Lögberg - 06.06.1935, Síða 6

LÖGBBRGr, FIMTUDAGINN 6. JÚNÍ, 1935.
Týnda brúðurin
Eftir MRS. E. D. E. N. SOUTHWORTH
1. Kapítuli.
Langt inni í Sankti Maríu skóginum milli
Patuxent og Wicomico ánna, liggur hið forna
Luckenough óðal.
Sögur þær, er í nágrenninu gengu og bor-
ist höfðu frá manni til manns, lýstu óSalinu
og uppruna nafns þess í stuttu máli á þessa
leið:
Hinn fyrsti eigandi óðalsins var Alex-
ander Kalouga, 'pólskur stóreignamaður og
nafnkunnur herforingi, er verið hafði í þjón-
ustu Cecilíusar baróns af Baltimore. Maður
þessi hafði, áSur en hann aS lokum fluttist til
New York, upplifað mörg undursamleg æfin-
týri, og það margfalt viSburðaríkari og auð-
ugri aS töfrum, en viðgekst á )>eirri róman-
tísku öld, er hann var uppi á. Um hann var
þaS sagt, að hann hefði fæddur verið í einum
heimsfjór'Sungnum, mentaður í öðrum, lagst
í víking í hinum þriðja en verið grafinn í þeim
fjórða. í æsku var hann bæði vinur og læri-
sveinn Guv Fawkes; hann hafði verið viðriS-
inn púðursamsærið svokallaða, flúiS til land-
eigna Spánverja í Ameríku, síðar gerst her-
maður og barist hvar helzt sem svo t>auð við
að horfa. Hetjulaunin voru ekki úvalt greidd
í fríðu; slys hans og dáðaverk héldust nokk-
urn veginn í hendur og fór hann ekki dult
með það hve óhepnin tíSum hefði leikið sig
grátt. ÞaS hafði tæplegast svo verið nokk-
ursstaðar 'háður hildarleikur í Bvrópu, að
hann hefði ekki verið þar með sverð á lofti.
0n svo þegar öll kurl komu til grafar, þá var
hann engu auðugri en í upphafi að öðru leyti
en því, .sem örin voru dýpri og fleiri, hetju-
ljóminn margfaldaður í viSbót viS þaS, að
hann hafSi ejgnast konu og son. Á þessu stigi
æfinnar var það, að hann fyrst hitti Leonard
Calvert og fór með honum til Maryland, og
þar var það sem honum féll hiS fyrgreinda
óðal í skaut. ÞaS fylgir sögunni, að í fyrsta
skiftið, sem hinn nýi lávarður leit yfir land-
eign sína, hafi hann orðið svo þrumulostinn
af undrun yfir auðæfum sínum og tign, að
hann hafi langa lengi ekki komið upp einu
einasta orði, en um andlit hans, þó verður
barið væri og rist djúpum rúnum frá mörgum
gömlum svaðilförum, hafi brugSið slíkum
ljóma, að ólýsanlegt sé. Þess er getið, að við-
staddur vinur hafi klappað á öxl honum og
spurt hann á þessa leið: ‘ ‘ Jæja, félagi! Kall-
arðu þetta ekki lán?M
“Jú, vinur minn,” svaraði nýi lávarður-
inn. ‘ ‘ Þetta ætti að nægja. ’ ’
Töluvert mismunandi skilningur hefir
lagður verið í þetta stutta en éinfalda svar lá-
varðarins. Ýmsir hafa haldið því fram, að
Lukkinnuff væri hið upprunalega Indíána-
nafn á staðnum: aðrir sýndust þeirrar skoð-
unar, að Alexander Kalouga hefði gefið óðal-
inu nafn eftir þorpinu Loekenoff, þar sem
kona hans, María .Zelenski var fædd; 'hinn
tryggi förunautur hans, er þolað hafSi með
honum súrt og sætt á ferðavolki hans og
hrakningum um ókunn höf, og verið fyrsta
húsfrú á aðalssetrinu. En sumir gátu þess til,
að þessi þakkláta bardaghetja hefði einungis
haft fyrir augum þá gæfu, sem að lokum hafði
orðið hlutskifti hans og látiS hana í ljós með
eftirgreindum orðum:
“Já, þetta er meira lán en mig nokkru
sinni hafði drevmt um, og meira en borgar
fyrir alla mína hrakninga og allar mínar
svaðilfarir á liðnum árum. ”
En hvernig svo sem öllu þessu er farið,
þá er víst, að frá ómuna tíð hefir setrið veriS
kallað Luckenough.
