Lögberg - 09.12.1926, Blaðsíða 2

BIs. 2
9. DPSEMBER 1926.
Robert Marion La Follette.
Foringi Framsóknarmanna.
(1855 — 1925.)
Framh.
BáSum þessum ungu mönnum var mjög ant
um að vinna málið. BáSir höfSu mikiS um þaS
hugsaS. Félagi La Follette, sem ekkert ráð
hafði getað hugkvæmst, fór að verða ærið for-
vitinn. ‘ ‘ HvaS ráSleggur þú'!” spurði hann
með nokkrum ákafa.
“Við verðum að fá landmælingamann, til
þess að mæla landið, þar sem slysið vildi til,”
sagSi La Follette með mestu hægð. Hann gat
ekki leynt þVí, að hqjinm var mikið niðri fvrir.
Hann bætti við: “Ef að skýrslu landmælinga-
■mannsins ber saman við sögusögn verkamanns-
ins, þá vinnum við málið.”
“Við höfuiji ekki tíma til að koma þessari
hngmynd þinni í framkvæmd; mál þetta verð-
ur afgreitt á morgun. StaSur sá, þar sem slys-
ið vildi til, er fjörutíu mílur»héSan. ViS getum
ekki no'tað jámbraut,” svaraði samverkamað-
ur La Follette’s. — Þetta var löngu áður en
fariS var að nota bíla.
“Eg held við getum yfirunnið þann 'erfið-
leika,” svaraði La Follette. “ViS leigjum
beztu hestana. sem við getum fengið. ViS verð-
um máske að skifta um hesta, af því vegir eru
víSa slæmir. ÞaS tekur okkur alla nóttina. Eg
vona að við verSum komnir til baka áður en
réttarhaldið bvrjar í fvrramálið.”
Þetta fór eins og La Follette sagði. Þeir
fóm út með lándmælingamahninn, og vom
komnir til baka nögu snemma næsta morgun.
Skýrsla landmælingamannsins gaf til kvnna
hvernig landslag var. þar sem slysið hafði viljað
til, har saman við sögusögn verkamannsins, og
sannaði að sögusögn vitnanna var öll afbökuð.
La Follette vann málið. VerkamaSurinn fékk
skaSabæturnar, sem hann svo mjög þaHnað-
ist.
II.
La Follette .vanri að þessu máli,. eins og svo
mörgum öðram, endurgjatdslaust. Fylgdi hann
hyerju máli þannig eftir til æfiloka, þegar hann
var að berjast fvrir málefni þjóðarinnar, sem
hann unni svo mikið. FerSalag hans með land-
mælingamanninum í náttmyrkrinu, var sein-
fariS og ekki torfærulaust. Hversu ótalmarg-
ar, mikið erfiðari nætur, átti hann eftir aS stríða
og líða, bæSi þegar þjóðin hans lagSi út í Ev-
rópustríðið. þegar hann nærri því éinsamall
barðist á móti herskyldu, og oftar.
Þessa sögu um skaðabótamál verkamanns-
ins, hefi eg eftir Gilbert E. Roe, sem eitt sinri
var í félagi með La Follette. Hann er mjög vel
metinn lögfræðingur, og hefir nú í mprg ár
starfað í New York. Ekki sagði hann neitt um
það, hvort hann var maðurinn, sem aðstoðaði
La Follette viS þetta mál.
Merkur rithöfundur sagði: “Æfisaga La
Follette’s er ein stórmerkileg æfintýra skáld-
saga. Bardagar þeir, sem^iann háði í Wiscon-
sin. einsamall í fyrstu, voru síðar háðir af öðr-
um í hverju nkinu eftir annað, af fleiyi foringj-
um, undirforingjum og liðsmönnum.”
