Lögberg - 10.02.1927, Blaðsíða 1

40. A^GANGUR |
Helztu heims-fréttir
Canada.'
Frétt frá Ottawa, hinn 26. f. m.
segir aS f jöldi manna i Canada hafi
tilkynt hermáladeildinni, aS þeir
væru til þess búnir ac5 ganga í her-
þjónustu og hjálpa Bretum, ef til
ófriöar drægi milli þeirra og Kín-
verja. Fréttin segir að stjórnardeild-
in hafi veitt þessum tilboSum viö-
tökur, en aS ööru leyti ekkert aS-
hafst í þessu máli.
■*■ * *
Hon P. J. Veniot póstmálaráS-
herra, en sem áSur var stórnarfor-
maður í New Brunswick, segir aS
sá grunur sé með öllu ástæðulaus,
aS þeir sem í Strandfylkjunum búa,
séu ekki eins tryggir og hollir þegn-
ar ríkisheildarinnar eins og nokkr-
ir aörir menn í landinu. Segir hann
aS Strandfylkin hafi aS vísu ekki
um langt skeiö notiS þeirra réttinda
sem þeim beri í fylkjasambandinu.
Segir hann aS þetta komi ekki aðal-
lega til af því, aö Strandfylkin
gengu á sínum tíma í sambandið,
heldur vegna þess aS þau hafi þar
ekki notiÖ þess, sem þeim sam-
kvæmt samningum bar aö njóta.
En þrátt fyrir það, verði maður þess
aldrei var, að þar detti nokkrum
manni í hug aö rjúfa sambandiÖ við
hin fylkin og enginn þurfi að láta
sér detta í hug aS þaS fólk, sem í
Strandfylkjunum býr, sé ekki full-
komlega hollir þegnar Breta-kon-
ungs.
* * *
Nú er hin nýja og stóra pappírs-
verksmiSja í Pine Falls, Man. full-
gerS og tekin til starfa. Hinn 26.
janúar 1926 var járnbraut fullgerð
til Pine Falls og má segja aS þá hafi
veriö byrjað að byggja, því efni var
ekki hægt að flytja þar aS fyr en
járnbrautin var fulIgerS. AS vísu
hafÖi töluvert veriS unnið þar áöur
við aö hreinsa landið og undirbúa
fyrir byggingarnar. Nú er þarna
komin pappírsverksmiSja, sem
framleiöir 125 tons af pappir á dag.
Auk þess hefir félagið, The Mani-
toba Paper Co., Ltd., látið byggja
þarna 82 íbúSarhús handa verka-
fólki félagsins, sem hafa kostaS
$4.200 til 25.000 hvert og eru sum
þeirra stórhýsi, meS mörgum íbúö-
■um handa einhleypum mönnum. Fé-
Hgig hefir lagt í þetta fyrirtæki $6,-
5oo,ooo og hefir nú í sinni þjónustu
tnilli sjö og átta hundruð manna,
en talið er aS í bænum Pine Falls,
e>gi nú heima um 1200 manns.
í*essi nýi bær hefir öll nýtízku þæg-
indi og íbúSarhúsin, sem ætluö eru
verkafólkinu eru mjög vel gerð og
þægileg. Er nú félagiS að byggja
þar fleiri íbúðarhús.
* * *
W. H. Moore hefir verið skip-
aSur formaöur þeirrar nefndar, sem
stjórnin hefir sett til aS íhuga toll-
mai þjóðarinnar. Kemur hann í
staðinn fyrir Hon. Geo. P. Graham,
sem nú hefir veriS gerður aö sena-
tor. Mr. Moore tekur viö þessu
starfi hinn 5. þ. m.
Bandaríkin.
Senator Arthur Copper frá
Kansas vill meS lögum skylda borg-
ara Bandaríkjanna til að greiSa at-
kvæSi viS almennar þingkosningar,
alla þá sem nú hafa atkvæðisrétt.
