Lögberg - 09.06.1932, Blaðsíða 4

BU. 4
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 9. JÚNI 1932.
Högberg
Gefið út hvern fimtudag af
THE COLVMBIA PRESS LIMITED
695 Sargent Avenue
Winnipeg, Manitoba.
Utanáskrift ritstjórans:
EDITOR LÖGBERG, 69 5 SARGENT AVE.
WINNIPEG, MAN.
VerO $3.00 um drið—Borgist fyrirfram
The "Lögberg” is printed and published by The Columbia
Press, Limited, 695 Sargent Ave., Winnipeg, Manitoba.
PHONES 80 327—8« 328
F y lkiskosningarnar
Það virðist næstum óvanalega mikið kapp
í fylkiskosningunum í iManitoba, sem nú
fara fram eftir fáeina daga. Ihaldsmenn
brjótaist um á hæl og hnakka og gera alt sem
þeir geta til að vinna ' þessar kosningar.
Þeir herja á stjómina með öllum vopnum,
sem þeir geta hönd á fest, og öllum ráðum,
sem þeir geta látið sér detta í hug. En því
er nú miður, að vopnjn eru ekki heiðarleg
og ráðin ekki heil. Vopnin em aðallega þau,
að reyna að fá fólk til að trúa því, sem ekki
er satt. Reyna að vekja grun, sem á litlum
eða engum rökum er bygður, gegn núver-
andi stjórn, sérstaklega um fjársukk og
óhóflega eyðslusemi. Það er þyrlaÖ upp
öllum ósköpunum af tölum í þessn sam-
bandi; ekki til að leiÖa fólkið í allan sann-
leika, heldur til að leiða það frá öllum sann-
leika og réttum sk.ilningi á fjármálum fylk-
isins. Hér er svo langt gengið, að undrum
sætir. Manni er t. d. sagt, að síðan 1922
hafi útgjöld fylkisins stöðugt farið vaxandi
og síðustu fimm árin hafi þau vaxið um
eina miljón á ári, og útkoman sé sú, að þau
séu nú fjórum miljónum hærri, heldur en
þau vom 1922. Skyldi nokkur maður geta
skilið þetta! Auðvitað getur enginn skilið
það, en það er ekki til þess ætlast. Fólk á
bara að taka við þessu, án þess að hugsa um
það, eða skilja það. Margt af þessu tagi,
sem nú er borið á borð fyrir fólkið, er hrein
ög be,in móðgun við heiðarlegt og viti borið
fólk, og það er ekki neitt undarlegt, þó í-
haldsmenn komist að því 16. júní, þó ekki
verði fyr, að þeir hafi boðið kjósendum
heldur mikið af óekta. vöra.
Oss dettur ekki í hug að halda því fram,
að fjárhagur Mauitobafylkis sé í góðu lagi,
þó hann sé í miklu betra lagi heldur en hinna
Sléttufylkjanna, og þó sérstaklega Saskat-
chewan, þar sem íhaldsmenn sitja að völd-
um. Vér vitum ekki t,il, að nokkurt fylkjanna
geti stært sig af góðum fjárhag um þessar
mundir, og heldur ekki landið í heild. Það
þarf svo sem enginn að undra sig á því, þó
Manjtobafylki baði ekki í rósum nú á dög-
um. Það væri sérstaklega undarlegt, ef svo
væri. Vér gemm ekki ráð fyrir, að nokkur
geri eigdnlega ráð fyrir því, í alvöra. Vér
geram heldur ekki ráð fyrir að þeir séu marg-
ir, sem í raun og veru trúa því, að fjárhag-
ur fylkisins muni batna við það, að íhalds-
menn tækju við stjórnjnni. Slíkt hefir aldrei
komið fyrir annars staðar, og það eru eng-
ar líkur til að það komi heldur fyrir hér.
Sjálfir segjast íhaldsmenn ætla að bæta fjár-
haginn, ef þeár komist til vaida, en þeir var-
ast að segja hvemig þeir ætla að gera það.
Til þess eru eðlilegar ástæður, þeir vita það
ekki. Það er til of mikils ætlast, að fólk trúi
því, að þeir geti lækkað skattana og aukiÖ
útgjöldin, en samt grætt á tá og fingri, fyrir
fylkið.
