Lögberg - 11.06.1931, Síða 5

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 11. JÚNÍ 1931.
Bls. 5
Ástand og horfur á
Þýzkalandi ’
Eftir Jón Gíslason, stud. philol.
I.
nefndar getur fært oss að marki
í þessum efnum.” — Álit fyrstu
þjóðnýtingarnefndar var í stuttu
máli þetta: 1. Þjóðnýtingu fram-
leiðslutækjanna verður ekki kom-
ið á, nema á löngum tím^ með
Það er kalt og hráslagale'gt.1 hægfara breytingu atvinnulífs-
Þoka grúfir yfir húsamergð stór- ins- 2- Fyrst um sinn verður nú-
borgarinnar. Ryk og kolareykur
hafa myndað þétt ský, sem vefja
sig um turna og húsaþök. Mig
langar til að fá mér göngu, eftir
lanlga innisetu, anda að mér svölu
Utilofti, en það er sem þokan og
reykskýin kæfi þessa löngun í fæð-
lngunni. Eg reyni samt að verjast
verandi skipulag að haldast, hvað
snertir iðnaðarvörur til útflutn
ings og verzlun. 3. Eignarrétt
bænda má ekki skerða að svo
komnu, en félagsbúskap verður
að örva og styrkja. 4. Alþjóð
verður umfram alt að fá umráð
yfir mikilsverðustuj hráefnum,
þessum lamandi áhrifum umhverf-j kolum °% járni. 5. Við þjóðnýt-
isins. Strákhnokkar tveir ganga; in»u rseður eðli atvinnugreinar-
hlæjandi fram hjá. Þá er sem! innar. hv°rt sveitarfélög, sam-
þróttur færist í mig á ný. Eg' vinnufélög (Genossenschaften)
greikka ósjálfrátt sporið í áttinaj eða rikið taka við rekstri hennar.
«1 Tiergartens, þar sem helzt er ar- — Árangur tilrauna þessara
að Ieita nokkurs næðis fyrir há-j ti] 'þjóðnýtin'gar varð minni en í
vaða götulífsins í Berlín. Brátt fyrstu var til stofnað. Andstæð-
sé ég hilla undir hávaxin tré in^ar “sósíaldemokratta” benda
fearðsins. Þau eru til að sjá sem þ6101 Því óspart á, að enn sé þjóð-
svartur veggur, er á víð og dreif nýtingin þeirra lítt .framkvæmd.
er rofin af götum og strætum. hún sé þann da£ 1 da£ að mestu
Eg held inn í Siegesallee, þá götuj á PaPPÍrnum. “iSósíaldemokrat-
sem lýst hefir verið sem sögu ar” hafa hó homið fram þremur
Brandenburg og Prússlands mikilsverðum Iagabálkum. er fara
höggvinni í marmara. Á báðar 1 þjóðnýtinlgarátt. 1 Lög nm kola-
hend
ur eru standmyndir þjóð-
vinslu. 2. Lög um kalkvinslu, og
höfðingja þessara landa frá elztu um raforkustöðvar. Lög-
tímum fram til loka síðustu ald- in um kola-vinslu mæla svo fyr-
ar, og á hvora hönd þjóðhöfð-. ir- að kolahéruðunum þýzku skuli
ingjanum getur að líta myndir shift í ellefu umdæmi. Mynda
tveggja mestu manna hans h°Iaframleiðendur í hverju ein-
stjórnarára. — Hér ríkja í sann-j stöku nmdæmi síðan með sér fé-
leika minningar liðins tíma. í lagsskaP- Félög hinna einstöku
dag er 'Sem þokan varpi einhverj- umdæma mynda síðan eitt alls-
um töfrahjúp yfir þessar sögulegu herjar samband, er nefnist
kempur, engu líkara en þær séu Reicihs kohlenrat (!Ráð kola-
reiðubúnar að stí'ga upp úr djúpi samhands ríkisins)i Ráð þettaj
fortíðar, í þann veginn að ganga shiPa sextíu meðlimir. Hafa|
nt í baráttu nútíma|S. Nei, þokan verkamenn og atvinnurekendur’
blekkir og kemur ímyndunaraflinu hvoiir um sig fimtán fulltrúaj
a flug. Fortíð sleppir því ekki. hina fuHtrúar.a velja útgerðar-j
sem hún hefir einu sinni gleypt. menn> kaupmenn o. s. frv. Ráð^
Vandamál nútímans verður ein- Þetta hefir eftirlit með öllum.
