Lögberg - 19.09.1929, Blaðsíða 4

Bls. 4.
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 12. SEPTEMBKR 1929.
Högberg
OxefiÖ út hvern fimludag af The Col-
umhia Press, Ltd., Cor. Sargent Ave.
og Torionto St., Winnipeg, Man.
Talsímar: 86 327 og 86 328
Einar P. Jónsson, Editor
Utanáskrift blaðsins:
The Columbia Press, Ltd., Box 3172
Winnipeg, Man.
Utanáskrift ritstj órans:
Editor Lögberg, Box 3172, Winnipeg, Man.
Verð $3.00 um árið. Borgist fyrirfram.
The "Lögberg” Is printed and published by
The Columbia Press, Limited, in the Columbia.
Building, 695 Sargent Ave., Wlnnipeg, Manltoba.
Bracken heldur sér við efnið
1 síðasta blaði Heimskringlu, birtist bréf
frá Hon. John Bracken, stjórnarformanni Mani-
toba-fvlkis, viðvíkjandi auglýsingafénu, er hann
drógst á aS veita heimfararnefnd ÞjóSræknis-
félagsins. Mr. Bracken gengur fram hjá þeim
báSúm, Jóni J. Bildfell og Sigfúsi Halldórs frá
Höfnum, þótt þaS sé nokkurn veginn viSurkend
kurteisisregla, aS senda slík bréf annaS hvort
formanni eSa skrifara. Þetta bréf er sent, eSa
afhent Mr. R. Peturssyni. Þegar Mr. Bracken
var beSinn um bréfiS, hefir þess vtæntanlega
veriS vænst, aS þaS afturkallaSi auglýsinga-
skilyrSin, sem hin bréf stjórnarformannsins
ákváSu. En Mr. Bracken situr þar fast viS sinn
keip, endurtekur þaS þrívegis, aS styrkurinn
sé auglýsingafé, og geti ekki annaS veriS.
Kemst hann meSal annars þannig aS orSi:
•*Vér skildum fullkomlega mikilvægi fyrir-
tækisins, og þarfir nefndarinnar, en bentum á,
aS engan styrk væri hægt aS veita í slíku augna-
miSi, nema úr þeim fjárveitingasjóSi, sem greitt
væri úr sumt af auglýsinga kostnaSi. Vér á-
litum, aS gildi slíkrar farar sem þessarar, væri
mjög mikils virSi á Bretlandi hinu mikla, í
Skandinavisku löndunum og eins í Bandaríkj-
unum. Og þar sem ekkert fé hafSi veriS á-
kveSiS handa þjóSræknisfélögum, öSrum en
þeim, sem skipuS eru heimkomnum hermönn-
um, var álitiS, eins og á stóS, aS styrkurinn, sem
nefndin baS um, mætti meS réttu skrifast í
þann liS fjárveitinga, sem til auglýsinga væri
variS. Þess vegna tilkyntum vér, aS veita
mætti stvrkinn meS þeim skilningi, aS honum
yrSi variS til þess aS auglýsa Manitoba. ’ ’
Hér ^etur Mr. Bracken fram nákvæmlega
þaS sama og hann hafSi birt í hinum fyrri
bréfum sínum. Hann er sjálfum sér fyllilega
samkvæmur í þessu máli, og algerlega hrein-
skilinn. Þar skiftast leiSir þeirra, hans og
heimfararnefndarinnar. Nefndin biSur um
styrkinn fyrir ÞjóSræknisfélagiS. Mr. Brack-
en neitar aS veita slíkan styrk, og kveSst ekki
hafa vald til þess. En hann segist skilja þörf
nefndarinnar, og kveSst kaupa skulu af henni
$3,000 virSi af auglýsingum. Og auglýsinga-
áhrifin ætlast hann til, samkvæmt hans eigin
orSum, aS verki aSallega í þeim löndum, er Can-
ada vill helzt fá fólk.til aS flytja frá hingaS
vestur. Hér eru því tekin af öll tvímæli um
þaS, hver auglýsingaáhrifin hafi átt aS verSa.
