Lögberg - 12.08.1926, Blaðsíða 5

LÖGBERG FIMTUDAGINN,
12. ÁGÚST 1926.
Bls. &.
minti Mr. King á, að íhaldsmenn
væru þar í meiri hluta, og hefðu
þeir stungið undir stól ýmsum
málum, sem hinir þjóðkjörnu full-
trúar þjóðarinnar hefðu samþykt.
Ef Mr. Meighen næði nú völdum,
mundi styrkur íhaldsins þar enn
aukast og magnast. Minti hann
einnig á þá fyrirætlun sína, sem
hann hefði áður látið í ljós, að
fcreyta efri málstofunni þannig,
að senatorarnir gætu ekki að eig-
in vild eyðilagt þau mál, er kjörn-
ir fulltrúar þjóðarinnar vildu að
hefðu framgang. Þetta yrði gert
þegar frjálslyndi flokkurinn hefði
nægan meiri hluta í þingi.
Ræðumaður fór nokkrum orðum
um þau lög, er síðasta þing hefði
samþykt og einnig þau lagafrum-
vörp, er dagað hefðu uppi vegna
þess að Meighen hefði fyrirvara-
laust rofið þingið, sem hann áleit
að ekki hefði gert verið á lögleg-
an hátt. Einnig minti hann á hvað
stjórn sín hefði gert til að lækka
skatta og borga skuldir þjóðar-
innar. Þá mintist hann á Can-
adian National járnbrautarkerfið
og sagði, að stjórn sín ætti mest-
an og beztan þátt í því, hve vel
það gengi nú. Hún hefði fengið
Sir Henry Thornton til að stjórna
járnbrautakerfinu og hún hefði
ákveðið, að halda því algerlega
fyrir utan stjórnmálaþrasið. Hann
sagðist ráða Mr. Meighen, mann-
inum, sem gert hefði sjálfan sig
að alræðismanni í Canada í tvær
vikur, að láta járnbrautakerfið af-
skiftalaust.
Kveðjusamsæt i Stephans
G. Stephanssonar.
ÁVARPIÐ.
Stephan G. Stephansson, skáld!
Á samsæti, er Þjóðræknisfélag
íslendinga í Vesturheimi heldur
yður í kvöld, færum vér yður vor-
ar hjartfólgnustu árnaðaróskir, og
þökkum yður leiðsögn yðar og
ljóð.
Winnipeg, 4. ágúst 1926.
í nafni íslendinga í Ameríku.
Stjóm Þjóðræknisfélagsins.
fegurri — trúin margra íslenzkra
alþýðusagna, sem hafa að fyrir-
sögn: Guð borgar fyrir hrafninn!
Sú trú hefir sífeldlega gert það
gustukaverk á gremjunni yfir
getuleysi sjálfs mín, að eg verð
öruggari um endurgjald, hvort
sem ímyndun mín hallast að, að
slíkt ,sé að ráði æðri veru en okk-
ar, eða hinu, að það liggi i eðli
mannlegrar samúðar, “að hitta
sjálfan sig fyrir!” Því getur það
verið þolandi, jafnvel til fagnað-
ar stundum, að hafa orðið óskila-
maður við ætlanir sínar, vini sína
og vonir.
II
Einnig eykur það ánægju mína,
að sumt af ykkur, helzt öll þið,
hafið fyrirgefið mér svo margt,
eins og á sér stað hér í kveld Enda
veit eg ekki, með vissu, af neinni
veru, sem fyrirgefur jafn fyllilega
ems og mennirnir. Hér skal eg
ekki afsaka þá léttúð mína, sem
eitt fornskáldið nefndi að “tefla
á hvassorða leikborði”, eg á við
það, sem eftir mig liggur af því
smásmíði, sem alment er nefnt:
skammavísur. Mér væri hvergi
sárt, þó satt þætti, að það sem
sagt hefir einn af æskuvinum mín-
um, sem flest gott hefir þó um
mig sagt, yfir höfuð, en það var,
að svo herskár væri eg, að eg líkt-
ist Þorgeiri Hávarssyni í því, að
veita manni áverka, að eins fyrir
þá skuld, að hann lægi vel við
höggi. Eg efast sjálfur um, fyr
en á reynir, að íslenzkum kveð-
skap' yrði það mikill gróði, þó öll
illvilijalaus stóryrði væru af hon-
um skafin. Hitt hefir líka borið
við, að misendismenn hafa talið
það í tekjudálk mannkosta sinna,
að gallar sínir hafi orðið heimin-
um til gleði, málaðir með mein-
lausri fyndni, svo alt hafi ómeitt
sloppið. Satt að segja, mig grunar
stundum, að ljóðadís okkar hafi
orðið það heilsubót á sinn hátt,
að eitthvað geymdist af þessum
“fjósafötum” hennar, sem kallast
bersögli um of, líkt og frú Sæ-
mundar fróða forðum, og hennar
heimili.
