Lögberg - 09.04.1931, Síða 7

LÖGBHRG, FIMTUDAGINN 9. APRÍL, 1931.
Bl* *. 7-
Utdrœttir
úr sögu íslenzku bygðarinnar og
safnaðanna I Pembina County,
North Dakota.
Eftir J. J. MYRES.
(Framh.)
“Hafði séra Páll fengið fé þetta
lánað til þriggja ára, án vaxta,
en sumt sem hreinar gjafir. En
til þess nú að geta gefið öllum
þeim, er hann hafði tekið lán hjá
handa bygðinni, fullnæga trygg-
%
in'g, seldi hann alla gripina, eins
þá, sem gefnir höfðu verið.
Hefði það víst ekki gjört betur
en hrökkva til, þótt alt hefði gold-
ist. Mundi hann að líkindum
hafa lagt fram nákvæma skýrslu,
yfir alla þessa frammistöðu sína,
’ef honum hefði enzt aldur til.
Nú voru beztu líkur til, að bygð-
in mundi bjargast næsta vetur
og væri um leið sloppin úr öllum
vandræðum.
Vorið og sumarið 1880 var
flutningur mikill frá Nýja Is-
landi til Dakota Bar margt til
þess, að einkum sívaxandi sann-
færing manna fyrir því, að í
Norður Dakota væri heppilegt ný-
lendusvæði. Svo bar líka við um
vorið, að vatnsganlgur varð mik-
ill í Nýja íslandi, þegar snjór
þiðnaði og ísa leysti, eins og von
var eftir þennan óvenjulega /snjó-'
þunga vetur. Winnipegvatn flæddi
út um alla bygð, svo híbýli manna
ýmist fyltust vatni eða urðu meira'
og minna umflotin. Þóttust þá|
jafnvel meðhaldsmenn þeirrar ný-|
lendu sannfærðir um, að landið:
væri of lágt-og staðurinn ekkij
heppilegur. Var því öll veruleg
mótspyrna ge!gn útflutningi látin
falla niður.
Því miður er nú ekki unt að(
tilgreina alla þá bændur, er um
þetta leyti fluttu suður til Da-
kota frá Nýja íslandi, en nokkraj
þeirra skulum vér nú nefna. —
Þessir námu lönd í grend við
Jóhanp Hallson: Björn Jónsson,
frá Sleitustöðum í Óslandshlíð í
Skagafirði; Jóhánn Jóhannsson,
frá Steinsstöðum í Tungusveit í
'Skagafirði; Sölvi Sölvason, frá
Löngumýri |í Húnavatnssýslu;
Indriði Indriðasonð frá Laxamýri;
Sigurjón Kfristjánsson, tengda-
sonur Björns Jónssonar frá
Sleitustöðum, ^og Sigurbjörn
Björnsson sonur hans; Jón Pét-
ursson, frá Kolgröf í Skagafirði;
Sigurður Rölgnvaldsson, frá Vögl-
Um í Blönduhlíð; Jóhann Sig-
urðsson, úr Svarfaðardal; Hall-
grímur Hallgrímsson Hólm, frá
Löngumýri í Hólmi í Skagafirði;
Jón Hjálmarsson, frá Hvarfi í
Bárðardal í Þingeyjarsýslu.
Aftur námu þessir land í Vík-
urbygð: Guðmundur Guðmunds-
son, frá Hnausakoti í Miðfirði;
Halldór Friðriksson, frá Kvenna-
brekku í Dalasýslu; Halldór Þor-
gilsson, frá Hundadal í Dala-
sýslu; ijójiannes Jónasson, frá
Grafargerði í Skagafirði; Elíná
Jónasdóttir, ekkja, frá Hvammi í
Höfðahverfi í Suður-Þingeyjar-
^jýslu; Tryggvi :In!gimundarson,
Hjaltalín, frá Nöf við Hofsós í
Skagafirði; Guðmundur Skúlason,
frá Reykjavöllum í Lýtingsstaða-
hrepp í sömu sveit; Hallgrímur
Jónsson, frá Helgárseli í Eyja-
fjarðarsýslu ;v Bjjörn EinarssonJ
frá Brú á Jökuldal; Jónas Korts-
son, frá Sandi í Aðalreykjadal;
Sigurður Árnason, frá Grænu-
niýratungu í Strandasýslu; Jón
Sigurðsson og Hallbera, úr
Strandasýjslu; iSigurgeir Bjarna-
son, frá Sveinatungu í Norðurár-
dal í Mýrasýslu ;Björn Illugason,
frá Kolafossi í Miðfirði; . Guð-
roundur Gíslason, frá Húki í Mið-
firði; Sigurður Kráksson, frá
Kaupangi í Eyjafirfði; ólafur
Ólafsson, frá Espihóli í Eyja-
firði.
Vorið 1880 námu Iand hér um
bil tvær mílur suður af landnámi
Þ^irra Sigurjóns Sveinssonar og
Benedikts Jóhannessonar, þeir
J°n Bergmann og Magnús Stef-
ansson, tengdasonur hans, sá erj
fyrst nam land niður við Cavali-j
er- Sömuleiðis systir Jóns, Al-!
