Lögberg - 11.01.1934, Page 1

47. ARGANGUR
WINNIPEG, MAN., FIMTUDAGINN ll.JAN. 1934
NÚMER2
Hrafninn hans Poe’s
Félag eitt í Bandaríkjunum hefir
nýlega keypt eiginhandrit Edgar
Allan Poe’s af “Hrafninum” og
segja menn að þetta sé hið eina
eiginhandrit skáldsins, er til sé af
kvæðinu. Kaupverðið var 50,000
dollarar.
Á handritinu er tileinkun til Dr.
S. A. Wittaker i Philadelphia og
hefir það jafnan verið í eign ættar-
innar þar til nú að félagið keypti
það.
Poe hafði einhverju sinni boðið
timariti einu kvæðið til birtingar, og
sett upp 10 dollara, en ritstjórinn
dæmdi kvæðið einskis nýtt og vildi
ekkert hafa með það að sýsla. Poe
hafði unnið áður við tímarit þetta
og þar sem eigandi þess vissi að
skáldið var í þröng mikilli sendi
hann því 15 dollara í guðsþakkar-
skyni.
Margur gæti víst haldið, að Edgar
Allan Poe hafi verið skjálfhentur
þegar hann reit kvæðið, en svo hefir
ékki verið, því skriftin er sem feg-
ursta koparstunga væri.
HöRGULL A VATNI
Símað er frá London þann 8.
þ; m'’ sökurn sjaldgæfra þur-
viðra, horfi fólk víða í sveitum
Englands fram á tilfinnanlegan
vatnsskort.
OTFLUTT IIVEITI
Samkvæmt nýjustu fregnum frá
Ottawa, nam útflutningur hveitis
frá Canada á árinu sem leið, 191,-
963,861 mælum. Verðgildi hins út-
flutta hveitimagns, nam $122,412,-
686.
ÞJÓÐÞING
l>andaríkjanna l<om saman þann 3
þ; m' Uutti Roosevelt forseti per-
sonulega þingmönhum boðskap sinn
1 sameinuðu þingi. Var þar meðal
annars vikið að nokkrum mikilvæg-
11,11 kreytingum á viðreisnar löggjöf
au aþingsinS) gt. Lawrence sigl-
mgaeiðinni, breytingum á skatta-
°&gJof, og ýmsu fleiru. Fyrsta
þingsins var það, að afgreiða
,m nHu lög um sölu áfengra
drykkja. 6
AUKAKö SNIN G
Ákveðið hefir verið að aukakosn-
m^ sambandsþings í South Ox-
01C kjördaeminu í Ontario, fari
iram seint í vetur; ef til vill þann
9- apríl, eða þar um bil, að því er
Ottawa-fregnir herma.
LÆTUR af forustu
W. E. N. Sinclair, sá er um eitt
skeið hafði með höndum forustu
frjálslynda flokksins í Ontario, en
hefir í þrjú undanfarin ár verið
framsögumaður þess fiokks í fyik.
isþinginu, hefir verið vikið úr þeirri
stöðu, sokum vaxandi ágreinings við
núverandi leiðtoga flokksins, Mit-
chell Hepburn. Við stöðu hans á
þingI sem framsögumaður flokksins,
tekur, Dr. George McQuibban Leið-
togi flokksins, Mr. Hepburn, á ekki
sæh á fylkisþingi, enn sem komið er.
robert forke SJúKUR
Senator Robert Forke, fyrrum
búnaðarmálaráðgjafi King-stjórnar-
innar, og um eitt skeið foringi
framsóknarflokksins í sambands-
þinginu. liggur alvarlega veikur á
hinu Almenna sjúkrahúsi Winni-
pegborgar um þessar mundir. Var
hann fluttur þangað þann 31. des-
ember síðastliðinn.
SALA SKULDABRÉFA
Fylkisstjórnin í New Brunswick
hefir nýlega selt $799,000 virði af
fylkisskuldabéfum til tuttugu ára,
gegn 5 af hundraði í vöxtum.