III.
ekki verið eins góð eins og fram-
an af þinginu. Hefði íhaldsmönn-
um tekist að villa svo um nokkra
þeirra, að þeir hefðu ekki lengur
vorið trúir fylgismenn stjórnar-
innar. Hefði hann þá farið til
landstjórans og óskað samþykkis
hans til að rjúfa þingið og efna
til nýrra kosninga. Því hefði ver-
ið haldið fram, að þetta hafi
hann gert til að komast hjá van-
traustsyfirlýsing þingsins. Slíkt
væri fjarstæða, eins og allir gætu
séð, ef þeir gættu þess hvernig á
stóð, þar sem hann hefði haft á-
kveðið loforð bændaflokks þing-
mannana, um að fylgja þeirri
fcreytingartillögu sinni, við hina
svo nefndu Stevens tillögu, að
skipa þrjá dómara til að rannsaka
hvað hæft væri í toll-smygluninni,
ekki bara í Montreal, heldur um
land alt.
“Hefði eg verið hræddur við
vantrausts-jrfirlýsingu”, sagði Mr.
King, “haldið þið þá virkilega, að
hefði farið til landstjórans og
óskað hans samþykkis, að mega
fara til kjósendanna, eins fljótt og
mögulegt væri. IHugsið um þetta
með stillingu og skynsemi. Eg
var ekki að biðja um leyfi til að
mega halda áfram að vera stjórn-
arformaður. Eg ætlaði að eins að
halda áfram þangað til hægt væri
að ákveða kosningar, Ijúka við
helztu störf þingsins, og fá þau
lagafrumvörp staðfest, sem þegar
voru samþykt af þinginu. Hefði
eg í raun og veru óttast slúður,
sem þyrlað var upp, hvernig hefðj
mér þá getað dottið í hug, að vilja
leysa upp þingið?”
Ræðumaður lagði þá spurningu
fyrir tilheyrendur sína, hvórt
hann hefði haft rétt fyrir sér í
því, að fara f(:am á það, að þingið
væri uppleyst, og var kveðið já
við því úr öllum áttum. “Hin svo
nefnda ‘stjórn’, sem Mr. Meighen
myndaði, eftir að mér var neitað j
um þingrof, gat að eins haldist við
í tvo og hálfan dag, og er það ó-
ræk sönnun fyrir því, að ráð þau
er eg gaf landstjóranum, að leysa
upp þingið, voru á góðum rökum
bygð og fram borin af einlægum
hug og af fullri trúmensku.”
Landstjórinn leit svo á málið,
að það væri réttmætt að veita Mr.
Meighen tækifæri til að mynda
nýja stjórn. Hann tók það upp á
sig, að gerast nokkurs konar
gerðardómari í málum stjórnmála-
flokkanna. Ræðumaður leit svo
á, að landstjórinn hefði verið al-
gerlega einlægur. Hann hefði
ekki viljað gera neitt það, sem frá
hans sjónarmiðil var rangt eða ó-
heiðarlegt, en hélt að hann hefði
misskilið stöðu sína. Liti á stöðu
sína, eins og hún hefði verið fyrii;
50 eða 60 árum, eða áður en
fylkjasambandið var mvndað. En
það væri ólíku saman að jafna:
þjóðfélagi, sem hefði fulla sjálf-
stjórn, eða nýlendu, sem að meira
eða minna leyti er stjórnað frá
heimaþjóðinni. iCanada ætti að
hafa fullkomna sjálfstjórn, engu
síður en Bretland. Canadaþjóðin
mundi naumast gera sig ánægða
með minni stjórnarfarsleg rétt-
indi, heldur en stjórnmálamenn
Breta viðurkendu að henni bæri.
Ef Canada viðurkendi, að land-
stjórinn mætti gera sjálfan sig að
dómara eða gerðarmanni í ágrein-
ingsmálum flokkanna, þá væri
þar með lagt á mjög hættulega
braut, sem síðarmeir gæti haft
stórkojtlega þýðingu. Ef þjóðih
sanþykti þetta, og kysi Mr. Meig-
hen sem stjórnarformann, þá væri
ekkert sem aftraði landstjóranum
að fara eins að í annað sinn..
Ræðumaður kvaðst að eins hafa
tekið þetta sem dæmi. Hanp væri
ekki að gera ráð fyrir því, að Mr.
Meighen næði völdum. Hann
væri viss um, að það tæki' engu
tali.
“Eg tek þá afstöðu,” sagði Mr.
