Lögberg - 15.10.1931, Blaðsíða 7

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 15. OKTÓBER 1931.
Bls. 7.
Útdrœttir
úr sögn íslenzku bygc5arinnar og
safnaðanna í Pembina County,
North Dakota.
Eftir J. J. MYRES.
(Framh.>
Gunnar J. Hallson er fæddur á
Höfða á Höfðaströnd, 29 marz
1853. Hann flutti vestur um haf
1876 til Nýja íslands. í landskoð-
un fór hann með föður sínum, Jó-
hanni P. Hallsyni, vorið 1878, eins
og að framan er getið um, og flutti
suður sama vor, eins o!g að fram-
an er sagt. Hann nam land í Akra-
bygð, rétt austian við línuna, sem
aðskilur Akra frá Beaúleu, lítið
eitt sunnar en Hallson. Mörg síð-
ustu ár föður síns, var hann hjá
honum og hjálpaði honum við bú-
skapinn. Gunnar er tvígiftur.
Fyrri konan, Ragnheiður Ingibjörg
Jóhannsdóttir frá Húsabakka, í
Vallhólmi í Skagafj.s.; hún dó úr
bólunni í Nýja íslandi 1876. Seinni
kona Gunnars var Gróa Sigur.
laug Sölvadóttir frá Ytri Löngu-
mýri í Húnavatnssýslu.
Síðan 1910 hefir Gunnar verið
mest hjá systiursonum sínum í
Calder, Sask. En flest ár hefir
hann komið hingað suður um
tíma: Altaf þykir honum Hall-
sonbygðin fögur, eins og nafna
hans Hámundarsyni þótti Hlíðin
forðum, og hugsa eg að Gunnar
skoði sig sem útlaga í Canada. —
Gunnar var heiðursgestur á 50
ára afmæli bygðarinnar.
Jóhann S. Schram er fæddur á
Höfða á Höfðaströnd 1852. Hann
var sonur Jóhanns P. Hallssonar
og Ragnheiðar Pálsdóttur. Hann
flutti vestur um haf með foreldr-
um sínum 1876 og með þeim til
Dakota 1878. Nam landið, sem
Hallson-þorp stendur á, með for-
kaupsrétti (pre-embption). Hann
dó í Hallson í ágúst 1887.
Gísli Egilsson er fæddur á Völl-
um i Vallhólmi, 1. ágúst 1951, son-
ur E'gils Gottskálkssonar og Helgu
Gísladóttur. Hann flutti frá
Skarðsá í Skagafj.s. vestur um
haf 1876 og fór til Nýja Islands.
Flutti þaðan til Dakota 1878 og
nam land rétt sunnan og vestan
við Hallsons landið. Árið 1882 var
Coulee póstafgreiðsla lögð niður,
ei; Gísli Egilson tók við, var þá
pósthúsið nefnt Hallsons pósthús.
Gísli hafði póstafgreiðslu í sínu
húsi þangað til 27. apríl 1884, að
pósthúsið var flutt til J. P. Halls-
sonar, og Sigurður Jósúa sá um
pósthúsið þar, þangað tdl 20. maí
að P. J. Skjöld tók við því. Jón
Pétursson Skjöld var þá verzlari
í Hallson. Hann byrjaði verzlun
sumarið 1 883. Gísli Egilsson
flutti burt úr nýlendunni haustið
1888 og fór til Winnipeg, þar
dvaldi hann um þrjú ár. Flutti
hann svo í Löigbergs nýlenduna í
Saskatchewan og stundaði þar bú-
skap og einnig húsasmíði. Hann
var póstafgreiðslumaður við Lög-
berg í mörg ár. Kona Gísla var
Ragnheiður Halldóra Pálsdóttir.
Hún dó 2. júlí 1917.
Gísli var gæddur góðum hæfi-
leikum, og kom hann mikið við
sögu nýlendunnar öll þau árin,
sem hann bjó í henni. Hann dó
á heimili sínu við Lögberg 1. jan-
úar 1927.
iSilgurður Pálsson er fæddur í
Elivogum í Skagafjarðarsýslu í
september 1853. Foreldrar hans,
Páll Guðmundsson og Solveig Jóns-
dóttir. Sigurður ólst upp með Jó-
hanni P. Hallssyni frá því hann
var fárra ára gamall. Fylgdist
altaf með honum þangað til fáum
árum áður en Jóhann dó, að Sig-
urður byrjaði að búa sér.
Kona Sigurðar er Sesselja
Magnúsdóttir, og er fædd á Fells-
erda í Miðdölum 1. júní 184p. Hún
flutti vestur um haf 1888 og hefir
búið í Hallsonsbygð síðan.
