Lögberg - 09.06.1932, Blaðsíða 3

LÖGBERG. FIíh i JDAGINN 9. JÚNÍ 1932.
Bls. 3.
ŒFIMI N N I NG
Sumardýrðin umvefur oss; hún
bætir daglega nýjum tónum í sitt
margraddaða la!g. Kveðjuómar
vetrarins heyrast í fjarska eins
og nokkurs konar undirraddir,
sem yfirraddirnar kæfa að mestu
leyti; þessar undirraddir eru hríf-
andi og angurblíðar — eins og
flestar kveðjur.
Gleðiihljómar vaknandi og vax-
andi æsku, víðsýnnar og von-
sterkrar framtíðar yfirgnæfa
kvöldsöngva kveðjandi gamal-
menna — endurminningarljóð lið-
inna tíma.
í stað þess að skógurinn hefir
staðið allsnakinn og lauflaus,
birtist hann nú í dýrðlegri upp-
risu eins og fagurlokkaður vörð-
ur og verndari.
í stað brautryðjendanna, sem
fórnuðu öllu sínu—fórnuðu sjálf-
um sér í stríðinu við vetrarhörk-
ur frumbýlingsáranna, vex nú
upp ný kynslóð, vegleg og von-
sterk, með þeim einbeitta ásetn-
ingi, að verja og vernda arfleifð
sína.
Fingrum sólgyðjunnar eykst
máttur og hlýja — jafnvel þeir
hafa kólnað í vetrarkuldanum.
Nú snerta þeir alt tíg vekja til
lífs og ný blöð og blóm í stað
þeirra, sem í haust sofnuðu,
drupu höfði og hölluðust blund-
andi í skaut sinnar sameiginlegu
móður, þegar engill hins kalda
vetrar vafði hvítri náblæju um
alt hið ytra líf — alt hið ófull-
komna líf — lengra kemst hann
aldrei.
Upp af gröfum hinna framliðnu,
sem hnigið hafa eftir fórnfúsa og
starfsríka æfidaga, vaxa blóm
minninjga og uppörvunar; og það-
er eins og þessi blóm raði sér í
sjáanleg og lesanleg orð — þessi
orð: “Vaxtið pund yðar!, vernd-
ið heiður yðar!, skarið framúr!’’
Thorsteinn Thorlakson er fædd-
ur 11. október 1858. Foreldrar
hans voru þau Þorlákur bóndi
Bjönsson og Lovísa Níelsdóttir
kona hans; bjuggu þau að Stóru-
Tjörnum í Þingeyjarsýslu, og þar
var Thorsteinn fæddur.
Vestur um haf fluttist hann ár-
ið 1877 og staðnæmdist fyrst í
Milwaukee. Þar vann hann hvaða
vinnu sem fyrir kom. Til Norð-
ur-Dakota fluttist hann 1880, en
þar höfðu bræður hans numið land
honum til handa árið áður; var
það hjá Mountain í Þingvallasveit
(County).
9. desember 1881 kvæntist Thor-
steinn ungfrú Hlaðlgreði Laxdal,
dóttur Gríms Laxdals bókbindara
á Akureyri og Aldísar Bergmann,
föðursystur séra Friðriks Berg-
manns, en móðursystur Eiríks
THORSTEINN THORLAKSON.
Fæddur 11. okt. 1858.
Dáinn 11. marz 1932.
Bergmanns; var móðir Hlaðgerð-
ar lengi hjúkrunarkona á Akur-
eyri. Fluttu þau hjón, Thorsteinn
og kona hans þegar eftir gifting-
una á land hans o!g bjuggu þar í
tíu ár. Þá fluttu þau til Milton
og stunduðu þar verzlun í næstu
tíu ár; að þeim tíma liðnum fluttu
þau til Winnipeg; var það árið
1901 og næsta vor til Vestur-Sel-
kirk; þar stunduðu þau bæði bú-
skap og verzlun. Árið 1906 fluttu
þau aftur til Winnipeg og dvöldu
þar þangað til 1910, að þau fluttu
til Austur-Selkirk og stunduðu
búskap. Þar slasaðist Thorsteinn
alvarlega og fluttu þau þess ve!gna
enn til Winnipeg 1913; þar stund-
aði hann málningu á eigin reikn-
ing. Hann andaðist 11. marz
1932; fékk slag og lifði skamma
stund eftir.