úís Jónasdóttir 'Lax)dal '(fædd;
®ergmann), ekkja Gríms heitins
Laixdail, bókbindara á Akureyri.
^ar þetta fólk þá um vorið syðst
aiira íslendinga.
Maður er nefndur Eiríkur
^ergmann Hjálmarsson, Eiríks-
sonar, prests á þóroddsstað í1
öldukinn; en móðir Eiríks var'
algerður Jónsdóttir, Bergmann,
ra Garðsvík á Svalbarðsströnd
Rystir Jóns Bergmanns o'g þeirra
Rystkina. Tók Eiríkur upp ætt-
arnafn móður sinnar, þegar hann
kom til Ameríku. Eiríkur var
ungur og ókvæntur maður, lið-
lega tvítugur, þegar hann flutt-
ist frá íslandi 1873, frá Syðra-
Laugalandi í Staðarbygð, þar sem
hann hafði verið um nokkui- ár
hjá Jóni Bergmann, móðurbróð-
ur sínum. Dvaldi hann fyrst um
hríð í Wisconsin-ríki, nam .land
í íslenzku nýlendunni í Shawano
County, seldi það norskum manni,
flutti svo vorið eftir til Minne-
sota, nam land í Lyon Co., rétt hjá
Gunnlaugi Péturssyni, kvæntist
snemma veturinn 1876 Ingibjörgu
dóttuir Péturs Hallfrímssonar
Thorlacius o!g Kristínar Ólafs-
dóttur PéturR Hallgrímssonar
firði. Sumarið 1879 seldi hann
jörð sína í Minnesota efnuðum
bónda, sem kom frá íslandi það
sumar, Birni Gíslasyni frá Hauks-
stöðum. Sama haustið fór hann í
kynnisför norður í Pembina
County, skoðaði sig þar rækilega
um, leizt vel á sig, hugði þar
landkosti góða og réð með sér að
flytja þanigað norður að vori.
16. maí vorið 1880, lagði hann af
stað með konu sína, son á fyrsta
ári, Friðrik Pétur, tengdamóður,
systur hennar Þóreyju ólafsdótt-
ur frá Munkaþverá í Eyjaffrði;
Einar Thorlacius frá Akureyri,
og son hans, Htallgrím Thorla-
cíus, er tekinn hafði verið til
fósturs af þeim tengdaforeldrum
Eiríks. í förinni voru einnig:
Kristinn ólafsson, frá Stokka-
hlöðum og síðast Víði’gerði í
Eyjafirði, með stóra fjölskyldu;
Jón Brandsson, frá Brekku í Saur-
bæjarsveit í Dalasýslu, með konu
og börn; Hafliði Guðbrandsson,
frá Hvítadal í Dalasýslu; Krist-
ján Samúelsson, frá Máskeldu í
sömu sveit, og Guðmundur Jóns-
son, úr Tungusveit í Stranda-
sýslu. — Ók fólk þetta á uxum
alla leið norður og var næstum
fjórar vikur á leiðinni. Kom það
á laugardag í Vík. Var áð þar
með konur og börn og farangur
allan í 2 til 3 daga, meðan bænd-
urnir skoðuðu sig um suður við
iPark-lækinn, |því þar var þeim
helzt í hug að berast fyrir.
Þar hafði Eiríkur Bergmann
fengið augastað á landbletti
sunnan undir skóginum, rétt við
hliðina á landnámi þeirra Bene-
dikts Jóhannessonar og Sigurjóns
Sveinssonar þegar haustinu áður.
Þeir samferðamenn hans hurfu
líka brátt aftur og sóttu fólk sitt
og farangur. Námu þeir þá lönd
sín: Eiríkur Bergmann, Kristinn
Ólafsson, Jón Brandsson, Haf-
liði Guðbrandsson, Kristján Sam-
úelsson og Guðmundur Jónsson.
Á landi Eiríks, sem Norðmaður
einn hafði ánafnað sér, var hús-
kofi, sem hægt var að flytja inn
í og búa í, þangað til um haustið,
að búið var að gjöra betra hús.
Hinir gjörðu hreysi á löndum
sínum, eins fljótt og við var
komið, og lá fólkið á meðan á
vögnunum, sem tjaldað var yfir.
Eiríkur hafði um 20 gripi, 10
kindur og þrenna samoksuxa;
Jón Brandsson uxasamok, Krist-
ján og Hafliði uxa og vagn í
samlögum. Allir munu þeir hafa
haft meira og minna af öðrum
gripum.
Snemma þetta sumar og nokkru
áður en fólk þetta kom að sunnan,
námu þeir einnig land við Park-
lækinn: Árni Þorleifsson, frá
Botni í Eyjafirði og Jón Hall-
grímsson, fóstursonur hans; Bene-
dikt Jónsson Bardal, frá Mjóadal
í Bárðardall; Grímur Einarsson,
frá Klausturseli í Jökuldal; Ól-
afur Jónasson, frá Halldórsstöð-
um í Köldukinn í Þingeyjarsýslu,
ásamt stjúpsonum hans, Magn-
úsi Magnússyni og Jóhanni Magn-
ússyni (Melstað); Sigurgeir
Björnsson, frá Haga í Vopna-
firði nam land nokkru sunnar, og
Jónás Hallgrímsson (Hall), frá
Fremstaseli í Kinn.