Þegar íhaldsmenn eru að fihna að því, hve
miklu fé stjómin hafi eytt, þá eru það tvö
atriði, sem þeir hafa alt af á takteinum, og
eiginlega ekki nema tvö: lögmennirnir og
bílarnir. 1 auglýsingum sínum telja íhalds-
menn nokkrar fjárupphæðir, sem gengið
hafi til lögmanna, í þeim tilgangi, að láta
mönnum ofbjóða, hve mikið fé gangi til
þeirra. Varast er að geta þess, fyrir hvað
þeir hafi fengið þessa peninga. Eftir aug-
lýsingunum að dæma, gæti maður vel hugs-
að, að lögmennirnir hafi fengið þessa pen-
inga fyrir ekki neitt. En sannleikurinn er,
að stjórain hefir alls ekki borgað lögmöim-
um meiri laun fyrir þau verk, sem þeir hafa
unnið, heldur en vanalegt er, og alstaðar
viðgengst í landinu. Manitoba borgar lög-
mönnum sínum lægri laun, heldur en flest,
eða öll h,in fylkin í Canada. Þeim er t. d.
borgaÖ miklu meira í Saskatchewan.
Þá eru bílamir. Stjómin notar bíla tölu-
vert. Það gera nú líka flestir aÖrir, og hafa
gert, síðustu árin. Þeir eru nú orðnir svo
algeng áhöld, að flestir menn hafa nokkurn
veginn ljósa hugmynd um, að þeir kosta
mikið og það kostar mikiÖ að nota þá, en
samt eru þeir notaðir engu að síður. Ekki
láta íhaldsmenn þess getiÖ, hvernig þeir
hugsa sér að draga úr þessum bíla-útgjöld-
um. Líklega yrði helzta ráðið, að fara að
nota hesta og uxa, eins og gert var í gamla
daga. Það væri kannske eitthvert vit í því,
en engum lifandi manni dettur í hug, að það
yrði gert.
Það er íhaldsflokkurinn í Manitoba, sem
á sök á öllum þeim gauragangi, sem nú geng-
ur á út af kosningunum og öllu þessu illvíga
flokksfylgi, sem veður uppi. Hefði sá flokk-
ur- aÖeins viljað fallast á samvinnu við hina
flokkana, þá hefðu þessar kosningar verið
alt öðru vísi heldur en þær nú eru. En í-
haldsmenn neituðu samvinnu. Ekki af því,
að hún væri ekki góð fyrir fylkið, heldur af
því, að þeim skildist, að hún væri ekki göð
fyrir sinn flokk. Þeir hugsuðu sér að nota
erfiðleikana, isem nú eiga sér stað og óá-
nægju fólksins, til að komast sjálfir til
vaida. Þeir hugsuðu sér, að hægt væri að
telja fólkinu trú um, að örðugleikamir væru
aðallega stjórninn,i að kenna, og alþ mundi
lagast, ef skift væri um stjórn.
Naumast getur mönnum blandast hugur
um það, að allir stjómmálaflokkar í Mani-
toba ættu að taka höndum saman um, að
verjast kreppunni eftir beztu föngtum og
bæta hag fólksins eins og hægt er. En það
er svo langt frá að þetta sé gert. Viss stjóm-
málaflokkur reynir með öllu móti, að nota
kreppuna sjálfum sér til hagsmuna og hinum
flokkunum til óhagnaðar. Slíkar aðfarir eru,
að því er vér fáum bezt skilið, með öllu óaf-
sakanlegar og eiga engan rétt á sér.
Að sjálfsögðu á hver og einn fullan rétt á
því að greiða atkvæði eins og hann sjálfur
heldur að fylkinu só fyrir beztu. Hverjum
einum ber meira að segja skylda til að gera
það. En menn verða að varast, aÖ láta
blekkjast af ósönnum sakargiftum og óupp-
fyllanlegum loforðum. Af slíku góðgæti
hafa kjósendur þessa fylkis og þessa lands,
vafalaust fengið meir en nóg.
Hon.W. J. Major
dómsmálaráðherra.
Hann er einn af þeim, sem um þingmensku
sækja í Winnipeg við þingkosningamar hmn
16. þ.m. Síðastliðin fimm ár hefir hann ver-
}Ö dómismálaráðherra |\íaniitobafýlkis. 'Má
með fullum sanni segja, að hann hafi
jafnan staðið prýðilega í þeirri vandasömu
og erfiðu stöðu, og unnið sér traust allra
góðra manna, sem nokkuð þekkja til hans.
Arvekni hans og samvizkusemi í isínu em-
bætti er viðbrugðið, auk þess sem maÖurinn
er ágætum hæfilejkum gæddur. Það er því
ekki aðeins, að Mr. Major eigi meir en skil-
ið að vera endurskosinn, heldur væri það blátt
áfram| (mikill skaði fyrir fylkið, 'ef hann
yrði að hætta að þjóna því embætti, sem
hann nú þjónar.
