Lögberg - 12.08.1926, Blaðsíða 7

LOOKBRG FIMTCTDAGIKN,
12. ÁGÚST 1926.
Bls. 7.
Vegar þér
pakkið niður
fyrir sumarið er vissara að
hafa meðal við sólbruna, pöddu-
stungum, þyrnirispum og sár-
um. Zam-Buk hefir ávalt reynst
besta meðalið. Takið það með
50c askjan, hjá öllum lyfsöl-
um og í búðum.
Islendingar í Vestur-
heimi.
Ræða flutt á islendingadaginn ii
Winnipeg, 2. ágúst 1926.
Af séra Rögnv. Péturssyni.
Herra forseti
Heiðruðu nefndarmenn og gestir
Það hefir verið jafnan til siðs,
síðan að byrjað 'var á því að halda
“íslendingadag”, að einhverjum
hefir verið falið það verk, að
mæla fyrir minni heimamanna—
Islendinga í Vesturheimi. Þetta er
i alla staði maklegt, því að engum
heyrir hátíðin til fremur en þeim.
Sem alkunnugt er, þá er hún að
öllu leyti sprottin upp úr sögu
þeirra, og af því, að þeir eru þar
staddir, sem þeir eru, og það sem
þeir eru. í fáum orðum sagt: það
er upphaf hátíðarinnar og tildrög,
að fyrr á tíð fluttust hingað menn
og konur frá íslandi og festu sér
hér bygð, í auðninni miklu úti á
hinum takmarkalausa Víðavangi
álfunnar. Án þessa atburðar hefði
hátíðin aldrei orðið til. Við þenna
atburð og það, sem síðan hefir af
honum leitt, er hún bundin. Há-
tíðin er minning, í svo margföld-
um skilningi, og verður það bet-
ur, eftir því sem lengur líður.
Hún geymir sögu frá umliðnum
öldum, er fer ei úr huga yðar eða
mínum, og sem vér óskurr/og von-
um að hverfi aldrei úr huga niðja
vorra, meðan strendur Ameríku
sporna við samrensli sjóva. Hún
geymir minningingar um þjóð-
flutning, um hingað komu manna,
er gæddir1 voru sérstökum arfræn-
um eiginleikum, er þeir áttu
sjálfir. Og hún vísar til þjóðern-
iseiningar, þótt farið væri dreift
og allir settust eigi um kyrt á
sama stað, á þessum Algarði allra
þjóða.
Það er líkt á komið með þessa
hátíð og hina svo nefndu fornu
“Framhjágöngu”-hátíð eða páska-
hátíð Gyðinganna gömlu. Hún er
af sögulegum rótum runnin. Og
þegar tekur að fyrnast yfir við-
burðina, sem hún er sprottin af,
og 'síðarmeir farið verður að
spyrja eftir þýðingu hennar, þá
má leggja hin sömu ráð, þeim
spurningum til úrlausnar, sem
hinn forni lagamaður Gyðinga
lagði Gyðingunum: “Þegar börn
yðar segja við yður: Hvaða siður
er þetta, sem þér haldið? Þá skul-
uð þér svara:”—Já, þá skuluð
þér svara: Þetta er til merkis um
að vér erum íslenzkrar ættar, nor-
ræns kyns, þess þjóðstofns, sem
einn hefir lesið saman úr lífs-
reynslunni þá speki, sem vissust
er og haldbezt, hverju sem mætir,
fái hún að eins að njóta sín, ó-
menguð og óspilt, af veikluðum
suðrænum hugarórum og hleypi-
dómum. Þetta er til minja um
það, að feður vorir komu eitt sinn
að handan yfir hafið, gengu þurr-
um fótum yfir hið breiða Atlants-
haf — fyrir fulltingi þeirra
Queens, Patreks og Camoens, —
námu hér land úr auðn og guldu
fyrir — þeim einum er átti — með
gangeyri, sem einn saman er gild-
ur, — erfiði og áræði, verkfýsi og
vinnugefni, sparneyti og hagsýni,
dáð og drenglund. Þeir skuld-
uðu engum neitt, hvorki landi né
konungi, enda hreptu sízt meira
en þeir áttu skilið, eða tóku við
rífari láunum en þeim báru. —
Það hefir orðið hlutskifti mitt
að þessu sinni að mæla fyrir þessu
minni voru, íslendinga í Vestur-
heimi. Átt hefði það betra skilið
og að því yrði gerð fullkomnari
skil, en eg er fær um að gera, þó
við svo búið verði nú að sitja.