King, “að þingið hafi hér æðsta
vald, og að Canada hafi sömu
stjórnfarsleg léttindi eins og
Bretland og að ^tjórnin í Can-
ada beri sömu ábyrgð gagnvart
konungsvaldinu, eins og stjórnln
á Bretlandi gerir.”
“Hefir nokkur neitað því?”
spurði einhver af tilheyrendun-
um, og svaraði Mr. King því þann-
ig, að það væri einmitt þessi
spurning, sem hann hefði nú ver-
íð að svara. Tæki maður sem
dæmi, hvernig ástatt hefði verið
fyrir Ramsay MacDonald, þá kæmi
fram hliðstætt dæmi við það, sem
hér hefði átt. sér stað. Vantrausts-
yfirlýsing hefði verið samþykt
gegn MadDonalds stjórninni. Þá
fór Ramsay MacDonald þegar á
konungsfund og bað um að þing;ð
væri rofið og fékk það viðstöðú-
laust og það eftir að stjórnin
hefði setið að völdum hér um bil
níu mánuði með stuðningi frjáls-
lynda flokksins, því verkamanna-
flokkurinn hafði aldrei meiri hluta
af sínum ðigin mönnum.
“Ramsay MacDonald stjórn-
in var feld,” sagði einhver við-
staddur. “Það, að Ramsay Mac-
Donald stjórnin var feld, er ein-
mitt enn þá sterkari sönnun fyrir
því, sem eg er að halda fram,”
sagði Mr. King. “Eg hafði verið
stjórnarformaður í fjögur og hálft
ar og eg hafði rétt til þess, að ráð
mín væru tekin til greina. Mr.
Meighen vissi, að hann gat ekki
myndað stjórn, sem hefði stuðn-
ing þingsins, en samt var hans
tillögum fylgt. Getið þið fallist á
annað eins og þetta? Haldið þið
að það sé heillavænlegast fyrir
þetta land, að fá stjórnartaumana
manni, sem hefir stuðning þings-
ins, eða öðrum, sem kemur fram
og þykist geta það, sem bæði hann
sjálfur og allir aðrir vita, að
hann getur ekki gert?”
Ræðumaður sagði, að þegar
landstjórinn hefði neitað sér um
að rjúfa þingið, þá hefði Mr.
Meighen tekið á sig alla ábyrgð,
sem af því leiddi. Hann væri því
maðurinn, sem bæri alla ábyrgð-
ina á því, hvernig komið væri, en
ekki landstjórinn.
Þá sneri ræðumaður sér að toll-
málinu, eða tollsvikunum, sem
mótstöðumenn sínir gerðu nú mest
veður út, af og sem Mr. Stevens
og félagar hans þættust eiga mik-
ið hrósl skilið fyrir að hafa Iátið
rannsaka og leiða í ljós. Sérstak-
lega snerist rannsókn þessi um
gerðir embættismanns nokkurs,
sem Bisaillon heitir. En hver vék
honum úr embætti? Það gerði
Kingstjórnin, og voru þær gerðir
hennar bygðar á rannsókn, er hún
hafði sjálf hafið og stjórnað,
löngu áður en Stevens kom til
sögunnar, því stjórnin hafði all-
lengi verið að láta rannsaka
hvernig ástatt væri í þeirri stjórn-
ardeild, sem tollmálin heyra und-
ii\ Bisaillon var vikið úr em-
bætti 10. desember, löngu áður en
þingið kom saman. Eftir því að
dæma, sem Stevens og hans fé-
lagar tala um þetta mál, gætu
menn haldið, að það væri alger-
I lega þeim að þakka, að nokkuð
var hreyft við þessu máli, eða
nokkur rannsókn hafin. Nefnd var
skipuð til að rannsaka þetta mál
eins nákvæmlega og kostur var á,
og það er langt frá, að í skýrslu
nefndarinnar sé nokkur áfellis-
dómur á stjómina, þó andstæð-
ingar stjórnarinnar láti það í
vcðri vaka. Mr. Stevens gerði þá
tillögu, að skýrslunni væri aftur
vísað til stjórnarinnar, en það var
gert í þeim tilgangi einum, að
reyna að sverta stjórnina og
vinna henni og frjálslynda flokkn-
um tjón.
“Eg get ekki séð, að rétt væri
að hætta hér við þetta mál,” sagði
ræðumaður; “eg held ekki að
nægilegt sé að rannsaka tollsmygl-
un að eins í Mbntreal. Hér þarf
fleira að athuga og því gerði eg þá
breytingartillögu við tillögu Mr.
Stevens, að þrír dómarar væru
skipaðir til að rannsaka þetta
mál; menn sem hefðu traust al-
þjóðar og allra stjórnmálaflokka,
og skyldi verksvið þeirra ná yfir
alt landið frá hafi til hafs. Skyldu
þeir rannsaka allar kærur um toll-
svik, er fram kynnu að koma og
hvað annað, sem að þessu máli
lýtur. Komist frjálslyndi flokk-
urinn til valda við kosningarnar
1. september, þá er þetta aðferð-
in, sem vér ætlum að hafa til að
hreinsa upp þetta mál.”
