Lögberg - 31.10.1929, Blaðsíða 4

Bls. 4.
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 31. OKTÓBER 1929.
Högberg
GefiÖ út hvern fimludag af The Col-
umhia Press, Ltd., Cor. Sargent Ave.
og Toronto St., Winnipeg, Man.
Talsímar: 86 327 og 86 328
Einar P. Jónsson, Editor
Utanáskrift blaðsins:
The Columbia Press, Ltd., Box 3172
Winnipeg, Man.
Utanáskrift ritstjórans:
Editor Lögberg, Box 8172, Winnipeg, Man.
Verð $3.00 um árið. Borgist fyrirfram.
The “Lögberg” is printed and published by
The Columbia Press, Limited, ln the Columbia
Building, 695 Sargent Ave., Winnipeg, Manltoba.
ooc=>o<
Stjórnarskifti á Frakklandi
verður samt ekki deilt, aÖ sem stjórnmálaleið-
togi virðist hann í seinni tíð hafa verið að tapa
haldi á kjósendum þjóðarinnar jafnt og þétt.
Þó er persóna hans slík, að þjóðin virðist ekki
geta án hans verið, er vanda ber að höndum.
Nú hefir myndun nýs ráðuneytis, verið fal-
in á hendur leiðtoga hinna róttækari jafnaðar-
manna, Eklouard Daladier, hvernig svo sem hon-
um kann að takast til. Er mælt, að hann eigi við
margvíslega örðugleika afli að etja, hvað því
viðvíkur, að sameina þá hina ýmsu flokka, er
valdir voru að falli stjórnarinnar. Hefir Da-
ladier, að sögn, farið þess á leit við Briand, að
hann takist á hendur forvstu utanríkismálanna,
í hinu væntanlega ráðuneyti.
Því virðist ærið alment spáð, að ekki muni
næsta ráðuneyti Frakka ellidautt verða. Eru
flokkar þeir, er það verður að leita stuðnings
til, svo sundurleitir, að um framtíðar samvinnu
getur tæpast orðið að ræða.
Líknarsamlag Winnipegborgar
Canada framtíðarlandið
Hjúkrunarstarfsemi
Eins og getið er um á öðrum stað hér í
blaðinu, þá hefir ráðuneyti það, er Aristide
Briand veitti forstöðu, orðið að leggja niður
völd. Að vísu hafði ráðuneytinu ekki verið
hugað langlífi, en að dagar þess yrðu svona
snögglega taldir, mun fáa hafa órað fyrir.
Ekki var það neitt stórmál, er kom stjórninni
á kné, heldur í rauninni að eins lítilfjörlegt
formsatriði. Meiri hluti sá, er reið ráðuneyt-
inu að fullu, var næsta lítill, eða aðeins ellefu
atkvæði.
í ræðu sinni gegn vantraustsyfirlýsingunni,
benti Briand á það með skýrum rökum, að ráðu-
neyti sitt hefði aðallega verið myndað með það
fyrir augum, að tryggja framgang skaðabóta-
sáttmála þess, er kendur er við Young, sem og
Hague samþyktarinnar. Kvað stjómarfor-
maður sér það engan veginn verulegt kapps-
mál, að halda völdum, en tjáðist þó ógjarna
vilja víkja úr sessi, fyr en fjármála frumvarp
stjómarinnar væri að mestu útrætt. Að því
loknu, gæti þingið tekið til alvarlegrar íhugunar
skaðabótamálið, sem og heimflutning setuliðs-
ins í Rínarhéruðunum.
Mælsku Briands hefir löngum verið við-
brugðið, og er það mælt, að í þetta sinn hafi
hann haldið eina sína allra snjöllustu ræðu.
Þrátt fyrir það, 'tókst honum ekki undir knng-
umstæðunum, að sannfæra mótstöðumenn sína.