Sigurður er sá eini af þeim, sem
fluttu til Hallson 1878, sem altaf
hefir verið þar s.íðan, o!g hefir
hann mikið verið viðriðinn félags-
skap bygðarinnar. Hann var heið-
ursgestur á 50 ára afmæliæ bygð-
arinnar.
Bjarni Guðmundsson Dalsted
er fæddur á Hamri í Þverárhlíð
í Mýrasýslu 26. október 1855.
Hann flutti vestur um haf 1876.
Kom til Dakota 1877, þegar hann
vann á gufubátum, sem gengu á
Rauðánni, en hann flutti ekki al-
farinn til Dakota nýlendunnar
fyr en 1879. Land átti hann í
Thingvallabygð og víðar. Hann
var tvígiftur. Fyrri kona hans
var Sigríður Gísladóttir, ættuð
úr Húsavík. Seinni konan, Guðný
Þóra Þorsteinsdóttir, var ættuð
úr Reykjadal í Þingeyjarsýslu.
Bjarni er gáfumaður o!g fróður vel
og minnugur. Hann er einn af
þeim fyrstu íslenzku friðdómur-
um í Dakota nýlendunni, og hefir
hann haldið því embætti til
skamms tíma. Hann er skrifari \
Advance bygð, og hefir verið um
30 ár eða meir. Hann var heið-
ursgestur á 50 ára afmæli bygðar-
innar.
Jón Jónsson Hörgdal er fædd-
ur á Möðruvöllum í Hörgárdal í
Eyjafjarðarsýslu 8. nóvember
1854. Hann flutti vestiur um haf
1876 og fór til Nýja íslands.
Flutti til Dakota nýlendunnar 6.
1878, og var einn af þeim, er
hjálpuðu til að byggja Hallsons-
húsið og var einn af þeim níu, er
fluttu í húsið, eins o'g getið er um
hér að framan. Hann nam land
í Thingvalla og Akra bygðum, og
munu hafa verið 120 ekrur af því
í Thingvalla og 40 ekrur í Akra.
Jón bjó stutt á þessu landi, en
var í Hallsonsbygð nálega öll ár-
in, er hann var í nýlendunni, og
bjó á landi því, er Karíts móðir
hans tók, sem hér á eftir verður
getið um.
Kona Jóns er Kristrún Hall-
grismdóttir Holm, fædd á Skeggja-
stöðum í Húnavatnssýslu 1. des.
1861. — Jón á mikinn þátt í sögu
Hallsonsbýgðarinnar og hélt þar
vandasömum embættum í mörg ár.
í samkvæmislíginu til skemtunar
átti hann engan sinn líka. Hon-
um varboðið á 50 ára afmæli
bygðarinnar, en vegna heilsuleys-
is gat hann ekki komið, en Krist-
rún kona hans mætti á hátíðinni.
Þau fluttu til Elfros, Sask., 1918
og búa þar enn.
Karítas Árnadóttir, móðir Jóns
Hörgdals, sem getið er um hér á
undan, var fædd á Brúarlandi á,
Höfðaströnd. Hún kom suður til
Dakota 6. nóvember 1878, og nam
land rétt sunnan við Gíslá Egils-
sonar landið. Hún dó 4. septem-
ber 1886.
Gísli Jóhannsson er fæddur á
Vigdísarstiöðum í Húnavatnssýslu
28. júní 1858. Flutti vestur um
haf 1874 og fór til Kinmount,
Ontario. < Flutti þaðan til Nýja
lslands 1875. 1. júlí 1878 kom
Gísli suður til Butlers Olsons og
var Jón læknir Jónasson frá
Saurbæ í Skagafirði með honum.
2. júlí skoðuðu þeir land í kring-
um landnám Jóhanns P. Halls-
sonar og þeirra félaga, og vestur
og suður frá því töluveít langt, og
voru þeir í landaskoðun meira og
minna í fjóra daga. 6. júlí lögðu
þeir á stað norður t»il Nýja ís-
lands, og var Jónas sonur Jóns
læknis með í förinni. Nokkru
seinna flutti Gísli alfarinn til
Dakotanýlendunnar og nam land
i Akrabýgð. Árið 1882 byrjaði
Gísli á verzlun í Hallson, en árið
eftir hætti hann við hana, og mun
Gísli vera sá fyrsti verzlari í
Hallson, og Ásgeir V. Helgason,
sonur Baldvins Helgasonar, sem
stundaði járnsmíði á Mountain.
Síðan hefir Gísli stundað búskap
og nálega altaf búið í Hallson-
bygð. — Kona Gísla var Metta
Nissdóttir, fædd á Njálsstöðum í
Húnavatnssýslu 1854. Hún dó á
heimili sínu í Hallsonbygð 8. des.
