Lögberg - 19.04.1934, Page 5

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 19. APRIL 1934
T'íTr'.>ÖJ
Kaflar úr sögu
Eftir Birkirein
Framh.
En nú, ]?ví fjær sem hún færðist
kennimanninum, vék ræÖan meÖ
sínum höfuÖátriði, fyrir gömlu
spurningunum, sem ósjálfrátt höfðu
ásótt huga Borghildar, frá því hún
var barn.
Hvar var Júdas?
Sveik hann Jesúm af því Jesús
talaði svona við hann áður en hann
gekk út í pínuna?—Þetta um hit-
ann;
Kaupmálinn var gerður áður.—
Hefði það breytt nokkru, hefði
Frelsarinn talað öðru visi við hann?
Gat það verið mögulegt að þetta
væru örlög Júdasar? Hvar var þá
réttlætið í því að hegna honum ?
Hvar var Júdas? Hvar?
Var glötunarstaðurinn eins og
ritningin og Vídalín lýstu honum?
Var það mögulegt að Júdas væri
þar enn? Myndi ekki Jesús kenna í
brjósti um hann?
Það var það, sem sagt var um
hann í ritningunni, að hann kendi í
brjósti um fólkið, þegar það var i
fylgd, að hlýða á hann. Og þegar
það leitaði hans eða varð á vegi hans
í sorg og sjúkdómum.
Guð, miskunna honum! Kærleik-
ans Guð, var ekki einhver vegur til
þess?
Borghildur þurkaði svitann af
enni sér.
Veslings Bbrghildur! Hve marg-
ir þyrnar áttu eftir að stinga þig,
þar til þú fékst þessum spurning-
um svarað, að svo miklu sem menn
fá þeim svarað.
Grána beit í grastó meðfram göt-
unni.
Presturinn hafði ekkert minst á
þetta í dag. Það hafði séra Böðvar
heldur aldrei gert. B'ara hlýtt börn-
unum yfir atriðin, eins og þau voru
framsett í ritningunni.
Enginn hafði minst á þetta við
hana á annan veg, en samkvæmt
beinni framsetningu Orðsins; þó
hafði þetta brotist um í huga henn-
ar, síðan hún mundi fyrst eftir sér.
Jú—hann Hróbjartur Herjólfs-
son hafði gert gys að kenningunni.
Menn sögðu að hann væri auðnu-
leysingi af því hann væri hagmælt-
ur—skáld.
Borghildur hafði alt af hrokkið
frá þessu olnbogabarni, en samt
fundið að hann vara að fara með
eitthvað, sem almenningi lá ekki á
vörum.—U-uh, en hann var svo ó-
sköp óhreinn og óaðgengilegur —
auminginn. Svo var háðið í mál-
róm hans engin úrlausn á þvi sem
hann talaði um.
En hvað það væri æskilegt að vita
hvað þessi lærðu menn, prestarni^,
hugsuðu um það.
Séra Böðvar, hógværðin sjálf við
alla menn. Af hverju hafði hann
aldrei minst á þetta?
Hún mintist þess enn á ný hve
ólík í rauninni hans kenning var því
sem heimahúsin kendu henni. Borg-
hildur skoðaði beislistauminn vand-
lega. Ekkert var svo smátt í tilver-
unni að það kæmist út úr henni aft-
ur, þegar það var einu sinni komið
inn í hana—orðið til. Hvað lítil ögn
sem væri skorin úr taumnum, brend,
fleygt út i veður og vind, þá væri
hún samt til.
Borghildur elti þessa ögn um alla
tilveru, í gegnum eld, vatn og vind
—en ögnin var alt af til.
Hún gæti orðið partur af blómi,
fiski, manni—hverju sem vera vildi,
en hún væri alt af til—sama ögnin,
í einhverri mynd.
Og andi mannsins var enn þá
fremur óeyðileggjandi en ögnin úr
beislistaumnum.
Hvar var Júdas?
Fugl flaug fyrir framan hestinn.
Borghildur hrökk við. Þetta dugði
ekki. Það var að verða framorðið.
Hún kipti i taumana og fór greið-
ara um stund.