nngis leyst af hans eigin börnum.í rekstri kolavislunnar, ákveður
En hvað er þetta? Standmynd yerð kola og verð annara efna.
eða lifandi vera?. Nei, þessi fá- sem úr kolum eru unnin. Ríkið.
tæklega kona er í mótsögn við e' atvinnumálaráðherra, hefirj
heildaráhrif ISie'gesallee. Hér á yfirumsjón með kolavinslunni ogj
hún ekki heima. Eg virði gömlu malum þeim öllum, sem hanaj
honuna fyrir mér, um leið og eg sherta. Lögin um kalkiðnaðinn
^eng fram hjá. Tannlaus og eru svipuð og lög þau um kola-
kinnfiskasogin er hún og andlitið vinslu> sem að framan hefir ver-
rist djúpum rúnum mæðu og mót-. ið ^st 1 aðaldráttum. Lögin um
gangs. Hún stendur í djúpri lotn-' raforku veita ríkinu rétt til að
in'gu fyrir framan mynd Lúters.j taka meiriháttar rafveitur og
Varir hennar bærast eins og í orkustöðvar eignarnámi gegn
hæn. Að endingu .signir hún sig skaðabótum, vatnsorku hefir rík-
°g hverfur mér sjónum í þok- ið einnig fengið iheimild til
unni.— Eg hefi gengið Siegesalee að taka eignarnámi. — Það er
á enda og kem fram á Platz der hvort tveggja, að sósíaldemokrat-
Republik. I>að glampar dauflega ar hafa setið við völd á miklum
á feylt skrautið á þaki rikisþirfgs- þrengin8;artímum fyrir Þjóðverja,
hyggingarinnar handan við torg- enda 'hefir þeim þótt verða lít-
ið. Um húsið heldur Bismarck ið Hafa þeir því orðið
vörð, það er að segja risavaxið fyrir miklu aðkasti andstæðing-
minnisrn^rki hans. Hefir það, anna> eins °% áður er sn**- Áköf-
sem sé reist verið beint fyrir
framan ríkisþingið,— Þykir sum
•nm sem þar eigi það tæplega
heima, þar eð fáir hafi beitt
þingræðið meira gerræði en ein-
mitt Bismarck. En hvað sem Bis-
marck kann að hafa gert í fyrnd-
inni, þá er eitt víst: Hann lætur
ekki framar neitt á sér bæra, þótt
hann sé í all-vígalegum stelling-
um þarna uppi á fótstallinum.
Það er á bak við Bismarck, í
húsinu bak við hann, þar semj nauðbeygðir til að víkja frá
ustu þjóðernisflokkarnir bera
þeim jafnvel á brýn, að hafa
gengið að harðari friðarkostum
fyrir hönd þjóðarinnar, en nauð-
syn krafði. I>eir hafi hnept þjóð-
ina undir þrældómsokið í þeim’
eigingjarna tilgangi, að komasL
sem fyrst í valdasessinn. Tæp-|
lega ftun þó þessi sök eiga við
rök að styðjast.
Á umliðnum árum hafa “sósíal-j
demokratarf” 'þráfalálelga verið,
nu er háð barátta um örlög
þýzku þjóðarinnar, að sumu leyti
harðari og tvisýnni, en nokkru
sinni áður.
II.