Það hefir stundum verið hent
gaman að þessu minni voru, vor á
meðal. Það er meinlaust, og höf-
um vér rétt til þess, að spaugast
að sjálfum oss eða því, sem hjá
oss gerist, þegar oss sýnist. Það
hefir verið bent á, að eiginlega ]
sé ekkert annað í því falið, en ]
hælni og hrós, sem vér syngjum
oss sjálfum þenna dag. Þess hef-
ir kent endrum og sinnum, en eng-
an hefir það skemt, að eg held.
Þegar hrósið og hælnin hafa úr j
hófi gengið, hefir ræðumaður lent
út af laginu og söngurinn ekki
hreykt oss upp. Sálmurinn verið
sama sem ósunginn. Nokkrir hafa
verið svo alvarlega sinnaðir, að
þeir hafa ekki getað tekið spaug-
inu, ekki skilið að það væri spaug,
heldur að hér væri um það víti að
vanda, að ekki mætti undan falla,
og fundist sem sér væri með þessu
bent á betrunarstarf, sem hvorki
samtíðin né seinni tíðind myndi
láta ólaunað, ef unnið væri. —
Það eru ávalt einhverjir meðal
hverrar þjóðar þannig gerðir. —
Til þess að útrýma “hneykslinu”
hafa þeir svo beitt allri orku á að
ala oss upp í aga og umvöndun og
innræta oss auðmýkt; að kenna
oss, að vér séum flestra þjóða eft-
irbátar, og eigum ekkert, sem til
ágætis megi teljast; að eina hjálp-
ræðisvonin sé sú, að vér semjum
oss að því, sem vér sjáum fyrir
oss haft, verðum samgrónir lík-
ingu þeirrar fyrirmyudar, sem oss
er fengin, látum mótast eins og
leirinn, og þrefum ekki við leir-
kerasmiðinn, sem á ráð á leirnum,
þótt hann geri annað kerið til
sæmdar, en hitt til vansæmdar.
Sé þessum ráðum fylgt, á sá angi
að vaxa upp af rót Jessai, er yfir
mun hvíla andi ráðspeki og kraft-
ar.
Þér fyrirgefið, kæru vinir, þótt
eg geti ekki fallist á þessa háal-
varlegu betrunarkenningu. Eg
legg skelfing lítið upp úr allri
svonefndri auðmýkt, hvað fögrum
lýsingaroriðum sem hún er klædd,
og þó hún sé skrýdd eins og Saló-
mon í allri sinni dýrð. Eg hefi
aldrei kynst nokkrum manni, sem
verið hefir auðmjúkur af einlægu
hjarta. Þó legg eg enn minna upp
úr þeirri auðmýkt, sem í ljós er
látin með því að bera sjálfum sér
illa söguna, og lagða atgervi sitt
og gáfnafar með óheyrilegum á-
virðingum og skussaskap, öðrum
til vegs og sóma. Mér er sama
hver tilgangurinn er með þessu,
hvort með því er ætlast til að
beimaþjóðin vaxi að virðingu, eða
hin hérlenda að dýrð og dásemd.
Hróður hvorugrar vex að mun
við það — við frændsemi við fá-
ráðlinga eða bræðralag við bjálfa.
Mér hefir aldrei getað skilist, að
nokkur verulegur munur geti ver-
ið á oss og frændum vorum heima.
Til þess erum vér ekki búnir að
lifa nógu lengi sitt á hvorum
stað, að verustaðurinn hafi getað
orkað því, að breyta upplagi voru
og eðli. Sagan er hin sama, að
baki þeirra og vor; ættin sama,
tungan sama, sjóður lífsreynsl-
unnar ’hinn sami. Þá fæ eg held-
ur ekki skilið, að vér séum ve-
sælla fólk, en það hérlenda. Vér
erum sjálfsagt ekki í guðsmynd,
en vér erum í mannsmynd, og fólk
þetta er áreiðanlega ekki annað
en menn. Vér erum ekki alfróð-
ir, en vér erum heldur ekki, þegar
á alt er litið, stórum ófróðari en
það. Það er margt í koti karls,
sem kóngs er ekki í ranni. Vér
þekkjum áreiðanlega sumt, sem
það þekkir ekki, eins og það kann
sumt, sem vér kunnum ekki. Vafa-
laust höfum vér getað lært margt
af því fram til þessa, og getum
enn; en eg vil helzt ekkert af því
láera, nema í skiftum, svo að máls-
grein komi fyrir málsgrein, vers
fyrir vers og orð fyrir orð. Þarm-
ig launum vér bezt fyrir oss. Eg
vil ekki að vér launum fræðsluna
með ánauð og erfiði, heldur með
gððum gjöfum mannvits og fraeða,
sem það* 1 2 3 verði nauðbeygt að
taka til greina, sökum fastheldni
vorrar. Vér erum eigi meiri
ölumsuþurfar en annað fólk. All-
ar þjóðir lifa á ölmusu, að meira
eða minna leyti; erfiði fræði-
mannanna er endurgjaldslaust,
æfina út; vinna að vitkun mann-
kysins. Eg fæ aldrei séð, að það
sé vottur nokkurrar sérstakrar
dygðar, að bera sig báglega. Ég
er ekki viss um að oss yrði á
nokkurn hátt betur til, þótt vér
tækjum upp kenningu bdininga-
mannsins forna, sem sagði að höf-
uðskilyrðið fyrir því að fá fylli
sína væri að bera sig hörmulega.
