Lögberg - 06.01.1927, Page 3

LÖGBERG, FIMTUDAGINN
6. JANÚAR 1927.
Sls. 3
ZSZ5SS2iÆSHS2in>sHSH5H5H5H5H5H5H5H5HSH5HSHSH5H5HSHSHSH5HSH5H5H5HSHSHSHS1!5HSHSHSH5HSHSH5HSHSHSH5H5HSH5HSHSH5H5HSHSHSH5HSHSH5H5H5HSHSHSH5E5HSHSH5HSH5H5HSHSH5H‘irSHSH5H
SOLSKIN
Fyrir börn 0 g unglinga
5HSHSHSHSHS Slí.v‘fthHSH5HSHSHSHSHSHSH5HSHSHSHSHSH5HSHSHSHSH5HSHSHSHSH5H5H5HSHhHf SH5HSHSH5HSH5HSHSHSHSHSHSHSH5HSHSH5HSHSHSHSHSHSHSHSHSH5H5HSH5H5HSHSHSHSH5H5HSHSH5HSHSHSHSH5HS,
F örumaðurinn.
Jólasaga eftir Edv. Etjeberp.
(Sagan er nokkuð stytt í þýðingunni.)
Drotningin var dáin.
Allur landslýður syrgir hana, því að allir
höfðu elskað haiia og virt, sökum mikilla mann-
kosta hennar og einstakrar ljúfmensku. Það
yar og kunnugt. að hún hafði haft hin beztu á-
hrif á mann sinrl, konunginn, og í hvívetna kom-
ið fram til góðs.
E11 sárastur var harmur konungsins sjálfs.
Því að liann liafði unnað konu sinni hugástum.
()g enginn vissi jafn vel og liann, hve mikils hann
liafði mist.
Sorgin varnaði lionum svefns. Andvaka lá
hann nótt eftir nótt. Og þegar hugsanirnar
urðu honum um megn, reis liann úr reklíju og
ráfaði fram og aftur um herbergin, hallarsalina
og gangstig-u hallargarðsins. Þar urðu hallar-
verðirnir oft varir við hann. Og á daginn reið
hann eirðarlaus um víðlenda skóga og revndi
að drekkja sorg sinni í háværum veiðifara-
glaumi. En ekkert stoðaði.
Þegar hann sat að borðum, minti auða sætið
á hana; og þegar hann reikaði um herbergi
hennar, saknaði hann hennar við vefinn, sauma-
I>orðið, við bænabókina — já, hvarvætna. Og
það lá við, að hann þyldi ekki að sjá börnin
þeirra. Andlitin mintu svo mjög á liana: skæru,
bládjúpu auguiif spékoppamir í kinnum hins
minsta, — já, alt minti á hana og ýfði söknuð
hans. ,
Konungurinn var ógæfusamastur allra
manna í landinu. Daglega dvaldi hann tímum
saman hjá marmaradíkkist^ drotningarinnar í
grafhvelfingum dómkirkjunnar. Þar var hann
þó í návist hennar, er verið hafði hamingjusól
hans á lífsleiðinni, góður engill hans og ástrík
móðir bamanna hans. En hvert sinn, er hann
kom þaðan, var sorgin sárari og þunglyndið
meira.
Það var liðið að jólum.
Kallarar fóru um landið með lúðrablæstri, og
hvarvetna hrópuðu þeir: “Jólin eru að ganga
í garð! Vor góði herra. konungurinn, er yfir-
kominn af sorg. Dapurleg munu þau verða
honum, þessi jól„ ef engum auðnast að mýkja
sorg hans. Fyrir því eru allir kvaddir til kon-
ungshallar, þeir er á nokkurn veg má ætla að
geti, með söng eður á annan hátt, eytt þung-
lyndi lians og vakið honum jólagleði í liuga og
bros á vörum. KoNungleg laun mun sá hljóta,
er megnar að reka úr landi þann hinn svarta
sorgarfugl, er sveimar yfir höfði konungsins.”
— — Það var kominn aðfangadagur.
Jólaviðbúnaðurinn var mikill, bæði í höll og
hrevsi. Úr öillum löndum og landshlutum ríkis-
ins var fólk samankomið í konungsgarði. Hinn
mikli forsalur hallarinnar var þéttskipaður als-
konar aðkomu-lýð.
Þar voru snjallir hljómlistarmenn og söngv-
arar, inargfróðir sagnaþular og æfintýrasuiið-
ir, fjölvísir spekingar og gamanleikafífl' —
Allir vildu freista hvort takaát mætti að eyða
þunglvndi konungsins og vinna til hinna ríku-
legu launa.