Um haustið komm íslenzku
bændurnir frá Shawano County,
allir, er eftir voru, og námu land
við Park, eins og það var þá
kallað. Voru það þessir: Hall-
grímur Gíslason, frá Rútsstöðum
í Eyjafirði; Jón Jónsson, frá
Mjóadal 1 Bárðardal, bróðir
Benedikts Jónssonar, sem áður
er talinn; Guðmundur Stefáns-
son og sonur hans Stefán Guð-
mundsson, skáldið, síðast úr
Bárðardal; Grímur Þórðarson, frá
Dalgeirsstöðum í Miðfirði, með
móður sína o!g systkini. — Kven-
fólk sitt höfðu þeir sent norður
með járnbraut, en sjálfir gengu
þeir alla leið og ráku gripi sína;
fóru hér um bil 25 mílur á dag;
var vegalengdin öll hálft níunda
hundrað mílur; var komið fram í
októbermánuð, er þeir komu.
Þetta haust kom líka Gísli Jóns-
son Dalmann með konu og börn
frá Milwaukee. Hann var bróð-
ir þeirra Jóns og Benedikts frá
Mjóadal, og nam land hjá bræðr-
um sínum.
Af því fólkið frá Wisconsin
og Minnesota settlst flest að við
Park og af því það var flest iniklu
betur efnum búið, en það fólk,
er suður flutti frá Nýja íslandi,
lagðist sá orðrómur á, að í Park-
bygðina veldust mestu kraft-
mennirnir.
Flestir munu hafa reynt til að
koma sér upp einhverjum akur-
blettum þetta sumar, þótt frem-
ur væri í smáum stíl. Þeir bræð-
ur, Þorlákssynir í Vík, hættu við
akurinn austur í Víkinni á landi
Jóns, þar sem hann þótti illa
gefast, og plægðu nú einar 20
ekrur á jörð Björns Þorláksson-
ar suðvestur af Víkinni. Var þar
þó land miklu lélegra. Þótti það
fjarska mikill akur á þeim dög-
um. Eiríkur Bergmann lét plægja
20 ekrur á jörð sinni. Sigurjón
Sveinsson, er um veiurinn hafði
unnið á Kyrrahafsbrautinni norð-
ur í Canada, var nú heima, en
Benedikt, félagi hans, úti í vlnnu.
Hafði nú Sigurjón tvenna sam-
okuxa og plægði með þeim öll-
um. Fékk hann elzta son Krist-
ins Ólafssonar til að hjálpa sér.
Plægðu þeir um 60 ekrur um
sumarið og þótti vel gjört.
Sumir nýlendumanna hugsuðu
alls ekkert um akuryrkju, en
lögðu alla stund á heyskapinn
og höfðu litla trú á öðru; hélzt
það nokkuð fram eftir hjá sum-
um. Þóttust þeir þá beztir, sem
góð höfðu heyskaparlönd. — Þetta
sumar var ákaft rigningasumar,
svo tími varð naumur til hey-
skapar. Áður höfðu menn heyj-
að með orfi og ljá, eins og títt var
á íslandi. En nú fengu bæði Tung-
ármenn og Víkurmenn sér sláttu-
vélar, og var mikið með þeim
slegið. Var þá Daníel Laxdal,
er síðar var málafærslumaður í
Cavalier, drengur um fermingu
með séra Páli. Komst hann
manna fyrst upp á að stýra
sláttuvélinni og höfðu menn þá
mikla lotningu fyrir þeirri kunn-
áttu og lipurð, er til þess þurfti
“Já, Iþvílíkur drengu'r!” sögðu
menn, þegar á það var minst, eins
og í hálfgjörðri örvænting um, að
nokkur mundi verða honum jafn
snjall. Var slegið með vélum þess-
um fyrir fjölda nágranna um
sumarið, svo flestir öfluðu sér
mikilla heyja. — Séra Páll átti
tvo litla hesta af indversku og
frakknesku kyni. Hétu þeir
Úlvar og Kapp. Samoksuxa átti
hann líka, hétu uxarnir Bock og
Bright. Voru þeir nokkurn veg-
inn alt af á ferðinnn til Pembina
og St. Vincent, foæði til að sækja
fólk og vörur, og nöfnin á báð-
um uxunum o’g hestunum eins
þekt og mannanöfn.
Við iPark keypti Eiríkur Berg-
mann einnig sláttuvél þetta sum-
ar og heyjaði mikið. Varð hann
samt að tefjast við eins og aðr-
ir, vegna örðugra aðdrátta. Hann
varð að sækja þakspón, hurðir
og glugga og annað efni í hús, er
hann -lét gjöra um sumarið, alla
leið til Pembina.
