Lögberg - 23.06.1927, Blaðsíða 7

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 23. JÚNÍ 1927.
Bl». 7
Nútíðarkonan.
Eldri kynslóðinni nú á dögum
verður um fátt tíðræddara en nú-
tíðarkonuna. Gætir þessa ekki
einungis hér heima, heldur og um
heim allan, eins og sjá má af cr-
lendum glöðum og bókum. Og
ekki eru þær allar hlýlegar kveðj-
urnar, sem gamla fólkið sendir
henni, nútíðarkonunni.
Hér heima er henni fundið það
til foráttu, að hún sé óþjóðleg.
Þeim fjölgi óðum, er leggi niður
hinn þjóðlega og fallega ís-
lenzka búning, eru það peysu-
fötin, sem þeir kalla svo. Frá
mínu sjónarmiði séð væri enginn
skaði skeður, þó að peysufötin
hyrfu með öllu úr sögunni. Ber
margt til þess. Það fyrst, að ef
vel er að gáð, eru þau alls ekki
íslenzk og geta því vart þjóðleg
kallast. Þau munu að töluverðu
leyti sniðin eftir frönskum fyrir-
myndum. — Sjaldnast mun og
nokkuð af efni þeirra vera ís-
lenzkt að uppruna. Væri þó alt
þetta afsakanlegt, ef fötin hæfðu
vel íslenzkri veðráttu, en því fer
fjarri að svo sé. Þau eru skjól-
lítil, og afaróþægilegur búningur
í hvassviðri, svo og úrkomu allri.
Af þvi að eg hygg, að af formæl-
endum peysufatanna séu karl-
menn í miklum meiri hluta, vildi
eg ráðleggja þeim hinum sömu að
klæðast í þau, þó ékki væri nema
eina dagstund, og fara út í mis-
jafnt veður í þeim. Segir mér svo
hugur um, að þeir muni ekki dá-
sama þau hástöfum að gönguför-
inni lokinni. Vafalaust er og það,
að peysufötin eru miklum mun ó-
hollari en kjólbúningur.
Hvers vegna hafa karlmennim-
ir lagt niður íslenzka fornbún-
inginn? Hví skrýðast þeir ekki
litklæðum lengur? Skyldi ástæð-
an vera sú, oð skartmenn séu úr
sögu horfnir? Nei, glysgirni
skortir þá ekki, nútíðarmennina.
Og fegnir vildu þeir rtiargir
borðalagðir vera. Embætti, er
einkennisbúningur fylgir, hafa
löngum verið eftirsótt vara með-
al þeirra. Fornbúningur karla
lagðist niður af sömu ástæðu og
peysufötin eru að fara núna.
JVTargbreyttari störf mannsins
munu hafa sýnt, að hann var ó-
hentugur.
Verkahringur konunnar hefir
víkkað stórum hin síðari árin.
Fyrir 30-40 árum, eða þó skemra
sé tiltekið, munu stúlkur alment
ekki hafa átt annars úrkosta, ef
þær ekki giftust, en að verða
vinnukonur, sem kallað var.
Mentun fengu þær að heita má
enga. Stúlkubörn munu þá og al-
ment hafa verið alin upp með það
fyrir augum, að þær yrðu hlýðn-
ar og auðsveipar eiginkonur, er
timar liðu. Nú er þessu annan
veg farið. Markmið nútíma upp-
eldis stúlkna er að gera þær
sjálfbjarga. Ber og þegar mikið
á, hvað konur nú á dögum eru
einarðari og frjálslegri í fram-
göngu en áður hefir átt sér stað,
ef marka má ummæli gamla
fólksins.
Þá er nútímakonunni legið á
hálsi fyrir það, að hún hefir lát-
ið skerða hár sitt. Raunar er það
ekki nema örlítið brot kevnna hér
á landi, er snoðkoll hefir. Eg á-
líi snoðkollinn eitt af talandi
táknum hins aukna sjálfstæðis
konurnar. Er hvorttveggja, snoð-
kollurinn og einfaldari búningur,
eðlileg afleiðing brejrttra starfa
kvenþjóðarinnar. Helsta mótbár-
an gegn stutta húrinu er sú, hvað
það sé Ijótt. En gæta ber þess,
að langt hár getur líka verið
Ijótt. Fegurð hárs fer sem sé
ekki alt af eftir lengd þess. Aft-
ur á móti nýtur fallegt höfuðlag
sín ágætlega með stutta hárinu.