Vill hann leggja sekt viS, ef fólk
vanrækir aS greiöa atkvæði og að
þær nema i% af árstekjunum, t. d.
aö maSur sem hefir $3,000.00 í árs-
tekjur greiSi $30.00 sekt ef hann
vanrækir aS greiða atkvæöi. Eru lög
þessu lík í Ástralíu og síðan greiða
þar miklu fleiri atkvæöi heldur en
aSur, svo nú viö síSustu kosningar
yoru þar agejns -j% af öllti atkvæð-
asbæru fólki, sem ekki greiddi at-
yæði. Samskonar Iög hafa fleiri
Pjoðir og verða þau allstaöar til
[)ess aS atkvæðatalan hækkar stór-
ostlega. Hins vegar er því haldiS
ram, að IítiS sé við þaö untiiS, aö
Lta það fólk greiöa atkvæði, sem
okki hefir meiri áhuga á stjórnmál-
Un’ en svo, að þröngva veröur því
t'l þess' meS 'lögum. Þykja mörgum
'tlar líkur til aö slikt fólk hafi
heiHavænleg áhrif á stjórnmálin
með atkvæSum sínum.
* * *
y ^’ffátturinn í Tennessee ríkinu
efir staöfest þann úrskurð, að ó-
leyfdegt sé að kenna hina svo
nefndu framþróunarkenningu
(evolution) í skólum ríkisins, sem
kostaöir eru af almennu fé. Þar á
móti hefir yfirrétturinn mildaS dóm
þann, sem John T. Scopes hlaut, en
.hann var, eins og kunnugt er, sakað-
ur um að hafa brotiS lögin í þessu
efni.
* * *
Daniel J. Moody hefir nú tekiö
viö rikisstjóra-embættinu i Texas af
Miriam A. Ferguson, sem er fyrsta
kona, sem slíku embætti hefir gegnt
í Bandarikjunum.
Bretland.
Mál eitt stendur nú yfir á Eng-
landi, sem þykir töluvert einkenni-
Iegt. MaSur nokkur, Peter Wright
að nafni, haföi ritað og gefiS út
bók, þar sem minst er á stjórnmáía-
manninn fræga W. E. Gladstone og
talaS um hann heldur óvirðuglega
og sagt, eöa gefið í skyn aS konur
hefðu haft heldur mikil áhrif á
hann. Gladstone greifi, sem nú er
kominn yfir sjötugt, varð ákaflega
reiður út af þessum ummælum, er
honum þótti varpa skugga á minn-
ingu sins göfuga föSur. SkrifaÖi
hann því Peter Wright bréf, þar
sem hann kallar hann “lygara, rag-
geit og flón.” Mr. Wight þótti ekki
gott undir þessu aö búa og höfSaði
meiöyrðamál gegn greifanum. Er
mál þetta nú sótt og variS, en enn
óvist hvernig málsaðiljum gengur
aS sanna ummæli sin, eöa hversu
saknæm dómurum kunni að viröast
þau.
Hvaðanœfa.
Dr. Marx hefir nú í fjóröa sinn
myndaS ráöuneyti á Þýskalandi og
tekiS þar við stjórnartaumunum.
Eins og í flestum eða öllum hinum
Evrópu löndunum,* eru þar i landi
margir stjórnmálaflokkar. Jafnvel
enn fleiri en viðast annarsstaÖar —
og verSur því ekki hjá því komist,
aö hafa þar nokkurs konar sam-
steypustjórn, eöa hafa menn í ráðu-
neytinu úr ýmsum flokkum, enda
er þetta nýja Marx’s' ráöuneyti
þannig myndað. Gerir stjórnin ráö
fyrir að hafa hér um bil 50 atkvæöa
meirihluta í þinginu. ASal mótstööu-
menn hennar eru þeir sem mestum
breytingum vilja koma á, eöa lengst
ganga í lýSfrelsisáttina, eins og
ýmsir komast aS oröi.
Sagt er aS Vilhjálmi fyrverandi
Þýskalandskeisara þyki lífiS í
Doorn altaf heldur dauflegt og
langi mikið til að fara aftur til
Þýskalands og vera þar það sem
hann kann að eiga eftir ólifaS.
Hann er nú 68 ára að aldri. Þykir
honum nú og einnig vinum hans
heima fyrir meiri likur en áSur, til
þess aÖ hann fái leyfi til aö hafast
viS á Þýskalandi, þaS sem eftir er
æfinnar, þó vonlaust sé að hann
“rði þar hér eftir nokkurs ráðandi.
ÞaS er álitið aö Hindenburg forseti
og margir fleiri mikilsráÖandi menn
á Þýskalandi séu því hlyntir, aö fyr-
verandi keisari fái heimfararleyfi
og einnig, aS þjóðin yfirleitt sé því
ekki lengur mjög mótfallin. Þess
eru líklega engin dæmi, að nokkurri
þjóS, sem rekið hefir konung sinn
eöa keisara fVá völdum, hafi siöar
farist eins vel við hann eins og
Þjóðverjum hefir farist við Vil-
hjálm keisara.