Mr. King sagði, að þetta mál
væri óspart notað af óvinum
frjálslynda flokksins, en ekki
heiðarlega eða opinberlega. Það
væri hvíslað um það bak við tjöld-
iit^ gefið í skyn, að hér væri um
eitthvert óskapa óþverra mál að
ræða, sem helst væri ekki hægt
að tala um. ávalt forðast að segja
allan sannleikann, en lævíslega
gefið í skyn, að hér sé um eitt-
hvað það að ræða, sem ætti að
verða banabiti Kingstjórnarinnar
o? frjálslynda flokksins. Þessi að-
ferð, sagði Mr. King, að reyna að
sverta menn í opinberum stöðum,
væri bæði auðvirðileg og skaðleg
og ef fólkið í Canada léti hana
viðgangast, þá mundi að því
draga, að erfitt mundi reynast, að
fá góða menn til að standa fyrir
málum þjóðarinnar, því þeir vildu
ógjarna eiga það á hættu, að
mannorð þeirra væri eyðilagt með
auðvfrðilegum rógburði.
“Eg er tilbúinn,” sagði Mr.
King, “að mæta hverjum sem vera
vill, og hvar sem vera skal, af
hálfu íhaldsmanna, þar sem fcann
opinberlega og í heyranda hljóði
vill leggja ffam kærur gegn ein-
hverjum af meðlimum stjórnar
minnar og skal eg svara þeim, og
óttast eg ekki úrskurð almenn-
ings.” Hins vegar kvaðst hann
mótmæla þeírri aðferð harðlega,
að út sé borinn rógur og ósann-
irdi um meðlimi stjórnar sinnar,
í þeim auðvirðilega tilgangi, að
rægja þá frá stöðu sinni o^ tiltrú
gcðra manna.
Mr. King sagði, að stjórn sín
hefði notið stuðnings verkamanna
þingmannanna frá Winnipeg,
Heaps og Woodsworth, og heiðar-
legrar samvínu um ellistyrks
lagafrumvarpið og ýms fleiri mál.
f sambandi við efri málstofuna
Til Stephans G. Stephanssonar.
Svo hefir gengið öld af öld,
eins og greinir Saga:
Vermdi íslands köldu kvöld
kvæðahlýja Braga.
Ef að lagðist yfir nótt
og oss tók að næða,
þá hefir altaf einhver sótt
elda dýrra kvæða.
Þú ert einn úr þeirri sveit,
þökk er skylt að gjalda;
kveðið fékstu hjörtu heit,
hitað lófa kalda.
Margir dýran ortu óð,
aldrei gleymast stefin,
en fyr hefir enginn fossahljóð
fengið í landabréfin.
Enginn skýrri orðmynd dró
allra skálda vorra,
kveðið gaztu í gróðurtó
gadd um miðjan þorra.
Er í sól eg sveittur ligg,
sveipa eg að mér klæði
þegar skjóta hrolli 1 hrygg
hriða þinna kvæði.
Þýtur skógur, ilma eng,
axi byljir svifta,
jafnvel fljót í flúðastreng
fæti sínum lýfta.
Geymdur muna minni þjóð
muntu vel og lengi,
meðan foss og lækur ljóð
leika á glaða strengi.
Páll Guðmundsson.
1 VÖKULOK.
Ekki getur ólíkari fugla, en
hrafninn og svaninn — enda fann
hrafninn landið með Flóka; óvíst
er, að hann eigi færri falleg kvæði
og sagnir í íslenzkum ritum, þó ó-
líkum sé við jafnað — bæði rödd
og lit. Hrafninn er orðið lang-
vint ljóðaefni, frá þeirri ómuna-
tíð þegar hann fylgdi hverjum
gunnfána, niður að barnagælunni
gömlu: “Krumminn á skjá, skjá”;
alla leið niður að síðasta íslenzka
krummakvæðinu, sem þessar
hendingar standa í:
“Svívirtu ekki söngva þá,
sem svörtu brjósti koma frá.”
Á því hefi eg oft verið hrædd-
ur, að svo oft hafi eg “krunkað á
skjá” presta og ritstjóra, og ann-
ara enn meiri manna, að mér myndi
það um síðir í koll koma. Þá hefi
eg löngum svarað með því hreysti-
yrði, að hingað til hafi fáir reynst
mér öllu betur en ýmsir prestar og
ritstjórar. Að vísu skutu þó slík-
ar spár mér nokkrum skelk í
bringu. Eg vissi til hvers eg hafði
unnið, og ætti þar við færustu
mennina. En í kveld hefir svar
mitt sannast, enn sem fyr. Þeir,
sem hér hafa ávarpað mig í kveld,
eru ekki þeir, sem vilja “svívirða
söngva þá, sem svörtu brjósti
koma frá.”