Eg ætla, að tilgangurinn með
vesturflutningunum hafi ekki ver-
ið sá, að vér skyldum liggja hér
á snöpum og “mæna öllum aug-
unum upp á kóngshús”, heldur að
vér ynnum hér fyrir oss, og köst-
uðum eign vorri á gæði og tæki-
færi hins nýja heims, og sætum
ekki einir hjá, er alþjóð manna
skiftir arfi. Eg er viss um það,
að fyrir fjöldamörgum, er vestur
fóru, hefir vakað hið sama og
vakti fyrir Sturlaugi starfsama,
er faðir hans latti hann farar-
innar á konungsfund: “Eigi
nenni ek at vanrækja konungs-
boðit; mun lítil saga frá oss verða
ef vér eigi skulum koma til ann-
ara manna; má þat eigi vita, hvat
verðr í vorri ferð, þat at oss verði
til sæmdar”. Eg er viss um það,
að vestur var farið þessara er-
inda, og má þá bæta.því við, að
beir eiga sízt ámæli skilið. er
fremur hvöttu en löttu fararinn-
ar. Það vakti ekki hið sama fyr-
ír þeim, sem hvöttu til vestur-
ferðar, og fyrir Blávör tröllkonu:
“að eyða öllu fólki af ættjörðu
vorri og byggja hana síðan tröll-
um.” Hitt var þó eigi nema eðli-
legt, að eggjan þeirra sætti and-
mælum. Það var eðlilegt, að
heimafyrir vildu menn halda sem
flestUm kyrrum. Hvortveggja
stefnan hefir orðið þjóð vorri til
hins mesta láns, sökum þess að
hvorug varð hinni yfirsterkari,
svo að allir flyttu burtu eða allir
sætu kyrrir.-----
Hvað hefir þá orðið í vorri ferð,
að oss væri til sæmdar? Það er
ekki erfitt að telja það upp, —
sökum þess vilja sumir ef til vill
segja, að það er ekki svo margt.
Eg skal láta þá eiga sig í friði,
með þá skoðun, sem hana hafa; en
þó getur skeð, að það tefji fyrir
að tína það saman, ef nærri ætti
að ganga. Eg held, að oss sé ó-
hætt að tala með fullri djörfung.
Vér megum leggja niður feimn-
ina, þó ekki sé fyrir annað en það.
að vér búum hér með þjóð, sem í
alla staði er ófeimin og lætur sér
verða lítið fyrir að lofa sína hýru.
Mér hefir stundum fundist, að
lesa mætti það út úr frásögnum
hennar, án þess að maður láti
viðkynninguna við hana hafa hin
minstu áhrif á það, eða þá vís-
indalegu skoðun, sem skólament-
unin hefir gróðursett hjá oss, að
hún hafi skapað heiminn, og alt
sem í honunl er, fugla loftsins og
fiska sjáavrins, og alt það sem
lifir og hrærist á jörðinni. Eg
held, að oss sé óhætt að segja
satt, og eiga það á hættu, að það
verði talið hrós.
Því hefir lengi verið trúað, að
á meðal vor hafi “hvorki borið
til titla né tíðinda, frétta né frá-
sagna, nema logið væri”. Vildi
eg ei að minni sögu svo færi,
og vil því bæta því við, sem í þjóð-
sögunum stendur: “því lýgin kom
ekki fyrr en sjö árum seinna en
þetta var.” Þó saga vor nái eigi
nema yfir rúm fimtíu ár, hefir
margt “orðið í vorri ferð”, og þó
einkum í fornri tíð, sem vel er um;
því vér eigum fomöld, sem ligg-
ur að heita má eins fjarri þess-
um tímum og landnámsöld ís-
lands er öld Hannesar Hafsteins;
svo hraðskeitt er lífið orðið nú á
þessum tímum. Fornöld þessi
kemur aldrei aftur. Hún verður
hvergi endurvakin í heiminum,
því nú er land víðasthvar bygt, og
er það skaði mikill fyrir þá, sem
hér eftir fæðast og lifa. Furðu-
legri tíma en landnámsöldina,
verður aldrei að finna. Á henni
gerðust tíðum kraftaverk og öllu
meiri en getur í ritningunni, og
þó samskonar. Þá voru risar á
jörðinni. Jörðin var bústaður
villidýra, hagar og holt, hólar og
dalir. Að öðru leyti var hún í ^
eyði. Engan auð fluttu land- ^
námsmennirnir með sér annan en ,
þann, er álitið var að eigi yrði
látinn í askana. Hús voru engin,
og þar sem skógurinn var mest-
ur, mátti með sanni segja, að “jörð
fansk æva — en gras hvergi.” En
þó svo væri, þá fór þó svo, að borð
landnámsmannanna voru hlaðin
vistum, eigi sökum þess að þeir
eignuðust töfradisk úr gulli og
þyrftu fyrir engu að hafa, og eigi
annað en að óska sér á hann
þeirra kræsinga, sem þeir girnt-
ust. Hann eignuðust þeir ekki.