í ríkisþinginu þýzka eiga nú
stefnuskrá' sinni, sérstaklega í
utanríkismálunum, þar sem þeir
komu fram fyrir hönd allrar þjóð-
arinnar. Þykir kommúnistum,
sem þar hafi þeir einatt verið í-
haldssamari .• og þjóðernissinn-
aðri, en stefnskrá þeirra mælir
sæti umli 550 fulltrúar. Kemur | fyrir. Hér við bætist andbyr í
einn fulltrúi á hver 100 þúsund
hjósendur, er neyta atkvæðisrétt-
ar síns. — Áður en við virðum
fyrir okkur flokkaskiftinguna.
verðum við að líta um öxl, til
Þess að kynnast að nokkru or-
sökum þeim, sem .skapað hafa nú-
verandi afstöðu flokkanna hvers
fii annars, síðan “sósíal demó-
hratar” komust til valda, eftir að
keisarastjórninni var steypt af
stóli í ófriðarlok. Báru þeir og
fjármálastjórninni. Var svo kom-
ið í marzmánuði 1929, að rikis-
sjóður var gersamlega þurausinn,
svo ekki var einu sinni fé fyrir
hendi, til þess að greiða opinber-
um embættismönnum laun sin.
Var þá tekið það örþrifaráð, að
fá stórlán hjá eldspýtnahringnum
sænska. Um lán þetta hefir mik-
ið verið rætt, og mun mönnum á
íslandi vera það kunnugt í aðal-
atriðum af blaðafregnum. “Sósí-
sifeur af hólmi í viðskiftum sínuml ldemokratar’’ gáfust nú með öllu
Vlð kommúnista, er stofnað höfðuj upp ag reyna að koma fjármálun-
t'1 upPreisna víða í ÞýzkalandiJ um á réttan kjöl aftur, enda þótt
Áðalstyrkur flokksins eru verk-j þeir væru fjölmennasti flokkur
ýðsfélögin. Flokkur þessi setti' ríkisþingsins. — Skipaði Hinden-
sér þag markmið, þegar er hann burlg forseti þá stjórn þá, er við
Var kominn til valda, að koma
a Þjóðnýtingu framleiðslutækj-
anna. f desember 1918 fórust
i-hert, er seinna varð fyrsti for-
seti þýzka lýðveldisins, svo orð: þess er
Sósíaldemokrlatar eru staðráðn- j nefnist.
hann er kend og enn situr við
völd. Forsætisráðherra eða rík-
iskanslari er maður að nafni
Bruening. Telst hann til flokks
‘Miðflokkur” (Zentrum)
Miðflokkurinn” á að-
að koma á þjóðnýtingu fram-j alítök sín meðal kaþólskra manna
ei siutækjanna, svo ítarlega og í Þýzkalandi og þá einkum í
•lótt olg mögulegt er. Hér mega Suður-Þýzkalandi, þar sem flest-
^amt ekki neinir skýjaglópar ir íbúarnir eru kaþólskir. Flokk-
111 koma. Að eins starf skipu- urinn er sá 4. fjölmennasti í rík-
agsbundinnar, vísindalegrar isþinginu, á 69 fulltrúa. “Mið-
flokkurinn” íhefir löngum haft
orð á sér fyrir kæna flokksstjórn.