* * *
ÞaS hefir nýlega komiö fyrir ein-
hvesstaSar á Rússlandi, að smalar
nokkrir yfirgáfu hjörðina og neit-
uÖu algerlega aS gæta hennar leng-
ur og báru því viö að þeir heföu
séð sjálfan skollann sveima yfir
hjörðinni i fuglsliki og hefði hann
drepið yfir fjörutíu kindur og fariö
alveg burt með sumar þeirra. Sum-
ir eru aS visu á þeirri skoðun aö ó-
vættur þessi sé fjalla-örn ákaflega
stór, en smalarnir þessir hafa sina
skoðun og þykjast fullvel vita hver
I óvætturin í raun og veru er.
Mussolini og von Neurath, sendi-
herra ÞjóSverja í Róm, hafa und-
irskrifaS samninga milli ÞjóSverja
og ítala, þess efnis að þessar tvær
þjóöir komi sér saman um aS leggja
mál þau fyrir gerSardóm, sem upp
kunni að koma þeirra á rpilli, en sem
þær sjálfar geti ekki orSið ásáttar
um. Samkvæmt samningi þessum,
skulu öll mál milli þessara tveggja
þjóðá útkljáS á friSsamlegan hátt.
WINNIPEG, MAN.,
FIMTUDAGINN 10. FEBRÚAR 1927
NÚMER
6
Óvanalega miklar kuldar hafa
verið á Rússlandi í vetur, og segja
fréttir þaöan aS fjöldi manna hafi
frosið til dauðs, þar á meðal tvö-
þúsund fiskimenn við Astrakan og
margt fleira fólk til og frá á Rúss-
landi. Víða eru járnbrautarlestir
fastar í snjónum og hafa verið
sumar all-lengi vegna þess aS kuld-
inn hefir veriS of mikill til þess aö
menn gætu unniS viS að losa þær
úr snjónum. Segir fregnin aS slík
aftaka frost hafi ekki komiö þar í
mörg ár.
* * *
Af ástandinu í Kína er ekki mik-
iS að segja, vegna þess aö fréttirn-
ar sem þaðan berast eru mjög óljós-
ar og sumar aS minsta kosti sjáan-
lega óábyggilegar. ÞaS er þó áreiS-
anlegt að Breta-stjórn álítur aS
breskir þegnar séu þar í mikilli
hættu og margir aSrir útlendingar,
sem eiga heima, eða hafast viS þar
í landi. Mörg herskip hafa þegar
veriö send til Kína og Bretar eru
aS senda þangað heilmikiS af her-
mönnum. Þó virSast flestir gera sér
enn góSar vonir um, að ekki muni
úr þessu verSa reglulegt stríS milli
Kínverja anarsr vegar en Breta og
fleiri þjóSa hins vegar. I Kína er
engin ein stjórn yfir öllu landinu,
heldur eru þar margir höfSingjar
og flokkar, sem berjast um völdin
sín á milli, en óvildin til útlending-
anna virSist vera var í landi mikil
og almenn og ef til vill geta allir
flokkar orðiS samtaka í því aö
herja á útlendingana til að koma
þeim burtu og sýnist ekkert ólik-
legt, að hér sé sú alda risin, sem
fyr eSa síöar gerir útlendingum ó-
mögulegt að hafast við í Kína, eöa
ekki á sama hátt og veriö hefir, því
sjálfsagt hafa þeir verið þar tölu-
vert ráðríkir.
Manitoba-þingið.
ÞingiS var sett kl. 3 á fimtudag-
inn í vikunni sem leiS á vanaleg-
an hátt. Er þetta i sjötta sinn, sem
þingiS mætir síSan síSustu fylkis-
kosningar fóru fram og veröur
þetta í síöasta sinn sem þingiS kem-
ur saman fyrir næstu almennar
fylkiskosningar. Hinn nýi fylkis-
stjóri T. A. Burrows, setti þingiS
og las hásætisræðuna, sem er á
þessa leiö:
Herra f orseti og þingmenn:
Um leiS og eg býö yður vel-
komna á þetta þing, sem er hiS
sjötta þing síöan almennar fylkis-
kosningar fóru fram i seytjánda
sinn og sem er fyrsta þingiÖ, sem eg
set, síSan eg var skipaður fylkis-
stjóri, þá vil eg lýsa yfir ánægju
minni yfir því, að taka þátt í hinu
þýðingar mikla verki, sem fyrir yö-
ur liggur, og eg vona að með að-
stoö ráöherra minna og yöar allra,
auðnist mér að standa þannig í
stöðu minni, meÖan eg er fylkis-
stjóri, að öllum fylkisbúum megi aö
sem mestu gagni veröa. Eg er ]>ess
fullviss, að þér gegnið skyldum yS-
ar viturlega og samvizkusamlega og
þannig, aS alt fólk í Manitoba njóti
þar góSs af.