Þeir átu lestir af blikkdiskum. En
“Þar var á borðum:
pipraðir páfuglar,
saltaðir sjófiskar,
saltaðir sjófiskar,
Mimjam og Timjam
og mulíum salve.”
Meira af Mimjam og Timjam, en
þó einna mest af Multum salve.
Hvað Mimjam og Timjam var,
þarf ekki að segja þeim, sem
lifðu æfintýrið, né hinum, er neytt
hafa þess mörg kvöldin með fólk-
inu í æfintýrasögunum.
Kraftaverkið mikla var, að
breyta því sem fram var lagt, í
alla þessa rétti; að metta mann-
fjöldann á eyðimörkinni svo all-
ir yrðu saddir, á því sem til félst,
og leifar svo miklar að nóg yrði
til næsta dags. En það gerðu
landnámskonurnar. Var þó sjaldn-
ast til þeirra nauminda tekið, að
vísa þeim brott undan borði, sem
eigi voru heimilisbúar, ef til
þeirra náðist. Þá sögu gátu börn
og unglingar sagt í þá daga.
“Vara þat nú
né í gær,
hefir langt
liðit síðan.”
Þó engum skugga vilji eg kasta á
þessa tíma eða þjóðfélag vort, því
það á það heldur ekki skilið.
í sjálfu sér eru landnámsárin
nógur hróður; þó eru þau ekki
sagan öll, sem betur fer. Að sögu-
lokum er enn ekki komið, og vil eg
vænta þess, að þess verði enn
langt að bííja. Það er því of snemt
að segja fyrir um afdrifin. Hvort
þau verða þau, sem biðu Græn-
lendinga hinna fornu, eða hin sem
biðu frænda vorra í Normandí,
veit eg ekki. En ef eg ætti um
að velja, yrði eg í vanda staddur. 1
Eins og það er ilt að falla fyrir
skrælingjum, en hafa þó áður
fundið Vínland og kveðið Atlamál
cn grænlenzku ,svo er það og ilt,
að verða til þess að hefta framför
menningarinnar og svifta mætar
og merkar þjóðir frelsi sínu, og
hafa þó áður haslað Karli heimska
vcll og sópað með honum hallar-
gólfið. En svo mun til hvorugs
koma; Vér eigum ekki kjörið, og
erum vér því leyst úr þeim vand-
anum.
Á þeim árum, sem liðin eru,
höfum vér gert margt. Eg vil
drepa á sem fæst af því, og þó
nefna til nokkuð. Bygðir vorar
hafa blómgast, vér höfum fært út
garðinn milli fjalla og fjöru.
Feðamenn geta eigi lengur farið
fyrir ofan garð eða neðan; þeir
verða að koma við hjá oss, verða
bygða vorra varir. Vér höfum lagt
oss sjálfir til flest það, sem heyr-
ir til vel siðuðu mannfélagi, svo
sem verzlunarmenn, lögfræðinga,
lækna, kennara, blaðamenn, rit-
höfunda og presta. Vér þurfum
ekki til neinna að sækja, þegar
vér þurfum að láta sundra oss,
hrinda oss út í lagadeilur, skera
oss upp, fræða oss um heiminn,
fjytja oss fréttir, yrkja til vor
kvæði, eða opna fyrir oss hliö
Paradísar, vér getum gert það
sjálfir. Vér höfum komið upp
■hjá oss dálitlum vísi að stjórn,
með nokkrum þingmönnum, sem
eru það betri en flestir aðrir þing-
menn, að þeir hafa ekki aukið á
laga ófrelsi landsins með því að
bera upp eða fá samþykt eitt ein-
asta frumvarp á þingi. Það á við
oss að búa undir stjórn, sem set-
ur engin lög. Vér höfum gert
meira, vér höfum alið upp nýja
kynslóð, scm er í alla staði menni-
leg og drengileg, þjóð vorri til
sóma, og til jafnaðar bezt gefna
og bezt mentaða unga kynslóð í
landinu, þó ýmislegt megi að
henni finna. Henni trúi eg vel
fyrir framtíð vorri í Vesturheimi.