Og að erindislokum á eg eina
óskina heitasta, ykkur og mér, þá,
að aldrei verði ykkur til ámælis í
framtíðinni velgerðir ykkar og
vináttan til mín.
Ávarp Stephans G. Stephanssonar
á samkomunni 4. ágúst.
I.
Góðvinir,
Konur og karlar!
Löngum hefir mér virst það
vandaminna, að svara fyrir sig,
þegar að manni var hnýtt, en væri
manni hrósað — eins heimskt eins
og það þó er, að bila, þegar bezt er
til manns gert, og skorta hug til
að heyra sitt eigið lof; að heykjast
við að verða öðrum margskyld-
ugri en áður og óánægðari við
s.iálfan sig, að vera þess viss, að
aldrei hafi maður náð tám verk-
anna, þangað sem hann hafði
hæla viljans og vonanna. Á þeim
gatnamótum tilfinninganna, þar'
sem “víkur lengjast milli vina”,
vcrður mörgum erfitt um orð, sem
eiga við. Svo fer mér í kveld.
Kveðjan ykkar hér fer þannig með
mig, sem þó er ekki öll hér innan-
veggja. Á þann hátt verð eg “þeim
verstur er eg unni mest,” að þeim
mönnum, sem maklegastir væru
að flest væri sagt, verður fæst
sagt, af þvi, sem þeim er upp að
inna.
En öllum ykkur hefi eg þó ið
sama að segja að skilnaði: til er
íslenzk trú, sem eg tók af mínu
foreldri, flestum trúarbrögðum
Islendingadagshátíðin í N. fslandi.
Stundum hefir þaö veriS að tvö
slík hátíSahöld hafa fariS fram í
Nýja íslandi, annaS á Girnli og hitt
eitihverstaSar í norSurbygSum. Nú i
þetta sinn var hátíSin bara ein og fór
fram í Árborg.. VeSur var indælt og
margt fólk samankomiS, þó naumast
fleira en venjulegt hefir veriS. Fyrir
minnum var mælt og kvæSi flutt, auk
9Öngs og lúSraspils. Forseti dagsins
var Gestur bóndi Oddleifsson i Haga.
Og nokkuS af ttmanum Sveinn kaup-
ntaSur Thorvaldson. Fyrir minni ís-
lands mælti séra Jóhann Bjarnason.
Fyrir minni Canada Marinó H. Han-
nesson ríkisþingmaSur. Fyrir Minni
Nýja íslands, Gestur Oddleifsson.
kvæSi fyrir mipni Islands flutti G. O.
Rinarson, en fyrir minni Canada
BöSvar Jakobsson. Auk þess las G. O.
Einarson frumorkt kvæSi eftir Step-
han G. Stephanson. GóSur rómur var
gerSur aS ræSum og kvæSum. Á milli
var skemt meS ágætum ntargrödduS-
um söng og fjörugtt IúSraspili horn-
leikaraflokks frá Riverton. Hvort-
tveggia, söngttrinn og lúSraspiIiS,
undir stjórn Sigurbj. kaupm. SigurSs-
sonpr frá Riverton. Ýmsar íþróttir
fóru og fram. Fn hverjir báru af öSr-
ttm í þeim viSskiftum er þeim er þetta
ritar eigi kunntigt. — Minst hefir
veriS á aS framvegis ætti aS vera aS-
eins eitt hátíSarhald fyrir alt Nýja
Island. HátíSahöldin tvö, þó aS þau
hafi oft veriS býsna vönduS og tekisi
vel, hafa þó aS líkindum dregiS hvort
frá öSru og þaS eigi svo IítiS. Skemti-
staSurinn bezti sem til er, mun vafa-
laust vera lystigarSurinn á Gimli. En
þaS er langt frá miSstöSvum nýlend-
unnar. NorSurbygSirnar miklu mann-
fleiri en þær sySri. Vegalengd úr
norSvesturhluta Nýja Islands til
Gimli viða frá 40—50 mílur. VerSur
þá aS leita samkomustaSar r.orSar i
lýlendunni eigi samkomulagi aS
/erSa náS. Mun þá láta nærri aS
,væSi þaS er kent er viS BreiSuvík
/erSi liklegast til samkomulags.
f'Fréttarit. Lögb.J
SíðastliSinn föstudag, 6. ágúst,
setti umboðsmaður H. Gíslason eft-
irtalda meSlimi í embætti í stúk-
unni Heklu.
