Lögberg - 01.08.1929, Blaðsíða 4

Lögberg - 01.08.1929, Blaðsíða 4
Hid. 4. LÖGBERG FIMTUDAGINN 1. ÁGÚST 1929. ICogberg Gefið út hvern fimtndag af The Col- umhia- Press, Ltd., Cor. Sargent Ave. og Toronto St., Winnipeg, Man. Talsímar: 86 327 og 86 328 Einar P. Jónsson, Editor Utanáskrift blaðsins: The Columbia Press, Ltd., Box 3172 Winnipeg, Man. Utanáskrift ritstjórans: Editor Lögberg, Box 3172, Winnipeg, Man. Verð $3.00 um árið. Borgist fyrirfram. The “Lögberg” is printed and published by <> The Columbía Press, Limited, in the Columbia Building, 695 Sargent Ave., Winnipeg, Manitoba. Hreinskilni og sannleiksáát heimfararnefndarinnar 1 síðustu Heimskringlu birtist eitt dásemdar- verkið enn frá penna þeirra fóstbræðra, séra Rögnvaldar Péturssonar og J. J. Bíldfells. Á það að vera hlutdrægnislaus frásaga af sam- talsfundi þeirra við yfirmenn Canadian Pacific járnbrautarfélagsins, en sama einlægnin, sak- leysið og sannleiksfestan einkennir þá sögu, sem mest hefir borið á í öllu þeirra skrifi og skrafi. Greinin byrjar á þessa leið: “Snemma í síðastliðnum maí-mánuði gaus sá kvittur upp, að búið væri >að segja upp samn- jngi þeim, er heimfararnefnd þjóðræknisfélags- ins hafði gert við Canadian Pacific jámbraut- arfélagið um flutning væntanlegra gesta til Al- þingishátíðarinnar á Islandi á næstkomandi vori. Orðasveim þenna breiddu s\m sjálfboðar út, ekki eingöngu um bæinn, heldur og víðsvegar út um sveitir íslendinga norðan og sunnán landamæranna. “Hvaða tilefni gæti verið fyrir honum, gat heimfararnefndin ekki látið sér til hugar koma, því engan ávæning þess hafði liún fengið frá Can. Pac. félaginu, að það væri að hætta við ferðina, eða helði í liuga að segja upp samning- um við nefndina. Ekki sá nefndin ástæðu til að taka orðasveim þenna til greina, sökum þess að hún þóttist vita, að fyrir honum myndi vera íremur lítil rök. Um mánaðamótin síðustu, barst nefndinni orðsending frá umboðsmanni C. P. skipalólagsins hér í bænum, og fylgdi þar með, að yfirmenn félagsins í Montreal, óskuðu eftir að hafa tal af nefndinni, eða þeim fulltrú- um hennar, er hún vildi tilnefna,—um hina væntanlegu heimför, og þær ráðstafanir, er fvr- ir ferðinni þyrfti að gera nú þegar á þessu sumi-i. Fanst formanni nefndarinnar sjálfsagt, að nefndin yrði við þessum tilmælum, og í því skyni kallaði hann hana til fundar, svTo að kjöm- ir yrðu erincfsrekar til þessarar farar. Létu nefndarmehn það í Ijós á fundinum, að með ferð- inni myndi þá líka fást upplýsing fyrir því, hver rök væru fyrir þessum orðasveimi, er svo frek- lega hefði verið fluttur um samningsslitin við nefndina. Var fulltrúum fyrirskipað að komast eftir þessu, og þá helzt með því að fá skriflega staðfestingu, er tæki af öll tvímæli í þessu efni. Til fararinnar voru kjörnir undirritaðir, for- maður og féhirðir nefndarinnar. ” Ef ekki væru fyrir hendi sannanir fyrir því, að hér væri hallað réttu máli, þá mundu margir freistast til að halda, að rétt væri frá skýrt, því svo lævíslega eru mishermin orðuð. En nú vill svo vel til, að blekking fóstbræðranna er eins og fötin, sem Sigurður Breiðfjörð talar um, þar sem hann segir: “Huldu varla götin göt á garmskinnunum.’