Lögberg - 07.08.1930, Blaðsíða 6

BI*. 6
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 7. ÁGÚST 1930.
Sonur Guðanna
Eftir
R E X B E AC II.
“J'á, eg veit þetta,” sagði Fay. “Stúlka,
sem vinnur í sömu skrifstofunni og eg, hefir
sagt mér nokkuð. /Þeijr hatfa danssali, bœði
hér og í New York líka, þar sem engir koflia,
nema þessir Austurlandamenn. Reglulega
skrautsali. En stúlkumar eru allíj.r hvítar.
Eg ætlaði ekki að trúa henni, en hún segir, að
það sé alveg satt. Þangað fara allir þessir
útlendu stúdentar, frá Kína og Japan og Phil-
ipy>ine eyjunum. Þeir borga hvað sem vera
skal. Hún sagði mér alt um þetta. Mér finst
þetta vera hræðilegt-”
“Eg er alveg viss um, að Sam fer þang-
að.”
“Eg veit ekki. Spud segir, að hann fari
alls ekki út með neinum stúlkum. ”
“Það má rétt nærri geta, með öllum þeim
peningum, sem hann hefir.”
“Hann hefir engan kunningsskap við hina
Kínana heldur. Allir hans vinir eru hvítir
menn.”
“Þess vegna er það líka, sem hann lítur
út eins og hvítur maður. En ef hann er nógu
heimskur til að lána þeim Kicker og Spud
peninga, þá er líklega hezt fyrir okkur, að
segja ekkert um þetta. Við njótum góðs af
þeim peningum.” Mahel hrosti. Hún hafði
eitthvað af þeim hyggindum, sem í hag koma.
Þegar Alice Hart var háttuð um kvöldið,
liugsaði hún mikið um það, sem hún hafði
heyrt. Það var henni mesta raun að hugsa um
peningasakir, en það var óskaplegt að vera fá-
tækur. Þetta sýndist alt afskaplega ranglátt-
Þarna voru þeir Kicker og Spud, báðir full-
komlega færir um að vinna sér inn nægilega
peninga, en sem voru svo lánsamir, að vera í
vinfengi við þennan austurlenzka prins, sem
[>eir gátu alt af fengið peninga hjá; en hún
varð að neita sér um alla skapaða hluti vegna
fátæktar. Hún gat ekki einu sinni verið sæmi-
lega til fara. Þessir piltar tveir eyddu meira
fé, sem þeir fengu til láns hjá'Sam og borguðu
aldrei, heldur en hún hefði þurft til að geta
lifað góðu lífi. Og það var víst alveg rétt, sem
Fay hafði sagt um prinsana. Bara Sam væri
reglulegur prins! Það var heldur ekki svo sem
hann líktist Kínverjum, hann gerði það ekki.
. Það var svo sem ekkert á móti því, að hafa
kunningsskap við hann, ef fólkið ekki vissi
hverrar þjóðar hann var.. En það vissu allir.
í Washington voru margir Kínverjar, sem
tóku fullan þátt í samkvæmislífinu og þótti ekki
neitt athugavert við það þar. Þeir voru flestir
ernbættismenn kínversku stjórnarinnar. Það
var kannske þess vegna, að þar þótti heldur
virðing, en hitt, að umgangast þá. Auðvitað
tók það engu tali, að hugsa til að giftast nokkr-
um þeirra. Samt var það nú ekki alveg óþekt.
“Vitlausir eftir hvítum stúlkum!” Þvílíkur
viðbjóður! En Mr. Lee var ekki viðbjóðsleg-
ur. Hann var reglulegt prúðmenni.
Sam var að lesa kínverska sögu, eina af
hinum mörgu kínversku sögum, sem hafa þann
mikla kost að vera svo einfaldar og blátt áfram,
að þær eru hverju barni skiljanlegar, þótt þær
hafi oft mikla lífsspeki að geyma- Sagan var
um litlu China Ting, einkadóttur olíukaupmann-s
ins Sun Hou. Foreldrar hennar voru svo hörð
við hana og ónærgætin, að þau lokuðu hana inni
í húsinu, þar sem var að eins eitt dauft lampa-
ljós, meðan þau sjálf fóru til að taka þátt í ný-
ársgleðinni. Djarfur og ófyrirleitinn ])iltur
þar í þorpinu, er söguhöfundurinn kallaði Tun,
hafði falið sig í postulínskeri í húsi Sun Hops,
og þegar hjónin voru farin burtu, tjáði hann
heimasætunni ást sína.
