesao de la
Ronciere og isíðast n’ú M Jusser-
and, sendiherra Frakka í Banda-
ríkjunum hafa haft grun um að
Oolumbus væri ekki sem fastastur
í sessinum. En það var ekk: fyr
en Mr. Wiener brá ljósi yfir mál-
efni þetta frá málfræði og mál-
myndalegu sjónarmiði, að þeim
varð það fyllilega Ijóst hve \sorg-
lega seint Columbus kom á vett-
vang.
Ef mönnum skyldi verða hverft
við þesisa uppljóstun, þá skyldu
menn muna eftir því, að fólki hef-
ir verið svo tamt að gleyma og við
Sambrygð.
(Kveðja til íslands.)
Lag: Eg man þá tíð.
Ó, Guð vors lands, vors góða fósturlands.
Oss gráthljóð berst yfir víða hafið.
Vér heyrum stunur báru’ á brjóstum sands,
sem bræður vora hafa móðar grafið.
Það er sem felli Ægir líka tár,
og iðrandi í sama strenginn taki,
og vilji græða þrungið þjóðar sár
með þýðu, mildu, djúpu bænar kvaki.
Frá strðndum íslands heyrast harmakvein,
svo hjörtu vor af djúpri samihrygð blæða,
en náköld fregnin nístir merg og ibein,
og neyðaróp frá manndrápsbylnum skæða.
Vér grátum líka grátendunum með,
og Guð þann biðjum, sem að þerrar tárin,
að hugga, styrkja og gleðja þeirra geð,
og græða aftur djúpu harmasárin.
V
Vér sjáum landið sorgarbúning klætt,
sitja og gráta prúða kappa valið,
sem barðist meðan hetjum hér var stætt,
og hlutiverk rækti vel, sem því var falið.
Ó, Guð vors lands, vors sorgum særða lands,
ver syrgjendunum misulknnsamur faðir,
og vef þá örmum Kristi kærleikans,
sem krýnir sigri tímans ára raðir.
Ó, Guð vors lands, vors unga ísalands,
svo yfir þessu kalda landi vaktu,
og bæt úr fári feyknar mannskaðans,
í faðm þinn grátna ekkjuhópinn taktu.
Pétur Sigursson.
yar rekin.
S'kjöl hafa fundist, sem sanna
að á meðal kaupfélaga þeirra er
þá ráku iðn sina var eitt er gekk
ihann mjög á Penzón, því slíkt var
óhyggilegt frá hvaða sjónaimiðl
sem á það varð litið. Negrar, sem
hðfðu gull og fílabein til að selja
undir nafninu “Angót Bræðurnir.’4 yoru naumast heppilegustu skot-
sem voru í uppgangi miklum frá | mörkin. Það virðist að þessar að-
f470—1551 og virðast hafa verið | farjr penzóns hafi haft svo mik-
sem lifum á þessu tímabili erum
þar meðtalin. Að aðrir lifðu á und-
an því og okkur. Ef við á þessum
framfaratímum rennum huganum
til þeirra, þá hugsum við um þá,
sem óupplýsta og óþroskaða menn
og konur, sem hafi verið að feta
sig áfram, sem best þau gátu án
þess að hafa “Radio” eða nýtísku
tæki sér til aðstoðar.
“Þar sem sannleikurinn er sá,
að menn fjórtándu og fimtándu
aldarinnar gjörðu dásamlega hluti
einkum á sjó, er við fyrst nú er-
um að fá nasasjón af.
Aukin þekking mannanna á ýms-
um sviðum sannar nú ótvíræðlega
að menn höfðu tíðum siglt um At-
lantshafið frá norðri til suðurs og
í vestur átt löngu áður en Colum-
bus fæddist. Að þær sjóferðir
voru ekki ótíðir viðburðir held.ír
svo að segja daglegir og að kaup-
menn, er heima áttu í hafnstöðum
í Evrópu héldu uppi reglulegun
skipaferðum á sjó.
Þessir meir en hálf gleymdu
verslunarmenn áttu verslunar-
skipaflota, sem var í reglubundn-
um ferðum, voru stöðugt að sigla
skipum sínum til nýrra staða og
landa. Nýjir landfundir voru þá
tiðir því það varð ekki hjá þeim
komist og það varð ekki hjá þeim
vegna þess að á. bak við þtá
stóð sterkasta aflið, sem býr i
Ibrjóstum manna — eiginhagsvon
in.