Eg er þess fullviss aö eg mæli
vilja alls fólks í Manitoba, þegar eg
lýsi yfir því, að vér tökum meS á-»
nægju höndum saman við öll hin
fylkin í Canada, aS bjóða hinn nýja
landstjóra, Willingdon greifa, hjart-
anlega velkominn og lýsi ánægju
vórri yfir því, aS maður, sem jafn
ágætlega hefir reynst annarsstaöar í
brezka veldinu, hefir af hans há-
tign, konunginum, veriS valinn til
aS gegna því þýðingar mikla em-
bætti aS vera landstjófi í Canada.
ÁstæSa er til aö vera þakklátur
fyrir að efnahagur fólksins í fylk-
inu hefir farið batnandi. Uppker-
an í fylkinu árið 1926 vár framúr-
skarandi mikil. Þótt veöráttan í
haust væri mjög óhagstæö, varð þó
árangurinn af jarðyrkjunni all-góÖ-
ur, nema í miShluta fylkisins norö-
anverðum og einstöku staö í öSrum
hluturn fylkisins. FramleiÖsla
mjólkurafurða hefir náö meiri við-
urkenningu. Mér, eins og yður, hef-
ir veriS það ánægjuefni, að veita
eftirtekt hversu mikið hefir þótt
koma til griparæktar vorrar, mjólk-
urafuröa og annarar framleiSslu af
búum vorúm á Royal sýningunni í
Toronto, vetrar-sýningunni í
Ottawa, og fylkissýningunni i Ont-
ario, sem haldin var í Guelph.
“The Industrial Development
Board of Manitoba,” sem stjórn
mín hefir komiS á fót, hefir unnið
ágætt verk í samráSum viö Winni-
peg bæ og yiÖskiftaráðið í Winni-
peg. Skýrsla þessarar nefndar sýn-
ir Ijóslega, aS á árinu 1926 hefir
iönaður af ýmsu tægi stórkostlega
aukist í fylkinu.
Stjórn mín mun á þessu þingi
leggja fyrir yður frumvarp til laga,
er að því miSar, að auka aðal at-
vinnuveg fylkisins, landbúnaðinn og
eru þar í innifaldar ráSstafanir i þá
átt að byggja upp og rækta sem
mest af akuryrkjulandi í fylkinu,
sem enn er óræktaÖ. Þess var getiS
þegar siSasta þing kom saman, að
stjórnin heföi i hyggju, aS kynna
sér nákvæmlega hvað til væri af
óunnu, en ræktanlegu landi í fylk-
inu, með því augnamiði, að fá land-
ið bygt og ræktaö. Þetta hefir nú
veriS gert, og verSur skýrsla þeirra
sem málið hafa haft meö höndum,
lögð fyrir ySur, ásamt þeim ráSum,
sem á henni eru bygð, og liklegust
þykja til aö koma því í framkvæmd
að landiS sé bygt og ræktað.
Stjórn min ætlar sér að gera ráð-
stafanir í þá átt aS kynnast sem
bezt ' starfsaSferöum þeirra af
Evrópu þjóðunum sem keppa viS
oss um^sölu afurða sinna á Bret-
landi og vonar hún, aö sú þekking
megi lejSa til þess, að framleiSsia
vor og afurÖir landbúnaðar vors,
]x)li betur samkepnina við aðra,
heldur en veriÖ hefir.