Það var stundum, sem Sam hafði meira
vndi af að lesa ýmislegt, sem skráð var á kín-
versku, heldur en nokkru öðru. May var eææi
heima, svo Sam var einn og þegar hann var það,
klæddi hann sig vanalega í sinn skrautlega kín-
verska búning og fylgdi í flestu sínum kín-
versku siðum, sem hann var alinn upp við, og
hugsaði þá líka eins og hver annar mentaður
Kínverji.
í kínverskum bókmentum er yfirleitt lítið
gert úr kvenfólkinu. Þær eru nokkurs konar
leikföng handa karlmönnunum, en standa þeim
óendanlega mikið að baki 1 skáldsögum og æf-
intýrum gætir þeirra vanalega ofboð lítið. En
í þessari sögu, bar engu minna á Chin Ting,
heldur en hennar gáskafulla elskhuga.
“Ef eg bara gæti losnað úr þessu keri, elsku
gulldjásnið mitt, þá gæti eg talað betur við
þig.”
Fun reyndi með öllu móti, að losast úr ker-
inu, en hvernig scm hann brauzt um, hepnaðist
það ekki. Hann skifdi ekkert í því, livers vegna
hann gat ekki komist upp úr kerinu, fyrst hann
hafði komist ofan í það. Hann bað Chin Ting
í öllum guðanna bamum að hjálpa sér í þessum
vandræðum sínum, og hún gerði það, en þó
ekki fyr en eftir nokkra umhugsun. Þau gerðu
l)a'ði alt, som þau gátu, og eftir langa mæðu
komst hann úr kerinu upp að mitti. Lengra
komst hann ekki í bráðina. Loksins gat hann
þó brotið botninn úr kerinu og losnaði þannig,
en til þess þurfti hann að taka á öllu sínu afli.
Sam fanst þessi gamla saga töluvert lær-
dómsrík. Þær voru margar stúlkurnar, sem
fanst sjálfum að minsta kosti, að þær vera úti-
lokaðar lífsgleðinni, eins og aumingja litla Chin
Ting, og margur drengurinn var eins og í
fangelsi, þó hann væri að nafninu til frjáls.
Hugsunin í þessu gamla æfintýri, var ofboð
auðskilin. Það sem Fun langaði til, var að fá
hina laglegu Chin Ting fyrir konu. Hún dáð-
ist að þessum hugprúða sveini og hana langaði
ósköpin öll til að sjá ljósadýrðina, þar sem há-
tíðahöldin fóru fram. Löngunin til þess varð
sterkari en bann foreldranna. Ohin Ting hafði
þykka andlitsblæju, svo alt hefði kannske getað
farið vel, ef elskhugi lfennar hefði ekki tekið
upp á því óheilla ráði, að vilja endilega fara að
gefa sig á tal við tilvonandi tengdaföður sinn,
og það hafði ekki neitt gott í för með sér.
Sam hafði lesið söguna í hálfum hljóðum,
en þagnaði alt í einu, vegna þess að símin*
liringdi. Hann leit á klukkuna. Hún var eft-
ir ellefu. Hver gat þetta verið? Það var kven-
maður, sem talaði, þegar hann svaraði sím-
anum.
“Vitið J)ér ekki hver þetta er?” sagði hún.
“Það er Alice Hart, sem er að tala.”
Sam brá mjög við.
Þau heilsuðust svona eins og gengur og ger-
ist með þessum vanalegu orðatiltækjum, sem
þýða svo undur lítið- Alice hafði verið heima
alt kveldið, alein. Það hafði komið í huga
hennar, að hún hefði aldrei þakkað honum fyr-
ir hvað hann hafði verið vinsamlegub og góður
í þetta eina skifti, sem þau hefðu fundist. Hún
vonaði, að hann ímyndaði sér ekki, að hún hefði
viljað sýna honum nokkuð annað en vinsemd og
kurteisi.