Mr. Bracken kemur hér hreint og beint fram,
sem fulltrúi Manitobafylkis, meS þaS fyrir aug-
um, að vinna fylkinu sem mest gagn, og fá
þangaS sem allra nýtasta innflytjendur. Þetta
er í alla staSi heiSarlegt; enda fer stjórnarfor-
maSurinn enga leynistigu meS skoSanir sínar.
Slíkt hiS sama verSur engan veginn meS sanni
sagt um heimfaramefndina, því hún siglir bein-
línis undir fölsku flaggi, þykist vera aS vinna
íslendingum til heiSurs og hagnaSar, en er
jafnframt reiSubúin til áS þiggja stjómarfé í
sama skvni og venjulegir vesturfara-agentar.
Starf agentanna var einkum og sérílagi þaS, aS
auglýsa landiS, og gera þaS fýsilegt til inn-
flutninga. Nákvtemlega þaS saíma lofast heim-
faramefndin til aS gera, um leiS og hún gengur
aS þeim skilvrSum, er Mr. Bracken svo hrein-
skilnislega setur fram. Nefndin lofast til aS
auglýsa fvrir $3,000 virSi, — auglýsa hvaS?
Ekki aS auglýsa Island í Manitoba, heldur
auglýsa Manitoba á íslandi, til þess auSvitaS
aS beina hugum íslendinga vestur, — nákvæm-
lega sama starfiS, sem vesturflutninga agent-
arnir voru launaSir til aS vinna, og þetta aug-
lýsingastarf lofar nefndin aS leysa af hendi, svo
aS þaS borgi sig vel fyrir Manitoba. Er þaS
ekki öllum heilskygnum mönnum skiljanlegt,
viS hvaS er átt?
í gerSabók hins 9. ársþings ÞjóSræknisfé-
lags íslendinga í Vesturheimi, kemst formaSur
heimfararnefndarinnar, Jón J. Bildfell, meSal
annars þannig aS orSi, eftir aS hafa bent á tvær
leiSir til fjáröflunar handa nefndinni, er báS-
ar vora drjúgum sæmilegri, en sú, er valin var:
“í þriSja lagi, aS fara fram á þaS viS félög
eSa stjórnir, sem beinlínis eSa óbeinlínis, hefSu
hag af þessari ferS, aS leggja fram ofurlítiS
fe til aS standast þann kostnaS, sem óumflýjan-
legur er, í sambandi viS undirbúning ferSar-
innar. ÞaS ak\'aS nefndin aS gera. Hún fann
því stjóraarformann Manitobafylkis aS máli og
skýrSi honum fra öllum málavöxtum. Hvers-
vegna henni fyndist sjálfsagt, aS Vestur-ís-
lendingar tækju þátt í þessu hátíSahaldi 1930
og færu þessa för. Líka hvaSa þýSingu þaS
hefSi fyrir Manitobafylki út á viS, ef Vestur
Islendingar fjölmentu á hátíSina — minti hann
á, aS fylkiS legSi fram stórfé árlega til aS aug-
lýsa sjálft sig fyrir alheimi, en engin auglýsing
gæti veriS tilkomu- eSa áhrifameiri, en þessi
för til Islands 1930, því aS einmitt þá yrSi allra
augum snúiS til hinnar litlu íslenzku þjóSar.
Félzt forsætisráSherrann á þetta, og lofaSi meS
bréfi, dagsettu 29. apríl 1927, aS leggja nefnd-
inni til eitt þúsund dollara á ári í þrjú ár.”
ÞaS var svo sem ekki veriS aS horfa í þaS,
hver þau skilyrSi voru, er Mr. Bracken setti
fvrir hugsanlegri fjárveitingu, eSa hvaSa bögg-
ull fvlgdi skamrifi. ViS öllu var sjálfsagt aS
gleypa, ef aS eins mætti auSnast aS handsama
skildingana.
1 betlibréfi sínu til Mr. Brackens, dagsettu
þann 14. marz 1927, rekur Jón J. Bildfell smiSs
höggiS á, meS eftirgreindum ummælum:
“Vér leyfum oss því aS halda því fram, aS
stjórn ySar geti fullkomlega réttlætt þá athöfn
aS verSa viS þessari beiSni vegna þess, aS ef
skemtiferSin hepnast, þá hefir hún verulegt
gildi og verSur bezta auglýsing, sem fylkiS
mögulega gæti hlotiS.”