Skömmu eftir að La Follette tók lagaprófið,
þá sótti hann um sýslu-lögsóknaraembættið, í
I)ana sýslu, í Wisconsin. Þegar hinir pólitisku
flokksforingjar tilkyntu honum, aS þeir hefðu
valið annan mann til þess að sækja um það em-
bætti, þá svaraði hann: “Eg héfi skilið það
svo„ að það væri kjósendanna að útnefna em-
bættismenn.” *
La Follette átti gamlan klár, en_hvorki vagn
eða aktýgi. Gamall og góðviljaður nágranni
léði honum aktýgin og svolítinn vagn. Svo
lagði hann út í kosningabaráttuna, sem átti eft-
ir að verða sögufræg um öll Bandaríkin. Um
uppskerutímahn heimsótti hann hvern einasta
kjósanda í kjördæminu.
Löngu síðar, eftir að La Folleíte var orðinn
þjóðkunnur, þá sagði hann frá því, hversu oft
hann hefSS klifrað yfir girðingar á búgörðum
bænda, eftir að ihafa bundið gamlá klárinn sinn
við einn girðingarstaurinn. Þegar hann bar
upp erindið bað þá að greiða sér atkvæði sem
sýslulögsóknara viS næstu kosningar. — þá
voru svör þeirra vanalega hin sömu: “Ert þú
ekki of ungur fyrir það embætti f Þótt bænd-
um sýndist hann Ktill og unglingslegur, dáðust
þeir að emlægni hans og áhuga, hversu djarf-
lega þessi umkomulausi og allslausi unglin^ur
kom fram.
“Margir nágrannar mínir vom NorSmenn
Eg skildi norsku sæmilega, J>ó eg gæti lítið tal-
að. En það IítiS, sem eg gat talað, það hjálpaði
mer talsvert. ÞaS sem hjálpaði mér þó mikifr
meira var það, að bændur vora óánægðir með
emoættisfærslu þeirra, sem pólitisku burgeis-
arair hofðu a8ur útnefnt fyrir þetta embætti,”
sagðx La Follette.
Annað, sem hjálpaði La Follette í þessari
íyrstu kosningabaráttu hans, voru skólabræð-
ur hans fra haskoknum. Tveir eða þrír af
þeim nærri því tilbáðu hann, og reyndust hon-
um eins og beztu bræður, meðan ‘þeir lifðu
Þessum ungu vinum hans og skólabræðrum var
V(.l kunni;gt um það, hvernig þeir sem völdin
hofðu, notuðu sér fáfræði “útlendinganna”
sem í mörgum tilfellum höfðu hvorki tíma, eða
a irtust hafa áhuga fyrir þyí að læra ensku, til
þess að njóta, frelsis og mannréttinda. ÞaS er
górnul og ný, og marg-endurtekin sggh, hér í
þessari heinisálfu. — Mörgum kjósendum og
vinum La F’ollette’s varð einnig kunnugt um
þaS, að tilraun var gerð til þe&s að hræða hann
fra þeirri “baraalegu” fyrirætlun, að sækja um
sýslu-lögsóknaraembættið.
La Follette náði kosningu, þrátt fyrir það
þótt þeir, sem skákuðu í valdaskjólinu, skipuðu
honum að fá sér aSra atvinnu, þegar þeir fréttu,
að hann ætlaði að sækja um embættið Þeir,
(j FIMTU D A.Í*
sem skipað höfðu þetta embætti a undan hon-
um, höfðu liaft einn eða fleiri sér til aðstoðar.
La Follette afgreiddi embættisstörf sín aðstoS-
armannslaust^ ÞaS var í janúar 1881, sem hann
tók embættiseiöinn í fyrsta sinn — tuttugu og
fimm ára. /
La Follette kvæntist ungur, um þaS leyti
sem hann tók lagaprófið. Kona hans var gáfuð
og dugleg, og honum einkar samhent í öllu. Þau
höfSu stundað nám saman á háskólanum. Um
hana sagði La Follette: “Konan mín hefir æf-
inlega verið minn bezti ráðgefandi. ’ ’ Heimili
þeirra var ætíð sönn fyrrmynd. Þau eignúSust
f jögur mannvænleg börn.