Annars hefir það oft vakið undr-
un mína, er eg heyri karlmenn
andmæla snoðkollinum, að hlut-
aðeigandi skuli ekki hafa hár nið-
ur á herðar og skegg niður á
bringu. Hvers vegna svifta þeir
sjálfa sig fegurð langa hársins?
Skyldi ástæða þeirra vera sú sama
og konunnar með snoðkollinn, að
þeim þyki langt hár vera til
tafar?
Fjarri fer það, að eg með lín-
um þessum sé að syngja lof öllu
þvi, er til okkar flyzt af erlendri
menning, en fái ísland ekkert
lakara frá henni en “snoðkolla”
og “stutta kjóla”, held eg að ís-
lenzku þjóðerni sé borgið í bráð
og lengd.
—Vísir. J. Þ.
TIL STEPHANS G—
Enginn megnar, uggir mig,
andá þinn að vega—
svona Fjalla-fossinn þig
fæddi dásamlega.
Orðabók, sem aldrei þraut,
í þér búa kunni;
þína enginn þekti braut
þá í tilverunni.
Nóttin svört þá setti inn,
saztu við að skrifa;
þeir sáu starfið, Stefán minn,
stórverkin þau lifa.
Nú hefir þú í hálfa öld
hörpuna látið drynja;
þegar lífsins kemur kvöld
Klettafjöllin stynja.
Við rætur þeirra rakstu starf,
raun og gleð'i barstu,
en ást til landsins aldrei hvarf,
í anda heima varstu.
Helzt mér segir hugurinn,
þó hér sé langt til alið,
í útlegð hafi alt af þinn
innri maður dvalið.
Þú hefir margða bygt þér brú
og beitt svo fyrir skerið,
en hillan þín var heldur sú
að hafa á Garði verið.
1 þig var oft nartað nóg,
en neitt ei á þig tekið,
hefirðu samt í hægð og ró
hleypidóma rekið.
Hefir oft þitt hitnað blóð
og hrelling sár að vinna,
en þá kom Helga’ og hjá þér
stóð
í hruni tára þinna.
Væri það mínu valdi í,
vildi eg þig yngja,
að þú mættir alt af ný
úrvals ljóðin syngja.
för
Þín er lífsins leiðar
letruð stóru nafni.
Þegar úr hinztu heldur
hafðu Krist í stafni.
vor,
O. G.
Bætir Fljótt Heilsuna
og Eykur Lífsþróttinn.
Síðastliðin 35 ár hafa millíónir
manna og kvenna fullkomlega
reynt það, að Nuga-Tone er undra
meðal, sem bætir heilsuna og
^k*ur,-*u^nað og Það sem
í;ieflr gert fyrir mikinn
tjolda folks, það getur það líka
gert fyrir þig( ef þú notar það
rettilega.
Nuga-Tone a engan sinn líka í
þvi, að gera blóðið rautt og heil-
brigt, styrkja taugarnar og vöðv-
ana og byggja upp líkamann að
ollu leyti. Ef þér líður illa, nýt-
ur ekki hvíldar á nóttunni og ert
að missa kraftana, þá reyndu
Nuga-Tone í 20 daga, og ef þér
liður þá ekki miklu betur, ert
atyrkari, frískari og ánægðari og
ahugasamari, þá skilaðu því sem
eftir er og þér verður skilað pen-
ingunum._ Til að komast hjá öll-
uni yonbrigðum, þá vertu viss um
að fá Nuga-Tone.
Minningar.
Eftir Björn Jónsson.
(Framh.)
Svo kom, að mig minnir, ári síð-
ar, eða 1890, séra Jón Bjarnason
enn til nýlendunnar, til að jarð-
syngja Jón heit. ólafsson læknir.