Ef í raun rekur, vona eg að hún
finni hjá sér þá þrautseigju og þá
kraftaverkagáfu, sem auðkendi
landnemana, og þann metnað og
það stolt, sem auðkent hefi^frjáls-
borinn norrænan lýð, er afsegir
að krjúpa á kné eða kyssa á fót
Karli hinum heimska, þó heilt
konungsríki sé í boði.
Eg veit, að allir erfiðleikar eru
enn ekki yfirstignir. Enn þarf
að stæla orku til sæfara og harð-
ræða. En eg treysti því, að andi
lundnámsmanna vorra, andi feðra
vorra og frænda fylgi skipinu og
mæli til niðja vorra hinum sömu
orðum og verndarvætturin til Þor-
steins kóngssonar forðum: “Vertu
óhræddur þó þú hrekist um haf-
ið.” Og ekki finst mér eg harma
það, þó feður vorir, landnemarn-
ir, yrðu sæfarar hingað sem Ari
Másson til Hvítramannalands,
og næði eigi brott að komast, ef
niðjar vorir verða vel virðir. En
um þá hnúta búum vér þezt, ef vér
kennum þeim þau sannindi, er
þjóð vor hefir aflað og rökstudd
eru hvarvetna i ríki tilverunnar.
Já, þó ekki væri nema orð álfkon-
unnar einnar: “Trú þú aldrei
vetrarþoku, þó ekki sé nema ein
nótt til sumars.”
Ekki er víst, að oss verði unnað
jafnræðis, nema að vér heimtum
það; en á því veltur hversu vér
verðum virðir, er fram liða stund-
ir, hversu oss auðnast að halda
hlut vorum til jafns við aðra
menn. Margt hefir verið vel um
veru vora hér, en á það hefir
helzt skort sem skyldi, að vér höf-
um átt jafnan þátt í því að móta
stefnu þjóðarinnar, sem vér höf-
um verið jafnokar annara í því
að ryðja og plægja og halda um
hamarsskaftið. Vor mesta gæfa
gæfa hefir verið fólgin í því, að
verk vor flest, hafa miðað til
þeirra hluta, er betur hafa mátt,
en ekki hafa þau myndað stefnur
í þjóðfélaginu eða gert stórt til
þess að hafa áhrif á örlögin eða
framtíðina. En að því er komið.
Oss er ekki nóg að hafa búið um
oss, ef vér látum svo aðra
ráða úrslitunum og höfum sjálfir
ekkert um það að segja. Það er
næsta viðfangsefnið, er vér þurf-
um að athuga vel og leggja stund
á að leysa úr. — Frjálsir komum
vér til þessa lands, með himin yf-
ir höfði og jörð undir fótum.
Sjálfir reistum vér oss skýli, kom-
um ásum á tóft og röftum á veggi.
Fylgjum fornum háttum. Látum
aðra aldrei refta yfir oss eða ráða
hurðarhæð, því enn gilda þau lög,
að sjálfs er höndin hollust.
Islendingadagurion
■ Winnipeg.
Eg var einn af gestum dagsins
þar í þetta skifti 2. þ. m. en marg
oft hefi eg veriö staddur þar við
slík tækifæri á undangengnum ár-
um. Málefniö er mér vinsælt og á
helga taug i hjarta mínu, og þess-
vegna er það að eg leyfi mér aö
rita fáeinar línur um þessa síðustu
íslendinga árshátíð hér vestra.
Og eg hygg, eða er næstum sann-
færður um, að með þessum línum
tala eg máli og hugsun, undantekn-
ingarlítið, allra sem þar voru
staddir í þetta skifti. 1 einu orði
sagt dagurinn var —þessi íslend-
inga minningarhátíð — einn sá
allra ánægjulegasti sem eg man
eftir hér hjá oss. Og þrátt Jyrir
það að meiri örðugleikar voru nú
í vegi en oft áður að geta komið
öllu myndarlega og vel fyrir, þar
sem engir peningar voru eftir
skildir frá fyrri árum, og ekki
varð hjá þvt sneitt, að enskumæl-
andi Winnipeg-menn höfðu stór-
kostlegan skemtidag á sama tíma
í veðhlaupagarðinum í River Park,
sem að mörgu leyti er hentugasti
staðurinn fyrir okkur ísl. hátíð og
lika ofast verið notaðar undanfar-
ið. Þá samt stýrði nefndin sem
fyrir öllu sá, svo meistaralega og
vel hjá öllum árekstri í þetta
skifti, með dugnaði og fyrirhyggju
að slíkt er ekki einungis nefndinni
til stórsóma, heldur líka öllum sem
þar voru staddir til vegs og virð-
ingar, ánægju og gleði.