Aðal leyndardómurinn við þessa
fyrstu landfundi er sá ,að þeim
var haldið leyndum og það svo
lengi að sagan nærri því gleymdi
að minnast á þá.
Það er nú fyllilega sannað, að
Frakkar í heila ðld áður en Coi-
umbus fæddist héldu uppi stöðug-
um skipaferðum á milli Dieppe og
Rouen í Frakklandi og Afríku og
Suður-Ameríku. Sóttu þeir þangað
gull, fílabein, sætmeti, grávöru og
dýra steina og annað þesá háttar.
Menn vita líþa að þeir höfðu
siglingafélagsskap sín á milli lík-
an skipafélögum þeim, er nú tíðk-
ast og menn vita að verslunarat-
hafnir þessara manna voru ekkl
auglýstar — að þeim var haldið
eins leyndum og föng voru á.
Ástæðan var sú, að stríð voru
þá daglegir viðburðir, eða leik-
fang ýmsra konunga, sem höfðu
þau sér til dægrastyttingar, eða
tilbreytingar og heiðurs.
En heiðurinn og stríðin kostuðu
fé og til þess að geta rekið stríð-
in með því afli og útbúnaði og
skarti er þeir vildu þá þurftu þeir
peninga eða fé svo það var vani
'þessara konurfga að Ieggja her-
skatt á menn til þess að fá nægi-
legt fé til þess að heyja þessi stríð,
og sá skattur var æfinlega þyngst-
ur á kaupmönnunum. Þessvegna
reyndu þeir að halda viðskiftum
sínum og arði eins leyndum og
föng voru á.
Skip þeirra sigldu hávaða laust
út frá Dieppe og Rouen og. komu
eins- hljóðlega aftur, og fáir eð&
engir utan kaupmannanna sjálfra
vissu hvar skip þeirra hefðu verið
tímann, sem þau voru í burtu.
Dieppe leynileg verslunarsam
kunda.
Það er nú orðið opinbert að
þessir skipaeigendur höfðu sigí-
inganefnd og skrifstofur í sam-
bandi við hana og voru öll skjöl
og skilríki í því sambandi geymd
í Dieppe. Enn vita menn ekki
hversu lengi að slíkri skrifstofu
var haldið við, en áreiðanlega þð
um nokkrar aldir, og líka er það
víst að hún var sett á stofn mörg-
um árum áður en Columbus fædd-
ist.
Á skrifstofu þessari var skrif-
leg lýsing geymd af ferð allra
skipanna er kafteinarnir sjálflr
rituðu og afhentu eigendum skip-
anna, til fróðleiks og eftirkomend-
unum til leiðbeiningar.
Skipaeigendur þessir voru gáf-
aðir menn og kafteinar skipanna
kepptust hver við annan um að
færa heim meiri auð, að komast
lengra og kanna fleira en keppl-
nautar þeirra. Allir kafteinar urðu
að hafa siglingaleyfi áður en þeir
fengu skip til umráða. 1 sambandl
við siglingarnar vorú fastar regi
ur settar, sem allir urðu að hlýða.
Árið 1694 kom slys fyrir, er ná-
lega eyðilagði öll skilríki siglinga-
skrifstofunnar. Englendingar og
Frakkar lentu í stríði og var skot-
ið á bæinn Dieppe. Þar á meðal
hús það er skrifstofan var í, svo
það brann til kaldra kola með öll-
um skjölum og skilríkjum. En á-
stæða varð til þess að gögn þau
eyðilögðust ekki með öllu.
Á þeim dögum áttu verslunar-
menn í skærum eins og embættis-
bræður þeirra á vorum dögum, þö
verslun þeirra væri ef til vill ekki
orðin rótgróin, þá gátu þeir ekki
komist hjá að lenda í málaferlum,
en til þess að reka mál þurfa gögn,
eða afskrift af þeim sem staðfest
eru af héraðsdómurunum og til
allrar lukku var afskrift af slíkum
skjölum á þennan hátt færð inn I
réttar bækur Dieppe bæjar og
geymdust þar, og nægilegt af þeim
gögnum hafa nú komið í ljós til
þess, að þeir sem eru að rannsaka
þetta mál geta gert'sér nokkurn
veginn ljósa hugmynd um starf
þessarar siglingaskrifstofu hvers-
lags verslun það hafi verið sem
rekin var, ihvað mikil að sú versl-
un var og yfir hvaða tímaibil hún
— -------------------------;
‘Morgan’ þeirrar tíðar og voru þeir
uppi að minsta kosti fjórðungi
aldar áður en Columlbus kom til
sögunnar og var verslun þeirra of
umsvifamikil til þess að þeir hefðu
verið byrjendur. Siglingarnar og
verslunin í Dieppe hafa hlotið að
hafa staðið löngu fyrir tímabil
það, sem hér um ræðir, enda
þurfa menn engu um það að spá
því ábyggilegar sannanir eru til
fyrir því að kaupmennirnir i
Dieppe þektu vel til Guinea
3trandarinnar í Afríku, og verslun
peirra við menn þar syðra stóð að
líkindum föstum fótum löngu áð-
ur en Portúgalsmenn komu þar
við land árið 1419.