Uppi í riddarasalnum sat konungurinn í há
sæti, herðabreiður og höfðinglegur og hinn
karlmannlegasti á allan vöxt. Alt yfirbragð
hans bar vott um óvenju-mikinn viljakraft, sem
sorgin hafði nú brotið á bak aftur. Augnaráð-
ið var þungbúið og þreytulegt, og höfðinu laut
hann máttvana fram á hendur sér.
Umhverfis hann sátu hirðgæðingarnir og
máttarstoðir ríkisins, kanzlari, stallari og mar-
skálkur; þá aðallinn, ríkisráðið, lénsherrar og
stóreignamenn, og þar utar frá hirðmfevjarnar:
Skrautlegar raðir af rósum og liljum, tíguleg-
um túlípönum og valmúum, yndLslegum eilífð-
arblómum og auðnusóleyjum. En á yfirbragði
allra bar skugga af mótlæti og sorg konungsins.
Allur var hallarsalurinn þakinn myndum af
forfeðrum konungsins. Fyrstur ættfaðirinn, al-
búinn hertýgjum, sá er sett hafði ríkið á stofn;
þá hinir aðrir konungar í krýningarskrúða, all-
ir með sameiginilega ættarmótið: arnarnef og
hvöss augu. Og í milli þeira voru drotningam-
ar, tígulegar, fagrar og fvrirmannlegar konur.
er vel skipuðu sætin við hlið manna sinna. Síð-
asta myndin í röðinni var af nýlátnu drotning-
unni. Hún var hjúpuð sorgarblæjum og bar af
öllum hinum að blíðu og yndisleik. Og það var
eins og hun horfði með viðkvæmri hluttekningu
til mannsins síns, þar sem hann sat þungbúinn
°& ]úigull,innan um allan ljómann og dýrðina,
— einn, aleinn, huggunarlaus og snauðari en
hinn aumasti beiningamaður í víðlendu ríki
hans.
Frammi við dvrnar stóðu fjórir risavaxnir
hermenn í svörtum flauelskuflum, með stæltar
hanafjaðrir í hattkollinum og herkylfu við hlið
ser. —- Eftir bendingum hirðsiðameistarans
voru dvrnar af og til opnaðar, og inn kom einn
og emn þeirra, er í forsalnum biðu og hugðu að
færa konunginum huggun, hneigðu sig Oo-
eyg u á allar hliðar, en fipaðist í listunum er
til kom og urðu frá að hverfa við svo búið.
Konungurinn sat hljóður, og var sem hann
vissi ekki hvað í salnum gerðist.
Nú var það hirðfíflið, sem inn kom, skríð-
andi af auðmýkt og uppgerðar-fleðulátum og
með væmnu skjalli. — Konujigur reis upp og
skipaði því burt. hið skjótasta.
T’á kom inn ungur og fríður mansöngvari eða
farandskáid, með hvítfjaðraða flauelshúfu á
hofði og gígju við öxl. Hann tók til að svngja
astarsongva svo liugðnæma, að hirðmeyjunum
hitnaði um hjartarætur, og jafnvel yfir.bragð
konungsins varð léttara. Hann tók hendina frá
andlitinu og leit vingarnlega á söngvarann, sem
í öruggri trú á áhrifavald listarinnar sökti sér
inn í töfraheima söngsins og gígjutónanna. —
Söngvarinn þagnaði um stund, en hvíta höndin
liélt áfram að leika um strengina. En aftur hóf
hann sönginn, og nú um ástar-ástríðuna, sem
leitt getnr til afbrýði, um ástina og hatrið. sem
berst um yfirráð liugans, og um örvita barátt-
una til að vinna hylli þeirrar, er hjartað þráir.
Nú færðist glampi í augu karlmannanna;
]>eir létu brúnir síga og kreftu hnefa um sverðs-
hjöltun.
Enn breytti söngvarinn um efni. Nú lék
hann um sólgyltan sæinn, þar sem skrautbúin
skip f’lutu fyrir landi, “færandi varninginn
heim.” Hann leit til konungsins um leið og
liann söng um örugga oghljóðláta hamingju með
elskaðri eiginkonu, um einlægan trúnað manns
og konu, — um hana, sem maðurinn leitar til
með áhyggjur .sínar og sorgir og finnur huggun
og hvíld við ástrík móðurbrjóst. Hann söng um
trvgð og fórnfýsi góðrar konu og hvílík gersemi
slík kona er manninum.