Mr. Bracken gefur heimfararaefndinni á-
drátt um styrk, en lætur þaS jafnframt áskiliS,
aS um styrk til ÞjóSræknisfélagsins geti ekki
veriS aS ræSa, heldur verSi þaS “ styrkur í því
sérstaka skyni, aS augl^sa Manitoba á Islandi.”
Ekki virSist heimfararaefndinni hafa orSiS
bumbult af þessu, því þann 3. maí 1927, lætur
hún formann sinn rita stjómarformanni Mani-
toba fylkis eftirgreint bréf:
“Hon. John Bracken,
stjórnarformaSur í Manitoba,
Kteri herra:—
Bréf ySar frá 29. fyrra mánaSar meStekiS.
Seai svar óska eg aS láta þaS í ljós, aS vér göng-
um hiklaust aS skilyrSum þeim og ftkuldbind-
ingum, sem sett eru fram í bréfi ySar. Vér
þökkum ySur og samverkamönnum ySar ein-
læglega fyrir ySar vingjarnlegu undirtektir í
þessu máli. Vér getum fullvissaS ySur um, aS
skilyrSum ySar verSur dvggilega framfylgt, og
aS sú er ófmvíkjanleg ósk nefndarinnar, aS
framfylgja máli þessu á þann hátt, aS þaS
verSi Manitobafylki til verulegs hagnaSar, engu
síSur en því fólki, er hlut á aS máli.
Vér viljum vinsiamlegast fara fram á, aS
þér gefiS út peningaávísun, borganlega til “The
Canadian Icelandic Excursion Committee”, viS
ySar allra fyrstu hentungleika.
YSar einlægur,
^ J. J. Bildfell.”
—SkrifaS meS blýant á sérstakan miSa í
bréfiasafninu: “13. júlí, Mr. Petursson kom og
baS um $500 bráSabirgSaborgun.”
AdstaSar og ávalt voru þaS skildingamir,
er fyrst komu til greina, hvaS sem íslenzka mál-
staSnum leiS. —
Bréf þaS frá Mr. Bracken, er birtist í síSustu
Heimskringlu, sannar afdráttarlaust, eins og
þegar hefir veriS bent á, aS hann situr fastur
viS sinn keip, hvaS auglýsingaskilyrSunum viS-
víkur. Hann er hvorki þjónn ÞjóSræknisfé-
lagsins, né heldur íslenzku þjóSarinnar. Hann
er þjónn fólksins í Manitoba, og þess vegna ber
honum fyrst og síSast aS vinna aS þess hag. AS
hann sé aS einhverju leyti samsekur heimfarar-
nefndinni gagnvart Islandi, nær vitanlega ekki
nokkurri minstu átt, þótt ritstjóri Heimkringlu
vilji auSsjáanlega ekki aS gert sé upp á milli
þeirra.
Margir hafa látiS í ljós undrun sína yfir því,
hvern feng aS heimfaramefndin telur sér í
þeseu síSasta bréfi Mr. Brackenls, jafn aug-
ljóst sem þaS þó er, hve fast hann framfylgir
þar sínum fyrri skilvrSum. 1 augum drukn-
andi manna, líkist hálmstráiS gildasta kaSli, og
er þar ef til vill aS finna ástæSuna fyrir hinum
lítt viSráSanlega hrifningarhita ritstjóra Heims-
kringlu, og samverkamanna hans í heimfarar-
nefndinni. —
Aurkast ritstjóra Heimskringlu á Mr. Hjálm-
ar A. Bergman í síSasta blaSi, er engin nýlunda
úr þeirri átt. Ritstjóranum auSsjáanlega virS-
ist, eins og svo þráfaldlega hefir veriS bent á,
annast um aS ná sér niSri, ef unt væri, á þeim
mönnunum, er orSiS hafa þjóSflokki vorum til
mestrar sæmdar.
greinar, hljóSa á
Alþingisminning vestanhafs?
Þann 19. julí 1928, birtist í báSum vestur-
íslenzku blöSunum greinarkorn, “Bending til
Vestur-lslendinga”, er aS stóSu þeir hr. Jos-
eph T. Thorson, sambandsþingmaSur; hr. W. J.
Lindla, lögfræSingur, og Dr. Jón Stefánsson.