Þeim hjónum var, tólf (12>
barna auðið; eru níu (9) á lífi,
en þrjú (3) dóu í æsku. Þau sem
lifa, eru þessi:
1. Páll Gunnar, í Wlnnipeg,
kvæntur Elínu Sigríði dóttur Guð-
jóns Johnson frá Hjarðarfelli.
2. Aldís In!ga Clara, gift W. H.
G. Michael, í Tulsa, Oklahoma,
U.S.A.
3. Lovísa Rannveig Ethel, gift
Alexander Johnson, hveitikaup-
manni í Winnipeg.
4. Daníel Alfred, í Detroit,
kvæntur Jónínu Þorsteinsdóttur
frá Leslie, Sask.
5. Bessie Sigurjóna Maud, gift
F. Jobin í Detroit.
6. Guðrún Elín Ólöf, gift A. 0.
Brand, í Detroit.
7. Valgerður Sylvia May, gift
Amps Jones, í Kentucky.
8. Helga Lillian, gift Greer
Mooney, Detroit.
9. Beatrice Aurora, ógift.
Þau hjón áttu fimtán barna-
börn, er Thorsteinn lézt, og eitt
barnaJbarna barn, er það sonur
Alexander Johnsons og heitir Al-
exander.
í haust sem leið var þeim hjón-
um haldið ve!glegt gullbrúðkaup í
Fyrstu lútersku kirkjunni; var
þar fjöldi fólks saman kominn af
öllum flokkum, því þau voru eink-
ar vinsæl og vel látin.
Thorsteinn var mikill maður
vexti, frábærlega vel vaxinn og
einkar fríður sýnum; var oft orð
á því haft á mannamótum, hversu
þau hjón bæru af öðrum að feg-
urð og prúðmensku. Þegar Bene-
dikt Gröndal sá þau fyrst saman,
Hannes Hafstein og konu hans, er
sagt að honum hafi fallir þessi
orð af munni: “Glæsilega hefir
skaparanum tekist, þegar hann
valdi saman þessi hjón.” Sama
mætti segja um þau hjón, sem hér
er átt við.
Á frumbýlingsárunum unnu þeir
Thorsteinn og Björn bróðir hans
að því að flytja fólk og búslóð
manna; voru ferðalög í þá daga
enginn hægðarleikur; urðu þeir
bræður oft að bera allan farang-
urinn yfir keldur, fen og foræði;
og þetta gerðu þeir oft borgunar-
laust; það var siður landnáms-
manna að veita aðstoð án endur-
gjalds.
Thorsteinn var fyrirmyndar eig-
inmaður, faðir og húsbóndi; lét
hann sér einkar ant um það, að
manna börn sin, enda voru þau vel
gefin, t. d. mjög hneigð til söngs
og hljómfræði; lagði hann si!g
allan fram til þess að þau gætu
notið þeirra hæfileika.
Með Thorsteini Thorlakssyni er
til grafar genginn einn hinna
merkustu landnema vor á meðal.
í gegn um og upp yfir allar hin-
ar mörgu og háværu raddir þess-
ara tíma, heyrist ein rödd, sem
hefir íslenzkan blæ þótt erlendis
sé: Islendingar heyra þá frétt
öðru hvoru, að einn brautryðjend-
anna sé orðinn þreyttur; hann
hafi tekið sér náttstað ög sofnað.
Samtímis þessari frétt vakna í
huga vorum margar myndir, marg-
ir svipir, margar endurminningar.
Það er eins og fyrir sjónum vor-
urp lyftist tjald og vér sjáum inn
í heim liðina tíma; heim, sem að
miklu leyti var gleymdur. Land-
námstíminn birtist oss með öllum
sínum sorgum og allri sinni gleði;
öllum sínum vonum o!g öllum sín-
um vonbrigðum; allri sinni dýrð
og öllum sínum þrautum.
Einn og einn verða þeir eftir á
leiðinni, hinir eldri bræður vorir
— landnámsmennirnir. Gyðja
hvíldar og heilags friðar signir
þá eins og börn, sem blunda vært
eftir liðinn dag.
Og þessir þreyttu, aldurhnignu
menn líta hugaraugum sínum á
liðið líf um leið og þeir kveðja og
líta þar alla erviðleikana eins og
fjöll í fjarlægð — bláheið og fögur
eins og fjöllin eru æfinlega í fjar-
Lægðinni.—Fjall!göngunni er lokið
og ferðamennirnir geta sofnað í
friði.
Sig. Júl. Jóhannesson.
Fyrir sextíu og sjö árum
Eftir Sigurð Gunnarsson.