Mr. Major var fulltrúi Manitobafylkis á
Alþingishátíðinni. Eft,ir að hann kom heim
úr þeirri ferð, flutti hann fjölda fyrirlestra
um Alþingishátíðina og um Island, víðsveg-
ar í Manitoba. Hefir hann gert meira í þá
átt, að kynna Manitobamönnum ísland og
Islendinga, heldur en nokkur annar stjóm-
málamaður þessa fylkis, sem nú er uppi.
Og alt, sem hann hefir gert í þá átt, hefir gert
ver,ið af góðri þekkingu, ágætum skilningi
og framúrskarandj mikilli góðvild og hlýleik
til Islendinga.
Oss er enn fremur kunnugt, að þann stutta
tíma, sem Mr. Major dvaldi á Islandi 1930,
vann hann sér þar mikið álit og miklar vin-
sældir.
Það mælir því alt með því, að Islendingar
í Winnipeg styðji kosningu Mr. Major isem
bezt þeir geta, og vér eigum þess fulla von,
að þeir geri það, langflestir.
Kosningarnar í Gimli-
kjördæmi
1 þessu blaði eru tvær ritgerðir viðvíkjandi
kosningunum í Gimli-kjördæmi. Önnur á
ensku, eftir Valda Jóhannesson, hin á ís-
lnezku, eftir Dr. S. E. Bjömson. Vér höfum
ekki viljað synja höfundunum um rúm í blað-
inu, því vér erum því yfirleitt hlyntir, að
menn fái að segja það í heyranda hljóði, sem
þeim iiggur þungt á hjarta.
Hvorug þessara greina skal hér gerð að
umtalsefni, en allir sem þær lesa geta séð, að
þeim, sem þær hafa skrifað, sýnist sitt hvor-
um um útnefningarfundinn á Gimli, hinn 19.
maí, sem þeir báðir hafa töluvert um að
segja. Alit þeirra þar ætti nokkum veginn
að geta vegið salt, hvort á móti öÖru.
En vér getum ekki alveg gengið fram hjá
því atriÖi í grein Dr. Bjömsons, að hvert
kjördæmi, sem áður hafði progressive þing-
mann, ætti nú að sjálfsögðu að velja pro-
gressive-liberal þingmannisefni, og hvert kjör
dæmi, ,sem áður hafði liberal þingmann, ætti
nú að hafa liberal-progressive þingmanns-
efni.
i
Það lítur út fyrir, að Dr
Bjömson líti svo á, að samvinna
þessara tveggja flokka. liber-
als og progressives, liafi frá
upphafi verið þessu skilyrði
bundin. Þetta getur ekki átt
sér stað. Enginn getur sagt
kjördæmunum fyrir um það
hvaða þingmannsefni þau skuþ
velja sér. Því ráða kjósend
urnir í hverju kj,ördæmi sjálf-
ir, og engir aðrir. Það kemur
því ekki til mála, að þeir kjós-
endur í Gimli-kjördæmi, sem
styðja vildu núverandi stjórn
mættu ekki velja hvert það
þingmannsefni, sem þeir vildu
alveg eins Einar S. Jónasson
eins og I. Ingaldson.
Nú vildi svo til, að Mr. Jón-
asson hlaut útnefningu, en ekki
Mr. Ingaldson, og er hann því
'þingmannsefni stjórna/ innar,
en öll hin þingmannaefnin í
Gimli-kjördæmi, fjögur eða
fimm, eru í raun og veru að
vinna á móti stjóminni og
sömuleiðis allir, sem greiða
þeim atkvæði.
En sjáanlegt er, að kosning-
arnar í Gimji-kjördæmi eru
orðnar að per&ónulegum kapp-
leik. Við því verður sjálfsagt
ekki gert héðan af. En til þess
að gera þetta nú ekki verra en
orÖið er, gætu allir þeir, sem
ekki vilja communista, eða con-
servative fyrir þingmann, gert
eitt. Og þetta eina er það, að
allir, sem greiða Jónasson 1.
atkvæði, greiði Ingaldson 2.
atkvæði, og allir þeir, sem
greiða Ingaldson 1. atkvæÖi.
greiði Jónasson 2. atkvæði.
Vér eigum þess von, að Islend-
ingar í Gimli-kjördæmi, átti sig
á þessu og láti sína góðu
greind, hér eftir, ráða meiru í
þessum kosningum heldur en
kappið.
