Lögberg - 13.09.1934, Blaðsíða 5

LÖŒBERG, FIMTUDAGINN 13. SEPTEMBER, 1934
o
ZIG'ZAG
CIGARETTE PAPERS
“FuJlkomna bókin”
NÝ—þaegilega SJÁLFVIRK vasabók — Betri kaup. Enginn
afgangur—Síðasta blaðið jafngott því fyrsta. Hefir jafn-
mörg blöð eins og stóru tvöföldu bækurnar.
Beztu sigarettu blöð, sem búin eru til
ir verið reistur víðsvegar um strend-
ur landsins; hafnir hafa veriÖ lagð-
ar eða gerðar og hafskipabryggjur
bygðar. Skipaferðir með ströndum
fram og til útlanda eru nú stórum
tíðari en var, jafnvel fyrir io—15
árum, vetur og sumar. Talsími
liggur nú um landið þvert og endi-
langt, en sæsíminn og víðvarpið
tengja það við umheiminn. Island
er ekki lengur “Einbúinn í Atlants-
hafi.” í landbúnaði og sjávarútvegi
hafa framfarirnar einnig verið stór-
stígar. Margir bændur nota nú
sláttuvélar og aðrar landbúnaðar-
vélar; margfalt meira er unnið að
jarðarbótum en var fyrir 50 árum,
og ræktunarsjóður ríkisins leggur
fram mikið fé árlega til styrktar
landbúnaðinum. Togarar og vélbát-
ar eru komnir í stað selgskipa og
róðrarbáta til fiskiveiða og hafa
veitt miklu fjármagni inn í landið.
Fiskiútflutningur hefir tífaldast að
verðmæti á síðustu 50 árum. Is-
lendingar eiga nú myndarlegan
skipastól og prýðilega mentaða sjó-
mannastétt; einkum hefir stofnun
Eimskipafélags íslands, sem margir
Vestur-íslendingar tóku þátt í,
reynst hið mesta hrappaspor. Verzl-
un og peningamál eru í höndum
landsmanna sjálfra.
Miklar framfarir hafa einnig orð-
ið í húsagerð og heilbrigðismálum.
Notkun rafmagns til ljósa og hit-
unar fer mjög í vöxt, enda er vatns-
afl nægt víðasthvar. I mentamálum
má einnig benda á margt, sem til
framfara horfir, svo sem fjölgun
skóla og aukna mentun kennara.
Einkum var stofnun Háskóla ís-
lands árið 1911 mikill gróði landi
og þjóð, því að bæði veitir hann ís-
lenzkum embættisma nnaefnum
fræðslu í heimalandinu og eflir ís-
lenzka vísindastarfsemi.
Vindur stendur af ýmsum áttum
í íslenzkum stjórnmálum og trúmál-
um, en slíkt ber að minsta kosti vott
um það, að þjóðin er ekki andlega
dau-iS. Svipað má segja um bók-
mentirnar og listirnar, sem mikið líf
er í, og f jölbreyttari en nokkru sinni
áður, en eðlilega er þar ekki alt
þungt á metum eða sem heilbrigðast.
Sú hugsun, sem fastast sótti á mig
heima á íslandi Alþingishátíðar-
árið var sú, að þar er framsóknar-
hugur að verki. ísland nútiðarinn-
ar er vonanna og vorleysinganna
land. En eins og alt af er um vor-
leysingjarnar, þá fylgja þeim nokk-
ur umbrot. Nýtt þjóðlíf fæðist ekki
þjáningalaust í heimi hér, frðmur
en nýtt mannslíf. Maður þarf ekki
annað en lesa kvæði sumra helstu
nútíðarskáldanna íslenzku til þess að
sannfærast um, að nú er vor í lofti
á íslandi; en skáldin eru löngum
manna næmust á straumana í lífi
samtíðar sinnar. Davið Stefánsson
segir í Alþingishátíðarljóðum sín-
um, sem eg hefi áður vitnað í-:
“I hugum okkar er vaxandi vor,
þó vetri og blási kalt.