Þeir félagar, Sigurjón o'g Bene-
dikt, áttu nú einar 8 ekrur af
hveiti, er þeir höfðu sáð í um
vorið. Fengu þeir af þeim bletti
eitthvað 200 mæla af hveiti um
haustið. Kom þreskivél frá Cav-
alier, er Bechtel átti. Var þá
lengra fyrir þreskivélarnar að
fara, heldur en nú gjörist. Þeg-
ar vél þessi var búin að þreskja
hjá Sigurjóni, varð hún að fara
11 mílur ofan til Crystal. Var
þar þá næsti bóndinn, er hveiti
hafði til að þreskja. Hét mað-
urinn, sem vélinni stýrði, John
Gaffney, og er hann íslendingum
síðan að góðu kunnur. Þetta var
nú fyrsta hveitiuppskeran á
Gardar. Seldu þeir Sigurjón og
Benedikt þetta hveiti ná-
grönnum sínum til útsæðis. —
Tíu ekrurnar, sem plægðar höfðu
verið í Víkinni, 'gáfust illa, eins
og áður er á vikið; hafði verið
orðið of áliðið, þegar plægt var,
svo akurinn fyltist illgresi. Samt
kom þar þreskifél um haustið;
mun sá hafa heitið Peterson, og
verið Norðmaður, er hana átti.
En vatnið fraus í katlinum um
nóttina, áður en byrja átti, svo
hann varð frá að hverfa við svo-
búið. Mun hafa verið barið úr
því hveiti um veturinn. — 12.
nóvember um haustið, var þreskt
hjá Jóhanni Hallssyni; hét sá
Williams, sem vélina átti. Gengu
hestar fyrir flestum þreskivél-
um um þessar mundir. Munu
þeir hafa verið einir 5, íslenzkir
bændur, sem það hveiti áttu, sína
ögnina hver, Jóhann að líkindum
mest. Fengu þeir allir til sam-
ans 196% mæla hveitis.
Nokkuð var orðið áliðið, þeg-
ar þreskt var hjá sumum í þetta
sinn, þótt ekki væru akrarnir
stórir og sialdan hafi mönnum
meira legið á að fá kornhnefann
sinn út mældan en þá. Ólafur
Einarsson, frá Rangá í Hróars-
tungu í Norðurmúlasýslu, hafði
numið land á svonefndum Sand-
hæðum í grend við Jón Einars-
son. Hann átti von á þreskirig
um jólin, og þeir nágrannar hans,
enda vakti einn þeirra hann upp
á jóladagsmorguninn og var þá
svo glaður yfir því, að nú mundi
loks takast að fá þresking, að
hann mælti á ensku, fremur af
vilja en mætti: “Plenty weather
today”, sagði hann á glugganum,
en hefir líklega ætlað að segja:
“Splendid weather today”, og
'gefa með því til kynna, að mikið
mætti þreskja um daginn. Hét sá
Andersen, er vélina átti, og var
norskur. Þreskti hann fyrir ís-
lendinga, bæði fyrsta og annan dag
jóla, og var þá ekki fengist um, þótt
brotin væri helgin.
Áður en nýlendumenn voru
ritaðir fyrir jörðum sínum á
skrifstofum stjórnarinnar, urðu
þeir að gjöra grein fyrir því,
hve nær þeir fyrst hefðu stigið
fæti á land í Bandaríkjunum,
vinna eið að því, að það væri
einlægur ásetningur þeirra, að
gjörast borgarar Bandaríkjanna,
þegar tími væri til kominn, og
sverja sig um leið úr hollustu
við alla konunga og keisara jarð-
arinnar, en einkum og sérílagi
við Kristján IX., konung í Dan-
mörk. Munu flestir hafa gjört
það, án þess að taka mikið út
með því. En skamt voru ilestir
á leið komnir í því að skilja.
hverja þýðing það hefði, að gjör-
ast', amerískur borgari, eins og
gefur að skilja.
Sumarið 1880 var í fyrsta sinn
haldin ofurlítil fagnaðarsamkoma
á frelsisdegi Bandaríkjanna.
Þetta sumar bar hann upp á
sunnudag, svo hátíðin var ekki
haldin fyrr en á mánudaginn
næsta eftir, eins og ávalt er títt
í landi þessu, á jörð Jóns nokkurs
Jónassonar frá Nýjabæ á Hóla-
grundum í ,Eyjafirði, spölkorn
suðvestur af Víkinni,^ þav sem |
Björn Guðmundsson Núpdal býr
nú, var flötur einn fagur, sem
Leikvöllur var nefnur. Var hann
kallaður svo vegna þess, að þar
sáust ljós vegsummerki þess, að
Indíánar höfðu verið þar að
leikjum, áður en íslendingar
komu; höfðu þeir að líkindum
haldið þar herdans, eins og þeim
er títt. Þessi flötur var nú val-
inn fyrir samkomustað. Þótti
þetta nýstárlegt mjög, og kom
býsna margt fólk, sumt langar
leiðir. Þar voru menn norðan
frá Tungá, eins og t.d. Gísli Eg-
ilsson og fleiri. Sunnan frá Park
voru Eiríkur Bergmann með sitt
fólk, Jón Brandsson með konu
og börn, og ýmsir fleiri. Séra
Páll hélt stutta ræðu og bað gest-
ina velkomna, en var mjö'g las-
inn, svo hann talaði færra en að
vanda. Þar voru menn að leikj-
um allan daginn og skemtu sér
ágætlega. Þar veittu ýmsar
helztu konurnar kaffi og brauð,
íslenzkar pönnukökur íog norsk-
ar lepsur, og þar drukku menn á-
gætt límónaði. Ekki héldu aðrir
ræður en séra Páll.