Ekki lcvað Briand það vera nokkurt vafamál,
að þingið hefði í rauninni lýst trausti sínu á
stjórninni fyrir nokkru, með það fyrir augum,
að veita henni svigrúm til að hrinda í fram-
kvæmd þeim stórmálum, er nú hafa verið
nefnd. Slíkt traust gæti þingið ekki með nokkr-
um hætti afturkallað. En alt kom fyrir ekki;
meiri hlutinn daufheyrðist við röksemdafærslu
forsætisráðgjafans, og afréð að steypa stjórn-
inni af stóli, hvað svo sem það kostaði. Há-
marki sínu náði andspyrnan gegn Briand og
ráðuneyti hans, þegar fimtíu og fimm illvígar
fyrirspurnir til stjórnarinnar, birtust á dag-
skrá þingsins í einu. Að eins ein þeirra fékst
rædd, eða sú, sem að landbúnaðarmálunum laut.
Hinir róttækari vinstrimenn, kröfðust þess
með ákafa miklum, að fjármálastefna stjórnar-
innar yrði tekin til alvarlegrar íhugunar.
Hömruðu þeir það óvægilega fram, að stjórnin
hefði gersamlega brugðist trausti þjóðarinnar,
hvað skattamálin áhrærði. Hún hefði hvað of-
an í annað lofað ákveðinni lækkun skatta, en á
þessu sviði sem öðrum, hefði hún látið alt lenda
við orðin tóm. Lækkanir þær, er stjórnin hefði
hrundið í framkvæmd í stöku greínum, hefðu
staðið í öldungis öfugu hlutfalli við aukna,
efnalega velmegun þjóðarinnar.
Allmargir úr flokki íhaldsmanna, hölluðust
á sömu sveifina og töldu stjómina hafa fyrir-
gert trausti sínu, einkum og sérílagi með til-
liti til utanrílrismálanna. Hefði hún á því sviði
hröklast frá einni stefnunni til annarar, unz
svo hefði verið komið, að stefnuleysið eitt hefði
verið orðið hennar aðaleinkenni. Ekki virtust
stjórnarandstæðingar hafa upp á mikið betra
að bjóða, en þeir voru samtaka, og reið það
baggamuninn. Stjómin varð undir, og Briand
beiddist samstundis lausnar fyrir sig og ráðu-
neyti sitt.
Þau hafa ekki öll orðið langlíf, ráðuneytin á
Frakklandi í seinni tíð. Frá því er styrjöld-
inni miklu sleit, hefir mátt telja stjómarskifti
á Frakklandi með daglegum viðburðum. Hefir
það verið svo vanþakklátt verk, að hafa stjórn-
arforvstu með höndum, að lítt hefir verið eftir
því sózt. Poincaré mun hafa verið sá maður-
inn, er leiknastur var í því, að sameina hina
ýmsu, sundurleitu, flokka og knýja þá til sam-
vinnu. Bygði hann afstöðu sína á því, að mál
þau, er til úrslita lægju, væm í eðli sínu svo
mikilvæg, að enginn einn flokkur gæti komið
þeim í viðunanlegt horf. Meðan hann hélt um
stjómvölinn, tók fjárhagur þjóðarinnar feyki-
legum breytingum til hins betra, enda hefir
hann lengi haft orð á sér fyrir að vera einn af
allra glöggskygnustu fjármálamönnum hinnar
frönsku þjóðar.
Persónulegra vinsælda hefir Briand ávalt
notið með þjóð sinni, og nýtur enn. Um hitt
Engin dauðleg mannvera, getur nokkura
sinni haft veglegra hlutverk með höndum en
það, að lina þjáningar sjúkra og veita sólskini
inn í líf þeirra, sem horfast í augu við dapur-
leik einstæðingsskaparins.
Á yfirstandandi tímum, hvað sem um þá
má að öðru leyti segja, er meiri rækt lögð við
manmxðarmálin en nokkru sinni fyr í sögu
mannkynsins. Nú er það ekki lengur einskorð-
að við efnamennina eina, að verða sæmilegrar
hjúkranar aðnjótandi, er sjúkdómsstríð ber að
höndum, heldur hefir málunum þokað svo á-
fram í rétta átt, að manngreinarálit í þessu til-
liti, er að mestu leyti horfið úr sögunni. Sá
umkomulausi er nú ekki skilinn eftir umhyggju-
laus við þjóðveginn, heldur vaka yfir honum
hvítklæddir verndarenglar í þeim tilgangi, að
hugga liann og lina þjáningar hans. Auk á-
gætrar læknishjálpar, vaka yfir hvílu hans
æfðar hjúkrunarkonur, er það göfuga hlutverk
hafa valið sér í lífinu, að hlynna að sjúkum og
sorgmæddum.