1928. — Gísli var heiðursgestur
á 50 ára afmæli bygðarinnar.
Árni Þorláksson Björnsson, frá
Fornhaga í Hörgárdal í Eyja-
fjarðarsýslu, er fæddur 29. apríl
1857. Með foreldrum sinum flutti
hann vestur um haf 1874, o'g fór
til Kinmount, Ontario. Flutti það-
an til Nýja íslands haustið 1875.
Hann skoðaði Dakota-nýlendu-
svæðið með séra Páli og þeim fé-
lögum í maí 1878. Hann flutti
•suður til Dakota alfarinn árið
1879 á land, er hann valdi sér
árið áður, fjórar mílur fyrir vest-
an Pembina, og eftir fá ár flutti
hann vestur í Thingvallabygð. Ár-
ið 1890 var hann kosinn þingmað-
ur fyrir neðri deild North Dakota
þings og sat á þingi veturinn 1891.
Honum var boðið á 50 ára afmæli
bygðárínnar, en hann gat ekki
komið. Heimili hans er í Flush-
ing., N. Y. Kona hans er ekki ís.
lenzk.
Kristján G. Kristjánsson er
fæddur í Krákugerði í Skagafirði,
—7. júní 1850. Hann flutti vestur
um haf 1878 o!g fór til Nýja ís-
lands. Það sama ár fór hann með
séra Páli Þorlákssyni suður til
Dakota-nýlendunnar til að skoða
sig um, því honum leizt illa á
framtíðina í Nýja íslandi, og
munu þeir séra Páll og Kristján
hafa komið til Pembina 3. des-
ember. í marz 1879 flutti Kristj-
án sig suður og fór hann og kona
hans alla leið gangandi úr Nýja
íslandi, í vondri færð, suður til
Pembina og báru barn á handlegg
sér, og var Pálína með í förinni,
sem nú er kona Aðalmundar Guð-
mundssonar í Garðarbygð. Nam
Kristján land fjórar mílur suð-
vestur frá Pembina og bjó þar
um fá ár. Flutti þaðan til Thing-
vallabygðar, nam þar land og hef-
ir búið þar síðan. Kona hans er
Svanfríður Jónsdóttir, fædd á
Ytri Brekku á Langanesi. Þau
voru heiðursgestir á 50' ára af-
mæli bygðarinnar.
Guðni Tómasson er fæddur í
Snóksdal í Dalasýslu 14. desember
1855. Foreldrar hans, Tómas
Kristjánsson og Björg Atanasíus-
dóttir. Guðni flutti vestur um
haf 1876 og settist að í Ontario.
Hann flutti til Fembina árið 1878
og vann þar meiri partinn af því
ári. Vorið 1879 nam hann land í
Akrabygð, með forkaupsrétti (pre-
emption). Árið 1885 flutti hann
í Advance-bygð, og nam þar land
með heimilisrétti. Kona Guðna
var Margrét Sigurðardóttir. Hún
dó 1818. Guðni hefir heimili sitt
í Lamoure-bygð. Honum var
boðið á 50 ára afmæli bygðarinn-
ar, en gat ekki komið vegna veik-
inda.
Jónas M. Jónsson, sonur Jóns
læknis Jónassonar, er fæddur á
Syðsta-Vatni í Skagafirði 1858.
Hann flutti vestur um haf með
foreldrum sínum frá Saurbæ i
Skagafirði 1876, og fór til Nýja
íslands. Jónas flutti til íslenzku
nýlendunnar í Dakota í júní 1878,
og var hann einn í félagi með Jó-
hani P. Hallssyni og fleirum, að
kaupa hið fyrsta uxapar, er keypt
var í nýlendunni. Þeir uxar kost-
uðu 140 dali. Jónas tók land í
Akrabygð, um tvær mílur austur
frá Hallson, og var það næsta land
austan við land Sigurðar Jósúa.
Jónas flutti til Alberta 1889 og
bjé í mörg ár norðan við Red
Deer ána. Kona hans er Ingi-
björg, dóttir Sigfúsar Gíslasonar,
sem landnemi var norðvestur af
Akra^pósthúsi. Jónas var heið-
ursgestur á 50 ára afmæli bygð-
arinnar.
jHallur G. Egilsson, sonur Gísla
Egilssonar og Ragnheiðar Jó-
hannsdóttur Hallssonar, er fædd-
ur hjá Butler Olson, sem fyr er
um getið, fyrir norð-austan Akra,
1% mílu, 27. júní 1878. Hann er
fyrsta íslenzka barnið, sem fædd-
ist i Dakota-nýlendunni. Hann
býr skamt frá Lögberg-pósthúsi.