MeS það fyrir augum að koma í
veg fyrir atvinnuleysi vissa tíma
ársins, ætlar stjórn min að leyta sér
sem nákvæmastra upplýsinga viö-
Víkjandi öllu því sem að iÖnaÖi vor-
um lýtur. ÞaS er mjög áríðandi aö
alt sem þessu viðkemur sé rannsak-
að sem vandlegast, því það er afar
áríöandi aS iönmálum vorum sé
þannig hagað aS hann megi veröa
fylkisbúum aS sem mestu og bestu
liði. Þegar um er aS ræða iÖn-fyrir-
tæki vor, þau er ekki snerta bein-
línis landbúnaðinn, en eru þó bygS
á náttúruauÖlegS fylkisins, þá er
fyrst og fremst aö minnast pappírs
verksmiðjunnar í Pine Falls, viS
Winnipeg ána, sem er fyrsta verk-
smiðja, þeirrar tegundar, frá Ont-
ario til Britsh Columbia. í sam-
bandi viS þá verksmiðju er bær
bygður með öllum nútímans þæg-
indum. MeS verksmiðju þessari er
stórt spor stígiS í þá átt aS auka iðn-
aSinn í Manitoba.
Stjórn min hefir eins og áður
haldið frant þeim réttindum sinum,
aS fylkinu bæri full yfirráð yfir sín-
um eigin náttúruauðæfum, svo þaS,
geti sem bezt notiS hagnaöarins af
þeim. ÞaS sem stjórn mín hefir gert
í þessa átt hefir samt engan árangur
borið og sömuleiöis' sú krafa aS
fylkiS fengi umráð yfir skólalönd-
um innan sinna takmarka og þeim
peningum, sem þar til heyra. Hef-
ir sambandsstjórnin neitað þessu af
þeirri ástæðu aS hún áliti réttast að
taka þetta mál fyrir alt í einu.
Stjórn min hefir nú stungiS upp á
því viS sambandsstjórnina, aS þetta
mál sé lagt fyrir gerðardóm, sem
báðar stjórnirnar komi sér saman
um.
Meöan á þvi stendur að mál þetta
sé til lykta leitt, verða bæði sam-
bandsstjórnin óg fylkisstjórnin í
Manitoba að hafa hönd í bagga
með málmtékju og annari náttúru-
auðlegS fylkisins og verSur nú lagt
fyrir yður það, sem stórninni sýnist
ráSlegast í þessu efni, eins og sakir
standa.
ÞaS sem verið er aS gera á þeim
svæðum, þar sem málmar hafa hafa
fundist í fylkinu, gefur ástæSu til
aS ætla aS málmtekjan verði mikil
og hafi stórkostlega þýöingu fyrir
feyggingu og auðlegS þessa fylkis.
Þær áðstafanir, sem þér gerSuS á
siSasta þingi, þar sem þér fóluö
stjórninni að ábyrgjast skuldabréf,
sem varið væri til að byggja járn-
brautir á námusvæðinu austan viS
Winnipeg-vatn og norðan viS The
Pas, hafa haft mikla þýðingu í þá
átt að auka framkvæmdir á þessum
svæðum og álit á þeim.
ÞaS er búist við því að sam-
bandsstjórnin haldi nú hiklaust á-
fram með byggingu Hudson-flóa
brautarinnar samkvæmt loforði
sinu þegar sambandsþingiS kom
saman fyrir ári síðan, og að verkinu
verði hraðaS svo, að brautin verði
fullgerð alla leið til sjávar, á þessu
ári. Hefir þetta afar mikla þýðingu
fyrir Vestur-Canada og landið í
heild sinni.
Eitt af því sem stjórn mín er aS
leggja sig fram um að umbæta, eru
heilbrigðismál fylkisins, að koma á
því fyrirkomulagi í þeim efnum,
sem haldbest sé og öllu fólki í fvlk-
inu sem hagkvæmast og gagnlegast,
svo heilbrigðismál fylkisins megi
komast í sem best horf. Eg hefi trú
á því að þetta megi hepnast svo að
hið mikla tjón sem af veikindum
leiöir, verSi minna og líSan fólksins
betri, aS svo miklu leyti sem það er
mögulegt.
Eitt af þeim málum, sem lögð
verSa fyrir ySur að athuga og til
aS ráða fram úr, er breytingar á
skattalögunum, þar sem fariS er
fram á aö skattarnir verSi lækkaÖir;
einnig breytingar á vínlögunum, sem
miða aS því að hægt sé að hafa
meiri stjórn á sölu áfengra drykkja;
lög viðvíkjandi illgresi, lög viðvíkj-
andi námum. Einnig breyting á
/)inglögum, þannig aö þingmaður, er
skipaður er ráðherra, þarf ekki, af
þeim ástæðum, aS ganga aftur til
kosningar í annaS sinn, eins og verið
hefir. Einnig veröur lagt fyrir ySur
frumvarp þess efnis, að leitaS' sé
almennra atkvæða um breytingar á
vínsölulögunum, viÖvíkjandi sölu á
bjór.