Sain spurði sjálfan sig, hvort það væri mögu-
legt, að hann hefði misskilið það sem fram fór,
kveldið sem þau kyntust. Honum gat ekki
blandast hugur um, hvers vegna þetta sam-
ferðafólk hans yfirgaf hann alt í einu. En
hvernig stóð þá á því, að hún nú símaði til hans
og talaði svona vinsamlega við hann? Hann
varð að minsta kosti að sýna henni alla kurt-
eisi.
“Eg var að lesa ])egár þér hringduð,” sagði
hann, “gamalt, kínverskt æfintæíri.”
“Um hvrað er sagan?”
“Hún er um litla Kínastúlku, sem ekki fékk
að sækja nýárs liátíðahöldin og sjá alla ljósa-
dýrðina þar. Við höldum ósköp mikið upp á
nýárið, eins og þið haldið upp á jólin og f jórða
júlí.”
“Hvers vegna fékk hún ekki að fara?”
Sam hikaði. Miss Hart vissi og skildi þetta
alt saman. Samt símaði hún og langaði tll að
tala við hann. Það var honum óskiljanlegt.
Hann tók aftur til máls.
“Aumingja litla Oliin Ting átti foreldra,
sem ekki voru góð við hana og lokuðu hana inni
í húsinu, þegar þau fóru sjálf út að skemta sér.
En ungur maður þar í þorpinu, sem elskaði
hana auðvitað, hjálpaði henni til að komast út
úr húsinu og þau sáu alla ljósadýrðina og
skemtu sér ágætlega hvort með öðru-”
“Þetta er ekki ósvipað okkar sögum, en eg
býst við, að sagan sé lengri.”
“ Já, vitanlega. Sagan er skemtileg, eins og
hún er sögð á okkar máli.”
“Lesið þér virkilega kínversku?” spurði
Miss Hart.
“Auðvitað. ”
“Er það ekki afar erfitt? Þarf ekki mörg
ár til að læra það mál?”
“Jú, mörg ár. Eg gat, ekki talað ensku,
þangað til eg var liálf vaxinn.”
“Nei, er það ekki merkilegt. Þér áreiðan-
lega talið málið nógu vel nú. Betur en eg geri.
Eg vildi að eg vissi meira um önnur lönd og
fólkið, sem þar er, og þess siði og hætti. Eg er
óskaplega fáfróð, en langar mikið til að vita
margt. Eg kann ekkert, nema dálítið að teikna.
Var Chin Ting falleg?”
“Já, dæmalaus falleg,” sagði Sam og hló.
Það var kannske í fyrsta sinni, sem liann hafði
hlegið alveg náttúrlega og eðlilega, þegar hann
hafði átt tal við hvíta stúlku.
‘ ‘ Eg býst við hann hafi kallað hana blómið
sitt?”
“Nei, hann kallaði hana gullið sitt og perlu-
festina sína- En þegar faðir hennar vissi, að
hún hefði sótt hátíðahöldin, sem hann hafði
bannað henni að gera, ]>á varð hann svo reið-
ur, að hann vildi dýfa henni ofan í sjóðandi
olíu, en móðir hennar var það vægari, að hún
vildi bara dýfa höndunum á henni ofan í olí-
una.”
“Nei, er það virkilega?”
“Já, auðvitað. En því miður sé eg hana
ekki. Það næsta, sem eg hefi komist að sjá
hana, var þarna um kveldið. Mér leið dæma-
laust vel meðan það entist. ” Það var eins og
Alice fyndist alt í einu, að hún hefði sagt held-
ur mikið, gengið kannske full-langt í því, að
þakka Sam fvrir síðast, svo eftir að hún hafði
bætt við einu eða tveimur orðum, bauð hún góða
nótt.
Sam las ekkert meira, það kveldið. Hvað
þýddi þetta vinsamlega símtal í raun og ceru?
Var Alioe Hart öðru vísi en aðrar Bandaríkja-
stúlkur? Hún hlaut að vera það. Hvað átti
hún við, með að líkja sjálfri sér við Chin Ting?
Það var ekki ólíkt ástatt með hann sjálfan og
unga manninn í postulínskerinu. Fun hafði
loksins brotið það utan af sér. Átti hann að
voga sér að sfma til hennar eftir hæfilega lang-
an tíma? Hvað var hæfilega langur tími? Það
var ekkert um það í þessu gamla kínverska æf-
intýri, að piltarnir notuðu talsímann til að tala
við ungu stúlkurnar. En hann var ekki í Kína.