Það finn eg heldur ekki í bygðar-
fréttunum í Almanakinu. Söfn-
uðurinn hefir líklega kallað hann
eða Jón Einarsson, sem mig minn-
ir að hér væri um þær mundir,
því Jón sál. sagði mér, að ef hann
gæfi nokkrum lækningabækur
sínar, þá væri það Jón Einarsson,
því hann væri sá eini hér, sem
hefði gagn af þeim; honum var
vel til Jóns. Eg hygg að Jón ól-
afsson hafi 'verið brjóstgóður
maður og vinur vina sinna.
Það var farið að hausta; þeir
fóru ekkert í vinnu þessir eldri
bændur, þurftu þess ekki. Eg var
að reyna að stinga skurð í kring
um heystakk minn, sem stóð úti
á enginu. Þegar við vorum bún-
ir með heyskapinn, þá fór eg að
hugsa um að byggja; byrjaði á
að höggva viðinn og bera hann
saman; afréð eg að byggja fjós
fyrir sex kýr. Það gekk seint
fyrir mér einum, og svo var ekki
tiútt um að mér leiddist einlífið,
eg var norðaustastur af öllum
búendum. Mér fanst eg vera
kominn út í afréttir, og fór að
kveða með Kristjáni; “Nú er horf-
ið Norðurland, og nú á eg hvergi
heima”. Þá fór eg að hugsa um
fjöllin mín, sem eg saknaði svo
mikið, fékk sjaldan bréf frá konu
minni og fanst eg hálfgert vera
búinn að missa hana í hringiðu
stórborgarinnar \yinnipeg. En
við þessar hugleiðingar rankaði
eg við mér og fór nú að herða mig
og dusta af mér ólundina. Eg
var nú langt kominn með annan
vegginn og flutti mig yfir á hinn,
þá varð mér litið upp og sá ' tvo
svarta Indíána sitja á hestbaki
þarna rétt hjá mér, og ygla sig og
gretta, liggja fram á hestsmakk-
ana, en reyna ekkert að segja.
Eg hræddist aldrei ólgusjó, hvað
voðalegur sem hann var, og ekk-
ert á landi heldur. En þarna varð
mér ákaflega hverft við, og bjóst
við öllu illu. Þeir drógu úr slíðr-
um eins og álnar langa, tvíeggj-
aða stinghnífa, og byssur, og fóru
eins og að ota þessu að mér. Þá
datt mér í hug að fá þeim nesti
mitt, sem var ekki ríkmannlegt:
brauð og smjör og eitthvað á
milli. í öryndis úrræðum hleyp
eg 'eftir þessu og fæ þeim. Þeir
stökkva af baki, taka við þessu
og rífa það í sig eins og gráðugir
úlfar, og gretta sig mikið meðan
þeir eru að gúlpa það, sem ekki
tók langa stund. Svo skánar sVip-
ur þeira og þeir fara að sýna mérj
byssur sínar og lagvopnin, ogj
benda 1 austur að háum skógar-j
hóli, sem eg sá daginn eftir að'
tjöld stóðu undir. Svo stigu þeir
á bak og héldu leiðar sinnar.
Eg'var þarna mílu vegai- frá F.
J. og enginn nær. Eg kom heim
í fyrra lagi, og var hálflas'inn af
því, hve hverft mér. hafði orðið
við; bað eg Freystein að koma
með mér daginn eftir, og vildi
hann ekki gera það. Samt fór eg
aftur, og litlu seinna en fyrri
daginn fór á sömu leið og áður,
en nú hafði eg með mér meiri
mat, og við það urðu Indíánarnir
heldur hlýlegri í viðmóti og á
svipinn. Þegar eg kom til Frey-
steins, sagði hann mér fljótt, að
e'inn Indíáninn hefði komið til sín
og verið með byssu; sýnir hann
svo F. J. byssuna, tekur skothylki
úr vasa sínum og lætur í hana,
réttir Freysteini, sem við henni
tekur og hleypir af skotinu sam-
stundis; hinn hleður fimm s'inn-
um byssuna og F. tekur við henni
og hleypir af jafnharðan; þá
hafði dökki maðurinn grett sig
mikið. Næsta dag fór eg ekki og
kom þá enginn til F. J. Kristin
var ósköp hrædd.