Var meS grein þessari vakiS máls á því, hvort
ekki þætti tilhlýSilegt, eSa jafnvel sjálfsagt, aS
efnt yrSi til veglegs hátíSarhalds hér vestra, í
tilefni af þúsund ára A.fmæli Alþingis. Þótt
ekki væri á þaS minst í umræddri grein, nær
sú hátíS skvldi haldin, mun þaS hafa vakaS fyr-
ir flutningsmönnum málsins, aS hún færi fram
samtímis hátíSahöldunum á íslandi.
InngangsorS áminstrar
þessa leiS:
“ÞaS liggur í augum uppi, aS þaS verSur
tiltölulega mjög lítill hluti Vestur-lslendinga,
sem ferSast getur til Islands 1930. En engan
efa teljum vér á því, aS hvern einasta mann,
sem af íslenzku bergi er brotinn, myndi langa
til aS geta á einhvern hátt tekiS þátt í hátíS, til
aS minnast þúsund ára afmælis Alþingis. Þess
vegna finst oss, aS þaS ætti viS, aS þeir, sem
ekki geta fariS heim, stofnuSu til hátíSar hér
vestan hafs.”
SíSar í isömu grein, komast uppástungu-
menn þannig aS orSi:
“Ef maSur lítur til baka nokkra daga, og
athugar hvaS NorSmönnum tókst aS fram-
kværna, þá virSist engin ástæSa vera fyrir því,
aS Vestur-lslendingar geti ekki stofnaS til há-
tíSar, sem Islendingum vteri til sóma. Þúsund
ára aflmæli Alþingis er sá menningar-atburSur
í sögu, ekki einungis íslands, 'heldur og allra
NorSur-EvrópuþjóSanna, aS vér værum ekki
trúir forfeSrum vorum og ættjörS, ef vér létum
tækifæriS fram hjá o&s fara, án þess aS minn-
ast hans meS opinberri hátíS, bæSi austan hafs
og vestan. ’ ’
I Lögbergi, sem út kom í vikunni á eftir, eSa
þann 26. júlí, fórum vér nokkrum orSum um
uppástungu þeirra þrímenninganna, og hétum
henni fylgi. Oss skildist þaS þá, og skilst svo
enn, hvílíkur sæmdarauki þaS mætti verSa þjóS-
brotinu vestra, sem og íslenzku þjóSinni í heild,
ef vel tækist til um slíkt hátíSarhald, jafnframt
því sem vér brýndum fyrir almenningi, hve af-
ar áríSandi þaS væri, aS fullkomin eining næS-
ist um undirbúning málsins og framkvæmd
þess.
Þúsund ára afmæli Alþingis, er sá stórviS-
burSur í sögu Islands, jafnframt því hve djúpt
hann grípur inn í stjómarfarssögu annara lýS-
frjálsra þjóSa, aS óhugsanlegt er, aS fólk af
íslenzkum stofni, hvar í -heimi se(m þaS hefir
búsetu, láti hann þegjandi og afskiftalaust
fram hjá sér fara.
Ekki getur þaS komiS til nokkurra mála, aS
kastaS sé höndum til undirbúnings slíks hátíS-
arhalds sem þess, er hér um ræSir. Eigi hátíS-
in aS ná tilgangi sínum, verSa sú virSulegasta
og veigamesta stórhátíS, er Vestur-lslendingar
nokkru sinni fá haldiS, krefst hún alls jíess
bezta , er í eSli voru býr, óskiftra starfskrafta,
andlegra og efnalegra. Yfir slíkri hátíS á aS
svífa sá aSalsandi íslenzkrar glæsilnensku, er
haldiS hefir hátt á lofti hróSri vorrar fámennu
þjóSar, alla leiS frá landnámi Ingólfs og fram
á þenna dag.
Þótt ótrúlegt megi heita, hefir veriS furSu
hljótt um hátíðarhaldshugmyndina vestan hafs,
fram aS síSustu, undanfömum dögum, er virS-
ast haf-a blásiS í hana nýju lífi. Nú er eins og
fólk vort sé aS vakna til meSvitundar um þaS,
hvílík fyriiTnunun þaS væri, ef vér bærum eigi
gtefu til aS verSa fyllilega samtaka um voldugt
hátíSarhald, samboSiS aS öllu mikilfengi þús-
und ára afmælisins og alls þess, sem viS þaS
er tengt.