Þriðjudaginn 2. nóvember um
haustið 1880, var fyr<sti opin-
beri kosningafundurinn haldinn
í Vík. Voru menn þá fremur ó-
fróðir í stjórnfræðilegum efn-
um, eins og ekki var furða. Skyldi
þá kjósa þingmenn fyrir Dakota-
héraðið. Höfðu tveir menn inn-
lendir sótt bændur heim nokkr-
um dögum áður og troðið að þeim
kjörseðlum. Vissu margir ekk-
ert, hvað með þá skyldi gjöra, og
varð tíðrætt um öll þau brögð, er
undir því mundu búa. Á þessum
kjörfundi' var tækifærið til að fá
borgarabréf (intentional papers)
í stað þess að fara ofan til Pem-
bina, eins og vanalega var gjört,
og fá það þar. Voru þeir marg-
ir, sem notuðu sér það.
Sumarið 1880 flutti séra Páll
guðsþjónustur á þremur stöðum
í býgðinni: Við Tungá, í Vík og
suður við Park í húsi Eiríks
Bergmanns. Sunnudaginn 4. júli
fermdi hann 7 foörn, 4 pilta og 3
stúlkur, í Vík. Ekki reyndi hann
að mynda söfnuði fyrr en um
haustið, að mesta annríkistíð var
um garð genginl 24. nóvember
hélt hann fund við Park, í því
skyni að stofna söfnuð. Sjálfur1
stýrði hann fundinum samkvæmt
kosning fundarmanna, en Stefán
Guðmundsson (skáldið) var skrif-
ari. Fundargjörningur er færður
inn í safnaðarbók séra Páls og
eru þar taldir upp allir, er á
fundi voru, og voru það þessir:
Eiríkur Bergmann, Jón iBer'g-
mann, Benedikt Jónsson Bárdal,
Jón Brandsson, Jón Hallgríms-
son, Grímur Einarsson, Hallgrím-
ur Gíslason, Kristinn Ólafsson,
Sigurgeir Björnsson, og Grimur
Þórðarson.
Samþykt var að mynda söfn-
uð, er kallaðist Parksöfnuður.
Síðan voru safnaðarlög séra Páls
frá Nýja íslandi stmþykt hér um
bil óbreytt. Grímur Einarsson
kvaðst óviðbúinn, og greiddi aldr-
ei atkvæði. Sigurjón Sveinsson
og Gísli Jónsson Dalmann komu
ekki á fundinn fyrr en safnaðar-
lögin voru að mestu leyti rædd og
samþykt. Létu þeir vilja siíin í
ljós um að ganlga í söfnuðinn, en
kváðust þurfa að hugleiða safn-
aðarlögin áður. — Þeir Eiríkur
Bergmann, Jón Berlgmann og
Hallgrímur Gíslason voru kosnir
safnaðarfulltrúar, )Stefán Guð-
mundsson skrifari, Hallgrímur
Gíslason féhir'ðir, Eiríkur Berg-
mann og Stefán Guðmundsson
meðhjálparar, Sigurjón Sveins-
son forsöngvari og til vara Jónas
Hallgrímsson (Hall). Samþykt
var, að söfnuðurinn kallaði séra
Pál fyrir prest 0g skyldi hann
þjóna honum að þriðjungi. Á-
kvarðað var, að kirkjugarður eða
grafreitur skyldi vera á landi
Jóns Hallgrímssonar. Á\ fund-
inum skrifuðu menn sig fyrir
gjaldi til prests, eftir því sem
hver treysti sér til, og komu !ið-
ugir 50 dollarar á listann, en auk
þess lofuðu margir að senda
presti eitt bushel af höfrum og
annað af hveiti.
Næsti safnaðarfundur var hald-
Vertu hraustur
og glaður
Fólk, sem lasið er og veikburða
ætti að nota Nuga-Tone meðalið,
sem hreinsar óholl efni úr líkam-
anum og gerir þig hraustan og
sterkan. Það læknar veikindi í
maganum og styrkir taugarnar og
vöðvana og öll líffærin og veitir
cndurnærandi svefn. Nuga-Tone
fæst hjá lyfsölum. Láttu ekki
bregðast að fá þér flösku. Hafi
Ivfsalinn það ekki við hendina, þá
láttu hann útvega það frá heild-
söluhúsinu.
inn í Vik 30. nóvember, til að
mynda þar söfnuð og ræða um
kirkjubygging að því búnu. Var
presturinn kjörinn til þess að
stýra fundi, en Þorlákur Jóns-
son, faðir hans, til skrifara. —
Nöfn þeirra manna, er fundinn
sóttu, voru þessi:
Haraldur Þorláksson, Jón Þor-
láksson, Guðmundur Þórðarson
Björn Þorláksson, Pétur Sigurðs-
son, Jónas Kortsson, Sigurður
Árnason, Guðmundur Jóhannes-
son, Sigurður Jónsson, Gísli Jóns-
son, Jón Davíðsson, Sigurgeir
Bjarnason, Sigurbjörn Hansar-
son, Hreggviður Siígurðsson, Björn
Einarsson, Benedikt Ólafsson,
Bjarni Dalsteð, Árni Jónsson,
Þorsteinn Þorláksson, Jósef Guð-
mundsson, Hallgrímur Holm, Sig-
urður Jakobsson, Sveinfojörn Jó-
hannesson, Tryggvi Ingimundar-
son Hjaltalín, Hans Níelsson,
Sveinn Sveinsson, Halldór Þor-
gilsson, Björn Illhugason, Sig-
urður Kráksson, Guðmundur
Guðmundsson, ólafur ólafsson,
Baldvin Helgason, Þorlákur G.