Kona ein hér í borginni, Lilly N. Gray, sú,
er yfirumsjón hefir með því félagi hjúkranar-
kvenna, er Victorian Order of Nurses nefnist,
leit inn á skrifstofu vora í vikunni, sem leið, og
átti við oss ítarlegt tal um hjúkranarmálin í
heild, og starf það, er félag hennar inti af
hendi hér í borginni. Kvað hún sér það sér-
stakt áhugamál, að kynnast íslendingum hér í
bænum, og veita þeim upplýsingar um starf-
semi sína og félagssystra sinna. Lét hún þess
jafnframt getið, að innan vébanda félagsskap-
ar sfns, væra nokkrar ágætar, íslenzkar hjúkr-
unarkonur, er leyst hefðu af hendi fyrirmynd-
arstarf, og væra ávalt til þess boðnar og búnar,
að vitja sjúkra samlanda sinna og liðsinna þeim
eftir beztu föngum.
Miss Gray kvað sér vera einkar ant um
það, að íslendingar létu sér skiljast, að félags-
skapur sá, er hún hefir yfiramsjón með, væri
ekki starfræktur í hagsmuna skyni, heldur með
það eitt fyrir augum, að hlynna að sjúkum og
sorgmæddum.
“Það stendur öldungis á sama,” sagði Miss
Gray, “hvort sjúklingur er allslaus eða ekki,
við heimsækjum hann og hjúkram honum samt.
Hér í íborginni era vafalaust margir, sem vit (
ekki af því, að stofnun oíkkar sé til. Til þess að
íslendingar viti að minsta kosti eitthvað um
starfsemi okkar, snerum við okkur til Lög-
bergs. ’ ’
Hjúkranarfélag þetta, Victorian Order of
Nurses, var stofnað árið 1897, með sextán með-
limum. Nú hefir það í þjónustu sinni yfir 300
æfðar hjúkranarkonur, útskrifaðar af allra
fullkomnustu sjúkrahúsum hinnar canadisku
þjóðar.
Nytsamt æfistarf
Dagana frá 4. til 9. nóvember næstkomandi, fer
fram fjársöfnun fyrir líknarsamlag Winnipeg-
borgar, Federated Budget. Stofnun þessi hef-
ir nú verið starfrækt um allmörg undanfarin
ár, og hefir án efa gefist vel. Henni hefir ver-
ið vel stjórnað, og þess vegna hefir hún unmð
sér traust almennings.
Alls eru það tuttugu og fimm líknar- og
mannúðarstofnanir, er njóta fjárhagslegs
stuðnings frá þessu allsherjar líknarsambandi.
Era það þær, sem hér segir: The Benedictine
Orphanage, The Canadian National Institute
for the Blind, T'he Children’s Aid Society of
Winnipeg, The The Children’s Bureau of Win-
nipeg, The Children’s Home of Winnipeg, The
Children’s Hospital of Winnipeg, Convalescent
Hospital, Home Welfare Association, Infants’
Home (St. Norbert), Jewish Old Folks’ Home,
Jewish Orphanage and Children’s Aid, Joan
of Arc Home, Kindergarten Settlement As-
sociation, Knowles School for Boys, Mothers’
Association of Winnipeg, Old Folks’ Home
(Middlechurch), Providence Shelter, St. Agnes
Priory, St. Boniface Orphanage and Old Folks’
Home, St. Joseph’s Orphanage, Victoria Hos-
pital, Victorian Order of Nurses, Winnipeg
General Hospital, Young Men’s iChristian As-
sociation, Young Women’s Cliristian Associa-
tion. i
Stofnanir þær, sem nú hafa nefndar verið,
era hver út af fyrir sig, hinar nauðsynlegustu,
og vinna árlega mörg og mikilvæg mannúðar-
verk í þarfir bæjarfélags vors. Þær eiga því
skýlausa heimting á samúð og fjárhagslegu
liðsinni bæjarbúa.