Skúli Sigfússon
Hann hefir um langt skeið
verið fulltrúi St. George kjör-
dæmis, á fylkisþinginu, og sæk-
ir þar nú um endurkosningu
undir merkjum núverandi
stjómar. Mr. Sigfússon er svo
nýtur þingmaÖur, og á svo
miklum vinsældum að fagna
innan síns kjördæmis, og á
þingi, að þess mun lítil þörf að
mæla með honum við kjósend-
uma í St. George kjördæmi. En
vér gerum það samt, óhikaÖ og
eindregið.
Mr. Sigfússon hefir nú setið
lengur á þingi, heldur en flestir
aðrir þingmenn, er sæti áttu á
fylkisþinginu síðasta. ITyfir
hann því óvanalega mikla
reynslu sem þingmaður og
mjög haldgóða þekkingu á fylk-
ismálum og þörfum fólksins
yfirleitt, en þó sérstaklega
bænda og fiskimanna. i St
George kjördæmi er enginn
maður kunnugri heldur en Mr.
Sigfússon og allar þarfir þess
héraðs þekkir hann manna
bezt.
'Skúli Sigfússon hefir reynst
svo nýtur þingmaður, ‘að hann
verðskuldar margfaldlega, að
vera endurkosinn.
Hvað verður um
tekjurnar
Af hverjum hundrað dölum, sem
Manitoba-fylki tekur inn, ganga
$36.50 til að standa straum af
skuldum fylkisins og mikill hluti
þeirra varð til löngu áður en núver-
andi stjórn kom til valda, og sá út-
gjaldaliður breytist ekki lifandi vit-
und þó skift sé um stjórn. Þá ganga
$1780 til spítala og annara heil-
brigðismála og $14.50 til opinberra
verka og fer hér um bil helmingur
af því til að viðhalda keyrsluveg-
unum, sem allir stjórnmálaflokkar
hafa komið sér vel saman um að
byggja. Dómsmálaráðuneytið fær
$4.00 til að viðhalda lögum og
reglu og það sem bá er eftir, eða um
$11.00 af hverju hundraði ganga til
hinna stjórnardeildanna.
Fréttagreinir
Frá Mountain N. Dakota
Föstudaginn 27. maí skírði Séra
H. Sigrnar þríbura (3 stúlkur) á
heimili foreldranna, Mr. og Mrs. R.
B. Arnason, í grend við Híensel, N.
Dakota. Þríburarnir fæddust á
sjúkrahúsi í Grand Forks fyrir ári
síðan (23. maí 1931) og var mikill
gaumur gefinn bæði af blaðamönn-
um og öðrum. Þær hafa nú dafnað
vel á þessu fyrsta æfiári, stúlkurnar
þrjár, og eru hver annari hraustari
og fallegri. Nöfn þeirra eru þessi:
Ásta Evonne, Loa Eloise og Gud-
run Sigrid Elaine.
í grend við Edinburgh, N. Dak.,
andaðist a heeimili sínu Gudrun
Ingibjörg, eiginkona Gísla Samson,
þriðjudaginn 24 maí. Var hún um
57 ára að aldri (fædd 10. Sept.
!B75). Uþpalin var hún í Hvalnesi
í Skagafirði, en kom til Ameríku
1900 og giftist Gísla Samson 1902.
Hún eftirlætur auk ekkjumannsins
4 uppkomin börn. Gudrun sál var
góð kona og vel metin af þeim er
þektu hana. Og sárt er hennar
saknað af ástmennahópnum og
mörgu samferðafólki. Hún var
jarðsungin frá heimilinu og Garðar
kirkju fimtudaginn 26. maí af sókn-
arprestinum, séra H. Sigmar. Við
útförina talaði einnig norskur prest-
ur úr nágrenninu. Margir fylgdu
hinni látnu til grafar.
Sunnudaginn 29. maí andaðist
Guðlaug eiginkona Helga Thorlaks-
son í grend við Hensel, N. D., og var
jarðsungin af sóknarprestinum séra
H. Sigmar, miðvikudaginn 1. júní,
frá heimilinu og Vídalíns kirkju.
Guðlaug sál. var fædd í Gautavík á
Beruf jarðarströnd. Hún var góð og
vönduð kona, en hafði um margra
ára skeið borið þungan sjúkdóms-
kross. Var hún nærri 75 ára er hún
lézt. Börn þeirra hjóna eru 7 á lífi
og voru öll viðstödd útförina ásamt
föður sínum, sem er við allgóða
heilsu, þó hann hafi mikið á sig
lagt að hjúkra konu sinni. Það hefir
hann gjört með stakri skyldurækni
og fórnfýsi öll árin, og stöðugt bor-
ið með henni krossinn.