Þá brá aftur skýi á ásjónu konungsins;
ennið varð hrukkótt, augun döpur og þungbúin.
Sorgin var honum of liugsta^ð til þess. að liann
þvldi að vera svo berlega mintur á ]>að, hve
mikils hann hafði mist. Saknaðarþráin vaknaði
á ný, brjóstið fyltist trega og hugurinn varð
klökkur.-------
Nei —- enginn skyldi sjá hann fella ókarl-
mannleg tár! Hann rétti sig snögglega í sessi,
gjörði bjóðandi bendingu með hendinni og-
mælti:
Þev þú, söngvari og liaf þig í burtu!
Hinn snjalli sön.gvari, þagnaði og gekk
snúðugt fram hallargólfið — harla vonsvikinn,
en meyiamar horfðu á eftir honum með .sökn-
uði. meðaumkun og þrá. —------
Enn opnuðust dyrnar og inn milli hermann-
anna kom gráhærður öldungur, er á sér bar öll
merki hárrar elli. Hann var lotinn mjög, og
li> íta skeggið, sem var likast klakaströnglum
niður úr þakskeggi, náði honum niður um kné.
Þetta var hinn víðfrægi stóuspekingur og mein-
íætamaður, Hilaríus, og hafði hann sérstaklega
verið kvaddur á konungs fund.
Hann nam staðar nokkur skref fvrir framan
konunginn, heilsaði ekki, en lyfti höfðinu ofur-
lítið og horfði á hann grá-köldum öldungs-aug-
unum.
Konungurinn leit á spekinginn og mátti sjá
nusþóknun eða jafnvel viðbjóð á svip hans. er
liann sá þessa skorpnu og hrörlegu beinagrind
°R' járnkalda ásjónu hennar.
Ofturlitla stund horfðust þeir í augu — o^
let hvorugnr undan síga.
uufÍ!rlátÍðíV7ð'la nZ'”' hilú?að, konungur,
mig
C nú
. a' Hun er su, að liafna lífinu, sem sé venja
sig fra ollu þvi, er erfitt veitir við að skilja
. Allra auTu beindust að öldungnum. Það var
ems og með orðum hans færi kaldur dragsimir
um salinn, já, eins og dyrnar hefðu verið opn-
aðar og inn blési ískaldur skammdegis-gjóstur
—eða eins og dauðinn færi þar sjálfur um sal-
mn og legði járnkalda hönd á alt: æskuástir,
alla drauma um upphefð og völd, alt starf að
tímanlegri gæfu, alla von um frægð og ódauð-
legan heiður.-------
Orð öldungsins hrutu eins og kaldir dropar
af klakaströnglum.
Þú skalt ekki 'oinda þér nein bönd tilfinn-
mga né ástar hér í heimi, lieldur leitast við að
losa þig við alt það, er varpar á mannlífið ljósi
°g ^1’ ugJ®tta 1>ig við hitt> sem slökkur lífið og
<‘\ðir bæði því og minningum þess.
Konungurinn brást reiður við. Og það var
ems og hann greiddi öldungnum höfuðhögg er
hann mælti:
•v J,!lí!Va.sa S'amalmenni! Var okkur þá gef-
! lu!nn eilmm tiLangi, að deya ? Er ekki
L ð ílalS°ðl!^ okkur hor að ávaxta? Er
aleðií aOÍ\ ~ IífÍð’ með S°r?Um 1,688 og
t-„fJiiÍr ])akkar-augum til konungsins.
• Jta var sannarlega lieit og heilbrigð rödd lífs-
ns og um leið rothögg á sjálfsafneitun, mein-
lætmgu, dauða og alt það, sem var þeim þvrnar
1 augum. J
. ,Marglr ætla að svo sé, svaraði öldungurinn,
.lafn rolegur og aður. En þeim skjátlast. Eg
er ekki þeirrar skoðunar, og þú hefir leitað til
mm raða gegn sorg þinni.
Konungurinn hallaði sér niður í stólinn í
somu stelllmgar og áður. Haltu áfram, mælti
laun: sr° yarIa he>'rðist. Oxamli maðurinn
nafði vist rett að mæla. Fmdaði ekki alt í af-
neitun, aðskilnaði og sorg? Og var það ekki
nn æðsta speki, að temja sér að tnka slíkum
hlutum með jafnaðargeði, eins og stóuspeikin"-
arnir gjörðu?