Hann var í Bandaríkjunum og hann var Banda-
ríkjamaður. Bandaríkjamaður! Mikil ósköp!
Hann var bara Kínverji og gat aldrei orðið
annað. En hann gat þó að minsta kosti sent
henni blóm. Það gat hann gert- Það var eng-
in móðgun í því. Það skyldi áreiðanlega verða
fallegt blóm og dýrt. Hún þurfti að skilja, að
það, sem hann gerði, ])að gerði hann myndar-
lega.
III. KAPITULI.
Mánuðurinn var liðinn. Trén' stóðu í blóma.
Að kveldinu var dimt á hliðarstrætinu, þar sem
Alice Hart leigði sér herbergi vegna þess, að
trjágeinarnar skygðu á götuljósið. Sam Lee
stöðvaði bílinn miðja vegu milli tveggja stræta
og beið. Fólkið, sem áður hafði veitt bílnum
hans svo nána eftirtekt og dáðst svo mikið að
honum, var nú hætt því, vegna þess að það var
orðið honum vant. Tvö eða þrjú kveld í viku,
kom hann þarna, fór fljótt, en hvenær hann kom
aftur, vissi enginn.
Alice var tilbúin. Hún kom rakleiðis ofan
frá húsinu, settist við hliðina á Sam og bíllinn
fór sína leið.
Einstaklega hæversklega og góðlátlega
])akkaði hún honum fyrir eitthvað, sem hann
hafði sent henni þann daginn. “Þér eruð of
örlátur,” sagði hún. “Það er alveg satt- Þér
komið mér íf vandræði. Eg—eg veit ekki hvað
eg á að gera við yður.”
“Líkaði yður það?”
“Þér vitið, að mér líkaði það. En hvernig
getið þér verið svona smekkgóður, þegar um
það er að ræða, sem kvenfólkinu tilheyrir?
Stúlkurnar ættu ekki að treysta neinum manni,
sem getur valið henni kjól, sem hun er ánægð
með. Það bendir á, að hann er ekki allur þar
sem liann er séður.”
Sam hló, og hún færði sig enn nær honum.
Hún vildi láta hann skilja, að sér þætti vænt um
það, sem liann hafði gert fyrir hana.
Eftir fyrsta símtalið, hafði Sam sent Aliee
blómvönd. Það var fallegasti blómvöndurinn,
sem hún hafði nokkurn tíma séð. Það mátti þó
ekki minna vera, en hún kallaði hann upp og
þakkaði honum fyrir þessa ljómandi gjöf. Nú
töluðu þau dálítið lengur saman heldur en áð-
ur og einhvern veginn vildi það svo til, að hún
mintist eitthvað á fallega bílinn hans. Hálf-
feiminn hafði hann boðið henni að koma út með
sér í bílnum, og hún hafði sagt, að það væri
sér regluleg ánægja, að fara út með honum
hvaða kveld sem vera skyldi. Þetta var nú
byrjunin. Sam stundaði ekki námið af eins
miklu kapppi eins og áður, en hann var glaður
í huga og ánægðari heldur en hann hafði nokk-
urn tíma áður verið síðan hann kom til East-
ern háskólans, og hann var farinn að þekkja
allar brautir út frá borginni, rétt eins og fing-
urna á sér.
Námið á listaskólanum var Alice töluvert erf-
itt- Hún var alin up í smábæ úti í sveit, og
hún var ekki vön við að sitja mikið inni. Úti-
loftið átti betur við hana. Þessar bílferðir
höfðu því verið henni til hinnar mestu ánægju
og hún hafði oft sagt Sam, að sér þætti afar-
vænt um að hafa kynst honum. Það væri ekki
mikið varið í að vera í kunningsskap við þá
Spud Glorham og Kieker Wade, en um hann
var alt öðru máli að gegna, hann var vinur,
sem óhætt var að treysta, stiltur, greindur og
alvarlegur, sem ávalt sýndi kvenfólkinu virð-
ingu og kurteisi.