Jónsson, alls 33.
Skýrt var frá safnaðarfundin-
um, sem haldinn hafði verið við
Park. Samþykt að mynda söfnuð,
er nefnast skyldi Víkursöfnuður.
Safnaðarlögin sömu samþykt.
I Einn fundarmaðurinn, Jónas
1 Kortsson, kvaðst að vísu ekk-
ert hafa á móti safnaðarlögun-
um, en salgðist þó ei að svo stöddu
geta gengið í þetta safnaðarfé-
lag. Þorlákur Jónsson, Ólafur
Ólafsson og Haraldur Þorláksson
voru kosnir fulltrúar. Meðhjálp-
arar, Baldvin Helgason og Hall-
dór Fr. Reykjalín. Féhirðir, Bene-
dTkt ólafsson; varaféhirðir, Ól-
alur Ólafsson. Forsöngvari, Jón
V. Þorláksson, en til vara Har-
aldur Þorláksson. — Ársfundur
skyldi haldinn næsta miðvikudag
eftir nýár. Skyldu guðsþjónustur
haldnar i söfnuðinum 3. hvern
sunnudag, þefear ástæður prests-
ins leyfðu. — Síðan hreyfði séra
Páll kirkjubyggingarmáli. Kvað
hann bráða þörf á, að menn eign-
uðust eitthvert samkomuhús fyrir
guðsþjónustur og aðra nauðsyn-
lega mannfundi. Fremur fékk það
daufar undirtektir og báru menn
fyrir annir og frumbýlingsskap.
En samt var prestinum falið, að
'gangast fyrir þessari húsbygging
og reyna að koma henni sem fyrst
til leiðar, ef hann sæi sér fært. Á
fundinum skrifuðu menn sig fyrir
gjaldi til prests og urðu 95 doll-
ars á listanum, en auk þess lofuðu
margir hveiti, höfrum, jarðeplum
og dagsverkum.
Við Tungá var söfnuður ekki
myndaður fyrr en eftir nýár
1881. Var þá fundur haldinn 2.
janúar í húsi J. P. Hallssonar
Fundarmenn voru þessir: Jón
Hörgdal, Gísli Egilsson, Jónatan
Halldórsson, Bjarni Jónasson, Sig-
urður póstur, Jón Einarsson, Jón
as Halldórsson, Jóhannes Jónas-
son, Gunnar Jóhannsson, Jó-
hann Schram, Sölvi Sölvason.
'Jakob Jónsson, Sigfús Ólafs-
son, ólafur Johnsen, Sigurður
Jósúa, Tómas Kristjánsson, Jó-
hann P. Hallsson, Pálmi Hjálm-
arsson, 18 alls. — Séra Páll var
forseti, Pálmi Hjálmarsson skrif-
ari. Samþykt að mynda söfnuj5,
er nefnast skyldi Tungársöfnuður.
Safnaðarlög séra Páls samþykt
óbreytt. Menn rituðu sig fyrir
loforðum til prestsgjalda og söfn-
uðust 55 dollars á listann, auk lof-
orða um hveiti hafra, jarðepli og
dagsverkv eins og gjört hafði
verið í hinum öðrum söfnuðum.
Til fulltrúa voru kosnir: Sig-
urður Jósúa, Jón Hörgdal og
Pálmi Hjálmarsson. Til með-
hjálpara Sölvi Sölvason og Pálmi
Hjálmarsson; til féhirðis Jón
Hörgdal, til skrifara Pálmi
Hjálmarsson, til forsöngvara
Gunnar Jóhannsson (Hallson).
( Eins og sést af því, sem þegar
hefir verið sagt, var nú fólk orðið
býsna margt í nýlendunni. Allir
voru nú farnir að sjá, að þetta ætl-
aði að verða Wómleg bygð og fólks-
mörg. Um sumarið 1880 höfðu æði-
rnargir kraftmenn komið úr ýmsum
áttum, bæði frá Minnesota, Wiscon-
sin og Winnipeg. Vonir manna voru
því um þessar mundir hinar beztu.
Þegar veturinn gekk í garð, kviðu
ntenn honunt ekki nærri því eins og
næsta haust á undan, því nú hafði
bygðin fengið töluverðan gripastofn
og flestir bændur eitthvað úr jörð og
nógan heyforða. Mjög var nú vetr-
arforðinn samt af skornum skamti,
eins og við var að búast, hjá ótal
mörgum, og ef vér gætum nú horft
inn í hýbýli rnanna eins og þau voru
þa, mundi oss blöskra fátæktin.
Sanit voru menn furðanlega ánægð-
ir, glaðir og fjörugir. heilbrigði
ntanna á nteðal var hin bezta, svo að
nauniast nokkur dó eða var veikur.