Á fimtudagskveldiS, þann 12. yfirstandandi
mánaSar, var aS tilhlutan Islendingadags-
nefndarinnar, kvatt til fundar hér í borginni,
meS þaS fyriú augum, aS taka nauSsynlegustu
ákvarSanir í sambandi viS undirbúning vænt-
anlegrar stórhátíSar, meSal Islendinga vestan
hafs. Var fundurinn prýSilega sóttur, og fór
aS öllu leyti vel og skipulega frám. Ríkti þar
í öllum atriðum slík eining, aS á betra varS
eigi kosiS. Allir voru fundarmenn á eitt sáttir
um þaS, aS hér væri um annaS og meira aS
ræSa, en venjulegt Islendingadagshald, — aS
hér skyldi á öndverSu næsta sumri, verSa hald-
in veruleg stórhátíS, eSa þá engin hátíS, því
ekki kæmi til nokkurra mála, aS sætta sig viS
“basket-picnic”, eins og einn af ræSumönnum
fundarins komst aS orSi.
MeS þaS fyrir augum, hve óumflýjanlegt
lífsskilyrSi þaS vteri fyrir heillavænlegan fram-
gang málsins, aS sem alli*a fullkomnust sam-
vinna fengist út um nýbygSir íslendinga beggja
megin landamæranna, var kosin fimm manna
bráSabirgSanefnd, til þess aS setja sig í sam-
band viS hin ýmsu bygSarlög og leita álits leiS-
andi manna. Hefir nefndin nú þegar tekiS til
starfa, og er þess aS vænta, aS fólk vort greiði
fyrir henni á allan hugsanlegan hátt.
Nefndina skipa þeir J. J. Samson, Sig. Björn-
son, Marino Hannesson W. J. Lindal og G. P.
Magnússon.
Hve margir þeir verSa, er eiga þess kost aS
heimsækja fósturjörS vora 1930, er vitanlega
enn á huldu. Er þó vonandi, aS þeir verSi sem
flestir. En hversu margir, sem þeir annars
kunna aS verSa, þá er hitt þó víst, aS megin-
þorri fólks vors dvelur kyr héraa megin hafs-
ins. ÞaS fólk ann Islandi engu síSur en hinir,
er heimför takasfc á hendur, og lætur sér engu
óannara um söguhelgi AlþingishátíSarinnar.
Þessu fólki hlýtur aS verSa þaS metnaSarmál,
aS stofnaS verSi til hátíSarhalds. vestra, er sam-
boSið sé í öllu þessum mikilvægasta atburSi í
lífi hinnar íslenzku þjóSar.
Undir einingu fólks vörs er það gersamlega
komiS, hvernig framkvæmdum þessa mikilvæga
máls reiSir af.
Canada framtíðarlandið
Verzlunar-samtök meðal bænda
eru alt af að aukast. Aðallega
gangast akuryrkjuskólar og fyrir-
myndarbú stjórnanna fyrir því.
Það er ekki langt síðan að bænd-
ur þurftu víðast hvar að selja af-
urðir búsins í bænum næst við
sig, og láta vörurnar, hvort sem
þeim þótti verðið, sem þeim var
boðið, fullnægjandi eða ekki. —
Oft var það líka, að peningar
fengust þá ekki, nema fyrir lítinn
part af því, sem hóndinn hafði að
selja. Mikið af hveitinu var selt
strax að haustinu, þegar verðið
var lægst, því aðeins efnaðri
bændur voru svo stæðir, að þeir
gætu borgað kostnað við uppskeru
o. s. frv. og aðrar skuldir að
haustinu, og geymt svo hveitið
þar til það hækkaði í verði. Hið
sama má segja um aðrar afurðir.
Stundum var það kunnáttuleysi
eða kæruleysi, sem olli því, að
varan var í lágu verði. T. d. egg
voru send til markaðar, þó þau
Væru ekki öll fersk. Það var þá
ekki verið að rekast í því, hvort
þau væru ný eða nokkurra daga
gömul. Verzlunarmenn urðu svo
fyrir tapi, þegar eggin reyndust
ekki eins góð og búist var við.