Fjárlagafrumvarp fyrir áriS sem
endar 30. apríl 1928, verSur lagt
fyrir yöur, þar sem gætt er allrar
sparsemi, án þess þó að nauÖsynleg-
ar framkvæmdir þurfi aS líöa fvrir
það.
Eg er þess fullviss aS þer athugið
og ráSið fram úr þeim vandamál-
um öllum, sem fyrir liggja, eins vel
og samvizkusamlega eins og bezt
má vera og biS guð aS blessa vSiw
og starf yðar.
Þegar hásætisræðan var lesin og
þingiö sett, var þingfundi frestaS til
mánudagsins' hinn 7. febrúar.
Frá Islandi.
Reykjavák. 3. janúar 1926.
Látinn er hér í bænum Ársæll
■Gunnarsson kaupmaður, sonur
Gunnars kaupmanns Gunnarsson-
ar.
Heita má, að hláka hafi venð
um alt land alla jólavikuna. Var
áður kominn mikill snjór í flest-
um sveitum, en hefir nú að mestu
tekið upp í lágsveitunum, eftir
því sem fréttir herma.. Mikill
snjór var kominn á Hellisheiði
fyrir jól, en nú ganga bifreiðar
austur yfir fjall eins og um há-
sumar.
Látinn er nýlega Jóhann Möller
verzlunarstjóri Sameinuðu verzl-
ananna á Sauðárkróki. Hann var
sonur Jóhanns heitins Möllers
kaupmanns á Sauðárkróki og
kvæntur Þorbjörgu Pálmadóttur
prests á Hofsós.
Sektardómar fyrir bannlagabrot:
L. Rasmussen á ‘Hamri” dæmdur
i 500 kr. sekt; Guðmundur Jóns-
son, Bergstaðasrtæti 53, í 400 kr.
sekt, Ingvar Sigurðsson, Vegam.-
stíg, í 300 kr. sekt; Helgi Nikulás-
son, Hverfisgötu, í 300 kr. sekt og
Þórarinn Guðmundsson, Laugav.
111A, í 300 kr. sekt, allir fyrir
vínsölu. Þeir höfðu ekki verið
dæmdir fyrri. Hjörleifur Þórðar-
son frá Hálsi var dæmdur í 500
kr. sekt. Fundust þrjár áfengis-
flöskur í vörslum' hans, en annað
sannaðist ekki á hann. Fangels-
isvist er þeim dæmd til vara, svo
sem venja er til, ef sektirnar eru
ekki greiddar.
Félag Iðnaðarmanna hér í bæn-
um, hefir búið sér til fundarsal á
efstu hæð Iðnskólans. Er salur-
inn uppi undir súð og að öllu í
ramíslenzkum baðstofustíl. Mik-
ill útskurður er yfir dyrum og að
baki stjórnarsætum. Hefir Rík-
harður Jónsson skorið út en Sig-
urður Halldórsson trésmíðameist-
ari að öðru leyti séð um fram-
kvæmd verksins. Munu allir
þjóðlegir menn kunna vel við sig
í þessum fundarsal. Gísli Guð-,
mundsson gerlafræðingur er nú
formaður Iðnaðarmannafélagsins.
Hefir það lengi verið eitt af merk-
ustu félögum í bænum og er enn
og á vonandi. eftir að vinna enn
mikið og gott verk um að lyfta
þeirri þörfu stétt.
Látinn er í Kaupmannahöfn
Jakob Gunnlaugsson stórkaup-
maður, einn hinna kunnustu stór-
kapmanna þar, er viðskifti hafa
rekið á íslandi.
Aðfaranótt annars jóladags féll
aur- og grjótskriða á bæina á
Steinum undir Eyjafjöllum, tvö
býli, og braut niður bæði bæjar-
og útihús. Fólk bjargaðist und-
an með naumindum og búpeningi
varð og jargað með mklum erf-
iðismuu. Hefir tjón orðið mjög
mikið af skriðunni. Innanstokks-
munir nálega allir gjöreyðilagðir,
og heyin sömuleiðis, auk húsanna.
Þá'er og mikill hluti túnsins eydd-
ur og sömuleiðis stór skák úr engj-
um. Tugir manna hafa síðan
unnið að því daglega að grafa í
bæjarrústirnar.