Islendingar hafa sjaldnast verið eftirbátar
annara þjóðflo'kka, er til þess kom, að rétta
fram örláta hendi og skipa sér undir fána mann-
úðarmálanna. Þeir verða það heldur ekki að
þessu sinni, frekar en endranær.
Heimilisréttarbýli
í vikunni, sem leið, efndi Henry Ford til
veglegs samsætis að heimili sínu, Dearbom,
Mieh., í heiðurs skyni við hugvitsmanninn víð-
fræga, Thomas Edison. Vora þá liðin fimmtíu
ár frá þeim tíma, er Edison fann upp raflamp-
ann. Um fimm hundrað forystumenn amer-
isku þjóðarinnar, sátu samsætið, þar á meðal
Hoover forseti, er mælti fyrir minni heiðurs-
gestsins.
Thomas Edison, er maður hniginn mjög að
aldri, kominn nokkuð yfir áttrætt. Tekihn er
hann nOkkuð að bila á heilsu, sem ekki er mót-
von, eftir alt það feikna staf, er hann hefir af-
kastað, á sirmi löngu og lærdómsríku æfi.
Sennilega hefir aldrei nokkur einasti mað-
ur, náð jafn-langt í rfki uppgötvananna, som
Thomas Edison. Má hann vafalaust teljast
einn af áhrifamestu velgerðamönnum mann-
kynsins. Hann hefir ekki falið ljós sitt undir
mælikeri. Starf hans alt hefir hnigið að því,
að vitka mannkynið og fegra umhverfi þess.
Hann hefir sótt eldinn með Prómeþeifi, og lýst
svo upp mannheima, að andnesja og öræfabýli,
njóta sömu ljósadýrðar og skrúðlýst konungs-
höll.
Þau era vafalaust ekki mörg heimilin, nú
á dögum, er eigi bera að einhverju leyti minjar
Thomasar Edison’s. Þau eiga ljósadýrðina
honum að þakka, sem og hljómvélina, ásamt
mörgu fleira.
Vafalaust hafa margir Canadabúar skemt
sér við að lesa í blöðunum, samtal það, er átti
sér stað milli Hon. Evans Morgan, sonar eins
allra auðugasta aðalsmanns á Bretlandi, og
blaðamanns nokkurs í Montreal. Þessi auðugi,
ungi iaðalsmannssonur, furðaði sig mjög á því,
hve lítið væri um þægindi í Canada, og hve
mannúðarmálunum væri lítill gaumur gef-
inn. 'Taldi hann það ekki koma til nokkurra
mála, að Engil-Saxar gætu látið sér til hugar
feoma, að flytja til Peaoe River héraðsins, sök-
um þesé, hve fátt væri þar almennra lífsþæg-
inda, og hve einmanaleg þau svæði væru. Vafa-
laust hefir þessi ungi auðmaður fundið til nokk-
urs mismunar á kjöram heimilisréttarbænda á
sléttunum vestrænu, og þægindum þeim, er hann
að líkindum sjálfur hefir notið á arfleifð feðra
sinna, þar sem hann hefir aldrei þurft að drepa
hendi sinni í kalt vatn, og gat fengið allar sínar
óskir uppfyltar fyrirhafnarlaust. En hann
þurfti þó áreiðanlega ekki að leita langt yfir
skamt. Heima í hans eigin landi, Englandi,
era þúsundir fjölskyldna, er fara árlega á mis
við flest þau þægindi, er heimilisréttarbændur
njóta í Vestur-Canada. Vera má, að líf ýmsra
Breta heima fyrir, sé margbrotnara, en fram-
tíð þeirra er þó hvergi nærri eins gíæsileg og
framtíð heimilisréttarbændanna í Sléttufylkj-
unum, margra hverra.
Ef Mr. Morgan hefði litast vandlega um, er
engan veginn óhugsandi, að hann hefði komið
auga á þá staðreynd, að víðsvegar um sléttu-
fylkin, er að finna fjölda brezkra fjölskyldna,
er þrátt fyrir einangrun þá, er hann ræðir um,
era komnar í ágætar kringumstæður og una
hag sínum hið bezta.