Hvað myndi henni verða til hjálp-
ar í vor—næsta vor—með að kom-
ast úr vistinni og í sjálfsmensku.
Hún gat ekki hugsað til að vera í
vist lengur.
Ef hún bara gæti nú orðið sjálfr-
ar sinnar. Átt sjálf kaupið sitt yfir
sumarið og farið á skóla annað
haust.
En sumar vinnukaupið væri ekki
hálf næg—sexfíu til sjötíu krónur,
ef bezt lét. Og sjálfsmenskan!
Hún fann nepurðina af húsmóð-
urinni leggja yfir á sig, ef hún
nefndi þessa þeimsku, og nærri alt
heima-héraðið myndi hlæja, ef það
vissi að hún ætlaði að komast á
skóla. Hún á skóla! Bláfátæk vinnu-
kona. Þvílíkt mont og vitleysa!
Hvað var þetta? Hnakkhestur á
beit?
Borghildur varð forviða. Hins
vegar við götuna reis maður úr
grasinu. Ásgeir á Hamri1
Straumar af gleði og ótta fóru
um sál Borghildar. Hvað ætli fólk-
ið segði; Nú mátti hún til að verða
honum samferða.
Það var gaman, en henni fanst
helst eins og hún þyrfti að láta aft-
ur augun og væri að henda sér út í
hyl; svo mjög óttaðist hún umtalið,
sem af því leiddi.
“Eg beið hérna eftir þér,” sagði
hann brosandi.
Framh.
Frá Minneapolis
Lögberg biður um fréttir af Is-
lendingum. Á liklega að skilja það
svo að engir útúrdúrar í pólitík eða
trúmál eigi að fléttast inn í fréttirn-
ar, því nóg virðist vera af slíku í
Lögbergi upp á síðkastið—helst til
mikið, og að ein bágborin grein frá
Minneapolis bætist við, gerir blaðið
lítið verra en það er nú á dögum.
Og þar sem eg hefi nú brett upp
ermunum og sokkunum í þessum
formála, segi eg hér með nokkrar
fréttir, sem kannske fær náð ein-
hversstaðar aftur í skut.
Samkoma kvenfélagsins Hekla, þ.
13., var sú bezta sem íslendingar
hér í Bræðraborgunum hafa átt kost
á að sitja á seinustu 30 árum, og er
þá mikið sagt. Húsplássið það allra
bezta, og hefði músikin jafnast við
það, hefði öll samkoman verið
glymrandi. En svo er eg að tala
hér fyrir sjálfan mig. Mig vantar
dúndrandi músík, en ekkert hálf-
velgju ýlfur!
Já, húsfyllir var i þetta skiftið;
heil lest kom! frá Minneota, eins og
vant er, og margir aðrir utanbæjar-
menn heimsóttu okkur, og þykir
okkur mikill matur í slíku.
Prófessor Halldór Gislason stýrði
samkomunni, eftir vanda. Talar
hann eftir kúnstarinnar reglum
(sem meinar að engar hundakúnstir
eru viðhafðar), enda er hann kenn-
ari í slíkum fræðum við ríkisháskól-
ann. En það veit þó hamingjan, að
eg get hlustað lengur á þá, sem tala
með öllum skrokknum! En svo er
eg nú farinn að eldast. Tekst Hall-
dóri þó æfinlega að koma okkur í
gott skap, og ekki veitir af.
Litla Donna Rask—íslenzk-norsk-
amerísk, dansaði fyrir okkur, og
sóló var sungin af Miss Lillian
Rafson, og var gerður góður rómur
að söng hennar, enda spillir það
ekki að hún er stúlka frið sýnum,
og eg segi þetta með knúsandi al-
vöru. Eg lít fallegar stúlkur sömu
augum og fallegt gullstáss eða
glingur, og við það situr!
FRA AKUREYRI 21. MARZ
Fundur bæjarstjórnar í gær sam-
þykti við síðari umræðu um kirkju-
byggingu, að veita til hennar 15,000
kr. og sé fénu varið til þess að jafna
og laga kirkjugrunninn og höfðann
þar í kring, og leggja tröppur og
eg frá Kaupvangsstræti upp á höfð-
ann.—N. dagbl. 23. marz.