Við sáðum fræum í íslenzka auðn
og uppskárum hundraðfalt.
Við erum þjóð, sem er vöknuð til
starfa
og veit, að hún sigrar alt.
Á síðustu árum vann hún verk,
sem vitnar um nýjan þrótt.
Aldrei var meira af gáfum glætt
né gulli i djúpin sótt.
Framtíðin er eins og fagur dagur,
en fortíðin draumanótt.”
I hreimfögru og spaklegu kvæði
um tíu ára afmæli fullveldis íslands
farast Þorsteini skáldi Gislasyni
svipað orð:
“Loftið er þungið af ungum og
örVandi vindum,
aldanna skýflókar hverfa af hafi og
tindum.
Hugirnir magnast af vaxandi þrótti
og þori.
Þjóðlífið alt er sem leysingatimi á
vori.”
En íslenzkum skáldum og öðrum
hugsjónamönnum, þó framsæknir
séu og framtíðartrúaðir, dylst ekki,
að íslenzka þjóðin er stödd á hættu-
legum vegamótum, að miklu varðar
að hún velji réttu leiðina. Þess-
vegna segir Þorsteinn Gislason í
ofangreindu kvæði sínu:
“Einangrun hverfur og erlendu
straumarnir liða
inn yfir strendur til sveitanna dala
og hlíða.
Hvað verður um vora innlendu,
þjóðlegu menning,
aldanna venjur og feðranna og
mæðranna kenning ?
Hverju á að halda og hverju á burtu
að fleygja?
Hvað á að lifa og hvað á að farast
og deyja?
Við eigum sögu að vernda, sem ekki
má gleyma;
við eigum tungu, sem framtíðar-
þjóðin skal geyma.”
Langsýnir íslenzkir mentamenn
taka eindregið í sama strenginn. I
ræðu um íslenzka menning, við setn-
ingu Háskóla íslands á síðastliðnu
hausti, mælti rektor hans, dr. Alex-
ander Jóhannesson, þessum eggjun-
ar- og vakningarorðum til hinna
nýju háskólastúdenta:
“Vér íslendingar stöndum nú á
merkilegum tímamótum. Vér erum
í þann veginn að komast inn í hring-
iðu heimsviðskiftanna og áður en
varir erum vér við alfaraleið, þar
sem álfur, loftslög og sævir grein-
ast og hvort sem oss líkar betur eða
ver, munu straumar viðskifta úr
vestri og suðri berast að ströndum
vorum. En í kjölfar þessa munu
sigla miklu örari og ríkari áhrif er-
lendrar menningar—og ómenning-
ar. Hlutskifti vort verður í fram-
tíðini að verða einn þáttur í alheims-
viðskiftum, þar sem lögmál hraðans
drotnar, og er þá undir þvi komið,
að vér varðveitum íslenzkt séreðli,
íslenzkt sjálfstæði, íslenzka tungu
og öll þau andleg verðmæti, er for-
feður vorir hafa látið oss í arf.”
Þið spyrjið máske hversvegna eg
hafi numiS staðar við umrædda hlið
á islenzku nútíðarlífi. Ekki af því,
að eg sé vantrúaður á framtíð ís-
lands. Langt í frá. Eg trúi þvi
fastlega, að íslenzka þjóðin beri
gæfu til, að vernda andlegt sjáif-
stæði sitt og andleg verðmæti, velji
jafnframt hið besta úr erlendri
menningu, en sogist ekki tiiður í
hringiðu erlendrar ómenningar.