ÞaS var árið 1814, er Commodore Nicko-
las Waugh, tók eign þessa í arf eftir móSur
sína, er verið hafSi einka-erfingi Peters Kal-
ouga.
Maður þessi hafði auðsjáanlega líkst
meira í föður- en móðurkyn; skapgerð hans
bar ljósan vrntt um hina harSgeðja og hraustu
Montgomery ætt. Þegar Nicholas var tólf
ára að aldri misti hann föður sinn. Þegar
hann \rar fimtán ára, var hann búinn að fá
sig fullsaddan af hinu tilbreytingarlausa og
fáskrúðuga lífi á Luckenough; eina tilbreyt-
ingin var skólalífið, ef það þá mátti kallast því
nafni. Ári seinna gerði Nickolas beina upp-
reisn gegn hinum gildandi venjum heima
fyrir, strauk til Baltimore og komst á vöru-
skip sem vikadrengur.
ÞaS leið ekki á löngu áður en Nickolas
Waugh kæmist í hin og þessi eftirminnileg
æfintýri; ýmist sem háseti á vöruskipum eða
í þjónustu sjóræningja. LifSi hann tímum
saman tryllingslegu villimannalífi þar sem
ein syndin bauð annari heim. En svo þegar
uppreisnin mikla hófst, gekk hann í þjónustu
Paul Jones, ameríska sækonungsins mikla, og |
tók þá brátt að koma í ljós það bezta, sem í
manninn var spunniS; hann leysti af hendi
eitt hreystiverkið öðru meira, lilaut kafteins
nafnbót í hinum nýstofnaða flota, og fékk
að lokum lausn í náð; stríðið hafði mótað á
hann innsigli sitt á fleiri en einn hátt; hann
hafði fengið kúlu á milli herSablaSanna og
þar sat hún föst enn; ofan á hvirflinum hafði
hauskúpan verið spengd saman með silfur-
vír; frá gagnauganu hægra megin, þvert yfir
andlitiS og út á vinstri kinn, var djúpur
skurður, sem litlar líkur voru til ab árin
mundu fá fylt upp eða sléttað yfir.
Menn geta augljóslega gert sér í hugar-
lund af þessari fáorðu lýsingu hve aðgengi-
leg-ur og töfrandi hann hafi verið. En hvað
sem því leið, var útlit hans því ekki til fyrir-
stöðu, að hann gengi Henriettu Kalouga í
augu og giftist henni; hún hafði hvort sem
var beðið eftir honum árum saman.
Ekki varð þeim hjónum barna auðið, og
eftir því sem árin færðust yfir þau, óx for-
vitni nágranna og vina um það, hver verða
mundi óðalsins aðnjótandi að þeim látnum.
Fjarskylda ættingja skorti ekki, og voru þeir
flestir í fátæklinga tölu.
Þar kom þó að, er óvissunni í þessu efni
vrði þeytt út í veSur og vind, eSa hulunni svift
frá; umkomulaus, kornung frænka hans, er
komið hafSi verið fyrir á barnahæli eftir hún
misti foreldra sína, varð fyrir valinu; hún
var vndisleg stúlka, Edith Lance að nafni og
hafSi notið tilsaguar í einni hinni ágætustu
mentastofnun sunnlendis.
Þegar Edith var seytján ára, kom hún
til Luckenough af skólanum og var samstund-
is viðurkend sem kjördóttir og löglegur erf-
ingi hins tigna frænda síns.