f bók Gaffarels “Lé Bresil
Francais” er sagt frá að franskur
maður að nafni Jean Cousin sigldi
yfir Atlantshafið og til Brazilíu,
þaðan til Góðrar-vonar-höfða og
norður þaðan með fram Afíku-
ströndinni síðan heim til Dieppe
án þess að hnekkjast á, eða tapa
manni. önnur gögn staðfesta líka
þessa frásögu Gaffarels.
Þessi fundur Cousins hefir má-
ské verið tilviljun ein. Eftir þvi
skyldu menn muna að æðfir sigl-
ingamenn höfðu bæði verkfæri til
þesS að mæla sólarhæð og kompás
sér til aðstoðar og vegvísis um
höfin á þeim tímum, en þekkingar
á lengdapstigum urðu þeir að biða
þar til kíkirinn var fundinn upp
tveimur öldum síðar. Eins og á
dögum Cousins komust menn að
raun um að meðfram strðndum
Afríku var mikið af skerjum og
grynningum. Endur fundur Can-
ary-eyjanna hafði mikla þýðing í
því að beina mönnum leið fram
hjá þeim skerjum er mönnum stóð
svo mikil hætta af. Þar komust
upp í vana fyrir skipstjórum að
sigla beint í vestur frá Canary-
eyjum vissan dagafjölda og snúa
svo til suðurs, þar til að þeir af
reynslu sinni vissu að gullströnd-
in, sem þeir ætluðu til var beint
1 vestur frá þeim. Það sem eftir
var af ferðinni var auðratað.
En það vill nú svo til að á milli
vestasta tangans á Afríku og þess
austasta á Suður-Ameríku eru
1500 mílur vegar og á milli þeirra
odda rennur Golfstraumurinn, er
þá var óþektur til suðurs og vest-
urs svo að siglingamaður eins og
Cousin, ef hann hefði þrotið byr,
hefði hæglega getað rekið inn 1
Golfstrauminn og borist með hon-
um til Brazilíu. Engum minstu
iblöðum er um það að fletta að
kafteinninn hefir orðið meira en
hissa, er hann sá land á
stjórnborða. En hvernig sem það
hefir verið og hversu eftirteiktar-
verður fundur Brazilíu var, þá er
skýnsla Cousins um þessa ferð
sína enn eftirtektaverðari.
Þegar að hann fór frá Dieppe
tók hann með sér siglingafróðan
mann, spánskan, sem Penzon hét,
og er vert að hafa það hugfast I
sambandi við mál Columbusar. I
skýrslunni af ferð þeirri er tekið
fram, að eitt af því er skipverjar
óttuðust var vistaskortur. Á einum
stað á heimleiðinni með fram
Afríku ströndinni varð það nauð-
synlegt fyrir skipverja að lenda
til þess að ná sér í vatn og vistir,
og eiga á hættu að lenda í óvin-
áttu við Iandsmenn og Penzón var
falið að fara með nokkra menn
sér til aðstoðar.
Hugdirfska og geðríki.
Penzón þessi virðist hafa verið
foæði hugdjarfur og geðríkur mað-
ur. Annaðhvort hefir ekki verið
gott til vista, eða þá að Penzðn
af frekju sinni komst í ónáð við
landsmenn og fór það svo langt að
hann lét skjóta á þá og rak þá inn
í þykkviðinn. Þegar hann kom aft-
ur um borð í skip sitt og skipstjór:
vissi um það sem gjörst hafði taldi
il áhrif á Cousin að hann klagaði
hann fyrir skipseigendunum þeg-
ar að hann kom heim, sem leidöl
til þess’ að Penzón var ekki aðeins
vikið úr skipsrúminu, og sviftur
öllum réttindum heldur varð hann
að flýja landið fótgangandi yflr
Pyrenea-fjöllin til Spánar, sem
auðvitað hefir ekki mýkt skaps-
muni hans.