F. Æ. T. — Sveinbj. Gislason.
Æ. T. — Egill Fáfnis.
V. T. — Helga Jónsson.
Kap. — SigríSur SigurSsson.
F. R. — B. M. Long.
G. i— GuSm. Jónatansson.
R. — Stefanía Eydal.
A. R. — Vala Magnússon.
D. — Veiga Christie.
A. D. -— Bjarney H. Fáfnis.
V. — Ingi Stefánsson.
U. V.— Lily Backman.
S. Eydal, ritari.
WONDERLAND
Á fimtu- föstu- og laugardaginn
gefst fólki kostur á aS sjá Marion
Davies í hinum ágæta leik Beverley
of Graustark,” sem sýndur verSur
á Wonderland þessa daga. í þcss-
um leik er valinn maður í hverju
rúmi og var þess vandlega gætt,
þegar myndin var gerð, að hverjum
leikanda hæfði það hlutverk, sem
honum var fengiS aS vinna. ÞaS
var haft fyrir augurn sérstaklega að
lcikendurnir skildu höfundinn og
væru þess megnugir að sýna hug-
myndir hans á IeiksviSinu.
f þessum leik gerir Miss Davies
svo vel aS hún hefir aldrei betur
gert og cr þá mikið sagt. Hér sýna
einnig margir fleiri ágætir leikarar
list sína cins og Ánonio Moreno, og
Crcighton Hale, og ýmsir fleiri.
Leikurinn sýnir hirSlif i Evrópu
nú á dögum og sá sem stjórnað hef-
ir Ieiknum er Sidney Franklin.
Dánar minning.
Miðvikudaginn, 21 júlí andaðist
í Transcona Kristján Sigurðsson
Eyford, 77 ára aS aldri. Banamein-
iS var magakrabbi. Síðustu fjögur
árin var hann blindur, en lengst af
æfi var hann hraustur maSur.
Hvíldina fékk hann hjá tengdasyni
og dóttur, Mr, og Mrs. FriSl. John-
son, þar sent hann var síSustu 11
mánuðina. Kristján sálugi var fædd
ur aS Hvammi i Hjaltadal í Skaga-
firSi, cn fluttist 2 ára gamall með
foreldrum sínum, að Þúfnavöllum
í Hörgárdal í Eyjafirði. Er faSir
hans var dáinn fór hann mcð móS-
ur sinni og systkinum frá Silfra-
stöSum í Skagafiröi til Ameríku ár-
ið 1876 og voru fyrst í Nýja ís.
landi. Fyrir 39 árum giftist hann
GuðriSi Halldóru Jónsdóttur. Þau
bjuggu í Norður Dakota, Roseau i
Minnesota og siðast í Piney, Man.
og þar dó hún fyrir nokkrum ár-
um. Eftir það var Kristján til skift-
is h já börnum sinum, en þau eru:
GuSmundur Anderson, stjúpsonur
hans i Winnipeg: Þóra Margrét,
gift Einari Einarssyni i Piney; Sæ-
unn Margrét, gift Friðlundi John-
son i Transcona: Anna HólmfriS-
ur, gift Þórði Ellisson aS Steep
Rock, Man.; Áróra Sigriður Eyford
i Winnipeg og Skafti Valdemar
i Piney. Af 4 systkinum Kristjáns er
nú lifandi aðeins Jakobina, kona
Jóns Finnbogasonar í Winnipeg.
Kristján sál. var jarSsunginn af
séra Rúnálfi Marteinssyni. laugar-
daginn 24. júli. Útfarar athöfn með
likræðu í útfararstofu Bardals og
greftrtinarsiðir i Rrookside grafreit.
Kristján var merkttr mvndarmað
ur, clskur aS öllum fróðleik. mikill
bókavinttr, stefnufastur, af lifandi
sannfæringu kristinn lúterskur
maSur, elskaSur og virtur af þeint,
scm þektu hann.
Hveitisamlagið.
Kornhlöður hvcitisamlagsins í
Saskatchewan
t byrjun þessa mánaðar voru
fullnaSar ráðstafanir gerSar þVí
viðvíkjandi aS hveitisamlagið tæki
við Saskatchevvan Co.Oiperative
kornhlöðunum. Hefir gerSarnefnd
sú er sett var til aö virða þessar
eignir nú lokið störfum sínum.
Samkvæmt virSingu borgar
hveitisamlagið $11,059,310.47, sem
Saskatchewan Co.operative Ele-
vator Co. fær fyrir þessar eignir
sínar. Þar með hættir þetta félag
að vera til, eða frá 1. ágúst að telja,
þegar hveitisanilagið tók viS eignunt
þess.
