Lögberg - 17.06.1926, Blaðsíða 7

Lögberg - 17.06.1926, Blaðsíða 7
LÖGHFTRG FIMTODAGINT* * 17. JÚNl 1926. Bls. t. Er alveg nauðsynlegt á hverju einasta heimili CONTAINS "NO ANIHAL OILoh rAT^S *S/ NOR ANY MINfRAL. 'V£0« • CUTS• bruises• • SORES • BURNS • • PM.ES • PIMPLES • ECZEMA'i ^RNEUMATISM • SCIATICA BAO LECS/ • SORE HiADS A BACKS • CNAPPtO NANOS^ mOMUrOrml4CPOSSt.MSíMU.j ^rapócAt\0> Grœðir Lœknar mein Ver öllum skemdum Konur á Grikklandi nú á dögum. eftir Jacqueline Bertillon. (Úr vikublaði í París.) Meðan Grikkland var að eins nokkurs konar hjálenda í tyrk- neska ríkinu, áttu grísku konurn- ar þess ekki kost að þroska skiln- ing sinn eða smekkvsi. Um fjðg- ur hundruð ára skeið var andlegt líf þjóðarinnar hnept í dróma, og þjóðin átti þess eins kost, að lúta vilja soldáns. Á þeim öldum var gríska konan útilokuð frá öllu fé- lagslífi. En ,hún hætti aldrei að innræta börnum sínum ást til tungunnar né vekja og glæða hjá þeim þjóðrækni og föðurlandsást. Það var áreiðanlega þessi föður- landsást og þjóðrækni, sem kon- urnar höfðu öldjeftir öld gróður- sett í hjörtum barna sinna, sem var megin styrkur grísku þjóðar- innar í þeirri baráttu, er hún háði til að brjótast undan yfirráðum Tyrkja og ná aftur sjálfstæði sínu. Á þeirri öld, eða lengur þó, sem þjóðin barðist fyrir því, að ná fullu frjálsræði, tók konan alt af meiri og meiri þátt í opinber- um málum. Yfirleitt eru grískar konur framúr skarandi gáfaðar og næmar, og þegar þær beita gáfum sínum og viljaþreki að vissu takmarki, þá komast þær ó- trúlega langt. Það sem því veldur sérstaklega, að gríska konan hefir tekið svo miklum andlegum þroska á síðari árum, er mentunar fyrirkomulag- ið, sem nú er þar í landi. Áður lærðu grískar heldri konur ekk- ert nema frönsku og eyddu tím- anum til að lesa franskar skáld- sögur af lakara taginu. Það var engin skólaskylda og það voru engir skólar handa stúlkum. En þegar Grikkir höfðu losast undan ánauðaroki Tyrkja, vakn- aði þegar hjá þeim sterkur vilji í þá átt, að menta kvenfólkið, og ýmsir góðir menn voru mjög ör- látir á fé sínu til að koma á fót og viðhalda skólum í þessu skyni, og nú eru þar í landi meir en þús- und mentastofnanir, sem konum eru ætlaðar, þar sem þær geta lagt fyrir sig alls konar fræðigreinar og svo lokið námi sinu við há- skólann í Athens. Það eru nú margar grískar kon- ur, sem hlotið hafa doktors titil fyrir lærdóm sinn. Mme Perrin útvegaði konum aðgang að hærri mentastofnunum. Það var hún, sem gerði mig kunnuga Mlle Apo- stolakis Ph.D. Hún sýndi mér Acropolis og rústirnar af Eleusis. Full af andlegu lífi og áhuga skýrði hún mér frá ótal hugmynd- um, sem með ótrúlegum hraða flugu gegnum huga hennar, þeg- ar hún skoðaði þessar eldfornu byggingar og listaverk, sem báru vott um mikla menningu og mik- inn listasmekk. Hin forna snild sýndist vera endurvakin í sál hennar. Mlle Apostolakis ætlar að rann- saka byggingarlag hinna fornu Fólk, Sem Er Taugaveiklað Og Blóðlítið, Getur Nú Fengið Hjálp. Læknarnir verða undrandi á degi hverjum yfir því, hve fljót og fóð áhrif þetta nyja meðal hefir. að er samsett á vísindalegan •hátt, og sérstaklega til þess ætl- að, að byggja upp blóðið og taug- arnar