Frú La Follettte var fyrsta kona, sem tók
lagapróf við Wisconsin lagaskóla. Líklega áú
fyrsta, sem tók lagapróf í Bandaríkjunum. ;—
La Folletté skýrir frá því í æfisögu sinni, að
kónan sín hafi ekki stundaS laganám til þess að
gera það að æfistarfi, heldur sér til skemtunar
og fróSleiks. Hann getur þess, að eitt sinn,
þegar ha%nn hafði svo mikiS að starfa, að ekki
var nægilegur tími fyrir hann að verja mál
fyrir hæstarétti, sem hann hafði veriS beðinn
að taka aS sér, þá samdi kona hans varnar-
skjölin, og vann málið.
Ári síðar, þegar La Follette 'hitti hæstrétt-
ardómara þann, sem skjölin voru send til, í
hæstarétti Wisconsin-ríkis, jiá hafSi hann orð á
því, hversu skjöl þessi hefðu veriS snildarlega
vel samin. Hann lét undran sína í ljós, þegar
La Follette sagði honum, að konan sín hefði
samið þau. Dómarinn sagði, að þau hefSu ver-
ið meS þeim beztu, sem til sín liefðu komið.
Hann vildi naumast trúa- því, að frú La F'ollette
hefSi ritað þau aðstoðarlaust.
V 1 i
III.
La Follette byrjar æfisögu sína með því að
segja frá því, “að fáir hinna ungu manna, sem
sneru huga sínum aS stjórnmálum fyrir þrjá-
tíu árum, hefðu haft mikið víðsýni eða þekk-
ingu. Eg bvrja<?i að taka þátt í stjórnmálum
1880, órið eftir að eg útskrifaðist frá Wiscon-
sin-háskóla. Eg ásettl mér að sækja um lög-
manns-embættið í Danasýslu. Fyrír ungan,
framgjarnan, allslausan lögmann, sem búsett-
ur var í uppsveita smábæ og hafði nærri því
enga aSsókft^þá voru ótta hundruð þau, sem
fýlgdu þeirri stöðu, eftirsóknarverð. Já, svo
Voru fimtíu dollarar þar að auki fyrir kostn-
að.” I
Svo ánægðir voru kjósendur í Danasýslu yf-
ir embættisfærslu liins u^iglingslega lögsókn-
ara, að þeir, sem með öllu móti höfðu reynt að
sporna á móti útnefningu hans og kosningu í
fyrstu, létu ekkert til sín heyra, þégar að því
kom, að hann yrði útnefndur í annað sinn.
Þegar annað kjörtímabil hans var á enda,
þá gerði einn af vinum hans þá uppástungu, að
hann gæfi kost á sér sem þingmaSpr fyrir
neðri deild sambandsþingsins í Washington.
Skólabræður hans brugðu fljótt við, þeirri hug-
mynd tií aðstoðar. Fyrir þeirra aðstoð, þá var
hann útnefndur, og eftir sögufræga baráttu,
sem of langt yrði að skýra fró hér, þá náði hann
kosningu.
i Þegar La Flolette var fyrst kosinn á þing
tuttugu og níu ára, þá var hann yngstur allra
þingmanna í Washington. Hann hafði frá því
fyrsta verið hom í síðu auðfélaganna, fyrir yf-
irgang þe,irra. Pólitisku burgeisarnir í Wis-
consin gerðu sér vonir um — þeir gerðu tilraun
til þess að stemma stigu fyrir því, að La Fol-
letfie hefði víðara verksvið, heldur en sýslu-
lögsóknaraembættið.
Allir hugsandi menn í Bandaríkjunum, sem
fylgst hafá með æfistarfi La Follette’s, viður-
kenna, aS hann hafi frá því fyrsta til hins síð-
asta verið merkisberi lítilmagnans, þeirra, sem
áttu í vök að verjast gegn yfirgangi einókunar-
felaga. Hann fylgdi þeirri stefnu málamiðlun-
arlaust, sem mörgum hefir skapað óvinsældir,
— sem mörgum hefir'orðið til falls — á meðaí
þeirra, sem völdin^ hafa: Að sömu varúðar
væri gætt í meðferð á opinberam eignum, eins
og Þegar um verzlunarfyrirtæki einstaklin’ga er
að ræða.