Kona hans er Kristín Einarsdótt-
ir Suðfjörð. Hún er fædd í
Sperlahlíð í Geirþjófsfirði, ísa-
fjarðarsýslu 23. apríl 1879. Halli
og konu hans var boðið á 50 ára
afmæli bygðarinnar, en þau gátu
ekki komið.
Jónína Jónsdóttir Hörgdal flutti
tdl Dakota^nýlendunnar með
ömmu sinni, Karítas Árnadóttur,
6. nóvember 1878. Hún var þá
ung að aldri. Hún er gift Þór-
arni Sigfússyni Bjarnarsonar, og
búa þau nálægt Elfros í Saskat-
chewan. Þou voru heiðursgestir
á 50 ára afmæli bygðarinnar.
Heimildir þær, er aðallega hafa
verið notaðar við samning á fyrstu
fjórum þáttunum, eru teknar úr
Almanaki ólafs S. Thorgeirsson-
ar með hans leyfi, og úr dagbók
Jóhanns Schrams. Jóhann hélt
dagbók, frá því er hann fór af ís-
landi og þangað til stuttu áður
en hann dó. Sjá hans þátt.
Stuttar minningar þeirra, er
voru heiðursgestir á 50 ára af-
mæli bygðarinnar og landnemar
1879 í Dakota.nýlendunni, fara
hér á eftir:
Páll Jóhannsson er fæddur á
Keldunesi í Kelduhverfi í Þing-
eyjarsýslu, 2. nóvember 1851.
Hann flutti vestur um haf 1873 og
fór til Ontario. Árið 1875 flutti
hann til Nýja Islands. Til Dakote-
nýlendunnar flutti hann 1879 og
nam land níu mílur suðvestur frá
Pembina; bjó hann þar mörg ár.
Kona Páls var Guðleif Jónsdóttir.
Hún dó 1887.
Páll var kosinn þingmaður
neðri deildar Norður Dakota þings
1918—1920—1922—1924. Hann
hefir haldið opinberum stöðum að
heita má allan tímann síðan hann
kom til Dakota-nýlendunnar, sem
eru 50 ár. Hann hefir heimili sitt
á Mountain, N. D.
Jóhannes Jónasson læknir, er
fæddur á Rútsstöðum í Svínadal
í Húnavatnssýslu 30. apríl 1851.
Foreldrar hans voru Jónas Sig-
urðsson og Sigríður Bjarnadóttir.
Jóhannes flutti frá Grafargerði á
Höfðaströnd vestur um haf 1876,
og fór til Nýja íslands. Árið 1879
flutti hann til Dakota-nýlendunn-
ar og nam land í Thingvallabygð.
í þeirri bygð hefir hann búið síð- |
an, nálega alt af. Hann er tví-'
'giftur. Fyrri kona hans var Sig-
ríður Rósa Þorláksdóttir, ættuð
úr Skagafirði. Seinni kona Jó-
hannesar er Björg ólafsdóttir,
skagfirzk að ætt.
Jóhannes hefir stundað homo- (
patha-Iækningar nærfelt 40 ár,
og hefir hann reynst ágætur lækn-
ir, og mörg dæmi eru til þess, að
honum hefir tekist að lækna, þar
sem prófgengnir læknar voru frá
gengnir. Hann hefir verið virð-
ingarmaður Thingvallabýgðar í
35 ár og skólahéraðs-skrifari yfir
40 ár. Jóhannes er einn af mæt- ,
ustu mönnum Thingvalla-bygðar.
Þorsteinn Þorláksson, albróðir
séra Páls Þorlákssonar (sjá hér
á undan), er fæddur á Stóru-
Tjörnum í Þingeyjarsýslu 11.
október 1858. Hann flutti vestur
um haf 1873 og fór til Milwaukee,
Wisconsin. Þaðan flutti hann ár-
ið 1879. Hann nam land í Thing-
vallabygð árið 1880. Kona Þor-
steins er Hlaðgerður, fædd á Syðra
Laugalandi í Eyjafjarðarsýslu 28.
júní. Foreldrar hennar Grímur
Laxdal, bókbindari á Akureyri, o'g
Aldís Jónsdóttir, systir Jóns Berg-
manns, föður séra F. J. Berg-
rcanns. Hlaðgerður kom vestur
um haf 1876 með móður sinni og
bróður sínum, Daníel J. Laxdal.
Hún flutti í Thingvalla-bygð 1880.
Þorsteinn vann við verzlun í Mil-
ton, N.D., í mörg ár. Þau hafa
sitt heimili í Winnipeg.