Eigi aðeins í hinum canadisku Sléttufylkj-
um, heldur einnig í svo að segja öllum öðram
samlendum Breta, er að finna brezka menn, er
rutt hafa sér brautargengi undir kringumstæð-
um, sem margoft vora örðugri en þær, sem ný-
bypTg'.jar hér í landi glímdu við og yfirbuguðu.
Það var slík tegund 'brezkra manna og brezkra
kvenna, er bygði upp hið volduga þjóðakerfi, er
myndar brezka heimsveldið, og lagði grand-
völlinn að nýlendu fyrirkomulagi Breta.
Eins og reyndar gefur að skilja, er ástæðu-
laust að gera sér áhyggjur út af því, hvað ein-
hver aðalsmannssonur, sem aldrei hefir drep-
ið hendi sinni í kalt vatn, og aldrei ætlaði sér
að taka handtak hér í landi, kann að láta sér
um munn fara, þegar heim kemur. Slíkt getur
ekki undir nokkram kringumstæðum orðið
þungt á metunum. Alþjóð manna er fyrir löngu
kunnugt um það, að hér í landi bjóðast hraustu
og vinnugefnu fólki betri tœkifæri til afkomu,
en nokkurs staðar annars staðar í víðri veröld.
Með þessu er það þó engan veginn sagt, að
hver einasti innflytjandi verði auðugur á svip-
stundu. Samt sem áður verður því eigi móti
mælt, að hér era fyrir hendi betri tækifæri til
efnalegrar velmegunar, en í nokkra öðra landi.
Canada skortir ekki innflytjendur. Þeir
streyma hingað alveg eins ört, og unt er að
koma þeim fvrir. Þess vegna er það öldungis
óþarft fyrir innflutningsdeildina, að eyða stór-
um upphæðum af fé canadiskra gjaklenda, til
þess að hrúga innflvtjendum inn í landið að
sinni. — Coimtry Guide.
Svo má heita, að sama regla
gildi í Alberta og hinum fylkjum
sambandsins, að hví er útmæling
áhrærir. Var byrjað að mæla frá
landamerkjalínu Bandaríkjanna.
Hin stærri útmældu svæði, er
section, eða fermílur af landi, er
taka yfir 640 ekrur. Sérhvert
township, þannig mælt út, inni-
heldur 36 sections, eða 23,000 ekr-
ur. Spildum þeim, er sections
kallast, er svo aftur skift í fjórð-
unga, eða 160 ekra býli.
Héraðsvegir í fylkinu mega á-
gætir kallast, enda hefir verið til
þeirra varið miklu fé, bæði frá
sveita, sambands og fylkisstjórn-
um.
Fylkið saman stendur af borg-
um, bæjum, þorpum og sveitar-
félögum, er hafa sína eigin fram-
kvæmdarstjórn, að því er heima-
málefni áhrærir. Alls eru sex
borgir í fylkinu. Er þeim stjórn-
að af borgarstjóra og bæjarráðs-
mönnum, kjörnum I almennum
kosningum. Þó er stjórnarfyr-
irkomulag borganna sumstaðar
talsvert mismunandi. Sérhverri
borg er stjórnað samkvæmt lög-
giltri regiugjörð eða grundvallar-
lögum. — Bæjum er stjórnað af
bæjarstjórn og sex fulltrúum, en
þorpunum stýra oddvitar ásamt
þrem kosnum ráðsmönnum. —
Lög þau, eða reglugerðir, sem
bæjum og þorpum ber að hegða
sér eftir, nefnast The Town Act
og The Village Act.
Sveitarfélög eru löggilt af
fylkisstjórn, eða stjórnardeild
þeirri, er með höndum hefir eft-
irlit með héraðsmálefnum —
Municipal Affairs — samkvæmt
bænanskrá frá kjósendum, er í
bygðarlaginu eiga dvöl. Sveitar-
félagi er stjórnað af sex þar til
kjörnum ráðsmönnum, og er for-
maður þeirra nefndur sveitarodd-
viti.