Þar af leiðandi gáfu þeir aldrei
mjðg hátt verð fyrir þau.
Nú er komin breyting á þetta.
Egg eru nú flokkuð og verðið,
sem bóndinn fær, er undir því
komið, hvaða stigi eggin ná, þeg-
ar þau eru skoðuð. Fyrir góð egg
fæst að jafnaði töluvert meira nú
en áður og á sama tíma hafa
bændur lært, að það borgi sig
ekki að bjóSa nema góð egg til sölu.
1 Suður - Manitoba hefir korn-
uppskeran verið léleg undanfarin
ár. Bændur sáu ekki, hvernig
þeir ættu að bæta hag sinn, og
voru sumir sem alitu, að bezt
væri að flytja lengra vestur, þar
sem land væri nýtt og þar sem
uppskeruvon væri betri. En slíkt
hefði haft mikinn kostnað, auk
annara erfiðleika í för með sér.
Þá ráðlðgðu búfræðingar þessum
bændum, að gefa sig meira við
kvikfénaðs- og fuglarækt, en þeir
hefðu gert. Þeir bentu á, að þó
kornið væri ekki gott til mölunar,
gæti það verið hið allra bezta fóð-
ur, og að jafnvel meiri peninga
mætti hafa upp úr því með þessu
móti, en með því að selja það eins
og þeir höfðu gert.
Bændur fóru svo að reyna þetta
og hefir það gefist ágætlega. Það
hefir verið aðal gallinn á búskap
manna í Vesturlandinu,, að þess-
um tíma, að svo margir bændur
hafa gefið sig við kornrækt að-
eins. Það eru fljótteknir pening-
ar, ef alt gengur vel. En það er
ekki alt af hægt að byggja á því,
að vel gangi.
Bændur í Suður-Manitoba fóru
að rækta fugla — tyrkja og hæns
— mikið meira en áður. Sérfræð-
ingar frá búnaðarskólum og fyr-
irmyndarbúum ferðuðust svo um
á haustin (þeir gera það enn) og
sýndu fólki hvernig bezt væri að
búa fuglana til markaðar. Það
þarf vist lag við þetta, og ef ráð-
leggingum er fylgt, fæst mun
meira fyrir pundið af fuglakjöt-
inu en ella, og það var sent þang-
að, sem beztur var markaðurinn.
Bændur í hverju héraði um sig
lögðu svo saman og sendu vagn-
hlass (carload) með járnbraut
austur til stórborganna, eða þang-
að, sem beztur var markaðurinn.
Þetta gafst svo vel, að þessi að-
ferð að búa fuglakjöt til markað-
ar og selja það, er nú notuð víða
í Vesturlandinu. Það þurfa að
vera svo margir bændur í hverju
héraði, sem reyna þetta, að hægt
verði að senda vagnhlass þaðan
að haustinu. Þá verður flutn-
ingskostnaður minni.
Til þess að svona hepnist, þarf
bóndinn að rækta fuglategundir,
sem seljast æfinlega vel. Búnað-
arskólar og fyrirmyndarbúin gefa
fullkomnar upplvsingar þessu við-
víkjandi. Það hefir lítinn árang-
ur, þó bóndinn rækti mikið af
fuglum, ef þeir eru úrkynja
(scrub)i eða ómöguleg markaðs-
vara.
Ef lagið er með og ef leitað er
allra upplýsinga, er hægt að hafa
góða peninga upp úr fuglarækt-
inni.
Margt fóik, sem komið hefir
hingað frá Mið-Evrópulðndunum,
hefir það, er hér kallast smábýli,
og býr vel. Það hefir ekki nema
nokkrar ekrur af landi, en hver
ekra er látin framleiða alt smn
mögulegt er. Það iðkar garðrækt,
og sú uppskera bregst sjaldan —
í meir en þriðjung aldar hafa
Dodd’s Kidney Pills verið viður-
kendar rétta meðalið við bakverk,
gigt, þvagteppu og mörgum fleiri
sjúkdómum. Fást hjá öllum lyf-
sölum, fyrir 50c. askjan, eða sex
öskjur fyrir $2.50, eða beint frá
The Dodds Medicine Co., Ltd.,
Toronto, ef borgun fylgir.