Brúðkaupsljóð
Grettir Leo Jóhannson og Lálah Dowers
16. maí, 1933
Til sambands um eilífð alda
tvö ungmenni stofna í dag.
1 andblæ frá álfum tvennum
ómar þeim brúðkaupslag.
Hvert ár verði ástum faðmað,
hvert afrek með víkings brag!
1 gróandans vona veldi
skal vaxtað hvert máttar orð,
þar reisa sér himin-hallir
hver halur og seimaskorð.
1 dag tengist ættstofn Islands
við ungmey af Lincolns storð.
1 samræmi ljóss og lita
fær lífið sinn yndis blæ.
Yið samhljóman tveggja sálna
rís sól yfir hverjum bæ.
Þar vaxa upp í öflgar eikur
hin ungbornu manndóms fræ.
Þó marglyndur mannlífs Ægir
oft misskifti pundi hags,
á ástin sér hjartræn óðöl
frá austri til sólarlags.
tJr hugástum byggjast borgir
og bæir hins nýja dags.
íÍTí.a.ú;,.-. j | -'.ii ð ; 11,
- Einar Jónsson.
ca •• ■:
itnó-. -J
--------------------
orðum um alla Ameríku.
Einar Hilsen mun vera einhver
mælskasti Norðmaður nú á dögum,
og ein bók hans, “Jubilæumoken,”
hefir farið sigurför á meðal Norð-
manna hér. Lítið annað veit eg um
Einar Hilsen, en það veit eg, að
Norðmenn hér hafa í hyggju að
halda honum samsæti á næstunni,
eða áður en hann fer alfarinn til
Noregs, og er öllum Islendingum
sérstaklega boðið að vera með í þvi
samsæti. Væri gaman ef einhverjir
utanbæjarmenn ættu hér ferð um
það leyti, sem mun verða um þ. 19.
maí. Einar Hilsen er stór maður
og föngulegur; minnir hann mig
mikið á séra Rúnólf Marteinsson.
Alþýðlegur er hann í allri fram-
komu og hefir hann og kona hans
liknarstarf á hendi. Mér líst mjög
vel á manninn.
Slæ eg svo botninn í þessar fréttir
og athugasemdir með þakklæti til
kvenfólksins hér fyrir samkomuna,
og með þeirri óbilandi trú, að okkur
arlmönnunum takist einhverntima
að koma á slíkri samkomu, þvi nú
e.r svo komið að ein samkoma á ári
er ekki nóg. Fjörið er að byrja að
færast í okkur landana hér—og er
það vel farið.
G. T. Athelstan.
NÝ—þægileg bók
í vasa
SJÁLFVIRK
— EITT ELAÐ t EINU —
pægilegri og betri bók í vasann.
Ilundrað blöð fyrir fimm cent.
Zig-Zag cigarettu-blöð eru búin
til úr bezta efni. Neitið öllum
eftirlíkingum.
ZIGZAG
Háskólinn í Angora
Tyrkir eru nú vel á veg komnir
að gera myndarlegan höfuðstað úr
lítilf jörlegum smábæ. Nú hafa þeir
stofnað þar háskóla, og er það eftir-
tektarvert hversu sú stofnun fer af
stað. Er sumt svipað með oss og
Tyrkjum. Flestir atvinnuvegir
þeirra eru reknir eftir fornum venj-
um, lítið um vélar og nýmóðins
kunnáttu. Þar á ofan er alþýðu-
mentun lítil.
Hvað láta nú Tyrkir sitja í fyrir-
rúmi við stofnun háskólans, eða öllu
heldur Mústafa Kemal, sem öllu
ræður þar í landi?
Tvent er látið sitja fyrir: búnað-
ardeild og dýralækningadeild. Jafn-
Við Islandsför
JÓNASAR ÞÓRÐARSONAR
frá Ljósalandi t Vopnajirði,
2. apríl, 1934
Heilsaðu fram til beiða
og Hofsárdalnum líka.
Þó svipfagurt víða væri,
eg viss’ eigi útsýn slíka,
við margþætta minninga bygð,
og sól yfir Brodd-Helga bygð.