og reyndar allan líkamann. Það veitir blóðinu járnefni og taugunum phosphore. Þessi tvö nauðsynlegu efni eru tekin beint úr forðabúri náttúrunnar. Þetta nýja meðal vinnur einnig undra- verk, þegar. um meltingarleysi er að ræoa, eða blöðrusjukdóm, eða niagaveiki, höfuðverk og fleiri Þesskonar kvilla. Reyndu það í nokkra daga, og þig mun furðh.l þye fljótt þú færð aftur heilsu! þma 0g krafta. Það veitir þér endurnærandi svefn og þér líðurl vel á morgnana. Hafi læknirinn enn ekki ráðlagt ú?,r..Þetta meðal, þá farðu bara siálfur til lyfsalans og fáðu þér flösku. Það heitir Nuga-Tone. Það verður að gera þér gagn, eða þu færð peningana aftur. Það er selt þannig. Meðmæli og ábyrgð og til sölu hjá öllum lyfsölum. mustera í Crete, sem talin eru hin- ar elztu byggingar af því tagi í heimi. Eg er viss um, að einhvern tíma skrifar hún ritgerð um þau fræði, sem ekki vekur minni eft- irtekt heláur en ritgerðin, sem Mlle Panaiotato skrifaði um heilsufræði og sem hún fékk við- urkenningu og verðlaun fyrir hjá Académie des Sciences. Ef grísku þjóðinni hepnast að veita konunum góða mentun, eins og hún hefir reynt að gera síðan hún aftur varð frjáls þjóð, þá eykur hún þar með ekki að7 eins þekkingu þeirra, heldur einnig á- huga þeirra og þegnhollustu. — Konurnar, sem áður sáu ekkert út fyrir sitt eigið heimili, hafa nú færst í fang að stofna barna- heimili og vinnustofur fyrir þá, sem fyrir mestu skakkafalli hafa orðið í Balkanstríðunum. Frá Litlu Asíu hefir íólk flúið í þús- unda tali til Grikklands, undan harðstjórn og grimdarverkum Tyrkja. Þetta vesalings fólk var heimilislaust, klæðlaust peninga- laust, — allslaust, þegar þangað kom, og hafði að eins flúið á náðir landa sinna. Grísku konurnar gengu í lið með stjórninni að útvega þessu fólki húsnæði og annað, sem það nauðsynlega þurfti til að geta diegið fram lífið. Ein af þeim konum, sem í þessu hefir látið einna mest til sín taka og mestan dugnað sýnt, er Mme Anna Papa- dopoulo sem tilheyrir einni allra elztu ættinni í Epirus. Hún lét sér ekki fyrir brjósti brenna, að vera árum saman á vígvellinum í Evrópustríðinu mikla ,til að hjálpa særðum og sjúkum og sýndi þeim svo mikla móðurlega umhyggju, að hún hlaut hið virðulega við- urnefni að vera þar alment köll- uð “Mamma”. Til þess að hjálpa fólkinu, sem flýði til Grikklands undan harðstjórn Tyrkja ferðað- ist hún um alt landið og safnaði fatnaði og peningum. Hún kom á fót vinnustofum og búðum, þar sem þetta allslausa fólk gat búið cil ýmsa hluti úr efni, sem því var gefið og selt þá. Hún fékk plass í konungshöllinni í Athenu handa konunum þar sem, þær gátu setið við útsaum og ýmiskonar hann- yrðir og selt svo það, sem þær bjuggu til, og varð það mörgum þeirra til bjargar. En með þessum stórkostlega innflutningi fólks frá Asíu, jókst mjög tala þeirra kvenna á Grikk- landi, sem lifðu af handiðn sinni, og reyndist þá nauðsynlegt að stofna félagsskap til að vernda at- vinnu þeirra. Þetta gerðu þær Mme Negropante, kona fyrverandi fjármálaráðherra Negropante, og Mme Theodoropoule hljómleika- kennari. Þær stofnuðu félag til vernda rétt grískra kvenna, og stendur það félag í sambandi við “Alþjóðafélag kvenna”, sem