En þessvegna hefi eg sérstaklega
dregið athygli yðar að krossgötun-
um, sem íslenzka þjóðin stendur á.
hættunni, sem yfir henni vofir
menningarlega, að eg fæ ekki betur
séð, en að við íslendingar hér í álfu
stöndum harla líkt að vígi í því efni
og heimaþjóðin, nema hvað örðug-
ara sé. Eigum við að “fljóta sof-
andi að feigðarósi” og drukna um
örlög fram í röst þjóðstraumanna
hérlendis, eða eigum við að fara að
sem laxinn “er leitar móti straumi
sterklega og stiklar fossa,” berjast
þjóðernislegri baráttu okkar drengi-
lega uns yfir lýkur? Eg læt ykkur
um svarið. Þetta er hinsvegar
bjargföst sannfæring mín, eins og
eg liefi orðað það við samskonar
tækifæri annarsstaðar, og sú sann-
færing styrkist með hverju ári:
Framtíðarhlutskifti okkar og heill
sem Islendingar í þessu landi bygg-
ist á því, hversu vel okkur hepnast
að gera fortíðarverðmæti okkar arð-
berandi í lifi samtíðarinnar, að sam-
ræma í lífræna heild hið besta úr
hinu gamla og nýja. En það tekst
okkur ekki, nema við reynumst trú
hinu göfugasta í íslenzku eðli og
erfðum, íslenzkum menningar og
manngildishugsjónum.
Lifið kallar okkur til starfa.
Landrð, sem við buurn 1, fæðingar
og fósturland barna okkar, gerir til-
okkar miklar kröfur á þessum erfiðu
umbrotatímum. Við miklumst tíðum
af ættgöfgi okkar. Gleymum aldrei,
að henni fylgja skyldur. Það er
glæsilegt, en jafnframt ábyrgðar-
hluti, að vera afkomendur landnema,
sem voru “hetjur af konungakyni”
og komu “með eldinn um brimhvít
höf.” Minnug þess, ræktarsöm við
ísland, geymin á erfðagull okkar,
skulum við ótrauð hlýða kalli tím-
ans, sækja fram og verða djarf-
mannlega og drengilega við þeim
kröfum, sem samtíðin og þetta land
leggja okkur á herðar.
Þriggja metra langur hákarl var
veiddur af fiskimönnum frá Frede-
riksshavn um daginn og fluttur að
landi. Á fiskuppboðinu vildi engpnn
gera boð í hákarlinn og loks keypti
aÖkomumaður hann fyrir 10 ára!
Fréttir frá Betel
Þær eru nú venjulega fremur
góðar. Svo er og í þetta sinn
Heimili gamla fólksins á Gimli, í
steinkastalanum mikla, á bökkum
Winnipegvatns, er það friðarheim-
kynni og rósemdar, er fátt jafnast
við. “Frá almennu sjónarmiði,”
eins og þeir voru vanir að segja á
Alþingi forðum, mun líka Betel
vera einhver hin bezta og vinsæl-
asta stofnun, sem íslendingar nú
eiga hér vestanhafs.—
Heimsókn þ. 15. ágúst s.l.
Það var kvenfélag Fyrsta lút.
safnaðar í Winnipeg, er kom til
Betel þann dag. Slógu þær góðu
konur upp veizlu, eins og venja er
við slíkar heimsóknir. Að þvi búnu
var komið saman í samkomusal
heimilisins og fór þar fram skemti-
skrá, er konur sjálfar höfðu undir-
búið.
Nokkurnveginn föst regla er það
orðin, og fer vel, að skemtistundir
þessar byrji með guðræknisstund.
Svo var og í þetta sinn. Allir voru
með í því að syngja sálrn og séra
Tóhann Bjarnason las biblíukafla og
•flutti bæn. Var síðan “Faðir vor"
lesið sameiginlega af öllum.
I för með konunum aðkomnu var
Mrs. Hope, söngkonan íslenzka, sem
margir kannast við. Hefir hún fagra
rödd og einkar viðkunnanlega..
Syngur hún og af góðri list, sem
kunnugt er. I tvö skifti á skemti-
skránni söng hún einsöngva, tvö eða
þrjú stykki í hvort sinn. Var hinn
bezti rómur gerður að söng hennar.