Jón Þórðarson. rennismiður,
Fljótshlíðarskáld, sem hann var
oft kallaður, dó hér í bænum á
jóladag.
Látin er hér í bænum frú Guð-
rún Jónsdóttir, kona Magnúsar Ól-
afssonar ljósmyndara, merk kona
og mikilhæf. Sex eru börn þeirra
hjóna, dætur tvær og synir fjórir,
þar á meðal ólafur ljósmyndari og
Karl læknir á Hólmavík.
Látinn er nýlega Jakob Þor-
steinsson áður bóndi á Hreða-
vatni í Norðurárdal, bróðir þeirra
Bjarnar bónda í Bæ og Kristleifs
bónda á Stóra-Kroppi, í beinan
karllegg kominn af séra Snorra
gamla á Húsafelli. Fróðleiksmað-
ur og greindur prýðilega var Jak
ob heitinn, svo sem hann átti kyn
til. Kvæntur var hann Höllu
Jósdóttur, systur Jakobs heitins,
bónda á Varmalæk, og er látin
fyrir nokkrm árum.—Tíminn.
Reykjavk, 8. janúar 1927.
Sæsíminn slitnaði á gamlárs-
dag, skamt fyrir sunnan Færeyj-
ar. Er talið að það sé í ellefta
sinni sem hann slitnar, síðan lagð-j
ur var. Loftskeytastöðin hefir!
annast sþeytasendingar sðan.
Stórbruni varð hér í bænum á
gamlárskvöld. Brann til kaldra
kola húsið nr. 45 við Skólavörðu-
stíg, næsta hús við skólavörðuna,
stórt einlyft timburhús með háu
risi og kvisti, eign Geirs Thor-
seinssonar útgerðarmanns, sem
og bjó í húsinu með fjölskyldu
sinni. Eldurinn kviknaði á ell-
efta tímanum, fyrst í jólatré og
magnaðist ótrúlega fljótt, þó að
í fyrstu virtist vel viðráðanlegur,
er að var komið. Óx eldur og reyk-
ur með svo skjótri sVipan, að ekki
mátti tæpara standa, að tækist að
bjarga börnum úr brunanum. Og
úr íbúð Geirs varð engu bjargað
öðru en kápu, sem gripið var til
utan um eitt barnið um leið og
það var borið út. Tvær ibúðir
voru í kjallaranum og þaðan varð
nokkru bjargað.—Geir Thorsteins-
son mun hafa vátrygt, en ekifi þeir
er bjuggu í kjallaranum.
Skemdir urðu af vatnavöxtum I
Borgarfirði í jólahlákunni. Mest-
ar urðu skemdir á vegi yfir mýr-
arsundið vestan Ferjukots. Var
vegurinn upphækkaður þar mjög
á löngu svæði og brotnaði þar
skarð í svo að öll umferð teptist.
Kaupfélag Eyfirðinga hefir
keypt frystihúsið á Oddeyrar-
tanga, sem áður var eign samein-
uðu verzlananna. í því hefir ver-
ið fryst kjöt til útflutnings und-
anfarin haust.—ITíminn.
Einkennileg málaferli.
Nýlega gerði Jónas Sveinsson,
læknir á Hvammstanga, kviðslits-
skurð á þurfamanni einum þar
nyrðra og jafnframt, eftir sam-
komulagi við hann, svonefnda
Steinachs-aðgerð til yngingar á
fólki. Er sú aðgerð hér ýmsum
kunn af umtali og nokkrum deil-
um, sem um slík mál hafa staðið,
en J. S. hefir reynt hana áður að
minsta kosti tvisvar. Varð hún
árangurslaus eða lítil í annað
skiftið, en hitt skiftið fór svo, að
gamall maður, sem hún var gerð
á. gifti sig skömmu á eftir. Um
þennan þurfamann, sem hér um
ræðir, fór þannig, að hann virtist
allur yngjast upp, þó kominn væri
á áttræðisaldur og allhrumur
f.vrir uppskurðinn, að sögn, og
gerðist all-umsvifamikill og nokk-
uð kvensamur. Þóttust þeir, sem
höfðu hann á vist, þurfa að fá
hækkað meðlag hans af þessum
sökum ýmsum, en hreppsnefndin
neitaði að borga. Hinsvegar áleit
hún, að rétti maðurinn til þess að
bera aukinn kostnað af auknu lífs-
fjöri mannsins, væri sá, sem gef-
ið hefði honum aftur þetta fjör,
óbeðið af “réttum hlutaðeigend-
um”, sem sé læknirinn. Hefir hún
því stefnt lækninum til þess að fá
hann dæmdán til þess að borga
með fyrverandi sjúklingi sínum
300 kr. á ári, þann tíma, sem á-
hrif læknislistar hans eigi enn þá
eftir að verka á hann og halda
honum lifandi. Málið er enn óút-
kljáð. — Lögr.