(Framh.) ----------
Eftir þessa löngu útúrdúra
mun vera mál komið að leggja á
Mýrdalssand. Fylgdi Sigurður
bóndi, sonur Guðrúnar, spölkom
vestur á sandinn. Gekk ferðin um
hann greiðlega, enda fararmerki
skýr, Hjörleifshöfði og Víkurfjöll.
Þegar dró að brekkunum, sem
Höfðabrekka stendur á, urðu á
vegi okkar fuglar nokkrir, allstór-
ir og bústnir, er vöppuðu um
sandinn. Bárum við ekki kensl á
þá. Véku þeir undan hestunum,
en hófu sig ekki til flugs. Vildi
þá Stefán, er snemma var hneigð-
ur fyrir dýra- og' grasafræði,
kynnast þeim betur, spratt af baki
og hóf sókn á hendur þeim, til
þess að handsama einhvern þeirra,
en er minst varði sneri einn fugl-
inn sér við sem örskot og spúði
heljar-mikilli spýju af hreinu,
mögiuðu lýsi á Stefán neðanverð-
an, þannig, að buxurnar urðu all-
ar útataðar. Gaf Stefán þá upp
sóknina og þótti ver farið en
heimrf setið; en úr þessu þektum
við þó fýlunga af sjón og raun.
Á Höfðabrekku gistum við hjá
Jóni umboðsmanni Sigurðssyni,
hélduð þaðan um Kerlingardal,
Heiði og Steigarháls að Felli í
Mýrdal. Að Felli var þá prestur
séra Gísli Thorarensen skáld. Var
hann okkur drengjunum góður
heim að sækja, ræddi við okkur
um alla heima og geima, spurði
frétta af Árná sýslumanni kunn-
ingja sínum og fleirum, Hefi eg
heyrt það síðar, að þeir hafi ein-
att gert sér til gamans að kastast
á gamansömum og stundum ó-
hefluðum kviðlingum sín í mill-
um. Undir umræðunum tók eg
eftir því, að flaskan var ekki all-
fjarri. — Næsta dag kvöddum
við glaðir í bragði þennan ræðna
mann, fullan af spaugi og orð-
kringan mjög. Var nú haldið vest-
ur um Sólheima, þar sem Loð-
mundur bjó forðum, er átti í
höggi við Þrasa, er báðir voru
rammgöldróttir og veittu Fúlalæk
hvor á annars lendur með jökul-
hlaupum ægilegum. Fengum við
fylgd yfir Fúlalæk eða öðru nafni
Jökulsá á Sólheimasandi. < Ekki
miklaðist okkur áin á að líta, en
önnur varð raunin á, er út í var
komið. Að dýpt var áin aðeins
vel í kvið, en straummegin foss-
aði hún nálega upp í hnakknef.
Höfðum við aldrei riðið vatn
jafn-leðjuborið og þefilt. Náðum
við síðla dags að Ytri-Skógum til
séra Kjartans Jónssonar, er þá
var orðinn aldraður og mjög
heyrnarsljór. Frúin, Ragnhildur
Gísladóttir, var mikið yngri, gerð-
arleg kona og hlynti vel að okk-
ur. Þegar við riðum þaðan, blasti
við Skógafoss, fríður, en ekki
nærri eins hár og Hengifossinn í
Fljótsdal. Færðum við það daln-
um okkar til inntektar gegn því
að Skógarfoss var vatnsmeiri.
Riðum nú um Eyjafjallasveit und-
ir bröttum og háum fjallahlíðum,
en viðast grösugt mjög hið neðra.
Á þeirri leið skoðuðum við Hrúts-
helli. Fyrir fleiri hellum sáum
við móta, en Igáfum okkur ekki
tíma til að athuga.
Nú var kept að Holti; var það
einn áfangastaðurinn, er mér var
bent á í skjalinu. Þegar við kom-
um að túnfætinum, sáum við veg
liggja beint gegn um túnið inn í
hestarétt mikla, um víðar og háar
dyr úr timbri. Fyrir hinum enda
réttarinnar var all-reisulegur bær;
stóð hann ofar en réttin og því
tröppur úr henni upp á hlaðið.
Riðum við inn í réttina; fórum
þar af baki og sáum í því mann
standa fyrir ofan tröppurnar,
heldur en ekki þreklegan og svip-
mikinn, snöggklæddaní blárri
prjónapyeysu. Okkur grunaði, að
þetta kynni að vera presturinn,
séra Björn Þorvaldsson, er við
vissum af skjalinu, að þar átti að
vera, tókum hæversklega ofan, en
maðurinn sinti því engu, einblíndi
á hestana, og áður en við gátum
heilsað honum kallar hann upp
og segir: “Er hann þá kominn
þarna, hann y Sandfellsbleikur!”