Hefir hann jafnan forðast að
binda ,sig kenningum öfgaflokk-
anna, er standa honum til hægri
og vinstri, en fylgt jafnan því, er
honum í hvert sinn virtist ha'g-
kvæmast. 1 trúmálum og upp-
eldismálum fylgir flokkurinn auð-
vitað kenningum kaþólsku kirkj-
unnar. Nokkrir ráðherrar í ráðu-
neyti Bruenings eru úr flokki
“Sósíaldemokrata.” Bruening tók
brátt til óspiltra málanna að koma
fjárhag ríkisins úr því öngþveiti,
•er fyrirrennarar hans höfðu skil-
ið við hann í. Flestar af tilraun-
um hans i þessa átt hafa komið
fram í mynd bráðabirgðalaga og
neyðarráðstafana, svo sem margs-
konar tollhækkanir, launalækk-
anir. Framan af kom hann þess-
um bráðabirgðalögum í gildi með
undir.skrift forsetans einni, án
þess að bera þau undir ríkisþing-
ið. Varð hann brátt illa þokkaður
fyrir þetta af andstæðingunum,
sem nefnd hann öllum illum nöfn-
um, t. d. sultarharðstjórann (Hun-
gerdiktator) o. s. frv. í utanrík-
ismálum hélt Bruning sömu stefnu
og hið fyrra ráðuneyti, enda var
og er utanríkisráðherrann hinn
sami, Dr. Curtius, samverkamaður
og lærisveinn Stresemanns. — Því
hærri kröfur, sem Bruening gerði
til sparsemi olg fórnfýsi þjóðar-
innar, því meir óx ólga andúðar-
öfgaflokkanna, kommúnista og
þjóðernissinna dag frá degi. Um
stefnuskrá kommúnista þarf ekki
að fjölyrða hér. Öllum almenn-
ingi er hún kunn í aðaldráttum,
en lýsa verður þjóðernissinnum
með nokkrum orðum. Þeir skift-
ast í tvo aðalflokka: ‘Þýzka þjóð-
ernissinna’ (Deusahnationale))
og “Djóðernissinnaða sósíalista”
(iNationsozialisten, oft stytt i
Nazis, er ég ætla að nefna Naz-
ista til hægðarauka). Flokkur
“þýzkra þjóðernissinna” á riú 41
fulltrúa í ríkisþinginu. Foringi
þeirra er maður að nafni Hu'gen-
berg. Hann var fyrir ófriðinn
starfsmaður í fjá'rmálaráðuneyti
alríkisins. Eftir ófriðinn hefir
hann haft á hendi stjórn nokk-
urra mikiisháttar iðnaðarfyrir-
tækja. Kjarnann í flokki Hugen-
bergs mynda liðsforingjar gamla
keisarahersins, aðalsmenn og stór-
iðjuhöldar. *— Stefna flokksins
er mjög íhaldssöm og ákaflega
andvíg öllu því, sem sver sig í
ætt við kenningar Marx og Len-
ins. Aðalhugsjónir hennar eru
— frá keisaratímunum, þegar
bændur á herrasetrunum litu með
óttablandinni virðingu upp til
aðalsmannsins, eigandans, og all-
ir urðu að .sitja og standa eins og
hann vildi. Stefnir flokkurinn
yfirleitt að því, að koma á sama
ástandi og skipulagi, í sem flest-
um 'greinum, og mestu var ráð-
andi í Þýzkalandi fyrir ófriðinn.
Má því segja, að Hugenberg og
hans menn sé Irammasti aftur-
haldsflokkur Þýzkalands. — En
‘þýzkir þjóðernissinnai-’ eiga samt
yfir miklu áhrifavaldi að ráða.
því meira peningamagn stendur á
bak við þá en flesta aðra flokka
í Þýzkalandi. Hafa þeir t. d. hin
svo nefndu Scherblöð og “Ufa”-
kvikmyndafélag, er tekið hefir
myndina “Flautuleikarinn í Sans-
souci”. Um mynd /þessa hefir
mikill styrr staðið að undan-
förnu. Hafa kommúnistar eink-
um ráðist á hana, sökum þess að
hún þykir minna mjög á ljóma
þann og frægð, er var yfir hirð-
lífi Fiðriks mikla. Er “Fritz
gamli” (svo kalla Prússar einatt
Friðrik mikla í daglegu tali, en
af aðal persónum myndarinnar.