Svo fór eg daginn eftir, og
seint um kvöldið að gá að tjöld-
unum, sem þá voru horfin, og
allra handa dýrabein lágu þar
eftir. Við skírðum hólinn Indí-
ánahól og vatnið þar hjá Indí-
ánavatn.
Hvergi gátum við fengið plóg,
til þess að plægja í kring um hey-
in með, svo eg misti, heyið mitt
er eg átti úti á sléttunni, og Frey-
steinn misti það, sem brunnið gat
af kofanum. Þar fóru strigaföt,
sem eg átti. Hér sannaðist þó
það, að “betri er húsbruni en
hvalreki á fyrsta ári’
Þegar heyskapurinn og fjósið
var búið, byrja eg að grafa kjall-(
ar, 12 fet á annan veg og 14 fet
á hinn; gref eg hann 5 fet á dýpt,
set svo bjálka-grind alt í kring og
fylli alt upp með mold og torfi,
refti svo yfir og tyrfði alt þakið.
Þetta varð heit baðstofa, en lítil.
Um veturinn setti eg bjálkagrind
í kring, eins og húsið átti að vera,
14 á breidd og 20 á lengd; dyrn-
ar á húsinu voru á móti kjallara-
dyrunum.
Þegar eg var búinn að mestu
með kjallarann, fór eg og keypti
mér tvær kýr, á 40 dali hvora, og
kom þeim fyrir við bakdyrnar á
fjósinu. — Þegar þetta var búið,
kemur Bjarni Þórðarson og segir
mér, að kona mín sé komin til
Shellmouth, Helgi hafi komið
með hana til Birtle og svo feng-
ið enskan mann til að sækja hana
þangað.
Það veit enginn nema sá, sem
reynir, hve sárt það er að vera
ekkill; eg kenni í brjósti um ekkl-
ana. — Það var sannur fögnuður
fyrir mig, að fá konu mína og
blessuð börnin til min. Eg átti
ávalt mjög bágt með að vera
einbúi eða “baslari”, eins og við
hér í Vesturheimi nefnum það.
Guð sá líka, að ekki var gott, ‘að
maðurinn væri einsamall, og því
skóp hann honum meðhjálp. Og
Guð skóp mér einnig meðhjálp,
eða vísaði mér leið yfir langa og
erfiða leið þangað sem hana var
að finna. Þegar eg sá að eg gat
boðið stúlku viðunanlegt heimili,
lagði eg leið mína fram í fjöll á
aðra þingmannaleið í þann sælu-
dal er mina meðhjálp hafði fóstr-
að og fékk þar þá aðstoð er með
mér hefir lifað hamingjusamlega
í 46 ár. Við höfum eignast 11
mjög mannvænleg börn; þrjú dóu
ung, eitt dó á fjórða ári og eitt
átján ára; sex eru á lífi, fimm
gift og sterk-efnuð, en hið sjötta
býr á föðurleifð sinni. Við höf-
um liðið saman blítt og strítt, og
og öðlast sigur, að lokum komin í
allgóð efni, nóg til æfikvöldsins,
góðum guði sé lof.
Þegar eg frétti um komu konu
minnar,#fékk eg Bjarna Stefáns-
son með uxapar og vagn, til að
sækja hana og börnin til Shell-
m°uth, og tók það tvo daga.
Meðan eg var að klára kjallar-
ann, urðum við að sofa í fjósinu,
og fyrsta nóttin, sem við sváfum
þar var sú næsta á undan fyrsta
vetrardegi 1886. Eftír að við
fluttum í kjallarann, leið okkur
vel. — Þegar Gr'ímur og kona
kona komu, gróf hann sér kjall-
ara nálægt okkur, og bjuggu þau
í honum fyrsta veturinn. Dróg-
um við okkur þá oft saman í mínu
lághýsi og spiluðum okkur til
skemtunar kvöld eftir kvöld, og
ekki man eg eftir í Ameriku betri
og skemtilegri, tíma' en einmitt
þenna vetur. — Eg er kominn á
þá skoðun, að bezt sé að vera fá-
tækur, því þá losast maður víð
alla mammonshyggju, sem upptök
á að ýmsu því sem misjafnt er.