Þó undarlegt megi virðast, þá
hefir skapvonska Penzóns þýð-
ingu fyrir mál Columibusar, eða
réttara sagt málið gegn Colum-
busi. Því í fyrstu ferð sína til
Aiperíku tók * Columbus með sér
þrjá bræður, sem allir hétu Penzon
og einum þeirra treysti hann nógu
vel til þess að fS honum stjórn
eins skipsins, af þremur í hendur.
Við vitum líka á einum af skip-
stjórunum á hinum skpiunum, sem
hafði uppáhald á Penzón og fór
að ráðum hans og það er líka eft-
irtektavert að Columubs sjálfur
getur um í skipsbó'k sinni frá
þeirri ferð, að hánn hafi hvað eft-
ir annað “espað alla skipshafnirn-
ar .upp á móti sér fyrir það að
hann vildi alt af sigla til suðurs”
— með öðrum orðum í áttina til
landsins, sem honum var þegar
kunnugt um •— Brzilíu. Columbus
talar líka um að Penzón hafi átt
erfitt með að stilla skap sitt sem
einnig gefur bendingu um að þar
hafi verið að ræðat um sama
manni og Cousin skipstjóri vék
úr þjónustu sinni, og enn þá ein
bending er oss gefin, sem stefnir
í þá sömu átt. Þegar að síðustu
að Columbus tók land, þá slítur
Penzón félagsskapinn án leyfis og
siglir skipi því, sem hann var a
til suðurs og var f burtu í þeirii
ferð þrjár vikur eins og að hann
væri að ganga úr skugga um að
hugboð hans um landið (Brazliu)
væri á rökum foygt og það var að
eins fyrir tilviljun að Oolumbus
fann hann aftur, þegar hann var
að sigla með fram ströndum Cuba
Og þegar heim kemur, sver þessl
sami Penzón sig enn betur í ættina
við Penzón þann er var í sigling-
um með Cousin. Því þá sleit hann
sig aftur úr félagi við Columbus.
Lenti skipi sínu á afviknum stað
og hraðaði sér sem mest hann gat
til Barcelona á fund konungs til
þess að segja honum frá því er
við bar á ferð þeirra en konungur
neitaði að hlýða á sögu hans 'eins
og líka var í alla staði rétt, heldur
beið iþess að Columbus sjálfur
skýrði frá ferðinni.
En málstaður vor gegn Colum-
bus1 hvílir á miklu traustari
grundvelli, en þessum, sem nú
hefir verið foent á.
Hvort sem Penzón hefir átt
notócurn þátt í að leiða Columbus
i attina til Ameríku eða ekki, þá
er vist að Columbus hafði Ijósá
hugmynd um hvert að hann var
f:/"aTf hann la^ði af stað i
þá ferð. Honum var þá fullljóst um
Þaðsem hann mundi finna og hvar
Það var, fyrir þá fullgildu ástæðu
að aðrir höðu verið þar á undan
honum og honum var það sjálfum
ijost LStum oss athuga þær kring-
umstæður er Columlbus sjálfur
hefm lagt oss í hendur.
Gó'mul landabréf.
Morgum árum fyrir 1492 var um
,ai ™lklð um alla Evrópu um ný
fundu Ameríku áreiðanlega um
árið 1000.
(3) Að Bretar fóru í leiðangur í
vesturveg og haldið að þeir hafi
kom til Ameríku einhvern tíma
fyrir árið 1367.
(4) Að einhverjir aðrir sjófar-
endur, Mklega ítalir komu til Cuba
ekki síðar en árið 1435.
(5) Að Siglingar áttu sér stað
frá Cape Verdi til Suður-Ameríku
1443.
Þegar Columbus kom til sög-
unnar þá höfðu siglingar yfir
Atalantshafið verið orðnar svo
þektar að konungar kusu sér þátt-
töku í Iþeim í stað hernaðar. Þann-
ig var þátttaka Hinriks Portúgals
konungs, sem bar mörgum kunn,
nafnið “Siglingakonungurinn”
og á vitorði manna er það nú og
staðfest af ábyggilegum skýrslum
að hann hafi styrkt að minsta
kosti átta ferðir, sem farnar voru
fram og til baka um Atlantshafið,
-ú engan vegin sé víst að hann
hafi gjört það af sínu eigin fé.