Sveitarfélög, sem eru að byggj-
ast en hafa eigi hlotið löggild-
ingu, standa undir beinu eftirliti
fylkisstjórnarinnar.
Eins og í hinum Sléttufylkjun-
um, er að finna í Alberta allar
nútíðar-menningarstofnanir, svo
sem bókasöfn, sjúkrahús, skóla og
kirkjur. Eru barna og unglinga-
skólar í hverju löggiltu bæjar- eða
sveitarfélagi, svo og gagnfræða-
skólar, kennaraskólar, iðnskólar;
enn fremur landbúnaðar og verzl-
unarskólar, er njóta góðs styrks
frá stjórninni. Skólahéruð má
stofna, þar sem eigi búa færri en
fjórir fast-búsettir gjaldendur, og
eigi færri en átta börn frá fimm
til átta heimilum. Skylt er öllum
foreldrum að láta börn sín sækja
skóla, þar til þau hafa náð fimtán
ára aldri. Heimilað er og sam-
kvæmt lögum að láta reisa íbúð-
arhús handa kennurum á kostnað
hins opinbera, þar sem svo býður
við að horfa, og nauðsynlegt þyk-
ir vera.
Skólaháruðum fer fjölgandi
jafnt og þétt, og er ekkert til
sparað, að koma mentastofnunum
fýlkisins í sem allra bezt horf.
Á landbúnaðarskólunum nema
bændaefnin vísindalegar og verk-
legar aðferðir í búnaði, en stúlk-
um er kend hússtjórn og heimilis-
vísindi.
Réttur minnihlutans er trygð-
ur með sérskólum, sem standa
undir eftirliti fylkisstjórnarinn-
ar, enda verður auk hinna sér-
stöku greina, að kenna þar allar
hinar sömu námsgreinir, sem eru
kendar í skólum þeim, sem eru
fylkiseign.
f borgum og bæjum eru gagn-
fræða og kennaraskólar og í sum-
um þorpum einnig. — Mentamála-
deild fylkisstjórnarinnar hefir að-
al umsjón með skólakerfinu, ann-
ast um að fyrirmælum skólalag-
anna sé stranglega framfylgt. —
Þrír kennaraskólar eru í fylkinu:
í Edmonton, í Calgary og í Cam-
rose. Verða öll kennaraefni, lög-
um samkvæmt, að ganga á náms-
skeið, þar sem kend eru undir-
stöðuatriði í akuryrkju.
Háskóli í Alberta er í Suður-
Edmonton. Eru þar kendar allar
algengar vísindagreinar, er kraf-
ist er að þeir nemi, er émbætti
vilja fá í þjónustu hins opin-
bera.
í fylkinu eru sex skólar, er það
sérstaka verkefni hafa með hönd-
um, að veita 'sveitapiítum og
stúlkum tilsögn í grundvallarat-
riðum landbúnaðarins, svo sem
akuryrkju, húsdýrarækt, mjólkur-
meðferð og ostagerð, enn fremur
bókfærslu, er við kemur heimilis-
haldi. Skólar þessir eru í Ver-
million, Olds, Claresholm, Ray-
mond, Gliechen og Youngstown.
Námsskeið fyrir bændur eru
haldin á ári hverju við landbún-
aðarskólana, og fer aðsókn að þeim
mjög vaxandi.
Frá leiðangri “Gottu”
Xjtdráttur úr dagbók Baldvins
Björnssonar, skipverja á Græn-
landsfarinu “Gotta”:
I dag, þann 4. júlí, er blæjalogn
og blíðviðri í Reykjavík. — Við
liggjum á ytri höfninni, vegna
þess, að skipið er fermt jarðolíu
og bensíni.
Eg hefi orðið þess var, að ís-
lendinga fýsti til Grænlands. Einn
meðal þeirra er eg, og tel eg mig
heppinn, að hafa tekið þátt í þess-
um leiðangri. Það er ætlun mín,
að skýra frá ferðalaginu í fáum
dráttum.