Allir lifðu í beztu von unt að hér
ntundi hagur þeirra smám sarnan
blómgast og þeir með tímanum geta
orðið sjálfstæðir menn. Veturinn
leið og var miklu mildari og betri en
sá næst á undan. Með vorinu áttu
menn von á mörgurn nýjurn land-
námsmönnum úr ýmsum áttum.
Þótti það ávalt heilmikill viðburður
er ný lönd voru numin i nágrenninu,
og það var einlæglega fagnað yfir
hverjum góðunt dreng, er bættist i
hópinn. Þetta urðu heldur engin
vonbrigði. Fjöldi fólks kom suður
frá Winnipeg og Nýja-Islandi vorið
1881 og nam ný lönd, svo bygðin
jókst óðurn.
Fróðlegt hefði verið að geta til-
greint alla landnámsmenft jafnóðum
og þeir komu. Fn til þess þyrfti
langan tima og mikinn undirbúning.
Hér verða því aðeins fáeinir til-
greindir og það nokkuð af handa
hófi, eftir þeim upplýsingum, sem
unt hefir verið að afla sér. Norðar-
lega í bygðinni námu þessir lönd:
Þorkell Bessason frá Giljum á
Jökuldal í Norður Múlasýslu, Þor-
leifur Jóakimsson frá Kóreksstaða-
gc-rði, Hjaltastaðaþinghá, Bjarni
Pétursson frá Rangalóni á Jökul-
dalsheiði í Norður Múlasýslu og
Sigurður Pétursson, bróðir hans,
Eyjólfur Kristjánsson frá Breiða-
vaði í Eyðaþinghá í Suður Múla-
sýslu og synir hans þrír, Gísli, Jón
og Þorsteinn, Björn Kristjánsson
Skagfjörð frá Kirkjuhóli í Víði-
mýrarsókn í Skagafirði, Sigfús
Bjarnason frá Staffelli i Fellurn í
Fljótsdalshéraði og Benedikt foróðir
hans, Einar Guðmundsson úr Fljóts-
dalshéraði, Eggert Gunnlaugsson frá
Húsey í Skagafirði, Pétur Jónsson
Hillman fá Hóli á Skaga í Skaga-
fjarðarsýslu, Þorsteinn Ásmunds-
son frá Kirkjubóli í Staðarfirði í
Suður Múlasýslu, Kristján Krist-
jánsson frá Stóragerði í Hörgárdal
í Eyjafjarðarsýslu.
I Víkur-bygð nárnu þessir lönd:
Sigfús Jónsson frá Krossanesi við
Eyjafjörð, Jón Jónsson Mæri frá
Einfætingsgili í Strandasýslu, Bjarni
Benediktsson frá Breiðagerði í Lýt-
ingsstaðahreppi í Skagafirði, Jón
Gislason frá Hundadal í Dalasýslu,
Gísli Eiríksson frá Krithóli í Skaga-
firði, Friðbjörn Björnsson frá Forn-
haga í Hörgárdal, Jóhann Stefáns-
son frá Kroppi í Eyjafirði, Ólafur
Ólafsson frá Þríhvrningi í Möðru-
vallasókn í Eyjafirði, Bjarni Bjarn?-
son frá Kambstöðum í Ljósavatns-
skarði, siðast frá Víðarhóli á Fjöll-
ttm, Jón Níelsson og Jón Björnsson
tengdasonur hans, frá Kálffelli i
Vopnafirði, Þorgils Hálldórsson.
sonur Halldórs Þorgilssonar frá
Hundadal, Jóhanna Skaftadóttir fra
Reykjavík, Davíð Guðmundsson úr
Skagafirði, Jón Jónsson frá Borg í
sörnu sveit, Vigfús Sigurðsson bók-
bindari, frá Brekku í Kaupangssveit
i Eyjafirði, Sigurður Björnsson úr
Fáskrúðsfirði, Kristján Björnsson
frá Klúkuni í Hrafnagilshreppi í
F.yjafirði. Niels Steingrímur Þor-
láksson frá Stóru Tjörnum í Ljósa-
vatnsskarði.
Jacob Sigurðsson Eyford frá
Kristnesi i Eyjafirði kom suður ti'.
Dakota í marz-mánuði vorið 1881
og nam land hér um bil ntiðja vegu
á milli Víkur- og Park-bygða. Lét
hann gera sér myndarlegt hús um
vorið og var það fyrsta timburhús-
ið í allri bygðinni. Var viðurinn
fluttur á uxum frá Pemlbina. Þegar
húsagerðinni var lokið, var húsið
rnálað hvítt, það var því stöðugt
kallað hvíta húsið um þetta leyti.