öskir þú, konungur, að öðlast fríð. hélt öld-
ungurinn áfram, — hinn sanna lífs-frið, þá tak
]>ú kórónuna af höfði þér, legðu frá þér veldis-
sprotann, farðu úr viðhafnar-kápunni, stígðu
niður úr hásætinu og fvlg mér út til fjallanna
mmna.
Konungur reisti sig aftur í sætinu oer það lá
við að hann svaraði á líkan hátt og áður. en
liann lét það ógert og gaf sramla manninum
merki^ um að hann skvldi halda áfram.
Minningar þínar máttu taka moð þér ú*
þangað; en bezt væri ]iér að evða þeim með ölln
og minnast þess, að sumarið hverfur, blómin
fölna, verða dauðnum að herfangi, farast og
sjást aldrei framar.-------
Nú reis konungurinn upp og mælti byrstur:
Far þú, gamli skröggur! Eg vil ekki heyra
meira. Orð þín eru einber dauði. Þau eru eins
og hræfugla-garg yfir vígvelli. Gjörvallur
lieimurinn er í þínum augum eins og dauðra
manna reitur, þar sem lífið sadir eilífri tortím-
ingu. Nálvkt og dauða-gjóstur stendur af vit-
um þér! — Ætti eg að leggja niður konungdóm
minn, yfirgefa lijóð mína og land — yndisfagra
landið mitt, og halda út á eyðifjöll, í liuggunar-
snauða einveru og skaðvænt aðgjörðaleysi.—
Það var eins og liinn fyrri þróttur væri að
færast í konguninn,
Ætti eg að eyða mininngunum, mínum beztu
fjársjóðum, þar á meðal hinu allra dýrlegasta:
miningunni um hana, mína elskuðu eiginkonu!
— Nei, fljúg þú, gamli hrafn, út í fjöllin þín;
eg vil ekki heyra þitt hása garg! Og þó—bætti
hann við —, þökk fyrir það, sem þú hefir sagt!
Þú hefir í raun og veru sýnt mér það, að eg
hefi þó eitthvað enn að lifa fyrir, og rækilega
mint mig á þá auðlegð, sem eg á í minningunni
um hana, sem eg nú hefi mist.
Konungurinn rétti öldungnum hendina, en
liann sinti því ekki. Hann sneri á brott, án þess
að kveðja og gekk lotinn, rólegur og samúðar-
laus út úr salnum.
Það var eins og dyrunum hefði verið lokað
fyrir áðumefndum ísköldum dragsúg, — eins
og dauðinn sjálfur hefði horfið úr salnum á-
sarnt með öldungnum. Mönnum varð léttara
um andardráttinn.
Konungurinn ginn virtist halda í minningu
gamla mannsins. Hann lét höfuðið hníga aftur
niður á hendur sér. Hann gat ekki gþeymt orð-
um öldungsins -— um jurtirnar, sem visna og
blómgast aldrei framar. Hvmð er eiginlega
minningin ein, þegar eg á aldrei framar að fá
að sjá hana sjálfa! Hin óttalegu orð um eilífan
dauða, vonleysið í trúnni á framhald lífsins í
sambúð með ástvinunum, og hræðslan, sem
leynist eins og eiturormur í eilífðartrú allra
manna, — hann gat ekki slitið þessar hugsanir
úr huga sér.--------
Þá gekk hirðsiðameistarinn fram fvrir kon-
unginn, laut honum virðulega og mælti:
Herra minn og konungur! ‘ * Förumaðurinn ’ ’
er hér staddur. Hann hefir ekki verið kvaddur
hingað, en óskar að mega koma á vðar fund.
Konungurinn sat hljóður um stund. Og all-
ir, sem í höllinni voru, horfðu á hann með mik-
illi éftirvæntingu.
“Förumaðurinn!”
Það var maður all-einkennilegur. Öldung-
ur að árum, en þó ern vel. Kynslóð fram af
kvnslóð var hann kunnur; afar og langafar
liöfðu um hann rætt. Og enn vitist hann geta
lifað mannsöldrum saman. Enginn vissi hvað-
an hann var kvnjaður, í hvaða landi hann var
borinn og barfæddur, né heldur um nafn hans,
eða hvar hann átti heima. En ár og síð var
hann á ferðalagi, og þar af var runnið hið al-
kunna nafn hans.