> Sannleikurinn er sá að C.P.R. félagið komst að þeirri niðurstöðu, að það mundi tapa á því að fara ferðina til íslands undir umsjón heimfar- amefndarinnar; fulltniar þess komu því að fyrra bragði til Cunard eimskipafélagsins 18. maí síðastliðinn og fóru fram á að félögin sam- einuðu störf sín. Cunard félagið tilkynti þetta tafarlaust sjálfboðanefndinni, og spurði hana hvort hún væri fáanleg til samvinnu við þjóð- ræknisfélagsnefndina. Þessu svaraði sjálfboða- nefndin þannig, að hún væri nú sem fyr, viljug til fullkominnar samvinnu, ef aðeins stjórnar- styrknum yrði skilað aftur. Að þessu svari fengnu, halda fulltrúar beggja eimskipafélag- anna sameiginlegan fund í Montreal, og sam- þykkja að vinna saman um Islandsförina. Þess- ari frásögn til sönnunar skal hér birt símskeyti frá aðalfulltrúa C.P.R. félagsins í Montreal til aðalfulltrúa sama félags hér í bænum. Hljóðar skeytið á þessa leið: Montreal Que. June 25th. 1929 5.49 PM W. C. Casey, Canadian Pacific, 372 Main Street, Winnipeg, Man. “Have had meeting today with Cunard Of- ficials and we both satisfied it is best in our joint interests immediately to combine efforts make Icelandic party suocess stop both would lo>se money if each party recruited separately and sailed separately stop proposal is joint party travel eastbound Cunard westbound Canadian Pacific stop rail haul divided fifty fifty stop through fair divided fifty fiftv stop ^please discuss Bildfell and ask him kindly ar- range his committee support these proposals stop would like Bildfell come Montreal week commencing July eight discuss subject person- ally with Miss Jackson so that both committees brought harmoniously together stop understand Cunard ádvised their committee possibility joint party stop Bildfell may be able arrange amicable agreement before he leaves Winnipeg stop to assist you handle situation give Pratt copy this telegram. ’ ’ Wm. Baird. Islenzk þýðing. Montreal, Que., 25. júní 1929, kl. 5.49 eftir hádegi. W. C. Casey, Canadian Pacific, 372 Main Street, Winnipeg, Man. “Hefi mætt á fundi í dag, ásamt fulltrúum Cunard félagsins, og við erum hvorirtveggja sannfærðir um, að það sé liagkvæmast fyrir bæði félögin að taka höndum saman tafarlaust til þess að Islandsförin megi hepnast. Bæði félögin mundu tapa peningum, ef þau söfnuðu ferðafólki sitt í hvoru lagi og ferðuðust sitt á hvoru skipi. Við höfum stungið upp á sameiginlegri ferð, þannig að Cunard-félagið flytji gestina austur en C.P.R. félagið vestur. Járnbrautarfargjaldi skal skift til helminga, fargjaldi alla leið skift til helminga. Gerðu svo vel að tala við Bíld- fell, og biddu hann að gera svo vel að sjá um, að nefnd hans samþykki þessar uppástungur. Vildi helzt að Bíldfell kæmi til Montreal vik- una, sem byrjar 8. júlí til þess að ræða um mál- ið persónulega við Miss Jackson svo að báðar nefndirnar geti mæzt í samvinnu. Mér skilst að Cunard félagið hafi fengið það svar frá sinni nefnd, að samvinna væri möguleg. Ef til vill gæti Bíldfell hagað því svo til að vinsamlegir samningar ta?kist áður en hann fer frá Win- nipeg. Þér til hægðarauka skaltu afhenda Pratt afrit af þessu skeyti. Wm. Baird.” Hér er full sönnun fengin fyr'r því, að enn hafa fulltrúar heimfararnefndarinnar þjáðst af sömu óeinlægninni sem fyr; öll frásögn þeirra röng og villandi, og fleiri sannanir fyrir því, ef þeir æskja. Jón J. Bíldfell, sem þjónn C.P.R. félagsins, var boðaður, en þeir segja að nefnd- inni hafi verið boðið að senda fulltrúa; þeir