0r bœmim.
Mr. C. Johnston skáld, liggur um
þessar mundir veikur á Cook
Countv Hospital, Chicago. 111. Er
mælt að sjúkdómur hans sé brjóst
tæring.
Athygli skal hér með dregin að
auglýsingunni frá West End Social
Club, um Carnival og grímudans,
.sem haldinn verður i Goodtempl-
Sigurmerki
Gefið sem viðurkenning fvrir
meðferð á sjónleik við samkepni
vestur-íslenzkra leikflokka. Gef-
andi Ólafur Á. Eggertsson.
ara húsinu á Sargent, fimtudags-
kveldið hinn 17. þ. m. Verða þar 4
verðlaun veitt fyrir skrautlegustu
búninga. Dómnefndina skipa Dr.
A. Blöndal, Miss A. Johnson og
Mr. O. Eggertsson. Agætis músík
verður um hönd höfð og má óhætt
reiða sig á beztu skemtun.
Látin er að heimili sinu í Sandy
Hook, Man., þann 25. jan. Mrs.
Signý Vilhjálmsdóttir Sigurdsson,
Ekkja Sveins Sigurðssonar, sem lát-
inn er fyrir nokkrum árum síðan.
Signý heitin \ar ættuð úr Norður-
Þingeyjarsýslu á íslandi.
Hennar mun minst síðar.
Þann 16. jan. andaðist að heim-
ili sínu á Söndum í Mikley, Hecla
P. O. Man., Sigurlín Halldórsdótt-
ir Sigurgeirsson, kona Jóns G. Sig-
urgeirsson. Mun hennar minst síð-
ar.
Látin á Betel, 24. jan. síðastl.
Elízabet Jónsdóttir Guðmundsson,
frá Riverton, ættuð úr Laugadal í
Húnavatnss. fór hún ásamt fyrri
manni stnum Sigurði Friðrikssyni
til Ameríku og settist að í Nýja Is-
landi, en siðar i Selkirk. Þar misti
hún mann sinn. Siðar giítist hún
Birni Guðmundssyni fyrv. pósti,
fluttu þau síðan til Riverton. Misti
hún mann sinn þar 1921.
Dóttir hennar af fyrra hjóna-
bandi var Ósk kona Ármans Jónas-
sonar i Rivertoií, dó hún árið 1916.
—Elízabet var vel látin kona og
góðum hæfileikum gædd.
Mrs. Skúli Sigfússon frá Mary
Hill, Man. var stödd í borginni fyrri
hluta vikunnar.
Kristín Gunnlaugsson heitir ung
stúlka frá Minnesota, sem virðist
vera að vinna sér mikið álit sem
' söngkona. Hún er dótturdóttir Sig-
urbjörns Hofteig, en foreldrar
hennar eru þau Mr. og Mrs. Sig-
urður Gunnlaugsson t Montevideo,
Minn, og er Miss Gunnlaugsson al-
in upp þar í grendinni. Miss Gunn-
laugsson var mjög sönghneigð strax
á barnsaldri og lærði hún söng t
Minneapolis og víðar, en fór svo til
ítalíu til að fullkomna ■sig t list sinni.
t ellefu mánuði samfleytt stundaði
hún nám þar af miklu kappi og tók
tvær lexíur á hverjum degi. Nú er
hún farin að syngja opinberlega og
þvkir ntjög mikið til hennar konta,
eftir því sem blaðafregnir segja. En
til þess að geta sungið með ítölsk-
um söngflokki, þar i landi eða ann-
arsstaðar, varð hún að skifta um
nafn. og er nú nefnd Leonita Lan-
zoni. Það er engum vafa bundið að
Miss Gunnlaugsson eða öðru nafni
Leonita I^anzoni er gædd prýðileg-
um sönghæfileikunt og er sennilcgt
að hún eigi eftir að verða mikil
söngkona og fræg.