áldrei svo, að eitthvað sé ekki í
aðra hönd. Það hefir tvær eða
þrjár kýr, og svo fugla, vanalega
heldur stóran hóp. Enn fremur
hefir það korn, nógan fóðurbætir
handa skepnunum fyrir veturinn.
Fólki, sem hefir þekkingu á garð-
rækt, vegnar vel á svona bújörð-
um, þó smáar séu.
Inntektir eru náttúrlega ekki
eins miklar eins og á stórbúi, en
kostnaðurinn er heldur hvergi
nærri eins mikill. Enn fremur
verður svona blettur, segjum 5—
10 ekrur, ræktaður miklu betur
.heldur «n þar sem landið er stórt.
Uppskeran verður, og er, tiltölu-
lega meiri. Landið kostar ekki
eins mikið til að byrja með, skatt-
ur er ekki eins hár og ,sem sagt,
útgjöld verða öll lægri.
Austur í Ontario fylki eru nú
bændur að minka bújarðir sínar.
Það telst núv að meðal bújörð, í
þeim héruðum, sem eru gömul og
þéttbygð, sé um 100 ekrur, og
bændur þar græða nú meira, en
meðan þeir höfðu meira land
undir höndum. Ástæðan er sú,
að nú gefa þeir sig við fleiru en
kornrækt — hafa mjólkurbú, bý-
flugnarækt, aldinarækt og garð-
rœkt.
Það má geta þess, að bændur í
Manitoba og Vesturfylkjunum,
eru nýlega farnir að gefa sig að
býflugnarækt. Var mikið af hun-
angi, er framleitt var í Manitoba,
selt haustið sem leið, og fékst
gott verð fyrir það. Þess verður
ekki langt að bíða, að fleiri
bændur fari að stunda býflugna-
rækt og auka inntektir sínar að
mun, án mikillar fyrirhafnar.
Rannsöknir á Austur-Grænlandi
Á síðustu árum hafa rannsókn-
ir á jarðfræði og jurta- og dýra-
fræði Austur-Grænlands farið
mjög í vöxt og auk þess leggja
vísindamenn mikið kapp á að
kynnast hafstraumum og ísalög-
um á þessum slóðum.
í sumar hafa verið gerðir út
fleiri leiðangrar til austurstrand-
arinnar, en nokkru sinni fyr. —
Norðmenn gera út leiðangur, sem
fór frá Álasundi um miðjan júlí,
og Danir gera út þrjá leiðangra.
Merkastur þeirra er leiðangur
Lauge Kochs jarðfræðings, sem
nú er orðinn sá maður, sem mesta
þekkingu hefir á jarðfræði Græn-
lands, allra núlifandi manna, Er
hann á Grænlandsfarinu “Godt-
haab”. Lauge Koch heldur til
Scoresbysunds og ætlar að kanna
landið norður á bóginn þaðan, svo
lanngt sem hann kemst. í för með
honum, eru sjö jarðfræðingar, þar
á meðal sænski prófessorinn Helge
Backlund við háskólann í Upp-
sölum.
‘Riis Carstensen hðfuðsmaður,
sá er í fyrrasumar fór til Vest-
ur-Grænlands, og kannaði haf-
straumana í Davissundi, fer til
Austur-Grænlands í sumar og
kannar hafstraumana meðfram
ströndinni á svæðinu frá Dan-
markshavn til Calveringseyjar. —-
Bretar gera út leiðangur, undir
stjórn heimskautakönnuðsins J-
M. Wordie. Starfar hann að jarð-
fræðisrannsóknum og landmæl-
ingum á líkum slóðum og Koch.
Hafa þeir leigt norska skútu,
Heimdal. til ferðarinnar.
Þýzkur leiðangur, undir stjórn
dr. Kopps, ætlar að stunda jarð-
fræðilegar rannsóknir í Scoresby-
sundi. Er þessi leiðangur brot úr
hinum mikla leiðangri prófessor
Wegener, þess sem kenningarnar
um hreyfing heimsálfanna erU
kendar við. Wegener er sjálfur
farinn til Vestur-Grænlands og
fer þar inn á landísinn. Er ekki
ómögulegt, að hann farí austur
yfir Grænland og hitti Kopp °£
förunauta hans þar. —> Vörður.