Hinn þjóðernissinnaði flokkur-
inn, flokkur Nazistanna, kemur
fyrst við sögu 1920. — Stofnandi
hans og höfuðpaur jafnan síðan
nefnist Hitler. Hitler er aust*
urrízkur að ætt og uppruna og
hefir ekki öðlast þýzkan borgara-*
rétt enn. Hann er af lágum stig-
um kominn. í æsku hugðist hann
að gerast myndhö'ggvari, en að
ráði kennara eins, er kendi við
listaskóla þann, sem Hitler byrj-
aði nám sitt við, hvarf hann frá
því ráði og ætlaði sér þá að ger-
ast byggingameistari. Út úr fjár-
þröng hlaut hann samt að .stunda
vinnu ,sem óbreyttur verkamaður
við húsabyggingar. Kveðst Hitler
á þeim árum hafa kynst kenning-
um Marx olg orðið fyrir aðkasti
verkamanna þeirra, er hann vann
með, sökum þess, að hann vildi
ekki aðhyllast þær. 1 ófriðnum
barðist hann undir ( merkjum
Þjóðverja. Mun þá hafa skapast
hjá honum tröllatrú sú, ,sem hann
hefir á Þjóðverjum og öllu, er
þýzkt er. Stefnuskrá flokks sins
hefir Hitler hamrað saman í 24
gerinir, en tannars þykir hún
harla óljós í mörgum atriðum enn
sem komið er. Aðalinntak henn-
ar er sniðið eftir fyrirmynd
Mussolinis. Hitler vill að sönnu
láta hagsmuni heildarinnar í öll-
um greinum ganga fyrir hags-
munulm einsta!klings)in,s, (þess
vegna Nationalsozialisten) hann
er því mjög andvígur stóreigna-
mönnum og er þar einn aðalmun-
ur á Hitler og Hugenberg. Hins
vegar er hann á móti því að skerða1
í neinu eignarrétt smærri at-
vinnurekenda og er svarinn fjand-
maður Marx! og Lenins. Hann
viðurkennir eiginlega ekki stétt-|
arbaráttu, en vill kenna þjóðin^i
að vinna sem ein heild, án tillitsj
til stétta. Nazistar vilja, eins og
allir aðrir flokkar í Þýzkalandi.j
losa þjóðina sem fyrst úr ánauð
Versalafriðarins. Menn greinir1
aðeins á um leiðir, til að ná því
marki. Þeir ‘hægfara og gætnu'
vilja fara samningaleiðina, en!
|
róttæku hægriflokkarnir, Nazistar
og “þýzki þjóðernisflokkurinn”,!
vilj blátt áfram steinhætta að
borga hernaðar - skaðabæturnar. j
Hitler trúir því, að Þjóðverjar
séu bezta mannkyn jarðarinnar.l
Eigi þeir því að láta sér mjög!
umhugað að losa sig undan hvers1
konar erlendum áhrifum, er!
hamla þroska þeirra. Gerir hann
mikið úr þeim áhrifum ‘í I>ýzka-|
landi og vill láta útrýma þeim með
öllu. Afstaða hans í trúmálum
er mjög óljós. Eitt er víst, að
hann er afar fjandsamlegur kaþ-^
ólskri trú.—Merkur liður í stefnu-!
skrá Ritlers er sá, að hann vill
draga stórkostle'ga úr vexti borg-’
anna og örva menn til að taka sér
bólfestu í sveit. Hyggur hann,!
að úr sveitunum muni koma
kraftur sá, er bjarga muni. Enn
sem komið er, virðast Nazistar þó
eiga aðal-fylgi sitt i borgum, sem
marka má af því, að aðeins 10 af
107 þingmönnum flokksins eru
eitthvað við landbúnað riðnir.
Hitler hefir mist trúna á þing-
ræði og lýðveldi, en ber því meira
traust til örulggrar stjórnar fárra
manna, er eftir hans höfði dansa. j
(Framh.)
ir
ferð, heldur hitt, að menn hafa
verið uppfræddir í þessum efn-
um og hvattir til að neyta al-
mennar heilsumeðala. Mönnum
hefir skilist þýðing þess, að hafa
gott loft í híbýlum sínum, að eta
og drekka skynsamlega; leika sér
í hófi og hvílast eftir þörfum.
Hefir þessi aðferð reynst vel gegn
Hefir þessi aðferð reynst vel gegn
berklaveikinni, sérstaklega vegna
þess, að veikin hefir þekst, með-
an hún er á lágu stígi.
Hvaða þekkingu höfum vér á
krabbameinum? Það er vitanlega
fyrsta spurningin í þessu máli.