Eyrst var það að pallurinn, sem
forseti, ræðumenn og heiðursgest-
ir skipuðu. og hásæti drotningar-
innar var bygt á, ásamt hirðmeyj-
um hennar var þriðjungi stærri en
áður hefir átt sér stað, og svo fag-
urlega skreyttur að slíkt hefði ver-
ið boðlegt hverri konungs eða keis-
arahirð. Og frá hásæti drotningar,
sem stóð hærra en hirðmeyjanna,
sitt til hvorar handar undir skreytt
um tjaldhimni fyrir miðju palls-
ins, var grænt klæði lagt beint
fram, og svo í réttan vínkil að
suður iþhð pállsins, iþangað er
tröppur voru upp að ganga með
skrautboga yfir og flöggum til
beggja hliða. Yfir höfuð var öllu
skrauti á þessum palli svo smekk-
lega fyrir komið að slíkt var í fylsta
máta prýðilegt, og líka var pallur-
inn mátulega hár svo allir gátu úr
sætum sínum séð það sem þar fór
fram. Svo þegar drotning okkar í
allri sinni íslensku dýrð, og ógleym-
anlegu ástar endurminningum var
leidd upp á pallinn með meyjum
sínum, þá næstum klöknaði hjarta
mitt og eg get hugsað að líkar til-
finningar hafi gripið fleiri gamla
menn og konur, og á meðan hún
flutti sitt langa og fagra ávarp, þá
var svo hljótt um alla, að nál hefði
vart fallið þar svo niður, að við
ekki hefðum orðið þess vör. öll
framkoma drotningarinnar var i
fylsta máta aðdáanlega góð og fög-
ur, tilgerðarlaus i öllu, málið gott,
og fagurlega framsett. — þó er
hún fædd og upalin í Winnipeg —
og tignarsvipurinn og fríðleikinn,
sem hvíldi yfir henni og hirðmeyj-
um hennar, gegntók svo alla að
meiri stilling og kyrð var hjá öllum
áheyrendum, en eg hefi nokkurn
tíma áður þekt við siikt tækifæri.
“Mikið er skraddarans pund’’, sagði
okkar blessaði Þörsteinn Erlings-
son. En þar er átt við hvað ósegj-
anlega mikið fagur klæðnaður getur
umskapað og bætt fegurð' og tigu-
leik persónunnar. En alt slikt er að-
eins aukaatriði í samanburði við
náttúrlega fegurð konunnar. Mis-
munurinn þar á milli er líkur því
sem að vera skáld af Guði, og skáld
úr skitnum smiðjubelg.
Ungf|"ú Ida Swainson sem var
drotning dagsins er friðleiks-stúlka
og tilkomumikil í allri framkomu og
líkt má segja um hennar fögru hirð-
meyjar. Og hér er það efamál að
meðal okkar mannmörgu innlendu
þjóðar sé hægt að' finna fríðari
stúlku hvar sem á er litið, en ung-
frú A. Guðmundsson er, sem var
önnur drotningarinnar aðstoðar-
meyja, þótt i islenzku peysufötun-
um væri og með skotthúfuna, sem
við létum okkur vel lynda í gamla
daga.
•
Skáldkonungurinn íslenzki og
gáfumaðurinn Einar Benediktsson
sagði í skálaræðu hér, þegar hann
var hingað fenginn fyrir nokkrum
árum á íslendingadag. “Það er öld-
ungis þarflaust af ykkur hér vestra,
að hafa þá fvrirhöfn alla að sækja
menn austur yfir Atlantshaf til að
halda hér ræður. þið hafið nógum
kröftum þar á að skipa sjálfir svo
i góðu lagi sé, ]>að hef eg nú þegar
heyrt.” Þessi orð þótti mér vænt um
eins og öll önnur orð og hugsun,
sem með réttu miða til þess að við
hér vestra stöndum óauðmýktir og
uppréttir á okkar eigin merg á
hvaða sviði sem vera skal. Eg ætla
ekkert að minnast á ræður dagsins
annað en það að mér likaði þœr
allar vel. Séra J. A. Sigurðsson
mælti fyrir minni íslands, og talaði
þar af hug og hjarta, og þá þarf
enga lýsing lengri um þann ágætis-
mann, og bezta íslending, sem við
eigum hér. Séra Albert Kristjáns-
son fyrir minni Canada, mælsku-
maður með afbrigðum og rökfastur.
Séra Rögnvaldur Pétursson fyrir
minni “okkar” Vestur-íslendinga.
Afbragðs erindi að minum dómi.
djúphugsað og ábyggilegt, hispurs-
og glamrandalaust í okkar garð. | Er Eins Og Ný Manneskja.
Annam koma efalaust allar þessar 1 Allur Svimi Horfinn og Getur Nú
ræður út í blöðum okfcar og þá get- Gengið Staflaus.
ur hver dæmt fyrir sinn smekk.