all- ir kannast við. Þær ruddu og braut þeirri hugmynd, að öllum bæri sömu laun fyrir sama verk, og enn fremur komu þær á sann- gjarnri hjónaskilnaðar löggjöf. En bændakonurnar sýnast hafa orðið alveg út undan. Nútíðar- menningin hefir enn sem komið er, naumast náð til þeirra. Eiga grískar framfara- og umbóta kon- ur þar mikið verk að vinna. Félag er til á Grikklandi meðal stúdenta, sem hefir það ætlunar- verk, að menta bændurna og hef ja þá á hærra menningarstig og kenna þeim margt, sem þeim ber nauðsyn til að læra. Þessir stú- dentar skuldbinda sig til þess, að dvelja tvö ár í einhverju þorpi á Grikklandi, eftir að þeir hafa lokið háskólanámi sínu, til að kenna bændunum þar í þorpinu og nágrenninu. Séu þeir læknar. rcyna þeir að kenna bændunum nauðsynlegustu heilbrigðisreglur og hreinlæti. Séu þeir lögfræð- ingar, kenna þeir þeim undirstöðu atriði lögfræðinnar, og séu þeir verkfræðingar, kenna þeir þeim að byggja betri hús og vegi. En það virðist ekkert vera gert til að menta bændakonurnar, eða sveitakvenfólkið yfirleitt. Þegar eg var að ferðast um sveitir lands- ins, ofbauð mér hvað eftir annað, að sjá konurnar vera að stinga upp garða, vinna á ökrum og ann- að því líkt, þegar bændur þeirra sátu makindalega inni á veitinga- húsum, að skrafa og skeggræða við kunningja sína. I brennandi sólarhitanum mætti eg stundum einhverjum bóndanum, sem reið asna sínum, en konan gekk á und- au og teymdi undir þónda sínum, en bar jafnframt barn á hand- lcggnúm og oft fleiri byrðar. Á þetta er ekki litið þar sem þræl- dóm, eða yfirgang af bóndans hálfu. Það er bara gamall aust- urlenzkur siður — eða ósiður, sem tíminn og venjan hafa helgað. Bóndakonan vinnur eins og vinnu-; dýrin og fæstar þeirra kunna að lesa eða skrifa. En þrátt fyrir það, að líkami þeirra er magur og veiklulegur, og þrátt fyrir allan mentaskortinn, þá hafa þær þó djúpar og ríkar tilfinnihgar og á- gætt skapferli. M'ín fyrstu kynni af bændakon- unum eru frá ferð minni til Delp- hes. Vagn með fjórum sætum beið mín þegar eg kom af bátnum og eg settist þegar í hann og við lögðum af stað. Landið sem við fórum um var óræktað og það var komið kveld. Alt í einu heyrði eg hljóð og fór að aðgæta hvaðan það kæmi. Þá sá eg nokkrar bændakonur, sem voru að drag- ast áfram með körfur, jarðyrkju- áhöld og fleiri byrðar. Eg stöðv- aði vagninn og benti þeim að koma upp í hann. Fyrst þorðu þær það ekki, en eftir að þær höfðu talað kjark í hver aðra, komu þær þó. Til þess að þrengja sem minst að mér, þjöppuðu þær sér saman og létu fara eins lítið fyrir sér, eins og mögulegt var. En augu þeirra voru full af tárum og þakkláts- semi út af því, að fá þessa hjálp. Á veturna spinna þær og vefa heima hjá sér. 