Lögberg - 26.12.1929, Síða 8

Bls. 8.
LÖGBERG, FIMTUDiAGINN 26. DEíSEMBER 1929.
Allar konur vita að HEIT-BAKAÐAR
haframjöls tegundir er nœringar-mzeta
fœðan fyrir yngri og eldri
Robin Hood
Rdpid Odts
BEZT
. af því það er
pönnu-þurkað

í vikunni sem leið var staddur
í borginni Guðmundur Jónsson frá
Clanwilliam, Man. Hefir hann
verið þar járnbrautaríormaður,
fráskilinn tfrá öðrum íslending-
um, í meir en tuttugu ár.
Hinn 19. . m. andaðist á Al-
menna spitalanum, Haraldur Frið-
jón Backman, eftir skamma legu
í lungnabólgu. Hann var aðeins
18 ára að áldri. Mikill efnispilt-
ur, sonur Mrs. Salóme Backman,
632 Victor St. hér í borginni. Jarð-
arfðrin fór fram frá Fyrstu lút-
ersku kirkju á mánudaginn.
Látin að heimili sínu í Víðir-
bygð, 16. þ. m., Mrs. Halla Jóns-
dóttir Jónasson, ekkja eftir Jó-
hannes bónda Jónasson tfrá Jaðri
í Breiðuvík. Bjó hún um mörg ár
með börnum sínum. Merk kona
og góð; mun hennar minst slðar.
Stúkan Skuld, nr. 34 I.,0. G. T.,
tilkynnir hér með öllum meðlim-
um sínum og öðrum Goodtempl-
urum, að engir fundir verða
haldnir 25. desember og 1. janúar
næstkomandi. Næsti tfundur stúk-
unnar verður haldinn 8. janúar
1930. A. L. Holm, rit.
Á föstudaginn í vikunni sem
'leið, hinn 20. þ.m., andaðist á Al-
menna sjúkrahúsinu hér í borg-
inni, frú Margrét Thomas, ekkja
Guðjóns Thomas gullsmiðs, eftir
skamma legu, en langvinna he»'su-
bilun. Hún var 73 ára að aldri.
Merkiskona, sem ávalt stóð prýði-
lega í sinni stöðu. Jarðarförin fór
tfram frá Fyrstu lútersku kirkju á
mánudaginn í þessari viku. Dr.
Björn B. Jónsson jarðsöng.
Þann 14. þ. m. lézt að Svold, N.
Dak., Guðni Thomson, 77 ára að
aldri, einn af frumbyggjum ís
lenz'ku bygðanna syðra. Hingað
til lands fluttist Guðni heitinn
árið 1876, dvaldi fyrst í Ontario,
en kom til Dakota árið 1879. Hann
var ættaður frá Hörðudal í Dala-
sýslu' á jfslandi. Guðni heitinn
lætur etftir sig tvö börn, Kristján
að Svold og Sigríði Nelson að
Akra. Jarðarförin fór fram í Hall-
son gratfreit þriðjudaginn þann
19. þ.m. Séra Haraldur Sigmar
jarðsöng. Hins framliðna verður
nánar minst síðar.
Perth Dye
Works, Limited
Gerir verkið fljótt og vel.
Tvö verkstæði?
484 Portage Ave-
Sími 37 266
238 Lilac Street
Sími 42 328
Fó't hreinnsuð og pressuð.
Alt gert sama daginn.
Vilhjálmur II.
Getur hann náð völdum aftur í
Þýzkalandi?
Þýzki sagnfræðingurinn Emil
Ludwig, hefir skrifað tvær bæk-
ur, sem hann hefir orðið heims-
frægur fyrir. Er önnur þeirra um
Vilhjálm keisara II., en hin um
Napóleon . Frægð sína á hann
að þakka því, hve vel honum tekst
að gera efnið lifandi og áhrifa-
mikið og lýsa þeim tímum, sem
hann skrifar um, svo að lesend-
um finst þeir sjá tíðarandann og
atburðina skýrt fyrir sér.