Eins og áður er sagt, fórum við
frá Reykjavík 4. júlí, og fengum
við hagstætt veður vestur með
landi. Var það og ráðið, að fara
til ísafjarðar, til þess að fá ráðið
bót á loftskeytatækjum okkar, sem
okkur virtust vera ótrygg. Frá
ísafirði lögðum við af stað þann
6. júlí, og sigldum ágætt leiði
norður að Horni. 11 mílur út frá
Horni sáum við glitta í ís og 2T
sjómílur -þagan vorum við komnir
út að ísröndinni og alt frá þeim
tíma höfðum við aðkenning af ís,
alla leið til Grænlands.
1 Grænlandshafinu og fyrir norð-
an; 70 gr. fer að verða afar lítið
um dýralíf. Fuglar eru þar fáir.
Þar er helzt fýlungi, rita, lundi og
hákallaskúmar. Þó sá eg nokkra
háhyrninga, hvítfugl og virtist á
þeim stað vera síld. Þarna norð-
ur frá eru kyrrviðri og skiftast á
sólskin og þoka. Á sólskinsdög-
um var hitinn 4—8 stig á Celsíus.
Þess skal þegar getið, að þá er
út í ísinn kom, var haftyrðillinn
þvínær eina dýrið, sem við sáum.
Hann er minni en teista, en að út-
liti svipaður svartfugli, og virtist
mér, eftir að við höfðum verið
innilokaðir lengri tíma í ísnum,
að hafa mætti flugleiðir hans að
miklu sem leiðarvísir, því hann
flýgur til lands á kvöldin, en til
hafs að morgni, og leitast auð-
sjáanlega við að ferðast um auðar
vakir. Ekki hefi eg enn skilið á
hverju fugl og selur nærist þar
norður í höfunum. Af æti þar sá
eg ekki annað en hvítan orm á
stærð við hringorma í fiski.
Þarna norður frá, um það bil
að kemur norður fyrir 75. gr..
norðlægrar breiddar — en nyrzt
fórum við á 75. gr. 44 mín., — fer
að bera afar mikið á hillingum f
ísnum, sem er ein einasta breiða,.
undarlega lítil að sjá. Manni virð-
ist þarna sem maður sé á stórum,
hvítum dúk, demöntum stráðum,
með himinháum veggjum alt í
kring. Hillingamar eru svo sterk-
ar, að fjöllin speglast oft á höfði,
en ísinn virðist að sjá fyrir ofan
þau. Smáar vakir virðast sem
stórt haf uppi á himninum, og
selahópar á ísnum sjást eins og
svartir dílar hátt í lofti. Norð-
menn nota mikið þá aðferð við sela
veiðar þar norður frá, að skygn-
ast eftir hillingum í lofti.
Á ísnum sáum við brátt bjarn-
dýrabrautir og kom þá veiðihugur
í kænustu skytturnar, enda fengu
þeir brátt að svala veiðiþorstan-
um, því að nú sáum við hvertr.
bjarndýrið eftir annað. Við sáum
II dýr alls, en drápum 9 þeirra og-
má á því mark taka, að íslending-
ar eru ekki lakari skyttur en aðr-
ir, því að norska skipið Heimland
I, sem við hittum nokkru seinna
í ísnum, með 9 enska æfintýra-
menn um borð, hafði fengið fjög-
ur bjarndýr, en eftir sögusögn
þeirra, höfðu þeir séð á einum
degi sjö dýr.
Þegar eg get um þetta skip, þá
verð eg að taka það fram, að það
var okkur til gleði og gæfu. Skip-
verjar allir — bæði hinir norsku
og ensku — reyndust okkur í hví-
vetna hinir prýðilegustu förunaut-
ar, og er vafi á, að við hefðum
náð landi í Grænlandi, hefðu við
ekki hitt þetta gæfusamlega skip.
Skipstjóri þess, Jacobsen, fríður
maður og mikill ásýndum, tjáði
okkur, að hann hefði í 20 ár sam-
fleytt barist við ísinn. Þess skal
og getið, að bróðir hans er farar-
stjóri leiðangurs þess, er gerður
var út til þess að leita að Nobile-
flokknum í sumar og kendur er
við Albertini.