'Heimilisfólkíð hefir engin föt eða rúmfatnað nema það, sem konurnar vinna sjálfar. Þær tæja og kemba bóm- ullina, spinna hana á snældur og vefa úr henni voðið í nokkurs konar vefstól, er æfinlega stend- ur rétt innan við dyrnar í húsum þeirra. Þesir dúkar eru ótrúlega sterkir, þó þeir séu þunnir. En þær láta sér ekki nægja að vefa einfalda og einlita dúka. Þær skreyta þá með alskonar útsaum og eru þar furðulega hugvits- samar og breyta oft til; en þær fara þar eftir sínu eigin höfði og þær spara aldrei tíma né fyrir- höfn til að gera dúkana sem fall- egasta. Þær vinna stundum við sama hálsklútinn eða skyrtuna árum saman. Stundum kemur það fyrir, að svo þrengir að þeim, að þær verða að selja þessa hluti, sem þær hafa haft svo mikið fyr- ir, til að bæta úr einhverri þörf- inni. En þær taka það svo nærri sér, að það er eins og þær séu að láta af hendi eitthvað af sjálfum sér. Listasmekkur grísku bóndakon- unnar lýsir sér á ýmsan hátt, t.d. í dönsunum, sem þar eru algengir og svo að segja alt fólkið í sveita þorpunum tekur þátt í. Þá eru allir, karlar og konur, eins vel til fara og föng eru á, og dansarnir fara mjög vel fram og eru sérlega smekkleigir. En gríska bóndakonan kann fleira af því sem fallegt er og smeklegt, heldur en útsaum og dans. Jafnvel þótt þær kunni ekki að lesa eða skrifa, þá geta þær gert vísur og mælt þær af munni fram. Þegar barn fæðist, ung hjónaefni gifta sig, eða gamall maður deyr, þá er svo sem sjálf- sagt að yrkja vísur, og þær eru oft furðu góðar, og þær yrkja um margt fleira, en það, sem hér er talið. Ung stúlka fagnar unn usta sínum með vísu, sem að efn inu til er eitthvað á þessa leið: “Þegar fuglinn minn er burtu, þá pr alt dimt. Þegar hann kemur til mín, verða fjöllin aftur græn." —Stúlkan, sem orðið hefir fyrir þeim vonbrigðum, að unnusti hennar hefir gifst annari stúlku, segir: — Sumar jurtir halda ilm sínum, þó þær séu slitnar upp úr jarðveginum. Eg man unnusta minn, þó hann sé giftur annari konu.’ Móðirin grætur yfir dánu barni sínu og segir: “öll hugraun er sár og öllum þrautum fylgja kval- ir. En það er ekkert eins sárt, eins og að missa einhvern af fjöl- skyldunni. Þú ert farinn, og hvað hefir þú eftir skilið mér? Beisk an bikar. Á hverjum morgni, þegar eg fer á fætur, hlýt eg að bergja b£ honum.” En þótt konur þessar séu með öllu óupplýstar, þá eru þær gædd- ar ágætum andlegum hæfileikum Og þegar gáfur þeirra eru vakt- nr og þeim beint í rétta átt, með því að veita þeim holla og góðá mentun, þá er enginn efi að þær verða föðurlandi sínu til mikils gagns og mikillar blessunar. Fréttabréf Seattle, Wash., 5. júní 1925 Það má næstum heita, að hér hafi verið sól og sumar frá byrj un þessa. árs, og þó vetrarríki sé aldrei mikið hér við Sundin, þá var þó sjálfsagt síðasti vetur alt í gegn einhver sá allra mildasti og veðursælasti, sem komið hefir í langa tíð; það kom aldrei snjór úr Iofti, og frostvart varð að eins fáar1 nætur. Tíðin var þur mest- an part vetrarmán. og þá venju- lega sólbjartir dagar; en framan af vorinu var nokkuð skúrasamt, svo gras þaut upp svo fljótt, að búist er við að heyvinna byrji nú þegar, sem er þó óvanalega snemt. Síðastliðinn vetur var atvinna hér í borginni víst með betra móti og tíminn notaðist mönnum bet- ur, sökum þurviðranna og hinnar góðu veðuráttu. Nú virðist þó, þrátt fyrir hina áframhaldandi góðu tíð, að atvinna sé í sumum greinum heldur að slakna, að minsta kosti hvað húsabyggingar snertir; því það munu naumast, eftir skýrslum dagblaðanna að reikna, vera gefin út fleiri leyfi en 15 til jafnaðar á degi hverj- um nú fyrir smærri byggingum, svo sem íbúðarhúsum og öðru fleira, þar sem að minsta