Nokkuð snemma á skemtistund
þessari flutti dr. Björn B. Jónsson
ræðu. Byrjaði hún með árnaðar-
orðum og kveðju frá söfnuði séra
Björns, til Betel, ásamt persónuleg-
um heillaóskum hans sjálfs til stofn-
unarinnar. Mintist hann síðan á
ýms efni, er snerta sögu vor Vest-
ur-íslendinga hér í landi frá fyrstu
tíð. Flutti séra Björn þarna skemti-
lega tölu og að ýmsu leyti fróðlega.
Allir sungu söngvana: “Hvað er
svo glatt,” “Eg man þá tið,” og
“Stóð eg úti’ i tunglsljósi.” Nógir
söngkraftar við hendina, og fór það
alt hið bezta. Við slaghörpuna var
Miss Snjólaug Jósephson, uppeldis-
dóttir þeirra Mr. og Mrs. Jóns Jó-
sephsonar hér á Gimli. Er hún
kornung stúlka, en spilar frábærlega
vel á slaghörpu, og raunar á orgel
líka, þó hún sé minna vön þvi hljóð-
færi.—
Til þess að þakka fyrir heimsókn-
na, fyrir hönd Betel, hafði forstöðu-
konan, Miss Inga Johnson, tilnefnt
Lárus Árnason, einn af eldri vist-
mönnum heimilisins, og hefir hann
nokkuð oft áður leyst það hlutverk
af hendi. Lárus er blindur, sem
mörgum er kunnugt, en skýrleiks-
maður og alvanur að taka til máls á
mannfundum. Svaraði hann fyrir
hönd Betel og fórst það vel i alla
staði.—
Var að því búnu, ef eg man rétt,
sungið bæði “God Save The King”
og “Eldgamla ísafold.”—
Samkoman öll hin ánægjulegasta.
Þegar út var komið og fólk var
að leggja af stað heimleiðis, var A.
S. Bardal þar fyrir með ljósmynda-
vél sína. Tók hann þarna nokkrar
myndir “ i hvellinum,” eins og þeir
segja nú á íslandi. Ekki hefir
fréttaritari yðar enn séð neitt af
þessu myndaverki Bardals, en efast
þó ekkert um að myndatakan hafi
hepnast þetta nokkurn veginn sæmi-
lega.—
I sambandi við veizlugleði þessa
var þess minst af einhverjum, að
þessi dagur, 15. ágúst, væri afmæl-
isdagur einnar vistkonunnar á Betel,
Margrétar Vigfúsdóttur. Hún er
úr Árnessýslu og kom til Betel frá
Winnipeg síðastliðinn vetur. Var
henni nú óskað til hamingju af öll-
um viðstöddum.—
Naumast voru þessar lukkuóskir
fyllilega afgreiddar, þegar þess var
minst, að önnur vistkona á Betel,
Margrét Árnadóttir, frá Tjarnar-
koti í Njarðvíkum, ætti nærri sama
afmæli, væri fædd þ. 16. ágúst. Varð
það til þess, að einnig hún hlaut af-
mælisóskir allra viðstaddra — með
I eins dags fyrirvara—ef svo er leyfi-
legt til orða að taka.—
Önnur heimsókn þ. 7. september
Sú heimsókn var frá kvenfélagi
Bræðrasafnaðar í Riverton.
Allmargar konur voru í þeirri för.
Var komið í bilum laust eftir há-
degið. Veður var hið ákjósanleg-
asta. Vegalengd frá Riverton til
Gimli er sem næst þrjátíu mílur.
Hefir þjóðvegurinn milli þessara
bæja verið stórum bættur á síðari
árum. Má nú heita mölborinn braut
alla leið. Hefir það eigi lítið bætt
úr samgöngum Nýja íslands, sem
lengi framan af voru í æði slæmu
lagi.—
Heimsókn þessi fór fram með
mjög svipuðum hætti og sú frá
Winnipeg. Fyrst fóru fram rausn-
arlegar veitingar í borðstofu heim-
ilisins, þá samkoma í samkomusaln-
urr), með guðræknisstund fyrst, und-
ir umsjón séra Jóhanns Bjarnason-
ar, en síðan með söng og ræðuílutn-
ingi. Sungið var “Hvað er svo
glatt,” “Heyrið morgunsöng á sæn-
um,” Stóð eg úti’ í tunglsljósi,” “Ó
fögur er vor fósturjörð,” auk þjóð-
söngvanna “Eldgamla ísafokl” og
“God Save The King,” er sungnir
voru í lok samkomunnar.
