Lögberg - 03.05.1934, Page 5

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 3. MAÍ, 1934
5
Systkinamyndir
ii.
Skýring: Fyrir nokkrum mánutS-
um skrifaði eg fáein orÖ um Gunn-
laug Jóhannsson í sambandi við s d f-
urbrúðkaup þeirra hjóna. Fléttaði
eg inn í þá grein nokkrar línur, sem
eg hafði áður skrifað um hann í
blaði, sem út hefir komið í stúkunni
Skuld. Hefir þar birzt bálkur af
greinum, sem heita “Systkinamynd-
ir.” Eru það stuttar lýsingar af
nokkrum helztu starfssystkinum
stúkunnar. Til þess hefir verið mælst
að fleiri af þessum stuttu greinum
væru birtar; hefi eg lofað að gera
það og endurteikna þvi hér mynd-
ina af bróður Sigurði Oddleifssyni.
# V *
Enginn mun vita það með vissu
hversu gamall þessi bróðir er—vafa-
samt að hann viti það sjálfur. Hann
hefir verið í stúkunni Skuld eins
lengi og minni elztu manna nær. En
hann er alt af eins—óumbreytanleg-
ur, að því er séð verður; ekkert eldri
nú en hann var þegar við sáum hann
fyrst og heyrðum. Og það er þó
víst að hann bæði sést vel og heyrist
glögt.
Sigurður CNldleifsson er stór
maður og sterklega vaxinn; karl-
mannlegur á velli og víkings bragur
á allri framkomu hans. Svo rösk-
lega talar hann og svo myndarlega
hlær hann að bygginarnefndin sæla
sá sér ekki annað fært en að láta
setja tvöfaldar raðir af járnstoðum
eða stálsúlum milli lofts og gólfs í
báða samkomusalina, til þess að
þakið lyftist ekki af loftölduþrýst-
ingnum, þegar hann talar eða hlær.
Nú hafa samt þessar súlur verið
teknar burt úr efri salnum, því þar
eru nú ekki eins oft haldnir Good-
templarafundir og áður tíðkaðist—
en bróðir Sigurður Oddleifssonar
talar sjaídan annarsstaðar. Stúkurn-
ar eru hans annað heimili.
Bróðir Sigurður Oddleifsson er
einkennilegur maður, eins og hann
á kyn til að rekja. Minnir hann að
ýmsu leyti á íslendinga í fornöld,
eftir því, sem sögur lýsa þeim.
Hann er herðabreiður, en ekki mið-
mjór; samanrekinn og svipmikill,
dökkhærður qg hnakkaprúður. And-
litið er fremur langt, nefið' í stærra
lagi og hakan sömuleiðis. Alt þetta
segja hausaskelja fræðingar og and-
litsfróðir menn að tákni hugrekki,
áræði og þrek. Má það vel til sanns
vegar færast að því, er Oddleifsson
snertir.
Stórir menn og þrekvaxnir eru oft
seinir í svifum og hægfara. Þar er
bróðir Oddleifsson undantekning.
Hann gengur svo hratt og flýtir sér
svo mikið að öllu, að engu er líkara
en að hann haldi að hvert sporið
og hvert starfið sé það síðasta, sem
hann hafi tækifæri á í þessu lífi,
og verði því að koma því af á svip-
stundu. Hann er áreiðanlega einn
hinna allra afkastamestu manna, sem
stúkurnar eiga, og vandar öll verk
sín að sama skapi.
í ræðum sínum er bróðir Odd-
leifsson oft hnyttinn og afar óhlíf-
inn, hver sem í hlut á. Skerpir hann
röddina þegar um áhugamál er að
ræða, steitir hnefana framan i mót-
stöðumenn sína—sérstaklega þegar
við ofurefli er að etja—og leiftra
þá eldingar úr augum hans. Hann
lætur aldrei hlut sinn, ef því er að
skifta, sé hann sannfærður um góð-
an málsstað.