Þau Mr. og Mrs. S. Samuelson, i
grend við Akra, N. Dak., urðu fyrir
þeirri sorg á sunnudaginn 22. maí
að missa 3. mánaða dóttur sína, er
fædd var 26. febrúar þ. á. Var
barnið jarðsungið af sóknarprestin-
um séra H. Sigmar frá Eyford
kirkju þriðjudaginn 24. maí.
Presturinn: “Þetta er falleg gæs,
sem þú hefir þarna, Bjarni minn;
hvar fékstu hana”
Bjarni: “Nú, nú, þegar þú flyt-
ur góða ræðu, spyr eg þig aldrei
hvar þú hafir fengið hana. Eg
vona þú sýnir mér sömu kurteisi.”
t meir en þriSjung aldar hafa Dodd’a
Kidney Pills veriC vlðurkendar rétta
meðaUS við bakverk, gigt, þvagteppu
og mörgum fleiri sjúkdémum. Fást hj.t
öllum lyfsölum, fyrir 50c askjan, eða
sex öskjur fyrir $2.60, eða beint frá The
Dodd’s Medicine Co., Ltd., Toronto, ef
borgun fylgir.
Fiskiveiðamálin
1 síðasta blaði Heimskringlu
birtist pólitisk grein, sem fjallar
um fiskiveiðamál, er ber þess Ijós-
an vott, að höfundinum muni vera
ókunnugt um sannindi í því efni,
og finst mér þess vegna réttast að
skýra frá hvað hefir verið að ger-
ast og hvernig þetta mál horfir
við á þessum tíma.
Áttunda febrúar 1931, ákvarð-
aði Bandaríkjastjórn að allur
birtingur, sem flyttist inn í land-
ið, skyldi vera skoðaður , oíg ef
ormur fyndist í honum, að þá
væri hann sendur til baka eða
eyðilagður.
Eins og flestum, sem láta sig
þessi mál skifta, mun vera ljóst,
er meira og minna af ormi í sér-
staklega Winnipegvatns birtin!gi,
þó birtingur frá öðrum vötnum,
svo sem Manitobavatni sé algjör-
lega ormalaus. Þessi ormur er
skaðlaus, þó fiskurinn sé borðað-
ur, og að engu leyti verri heldur
en ormur, sem þrífst í margskon-
ar fæðutegund, sem fólk neytir
daglelga. Meira að segja mætti
tilgreina til dæmis ýmsar kjöt-
tegundir, sem hafa í sér óhollar
ormategundir, ef ekki er vel mat-
reitt.
Þessi reglugjörð Bandaríkjanna
varð til að eyðileggja að miklu
leyti atvinnuveg fiskimanna í
Manitoba, og sérstaklega þeirra,
sem veiðar stunda í Winnipeg-
vatni, því birtingur er ein af aðal
fiskite'gundum í því vatni.
Eftir því, sem eg hefi bezt kom-
ist að, J)á fanst Manitobastjórn-
inni þetta svo alvarlegt mál, að
hún hætti við að gera nokkra
breytingu á fiskilögum og reglum
fyr en eftir að búið væri að kom-
ast að fullvissu um, hvort það væri
ekki hægt að fá Bandaríkin til að
breyta þessum reglugjörðum um
birting, og ef það væri ekki hægt,
þá yrði hún að setja aðra fiskiteg-
und í vatnið, svo fiskimenn gætu
haldið áfram þessari atvinnugrein
sér til lífsviðurværis.
Nefnd manna var skipuð til þess
að vinna að því, að fá Bandaríkja-
stjórnina til að breyta stefnu sinni
í þessu máli. í þeirri nefnd voru:
T. W. Laidlaw, fyrir hönd Mani-
^po<=^oc=>oc=z>o<=>oc=>o<=>o<=^oc=r>o<=>o<=>o<=>o<=>oc=>o<=>o<=>o<=>o<=z^
| FYLKISKOSNINGARNAR |
Býður sig fram í Winnipeg
Hon.Dr. E. W.
Montgomery
Heilbrigðismála
ráðgjafi
leitar stuðnings yðar við
kosningarnar.
Hon. Dr. E. W. Montgomery.
Greiðið atkvæði þannig:
Montgomery
No. 1
Styðjið hugsjónina um heilbrigt og sjúkdómslaust Manitoba.
Authorized by A. 'T. Hawley, Agent.
>o<=$oc=>o<=>oc=>o<=>oc=2oc=>o<=>o<=>o<=}o<=>oc=zo<=3o<=>o<z=2oc=.
od?