Eftir fall þýzka keisaradæmis-
ins, hafa margar bækur verið
skrifaðar um Vilhjálm II., og hafa
sumar þeirra getfið alt annað en
fallegar lýsingar á keisaranum.
En þyngst á metunum er bók Lud-
wigs, því að hann hefir valið
heimildir sínar þannig, að þær eru
einungis frá vinum og aðdáend-
um keisarans og honum sjálfum,
en aldrei frá óvinum hans.
Að dómi Ludwigs var keisarinn
að ýmsu leyti gáfaður og vel getf
inn maður, en sjúkleg hégóma-
girnd hans og metnaður leiddi
hann stöðugt í ógæfu. Hann er
fæddur með þeim ósköpum, að
vinstri hönd hans var máttlaus,
og þó að hann hefði viljað kom-
ast í herinn, sem óbreyttur liðs-
maður, myndi hann ekki hafa
fengið það. En keisarinn vildi
sýna, að hann — sjálfur afkom-
andi Friðriks mikla — væri; her-
maður í orðsins fylsta skilningi.
Seinna vildi hann fá menn til að
trúa því, að hann væri meiri
stjórnmálamaður en Bismarck.
Loks vildi hann sýna það — til
þess að ögra frænda sönum Ed-
ward konungi, sem hann öfund-
aði, — að hann hefði ekki ein-
ungis bezta her í Evrópu á að
skipa, heldur líka, að hann gæti
bygt herskipaflota, sem sjálfu
Englandi stæði stuggur af. Eng-
Ind neyddist loks til þess að gera
bandalg við hin fornu óvini Þjóð-
verja, Rússland og Frakkland, og
með því var smiðshöggið lagt á
það, að umlykja Þýzkaland óvin-
um á alla vegu, en það leiddi til
ósigursins 1918* og hins smánar-
lega flótta keisarans.
Getur Vilhjálmui^ keisari kom-
ist aftur til valda og Hohenzoll-
arnir haldið innreið sína gegn um
Brandenburgar hliðið? Um þetta
segist Emil Ludwig svo í áður-
nefndu riti sínu um Vilhjálm
keisara:
Helzta einkenni Germana hefir
frá fornu fari verið hlýðni. —
Þjóðverjar hafa aldrei gert stjórn-
arbyltingu. Hin eina bylting, sem
þeir hafa beitt sér fyrir, var sið
skifti Lúters, og hana nefndu
þeir siðabót freformation); sterk-
ara orð vildu þeir ekki vera þekt-
ir fyrir að nota. Þjóðin hefir jafn-
an snúist til varnar gegn útlend-
um árásum, en aldrei er árásin
hefir komið að innan, frá vald-
höfunum.
Það er því hreinasta fjarstæða,
að tala um þýzka stjórnarbylting-
armenn í sambandi við afnám
keisaradæmisins. Jafnaðarmenn
og lýðveldissinnar voru #ávalt fá-
mennir og treystu sér ekki til að
afnema einveldið tfyr en haustið
1918.
foringjar jafnaðarmanna það að
tillögu sinni við ríkiskanslarann,
að gera frænda keisarans að rík-
isstjóra. Þegar hinn keisaralegi
ráðgjafi, Scheidemann, vaknaði
um morguninn þann 9. nóvember,
hafði hann ekki minsta grun um,
að hann myndi lýsa því yfir um
hádegi sama dag, að lýðveldi væri
sett á fót á Þýzkalandi.
Jafnvel þó frægð keisarans
væri þrotin, voru þó flestir Prúss-
ar einveldinu trúir í hjarta sínu.
Menn vildu aðeins losna við per-
sónuna, en ekki keisaraættina. En
flótti Vilhjálms keisara reið
baggamuninn. Enginn vildi þá
athöfn. Konungurinn, æðsti stjórn-
ari hersins og ríkisins, flýði þeg-
ar mest á reið og yfirgaf herinn!