Sigurður Jónsson Reykfjörð er
fæddur við Reykjafjörð 1864. Hann
flutti vestur um haf 1876 og fór
til Nýja íslands með foreldrum
sínum, og með þeim flutti hann
til Dakota-nýlendunnar 1879. Fað-
ir hans, Jón Sigurðsson, nam land
í Thingvalla-býgð, fyrir sunnan
j Mountain. En Sigurður var land-
nemi í Cavalier-héraði, skamt frá
Munich. Hann var tvígiftur, og
var fyrri kona hans Björg Vigfús-
! dóttir Kristjánssonar, fædd i
Garði í Þistilfirði 1860’; flutti til
Ameríku' 188|6. j Seinni konan,
TM^rgrét Þorfinnsdóttir Jóhannes-
1 sonar og Elísabetar Pétursdóttur.
jHún flutti vestur um haf 1893;
hún dó í desember 1911. Sigurð-
ur er búinn að vera í Thingvalla-
| bygð nærri 50 ár.
I Aðalmundur Guðmundsson er
1 fæddur á Skálum á Lauganesi í
IN. Þingeyjarsýslu 2. júlí 1851.
Flutti vestur um haf 1878. Kom til
| Dakota 1879 o!g nam land við
Little Salt, níu mílur norðaustur
frá Grafton. Hann flutti inn í
Garðar-bygð 1898 og hefir búið
þar siðan. Aðalmundur er tví-
I giftur. Fyrri konan var Ásdís
Sigurðardóttir, ættiuð af Langa-
nesi. Seinni konan er Pálína
Sveinsdóttir, ættuð úr Fljótsdal í
Norður-’Múlasýslu.
Jón Jónsson er fæddur á
j Munkaþverá í Eyjafirði 9. nóv-
1 ember 1852. Flutti frá Akureyri
| vestur um haf 1875 og fór til
j Milwaukee, Wisconsin. Til Nýja
i íslands flutti hann með fyrsta
hópnum 1875, og flutti'til Dakota-
j nýlendunnar 1879. Hann nam
land fyrir vestan Pembina og bjó
þar um nokkur ár. Jón hefir að-
allega gefið sig við húsasmíði, og
hefir verið orðlagður fyrir að
'vera Igóður smiður. — Kona Jóns
var Guðný Eiríksdóttir, fædd á
j Einarsstöðum í Reykjadal 1848;
dó 7. september 1923. — Jóni :yar
I boðið á 50 ára afmæli bygðarinn-
ar, en hann gat ekki komið. Heim-
ili hans er í Blaine, Washington.
Jakob Júlíus Jónsson er fædd-
ur á Munkaþverá 27. júlí 1848.
| Hann flutti vestur um haf 1875
' og fór til Nýja íslands. Árið 1879
flutti hann til Dakota-nýlendunn-
ar og nam land fyrir vestan Pem-
bina. Eftir fá ár fór hann vest-
ur á Pembina-hálsana og nam
land norðaustur af Milton, og
þar hefir hann búið síðan. — Kona
hans var Anna Björnsdóttir Pét-
urssonar frá Hallfreðarstöðum í
! Hróarsíungu og Ólafíu ólafsdótt- |
ur prests á Kolfreyjustað. Hún
dó. 26. október 1928. Jakob hefir
Milton pósthús.
Samson Bjarnason er fæddur í
Tungu á Vatnsnesi í Húnavats-
sýslu 13. nóvember 1849. Hann
flutti vestur um haf 1874 og fór
til Kinmount\ Ontario. Flutti til
Nýja íslands 1875; flutti til Da-
kota-nýlendunnar 1879 og nam
land það, er Sigurður Jósúa
Björnsson hafði tekið árið áður, |
rétt fyrir sunnan þar sem Akra 1
skólahús sendur. Si!gurður eftir-!
lét honum landið, og setti Samson [
á þetta land forkaupsrétt. Nokkru
seinna tók Samson land þar rétt
fyrir norðan, með heimilisrétti
(homestead). — Fyrri kona Sam-!
sonar var Anna Jónsdóttir, ættuð
frá Skarði í Vatnsnesi. Seinni
konan er Anna dóttir Jóns lækn-
is Jónassonar frá Saurbæ í Skaga-
firði. Samson vann við verzlun 1
mörg ár í Pembina og Hamilton. J
Hann var ofti hjálplegur löndum
sínum með að útvega þeim vinnu
og innheimta kaup fyrir þá, og1
má margur minnast Samsonar til |
góðs, sem þekti hann frá fyrri
árum. Hann heíir búið í Akra-
bygð stöðugt yfir 40 ár og haft
þar vandasöm embætti á hönd-
um.” (Framh.)