vissu ekkert um nokkra ástæðu fyrir liinum um- rædda orðasveimi, þegar þeir fóru austur 14. júlí, en samt höfðu þeir séð þetta skeyti og vissu um allar ráðstafanir félagsins, og Jón var 25. júní boðaður austur í þessum eiindum á fund, sem haldast átti í vikunni, sem byrjaði þann 8. júlí. Sama óeinlægnin kemur fram í samtali þeirra fóstbi’æðra við C.P.R. fulltrúana og ann- arsstaðar. C.P.R. spyr þá hvort þeir séu fáan- legir til samkomulags. Svara nefndarfulltrú- arnir því þannig, “að sú hefði verið ósk heim- fararnefndarinnar frá upphafi, að allir Islend- ingar, er héðan færu úr landi heim, gætu orðið samskipa og haldið hópinn, og ef þess væri kostur enn, mundi nefndin sízt verða því mót- fallin.” Hér kemst blekkingin og óeinlægnin á hæzta stig. C.P.R. félagið spyr Cunard félagið að því að fyrra bragði, hvort félögin geti ekki unnið saman. Cunard félagið kveðst fúst til þess, ef sjálfboðanefndin fallist á að vinna með hinni nefndinni. Sjálfboðanefndin kvaðst fús vera til fullrar samvinnu við Þjóðræknisfélags- nefndina, ef það skilyrði væri uppfylt, að skila aftur stjórnarstyrknum. C.P.R. félagið biður Jónr J. Bíldfell, sem er þjónn þess, að hlutast til um að gamla nefndin fallist á samvinnuna. Þessu neitar nefndin,—hún neitar að samþykkja einingu og óskift samstarf alíra Vestur-lslend- mga; hún lætur styrkinn í eitt skiftið enn, verða öllu samkomulagi að fótakefli; hiin horfir ekki í að fórna samvinnu og bræðralagi, til þess að geta hangið á spenanum; hún lætur sér það ekki fyrir brjósti brenna, að kljúfa alla Vestur-ls- lendinga og sundra þeim í innbyrðis baráttu til þess að halda í betliféð. Hér strandaði á engu öðru, alt annað voru bæði félögin og sjálfboða- nefndin, fús á að koma sér saman um. Einu sinni enn bauðst gömlu nefndinni sam- vinna og eining. Svar hennar varð neitandi. Hér eftir, sem hingað til, ber hún því ein ábyrgð á öllum klofningi í máli þessu. Þeir einir geta hér eftir farið heim undir merkjum hennar, er meira meta styrkinn, en einingu fólks vors, og samþykkja bæði betlið og agentsfargan nefnd- arinnar. Stjórnmálin í Saskatchewan Þau tíðindi gerðust í Saskatchewan í vik unni, sem leið, að foringi íhaldsflokksins í fylk- inu, Dr. J. T. M. Anderson frá Saskatoon, af- henti fylkisstjóranum skjal eitt allmikið, undir- skrifað af þrjátíu og fimm nýkjörnum þing- mönnum, þar sem þess er farið á leit við fylkis- stjóra, Mr. Newlands, að hann víki Garainer- stjóminni tafarlaust frá völdum, með því að sýnt sé, að hún eigi lengur njóti trausts meiri hluta þings. Að öllum ástæðum nákvæmlega yfirveguðum, neitaði fylkisstjóri að verða við kröfu Dr. Andersons, og bygði úrskurð sinn að miklu leyti á þeirri bending Mr. Gardiners um það, að úrslit kosninganna væri eigi að fullu kunn, með því að ókosið væri enn' í Cumberland kjördæminu. Mun fylkisstjóri hafa jafnframt litið svo.