Prússar voru sárgramir og töldu
sig mjög móðgaða. Enn merki-
legra var það þó, að í vikunni á
eftir lögðu 23 þýzkir konungar,
ríkisertfingjar og furstar niður
völd sín mótstöðulaust, án nokk-
hreyfði hönd eða fót þeim til
varnar.
Enginn af þessum þjóðhöfðingj-
um hefir enn krafist þess, að fá
völd sín aftur. Það táknar, að
afturkomu Hohenzollanna er
frestað um ófyrirsjáanlega lang-
an tíma, þó svo, að hún ætti sér
nokkurn tíma stað. Sá, sem bíð-
ur ósigur í orustu, getur vonað,
að vinna sigur nsta dag. En sá,
sem flýr að óreyndu, hefir mist
siðferðislegan rétt sinn.
Þegar litið er á þetta mál, verð-
ur að hafa það hugfast, að kon-
ungsættirnar þýzku hafa jafnan
verið afbrýðissamar og öfunds-
sjúkar hver við aðra. Slík af-
brýðissemi hefir ált af átt sér stað
milli Hohenzollanna og konungs-
ættanna í Saxlandi, Bayerns og
Wurttembejrg. íUndir ófriðarlok-
in lék grunur á, að konungurirn í
Wurttemberg stæði í samningum
við Habsborgara um þýzku keis-
arakrúnuna.
Fall Habsborgaranna hlaut an'n-
ars að hafa fall Hohenzollanna í
för með sér, því að Austurriki var
sambandsland og vinur Prúss-
lands um 50 ára skeið. Og þeg-
ar svo fór fyrir því, sem raun varð
á, var þaðan ekki lengur trausts
að vænta. En versti óvinur Ho
henzollanna er í rauninni Vil-
hjálmur keisari sjálfur. Það var
heppilegt, að hann skyldi ekki
verða svo sem píslarvottur í aug-
um annara þjóða. Ekkert hefir
orðið Vilhjálmi til meira tjóns,
en seinna hjónaband hans, sem
stofnað var skömmu eftir dauða
fyrri drotningap hans, sem var
mjög vinsæl og elskuð af þjóð
inni.
Þetta hvatvíslega hjónaband og
sala keisaragripanna til óvinanna
hefir alveg farið með þaö, sem
eftir var af þeirri tiltrú, er menn
báru til keisarans. Álit hans hef-
ir rýrnað mjög við þær kröfur,
sem hann hefir gert til séreigna
sinna, og tilraunir hans til að
hafa eins mikið fé út úr lýðveld-
inu og hann getur. Ef keisarinn
og synir hans hefðu t. d. gefið
helming eigna sinna til uppgjafa
hermanna, myndu þeir eflaust
hafa aflað sér vinsælda, sem síð-
ar gátu komið þeim að haldi.
Það dregur og mjög úr tækifæri
Hohenzollanna, að aðalsmenn og
afturhaldsmenn hafa aftur kom-
ist til valda og virðinga. Meðan
þei'r sátLf stúrnir og reiðir í höll-
um sínum og fanst þeir vera sett-
ir hjá, var eina von þeirra, að
keisarinn kæmist aftur til valda.
Nú þurfa þeir ekki keisarans við.
Við þetta bætist loks sljóleiki og
ódugnaður þýzku keisaraættar-
innar. Þar er um mörgum að
velja, sem geta haft tilkall til rík-
is, að minsta kosti 50 mönnum;
l
ekki einn einasti þeirra hefir sýnt
af sér dugnað eða manndáð síða*'
keisarinni veltist úr völdum. Eng-
inn þeirra hefir reynst hæfur í
lífsbaráttunni, hvorki sem mála-
flutningsmenn, bilajBamenn, kvik-
mynda leikarar eða annað. Þeir
virðast hafa aðeins eitt áhugamá)
og eina hugsun, sem sé að komast
yfir sem mestan arf og semja um
það við stjórn lýðveldisins. Flest-
ir þeirra búa nú í höllum sínum
og lifa í slæpingsskap og iðju-
leysi. Smám saman hverfur virð-
ingin fyrir þeim og drottinholl-
ustan. Tíu ár eru' liðin og eng-
inn hefir skarað fram úr. Og sín
á milli eru þeir ósáttir.