I>róðir Oddleifsson hefir verið
f jármála'fáðherra Skuldarstjórnar-
innar lengur en nokkur annar núlif
andi manna. Hann hefir verið þar
nokkurs konar Bergsveinn Long. I
þeirri stöðu hafa sannast á honum
orðin, sem við voru höfð um séra
Arnljót Ólafsson, þegar hann va
alþingismaður og þótti halda föstum
tökum titan um landssjóð :
“Þar sækir enginn gull í gjá,
sem gamli Ljátur á að passa.”
Bróðir Oddleifsson hefir ekki ein-
nngis haldið fast utan um centin og
dalina fyrir Skuld, heldur hefir
hann einnig verið hamhleypa við inn-
heimtu. Á það verður minst síðar.
Fjármálaráðherrar annara stjórna
hafa komið og farið—flestir farið
með litlum heiðri, hér í landi. Það
er freistandi staða og vandasöm, og
hefir mörguni orðið hált á þeim
svellum, sem þar myndast. Hafa
oft verið settar rannsóknarnefndu'
þeim til höfuðs, í nafni konungs, en
þeir flestir horfið úr sögunni, eins
og draugarnir, sem enginn gat fest
hendur á.
En f jármálaráðherra Skuldar-
stjórnarinnar hefir átt aðra sögu og
ólika, þótt minni tign og lægri laun
fylgdu stöðu hans. Þegar eitt kjör-
timabilið hefir verið á enda, hefir
það alt af verið eitt aðaláhugamálið
að reyna að fá bróður Oddleifsson
til þess að halda stöðunni áfram;
jafnvel þótt um aðra ágæta menn
hafi verið að velja, eins og t. d.
Stefán Baldvinsson nú. Um em-
bættisfærslu Sigurðar þarf ekki
írekari vitnisburð ; þetta atriði næg-
ir til þess að sýna hvernig hún liefir
verið.
Sargent avenue er einkennileg
gata.—Aðalstræti íslendinga er hún
kölluð nú sem stendur; Ross avenue
var það fyrir aldarf jórðungi; Wel-
lington Crescent verður það senni-
!ega eftir annan aldarfjórðung.
Það er varasamt að vera á ferð
um Sargent, fyrir þá, sem ekki hafa
borgað skilvíslega gjöld sin í Skuld.
—Á horninu á Sargent og—já, eg
held á Sargent og öllum strætum
austan frá Sherbrook vestur að Do-
minion má búast við að fjármála-
ráðherrann í Skuld verði á vegi
manns. Það er áreiðanlegt að Þjóð-
verjar áttu ekki snjallari njósnara í
stríðinu en Oddleifsson er fvrir
Skuld í þessu tilliti. Það er eins
og hann sé á öllum gatnamótum í
einu; og það er eins og hann verði
allur að augum og sjái jafnt aftur
sem áfram, þegar hann er að svip-
ast eftir Skuldarlimum og skuldu-
nautum: “Þú ert í Skuld, góði!”
segir hann rheð svo niikilli áfergju,
að jafnvel þótt maður væri ekki í
Skuld, þyrði maður varla að bera á
móti því: “Já, þú ert í Skuld, meira
að segja í tvöfaldri skuld; þú skuld-
ar fyrir tvo ársfjórðunga!” eða:
“Þú hefir ekki borgað blóðugt cent
, heilt ár!” eða: “Komdu nú á næsta
fund og borgaðu. Annars get eg
tekið við borguninni hérna; eg man
nvað mikið það er!”
Stundum hefir bróðir Oddleifs-
son aðra aðferð og grófari: “Þarna
ert þú þá horngrýtis lómurinn! Það
var gott að eg rakst á þig! Flefirðu
á þér cent til þess að borga gjaldið
þitt í Skuld? Þú ert ljóti déskotans
trassinn!”