á, að það ætti hvorki að verða Dr. Anderson né heldur fylgifiskum hans ofraun, að þreyja þorrann og góuna, þar sem víst er, að þinginu verður stefnt til funda þann 3. des- ember næstkomandi. Þykir mörgum þetta flan Dr. Andersons, alt annað en heillavænt fyrir stjómmálaferil hans, og spá því að slíkt muni koma honum í koll fyr en varir. Era stjómmálahorfur í Saskatchewan um þessar mundir slíkar, að engan vegin er ólfklegt talið, að til almennra kosninga verði gengið á ný, innan árs eða svo. Hámark svívirðingarinnar N Svo nefnist aðal-ritstjórnargreinin í Heimskr. í síðustu viku. Vel valið nafn og einkar viðeigandi öðru eins afkvæmi. Ritstjórinn skýrir frá því, að grein hafi birzt í “Framtíðinni”, nýju blaði, sem út er gefið í Reykjavík. Birtir hann fyrirsögn grein- arinnar og kvgður hana vera eftir Jóhannes Stefáns- son, þó nafn höfundar í blaðinu sé J. S. Birkiland. En svo getur þetta verið dagsatt; ritstjóri “Fram- tíðarinnar” hefir ef til vill lengt nafnið sitt þar heima, eins og ritstjóri “Heimskringlu” hefir gert hér vestra. “Það er svo margt líkt með þessum blessuðum embættisbræðrum,” sagði kerlingin. Framtíðargreinin fjailar eiginlega um tvö atriði; annað er athafnir heimfararnefndarinnar, hitt er lýsing á Vesturheimi og menningu þeirra, sem þar búa. Þessi lýsing höfundar, er svo að segja sú sama, sem Heimskringla hefir flutt að undanförnu, ýmist í ritstjórnardálkum eða samþyktum aðsendum greinum. Ritstjóri Heimskringlu er fáorður um þetta atriði Framtíðargreinarinnar, en hann fjand- skapast gegn fyrirsögninni vegna þess, að þar er ómjúkum höndum tekið á heimfararnefndinni eða betli hennar og svikum; en forsvarsmaður hennar, nauðugur viijugur, er Sigfús Halldórs frá Höfnum. Ritstjóri Heimskringlu kvartar undan því, að fyrirsögn greinarinnar hafi verið þýdd á ensku og send eimskipafélögunum í því skyni að ónýta störf heimfararnefndarinnar — er þar sennilega átt við sníkjurnar og agentsstörfin. Segir ritstjórinn, að skeyti hafi verið sent frá Winnipeg-íslendingi með þýðingu fyrirsagnarinnar. Að þessu er hann hér með lýstur opinber ósannindamaður; hitt er satt, að við, sem þessa grein ritum, höfum talið okkur það skylt, að láta samstarfsmenn okkar .— fulltrúa Cun- ard félagsins — vita sannleikann í málinu; menn- ina, sem gera Vestur-íslendingum það mögulegt, að komast hjá þeirri óvirðingu að sigla heim 1930 und- ir sníkju- og landráðaflaggi. Heimfararnefndin tók þá stefnu í fyrstu, að fara með málið út fyrir tak- mörk íslendinga og til hérlendra manna. Þetta gerði nefndin þegar í byrjun málsins, jafnvel hinu- megin við vöggu þess, þegar hún fór til hérlendra stjórnarvalda, til þess að skýra þeim frá, að allir íslendingar hefðu sent sig út af örkinni til að snikja. Bracken forsætisráðherra var þó svo ærlegur, að hann spurði nefndina blátt áfram hvort það mundi verða talið sæmilegt að þiggja fé i þessu sambandi með þeim skilyrðum, sem því fylgdu, og nefndin fullvissaði hann um, að íslendingar væru ekki næm- ari fyrir heiðri sínum en svo, að þeir gengju að öll- um skilyrðum, bara ef peningarnir fengjust. Þá setur Bracken fram s'kilmálana á þessa leið: “Með því skilyrði að þér sjáið svo um að þeir peningar, sem veittir verða af Manitobastjórninni, verði not- aðir til auglýsinga, erum vér reiðubúnir að veita $1,000 styrk árlega í þrjú ár, en það verður að vera greinilega skilið, þegar að þessum samningum er gengið, að þetta er ekki árlegur styrkur til félags yðar, heldur styrkur í því sérstaka skyni, að aug- lýsa Manitoba á íslandi.” Og svar nefndarinnar við þessu er þannig: “Vér göngum hiklaust að skilyrðum þeim og skuldbinding- um, sem sett eru fram í bréfi yðar; vér getum full- vissað yður um, að skilyrðunum verður dyggilega framfylgt og að sú er ófrávíkjanleg ósk nefndarinn- ar, að framfylgja máli þessu á þann hátt, að það verði Manitobafylki til verulegs hagnaðar.’’ Þegar sjálfboðanefndin mælti með Cunard félag- inu, varð auðvitað að segja þeim ástæðuna fyrir mót- stöðunni gegn heimfararnefndinni; varð því að skýra fyrir félaginu málavöxtu, sem bezt og sann- ast, og við erum stoltir af því að hafa getað látið hérlenda menn vita það, að íslendingar eigi ekki með réttu þann vitnisburð, sem heimfararnefndin bar þeim í eyru stjórnarinnar; nefnilega, að þeir væru fúsir á að þiggja betlifé með hvaða skilyrðum sem væri og viljugir til þess að svíkja bræður sína á íslandi í sambandi við hátíðina — “koma heim eins og keypt agents-auglýsing, sem borgað hefði verið fyrir”, eins og Dr. Brandson kemst að orði. Heimför þeirra, sem undir forystu sjálfboðanna fara með Cunard skipinu, er hvorki meira né minna en þegjandi mótmæli ' gegn þessu landráðastarfi heimfararnefndarinnar; því í stuttu máli er saga deilunnar þetta: Heimfararnfendin ætlaði leynilega að selja alla Vestur-íslending a til þess að svíkja alla Austur-íslendinga. Á móti þessu höfum við átt okkar litla þátt í að berjast; þess vegna höfum við þýtt, erum að þýða og munum halda áfram að þýða alt það, sem okkur finst nauðsynlegt að Cunardfélagið viti og hérlent fólk yfirleitt, sem í þá átt miðar að sýna og sanna, að ís- lendingar hér og heima gera sér ekki gott af sníkj- um, svikum og landráðum. Af þessum ástæðum þýddum við alla grein Morgunblaðsins (og bréfin fylgdu), og sögðum frá því, að þetta væri ritstjórn- argrein úr útbreiddu og áhrifamiklu dagblaði á Is- landi; sömuleiðis létum við fylgja þýðingu af fyrir- sögn Framtíðargreinarinnar, með þeirri skýringu, að hér væri um nýtt blað að ræða og við vissum engin deili á ritstjóra né útgefendum. Þetta fanst okkur sjálfsagt að gera, til þess að sýna hérlendu fólki, að íslendingar heima væru ekki þeir ræflar að gera sér fargan heimfararnefndarinnar að góðu. Ummæli Framtíðarinnar og Morgunblaðsins eru ná- kvæmlega sama efnis; munurinn er einungis sá, að Morgunblaðsritstjórinn hagar orðum sínum vægara, eins og t. d. Einar Kvaran mundi gera, en ritstjóri Framtíðarinnar er stórorðari og ritar líkar því, sem t. d. Sigfús Halldórs frá Höfnum mundi rita. Hér skulu birt ummæli beggja blaðanna: Framtíðarfyrirsögnin segir: “Hámark svívirð- ingarinnar. Vestur-fslendingur gerist landráðamað- ur gagnvart fósturjörð sinni, og meðlimir 5 manna nefndar og aðrir samþykkja þetta til þess að geta fengið lítilvægan styrk — aðeins eitt þúsund dollara í þrjú ár — úr fjárhirzlu Manitoba'fyikis. Jón J. Bildfell gerir þann samning við forsætisráðgjafann, að Alþingishátíðin skuli notuð sem auglýsing fyrir Manitoba, svo að á þann hátt takist, ef unt er, að ginna íslendinga þangað að nýju.” Morgunblaðið segir: “Það er óþarft að láta mörg orð fylgja þessum samningi, er stjórn heim- . fararnefndar Vestur-íslendinga hefir gert við stjórn Manitoba- fylkis í Canada. Og þó á bak við kaupsamninginn liggi sá einlægi ásetningur beggja aðila að ætla að nota Alþingishátíðina 1930 til þess að ginna íslendinga að nýju til vesturflutninga, mun árangur þeirrar kaupmensku lítill verða. En þótt því sé þannig varið, þá er hitt með öllu óverjandi, að ætla að nota afmælishátíð alþingis til þess að ginna íslendinga til nýrra vesturferða.” Svona er almenningsálitið á ís- landi yfirleitt