Það var því síst að furða þö
Columfous leitaði til hans fyrs*
allra manna í sambandi við för
sína. Að hann synjaði Columbusi
um fjárstyrk er sannleikur, sem
sagan greinir. En í stað þess tók
hann vindinn úr seglunum fyrir
Columfousi með því að segja: “Eg
veit alt um það land, og það er
mitt.” Að Columfous hafi haft 6-
ljósan grun um sannleikann I
ijessu efni má Sjá á hans eigir.
skýrslu.
Þegar hann kom til baka úr
hinni þriðju ferð sinni til landslos
nýfundna getur hann um að hann
hafi orðið var við negra þar. Eins
jýiðngarmikið og tþað er, þá er
>ó eftirtektaverðara að hann í
skýrslu sinni um hina fyrstu ferð
sína segist hafa þegið að gjöf fra
Indíánunum (svo nefnir hann
SPARAÐ FÉ SAFNAR FE
Ef þér haflC ekki þegar Sparisjóðsreikning, þ& getið þér ekki
breytt hyggllegar, en að leg-gja peninga yðar Inn á eJtthvert af vor-
nm næstu Útibúum. par bíða þeir yðar, þegar réttl tfminn kemnr til
að nota þá yður tll sem mesta hagnaðar.
Union Bank of Canada heflr starfað I 58 ár og heílr á þetm tíma
komið npp 345 útibúum frá strönd til strandar.
Vér bjóðum yðnr lipra og ábyggtlega afgreiðslu. hvort sem þér
gerið mlkll eða lítil viðskifti.
Vér bjóðum yður að heimssrkja vort næsta útibú, ráðsmaðurlnn
og starfsmenn hans, munn finna sér ljúft og skylt að leiðbeina yðnr.
CTIBÓ VOR ERl A
Sargent Ave. og Sherbrooke Oeborne og Corydon Ave.
Portage Ave. og Arllngton I.ogan Ave og Sherbrooke
Portage»Ave. og Good St. og 9 önnnr útibú í Winnipeg.
A» ABSKRIFSTOPA:
UNION BANK OF CANADA
MAIN and WIUJAM _*
WINNIPKG
Klippið út drættina á myndinni itil
vinstri og látið á a.ndlitið á þeirrl
ihægri. púr munuð þá brátt sann-
færast um, hve mikið hár prýðir
andilit yðar,
þér getið haft fallega andlitsdrætti,
fallegan hörundslit og skrautleg föt,
—en án fagurs hárs er engin fegurð
fullkomin. Fagurt hár er ein hin
mesta prýði karia og kvenna. Er
fegurðtn sjálf.
JTN Hár yðar er þunt,
M M Ilárið er lama
JLll Hárið er þnrt
pér Imfið nyt, þá
Þurf ið þérLB.HairTonic
hið ábirgsta hármeðall. Peningum
skilað aftur, ef þér eruð ekki ánægð-
ir. Fúið flösku I dag. Varist eft-
irstælingar. Krefjist L#. B.
Tveggja mán. lækning .... $1.50
L. B. Shampoo Powder .... 40c
Marin Amíiírir / i ifeifcr.
Mánudaginn 16. marz síðastlið-
inn, andaðist á heimili Helga Al-
bertssonar í Árnesbygð, í Nýja-
íslandi, Marin Arnfríður Ander-
son. Hafði hún verið veik á heim-
ili ibróður síns í meira en ár og
andaðist þar. Banamein hennar
var tæring. Foreldrar Marínar
heitinnar eru þau hjón, Indriði
xnumouuum y- " r Alberfc Jónsson á Mel í Árnesfoygð
íbúana í landinu nyfundna) vissa * .
, _ * . og kona hans Bjorg Jónasdottir,
tegund af “Guanes” og er það á-
sam frásögu hans um negrana
>að eftirtektaverðasta í þessu máll
öllu.