Saskatchewan hveitisamlagiS hef-
ir nú yfir að ráða meira en sex
hundruS kornhlöðum, auk þeirra.
sem við hafnirnar eru. og er það
með langstærsta hveitiverzlrm, sem-
til er í heiminum og að meðtöldum
hveitisamlögum i Manitoba og Al-
berta er hér um aS ræða félagsskap,
sem meira hveiti hefir að selja,
heldur en nokkur annar félagsskap-
ur í heimi.
Hvcitisamlagið í Albcrta.
Samkvæmt fyrirætlun sinni, um
að byggja eða kaupa kornhlööur á
einum þrjátíu stöðum í fylkinu hef-
ir hveitisamlagið í Alberta nú keypt
kornhlöður á þeim stöðum, er hér
segir: Brant, Carstairs, Castor.
Coaldale, Dalemead, Ensign, Fleet.
Galahad, Kathryn, Kirkcaldy, Oha-
ton, Okotoks, Rockyford, Strath-
more, Tudor, Welling, Wloolford,
Watts.
Þar aS auki hefir hveitisamlagið
ákveSiS og og gert ráðstafanir til að
byggja á þessum stöðum: Bawlf,
Daysland, Dawling, High River,
Hlussar, Killam, Ponoka, Pulteney,
Strome, Twining, Warden, Wood-
house.
Enn eru nokkrir staðir, þar sem
verið er aS semja um kaup á korn-
hlöðum, sem þar eru.
Mr. C. M. Hall, sem áSur var
ráðsmaSur fyrir Pacific Grain
Company, hefir nú veriö ráðinn til
aS vera ráösmaður fyrir kornhlöð-
ur Alberta hveitisamlagsins.
Lesendum er boðið aS leggja
fram spurningar ■ hveitisamlaginu
viövikjandi, og verður þeim svarað
í þessu blaSi.
Fréttabréf.
Detroit Harbor, Wis.,
12. júlí 1926.
Herra ritstj. Lögbergs
Einhvern tíma í fyrra gat frétta-
ritari yðar héðan um, að landa-
þrætumál, höfðað af Michigan rík-
inu gegn Wisconsin ríkinu, hefði
verið lagt fjrrir hæstarétt Banda-
ríkjanna til úrskurðar. Hinn 1.
narz s.l. féll dómurinn og var í
vil fyrir Wisconsin.
Landspilda sú, sem sækjandi
segir að Wisconsi.n hafi ranglega
haldið, síðan mælingin fór fram
árið 1846, inniheldur um 1,000 fer-
mílur, virtar að minsta kosti á 30
miljónir doll., og er sumt af því
námuland, og sumt sumarbústaðir
ríkismanna, og svo margar eyjar
í Green Bay flóanum, þar á með-
al Washington Island, Detroit,
Plum, Rock og fleiri smáeyjar.
Rétturinn komst að þeirri nið-
urstðu, að í öll þau ár, síðan mæl-
ingin fór fram, hafi land þetta
verið skoðað sem partur af Wis-
consin, og því nú o seint að breyta
því, með því líka að ákvæði eitt í
gjörningum, /þdgar skilin voru
sett, var, að línan skyldi renna í
beina stefnu í þann ál úr Green-
Bay í Michigan vatn^ð, þar sem
mest skipaferð hafi átt sér stað
um þær mundir, annað hvort í
sundið milli meginlands og Wash-
ington Island, eða þá skipaleiðin
fyrir norðan Roch Island, og með
vitnaleiðslu fyrir réttinum hefir
það verið sannað, að mest skipa-
ferð hafi þ á verið á hinni síðast-
nefndu leið.
Reglulegt sumarveður byrjaði
hér ekki fyr en með júlí; kalsi
fram til þess tíma; samt eru upp-
skeruhorfur hér góðar af heyi og
korni; maís er nú líka byrjaður
að spretta, og verður nógu þrosk-
aður til að skera og fella í silo-
arnar. — Fiskimenn eru þakklát-
ir fyrir ágætan afla í vor, og yfir
höfuð má segja, að fólki líði hér
vel; ekkert sveitar útsvar, enginn
ræningja lýður sem svo viða ann-
ars staðar.
Sumarfólkið er nú að koma á
degi hverjum; flestir koma með
bíla sína; lítil ferja tekur þá yfir
sundið, að eins þrjá í einu þó, en
hún fer oft, eftir þörfum. Eyjan
er að verða betur og betur þekt og
fjölgar því sumargestum ár frá
ári.
Hinn velþekti landi vor, H. C.
Thórðarson frá Chicago, er hér
eða réttara sagt á Rock Island-
eign sinni með annan fótinn; hann
hefir fjölda fólks þar að byggja
og prýða á ýmsa vegu. Bygging
niður við vatnið (boat house) er í
smíðum nærri annari; er sagt, að
sú bygging að eins muni kosta
$40,000; ekkert er sparað, til að
gera alt sem fullkomnast.