Einnig sagði skáldið og heiðurs-
gesturinn St. G. þar nokkur orð.
Að loknum ræðuhöldum fóru
glímur fram á pallinum og var það
góð sfcemtun að horfa á þá gömlu,
ísl. list, sem nú er búið að fegra og
lögfesta. Eins langt og eg gat náð
yfir, held eg að allar aðrar íþróttir
og Ieikir hafi farið þar vel og á-
nægjulega fram.
Okkar valinkunni sæmdar dreng^
ur Jón Samson var forseti dagsins,
og hávaðataust stýrði hann þessu
hátiðahaldi betur en eg nókkurn
tíma man eftir áður. Svo var kyrð-
in'og stillingin mikil á fólkinu að
eg hygg að hundruðin eða þúsund-
in, sem á hlýddu hafi heyrt hvert
orð til ræðumanna. Og þar var eig-
inlega ekkert annað að en það, að
sæti voru of fá svo margt varð að
standa. En minn góði Mr. Samson
á ekki einn allan heiðurinn af þeirri
ánægjulegu útkomu sem varð á
þessu þrítugasta og sjöunda hátiða-
haldi okkar. Öll nefndin hefir hlot-
ið að vinna af hjartanlegum áhuga
og dugnaði, og eg á ekfci svo góð
orð til sem gætu fullnægt þvi, þakk-
læti sem eg vildi leggja i hennar
garð. Mér finst svo mifclu tapað í
þjóðernislegum skilningi ef við
mistum slikan dag sem þennan að
slíkt væri stórtjón fyrir okkar helg-
ustu endurminningar. Þvi vildi eg
af hjartanlegri alúð minna menn á,
að gjalda öllum þeim góðu drengj-
um mikla og kæra þökk, sem fyrir
þessu hafa staðið og lagt óskaplega
mikið á sig til þess að aJt gæti orðið
sem fullkomnast. Og frefcar mætti
þá til þess ætlast í framtiðinni að
menn fengjust til þessa örðuga og
umfangsmikla starfs, ef þeir þá
fremur ættu von um þökk og góð-
gimi, en tóma vanþökk.
Og að síðustu segi eg til þessarar
góðu nefndar, sem varð nú að byrja
og berjast i öllu peningalaust: kór-
ónið ykkar starf nú með því, að
fara vel og sparlega með ágóða,
sem varð af deginum, þvi hægra er
að byrja með eitthvað i höndum en
“tvær hendur tómar.” íslendinga-
dagurinn og enginn annar á féð, ef
nokkuð er, og hann þarf að lifa, og
á að lifa með sama heiðri og sóma
eins og nú átti sér stað í Winnipeg.
Mikil voru þau vonbrigði fyrir
mig og marga fleiri að' okkar góði
Þorskabittir gat ekki mætt á þessari
hátíð.
Ekki ætla eg að ergja neinn með
dóm um kvæðin, en mér er ómögu-
legt að þegja yfir þvi að ljómandi
féll mér vel ávarp Ejallkonunnar
eftir Einar Pál.
Lárus Guðmundsson.
Hróður Robin Hood hveitisins eykst.
Á sýningum þeim, er haldnar
voru í Regina og Saskatoon í ár,
þar sem fram fór bökunarsam-
kepni, varð sú raunin á, að brauð
þau, sem gerð voru úr Robin Hood
hveiti, unnu öll verðlaunin, og
voru þó allar hveititegundir
reyndar.
f Regina voru 10 verðlaun í boði
0g hlutu þau öll konur, er búið
höfðu til brauð sín úr Robin Hood
hveiti. í Saskatoon voru 6 verð-
lai»p veitt, og gepgu þau öll Robin
Hood hveitinu í vil.
Er hér því fengin fyrir því bein
sönnun, hve áþreifanlega Robin
Hood skarar fram úr öðrum teg-
undum, þeim er framleiddar eru í
Vesturlandinu, þótt flestar séu
hinar einnig góðar. Gæðajöfnuð-
ur Robin Hood hveitisins, er á-
byrgstur hverjum kaupanda, með
peninga tryggingu í hverjum
poka. Þér fáið fleiri og betri
brauð úr Robin Hood hveiti, en
nokkurri annari hveititegund.
Eru slík brauð svo ljúffeng, að þau
eiga engan sinn líka, í hvaða átt
sem leitað er. »'
Verðlaunaskrá íslendingadagsins
í Winnipeg.