Lýðveldissinnar voru i fyrst-
unni á móti því, að kjósa Hinden-
burg tfyrir ríkisforseta. En nú
sjá þeir, að hann er sá maður
Þann 18. nóvember 1918 gerðu
meðal Þjóðverja, sem hefir unn-
ið lýðveldinu mest gagn. Jafnvel
einveldissinnar líta nú alt öðrum
augum á lýðveldið en fyrir tveim
GARRICK
Now Playing
“A MOST
IMMORAL LADY”
Featuring
LEATRICE JOY
Matinees 25C Evenings 40C
New Year’s Eve
All-T'cdking
Singing
Dancing
“SO LONG
LETTY”
Buy Your Tickets Now.
STARTING FRIDAY
“ISLE OF LOST SHIPS”
100% TALKING
árum. Það er ekki lengur “rautt”.
Menn hafa lært að bera virðingu
fyrir því. Það stendur ekki ein-
veldinu að baki að tign og virðu-
leik.
Að konungstjórn verði sett á
stofn á ný, t. d. með atkvæða-
greiðslu, er alveg óhugsandi. Það
er talað um, að Bayern geti sam-
einast Austurríki og tekið Rup-
recht til konungs. Katólskt sam-
band gegn Norður-Þýzkalandi, sem
er mótmælendatrúar! Slíkt leyfa
stórveldin ekki. Hið eina, sem
kynni að geta bjargað Hohen-
zollunum, er nýr ófriður. En
hann yrði að koma nú þegar. —
Þess vegna er óviturlegt að leyfa
hinum afsettu þjóðhöfðingjum
dvöl innan Þýzkalands. — Þeir
myndu ætíð vera fúsir til að
blása að kolunum ef til ófriðar
kæmi. Og sá ófriður myndi leiða
til ægilegrar borgarastyrjaldar.
í Þýzkalndi eru nú yfir tuttugu
milj. lýðveldissinnar, sem myndu
ekki láta sér lynda að stjórnarr
fyrirkomulaginu væri breytt í
gamla hortfið án þess að vopnin
væru látin skera úr.
Þess væri að óska, að Hinden-
burg yrði 100 ára og gæti gegnt
ríkisforsetastörfum svo lengi.
Það er litið á hann sem eitt af
stórmennum sögunnar. Er alveg
óhugsandi, að hann verði feldur
við næstu forsetakosningar. Iíann
verður forseti til dauðadags. Þeg-
ar hann fellur frá, velja menn
hvorki hershöfðingja né aðals-
mann, heldur einhvern úr milli-
stétt, ef til vill katólskan mann.
Lýðveldinu er tæpast nokkur
hætta búin, því að maður sá, er
valinn verður, stendur utan við
alla flokka.
Þegar Vilhjálmur II. kom til
ríkis 20 ára gamall, var hann
sinnisveikur og hégómagjarn ung-
lingur, Þó að hann væri með
visna hönd, þótti honum sér bera
skylda til að verða hermaður sam-
kvæmt erfðavenju Hohenzoll-
anna. Þýzkaland stóð á hæsta
stigi um 1890, hvað snerti stjórn
málaleg völd og áhrif í verzlun-
arefnum og var slíkt framar öllu
fyrir starfsemi Bismarcks.
Aðstaðan var svo glæsileg, að
ungi keisarinn hikaði ekki við að
láta “gamla leiðsögumanninn”
fara og setjast sjálfur við stýr-
ið. Treysti hann því, að öllu
væri óhætt og að hann gæti reitt
sig á stjómargáfu sína 0g stjórn-
málavit, sem smjaðurtungurnar
við hirðina sögðu, að hann hefði
til að bera.