La Follette var þrjú kjörtímábil þingmaður
peðri deildkr. Hann var kosinn í þingneftid
þá, sem umsjón hafði yfir málefnum Indíána.
Þeir hafa oft verið sárt leiknir', bæði af okurfé-
lögum og rikisstjornum. La Follette rannsak-
aði málefni Jndíana af miklu kappi.
Skömmu eftir að hann kom fyrst til Wash-
mgton, þá var lagafrumvarp fvrir þinginu í
sambandi við 11,000,000 ekrur af Indíána-landi
sem atti að ppna í Suður-Dakota, fyrir heimil-
ísrettarlond. Þegar járnbrautarfélögin í Norð- ’
vesturríkjunum fréttu um þetta, þá gerðu þau
samninga við Tndiana um það, að fá land gefins
til jarnbrautarlagninga. Auk þess hafði eitt
jarabrautarfélagið gjafabréf frá Indíánum fvr-
m 715 ekrum,, annað félag fyrir 828 ekrum Áuk
þess hofðu félög þessi fengið Indána til þess að
gofa 160 ekrur á hverju tíu mflna svæði fVrir
stoðvarskála, þar sem brautir átti að bvggja.
Tilgangur jámbrautarfélaganna var að ná í
nógu mikiS land fyrir smábæi þá, sem líkur
vora tfl að mundu byggjast í nálægri' framtíð
með fram þessum brautum. ÞaS er algeng
regla i A orður Ameríku, að byggja járnbrautar-
stoðvai- með nálægt tíu mílna millibili. Oftast
úær myndast ofur lítill kaupstaður, þar sem
bygður er stöðvárskáli, með tvæimur eða fíeiri
kornhlöSum og smáverzlunarbúSum. Eru þá
oft gerSar spámannlegar óætlanir um það, hver
at þessum litlu kaupstöðum hafi bezt skilyrði
tfl }>ess, að aukast og margfaldæst. Þeir, sem
hafa margfaldað verzlunarvitið, sanna þá lær-
dom smn i verkúnum.
Það sem lærdómsríkast er í sambandi við
iagafrumvörp, sem eru stórum verzlunarfélög-
um x vil, er það, hversu marga fylgjendur þau
hala, undir ems og framsögumaður þeirra ber
þau upp. Þess konar lagaframvörp eru miög
algeng bæði í Bandaríkjunum og Canáda. . t
“Þetta lítur út fyrir að vera,ætlað fyrir bæj-
arstæði,” sagði La F’ollette við meðnefndar-
menn sína, þegar hann sá, að járnbrautarfélög-
in vildu fá 160 ekrur að gjöf á hverjum tíu míl-
um með fram brautinni. “Naumast hafði eg
slept þessum orðum, þegar einn af hinum eldri
meðnefndarmönnum, sem næstur mér sat til
hægri handar, hvíslaði aS mér: “Þú skiftir þér
ekki af þessari landveitingu. Þú gerir enga til-
raun til þess að breyta þessum lögum. LJárn-
brautarfélög þessi eru í þánu heimaríki, og, ná-
grannaríkjum þínum.”
La Follette sannfærðist fljótlega um það, að
meiri hlutí meðnefndarmanna hans var því
fylgjandi, aS þessi lög og landagjöf væri sam-
þykt. Einnig var meiri hluti þingmanna, sem
tilheyrðu sama flokk og Fa Follette, því fylgj-
andi.