Ingimundur Eiríksson var hjá
okkur nokkurn tíma seinni part
vetrarins. Þeir voru að tegla
tré og byggja saman hús sín
Grímur og hann. Ingimundur
'amBijfc
Framúrskarandi
<<Hörunds-sérfræ8ingur,,
í tveggja þumunga öskju.
Greiðið No. 1 atkvæði
með
Gísla Sigmundssyni
þingmannsefni íhaldsflokksins
í Gimli kjördœmi
Hann fylgir fram:
Afnámi aukasveitar skattsins til fylkisstjórn-
arinnar. Krefst stóraukinna vegafcóta í kjör-
dæminu og annarsstaÖar á milli vatnanna, á-
samt auknu fjárframlagi úr fylkissjóÖi til al-
þýðuskólanna.
OSKIÐ ÞER EFTIR LOFORÐUM
eða FRAMKVŒMDUM?
Hoo.W. J. MIJOR
iBæði1 Liberal flojikuriiin 'ög ^onservatívi
flokkurinn lofa því, að brúka mikla peninga,
en jafnframt lofa þeir að lækka skattana.—
Getið þér séð nokkurt samræmi í því, að
auka útgjöldin og minka tekjurnar?
Bracken stjórnin hefir komið fylkinu á
traustan grundvöll fjárhagslega. Látið ekki
bruðlunarsemina aftur eyðileggja það þarfa-
verk.
Coi. R. Burritt,D.C.Q.
Bracken hefir komið Greiðið atkvœði
Manitoba á fœturnar
Búskapur er nú í góðu lagi.
Innlög í bankana hafa stór-
um aukist. 33 ný iðnfyrir-
tæki hafa íbýrjað) og !37
stækkað um sig á árinu 1926
að eins. Tekjuhalla hefir
verið breytt í tekjuafgang.
stjórnarkostnaður hefir ver-
ið færður niður um nálega
'hálfa aðra miljón dollara —
Eina fylkið í Canada, sem
sýnir minni kostnað síðustu
fimm árin — og þar að auki
eru peningar lagðir í sjóð
til að borga skuldir fylkis-
ins, án þess að taka ný lán.
með
BRACKEN
þingmanns-efnum
nöfn þeirra eru prentuð
með grænum lit á
kjörseðlunum
og komið aftur
til valda
Bracken stjórnin
Sameinar fclkið
Það var almenn óánægja út
af flokkspólitiíkinni fyrir
fáum árum, sem gaf Brack-
enstjórninni tæifær'i til að
sýna kosti þeirrar stjórnar,
sem ekki er háð_ flokksbönd-
um, eða bundin við erfða-
skoðanir og loforð flokk-
anna. Þess vegna varð sú
stjórn sannur fulltrúi allra
fylkisbúa og gat, stjórnað
óttalaust og án sérdrægni,
enda hefir afleiðingin orðið
sú„ að með hyggilegum ráð-
um 'hefir stjórnin komið
Manitobafylki á þann veg,
sem liggur til framfara og
velgengni.
Hinni RÉTTU STJÓRN fyrir betri tíma
Blöð og bæklinga viðvíkjandi framkvæmdum
Bracken ^btjórnar'innar, getið þér fengið á
þessum
KOSNINGA SKRIFSTOFUM
Dr. E.W.Montgomery
Central
Portage og Main
Phone 88 980
North Winnipeg
874 Main St.
Ph. 56 023
1196 Main St.
Ph. 52 409
552V2 Selkirk Av
Ph. 55 407
South Winnipeg
759 Corydon Ave
Ph. 47 565
North Elmwood
182 Kelvin St.
Ph. 54 375
South Elmwood
341 Nairn Ave.
Ph. 54 721
Ladies’
Portage og Main
Ph. 89 941
var h'inn skemtilegasti og bezti
drengur. Við vorum að höggva
við til húsa og eldiviðar, og þeir
sem vagna og uxapör áttu, voru
fengnir til að draga að. Helgi,
Grímur og Þiðrik (allir áður
nefndir) drógu viðinn fýrir mig.