í síðasta blaði hefir töluvert
fallið úr þætti Magnúsar Stef-
ánssonar. Meðal annars ber að\
Igete þess, að fyrsta land sitt tók j
hann með rétti árið 1878 í fyrstu |
landskoðunarferðinni. “Það land
er tvær mílur austur frá Akra-1
pósthúsi, að norðanverðu við
brautina, og liggja 120 ekrur af
því að vestanverðu við brautina,
sem er á milli Akra og Cavalier
bygða, en 40 ekrur af því að aust-
anverðu, í Cavalier bygð. Sigurð-
ur Jósúa Björnsson tók sitt land
hálfri mílu vestan við Magnúsar
land, að sunnan verðu við Akra-
veginn, rétt fyrir sunnan Akra-
skólahús, og liggja 80 ekrur af
landinu syður með veginum að
austan. Það land er í Sec. 13 og,
14. (W% NIWA/4 jSec. 13—E%- j
N.E.y4 Sec. 14, T. 161, R. 55 W.).”
:Einni!g má benda á það, að all-!
nákvæmlega er sagt frá þessari:
landskoðun í fyrsta kafla þessara
útdrátta, og verður það að les-
ast til að ná samhengi í söguna.
NÝR ROBINSON CRUSOE.
Á eyjunni Mas-a-Terra, einni af
Juan Fernandeseyjunum, þar sem
Alexander Selkirk hafðist við, og
þar sem sagan um Robinson
j Crusoe gerist, er nú nýr einsetu-
: maður Það er Þjóðverji o!g heitir
Hugo Weber. Hann var á þýzka
I herskipinu “Dresden”, sem Eng-
' lendingar söktu þar 1915, og hon-
um tókst þá að bjarga sér og komst
þar á land. Þegar stríðinu var
lokið, hélt hann heim til Þýzka-
lands, en undi þar ekki og fluttist
aftur til Mas-a-Terra o'g lifir þaí
nú einbúalífi eins og Robinson. —
Lesb.
I —------------
I
Kona (gröm): Sá er munurinn á
kú og mjólkursala, að hjá kúnni
fær maður óblandaða mjólk.
; Mjólkursali: Satt er það, en
kýrin lánar ekkert.
Flóð og fár
(Fréttabréf frá Kína.)
Hankow, 12. ágúst 1931.
Menn verða að róa á bátum
milli húsanna hér í Hankow.
Samningar hafa verið gerðir við
nokkuð á þriðja þúsund báta, sem
svo eiga að annast umferðina þar.
sem vatnið er .dýpst innan bæjar-
takmarkanna. Á stóru svæði eru
reyndar flest hús í kafi, því þar
eru mestmegnis kínversk hús, sem
að eins eru ei nhæð. í stóra al-
menna sjúkrahúsinu var alt í
uppnámi í gær. Vatnið rann inn
um dyr og glugga á annari hæð.
Menn flýja þó ekki frá híbýlum
sínum undir slíkum kringumstæð-
um, fyr en á síðustu fórvöðum.
Fyrr búa menn um sig á þakinu
eða í trjá toppum. Slík “kráku-
hreiður” sjást víða í bænum, rétt
fyrir ofan vatnsflötinn. í þessum
hreiðrum er lítið um matbjörg,
regnverjur og önnur lífsþægindi,
en bágindin eru naumast svo mik-
il, að ekki taki verra við, neyðlst
menn til að yfirgefa þau. Liðlega
300,000 bágstaddra manna hafa
streymt til Hankow síðustu viku
og aukið vandræði bæjarmanna
um helming. En hér var þó helzt
von til að einhver bjargráð fynd-
ust. — Miklu er úthlutað af mat-
vælum, svo tiltölulega fáir hafa
aáið úr hungri enn þá. En hrein-
lætisráðstafanir allar virðast hafa
farið út um þúfur, enda er kól-
eran þegar farin að gera vart við
sig.
Árið 1870 urðu mestir vatna-
vextir í Yantcedalnum, sem sögur
fara af síðan nákvæmar athugan-
ir var farið að gera og mælingar.
En þetta flóð, sem nú er, er þegar
orðið talsvert meira og hefir þeg-
ar valdið svo æfeilegu tjóni, að
tjónið sem þjóðin verður fyrir af
borgarastyrjöldinni á þesigu ári,
mun ekki verða þjóðinni kostnað-
armeira.