Og hann segir þetta alt svo fljótt
að það er eins og öll orðin komi í
einni gusu, en þó svo skýrt og hik-
laust. Auk þess segir hann það alt
með svo hjartanlegu og bróðurlegu
brosi og með svo miklum gæðum, að
manni fallast hendur og orð—mað-
ur getur ekki reiðst.
Þegar hann svo hefir fengið mann
til ]æss að fara ofan í vasann, taka
þaðan upp peninga og afhenda hon-
um, þá er hann til með að segja:
“Nú getur þú farið norður og nið-
ur fyrir mér; nú er mínu erindi
lokið!”
Og svo tekur hann í höndina á
manni með þessu sterka, einkenni-
lega handtaki, sem lýsir hreinlyndi,
trygð, drengskap og manndómi.
Handtök manna eru eitt af því,
sem einkennir þá mörgu öðru betur;
og sá fær vel útilátna kveðju, sem
bróðir Sigurðttr Oddleifsson leggur
sig til að taka í höndina á.
Mér hefir stundum dottið i hug
einn forn-íslendingur i sambandi
við bróður Sigurð Oddleifsson. Það
er Halldór Snorrason. Hann átti
dálitla skuld hjá Haraldi konungi
harðráða, ef mig minnir rétt; hafði
konungur haft margar og ítrekaðar
undanfærslur frá því að borga.
Einhverju sinni gerir Halldór sér
hægt um hönd á næturþeli, fer inn
í konungshöllina urn miðja nótt;
gengur rakleitt inn i svefnherbergi
þeirra konungs og drotningar, vek-
ur þau og heimtar tafarlaust skuld-
ina.
Konungur kveðst ekki hafa þar
neina peninga, en Halldór segist þá
taka hringinn af hendi drotningar
—og það gerði hann.
Svona væri bróðir Oddleifsson til
með að hafa það, ef einhver þrjósk-
aðist við að greiða gjald sitt i Skuld.
, Sig. Júl. Jóhanncsson.
í meir en þriðjung aldar hafa Dodd’s
Kidney Pills verið viðurkendar rétta
meðalið við bakverk, gigt, þvagteppu
og mörgum öðrum sjúkdómum. Fást hjá
öllum lyfsölum, fyrir 50c askjan, eða
sex öskjur fyrir $2.50, eða beint frá The
Dodd’s Medicine Co., Ltd., Toronto, ef
borgun fylgir.
Góð bók
•|* — ll«—NN
Islenzku skólinn
Eins og almenningi er kunnugt,
var hafður skóli í íslenzku hér í
borginni i vetur, undir umsjón Þjóð-
ræknisfélagsins. Fór kenslan fram
frá kl. 9 til 10.30 f. h. á laugardög-
um. Allir, sem vildu, ytigri eða
eldri, voru velkomnir að sækja skól-
ann sér algerlega að kostnaðarlausu.
Þegar farið var á stað með þessa
húgmynd, kom fáum til hugar, að
aðsókn að skólanum yrði eins mikil
og raun varð á. Þannig voru f jórir
kennarar fengnir í byrjun, en svo
var tveimur bætt við svo að segja
strax. Með því að hafa sex kenn-
ara gátum við flokkað nemendur
mikið nákvæmar, bæði eftir kunn-
áttu og aldri.
Skólinn byrjaði 10. nóvember,
með 77 nemendum. En svo bættist
við hópinn uaiz tala þeirra, sem
komu að staðaldri, náði 157. Sumir
héldu að aðsóknin færi minkandi,
eftir því sem fram á veturinn kæmi,
en svo varð ekki. Aðsókn að skól-
anum var aldrei meiri en í marz-
mánuði. Eins og gerist, sleptu sum-
ir nemendur degi og degi, en þó töp-
uðu nemendur ekki meira en 14%
af tímanum þannig, eða heldur
minna en þretn kenslustundum hver
að jafnaði. Aðsóknin var því álika
eins og gerist við dagskólana. Alls
voru kensludagarnir 20.