Aðrir er þá tóku land þar í grend-
inni, voru þessir: Bjarni Qlgeirs-
son frá Rauðuskriðu í Þingeyjar-
sýslu, Sigurður Sigurðsson stjúp-
sonur hans frá Nesi í Höfðahverfi
í Þingeyjarsýslu og Ásvaldur Sig-
urðsson, bróðir hans, Jóhann Geir
Jóhannesson frá Snórrastöðum í
Hnappadalssýslu, Job Sigurðsson
frá Flatnefsstöðum á Vatnsnesi í
Húnavatnssýslu, Jón og Ásmundur
Ásmundssynir frá Árnagerði í Fá-
skrúðsfirði í Suður Múlasýslu, Sig-
urbjörn Guðmundsson frá Mælifelli
t Vopnafirði og Magnús Snowfield
sonur hans. Síðar bættust þar fleiri
við, svo sem Albert Hansarson frá
Jarlsstöðum í Bárðardal C&2),
Kristján Kristjánsson frá Syðra
Vinsamleg
bending
“Ef ekki væri fyrir—
þessa litlu rauðu bók
hefOum við rkki keypt húsið.”
petta er það aem litla rauða bðk-
in frA Provineial Saving Offiee er
nú að gera fyrir hundruð af fðlki
í Winnipeg.
pað sparar fyrir heimili og ment-
un og annað, sem er fðlki til
blessunar. pað sparar par sem
það borgar sig að spara og öllu er
ðhætt.
Hvað eruð þér að gera?
pví ekki að láta yðar eigin banka
hjálpa yður til að spara og vera
ánægður ?
11.00 er nðg til að fá litlu rauðu
bðkina.
Opið 10 til 6; á laugard. 9:30 til 1
Province of Manitoba
Savings Office
Donald St. and Ellice Ave.
or 984 Main St.,
Winnipeg.
Hann kom til Pembina 1879, en
nam land 1882. Ármann Stefáns-
son frá Ósi í Möðruvallasókn í Eyja-
firði (’82j, Ólafur Ólafsson frá
Hvammi í Eyjafirði ('83J, Davíð
Jónsson úr Skagafirði f’82), Krist-
ján Jónsson frá Ingjaklsstöðum í
Reykjadalshreppi i Suður Þin^eyj-
arsýslu f’83), Björn Jónasson,
tengdasonur hans frá Narfastöðum
í Reykjadalshrepp í sömu sýslu
(’83J, Jóhann Sigurðsson frá Ás-
bjarnarstöðum á Vatnsnesi í Húna-
vatnssýslu, Ó 83J, Sigurjón Gestsson
frá Eldjárnsstöðum á Langanesi
(”83), Magnús Benjamínsson úr
Húnavatnssýslu, Guðni Gestsson frá
Ytra Lóni á Langanesi (’86), Gtinn-
laugur Jónsson frá Kolsstöðum t
Dalasýslu, (’86), Anton Möller úr
Eýjafirði J’83), Einar Sigurðsson
frá Bót í Hróarstungu.
Sumarið 1881 bættust einnig
nokkurir bændur við í Park-bygðina
(GarÖar), er námu þar lönd og
íluttu þangað nteð fjölskyldur sín-
ar. Skulu hér nokkurir þeirra nafn-
greindir: Páll Vigfússon Dalmann
írá Áslaugarstöðum í Vopnafirði,
Hallgrimur Guðmundsson frá
Fremrihlíð i Vopnafirði, Einar
Bessason frá Svinabökkum í Vopna-
firði. Sigurður Sigurðsson, ísfeld
frá Ásbrandsstöðum í Vopnafirði,
Friðrik Jóhannesson frá Stafsholti
á Mývatsheiði, Jacob Esf)ólín frá
Frostastöðum í Skagafirði, Þor
steinn Þorsteinsson frá Mýrarlóni í
Eyjaf jarðarsýslu, Kristinn Krist-
insson frá Ljótsstöðum í Vopna-
firði, Jacob Líndal frá Miðhópi i
Húnaþingi, Baldvin Helgason,
tengdafaðir hans, frá Gröf á Vatns-
resi i Húnavatnssýslu, Þorsteinn
Hallgrímsson, tengdabróðir Jacobs,
frá Tungu í Enjóskadal, Ólafur
Ólafsson frá Espihóli í Eyjafirði.
(Frh..)
—Það er ákaflega leiðinlegt, að
spila við hann Jón.
—Verður hann reiður, þegar
hann tapar?
—Hann tapar aldrei.
* * *
í Káupmannahöfn vildi það ný-
lega til, að fimm ára gamall dreng-
ur, sem var að leika sér að her-
mönnum úr blýi, varð skyndilega
svo veikur, að fara varð með hann
i sjúkrahús. Kom þá upp úr kaf-
inu, að hann hafði fengið blýeitr-
un af því að stinga leikföngunum
upp í sig.
* * *
1 Ameríku eru farnir að tíðk-
ast hjónaskilnaðir með sérstökum
hætti. 'Hjón, sem orðin eru leið
á “hnappheldunni”, en geta þó
ekki fengið sig til að skilja að
fullu, gera með sér samning um
að skilja í 12 mánuði. Þessi
bráðabyrlgðaskilnaður er talinn
hentugur til þess að “skerpa kær-
leikann.”
Loni á Langanesi í Þingeyjarsýslu
^ribgman €lectitc
WINNIPEG . FURBY og PORTAGE . SÍMI 34 781
RAFLAGNING Á GIMLI
Látið oss gera raflagninguna í húsunum hjá
yður og kaupið hjá oss ljósáhöldin. Verk og
vörur á ódýrasta verði.
Vér skulum með ánægju veita upplýsingar
um kostnaðaráætlun hvenær sem er. Lítið inn
í búðina hjá oss, við hliðina á símastöðinni á
Gimli og talið við herra Ásgeirsson.