í nágrenni Hankow er afar þétt-
býlt, því sléttlendi er þar mikið
og frjósamt. Tugir þúsanda manna
hlaða flóðgarða til þess að stemma
stigu fyrir flaumnum. Aðkomu-
mönnum og fólki úr bænum, sem
hefir neyðst til að flýja frá heim-
ilum sínum, þykir flóðgarðarnir
ákjósanlegir aðseturstaðir. Þar
úir og grúir af fólki, svo þeir líkj-
ast afar langri mauraþúfu. Svip-
að er að segja um járnbrautina,
sem er á nokkuð upphækkuðu
landi. En járnbrautin gefur eftír
fyrir vatnsþunganum, flóð!garð-
arnir bresta og hæstu stíflurnar
eru hættulegastar. Vatnið fossar
inn yfir sléttlendið, sópar húsum
með sér, fólki og kvikfénaði. Þar
sem áður voru blómleg þorp og
gullnir akrar, er nú gárótt, gul-
márautt haf, eins langt og augað
eygir. Bærinn hefir orðið að leigja
þrjátíu báta til þess að safna lík-
um á reki, innan bæjartakmark-
anna. Er miklum erfiðleikum
bundið að jarða þau, en það má
ekki dralgast lengi á þessum tíma
árs. Tvo síðustu dagana hafa 600
manna druknað í Hankow. En
alls hafa 8,000 manna druknað þar
í flóðunum, þegar þetta er skrif-
að.
Fri því saga Kínaveldis hófst,
hefir fljótið Yangtze verið ein af
lífæðum landsins. Fljótið hefir
upptök isín við rætur “himinstoð-
anna” í Tibet, 2,400 kilometra frá
hafsósúm, og klýfur því landið
frá vestri til austurs, í svo ekki
mjög ójafna hluti. Stór eimskip
komasti nálega þriðjung þesisarar
miklu vegalengdar upp eftir
Yantsiðgjang. Á þeirri leið er það
30—60 feta djúpt og víða breitt
eins o’g fjörður Yantsiðgjang
rennur í gegn um sex fylki, sem
hvert um sig eru í rauninni stór
ríki eftir Evrópu-mælikvarða. Á
bökkum þess istanda, auk höfuð-
staðarins, margir stórbæir, sem
annast a. m. k. 60 prct. af verzlun-
arviðskiftum landsmanna við er-
lend ríki. Er Hankow þeirra þekt-
astur. Samgöngur eru mjög erf-
iðar inni í landi, en meginrás
þeirra 'streymir öll um Yangtsidal-
inn. Eru fljótabátarnir enn þá
hdlztu farartæki Kínverja. Dal-
urinn er víða breiður og óvenju-
lega frjósamur. Veðrátta ner hag-
stæð, þótt hitar séu miklir á sumr-
in. Þar er einku mræktað te, hrís-
grjón, silki og bómull. Er af þessu
skiljanlegt, þótt Yangtsiðgjang sé
stundum kallað gullfljótið. Rign-
ingartíminn byrjar vanalega ekki
í Mið-Kína fyrr en í ágúst. En
nú var naumast þur dagur allan
júlímánuð. Vatnavextir hafa ver-
ið miklir ö öllum ám, en einkan-
lega, síðan hið mikla aðrensli frá
Himalaya bætist við í byrjun á-
gústmánaðar, urðu hamfarir
Yangtsiðgjang svo miklar, að sex-
tíu miljónir mannæ hafa orðið að
glýja frá heimilum sínum. Þeyð
þessa fólk-s er átakenleg, þegar
tekið er til greina hve mikið ilt
það verður að þola. En þegar það
eftir rúman mánuð getur horfið
heim til sín aftur, eru allar líkur
til að pestin verði farin að grípa
um sig fyrir alvöru, síðari upp-
sekra þes-sa árs eyðilögð og öll
hús úr jarðstieypu hrunin að
grunni. Efalaust rekur nú marga
minni til þess, að Gulafljótið hef-
ir oft áður valdið ógurlegu tjóni,
enda kalla Kínverjar það “Sorg
Kína.” — Flóðgarðar hafa verið
slaðnir meðfram bökkunum beggja
megin, alt að 20 feta háir. Én
framburðurinn er mikill og þarna
niðri á láglendinu er is.traumhrað-
inn minni og sest þá framburður-
inn allur a botninn. Farvegurinn
hækkar því jafnt og þétt og flóð-
garðarnir hlutfallslega, og verður
þannig með tiímanum miklu hærra
en flatletndið beggja megin við
fljótið. En Gulafljótið lætur ekki
lætur ekki þröngva sér til þess að
renna eilíflega eftir þessum'upp-
hækkuðu farvegum. Einhvern
tíma hljóta flóðgarðarnir að láta
undan. Árið 1877 breytti fljótið
■skyndilega um rás, druknaði þá
ein miljón manna, og tuttugu ár-
um seinna gereyddust 1506 þorp
af völdum þessa mikla flaums.
—Vísir. ólafur ólafsson.