Dr. Gísli G. Gíslason, látinn
Á miðvikudaginn þann 3. þ. m., lézt í borginni Grand Forks
í North Dakota, Dr. Gísli Guðmundur Gíslason, mætur maður og
vinsæll. Dr. Gíslason var fæddur í Flatatungu í Skagafirði þann
21. dag janúarmánaðar árið 1877. Var hann sonur þeirra Jóns
bónda Gíslasonar í Flatatungu og Sæunnar Þorsteinsdóttur frá
Gilhaga; fluttist Dr. Gíslason með foreldrum sínum til Ameríku
árið 1883, og nam fjölskyldan land í Hallson-bygðinni í North
Dakota. Eru nú liðin um fjörutíu ár frá dánaixlægri Jóns. Hugur
hins látna læknis hneigðist snemma til menta, og varð þaS að
ráði að hann gengi mentaveg, þrátt fyrir efnaleysi og aðra örðug-
leika; sóttist honum námið vel, og lauk hann prófi í læknisfræði
við Chicago Medical College í júnímánuði 1904. Fluttist hann þá
til Grand Forks, og átti þar búsetu jafnan síðan. Þann 24. októ-
ber 1917, kvæntist Dr. Gíslason og gekk að eiga ungfrú Ester
Marie Sólveigu Elizabeth, dóttur séra Hans B. Thorgrímsen, hina
mestu myndar og hæfileika konu; lifir hún mann sinn, ásamt
fimm börnum, er heita Gerhardt Jón, Anna Elinore, Ester Marie,
Paul Harold og Helen Louise. Systkini Dr. Gíslasonar eru þrjú
á lífi; Þorsteinn, Oddný og Jón Magnús, öll búsett í Brown póst-
héraði í Manitoba, en ein systir, Anna, kona J. S. Gillis, einnig að
Brown, er látin fyrir nokkrum árum.
Dr. Gíslason bar djúpa virðingu fyrir sögu íslands og bók-
mentum; hann fékst nokkuð við skáldskap, og gaf sig töluvert við
þýðingum islenzkra ljóða á enska tungu.
Jarðarför Dr. Gíslasonar fór fram á laugardaginn þann 6.
þ. m. Lögberg vottar ekkju hans og fjölskyldu hina innilegustu
samúð í sorginni.
Frá Islandi
Almanak skólabarna. Gefið út af
barnablaðinu Unga ísland og tekið
saman af Arngrími Kristjánssyni
kennara. Er þetta nýstárlegt al-
manak og hefir marga kosti sem
önnur almanök hafa ekki. Þar eru
eyðublöð, sem ætlast er til að börnin
skrifi á, sér til minnis, t. d. afmælis-
daga fjölskyldunnar, þyngd sína,
upphaf íslandsbygðaií, Alþingishá-
tíðarárið. Eyður til þess að skrifa
inn í íþróttamet og uppörfun til
barna um að iðka íþróttir. ■— Þá er
ýmislegt annað smávegis, sem ætlast
er til að börnin skrifi inn í þetta
almanak. Eins og t. d. hvaða f jöll
þau sjái að heiman og í hvaða átt,
hvaða fugla, jurtir og tré þau þekkja
o. s. frv. Loks eru ýmsar leiðbein-
ingar fyrir börn um heilsuvernd.
Nýja Dagbl. 21. des.
Rigningar í október voru allmikl-
ar, 36% umfram meðalag, eða 1 1/3
sinnum meðalúrkoma á öllu landinu.
Tiltölulega mest var hún á Akur-
eyri, 137% umfram meðallag eða
21/3 sinnum meðalúrkoma. Úr-
komudagar voru 4 fleiri en venju-
lega. Mest mánaðarúrkoma mæld-
ist í Vík í Mýrdal, 283.6 mm. og
mest sólarhringsúrkoma á sama stað,
74.4 mm.
Sólskin í Reykjavík. í október-
mánuði var sólskin töluvert skemur
en verið hefir undanfarin ár og ekki
nema 24% af því, sem mest gæti
verið. Alls naut sólar við yfir okt-
óbermánuð í 73.2 st., en meðaltal 10
undanfarinna ára er 98.3 st.