Guanin,” var afríska nafnið 1
>á daga á tinnusteinum eða gull-
>ynnum, sem var lagið á gulli þvi
er í þá daga var flutt frá Guinea
ströndinni og til Évrópu, það var
>ví ekki að furða sig á þó Colum-
bu® þegar honum var fengið þetta
Ameríku furðaði sig á því og
spyrði hvaðan að það væri, þvl
eftir því skyldu ‘menn muna að
Columbus eins og allir aðrir sigl-
ingamenn í þá daga, sem til fjar-
lgra landa leituðu, voru fyrst og
fremst að leita eftir gulli, fíla-
ibeinum og öðru því er verðmætt
var og þeir gátu selt þegar heim
kæmi. Ný lönd voru aðeins auka-
atriði fyrir þá, þó konungarnlr
gleddust yfir slíkum fundum og
>au drægju til sín fjársýlumenn.
Gullið var aðal atriðið og svarið
sem hann fékk hefir hlotið að
skjóta honum skelk í foringu sam-
kvæmt hans eigin skýrslu varþað:
“Við fengum það frá blökku versl-
unarmönnunum, sem komu að
suð-austan. Framih.
Seyðisfirði 29. marz.
bæði eru þau hjón ættuð úr Mý-
vatnssveit í Suður-Þingeyjar-
sýslu. Þau hjón hafa eignast tólf
börn alls; lifa nú aðeins sex
þeirra. María heitin var næst-
elst af börnum þeirra hjóna, er
þroskaaldri náðu. Hún var fædd
á heimili þeirra, Mel, 18 jan, 1890.
Ólst hún upp hjá foreldrum sín-
um og dvaldi hjá þeim fram yfir
fermingaraldur, en eftir það, fðr
hún að starfa í Winnipeg, en
dvaldi árlega hjá foreldrum sln-
um lengri eða styttri tima á ári
hverju, eftir þðrfum þeirra.
Reyndist hún þeim ágæt dóttir.
Skarðið er þvj stórt við fourtför
hennar, og nærri höggvið, lang-
þreyttum foreldrum, og systidn-
um, er nú hafa fylgt svo mðrgum
úr ástvinahópnum til grafar.
Marín heitin giftist 19. nóv.
1920. Júlíusi Jóhannssyni, Ander-
son, lifir hann hana, er hann nú
vistmaður á Ninette heilsuhæli, i
þessu fylki. Þeim varð ekki barna
auðið, en hún annaðist, sem ágæt
móðir, son hans, Valtýr að nafnt.
María kendi víst sjúkdóms þess,
sem leiddi hana til foana,. eftir að
hafa lengi unnið sér um megn, --
langt yfir það sem kraftar henn-
ar leyfðu. Kom hún þá til átt-
hafa einna og dvaldist á heimil!
bróður síns og tengdasystur í
Guðmundur Ásbjörnsson frí-
kirkjuprestur á Eskifirði ,lagði af! grend við foreldra sína og bræður.
V.. - - * * L4 UIII Iiy
Jond er fundist höfðu og Oolum-
bus hefði verið flón _ sem vissu-
lega var ekki, ef hann hefði ekki
fært sér í nt upplýsingar þær
þannig fouðuet. Við höfum og
sannanir í þessu efni þegar að
hann fór til Madeira og komst þar
í kynni við gamlan sjómann
lá veikur. Columfous lét sér mjög
ant um mann þann 0g hjúkraði
honum. Þegar maður sá var kom-
inn til heilsu, kvaðst hann ekk!
geta launað Golumbusi velgjörð
hans með neinu öðru e» gömlu
Iandabréfi, þar sem Vestur-Ind-
versku eyjarnar voru markaðar
a, og hefir það sama landahréf
eða eftirrit af því fundist nýlega l
foókaisafninu í París og hefir nu
verið gefið út með skýringum
eftir finnandann M. de la Ronciére
og hafa skýringar þær verið þýdd-
ar á enskt mál af Mr. Jusserand,
og bó.kin í góðu bandi verður
bráðlega fáanleg hér í Ameríku þð
foún sé nokkuð dýr.
Mennirnir sem lagt hafa fyrlr
sig að rannsaka þessi landabréf
eldri 0g yngri hafa ákveðnar hug-
myndir um aldur þeirra; hefir Mr.
Babcock, sem er að sjálfsógðu sa
•ibyggilegasti heimildarmaður i
foeim efnum samið eftirfylgjandl
skrá:
“Landaiforéf þau er eg hefi mínst
a eru fylsta máta álbyggileg 0g
virðast sýna
(1) Að það voru að líkindum
írar, sem komu til Hellulands a
undan Norðmönnum,
stað á fimtudagiifVi í embættisferð
upp yfir Eskifjarðarheiði, og ætl-
aði að messa á sunnudag á Ketil-
stöðum. Hann var ekki kominn
fram á föstudag, og var þá hafin
leit, og fanst hann örendur á
heiðinni. Hefir líklega orðið bráð^-
kvaddur eða veikst snögglega og
lagst 'fyrir. Frost var mikið og
stormur þann dag, og nóttina á
eftir. Líkið var flutt til Eskif jarð-
ar á föstudagskveld.