kosti 30 leyfi voru tekin út fyr.ir sams- konar byggingar um tíma í vetur og fyrst í vor, að fráskildum stór- byggingum. En það er heldur ekk- ‘ert nýtt hér, þó byggingavinna slakni um sumarmánuðina, því þá flykkist fólk vanal. úr borginni í allar áttir fyrir tíma, í sumarbú- staði, í skógana, í fiskiverin og víðar*og þá dofnar öll starfræksla um leið, en lifnar svo vanalega aftur, þegar haustar að. íslendingum hér í borg líður yfir það heila mikið vel, og heilsu- far manna er alment heldur gott Nokkrir af löndum hafa dáið hérj þennan síðastliðna vetur og vor, en þeirra mun allra hafa verið getið áður í Winnipegblöðunum íslenzku. Séra Rúnólfur Marteinsson, sem veitt hefir íslendingum í Seattle plrestsþjónustu síðan snemma í nóv. s.l. haust, hefir nú hætt að þjóna fjrrir tíma, og lagði af stað héðan með konu sinni þ. 24. síð- astl. mán. norður með strönd, og var rétta viku í þeirri ferð. Hann messaði í Blaine þ. 30., en sérai Halldór Jónsson, prestur þeirraj þar, messaði aftur hér þann sama dag, og oftur að kvöldinu á ensku. Mánudaginn þ. síðasta maí komu þau séra Rúnólfur og frú hans aftur að norðan, en stóðu þá lítið við hér, því ferð þeirra var þá heitið suður til 'California, biðu að eins stundar korn eftir lest- inni sem suður fór, svo mjög fá- ir höfðu tal af þeim þá. Tóku þau sér þennan skemtitúr suður, áður en þau fara til Winnipeg, hvar þau búast við að verða áður en næsta kirkjuþing byrjar. Séra Rúnólfur messaði hér síð- ast á hvítasunnudag; altarisganga fór fram þann dag og fimm börn voru skírð; séra Rúnólfur er væntanlegur hingað aftur um fyrsta september í haust; er hann þá ráðinn hér til 8 mánaða þjón- ustu. — Hann og frú hans unnu þessum söfnuði ómetanlegt gagn þann stutta tíma, sem þau dvöldu hér nú, og vonandi er, að ekkert verði til að hindra afturkomu þeirra með haustinu, svo að verkj þeirra til uppbyggingar þessum söfnuði, megi bera enn meiri á- vöxt. — Stutt kveðjusamsæti var haft fyrir Mr. og Mrs. Marteins- son í samkomusal kirkjunnar rétt eftir messu á hvítasunnudaginn, og þeim vottað þakklæti fyrir hönd safnaðarins af forseta safn- aðarins og Mrs. Karl Fredrikson, fyrir þeirra góðu og hollu starf- semi og hreinhjartaða vilja. H. Th. Með luktum augum. Um lauflausan skóginn fer Ijóðvana blær, læðist í kyrlei'kans hofi, — en straumurinn niðar og steinana þvær og stundirnar líða, ein — og tvær. Um lauflausan skóginn fer Ijóðvana blær. .— Eg1 læt sem eg sofi, — sofi. Hve margoft fyrrum eg bænar bað, þegar birtan var alveg á förum, og rökkrið var við það að ríða í hlað og raunaþungt áin við túnið kvað. Hve margoft, margoft, eg bænar bað, sem barn með skjálfandi vörum: ó, sól, stattu kyr, við hamranna hlið, lát húmið í fjarlægð bíða;, leyf nótt ei að byrgja hið bjarta svið, veit birtunnar gyðjum heilagt lið, lát stundirnar undrandi staldra við í straumhvirfing líðandi tíða. Ó, hvar er sá fæddur, sem fann ekki þrá, til að flýja það alt, sem þjáði? — Hver átti’ ekki bæn, sem að björgin há, brotinni hentu til og frá? — Ó, hvar er sá fæddur, sem fann ekki þrá til fegurra marks en hann náði. — Hvað stoða hin barnslegu bænarkvein, sem bergmálið hæðir oss napurt? í>ey.