Vilhjálmi keisara skjátlaðist á
sama hátt og flestum Þjóðverjum
yfirleitt. Hann lifði í þeirri trú,
að Friðrik m,ikli væri mestur
allra Hohenzollanna. 1 raun og
veru var það ekki Friðrik mikli,
heldur faðir hans, sem grund-
völlinn lagði undir vald Prúss-
lands, og það, sem gott er og
heilbrigt í fari Prússa, Trtá rekja
til hans beint og óbeint. Friðrik
mikli var hégómagjarn, eins og af-
komandi hans, Vilhjálmur II., og
vílaði ekki tfyrir sér að tefla landi
og þjóð í hættu til þess að skapa
falskan frægðarljóma um sjálfan
sig.
í 30 ár fékk Vilhjálmur II.
þýzku þjóðina til að trúa á mikil-
leik sinn. En þegar hann lagði á
flótta frá ábyrgð sinni og skyld-
um, sást loks hvern mann hann
hafði að geyma, 0g það eru engin
líkindi til þess, að hann eða af-
komendur hans komist til valda
aftur. Saga Hohenzollanna er á
enda. — Lesb.
100 herbergi, Sanngjarnt
með eða án baðs. verð.
SEYMOUR HOTEL
Sími: 28 411
Björt og rúmgóð setustofa.
Market og King Street,
C. G. Hutchison, eigandi.
Winnipeg - Manitoba
Hafið þér sára fætur?
ef svo, finnið
DR. B. A. LENNOX
Chiropodist
Stofnsett 1910.
334 Somerset Block
Phone 23 137 Winnipeg
PP þú hefir aldrei
í-1* neina verki og
CC blóðið er hreint
LU og í bezta lag i þá
Lestu þetta ekki!
Vér i/efum endurgjaldslaust eina
flösku af hlnum fræga Paln Killer,
titackhawk’s (Rattlesnakc Oil) /tfi-
dian Liniment
Til að lœkna gigt, taugaveiklun,
hakverk, hólgna og sára fœtur
og allskonar t'erki.
Einnig gefum vér I eina viku
með Blaokhawk’s Blood and Body
Tonic. Ágætis meðal, sem kemur í
veg fyrir 90% af orsökum allra
mannlegra sjúkdðma. pað hreinsar
blððið og kemur ifffærunum I eðli-
legt ástand.
Blackhawk’s Indian Linimhnt kost-
ar $1.00 flaskan. Meðan þetta boð
stendur, sendið oss þessa auglýs-
ingu og $1.00 og vér sendum yður
pðstfrítt tvær flöskur og vikuforða
af Blood and Body Tonic, alt fyrir
$1.00. Hjúkrunarkonur mæla með
þvf. Ábyrgst að vel reynist.
BLACKHAWK INDIAN REMEDY CO.
DEPT. 6.
296 Gladatone Ave.,
TORONTO 3, ONT.
Dr. Tweed verður að hitta í Ár-
borg miðvikudaginn og fimtudag-
inn janúar 8. og 9.
ROSE
Sargent and Arlington
IVe.it End’s Fincst Theatre
PERFECTION IN SOUND.
THURS., FRI„ SAT. — This Week
All-Talking, Singing, Dancing
í í
ALICE WHITE in
BROADWAY
BABIES”
KIDDIES! LC0K! FREE!
Special Saturday Matinee Only
Starting Chapter 1 of New Serial
‘QXJEEN OF THE NORTH WOODS’’
Freé Candy Prize
Package to the first 500
Children, Also a Special
WESTERN PICTURE
Don’t Miss This Big Show!
MON„ TUES., WED. — Next Week.
Special Matinee New YeaFs Day
Show Open at 1 p.m.
100% AU-Talking
DOROTHY MACKAILL and
JACK OKEY in
“HARD TO GET’’
Lupino Lane Comedy.
All-Talking Fox Movietone Ncws.
Paintfng and
Decorating
Látið prýða húsin fyrir jólin.