Guðmundur heitinn var fæddur
17. febr. 1866, og var ættaður af
Suðurnesjum. 1 skóla kom hann
1882, og útskrifaðist þaðan 1888.
Þá fór hann í prestaskólpnn, og
stundaði guðfræðinám í 2 ár, en
tók aldrei emfoættispróf.
Þegar Lárus heitinn Halldórs-
son fór frá fríkirkjusöfnuðinum
í Reyðarfirði réðist Guðmundur
Á heimili bróður síns andaðist
hún, sem áður er sagt, um miðjan
síðastliðinn mánuð.
Lífsferill hennar var fagur yflr-
lits. Megin stefna hennar í lífinu
var sú að verða til blessunar ást-
mennum og öllum, er hún átt!
samleið með; naut hún avalt hylli
allra er hún kyntist, bæði fyr og
síðar. Þótt ung væri hún, og ætli
mikið af lífsþrá, bar hún sjúkdóm
sinn með fráibærri stillingu og ró.
Danði hennar, að sðgn vi3-
staddra ástvina líktist því, er blóm
að kveldi til hneigir höfuð að
foldu við sólarlag. Bros á brostn-
um vörum hennar bar vott um
innri frið og öruggleik, er eála
hennar átti í samfélaginu við Guð
og frelsara sinn. Hún var jarð-
sungin í grafreit Árnesfoygðar, af
, þeim er þetta ritar, þann 26. marz.
heitinn austur, og hefir hann síð-; Kveðjuathöfnin fór fram á heim-
an verið fríkirkjuprestur austur foreldra h’ennar, að viðstðddu
þar. Hefir hann þjónað tveimur
söfnuðum, ððrum á Eskifirði en
hinum uppi í Héraði, og notaði sá
söfnuður, kirkjuna á Ketilsstöðum
á Völlum, og var, eins og segir í
skeytinu, Guðmundur heitinn að
fara messuferð að Ketilsstöðum,
þegar hann lést. Mun það vera
dagleið að vetri til frá Eskifirðl.
Hann var kvongaður og átti 5
börn, ðll uppkomin.
Guðmundur var, að því er kunn-
ugur að austan segir, vinsæll mað-
ur og vel metinn af söfnuðum sín-
um. Hann sat lengi í hreppsnefnd
og sýslunefnd og var mikið riðinn
við opinber mál í héraðinu. Kenslu
störf stundaði hann mikið, eink-
um tungumálakenslu, þvi hann
var málamaður góður, og fróður
im margt, einkum sögu, erlenda
og innlenda. Segir þessi sami mað-
ur, að hugur hans hafi frekar
beinst að andlegum en veriklegum
efnum, og hafi hann því verið
I öllum deildabúíSum eSa meS póstl a* . > K
fr& Jj. B. Oo., 52 Adeiaide st., Wpg. k } A0 is,ensku Norðmennirnlrfremur efnalítill lengst af
mörgu fólki, þrátt fyrir lítt-færar
brautir. Þakka foreldrar hennai
og astmenni öll, samúð og hjalp
auðsýnda þeim í sorgum þema,
af hálfu nágranna þeirra og vina.
Sérstaklega þakka þau þann kær-
leika, sem hinni kæru dóttur
Iþeirra var sýndur í sjúkdóms-
stríði hennar, og alt sem gert var
til að létta byrði hennar.
Aldraðir foreldrar minnast elsk-
aðrar dóttur og annara dáinna
barna sinna með þakklæti og von
um endurfundi •— og bíða róleg —
unz fundum ber saman.
Hugljúf minningarljóð, ort af
einum af nágrönnunum voru lesin
upp við kveðjuathöfnina. Þau, ft-
samt blómunum, sem gefin voru.
þakka foreldrarnir og ástvinimir,
sem kveðja kæra dóttur og systur
með orðum skáldsins:
“þér fylgir vor blessun,
þér fylgja vor tár,
á friðarims engilvegi.”
Sigurður Ólafsson.