Alice talaði heilmikið um það, sem hún var
að gera, áhugamál sitt og hvað hún hefði lagt
í sölurnar til að reyna að ná því takmarki, sem
hún hefði sett sér. Sam fékk margt að heyra
um Bartonville og hve þar væri lítið að hafa af
því, sem væri verulega nokkurs virði í lífinu og
veitti nokkra verulega lífsgleði, svo sem bók-
mentir og listir og annað, sem að andlegri
menningu lýtur- Þegar Alice Hart talaði um
sína eigin listabraut, var hún ávalt alvarleg og
einlæg. Um alt annað talaði hún með minni al-
vöru og var vanalega kát og skemtileg og gam-
ansöm. Hún kunni prýðisvel að haga orðum
sínum, hvort sem hún heldur talaði um sína
eigin hagi eða eitthvað annað, og hún var ávalt
góðviljuð í annara garð. Hún var eitthvað
töluvert eldri en Sam, kannske svo sem tveim-
ur árum. Engu að síður dáðist hun jafnan að
vitsmunum hans og. skilningi á mannlífinu.
Kunnings'skapur þeirra ihafði afar mikil
áhrif á Sam. Hann var eins og í draumi. Samt
var hann þroskaðri og meiri maður, öðru vísi
en hann hafði verið áður. Eitt var það, að nú
liafði hann lært að danga, og það hefir töluvert
mikla þýðingu fyrir hvern ungan mann.
Aliee var mjög vinsamleg við hann, en lét
hann þó skilja, að það væri ekki fyrst og fremst
sín þægðin, að kunningsskapur þeirra hóldi á-
fram. Hún lét hann fullkomlega skilja, að
henni félli hann vel í geð, en var þó hrædd um
að hann kannske kynni að ætlast til of mikils.
En þar sem hann sýndi henni aldrei annað en
staka kurteisi og prúðmensku, þá hvarf þessi
ótti algerlega og þau urðu reglulega góðir vin-
ir og félagar. Hún var alt af til þess búin, að
fara út með honum, en hins vegar lítið um það
gefið, að láta sjé sig með honum á nokkrum op-
inberum stöðum og afsakaði hún það með því,
að hún væri ekki nógu vel til fara. Hún sagði,
að þær stúlkur einar, sem hefðu efni á að klæða
sig vel og smekklega, gætu tekið þátt í sam-
kvæmislífinu.
KAUPiÐ AVALT
LUMBER
hjá
THE EMPIRE SASH & DOOR CO. LTD.
HENRYAVE. EAST. - - WINNIPEC, MAN.
Yard OfHea: Bth Ftoor, Bank ofHamHton Ohamberi
Eitt kveldið gekk hún þó inn á að fara með
honum inn í heldur lítilfjörlegt veitingahús,
þar sem naumast var líklegt, að nokkur þekti
þau. Þar var eitthvert liljóðfæri, sem spilaði
danslag, ef smáskildingur var látinn í það.
Alice þótti ]>að mjög undarlegt, þegar Sam
sagði henni að hamr kynni ekki að dansa, og
bauðst hún þegar til að kenna lionum það. Eft-
ir þetta fóru þau þarna inn í hvert sinn, sem þau
áttu þar leið um. Þau höfðu hina mestu skemt-
un af þessu. Alice sagði honum afdráttarlaust,
að þess yrði ekki langt að bíða, að hann dans-
aði betur en flestir aðrir menn, sem hún liefði
dansað við, eða séð dansa.
Yfirleitt var hún glaðleg og skemtileg, en
þó var eitt í fari hennar, sem Sam gat ekki vel
felt sig við. Það kom stundum fyrir, að hún
varð svo afar óánægð með kjör sín, án þess
nokkur veruleg ástæða virtist vera til þess.
Henni virtist alt ganga á móti sér og sér væri
gert alt ómögulegt. óhepnin elti sig í öllu. Og
hún lét þetta óspart í ljós, sem kom sjálfsagt til
af því, hve opinská hún var að eðlisfari- Fá-
tæktin var að hennar álti ekki að eins ógæfa,
heldur líka vanvirða, brennimark niðurlæging-
arinnar. Ekki var hún beinlínis öfundssjúk,
en hún hafði ákafa löngun til að geta haft það,
sem hún hún vissi að aðrar stúlkur höfðu, og
geta notið 'þess, sem þær nutu, og geta látið sér
finnast, að hún væri fullkominn jafningi þeirra.
Sam skildi þetta ekki nærri vel. Sjálfur
hafði hann aldrei þurft að neita sér um neitt.