Þegar járnbrautarfélögin í Norðvesturríkj-
unurn fréttu, aS La Follette hefði samiS brcjyt-
ingar lagafrumvarp, þá sendu þau einn sinn
helzta trúnaðarman til Washington, til þess að
fá liann til þess aS samþykkja landgjöfina. En
La Follette lét ekki fortölur þeirra eða fögur
loforð hafa nein áhrif á sig. Hann barðist fvr-
ir því, aS járnbrautarfélögum væra gefnar að
eins tuttugu ekrur á hverjum tíu mílum, og sú
•tillaga hans var samþykt seint og síðar meir.
— Hér er að eins dregið fram eitt dæmi af
mörgum, til þess að sýna hvemig La Follette
barðist á móti yfirgangi hinna voldugu, yfir-
gífngssömu auðfélaga.
ÞaS er sanngjarnt að taka það fram, að þeg-
ar fyr^t var verið að leggja járnbrautir í NorS-
vesturríkjunum, skömmu eftir miðja nítjándu
öld, þá var það talsvert f járhættuspil. Flutn-
ingur með járnbrautum var að byrja. ÞaS tók
úrvals atorkumenn, til þess að fá nægilegt fé til
þess aS' bfyggja brautimar, í mörguln tilfellum
yfir óbygðir. Framsýnuúi og heiðarlegum
stjórnmálamönnum var þaS mikið áhugamál, að
brautir væru bygðar. Þess vegna veittu þeir
ýms hlunnindi í fyrstu. En eftir að félög þessi
voru orðin stórauðug, þá beittu mörg af þei'm
öllum brögðum til þess að ná undir sig ýmsum
þjóðeignum.
Einn af þeim, sem líklega hefir aldrei beðið
um, eða þegið landgjafir, var hinn þjóðholli
vitsmuna og atorkumaður James J. Hill. Hann
var fæddur í Canada, honum var gefið auk-
nefnið “The Empire Builder”. ÞaS var hann,
sem bygði hina frægu Norðvesturbraut Banda-
ríkjanna, “The Great Northem.”
La Follette varð snemma frægur sem ræðu-
maSur. Var mikil eftirsókn eftir honum, sér-
staklega meðal hinna frjálsári og framgjarnari
mentastofnana. Eftir að honum varð það kunn-
ugt, hversu margir af fulltrúum þjóðarinnar
voru þjónar auðfélaga, þá varði hann miklu af
þeim tíma, sem hann gat sparað frá þingstörf-
um, til þess að fræða landsmenn sína um póli-
tíska ástandiS í landinu.
Einn meðlimur efri málstofunnar í Wash-
ington, sem hafði verið á öndverðum meið við
La Follette, en sneris-t síSar í lið með honum,
sagði eitt sinn í hóþi andstæðinga hans: “Eg
get ekki að því gert, að eg dáist að ‘Bob’ La
Follette — tilfinhingar mínar era hlýjar og
vingjarnlegar gagnvart honum. ViS höfum
fréttablöðin og aðstoð pólitisku flokkanna, okk-
ur til hjálpar. ViS höfum frí farbréf með járn-
brautum, og alla þá peninga sem við þurfum.
Ef La Follette hefði peninga til þess að kaupa
dálítifi fleiri frímerki, þá mundum við bera lægri
hluta, í þessari pólitisku baráttu.” (ÞaS er mál-
tæki í Bandaríkjunum um þá, sem eru fátækir:
“Þeir hafa ekki efni á því að kaupa frímerki.”)
Þegar að því kom, að La Follette væri út-
nefndur í fjórða sinn, sem þingmannsefni frá
Wisconsin, fyrir neðri deild. sambandsþingsins,
þá var hann svo önnum kafinn við ræðuhöld í
öðram ríkjum og öSram kjördæmum, að hann
beið ósigur við þær kosningar.
Lagaframvarp það, sem hann átti mikinn
þátt í að semja, og sem lengst verSur munað
eftir frá fyrri þingstörfum hans í Washington,
er tolllaga frumvarp það, sem kent er við
William McKinley, sem síðar varS Bandaríkja-
forseti. McKinley var einn af hinum fremstu
þingmönnum í flokki samveldismanna í Wash-
ington, þegar La Follette kom þangað fyrst.