Athugasemdir þýðanda eru oft
hið skemtilegasta við skáldsög-
urnar. 1 einni þýddri enskri sögu
stendur: Greifaynjan andvarpaði
og mælti: “ó, eg vildi að eg væri
komin þúsund mílur undir jörð-
ina I”
Og neðanmáls:
— Höfundurinn á eflaust við
enskar mílur!
$3.00
um árið
INNKÖLLUNAR-MENN LÖGBERGS
Amaranth, Man.........
Akra, N. Dakota .. ..
Árborg, Man...........
Arnes, Man............
Baldur, Man...........
Bantry, N.Dakota . . .
Bellingham, Wash. .. .
Belmont, Man..........
Blaine, Wash..........
Bredenbury, Sask. . . .
Brown, Man............
Cavalier, N. Dakota ..
Churchbridge, Sask. ..
Cypress River, Man. ..
Edinburg, N. Dakota .
Elfros, Sask..........
Foam Lake, Sask. ..
Garðar, N. Dakota . . .
Gerald, Sask..........
Geysir, Man...........
Gimli, Man............
Glenooro, Man.........
Hallson, N. Dakota .,
Hayland, Man..........
Heda, Man.............
Hensel, N. Dakota .. .
Hnausa, Man...........
Hove, Man. .. . .. .
Húsavik, Man..........
Ivanhoe, Minn.........
Kristnes, Sask........
L,angruth. Man........
Leslie, Sask..........
Lundar, Man...........
Lögberg, Sask.........
Markerville, Alta. . .
Mhineota, Minn. .. .
Mountain, N. Dakota .
Mozart, Sask..........
Narrows, Man..........
Nes. Man..............
Oak Point, Man. .. .
Oakview, Man..........
Otto, Man. .. ,. .. .,
Pembina, N. Dakota . .
Point Roberts, Wash.
Red Deer, A!ta........
Reykjavík, Man. . . .
Riverton, Man.........
Seattle Wash..........
Selkirk, Man..........
Siglunes, Man.........
Silver Bay, Man.......
Svold, N. Dakota .. ..
Swan River, Man. ..
Tantallon, Sask.......
Upham, N. Dakota ..
Vancouver, B.C........
Víðir, Man..............
Vogar, Man. .... .
Westbourne, Man. ..
Winnipeg Beach. Man
Winnipegosis, Man. ..
Wynyard, Sask.........
.......B. G. Kjartanson.
.. .. B. S. Thorvardson.
.... Tryggvi Ingjaldson.
...........J. K. Kardal
...........O. Anderson.
.......Einar J. Breiðfjörð.
. .. Thorgeir Simonarson.
...........O. Anderson.
. .. Thorgeir Símonarson.
............ .. S. Loptson
..............J. S. Gillis.
.. .. B. S. Thorvardson.
...........S. Loptson.
.......F. S. Frederickson.
.... Jónas S. Bergmann.
Goodmundson, Mrs. J. H.
.. Guðmundur Johnson.
.... Jónas S. Bergmann.
..............C. Paulson.
. . . Tryggvi Ingjaldsson.
...........F. O. Lyngdal
.....F. S. Fredrickson.
.. .. Col. Paul Johnson.
........Kr. Pjetursson,
.. .. Gunnar Tómasson
............John Norman
.............J. K. Kardal
.........A. J. Skagfeld.
.............G. Sölvason.
.............B. Jones.
.........Gunnar Laxdal.
.. .. John Valdimarson.
............Jón Ólafson.
.............S. Einarson.
..............S. Loptson.
........... . O. Sigurdson.
..............B. Jones.
.......Col. Paul Johnson.
..........Kr Pjetursson.
...........J. K. Kardal
........A. T. Skagfeld.
.... ólafur Thorlacius.
..........S. Einarson.
...........G. V. Leifur.
...........S. J. Myrdal.
...........O. Sigurdson.
...........Árni Paulson.
........ G. Sölvason.
...........J. J. Middal.
Klemens Jónasson.
...........Kr. Pjetursson.
......ólafur Thorlacius.
......B. S. Thorvardson.
...........A. J. Vopni
...........J. Kr. Johnson.
. . . .Einar J. Breiðfjörð.
........Mrs. A. Harvey.
. .. Tryggvi Ingjaldsson.
........Guðm. Jónsson.
......jón Valdimarsson
..........G. Sölvason.
.. Finnbogi Hjálmarsson.
... Gunnar Tohannsson.
I
MACDONALD’S
Eitie Cut
Bezta tóbak í heimi fyrir þá, sem
búa til sína eigin vindlinga.
Ókeypis vindlingapappír
ZIG-ZAC
með hverjum tóbakspakka
Ágætasta vindlinga tóbak í Canada