Höfum vér næga þekkingu til
þess að geta vænt þess, að fá var-
ist hættunni að nokkru, eða er-
um vér að gjöra ilt eitt með við-
leitni vorri til varnar, með því að
hræða alþýðu og eyða dýrmæt-
um tíma til ónýtis?
Svarið við þessari spurningu
leggjum vér í sjálfsvald lesaran-
um, eftir að vér höfum lagt til
það, sem vér höfum að segja.
Engin sérstök orsök þekkist,
sem valdið geti krabbameinum.
Þau virðast ekki ganlga í ættir.
Sumir hafa dregið þá ályktun, að
svo væri, vegna þess að fleiri-en
eitt tilfelli hefir átt sér stað í
sömu fjölskyldu. Það þarf ekki
að benda til arfgengi veikinnar.
heldur vegna þess, hvað veikin
er almenn.
þ>ótt engin sérstök orsök þekk-
ist fyrir krabbameinunum, er það
þó vitanlegt, að ýmsar ástæður
geta stuðlað að byrjun þeirra.
Það hefir verið sýnt, að krabba-
mein hafa byrjað, þar sem lang-
varandi þroti og sárindi hafa sezt
að. Þeir, sem búa til koltjöru,
fá iðulega krabbamein, þar sem
hörundið var mest undir -áhrif-
um tjörunnar olg sárnar

(Íompnnu
INCORPORATED 2T? MAY 16-70.
Lower Fort Garry
Centennial Celebration
ÚTSALA
Hefát á fimtudaginn 1 1. júní
Nær til allra deilda í búðinni og veitir öllum,
sem kaupa, mikinn hagnað.
Verið til taks þegar búðin opnast-
klukkan 9 á fimtudagsmorguninn
arst staðar.
Þrimlar og ber undir skinninu.
ur við sig hvaða aðferð sé heppi-| Sár eða flumbrur, sem ekki fást
legust i hverju sérstöku tilfelli. til ,að gróa inan tveggja vikna,
Það er ekki vanþekkingin, sem auuag hvort á vörunum eða ann-
veldur mestum örðugleikum i al-j
mennum heilbrigðismálum, held-l
ur er það mesti örðugleikinn, að, .
fá menn til að hagnýta sér þáj Á konum, rensli úr brjostmu,
þekkingu, sem er fyrir hendi. Og þroti eða þrimlar og ber; óeðli-
það er brýn nauðsyn viðvíkjandi legur blóðmissir til lífs eða baks.
krabbameinum, að menn ekki Rótgróið meltirigarleysi, tregar
dragi að leita sér lækninga, þeg- hægðir, með þverrandi líkams-
ar i byrjun. Vér væntum þess,! þyngd; langvinnur sársauki frá
að upp muni renna sá dagur, að skemdum og illa loguðum tönn-
menn öðlist fulla þekking á vörn Um.
gegn krabbameinum og hvaða j,ag gjörir hættuna enn meiri.
meðöl eiga við, sem geta útrýmt að krabbamein eru iðulega án
þeim til fulls. En sem stendur. þjáninga. fyrst fráman af, og
undanj ættu menn ekki að vanrækja þau ,geta því dulist um tíma.'
menn varir
henni. Eða þar sem tannþrot eða ráð, sem nú eru fyrir hendi; það, y€rgj
falstennur særa munninn. Þau væri hirðuleysi, sem ekki er hægt
geta líka orsakast af innvortis-j að afsaka.