Við hljóðfærið var Mrs. Krist-
hjörg Sigurðsson, kona Sigurhjörns
Sigurðssonar, er lengi var forseti
Rræðrasafnaðar í Riverton. Spilar
hún ágætlega. Var hún um æði
langt skeið organisti safnaðarins.
Til þess að svara fyrir hönd Betel
og þakka heimsóknina tilnefndi for-
stöðukonan Ásgeir Friðgeirsson.
Mun ræða hans verða send Lögbergi
og væntanlega birt þar. Ásgeir er
fróður um margt i íslenzkum sög-
um og kennir þess talsvert í ræðum
hans. Var gerður hinn bezti rómur
að ræðu Ásgeirs, er ýmsum virtist
hafa verið hin fróðlegasta.
Heimsókn þessi, eins og sú hin
fyrri, hin ánægjulegasta. Mun heim-
ilisfólk Betel vera mjög þakklátt
fyrir þær báðar.
Nýjar útibyggingar að Bctel
Til frétta má það telja, að bæði
mjólkurkúaf jós og hænsnahús gam-
almennaheimilisins hafa verið á
þessu sumri rifin að grunni og bygð
upp af nýju. Eru nú byggingar
þessar hinar vönduðustu og með því
fyrirkomulagi er hentast þykir. Er
sagt að einhver vinur Betel hafi gef-
ið þúsund “dali” til þessara umbóta.
Má það heita vel að verið og rausn
eigi smávægileg. Nafn velgjörða-
mannsins hefir ekki verið birt. Verð-
ur kanske aldrei birt. Eru hér tvær
ágizkanir um það hver gefandinn sé.
En hvort önnur þeirra sé rétt, en
hin röng, eða báðar rangar, um það
vil eg sem minst segja.—
Allmargar umsóknir um inntöku
á Betel munu nú vera fyrirliggjandi.
En heimilið er alskipað og ómögu-
legt í bili að koma þar fleirum að.
Er það 'nú það helzta sem að er,
að þó að heimilið sé raunar engin
smáræðis stofnun, þá er hún samt
ekki svo stór, að hún geti nú tekið
á móti þeim mörgu, er þar langar
til að eiga sér rósaman aðseturstað.
(Fréttaritari I/igb.)
Baldursbrá
Ungmennablað Þjóðræknisfélagsins
Er nú verið að búa undir prent-
un fyrsta blaðið af “Baldursbrá.”
Verður að senda það til Ottawa,
til að fá póstréttindi, en talið er víst
að kaupendur muni fá fyrsta eintak-
ið um miðjan október. Eftir því
sem stærri áskrifendalistinn er, eftir
því er hægt' að fá hagkvæmari samn-
ingq við póststjórnina, með útsend-
ingu blaðsins.
Til að geta fengið þau kjör, sem
nefndin vonaðist til, þá þarf aðeins
um 80 áskrifendur enn, og ættu nú
allir, sem hafa í hyggju að fá blaðið
að senda gjöld sín hið bráðasta.
Lítið hefir komið enn frá Selkirk og
Winnipeg, og vil eg sérstaklega
benda þeim börnum í Winnipeg á,
sein ætla að sækja íslenzka skólann
í vetur, að gerast áskrifendur, áður
en skólinn hyrjar. Einnig vil eg
benda fólki í Bandaríkjutium á að
það eru afföll á Bandaríkjapening-
um hérna megin við línuna, og verð-
ur að gera ráð fyrir því, svo engin
afföll verði í Winnipeg, því á þessu
verði þarf blaðið að fá fult andvirði.
Margir útsölumenn blaðsins út um
bygðir hafa gjört prýðilegt starf og
er alveg markvert hvað sum bygð-
arlög þar sem fáment er, hafa sent
inn mörg áskriftargjöld.