—Nóttin fer greitt, hennar braut er bein, hún bindur fák sinn við hestastein, og gengur til stofu — en stjarna ein starir á ljórann dapurt. Svo berast mér hróp frá hversdagsins leik, sem hávaði’ í drauma-rofi. Hver huggar þá öll þau hjörtun veik? — Hver hjálpar þér, vinur? Þín kinn er bleik. Eg lít með undrun á lífsins leik, og læLsem eg sofi—sofi. —Lesb. Mbl. G. B. MINNING. • Þann 27. maí s.l. andaðist í nánd við Penhold, Alta., merkis- konan Karítas ólafsdóttir, And- erson, 79 ára að aldri. — Greftr- uð 30. s. m. í grafreit Burnt Lake byjfðar, nálægt þar, sem hún hafði búið um aldarfjórðung við lítil efni en orðlagða gestrisni. Karítas var mjög vel gefin (gáfum gædd) að ýmsu leyti, mikilvirk og listfeng á islenzkar hannyrðir — hæfileiki óþarfur hérlendis — en henni var einnig vel farið í ýmsu öðru, sérstaklega hjúkrunar- og Ijósmóðurstörfum, stundaði þau með mjög góðum á- rangri, þar um Burnt Lake bygð, frá því 1892 — að Einar Jónsson Iæknir yfirgaf bygðina — og fram á síðasta missiri æfinnar. Þessi hæfileiki Karítasar kom sér næsta vel. einkum í landnámstíð, | meðan læknar voru strjálir ogj landnemar fátækir, því vitanlega starfaði hún að líkriarstörfum taxta- og heimildarlaust. — Hún var og gædd afburða þreki líkam- lega og andiega. Enda lengstum heilsuhraust, þar til ellin tók að depra sjón og sljófga fjörið, en þó ekki svo, að hún híkaði við að búa jafnvel við skort, þar sem þörfin kallaði á hjúkrun hennar, fremur en njóta næðis sem hún átti kost á hjá góðvini, eða hjá börnum sínum, Jóni Anderson og Mrs. Sigurborgu Wilson. — Þar dvaldi hún þó síðustu mánuðina. Veiktist af lungnabólgu seinni hluta maímánaðar. óskaði “að hún þyrfti ekki að kveljast áður hún dæi.” Ósk sú hefir, á æðri stöðum, verið virt bæn, því að hálfum tírna liðnum sofnaði gamla hetjan svefninum hinsta, eins og uppgefið barn, í örmum sinnar eigin dóttur. Við lát Karítasar og hennar líka er sem manni sé ósjálfrátt bent á huggun þá, sem spámaður einn (Es. 40, 1) boðaði lýð drott- ins. En hitt liggur beint við skyn- samlegri ályktan, að hetjur, er æðrulajist hafa staðist lífsreynsl- una sem nemendur á háskóla Jesú Krists, þær eru vaxnar upp úr sálnaflakks örlögum, sem eldri og ófullkomnari trúarbragðaskól- ar kenna. Karítas Olafsdöttir giftist ung öldruðum manni, Sigurði Árna- syni (Anderson) Akurnesing. Af- komendur þeirra á lífi eru: 4 börn, 14 barnabörn og 2 barna- barnabörn. Mjög ábyggilegt fólk. p. H. m mi. Viðurkendir Kostir VÍ fleiri sem þeir verða, er ráð hafa á að eignast og nota bíl? en kjósa þó Ford bílinn, þá er það órœk sönnun fyrir gæðum hans. f'œgilegur í meðförum. ágætlega gerður og úr bezta efni, alt í bezta lagi, sem að byggingu hans og viðhaldi lýtur, alt þetta gerir Ford bílinn aðgengilegastan, jafnvel fyrir þá sem vandlát- astir eru. huttugu og eitt ár hefir Ford bíllinn haldið sín- llUli'Sftjí., um miklu kostum, það sanna meir en tólf mil- jónir manna, sem keypt hafa. Fólksflutningsbílar - Flutningsbílar - Dráttarvélar, FRAMLEIÐSLA SEM ^HEFIR SÖGULEGT GILDI m 04

x

Lögberg

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lögberg
https://timarit.is/publication/132

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.