Þar að auki hafði hann ekki kynst þeim hugs-
unarhætti hjá sínu eigin fólki, að nokkur væri
minna metinn fyrir það, þó hann væri fátækur.
Þegar hann sagði henni þetta, trúði hún honum
naumast. Henni skildist ekki, að hann væri
einlægur, eða honum þætti í raun og veru nokk-
uð verulega til sín koma, svo fátæk sem hún
var. Hún var að vísu stúdent og í henni var
gott efni í listakonu, en hvað var það? Þetta
hafði máske eitthvað að þýða í Kína, en ekki
hér.
Þrátt fyrir það, að Sam fanst hún ávalt
laglega og smekklega klædd, þá talaði hún þrá-
faldega um, að hún væri ekki nærri nógu vel
til fara, svo hann fór að gefa henni ýmislegt,
sem hann bjóst við að hún gæti ekki keypt, svo
sem fallega vasaklúta, fallega vetlinga, silki-
sokka,og annað því líkt. Þegar hún sagði hon-
um, að hann ætti ekki að gera þetta, sagði
hann að þetta væru bara smámunir.
“Fyrir yður eru þessir hlutir kannske smá-
ræði, en fyrir mig eru þeir dýrindis munir, sem
eg gæti ekki hugsað til að kaupa. Þér eruð
eyðslusamur.”
“Eg held mér þætti vænt um, ef eg gæti
fundið til ánægjunnar, sem eyðslusemin veitir.
Það hlýtur að vera þægileg tilfinning.”
“Vitið þér ekki hvað það er, að eyða meiru
heldur en maður má eyða?” Hann hristi höf-
uðið. “Það er gott fyrir yður, að hafa aldrei
þurft að reyna það- En þér getið liugsað yður
hvernig það muni vera. Þér eruð mikill láns-
maður. En þér megið ekki gefa mér* fatnað,
eða neitt þess konar. Brjóstsykur og blóm er
alt annað.”
“Hvers vegna það?”
“Eg veit ekki. En það er einhvern veginn
svona. Er það ekki vitlaust? Það er ekkert á
móti því, að senda stúlku eins og mér afar-dýr
blóm, en þó stúlkan sé svo fátæk, að hún verði
að vera í bómullarfatnaði, þá má piltur ó-
mögulega gefa henni föt. Þetta er andstygð!
Eg verð stundum svo ergileg, að eg veit ekki
hvað eg á að gera. Það er óskaplega erfitt að
langa altaf til margs, sem maður getur ó-
mögulega veit sér. Það er gremjulegt.”
“Hvað er það, sem veldur yður gremju.
Hvers þurfið þér með?”
“Eg þarf alls með. Vera eitthvað, hafa
eitthvað. Þér hafið aldrei verið fátækur og
aldrei óángður, svo það er ekki von þér skilj-
ið þetta.”
Sam brosti góðlátlega. “Mér finst að þér
hafið svo ósköp mikið.”
“Blessaðir verið þér! Ilvað ætli eg hafi
svo sem? Jú, eg hefi enn æskuna og góða heilsu
og er ekki beinlínis ólagleg. En til hvers er
það ? Ef eg bara léti yður vita, hvað óánægð eg
er með köflum! Eg ætti að liugsa og haga mér
eins og Kínastúlka. Þá mundi yður falla eg
betur, og —”
“Hvernig haga kínversku stúlkurnar sér?”
“Hvernig—? Því að spyrja mig? Eg hefi
aldrei séð neina þeirra.”
“Ekki ég heldur.”
“Hvað eruð þér að segja?”
‘ ‘ Eg hefi aldrei séð kínverska stúlku af heldra
tagi, hefðarstúlku eins og yður. Eg hefi auð-
vitað séð kínverskar vinnustúlkur, af lægri
stéttunum.”
“Af góðum ættum! Hefðarkona!” sagði
Alice og kastaði höfðinu upp á við og aftur á
bak. “Eg er af lægri stéttunum hér í landi, á-
reiðanlega það, Fátæk bóndadóttir, en með eft-
irlanganir, sem ekki verða uppfyltar nema
með miklu fé.”
“Þekkingin er meira virði, en alt annað. —
Þér verðið einhvern tíma mikil listakona.