þrátt fjo-ir alt fimbulfamb nefndarinnar og allra þeirra hróka og peða, sem hún skákar fram . Hvort það er rit- stjóri Morgunblaðsins eða rit- stjóri Framtíðarinnar, eða jafn- vel ritstjóri Heimskringlu, sem sannleikann segði, þá er hann sannleikur jafnt fyrir því; þótt sannleikurinn sé sagður af vesal- ingi, þá breytir það honum ekki í lýgi, enda þekkjum við engan meiri vesaling en það, að þora ekki að leyfa skoðanabróður sín- um að bera hönd fyrir höfuð sér, nema því aðeins að hann forðist þá 'synd á móti heilögum anda, að nefna Boston í svari sínu. Það! er annars tæplega til ann- ars en að eyða bleki og pappír að skrifa alvarlega um heimfarar- málið móti Heimskringlu, eins mikið alvörumál og það þó er i eðli sínu; ritstjórinn lætur sér aldrei detta i hug, að ræða efnið, en: “Tómum auka-atriðum út í loftið þeytir.” Hann hefir enn ekki þorað að ræða efni bréfanna, heldur einungis rætt þar smá- vægilegt auka-atriði, og slegið vindhögg á vindhögg ofan í því skyni, að sverta mannorð merkra manna; nú fæst hann ekki til að ræða almenningsálitið á íslandi á þessu máli, eins og það hefir birzt í Framtíðinni, Morgun- blaðinu og víðar, heldur fyllir hann dálk eftir dálk með fólsku- yrðum út af því, að hérlendir menn skuli látnir vita af því, að íslendingar séu ekki allir s'eljan- legir og kaupanlegir. , Ritstjóri Heimskr. og nokkrir fleiri spenalegátar vilja halda því fram, að ærukærnin fyrir styrk- hneykslinu sé hvergi til nema í Winnipeg; íslenzkir bændur geri sér yfirleitt gott af því. Þetta er ljótasta móðgunartilraun við ís- lenzka alþýðu, sem við þekkjum, næst þeirri, þegar heimfarar- nefndin sagði, að íslendingar ættu enga sannfæringu; hana mætti skapa hjá þeim og afskapa eftir vilja og viðhorfi. Ritstjóri Heimskringlu vonzk- ast út af því, að hérlendir menn séu látnir vita af því, að það álit, sem heimfararnefndin hafi skap- að á íslandi, væri .slíkt, að ekki væri með nefndinni farandi. En hvers vegna mega ekki hérlendir menn vita þetta? Það er heilag- ur sannleikur, að ekki er með nefndinni farandi; þeir einir munu gera sér gott af farkosti hennar, sem enga blygðun þekkja og ekki fyrirverða sig fyrir það, að vera brennimerktir bak og brjóst sem betlárar og vestur- flutninga agentar. Og ritstjóri Heimskr. hefir meira að segja Jýst því yfir sjálfur svart á hvítu, að 75 til 90 per cent.Vestur-ís- lendinga séu á móti styrkbetli nefndarinnar. Alveg eins og fyrirsögn Framtíðargreinarinnar er sannleikur, þótt hún væri eftir Jóhannes Stefánsson, eins er þetta sannleikur um stjórnar- betlið, þó ritstjóri Heimskr. hafi sagt það. Eftir á að hyggja, ritstjórinn telur það rýra gildi sannleikans í Framtíðinni, ef Jóhannes Stef- ánsson hafi skrifað hann, vegna þess að hann hafi saígt eitthvað Ijótt um Dr. B. J. Brandson og Dr. Sig. Júl. Jóhannesson. Eftir sama mælikvarða ætti ekki að vera mikið mark takandi á skrif- um Jóns J. Bildfells, séra Rögn- valdar Péturssonar og Sigfúsar Halldórs frá Höfnum, því við- bjóðslegri skammir hafa ekki birzt á íslenzku máli en þær, sem þess- ir menn hafa skrifað hver um annan; þeir hafa hvað eftir ann- að lýsa hver annan glæpamann og vitfirring. Ritstjórinn lætur mikið yfir fólsku sjálfboðanna. Veit hann það, að skynsamur maður hér í bænum tók sig til nýlega og skrif- aði upp öll “fólskuorð” í því, sem birzt hefir í