Heilsaðu Islands æsku,
er eldinn ska.1 sækja’ og geyma.
Seg henni’ að vestræn vitund
vermist við logann heima
—þó fleira sé glatað en grætt—
og spásögn af íslenzkri ætt.
Heilsaðu ljósa landi,—
landinu gðs og vona,—
þar sem að dirfskan drotnar
í djúplyndi spakra sona
og hólmgöngu eðlið á enn
sín ítök og mannaða menn.
Einar P. Jónsson.
frarnt er eflt til mikils bókasafns í
Ræða Hjálmars Björnsonar var þessum fræðum.
flutt af mikilli mælsku, og var hún
mjög fræðandi um ferðalög vísinda-
manna til íslands á fyrri árum.
Klykti hann út með því að lesa kafla
Tyrkir hafa bersýnilega látið það
sitja í fyrirrúmi, sem þeim lá mest
á, hafa spurt um sínar þarfir, án
þess að apa eftir öðrum. Þeir hugsa
ur.
úr bók einhvers Browns, sem var á , sér að koma búskapnum í alt annað
fslandi árið 1859, þegar sá var sið-1 horf en nú gerist og byggja hann á
ur að stúlkurnar drægi plöggin af vísindalegum grundvelli. Að þessu
ferðamönnum og kæmi þeim lifandi eiga þessar háskóladeildir að vinna.
í rúmið, og væri synd að segja að , Þar á að kenna eðlisfræði, líffræði,
landarnir hér gætu ekki skelt upp grasafræði, dýrafræði og vélafræði
(teknik).
En til þess að koma öllu þessu í
kring þurfti marga vísindamenn, og
þá góða. Tyrkir munu hafa átt sár-
fáa. Hvar átti svo að taka þá ?
Tyrkjum hefir líklega þótt sein-
fært að sérmenta sína ungu menn.
Það hlaut að taka mörg ár og alls-
endis óvíst að þeir, sem fyrir vali
urðu, reyndust dugandi vísinda-
lrar eg þó hálf hræddur um að
yngri kynslóðin héldi kannske að
slíkur óþarfi væri ennþá hafður um
hönd á gamla landinu, og væri það
illa farið, því fáfræðin hér um það,
sem á íslandi er, jafnast fullkom-
lega við fáfræði manna heima um
Ameríku.
Gunnar Björnsson komst ekki hjá - . v ,
því að segja nokkur orð, og ekki menn' Þeir toku >að til bragðs,
fyrirverður hann sig á því að smella
á okkur dálítilli islenzku. Var er-
indi hans að gera kunnugan merk-
an gest, Einar Hilsen, og gerði
Gunnar honum góð skil. Var eg þó
meira en lítið hissa að heyra Gunnar
iesa norsku eins og Bergenser, en
það gerði Gunnar, og gaf okkur þá
pillu um leið, að við mundum lik-
lega skilja það eins vel og íslenzk-
una!
Einar Hilsen talaði nokkur orð,
og koin þar frain vinátta hans og
virðing til íslands. Hefir stjórnin
og konungur sent honum Fálkaorð-
una fyrir starf hans í þágu íslenzkra
bókmenta, en hann gerði okkur það
ljóst, að hann ætti ekki slíkan heið-
ur skilið.
Mun þó orðan hafa oft verið gef-
in fyrir minna, og er eg ekki að
sletta neinu til orðunefndarinnar,
því löngu áður en nokkrum á Islandi
dettur í hug að senda mér Fálka-
orðu, eða nokkra aðra orðu, verð eg
sestur við hægri hönd Guðs. Get
eg þvi talað um slíkt án þess að um
nokkra afbrýðissemi sé að ræða.
væri þó æskilegt að ekki kæmu svo
margar orður yfir sjóinn, frá ís-
landi, að það vekti mikla eftirtekt
hér, og að menn færu að aðvara
konung íslands og Danmerkur, eins
9g þeir hafa aðvarað norska kon-
unginn, sem hefir verið að dreifa
sem engin þjóð hefir gert, og fólu
próf. Friedrick Falke, forstöðu-
manni búnaðarstofnunarinnar við
háskólann í Leipzig, að velja og
ráða 21 þýskan prófessor fyrir
-kennara við hinn nýja háskóla í
Angora, og skal kenslan fara fyrst
um sinn f ram á þýsku. Mun þetta
mikil trygging fyrir því, að ágætir,
reyndir menn verða ráðnir. Að
minsta kosti ræður engin flokka-
pólitík valinu.