Smámsaman höfðu til orðið ýmsar helgisög-
ur um liann, og með helgri lotningu var nafn
hans nefnt og um hann talað. Það 'var eins og
hann væri orðinn að sívakandi samvizku sam-
tíðariilnar, rödd, sem menn hlýddu á með lotn-
ingu, jafnt í höll, sem hreysi. Þessa þjóðtrú
studdu blíð og spakleg orð hans og ummæli, er
hann á gamals aldri var borinn á samkomur
kristinna manna, sem sé þetta: Bræður mínir,
elskið hver annan! — Var það ekki postulinn
sjálfur, sem gekk í kring hér á jörðu? Að
minsta kosti stóð eitthvað í 2,. kapítula Jóhann-
esar-guðspjallsins, sem skilja mætti á þá leið,
að hann — líkt og “Gyðingurinn gangandi” —
mundi verða hér á ferli til endurkomu KriSts.
Það eru til persónur, sem þjóðtrúin hefir
haldið lífi í öld fram af öld, persónur, sem liafa
verið í návist frelsarans og með honum; og ]>að
hafa líka verið til sterktrúaðir menn, er sVo að
-segja hafa alið aldur sinn í von um að fá að
heyra hjá þeim lifandi vitnisburð um liann. Og
sarntíð Krists, svo barnsleg og einföld í trú
sinni sem hún var, hún átti einnig slíka sterka
trúmenn og leitendur.
En förumaðurinn átti það líka til, að taka
sér sterk orð í munn, er hann átaldi syndina.
Og þá risu á ný hinar alvarlegu getgátur um
hann: Var liann ekki einn hinna hirtandi spá-
manna Gamla testamentisins, eða máské Jó-
liannes skírari upprisinn?
Á strætum og gatnamótum stórborganna
stóð hann og vítti lýðinn með mikilli og vold-
ugri röddu fyrir syndir hans, og livatti til bæn-
ar og betrunar. Og slíkt hið sama gjörði liann,
þó að þjóðhöfðingjar ættu í hlut, — sagði þeim
beiskan sannleikann. Þannig liafði hann fvrir
nokkrum árum harðlega vítt þennan sama kon-
ung, fyrir ranglátan hernað, er hann hafði haf-
ið gegn nágrannaþjóð í ávinhingsskvni.
Konungurinn sat þögull og mintist nú þess-
ara atburða. Þvkkjan sat honum enn í huga, en
hann bældi hana niður og sagði þurlega:
Látið hann k’oma.
Tnn um dyrnar þar utar frá kom maður, mik-
ill vexti. Hermennirnir réttu ósjálfrátt úr sér.
Förumaðurinn var hærri en sá hæsti þeirra, og
bryngubreiðari en konungurinn sjálfur. Herð-
arnar miklar og sterklegar, höfuðið fagurt, með
silfurhvítum liærum, og ásjónan blíðleg og al-
varleg, þrungin mvndugleik hins mikla og sanna
nlannkærleika.--------
Það var eins og höllin yrði hærri, er hann
gekk inn, og ljósbylgja liði um salinn. í návist
slíks manns lætur alt liið góða og göfuga í
mannssálinni á sér bæra. Því að þar sér hún
fyrirmyndina, sem hið bezta í meðvitundinni
befir dreymt um.
Niðurl. á 6. bls.
WHISKY TEGUND, ER AVALT STYRKIR
HEILSUNA; AfíEINS ÚR BESTU EFNUM
OG IIÆFILEGA GÖMUL
^HadiaMGSjb';
CWhISRY
Hefir gerst í ekta eikarköggwn
VIÐ
Kyrrahafs Ströndina
Vancouvw
Victorla
LÁG
FARGJÖLD
Ní' 1 GIIiDI
l’ppl.vsinimr hjó nu-sta
umhoðsmanni
Canadian National
LITIR! LEIKIR!
LlF!
BíSur Gestanna af Sléttunni.
Stöðust veðróttufar árið um krhig
í tiskcmianir við allra htrfi
HVERGI ÖNNUR EINS ÁNÆGJA
Á FERÐALAGINU.
Canadian National
ÁiuvfirjulcíJnistii leiðir á laudi og sjó
G<>ðiir viðstxiðutínit
Forðist um VÁnoouver til staða í
WVSIIINOTON. OREGON. OALJFORNIA
um
T
T
T
T
i
i
i
X
i
i
o

Biðjið
RIEDLE’S
BJÓR
LAGER
Og
STOUT
f
x
x
t
i
♦?♦
f
f
t
i
i
♦;♦
t
i
i
♦%
The Riedle Brewery
Stadacona & Talbot, - Winnipeg
Phone 57241 •]*
v ❖
y❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖v9