Varnargarðurinn við Héraðsvötn.
Lokið er nú við að hlaða varnar-
garS gegn landbroti Héraðsvatna.
Hann er 540 metra langur og hafa
farið í hann 2,000 rúmstikur af
torfi. Grjótið var flutt á bíl um
hálfs kílómetra vegalengd og var
notuð þéttiloftsbarvél við að
sprengja grjótið. Kostnaður við
verkið nam alls 14. þús. kr.
Fréttir frá Þórshófn. Laugar-
dágsmorguninn 25. fyrra mánaðar
kom upp eldur í dúnhreinsunarvél á
Syðra-Lóni á Langanesi. Var vél-
in í hesthúsi, sem er áfast við fjós
bóndans. Læsti cldurinn fljótt um
sig og komst í timburskilrúm, sem
er milli fjóssins og hesthússins og
þegar menn komu að voru tvær kýr
dauðar í fjósinu, en eldurinn varð
brátt slöktur. Tjón bóndans Guð-
mundar Vilhjálmssonar fyrv. kaup-
félagsstjóra, er þó tilfinnanlegt, þar
sem hann misti þarna tvær kýrnar
af þremur, dúnhreinsunarvélina og
húsin urðu fyrir skemdum. — í
sumar og haust hefir verið einmuna-
góð tíð og hlý. Heyfengur bæði
mikill og góður. Aftur var sauð-
fé í haust með rýrasta móti til frá-
lags. — Fiskafli á Langanesi var
nokkuð misjafn í sumar. Var mjög
rýr á Skálum, en á Þörshöfn fengu
trillubátar 80—210 skippund yfir
sumarvertíðina. Eru því hæstu bát-
arnir með góðan afla og betri en í
meðallagi. Nú er dágóður fiskafli
(skrifað seint í nóvember) þegar á
sjó gefur, en flestir bátar hættir
róðrum fyrir nokkru.
Tíminn, 11. des.
KIRKJAN
Guðsþjónustur í Fyrstu lút. kirkju
sunnudaginn 14. Janúar
1. Hádegis-gnðsþjónusta (ensk) kl. 11 f. li.
2. Síðdegis-guðsþjónusta (íslenzk) kl. 7 e. h.
Hið “fátæka” mannkyn mætir á jól-
Frá Islandi
Jarðabætur á jólaföstu. Daníel
Kristjánson á Hreðavatni, sem
staddur í bænum, segir að undan-
farið hafi á Hreðavatni verið plægð
út jörð, sem ætluð er til túnauka.
Segir hann að slíkt muni einsdæmi í
Borgarfirði um þetta leyti árs. Jörð
hafi litið út uppfrá eins og tún væri
að byrja að grænka og fé liggi alls-
staðar úti ennþá.
I Vestur-Húnavatnssýslu eru 100
útvarpsnotendur. Miðað við býla-
fjölda eru þeir hlutfallslega flestir
í Ytri-Torfustaðahreppi, en fæstir i
Þverárhreppi.
Félag bænda i Þverárhreppi í
Húnaþingi keypti á síðastliðnu
hausti karakúlhrút. Var verð hans
rúmlega 1800 krónur.
Tíðarfar hefir verið mjög stilt í
Húnavatnssýslu undanfarið, stöðugt
sunnanátt og hlýindi, enda er jörð
marauð og frostlaus með öllu. Vegir
mega heita fremur þurrir og því vel
bílfærir, sem er óvanalegt á þessum
tima árs.
Skúli Guðmundsson endursk. hjá
Samb. ísl, samvinnufél. hefir veriö
ráðinn framkvæmdarstjóri Kaupfé-
lags Vestur-Húnvetninga frá næstu
áramótum að telja.
Refarœkt. Vaxandi áhugi er í
Húnavatnssýslu fyrir refarækt, og
eru þar starfandi fimm refabú.