Edith var fremur veikluleg stúlka, ófram-
færin og dreymandi; átti þaS vafalaust að
nokkru rót sína að rekja til þeirrar djúpu
sorgar, er hún varð fyrir svo að segja í
bernsku; hún sýndist njóta sín margfalt bet-
ur í lundum hins friðsæla Sankti Maríu skóg-
ar, eSa þá í hinni einmanalegu íbúð sinni en
innan um ys þann hinn margvíslega, er félags-
líf nágrennisins hafði upp á að bjóða. En
svo þegar til þess kom, að hún af óumflv^an-
legum ástæðum tók að gefa sig við samkvæm-
islífinu, þá var sem hún hefði friðandi töfra-
vald yfir öllum og öllu. Á bak við feimnis-
lega og dreymandi framkomu hennar, lá dul-
inn hetjumáttur, er ekki þurfti nema lítillega
að rumska \riS til þess að stórra átaka yrði
vart. Þessi aðlaðandi, unga stúlka, hafði ekki
verið nema ár heima þegar ófriurinn mikli
frá 1812 braut út.
Það stóð ekki fremur á Maryland í þetta
sinn en endrarnær, að koma til liðs við þjóð-
ina þegar mikið var í húfi. Allir vopnfærir
menn voru svo að segja í vetfangi búnir til
atlögu og höfðu skipast í fylkingar að því er
stjórninni þótti hentast,.
Sv'o mátti heita að stór svæði í Mary-
land stæði uppi með öllu varnarlaus; vopn-
færir menn voru farnir til herstöSva, en býli
og akrar eftirskilin í umsjá kvenna, gamal-
menna og ibarna. 0g þó ekki væri nema til-
tölulega skamt til orustuvalla, þá trúði þetta
blessað fólk því í hjartans einlægni að þaS
vræri örugt um sinn hag; að ekki gæti undir
nokkrum kringumstæðum til þess komið að
heiftaræði tryllingslegra manndrápa fengi
nokkru sinni teygt tortímingar hrammana
inn á hin friðsælu heimili þess.
En þess var ekki lengi að bíða að örygg-
iskendin vraknaði við vondan draum. Brezki
flotinn meS Sir A. Cockburn í fararbroddi,
var kominn alla leið til Chesapeake, og áður
en minst varði, höfðu hinar kyrlátu og vin-
gjarnlegu strendur við flóann, breyst í sjón-
arvotta að einum þeim ægilegasta hrikaleik, er
hersagan getum um að fornu og nýju.
Hafi þaS verið einn öðrum fremur, er
óttast var í þessari viðurstyggilegu morð-
ingja og stigamanna fylkingu, var það að
sjálfsögðu hinn ósvífni og blóðþyrsti Thorg,
er seldi og veiddi konur og börn, og í rauninni
mátti teljast ægri handar maður Cockburns
aðmíráls. Bærist honum til eyrna hvar niður
væri komin falleg, varnarlaus kona, var hann
óðara kominn á vettvang og létti eigi för fyr
en hann hafði klófest hana og fórnað sem
bráS á altari ljónsins—húsbónda síns. Það
var enginn smáræðis hópur, saklausra, ungra
kvenna, er þetta villidýr í mannsmynd, hafði
spent hrömmum.
Strandlengjan milli Patuxent og Wicom-
ico ánna, virtist í sjálfu sér ekki hafa neitt
það sérstakt til brunns að bera er öðru frem-
uh hlyti að lokka til sín óvinaher, og það gerðu
ámar sjálfar ekki heldur, að því leyti til sem
ástæðulaust var að ætla, að menn eins og
Oockburn aðmíráll myndi láta þær vaxa sér í
augum. FólkiS þóttist því nokkurn veginn
hult um sinn hag eða treysti ímynduðu öryggi,
er einangruninni hlyti að vera samfara. Einn
dagurinn leið af öðrum án þess að nokkuð
sögulegt bæri til tíðinda, þó ömurlegt væri um.
horfs í hvaða átt sem litið var. BúSirnar
í nærliggjandi þorpum ráku viSskifti meS
svipuðu sniði og áður, að öðru leyti en því, að
það voru mestmegnis konur og unglingspilt-
ar, er um afgreiðslu önnuðust. Nemendur
sóttu skóla sína eins og að undanförnu, auk
þess sem þeir stofnðu í frítímum sínum frá
námi smæddar útgáfu af herdeildum. Flestir
fullvraxnir menn voru á vígstöðvunum og
þessvegna voru það aS heita mátti einvörð-
ungu konuf, er um búin önnuðust. Engan
hafði órað fyrir að hætta vofði yfir Sankti
Maríu skógi og umhverfi.