Eftir ár var farið að brjóta
land til akurs; eg hafði verka-
skifti við Grím, hann braut fyrir
mig fimm ekrur og eg hjálpaði
honum með hússmíði 'hans. Svo
braut Guðbrandur Narfason eina
ekru fyrir mig, B. Þórðarson aðra
og'Sigurður Eyjólfsson þá þriðju,
svo eg hafði þarna 8 ekru akur.
Björn Ólafsson plægði fyrir mig
garðstæði undir karftöflur og
aðra garðávexti.
Nú var eg orðinn matarlaus, og
þurfti að fara í kaupstað; Verzl-
unin var hætt í Shellmouth og
flutt til Langenburg. Helgi var
orðinn sjúkur, farinn til Winni-
peg og dó þar. B. D. Westman
stóð fyrir verzluninni í Larigen-
burg fytir Mrs. H. Jónsson., og
fór eg þangað. Eg var með 60c.
í vasanum og það hefi eg fátæk-
astur verið síðan eg var barn
Eg fór að kvarta um atvinnuleysi
við Bjarna, og eg sæi eftir að
hafa farið frá Winnipeg. Spurði
hann mig þá, hvort eg vildi fá at
vinnu, og kvað eg svo vera. Seg-
ist Bjarni þá þurfa að láta grafa
brunn, og skuli hann berga mér
50 cent á fetið vilji eg taka þaö
verk. Þetta þótti mér þá gott,
flýtti mér heim. Fór eg svo strax
daginn eftir og kom við hjá Jóm
Hördal; það eg Jón yngri að koma
til mín daginn eftir og klára
brunninn með mér. Það voru 12
mílur til Langenburg frá mér;
, kom þangað kl. að ganga tvö og
I byrjaði strax að grafa. Um kvold-
i ið var eg búinn að grafa á 12. fet,
því eg vann af kappi, og varð eg
að leggja mér sjálfur til mat og
áhöld. Daginn eftir kom Jón
I snemma. (Ári8 eftir vann J6n
kappgöngu í ’Winnipeg, mig minn-
j ir 90 mílur yfir daginn. og var
1 kynblendingur næstur honum).
Jæja, við grófum hálft sjötta fet
og daginn eftir klukkan tvö, var
brunnurinn búinn. Jón varð mér
ekki dýr, enda kunni eg ávalt vel
við þá feðga. Nú gat eg fengið
það sem mig vantaði án þess að
skulda; en sumir, sem skulduðu
allah veturinn, hefðu þó frekar
þurft þess. Jón er lifandi að
Lundar, Man., og Bjarni hér, og
vita þeir hvort ekki er satt.
(Framh. )
□iRDN

Er trygging fyrir góðri
endingu.
Vírarnir í aflgjafanum eru þýð-
ingarmikill hluti rafmagns elda-
vélarinnar. Til þess að tryggja
það að vélin reynist vel, þurfa
þeir að vera vel varðir.
McClary’s Speediron aflgjafinn
er vel varinn með loki úr steyptu
járni, sem hægt er að lyfta af.
Það ver vírana fyrir skemdum og
tryggir það, að aflgjafiffn endist
lengi og reynist vel. Áhöld eða
matur, sem dettur ofan á aflgjaf-
ann, skemmir hann ekki, þannig
varinn.
Hví ekki að nota sér þessi sér-
stöku hlunnindi? Sjáið hvernig
McClary’s rafeldavélarnar vinna
hjá viðskiftamanni yðar. Þar
eru stærðir, gerð og verðlag, sem
þér eruð ánægður með.
Rafmagns Eldavél
Skoðið einnig McClary’s A. & F. Electric Water Heater
og Fibreform Tank Cover.
Skoðið McClary^s Rafeidavélar
ásamt “Speed Iron” útbúnaði að
.55 WúiníppöHijdro, 1419
Street ss-59 ^princessst. 'la,n
Hydro þjónustan ábyrgist þessar eldavélar.

McClary’s Gas og Rafeldavélar
Seldar hjá Appliance Department
WINNIPEG ELECTRIC Company
Main Floor Electric Railway Chambers,
Cor. Marion og Tache, 1841 Portage Ave.
St. Boniface. St. James