í hinum ýmsu hekkjum innrituð-
ust nemendur sem hér segir:
Fyrsta bekk, byrjendur (ungir),
29. Kennarar, Miss Inga Bjarna-
son og síðar Miss Guðrún Bíldfell.
öðrum bekk, 35. Kennari, Miss
Vilborg Etyjólfsson.
Þriðja bckk, 30. Kennari Miss
Salome Halldorson.
Fjórða bckk. 28. Kennari J. G.
Jóhannsson.
Fimta bekk, 14. Kennari Miss
Valgerður Jónasson.
Byrjendur unglingar og fullorðn-
ir, þar á meðal nokkrir, sem ekki
eru íslendingar, 21. Kennari
R. Marteinsson.—Alls 157.
Vonandi verður haldið áfram með
þessa ti!raun að ári og ætti þá að
takast betur, því nú hefir maður
greinilegri hugmynd um hvernig
bezt er að haga kenslunni, svo hún
verði notadrýgst.
J. G. Jóhansson,
forstöðumaður skólans.
Eftirfarandi grein birtist nýlega í
“Vísi,” og var einnig töluð í út-
varpið í Reykjavík. Höfundur
greinarinnar er Fröken Halldóra
Bjarnadóttir, ritstjóri kvennablaðs-
ins “Hlín.”
Bandalag lúterskra kvenna er mjög
þakklátt hinni hámentuðu og gáf-
uðu konu fyrir heiðurinn og vel-
vildina, sem hún, ótilkvödd, sýnir
félaginu og ritinu “Árdís” með um-
mælunum.—G. t.
Nýlega hefir borist hingað vestan
utn haf, ágæt, litil bók, sem margar
íslenzkar konur,—og karlar reyndar
líka—hefðu gaman af að kvnnast.
Það er 1. árgangur af Arsriti Banda-
lags lúterskra kvenna, gefið út í
Winnipeg 1933. Ritið heitir “Ár-
dís.” Er þar sagt frá stofnun og I
starfi íslenzkra kvenfélaga vestra og
kemur út einmitt á 50 ára afmæli
elsta kvenfélagsins, því fyrsta fé-
lagið var stofnað 1883 i Pembina í
Norður Dakota.
Kvenfélög íslendinga vestan hafs
vinna nær eingöngu að kirkju- og
kristindómsmálum og hafa þær látið
mörg góð og gagnleg mál til sín
taka. Þannig söfnuðu þær nærfelt
4,000 dölum til elliheimilisins
Gimli. Kirkjufélagið stofnsetti þar
gamalmennahæli 1915.
Fyrir 30 árum kom fyrst til orða,
að kvenfélögin i hinum ýmsu dreifðu
bygðum kæmu á samvinnu með sér.
Átti frú Lára Bjarnason, sem stofn-
aði kvenfélag hins fyrsta lúterska
safnaðar í Winnipeg 1886, upptök
að því, en ekki varð þó af því í það
sinn.—Bandalag lúterskra kvenna
var stofnað 1925, fyrir forgöngu
þessa sama félags, og er formaður
þess frú Guðrún Johnson (Ásgeirs-
dóttir frá Lundum í Borgarfirði).
Henni farast svo orð, er hún ávarp-
ar 8. þing Bandalags lúterskra
kvenna: “Framfarirnar hafa ekki
verið stórstígar, sem varla er við að
búast, en þeir, sem hafa fylgst með
starfi voru, hafa veitt þvi eftirtekt,
að félagið hefir þroskast ár frá ári,
áhugi fyrir því vaknað, fundir þess
verið frábærlega vel sóttir og fyrir-
lestrar lærdómsríkir og upjibyggi-
legir, verið fluttir. Eins og kunn-
ugt er, samanstendur þetta Banda-
lag af safnaðarkvenfélögum Kirkju-
félagsins, félögum, sem að kristilegri
starfsemi vinna. Hefir það því tek-
ið á dagskrá sína þau mál, sem
standa næst þeirra verkahring: 1
Kristileg uppfræðslumál; 2. Upp-
J eldismál; 3. Bindindismál; 4. Frið-
sera armál.