Hófst þá vinátta með ' þeim, sem hélst meðan
þeir lifðu báðir.
(Framh.)
Málfrelsi
Eftir SiffurS Nordal.
I
(Úr ‘‘Lesbíók Mbl.”
[í vor hélt SigurSur Nordal pró-
fesaor fyrirlestur þann, er hér
birtist og sem hann nefnir “Mál-
frelsi”. Fjallar hann um yfir-
burði íslenzkunnar, sérstöðu
hennar, og sérstöðu þeirrar þjóð-
ar, er á ræktað menningarmál,
SQfn er ósklft eign allrar þjóðar-
innar. Færir hann um leið rök
að því, með dæmum frá nágranna
þjóðunum, að samheldni meðal
þjóðar vorrar framvegis er undir
engu fremur komin en því, að
sama málsmenning haldist meðal
allra stétta — að tungan haldist
hredn.j
Fyrir rúmu ári var háð í dag-
blöðum Reykjavíkur ritdeila, sem
almenna athygli vakti. — Hún
spanst út af erlendum orðum í
mál’i sjómanna: hvort, tækilegt
væri eða jafnvel æskilegt, að ís-
lenzka þau. En þegar bæjarbúar
fóru að ræða málið sín á millum,
bar fleira á góma. Þá var spjall-
að um upptöku erlendra orða í
tunguna yfirleitt, hvers virði
hreinleiki málsins væri, um ný-
yrðasmíð o. s. frv. í þessum um-
ræðum virtist mér me'irli hlutipn
verða á bandi þeirra, sem vörðu
erlendu orðin og fanst íslenzkan
ekkli vera of hvít til þess að taka
við fáeinum slettum af hinni
miklu bifreið nútíðar-menningar-
innar. Vandlætingin fyrir máls-
ins hönd væri að miklu leyti hót-
fyndni lærðra manna, einkum
málfræðinga, sem vildu “gera sig
merkilega” og prakka óhæfum
nýyr^um og úreltu torfi upp á al-
menning. Málfrelsið er flestum
mikils virði. Og nú fanst mörg-
um manni það ekkert málfrelsi,
ef hann mætti ekki láta út úr sér
það, sem hann vildi, á því máli,
sem honum þóknaðist.
Eg stóð hjá þessari deilu, þó
að hún kæmi mér dálítið við,
enda var eg á förum utan. En
hún vanð tál þess, að eg veítti
skyldum deilumálum annarsstað-
ar á Norðurlöndum meiri. athygli,
en eg annars hefði gert, og ýms-
ar hugleiðingar spunnust út af
því. Á nokkur atriði úr þeim
ætla eg að drepa hér.
-I.
Hverjir eru sérstakir yfirburðir
íslenzkunnar?
Það kveður stundum við, að
tungan, (slenzkan, sé mesti kjör-
gpipur þessarar þjóðar. Að einu
leyti má undir eins færa þetta til
sanns vegar. Tungan greinir
manninn, framar öllu öðru, frá
skynlausum skepnum. Án henn-
ar væri mannlegt sálarlíf og fé-
lagslíf óhugsandi. Einsætt er,
að leggja beri rækt við slíkt höf-
uðtæki menningarinnar, svo að
sem beztum notum komi. En nú
eru íslendingar ekkii einir þjóða
um slíka gersémi . Allar þjóðir
eiga sér móðurmál og ailar leggja
þær einliverja rækt við það, þótt
með misjafnri alúð sé og ýmisleg-
um hætti. Þetta sjónarmið sker
því hvorki úr um ágæti íslenzk-
unnar né nein önnur vafamál. Ef
lof íslenzkunnar á að reynast ann-
að en tómt orðagjálfur, verður að
benda á einhverja sérstaka kosti,
sem hún hafi fram yfir aðrar
tungur.