Að sjálfsögðu var þetta mikill
sómi fyrir Þjóðverja og vísinda-
menn þeirra að vera þannig teknir
fram yfir alla aðra. Þeim var og
falið að sjá um alla stofnun bóka-
safnsins og bókakaup. Var smalað
saman fræðibókum úr öllum áttum
í Þýskalandi og viðar, og urðu
margir til að gefa bækur. Svo var
það keypt sem á vantaði. Safnaðist
þannig stórt og valið bókasafn, svo
háskólinn í Angora stendur ekki
tómhentur við visindastörfin.
Það er tilætlunin, að við þessar
deildir bætist smám saman fleiri há-
skóladeildir, eftir því sem þörfin
kreíur. En vafalaust hefir það ver-
ið hyggilega ráðið, að láta atvinnu-
vegina, í fátæku landi, sitja fyrir
öllu öðru.
Háskólinn var stofnaður þ. 29.
október i fyrra, á tíu ára afmæli
hins nýja Tyrklands. Á þessum
eina áratug hefir Kemal reist lartdið
úr rústum, og mættu flestar þjóðir
öfunda Tyrki af slíkum foringja.
G. H. —Mbl.
Frá Islandi
Eini kommúnistinn í borgarstjóra-
sæti í Bandarikjunum, féll nýlega
við kosningu í bænum Crosly. Hann
heitir N. Vladimberoff.
SLYSFARIR
Þriðjudaginn 20. marz s. 1. vildi
sá hörmulegi atburður til að Klauf
á Staðarbygð, að bóndinn þar, Jón
Helgason, var að handleika byssu,
og hljóp skot úr henni í höfuð hon-
um og beið hann bana af.
Jón heitinn var sérlega vandaður
og vellátinn maður og hafði búið í
Klauf nær 30 ár. Hann var 63 ára
að aldri og lætur eftir sig konu og
cfóttur uppkomna.—Dagur.
STEINGRIMUR JÓNSSON,
bæjarfógeti á Akureyri, hefir fengið
lausn frá embætti frá 1. júní næst-
komandi að telja.—Mbl. 24- marz.
. .ÁSGEIR ASGEIRSSON for-
sætisráðherra fór í gær með flugvél
frá London til Kaupmannahafnar.
Forsætisráðherra verður á ríkis-
ráðsfundi með konungi i dag. Mun
hann leggja fram stjórnarskrár-
breytinguna og kosningalögin nýju
til undirskriftar.—N. dgbl. 24. marz.
SJÓFIRA KNINGAR
í fyrradag gerði versta veður síð-
ari hluta dagsins og lentu margir
bátar í hrakningum og voru menn
farnir að óttast um afdrif sumra
þeirra. Allir munu þó hafa náð
landi heilu og höldnu.—N. dagbl.
22. marz.
LEIÐBEININGAR TIL VORSINS
Skótegundir, sem veita karlmönnum bæði gæði og þægindi
Takið þessari leiðbeiningu—þér eigið ekkert á liættu
með því að velja skó yðar úr þessu úrvali, því skórnir eru
með bezta sniði og fást af öllum stærðum. Alls konar
tegundir úr fínasta fálksskinni eða mjúku leðri, af öllum
stærðum. Parið,
$4.50 til $10.00
—Karlkannaskó-deiJ din
—The Hargrave Shop for Men—Main Floor
í;TT»n’>
-fHf'ié , í
iLGúfn
. '7 1, lli'..'
(■ r? *1. ■ 3Íe,
iT’oík i/O',
• >xlm-i
*
T6V
OI

'Hí:

WINNIPEG
po
LIMITEO
CANADA
. H
>.. . ;f1
1 1 1