Stærst er refabúið á Hvammstanga,
en 1 því eru 20 silfurrefir; 3 karl-
dýr og 17 kvendýr. Norskur refa-
ræktarmaður hefir verið fenginn til
þess að hirða um dýrin í vetur. Auk
þessa eru í sýslunni nokkur minni
refabú, að Búrfelli í Miðfirði,
Tannastöðum og Hrútatungu í
Hrútafirði, og Syðri-Þverá í Vest-
urhópi. Tvö hin síðasttöldu hafa
eingöngu íslenzka refi.
Tíminn, 18. des.
SAMEIGINLEG
YFIRLÝSING
Á sunnudagskvöldið þann 7. þ.
m., gáfu foringjar þriggja megin
stjórnmálaflokkanna í Canada, þeir
Mr. Bennett, ^ Mr. King og Mr.
Woodsworth, út sameiginlega áskor-
un til canadisku þjóðarinnar, um að
beita óskiftum áhuga og kröftum,
heimsfriðinum til tryggingar. Er
þjóðin hvött til þess að kynna sér
viðhorf heimsmálanna hjá League
of Nations deildunum, sem starf-
andi eru víðsvegar um landið.
KORN UPPSKERA RÚSSA
Samkvæmtmýjustu fregnum, nam
samanlögð uppskera allra kornteg-
unda á Rússlandi, árið sem leið,
3,300,000,000 mæla. Er það 726,-
000,000 mæla meira uppskerumagn
en á árinu 1932.
Jólahugleiðing
Eftir dr. Magnús Jónsson prófessor.
Því að þér þekkið náð Drottins
vors Jesú Krists, að hann, þótt
ríkur væri, gjörðist yðar vegna
fátækur, til þess að þér auðg-
uðust, af fátækt hans. 2. Kor.,
8- 9-
Orðin “fátækur” og “ríkur” eru
ófullkomin þegar lýsa á hinni guð-
dómlegu kærleiksfórn, sem felst i
jólaboðskapnum. En svo hlýtur
jafnan verða, þegar lýsa á hinu
guðdómlega með mannlegum orða-
tiltækjum, hinu himneska meS
jarðneskum líkingum og því óend-
anlega með hugmyndum, sem
sprottnar eru upp af því endanlega.
En ekki verður því þó neitað að
hinn mikli postuli hefir hér hitt
stórfelda líkingu á mannlegan mæli-
kvarða. Það hefir jafnan verið tal-
ið til andlegra og siðferðilegra stór-
virkja, að fórna allri jraðneskri vel-
megun fyrir aðra. Það hefir jafn-
an þótt bera vott um stór átök, þeg-
ar auöugur maður gefur—ekki lítið
og ekki mikið, heldur alt, aleigu sína,
til þess aðrir megi heldur njóta góðs
af en hann sjálfur. En þó er sagan
í raun og veru ekki nema hálfsögð
með verknaðinum sjálfum. Hitt
skiftir engu minna máli, með hvaða
hugarþeli þetta er gert. Það er
hægt að gefa eigur sínar og sjá svo
eftir öllu saman. Og það er hægt
að gera það með harmkvælum, und-
ir einhverri sterkri hugaræsing. Það
væri jafnvel hægt að gera það af
lélegum hvötum, af hégómagirnd eða
til þess að vekja aðdáun eða vinna
fylgi.
Þá fyrst nær kærleiksfórnin há-
marki sínu, þegar hún er fram-
kvæmd án allra óhreinna 'hvata, á-
takalaust og eðlilega, eins og blómið
laðast upp úr jarðveginum fyrir yl-
geislum sólarinnar eða þroskaður á-
vöxtur fellur af trénu.
Og þannig er hin guðdómlega
kærleiksfórn. Hún var fullkomin
og hún var og er hið eina mögulega
samkvæmt insta eðli guðdómsins.
Hún er sjálft guðdómseðlið. Bág-
statt mannkyn og guðdómleg ást:
Þetta tvent kallar fram fórnina.