Eg vona fastlega að engin bygð
eða bær í Ameríku, þar sem íslend-
ingar búa, verði undanskilin frá því
að fá “Baldursbrá”, þegar blaðið
kemur út í næsta mánuði, en ef sú
von á að rætast verður að heyrast
frá nokkrum plássum enn.
Bergthor Emil Johnson,
1016 Dominion St.
Lögreglan í New'York hefir rek-
ist á samviskusamasta mann í heimi.
I hvert sinn sem hann brýtur öku-
reglur, t. d. ekur of hart, dæmir
hann sjálfan sig í sekt og borgar
sektirnar skilvíslega af sjálfsdáðum.
Ur bænum
Mrs. Johann G. Jóhannsson frá
586 Arlington St., Winnipeg, er ný-
komin frá Kamloops, B.C., þar sem
hún dvaldi í þrjár vikur hjá systur
sinni, Mrs. Mainard.
Mr. og Mrs. G. L. Stephenson,
Mr. og Mrs. Fergusion og Miss
Lillian Breckman fóru í bíl í vik-
unni sem leið, suður til Chicago.
Þaðan ætluðu þau til Austur-
Canada.
Mr. og Mrs. Páll Guðnason frá
Baldur, Man., eru stödd í borginni.
Stúlknaflokkur íþróttafélagsins
“Fálkinn” fer vestur til Glenboro,
21. september n.k., til að sýna þar
fimleika.
Lýður Jónsson frá Hnausum kom
til Winnipeg á mánudagskveldið,
eftir þriggja mánaða ferð til Is-
lands. Hann lét illa af tíðarfarinu
á íslandi i sumar, og fremur fanst
honum dauft um atvinnulífið.
Mr. Tryggvi Oleson frá Glen-
boro, Man., kom til bæjarins á
þriðjudagskveldið. Hann fór heim-
leiðis á miðvikudaginn.
10 REASONS
Why You Should Train
at the
Success Busincss College
1.
The Success College of Winnipeg has become West-
ern Canada’s largest and most popular private commer-
cial college.
2.
It is a compliment to the efficiency of The Success
that most of the commercial teachers in Winnipeg are
“Success-trained.” We train and develop all our teach-
ers and retain those of finest scholarship and most
successful experience.
3.
The Success has been accredited by the Business
Educators’ Association of Canada, and only Success stud-
ents are entitled to B. E. A. examination privileges in
Winnipeg. B. E. A. graduates are preferred by employ-
. ers because of their efficiency. B. E. A. standards repres-
ent the highest degree of efficiency in Canadian private
commercial education.
4.
All Success courses have been approved by the
B.E.A. The Success also prepares students for the C.A.
(Chartered Accountant) examinations and for all other
Accounting and Secretarial degrees available in Mani-
toba.
5.
While no Business College or Commercial School can
honestly claim to adhere strictly to Grade XI (Matricu-
lation) admittance standard, practically all Success
students have Matriculation or University education.
6.
More than 42,000 have enrolled in the Success Col-
lege since it was founded in 1909. Hundreds of these are
now employers in Winnipeg and Western Canada, and
their preference for “Success-trained” office help creates
an ever increasing demand for our graduates.
7.
The Employment Department of The Success College
places more office help than any other employment
agency in the City of Winnipeg. The privilege of
receiving help from this Department is not accorded
to any except Success students.
8.
The Success system of individual and group instruc-
tion cannot be approximated; the result: Success stud-
ents progress more rapidly and are trained more thor-
oughly.
. 9.
The Success College has well equipped and comfort-
able premises. It is located in the heart of the business
section of Winnipeg, where employers can conveniently
employ our graduates.
10.
The Success College has no branches; it operates
one efficient school in which the principal and his staff
devote their best efforts and all their time to thorough
instruction and careful supervision of students.
ENROLL NOW
BUSINESS COLLEGE Limited
WINNIPEG — MANITOBA
Corner Portage Avenue Phone
and Edmonton Street 25 843