rtistjórnargreinum Heimskringlu um heimfararmál- ið. Það er merkilegt orðasafn! Gillett’s Lye, er notað til þess að hreinsa sinks, rennur o. fl. Einnig til þess að búa tii yðar eigin þvottasápu og margt annað. Forskrift- ir fylgja hrerri könnu. Sigfús Halldórs segir, að aðeins örfáir viti um það allra and- styggilegasta, sem sjálfboðarnir hafi gert sig seka í gagnvart heim- fararnefndinni. Engar dylgjur, drengur! Segðu hvað þetta er, eða kyngdu því niður. Sjálfboðar eru viljugir að leyfa þýðingu á öllu, sem þeir 'hafa skrifað, og Ijósi að skína á alt, sem þeir hafa gert. Heimfararnefndin, aftur á móti fyllist fítonsanda í hvert skifti, serm eitthvað kemst upp um hana. Yfirdrepsskapurinn er henn- ar aðaleinkenni, eins og Dr. Brand- son hefir bent á. Eða hvar er nú sá heiður, sem nefndin og sérstak- lega ritstjóri Heimskr. galaði svo hátt yfir um tíma? Það voru einungis látalæti >— tvíveðrungs- háttur til þess að blekkja fólk; en nú er alt orðið uppvíst. Öll fólskuyrðin yfir því, að hér- lendir menn séu látnir vita um athæfi heimfararnefndarinnar; alt moldviðrið yfir bréfabirting- um o g þýðingum, er blátt á- fram hlægilegt. Við munum svo langt, að Heimskringlu varð ekki flökult af því, eða aðstand- endum hennar, að þýða íslenzku á ensku, þegar þeir héldu að þeir með því gætu rægt atvinnu og æru af andstæðingum sínum. Hér stendur alt öðru vísi á, hér er verið að þýða það, sem til þess verður að þvo vanvirðu blett af íslendingum; því verður haldði áfram og í enga launkofa farið með það; ef ritstjóri Heimskr. æskir þess, þá er velkomið að hann fái afrit af öllum þýðingum, sem við sendum Cunardfélaginu hér eftir, og eins því, sem við þeg- ar höfum þýtt'og sent því, ef nefnd hans gerir það sama. Hann segir til, hvort hann óskar þess eða ekki. Að endingu þetta: Hefði heim- fararnefndin verið látin ein um hituna, þá hefðu allir Vestur- íslendingar óafvitandi og 75 til 90 per cent. nauðugir orðið fyrir- litlegir betlarar og vesturflutn- inga-agentar. Fyrir baráttu og mótstöðu sjálfboðanna hefir það unnist: 1. Að þeir, sem hvorki vilja styrkja né samþykkja sníkjurnar né landráðin, eiga ráð á betri far- kosti. 2. Að Islendingar heima vita það, að stórkostlegur meiri hluti Vestur-íslendinga neitar þvf að taka þátt í svikum við ættjörð sína. 3. Að hérlendum mönnum er það Ijóst, að 75 til 90 per cent. allra Vestur-íslendinga eru hvorki betlarar né heldur til kaups eða sölu. 1 Sig. Júl. Jóhannesson. J. H. Gíslason. Canada framtíðarlandið Þess hefir verið getið í undan- förnum greinum, hve fólksstraum- urinn * inn í landið hafi aukist stórkostlega, svo að sjaldan eða aldrei hafi streymt hingað jafn- mikið af nýbyggjum frá Norður- löndum, svo sem Danmörku, Sví- þjóð og Noregi. Meginþorri þessa fólks hefir leitað vestur á bóginn og tekið sér bólfestu í Sasgatchewan og Alberta fylkjunum, einkum því síðarnefnda. Fjöldinn af fólki þessu er þaulvant landbúnaði, sérstaklega þó griparækt, og ætti þar af leiðandi að vegna vel í hinu nýja kjörlandi sínu. Eins og drepið hefir verið eru skilyrðin fyrir arðvænlegri búpeningsrækt í Vesturfylkjunum hin ákjósanlegasta, en þó ef til vill hvergi jafngóð og í Alberta.

x

Lögberg

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lögberg
https://timarit.is/publication/132

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.