sárindum á konum, eftir barns-j í’að segir sig sjálft, að ekki
burð, o. fl. j getur læknirinn liðsint öðrum en
Með öðrum orðum: Þar sem þeim, sem leita hans ráða. Til
átt hefir sér stað langvarandi þess að njóta tímabærrar lækn-|
sársauki eða þroti, innvortis eða ingar, væri gott ráð að láta skoða krab,bamein sé í aðsigi. Og þe'g
útvortis, af áhrifum tjöru eða sig, að minsta kosti einu sinni á
við ofan-
greind tilfelli, ættu menn ekki
að fresta að leita sér ráðlegg-
inga, Það er ekki víst, sem sagt,
að slík tilfelli eigi neitt skylt við
krabbamein, en vel getur þó ver-
ið, að þau séu vottur þess, að
Varnir gegn krabba-
meinum
Krabbamein eru meir og meir
að verða eitt af aðal alvörumál-
um mannfélagsins. Virðist því j
ekki ótímabært, að birta eftir-1
fylgjandi ritgjörð, sem stóð í
einu af tímaritum þessa lands
íyrir fáum dögum síðan. Má
vera, að hún veki atlwgli mannaj
á þessu alvörumáli. Læt eg því
Igreinina fylgja í lauslegri þýð-
ingu:
Þáð gengur nú um heim allan,
að krabbamein fara mjög í vöxt,
og það með ári hverju. Er mælt,!
að 87,399 manns hafi dáið í Can-j
ada á árinu 1929, og sagt, að sjö
af hundraði hafi dáið af afleið-j
ingum krabbameina. Fleiri deyja
af afleiðingum krabbameins, en
berklaveiki árlega.
Þess má þó geta, að krabbameinj
eru talin tíðari en áður, með-
fram vegna þess, *að nú ná fleiri
fullorðinsaldri ®n átti sér stað j
áður. Krabbamein eru tiðustj
eftir að menn komast til fullorð-|
ins ára, því eðlilegt að þeim fjölgi,
við þessa aldprbreytingu manna.1
Þá má minnast þess, að nú hafa
menn fullkomnari tæki til að
kynna sér sjúkdóminn og meiri
nákvæmni við að safna skýrslum!
um hann, fremur en áður gjörð-^
ist. Alt þetta .verða menn að,
hafa i huga, þegar talað er um,
útbreiðslu sýkinnar.
Samt sem áður er það álit (
manna, sem þekkingu hafa mesta
í þessum efnum, að krabbamein’
séu að útbreiðast.
Það er ekkert unnið við, að
koma inn hjá alþýðu ótta og kvíða^
fyrir sýkinni, enda er það ekki
tilgangurinn með línum þessum.
En hitt vildi ég minna á, að margt
er hægt að gjöra með því að upp-
lýsa alþýðu um þetta vandamál.
og um viðeigandi ráð gegn veik-
inni. Enginn sjúkdómur verður
læknaður án þekkingar á honum,
og því meiri þekkingu, sem um er
að ræða, þess meiri von að ráð fá-
ist. Berklaveikin er meir og meir
að vinnast og verða fátíðari, fyr-
ir þolgóð samtök alþýðu. Árang-
urinn í þessu efni alls ekki sá, að
fundist hafi sérstök lækninga að-
annara efna, eða þar sem tenn-
ur hafa sært eða meiðsli átt sér
stað, innvortis eða á hörundinu,
og þar sem eitur hefir borist inn
í líkamann. Þetta virðist á ein-
hvern óskiljanlegan hátt geta
stuðlað að því, að krabbamein
geti byrjað.
Ekki virðast líkur benda til
þess, að matarhæfi geti verið or-
sök krabbameina. Kjötmatur ,veld-
ur ekki þessum sjúkdómi. Hér-
ar og önnur dýr, sem lifa á jurta-
fæðu, fá krabbamein. Menn
vita ekki um neina fæðutegund,
sem getur ollað krabbameinum.
eða læknað þau.
Krabbamein eiga sér stað með-
al ríkra og fátækra; meðal iðju-
samra og letningja. Þau eiga sér
stað mest meðal fullorðinna, geta
þó komið fyrir í börnum. Bæði
menningarþjóðir og villimenn
geta fengið þau,
Vörtur, valbrár og fæðingar-|
blettir, eru í sjálfu sér taldir |
meinlausir; þó ber þess að gæta.;
að þau geta spilst, ef þau sárna
af árekstri eða núningi.