Þetta er undirstaða jólaboðskapar-
ins, og innihald. Og jólaboðskap-
urinn, þannig skilinn, er í raun réttri
kjarni og inntak kristnu trúarinnar.
unum hinum “ríka” guðdómi.
Mörgum fátækum manni hefir
það orðið gæfustund lífsins, þegar
hann mætti ríkum manni. Og þá
má ekki einskorða þessi hugtök, fá-
tækur og ríkur, við peninga eða f jár-
muni aðeins. Það er hægt aö vera
fátækur og ríkur að svo mörgu öðru.
Það er hægt að vera fátækur að
þekkingu, fátækur að mannkostum
og siðferðisþrótti, að trúargleði og
sannfæringarkrafti. Og þá er gott
að mæta þeim, sem er auðugur að
þessum sömu gáfum guös. En þá
verður líka sá fátæki að eiga auð-
mýkt og sanna viðurkenning fátækt-
arinnar og þrá eftir einhverju æðra.
Og sá riki verður að vera ríkur að
kærleika og fómfýsi.
Syndugt og farlama mannkyn
mætir á jólunum hinum ríkasta allra.
Það er mannkynsins gæfustund. Þá
mætir það sínum guðdómlega frels-
ara, búnum allri himnanna auðlegð
og kærleika svo miklum, að engin
takmörk þekkir. Þar finnur af-
brotamaðurinn heilagleikans ímynd
og sá smáði sannan vin. Enginn er
svo lítill, svo djúpt sokkinn, svo
hrakinn og fyrirlitinn, svo sjálfs-
virðing sviftur eða ógæfu umvafinn,
að ekki sé meinanna bót að finna hjá
þeim vini. Og enginn mænir svo til
hans vonaraugum, að hann líti ekki
til hans á móti. Alveg ósjálfrátt
gefur guðdómurinn alt, gefur sjálf-
an sig og allan sinn auð. Og þó að
sá fátæki eignist ekki nema eitt
mustarðskorn af þessari auðlegð,
verður það honum meiri auður en
alt annað. Postulamir voru auö-
ugustu menn veraldarinnar eftir að
þeir höfðu hlýtt kallinu; Fylg þú
mér! Og auðmaðurinn Sakkeus varð
þá fyrst ríkur, er hann hafði mætt
frelsara sínum og drotni—jólabarn-
inu.
Kærleiksfórn guðdómsils er ef til
vill ekki með neinu öðru betur lýst
en þeirri staðreynd, að jólin skuli
vera gleðihátíð, hrein og óblandin
fagnaðarhátíð. Því að í raun réttri
mætti eins lita á þau frá hinni hlið-
inni; Þau eru tákn hinnar mestu
og átakanlegustu fórnar. Þá gerð-
ist hinn ríki fátækur vor vegna. En
svona hrein, svona alfullkomin er
þessi fórn, að enginn má minnast
annars en þess, sem að fátæklingn-
um sneri og því sem hann hlaut.
Sá auðugi minnist þess líka með
fögnuði, er hann gerðist fátækur til
þess að aðrir auðguðust. Alt fögn-
uður, eingöngu fögnuður, eingöngu
gleði, eins og hjá hirðinum, sem
finnur týndan sauð, og konunni, sem
finnur tapaðan pening. Þetta er sá
fullkomni kærleikur, sem ‘gleymir
sjálfum sér.
Oft eru fagnaðarlæti jólanna, ljós
og gjafir, veizlur og sýningar, skraut
og gaman, æði meini blandið í mann-
heimum. En alt er þetta þó, á
mannanna ófullkomna hátt, tákn
þess, sem jólin eru í raun og veru,
tákn gjafarinnar miklu, þegar guð-
dómurinn sjálfur, hinn guðdómlegi
frelsari, kom til okkar með allan
sinn auð. Þegar hann kom til okk-
ar tötrum klæddur til þess að við
mættum eignast og verða hluttakandi
(Framh. á bls. 8)

PEARL OG PALMI PALMASON
Þessi efnilegu systkini, sem bæði eru ágætir fiðluleikarar, eru
meðlimir í Winnipeg Symphony Orchestra.