100 yards:
1. R. E. Pétursson,
2. E. L. Anderson,
3. H. Pétursson.
One mile:
1. E. Jöhnson,
2. A. R. Magnússon,
3. A. Vopnfjörð.
100 yards Open:
1. Hl G. Cunningham,
2. E. Sneed,
3. A. Knight.
Mrs. J. W. Peterson, Republic,
Wis., skrifar oss: “Eg er eins og
önnurt manngskja síðan eg fór að
nota Nuga-Tone. Þér segið sízt
of mikið af því, hvað það gerir
fyrir gamla fólkið. Mér finst eg
ekki mega án þess vera. Eg er 69
ára og var orðin svo máttfarirt,
að eg gat ekkert komist um, en nú
get eg passað hænsnin og gengið
staflaust og hefi ekki svima eins
og áður.”
Gamalt fólk, sem er orðið þreytt
og slitið, ætti að reyna Nuga-
Tone. Það mun undrast, hve
fljót og góð áhrif það hefir. Það
eykur orku og áhuga og uppbygg-
ir taugarnar, blóðið og allan lík-
amann fljótt og vel. Veitir end-
urnærandi svefn, lætur lifrina
vinna sitt verk og kemur reglu á
meltingarfærin . Þeir, sem búa til
Nuga-Tone, þekkja svo vel verk-
anir þess, að þeir ábyrgjast það
og skila aftur peningunum, ef
kaupandi er ekki ánægður. Á-
byrgð og meðmæli og til sölu hjá
öllum lyfsölum. Eða sendið $1.00
,og fáið meðalið beint frá National
Laboratory, 1014 S. Wabash Ave.,
Shot Put:
1. R. F. Pétursson,
2. F. Frederickson,
3. P. Johnson.
Discus:
1. R. F. Pétursson.
2. F. Fredrickson,
3. H. Pétursson.
Half mile:
1. E. Johnson,
2. Th. Johnson,
3. P. Frederickson.
Hop Step and Jump::
1. E. L. Anderson,
2. R. F. Pétursson,
3. A. R. Magnússon.
220 yards:
1. R. F. Pétursson,
2. E. L. Anderson,
3. H. Pétursson. .
300 yards, open:
1. H. G. Cunningham,
2. A. Kright,
3. L. E. Jones.
Running Broad Jump
1. R. F. Pétursson,
2. E. Johnson,
3. P. Johnson.
440 yards:
1. E. Johnson,
2. Th. Johnson,
3. A. R, Magnússon.
Standing Broad Jump:
1. O. Þorgilsson,
2. R. F. Pétursson,
3. P. Pétursson.
Javelin:
1. R. F. Pétursson,
2. E. Fáfnis.
3. H. Pétursson.
Running High Jump:
1. R. F. Pétursson,
2. O. Þorgilson,
3. H. Pétursson.
Swimming:
1. K. W. Jóhannson,
2. S. Olson,
3. P. Frederickson,
Glima:
1. K. Oliver,
2. B. Ólafsson,
3. K. J. Johnson,
Skúíi Hanssons Trophy.
Individml Champion, R. F.
Pétursson.
H. M. Hannessons belti veitt
fyrir glímu, K. Oliver.
Jónas Pálssons bikar. veittur
fyrir fegurðarglímu, B. Ólafsson.
OddsonS sfcjöldur, Sleipnir
Winnipeg.
VELFARARMINNI
til Mrj. Sigurðsson, við burtför
hennar frá Selkirk.
Heyrði’ eg að héðan flytti
hróðgyðja Selkirk-bæjar,
vildi’ eg því litlu ljóðin
leggja í ferðanesti
ósk, er þér efnið líki
úr spunninn Braga þráður
fléttað, í fyrirvafið
farsæld og langa æfi.
Veit eg að við þig leikur
vetrar úr kulda farinn
vorblærinn vesturbygða ,
veitist þér heilsa’ og yndi.
Útsýni er þar fagurt,
iðgrænar hlíðar fjalla,
særinn við syngur strendur,
sól gyllir hverja báru.
Þigðu mín stirðu stefin,
styrki þig alvalds kraftur,
leiði á ljósum vegi,
liggi til frama brautin;
góðvini gefi þér trygga,
gangi þér ferð að óskum.
Kveðju frá klökkum huga
knýti við endir ljóða.
Hulda.
?5H5HSEjíL5H5a5HSH5cl5HSH5ia5a5E5a5E5ESaSH5Z5H5HSE5E5H5a5HS2SHS25HSa5Z5BS
1 VÉR ÞURFUM MEIRl RJÓMA!
Vér ábyrgjumst hæzta markaðsveiÖ. skjóta af-
greiðslu og peninga um hæl. Sendið oss dúnk
til reynslu og sannfærist. Vér sendum ókeypis
merkiseðla, þeim er óska. Sendið oss líka rgg,
ST. BONIFACE CREAMERY COMPANY
373 Horace Street, St. Boniface, Manitoba.
a^SEsasHsasasasasHSHsasas'ö