Eg kvað já við því. Síðan gengur
hann að hnakknum og segir: “Það
þarf enginn mér að segja, að þessi
hnakkur er eftir helv. hann Guð-
mund í Flögu. Þegar eg var á
Stafafelli í Lóni, fékk eg hnakka
mína frá honum og engum öðrum.
Já, Guðmundur er snillingur. Það
er í rauninni ekki nema fyrir
kónga og prinsa að ríða í hnökk-
um eftir hann, en ekki fyrir
banns. boruna á mér.” Að þessu
athuguðu fór hann að veita okk-
ur athygli, tók okkur elskulega,
fylgdi okkur inn í bæjardyr, vildi
hvernig sem við færðumst undan
hjálpa okkur úr reiðfötum, athug-
aði allan okkar fatnað og mælti:
“Það leyni sér ekki, þarna er
komið Múlasýslu - handbragðið.”
En svo eg minnist aftur á Bleik,
OKEYPIS
til Hydro viðskiftamanna sem nota
Rafmagns eldavjelar
Vér vírum, setjum upp og höldum við 500, 750 eða
1,000 watt rafmagns vatnshitunarvél, í hús yðar
ókeypis, ef eigandi hússins undirskrifar samning,
að víringin og vélin haldi áfram að vera eign
Hydro. Alt, sem þér borgið, er 10 cents á mánuði
auk vanalegs gjalds fyrir raforkuna. Plumbing
aukreitis.
Kaupið yðar rafmagnsvél nú — og takið
þessu fyrirtaks tilboði.
PHONB
848 132
€ftu ofW&mfpeá
PHONE
848 133
má það merkilegt heita, að séra
Björn skyldi þekkja hann þegar í
stað eftir sextán ár, hafði séð
hann einu sinni, þá fjögra vetra
fola á einni ferð sinni úr Lóni
austur að Höfða á Héraði, að
finna aldavin sinn, Gísla lækni
Hjálmarsson. Um Gísla varð hon-
um tíðrætt, atgjörvi hans og
glæsimensku. Við játuðum því,
kváðum hann vera gjörvulegan
mann og fríðan. “Fríður,” tók
séra Björn eftir okkur. “Hann
var, upp á sitt hið bezta, meira
en fríður, hann var vanskapað-
ur af fríðleik.” Séra Björn var ó-
smeikur við að kveða fast að orði,
og alt á annan veg en aðrir menn,
hvort heldur var til lofs eða lasts.
Frumleikinn var þar hreinn og
óbrjálaður, hann var fornmann-
legur, stórbrotinn, en jafnframt
hjartagóður, skjótur til góðra
verka, ef á lá. Við dvöldum þar
í tvo daga, og virtist mér heimih
islífið, að því er kom til konu og
barna, vera með frjálsmannieg-
um blæ, myndarbragur á öllu og
engum tepruskap til að dreifa.
Bjóst nú séra Björn til brottferð-
ar með okkur með son sinn Þor-
vald, og fleiri börn hans minnir
mig að væru í hópnum, og var
ferðinni heitið til Reykjavíkur.
Nógir voru reiðhestar í Holti, mig
minnir flestir rauðir. Sást fljótt
á, að prestur var reiðmaður góð-
ur, hafði sömu tökin á hestunum,
sem við höfðum séð beztu reið-
menn Héraðsbúa við hafa, þá
bræður ólaf og Sigfús Stefán^-
syni prófasts Árnasonar á Val-
þjófsstað. Hann reið hægt úr
hlaði og svo áfram um stund, þar
til er hann setti á sprett, gríðar
snarpan, en stuttan, og þetta lét
hann sífelt ganga. En ekki gát-
um við einhesta haldið í við hann
lengra en útyfir Eystri-Rangá.
Skildi þar með okkur. (Framh.)