Krabbamein eru vanalega lítil'
um sig í fyrstu; séu þau þá upp-[
rætt, meðan þau eru á því stigi,!
má vænta fullkomins bata. Þetta;
er afar þýðingarmikið atriði, sem j
almenningur ætti að gjöra sér
fulla grein fyrir. — Krabbameinj
eru læknanleg, séu þau tekin í|
tíma. Með tímanum brjótast þau
út um líkamann; þess meir sem
þau breiðast út, því verra er að
eiga við að lækna þau.
Baráttan gegn berklaveiki hef-
ir Ieitt að góðum árangri, vegna
þess að menn hafa fengið þekk-
ingu á þessum kvilla og gjöra sér
grein fyrir þvi, að það má iðulega
lækna hann, ef hann er tekinn í
tíma.
Það er engum vafa undirorn-
ið, að baráttan gegn krabbamein-
um getur mætt sama árangri á
frumstigi veikinnar, ef menn láta
sér skiljast, að það er vanalega
hægt að lækna hana á því stigi.
Það er ekki hægt að lækna þenn-
an kvilla með meðulum, blóðvatns
innsprautun, eða með bólusetn-
ingu; ekki heldur með breytilegu
fæði. En það á við að uppræta
meinið með holdskurði, eða að
nota radium og x-geisla 1 sam-
einingu, eða hvort út af fyrir
sig. Það verður að haga lækn-
ingunni eftir því, hvar mein-
semdin er og á hvaða stigi hún er.
Og margt annað verður læknir-
inn að athuga, áður en hann ræð-
ári. Þegar slík skoðun fer fram,
er hvert líffæri athugað, olg þá
kemur í ljós, éf eitthvað er óheil-
1 brigt í líkamanum. Þessi tíma-
bæra skoðun, gjörir mðgulega
tímabæra viðleitni til lækninga,
og þar með meiri von um algjörð-
an bata.
l>að eru ýms tilfelli, sem aldr-
ei ætti að vanrækja. Það er ekki
víst, að þau ei'gí nei^t skylt við;
krabbamein, en sé um slíkt að
ræða, er með því fengið tækifæri,
í tíma að leitast við að lækna. —1
sjSlík tilfelli eru vörtur og fæð-
ingarmerki, sem breytast að lög-
un eða lit.
ar þau eru eins algeng og raun
ber vitni, virðist fylsta ástæða
til að leita skoðunar það allra
fyrsta, og láta einskis ófreistað.
ef vera mætti að hægt væri að
koma í veg fyrir kvilla þennan,
og bíða ekki eftir því, að sárs-
auki segi til.
Þess væri óskandi, að þessar
upplýsingar mættu verða til þess,
að fleiri fengju bót meina sinna.
en nú er. Eina vonin, enn sem
komið er, er það, að menn leiti
sér lækninga, meðan meinsemd-
in er á frumstigi.
S. S. C. þýddi úr "McLean’s
Magazine.”
PREPARE NOW/
Better times will come, much sooner
than most people anticipate. The re-
sult will be a keen demand for steno-
graphers, secretaries and bookkeepers,
to fill the openings made vacant by the
late financial depression. Right now,
office staffs are cut to the limit, and
many who have been dismissed have
gone into other occupations, or have left
the City. Besides, the number now train-
ing for business is considerably less
than the average.
A Thorough School!
The “Success” is Canada’s Largest
Private Commercial College, and the
finest and best equipped business train-
ing institution in Western Canada. It
conducts Day and Evening Classes
throughout the year, employs a large
staff of expert teachers, and provides
sufficient individual instruction to per-
mit every student to progress according
to his capacity for study.
In twenty-one years. since thc fountUng of the “Suooess”
Business Colloge of Winnipeg in 1909, approximately 2500
leolandic students liave enrolled in this College. The docided
preference for “Suocess” training is significant, because
Icelanders Iiave a keen sense of cdneational values, and oach
year the numlK'r of our Icelandic students shotvs an increase.
Day and Evening Classes
Op en all tKe Year
The SUCCESS BUSINESS COLLEGE, Ltd.
PORTAGE AVENUE AT EDMONTON STREET.
PHONE 25 843