Kunningjar hans frá Chicago
heimsækja hann við og við. Með-
al annara voru þessir gestir ný-
lc*gá hjá honum: Thompson, fyrr-
um borgarstjóri í Chicago; Clar-
ence Darrow, lögfræðingurinn al-
kunni; McDonald heimskautafari;
Svoleiðis karlar heimsækja hr.
Thordarson. Bravo!
Gamli Gvendur varð 86 ára þ.
8. þ.m. og sýnist nærri óbilugur,
að minsta kosti í anda. Þegar
hann sendi Lögbergi ættartölu
séra Kolbeins, hefir hann gleymt
að botna hana, eða líklega af
hræðslu látið það ógert. Skal eg
því hér fylla upp í skarðið:
Kolbeinn á Húsatóftum átti
son, sem Þorleifur hét, og dóttur,
sem Málfríður hét. Málfríður gift-
ist Guðmundi Þorgilssyni á Litla-
hrauni og eignuðust þau hjón son,
sem var vatni ausinn og nefndur
Guðmundur, og tr það drengUr-
inn, sem varð 86 ára þann 8. þ.m.
og tiú kallar sig “Gamli Gvendur.”
Þorleifur móðurbróðir hans bjó á
Stóru-Háeyri á Eyrarbakka og af
sumum kallaður “Þorleifur ríki”.
en einn af sveitungum hans gaf
honum nafnbótina “Þorleifur með
kollinn.”
Að eins einn íslendingur dó hér
á hinu liðna ári, nefnilega Pétur
I Búið til yðar eigin
Sápu
og sparið peninga
Alt iem þér þnrfið
er úrgansfeiti og
GILLETT’S
HREINT ■ vr
OG GOTT LY E.
Upplýsingar eru á Kverri dós
Fæst í| mat-
vörubúðum.

Gunnlaugsson, einn af eldri inn-
flytjendum, kom hingað 1873 frá
Brú á Jökuldal, sonur Gunnlaugs
Jónssonar og fyrri konu hans.
Pétur sál. var fæddur að Klaust-
urseli á Jökuldal, NorðurnMúlas.,
24. ágúst 1847. Hann giftist 10.
júní 1876, Magnínu Jakobínu
Magnúsdóttur. Hann skildi við
17. desember 1925, eftir þungar
þjáningar. Ekkja hans ásamt sex
börnum lifa hann, sem öll eru með
beztu borgurum eyjunnar, eins og
sá framliðni líka var.
Bárður Nikulsson (Nichols)
varð fyrir bifreið í Milwaukee
snemma í desember, þegar hann
var að fara yfir götuna heim til
sín, og dó fáum klukkustundum
síðar án meðvitundar. — Bárður
kom til Wash. Isl. árið 1886 og var
hér stöðugt, þangað til í hitt eð
fj’rra, að hann fór með kjörsjmi
sínum Ásgrími (Oscar) til Mil-
waukee. Hingað kom Bárður frá
Eyrarbakka, en var ættaður úr
Skaptafellssýslu. Hann hafði
átta um sjötugt, þegar hann dó,
en hvenær á árinu hann var fædd-
ur, veit sá ekki, sem þessar línur
ritar. Skömmu eftir að hann kom
frá íslandi veiktist hann af geð-
veiki, og hafði hann á íslandi átt
vanda til þess; hann var sendur á
spítalann í Winnebago, Wis., og
batnaði honum fljótt; hve lengi
hann dvaldi þar, man eg ekki, lík-
lega á annað ár. Síðan bar aldr-
ei neitt á veikinni.
Bárður Nikulásson var vel-
þenkjandi maður og heyrðist aldr-
ei lasta neinn, og hefir enginn
nema gott um hann að segja. Hann
var fróður um marga hluti, því
hann las mikið, bæði á íslenzku
og dönsku. Við eyjarskeggjar
höfðum einu sinni lestrarfélag hér
(Skandinavar yfir höfuð) og
komst Bárður í bækurnar; heyrði
eg hann einu sinni segja, að Dan-
ir væru fínir í ritum sínum.
Bárður var fluttur hingað og
jarðaður hér við hlið konu sinn-
ar, sem dó fyrir nokkrum árum
síðan. Amicus.
í ógáti slæddist bréf þetta inn í
bréf og skjöl á skrifborði rit-
stjóra Lögbergs, þar sem honum
sást jrfir það þar til nú. Hinn
fceiðraði höf. er beðinn að færa á
betri veg yfirsjónina.—Ritstj.
Kievel Brewing Co. Limited
St. Boniface
Phones: IN1178
Nll 7 )
Alveg óviðjafnanlegur
drykkur
Sökum be88 Kvc efni cg útbúnaður er
(fullkominn.