Greiðið atkvœði
nœsta fimtudag
* PROFE^ION4L CARDS
+
DR. B. J. BRANDSON 216-220 Medlcal Arta Bldgr Cor. Oraham og Kennedy 8ta. Phone: 21 8S4 Offlce tlmar: 2—S HelmiU 776 VICTOR ST. Phone: 27 122 Winnipegr, Manitoba Dr. L. A. Sigurdson 216-220 Medícal Arts Bldg. Phone 21834. Office tímar 2—4 Heimili: 104 Home St. Phone: 72 409 H. A. BERGMAN, K.C. tslmsrkur töofradinffvr Skrifstofa: Room 811 McArthur Building, Fortage Are. P.O. Box 1656 FHONES: 26 84» og 26 84«

DR. O. BJORNSON 216-220 Medical Arta Bldg. Cor. Graham og: Kennedy Sta. Phone: 21 834 Office timar: 2—S Heimlli: 764 VICTOR ST. Phvne: 27 686 Wlnnipegr, Manitoba Drs. H. R. & H. W. Tweed Tannlctknar 406 TORONTO GENERAL TRUST BUILDINO Cor. Portage Ave. og Smith St. PHONE: 26 545 WINNIPEO W. J. LÍNDAL 0* BJÖRN STEFaNSSON ialenxhir löafrctOingar ft öOru gölfi 325 MAIN STREET Talaimi: 24 963 Hafa einnlg skrlfstofur aö Lundar og Gimli og eru þ>ar aO hitta fyrsta mi8- vlkudag I hverjum mftnuOL
DR. B. H. OLSON 216-220 Medical Arta Bldgr. Cor. Graham ogr Kennedy 8ta. Phone: 21 834 Ofílce tlmar: S—6 Heimlll: 5 ST. JAMES PLACE Winnipeg, Manitoba Dr. A. B. INGIMUNDSON Tannlœknir 602 MEDICAL ARTS BLDQ. Simi 22 296 Heimilis 46 054 J. T. THORSON, K.C. tslenskvr lögfraOingvr Skrifst.: 411 PARIS BLDQ. Phone: 24 471

DR. J. STEFANSSON 216-220 Medical Arta Bldg. Cor. Graham og Kennedy Sta. Phone: 21 834 Stundar augna, eyrna, nef ogr kverka ■ j úkdóma.—Er aB hitta kl. 10—12 f. h. og 2—6 e. h. HelmiU: 373 RIVER AVE. Talalml: 42 681 DR. A. V, JOHNSON íslenzkur Tannlceknir 212 CURRY BLDQ., WINNIPEQ Gegnt pöathúsinu Stml: 23 742 HeimiUa: 33 328 J. Ragnar Johnson B.A., LL.B., LL.M. (Harv.) islenzkur lögmaöur 606 Electric Railway Chambers Winnipeg. Canada Slmi 28 082 Heima: 71758
Dr. P. H. T. Thorlakson 206 Medical Arts Bldg. Cor. Graham and Kennedy Phone: 21 213—21144 Heintill: 403 675 Winnipeg, Man. A. S. BARDAL 843 SHERBROOKE ST. Selur Ukkistur og annast um út- farlr. Allxr útbúnaOur sá. beati Ennfremur selur hann aliskonar mlnnlavarOa og legatelna. 8krifatofu talaimi: 86 607 Heimllla talaiml: 68 801 1 G. S. THORVALDSON BA., LL.B. LögfrœBingur Skrifstofa: 702 CONFEDERATON LIFB BUILDINO Main St. gegnt City Hall Phone 24 587

DR. A. BLONDAL 602 Medical Arts Buildlng Stundar aérstaklega kvenna og barna ajdkdöma. Er aC hitta frA kl. 10—12 f. h. og 3—6 e. h. Office Phone: 22 296 HeimiU: 806 VICTOR ST. Stml: 28 180 A. C. JOHNSON 907 Confederation Llfe Bidg. winnipeq Annast um fasteignir manna. Tekur aO aér a8 ftvaxta sparlfé fölks. Selur eldsftbyrgO og blf- relCa ftbyrgOlr. Skriflegum fyr- irspurnum svaraö samstundia. Skrifstofua.: 24 263—Heimaa.: 33 3U E. G. Baldwinson, LL.B. tslenukur lögfrœðingvr 808 PARIS BLDG., WINNIPEG Residence Office Phone 24 206 Phone 89 991

Dr. S. J. JOHANNESSON atundar Uekningar og yflraetur Til viOtala kL 11 f. h. tll 4 e. h. ogr frft. kl. 6—8 aO kveldlnu »32 8HERBURN ST. SlMI: 30 877 G. W. MAGNUSSON Nuddlœknir 41 FURBY ST. Phone: 36 137 Slmiö og semjiO um samtalstima J. J. SWANSON & CO. LIMITV'D 601 PARIS BLDO., WINNIPBO Fastelgnasalar. Lelgja húa. Út- vega peningalftn og eldsftbyrgO af öilu tagi. Phone: 26 841