Því má halda fram með rökum,
að íslenzkunni sé margt stórvel
gefið. Hún er gagnorð og þrótt-
mikjil, ljós og skýr, svo að hún fell-
ur vel við rökfastri hugsun. Mál-
fræðin er torveldi, og mikil tamn-
ing að læra hana. Orðaforðinn er
geysimikill á sumurti sviðum.
Þá er hún og skemmra koiúin frá
frumlindum sínum en flestar aðr-
ar tungur. Orðin eru ekki jafn-
slitiið gangsilfur og annars ger-
ist, auðveldara að nema hugsun
þá, er hefir mótað þau í öndverðu,
og hún er oft furðu spakleg.
Þetta og annað fleira, hljóðvörp,
viðskeyti og samsetningar, veldur
grósku í málinu. Á íslenzku er
kostur meiri ritsnildar en á flest-
um öðrum tungum, ný orð spretta
upp af sjálfu sér til þess að láta
í ljós nýjar hugsanir, og virðast
þó vera gömul. Þau hlaupa í
skörðin, sem af einhverri tilvilj-
un hafa staðið opin fyrir þeim.
Engin furða er, þó að menn unni
slíku máli, þegar það auk þess er
móðurmál þeirra, — verði hrifnir
af hljómi þess og kyngi í fögrum
kvæðum, dáist að fjövtökum þess
í snjallrí frásögu. En svo er um
móðurmálið sem sumt annað, sem
nákomnast er manni, að hverjum
þykir sinn fugl fagur. Ef aðrar
þjóðir færu að telja fram kosti
sinna tungna, mætti íslenzkan
vara sig. Auðli1 hennar er undar-
lega háttað. Hún er sniðin eftir
frumstæðum og frábreyttum lífs-
háttum. Hún á tugi orða ufn alls-
konar hestaliti, ógrynni heita á
veðrum og veðurfari, sérstakt
nafn á ýmsum tegundum á rófum
(danska orðið‘hale” er útlagt á
íslenzku: rófa, skott, hali, stertur,
tagl, dindill, stél, vél, sporður).
En hana skortir enn orð um fjölda
af hluta og hugtökum, vísindum
og menníngu nútímans. íslend-
ingar hafa lagt rækt við sína
tungu með því að vera á verði
gegn erlendum orðum. Englend-
ingar og Danir aftur á móti með
því að taka upp hvert útlent orð,
sem tönn á festí. Ef vér hrósum
hreinleik vorrar tungu og þeim
kostum, sem honum fylgja, munu
þeir tefla Öðru fram til jafnaðar.
Á þessar tungur er auðvelt að rita
um, öll mannleg efni, og sá sem á
þær að móðurmáli á því auðveld-
ara með að læra aðrar tungur,
Framh. á 7. bls.

IIVERSU GAMALT ER
CWhisky
Les-ið Stjórnar Stampinn, Sem
Er á Ilverri Flösku.
jat
ÍKKKHKHKHKHKHKHKHKkKH*>KhKHKhKHKHKHKhKHKhKHKhKHKHKHKHKí
Sendið korn yðar
tii
llnited Grain Growers Ltd.
Bank of Hamilton Chambers
WINNIPEG
Lougheed Building
CALGARY
Fáið beztu tryggingu sem hugsanleg er.
TÍ.P fYntníi fíivíX

Vér viljum selja yður þessar vör-
ur og vér höldum að vér getum gert
það með því að bjóða yður að eins
það bezta.
Komið inn og skoðið hinar beztu
tegundir af rubbers, yfirskóm og
stígvélum—The Northern.
Til sölu hjá eftirfyl^jandi Raupmönnum:
Arborg Farmers’ Co-op Ass’n T. J„ Gíslason, Brown.
Jonas Anderson, Cypress River Lakeside Trading Co., Gimli.
T. J. Clemens, Ashern. 3. M. Sigurdson, Arborg
S. Einarson, Lundar F. E. Snidal, Steep Rock
S. D. B. Stephenson ,Eriksdale.
llIIIIIIIIIIlllSlllllIIBIlllllllHIIIIEIBIIIimi