Ódýrast og bezt gjört af
L. MATHEWS og A. SŒDAL
Phone 24 065.
CUNARD LlNE
1840—1919
Elzta eimrkipafálagið. sem siglir frá Canada
10053 Jasper Are.
EDMONTON
100 Plnder Block
SASKATOON
401 Lancaster Bldg.
CALGARY
270 Maln St.
WINNIPEG. Man.
36 Welllnftton St. W.
TORONTO, Ont.
227 St. Sacrament St.
Cunard Ifnan veftlr ágætar samgöng-
ur milli Canada og Noregs, Svíþjððar
og Danmerkur, bæði til og frá Mon-
treal og Quebec.
Eitt, sem mælir með þvf að ferðast
með þessari lfnu, er það, hve þægilegt
er að koma við í London, stærstu borg
heimsins.
Cunard linan hefir sérstaka inn-
flutningaskrifstofu í Winnipeg, fyrir
Norðurlönd. Skrifstofustjðrinn er Mr.
Carl Jacobsen, sem útvegar bændum Is-
lenzkt vinnufðlk vinnumenn og vinnu-
konur, eða heilar fjölskyldur. — pað
fer vel um frændur yðar og vini, ef
þeir koma til Canada með Cunard lfn-
unni.
Skrifið á yðar eigin máli, eftir upp-
lýsingum og sendið bréfin á þann stað,
sem gefinn er hér að neðan.
Öllum fyrirspurnum svarað fljðtt og
yður að kostnaðarlausu.
Eina hótelið er leiffir herbergi
fyrir $1.00 á dag. — Húsið eld-
trygt sem bezt má verða. —
Alt með Norðurálfusniði
CLUB HOTEL
(Gustatfson og Wood)
652 MalnSt. Winnipeg
Ph. 25 738. Skamt norðan vL
C.P.R. stöðina. Reynið oss.
Ógörfað loðskinn óskast
Vér börgum sem hér segir:
Mór. tóa $60.00 I Úlfar .... $51.00
Otur .... $35.00 Safali .... $38.00
Gaupa .... $75.00 I Þvottabj. $20.00
SEND for details rJ’Q
oi pnce
S. FIRTKO — 426 Penn Ave.
Pittsburg, Penn. U.S. of Amerika
BIBLlUR
bæði á ensku og íslenzku
Veggspjöld, Jólakort, hefir til
sölu
Ámi Sveinbjömsson,
618 Agnes St. Sími: 88 737
SAFETY TAXICAB CO. LTD.
Beztu bílar í veröldinni
Til taks dag og nótt. Sann-
gjamt verð. Sími, 23 309.
Afgreiðsla: Leland Eotel.
N. CHARACK, forstjóri.
Rose, All-Talking, Singing, Dancing Programme this Week-End.
Business Education Pays
ESPECIALLY
“SUCCESS TRAINING”
Scientifically directed individual instruction and a high
standard of thoroughness have resulted in our Placement
Department annually receiving more than 2,700 calls—a
record unequalled in Canada. Write for free prospectus
of courses. Train in Winnipeg, Westem Canada’s largest
employment centre.
SUCCESS BUSINESS COLLEGE
PORTAGE AVE. at Edmonton St.
Winnipeg, Manitoba.
(Owners of Reliance School of Commerce, Regina)
Að allir megi njóta
KOLA-MYLSNA ER
ÓHREIN.
Arctic Kol eru HREIN
Þeim er öllum mokað
upp í mótorvagninn
með kvíslum, ekki með
skóflum, þá verður
■nylsnan eftir.
kRCTlC
ICEsFUEL caim
439 PORTACE
Qprosrt*
PHONE
42321
Gleðilegra Jóla!
og
Farsæls Nýárs!
er einlœg ósk
WIHNIPEG ELECTRIC j
COMPANY
Your Guarantee of Good Scrvice.”
New Appliance Showroom. Power Building.
Tvær aðrar búðir: 1841 Portage Ave., St. James;
Marion and Tache St. St. Boniface