VETRARNÓTT
Bjarta nótt.
Land er vafið tunglskinstjöldum,
tindra ljós á snævi köldum.
Áin niðar undurrótt.
Heiða nótt.
Álfar dansa. Isinn dunar.
Inni i gljúfri fossinn drunar.
Frostið stígur hægt og hljótt.
Festing blá.
Norðurljósa-bogar brenna.
Bjartir fákar skeiðin renna,
hreinum slóðum himins á.
Bjarta nótt.
Bikar ljóss frá barmi þínum
ber eg nú að vörum mínum.
Áin niðar undurrótt.
Jónatan Sigtryggsson.
frú Tungu.
—Lesb. Mbl.
FRA HAFNARFIRÐI 5. APRlL
Til Hafnarf jarðar kom í gær tog-
arinn Jpúiter með 103 föt lifrar og
í dag Venus með 94 föt lifrar.
Enn sem komið er hefir kristin-
dómsfrœðsla verið aðalverk félags-
ins. I þrjú sumur hefir Sambandið
sent kennara til þriggja prestlausra
safnaða norður við Manitobavatn og
eitt sumar til Árness, í prestleysi þar,
til að halda kristindómsnámskeið
fyrir unglinga. Félagið hefir verið
sérstaklega heppið að fá til þessa
starfs mikilhíefar, mentaðar stúlkur
með mikilli æfingu i sunnudaga-
skólakenslu. Stendur félagið og all-
ir, sem að þessu standa, í mikilli
þakklætisskuld við þær. Starf þeirra
liefir borið frábærlega góðan árang-
ur.”
I ritinu er stuttlega skýrt frá
stofnun og starfsemi um 40 kven-
félaga, sem eru dreifð víðsvegar um
íslendingabygðir. Konan, sern skrif-
ar þetta, frú Ingibjörg Ólafsson,
segir svo: “'Það hefir verið mér
sérstök ánægja að lesa hinar mörgu
og fróðlegu skýrslur, sem mér hafa
borist frá þessum félögum. — Eg
hefi einnig með höndum nokkrar af
fundarbókum hinna elstu félaga.
Blöðin eru fúin og skriftin máð.
Manni hlýnar einkennilega um
hjartafæturnar við að lesa þessi
gömlu skrif. Það er eins og mað-
ur sjái alla erfiðleikana í anda, sem
þá hertu að hinum ágætu, tápmiklu
konum og finni, hvernig þær á ýms-
an hátt hlyntu að og glöddu þá, sem
bágt áttu, hve samtaka þær voru um
þá hugsun að gera guðshúsin fögur
og vegleg.
Öll voru þessi félög rneira og
minna einangruð hvert frá öðru.
Þeim liefði verið það mikill styrkur
Eitt ógleymanlegt “ Minni”
Flutt á ‘Frónsmóti” í Winnipeg 21. febr. ’34
Það er að verða íslenzk liefð
Að yrkja fyrir sérhvert mót,
En oftast bull—sem illa skilst
Ög alt of langt í þokkahót.—
En þetta ljóð er bljúgt sem bæn,
()g bæði skiljanlegt og stutt.
Og allir vikna undir því,
Það er svo dásamlega flutt— *
Að vrkja og tala um ekki neitt
Er alment talið kraftaverk.
Þeir hevra ]>að, sem hlusta á mig
Og hlýddu á undir-miðlungs klerk,
Sem átti’ að vera leiðarljós
Og lvsa 'upp okkar sálarhúm;
En sleppum poka-presti, mér
Og pólitískum kjaftaskúm.
Vér endurnýjum enn ])á hér
Vort alþjóðkunna bræðralag,
Og liandtakið er hlýtt og þétt
Og liafið yfir þras og jag;
Og samstilt er í eina þrá
Hvert andartak og hjartaslag.
Þó einhver gestur gangi um
með glóðarauga næsta dag.
Og hér skal vera kátt í kvöld,
Að kreppunni vér hendnm spott;
Svo ótrúlega ásátt með
Að eitthvert líf—sé skratti gott.
Og seinna ]xS að þrengi að
Og 'þokist Tit á versta stig,
Þá ætti’ að vera hægt um hönd
Að hengja—eða skjóta sig.
Og “landinn” hefir lag á því
Að lenda í eitthvert náðarskaut.
(Svo ættum vér að vita'það
Að vonin bætir hverja þraut,)
Og sýnum að vor lund er létt
Og leikum eins og fugl á kvist;
Og hugsum bæði hátt og lágt,
Og höfum beztu matarlyst.
Og enska þjóðin öfundsjúk
Sér inn um lítil skráargöt,
Hvar “landinn” sezt við blómskreytt borð
Og bryður snúða’ og hangikjöt,
Og kjamsar yfir kökudisk
Með kaffibolla og lirópar skál!
Og aldrei var jafn yndislegt
Að eiga þetta spari-mál.—
Og Bretar undrast yfir því
Hvað íslenzkan er mjúk og fín;
Og það er ósköp eðlilegt
Að aumingjarnir skammist sín.
Þá skortir ljúf og liðug orð
Að lýsa vorri tign og rausn;
En fagurgalinn fer þó vel,
Og friðar eins og syndalausn.
Það líður eflaust alt of fljótt
Hjá okkur þetta skemtikvöld
Við tillitsblíðu’ og töfrasöng;
Við tónaslátt og ræðuhöld.
Og seinast hver með sína frú
Mun svífa út í léttan dans,
Þótt fari kannske um flesta bezt—
Ifangi’ á konu annars manns.
En sízt er þetta sagt til þess
Að saka—menn—um nokkuð ljótt,
Sem halda vörð um hegðan, orð,
Og hugsun sína, dag og nótt.—
En ef að snerting eða bros
Fær eina vöku’ um helming stytt,
Þá yrði sælla að hverfa heim
Og hátta on’í bólið sitt.
Og þó að líði þúsund ár
Er þetta “minni” nógu gott,
Með sæmilegri sóttlireinsun
Og sunnudaga kattarþvott.
En það er eitt sem enginn veit,
Að undanskildum sjálfum mér,
Að það er liægt að hafa það
Við hvaða lag, sem fyrir er.—
Lúðvík Kristjánsson.
írá byrjun, hefði eitthvert samband
verið milli þeirra.”
1 ritinu eru nokkur erindi, sem
hinar mentuÖu og mikilhæfu vestur-
íslenzku konur hafa flutt á fundum
l’andalagsins.
Ritið er mjög vandað að öllum
frágangi, 60 bls. á stærð, en verðið"
aðeins kr. 1.50. Fæst hjá ritstjóra
“Hlínar.” H. B.
—Visir.
Læknir: Og svo verðið þér að
muna eftir því, frú, að gefa mann-
inum yðar ekki sterkt kaffi, það
kann að æsa hann.
Konan: Eg býst nú við þvi, að
liann verði miklu æstari, ef eg gef
honum dauft kaffi.
—Viljið þér ekki kaupa þennan
hund af mér. Hann er ákaflega
tryggur og við höfum þolað súrt og
sætt í mörg ár. En nú er eg neydd-
ur til að------
—Eg hefi átt þennan hund í mörg
ár. Hann hvarf í morgun.
* * #
—Flugvélar segið þér, æjá, þess
verður vonandi ekki langt' að biða
að maður sendi krakkana frá sér í
flugvél, í stað þess að aka þeim í
barnavagni.
—Já, og þá geta þau farið eftir
vetrarbrautinni.
• # * #
—Hvar felurðu þau bréf, sem
þú vilt ekki að konan þín sjái ?
—I saumakörfunni hennar.