ÞaS er ekki alt af lengi að breytast veð-
ur í lofti, segir gamla máltækið. Fólkið á
svæðum þessum vaknaði viS vondan draum,
eða réttara sagt ægilega staðreynd, að morgni
þess steyjánda ágúst. Herdeild sú, er að-
míráll Cockburn hafði persónulega umsjá
með, sá maðurinn, er öllum stóS ótti af, var
kominn inn úr mynni Patuxent árinnar á
liraðsiglingu til Benedict bæjar. Var þar þá
svo ástatt, eins og þegar hefir verið getið, að
til varnar heima fyrir vrar ekki annað en
gamalmenni, konur, börn og Negrar. Óvið-
ráðanleg skelfing greip íbúana; róleg yfir-
vregun komst hvergi að; flótti, tafarlaus flótti,
var það eina, er þeim bugkvæmdist. Konum
og börnum var hrúgað upp í vagna og Negr-
um beitt fyrir; peningum og öðru fémæti vaf-
ið innan í pynkla og síSan iagt af stað í af-
skapa ofboði í áttina til Prince George, Mont-
gomery eða annara staða lengra inn í landi.
Bændabýlin á stöðvum þessum, með örfáum
undantekningum, voru í eyði, og myrkur
hvíldi yfir djúpinu.
Um sólaruppkomu var heldur en ekki
handagangnr í öskjunni á Luckenough óðal-
inu.
Á flötinni framan við höllina ægði öllu
saman; flutningsvögnum, hestum, múldýrum,
kúm, uxuta, svín'um, aLífuglum, vistaskrín-
um, tunnum og þjónustufólki með pjönkur og
pynkla; allt var á hendingskasti, því mest
reiS á að komast af stað sem fyrst og ná ör-
yggi á bústað Waugh’s í Montgomery sveit-
inni, áSur en ránsmenn kæmi til Luckenough.
Edith var fenginn góður reiðhestur, og í
fylgd með henni var gamla þernan, Jenny,
ásamt Oliver gamla elskhuga sínum.
Þau Waugh hjónin stigu upp í fjölskyldu
vagninn, er var í rauninni ekki stærri en það,
að þau tóku upp mest plássið. Þó höfðu þau
sinn eiginn ökumann.
Hópurinn lagði allur af stað í einu. Fjöl-
skyldan komst þó brátt vitund á undan, eins
og viðeigandi mun hafa þótt. Eftir þriggja
mílna ferð um skóginn, tók við hæðótt land;
lá vegurinn um það í ótal bugðum. Og þar
var það sem leiðir skildust meS fjölskyldunni.
Því hafði áður vrerið ráðstafað, að með
tilliti til þess hve Bdith var veikbygð, skyldi
hún ekki fara lengra í áfanga en til Hay Hill,
búgarðs, er Col. Fairlie átti og lá á takmörk-
um Cliarles sveitarr. Fanney, dóttir Col.
Fairlie, er nú var nýverið gift, hafði verið í
skóla með Edith og með þeim tekist góð vin-
átta. X
Þegar Waugh kvaddi frænku sína, bað
hann hana færa ýms skilaboð Col. Fairlie,
Fanny og manni hennar, auk þess sem hann
brýndi fyrir henni hverskonar varfærni;
meðal annars j>aS, að fara ekki í útreiðartúra
án þess aS fylgdarmenn, sem vel mætti
treysta, vræri með. Svo kallaði hann fyrir sig
tvo Negra og fól þeim á hendur að koma
Edith heilu og höldnu til Hay Hill. AS því
búnu skvldi þeir hverfa til Luckenough, koma
höllinni í röð og reglu og taka til handar-
gagns þá lduti, er við hefði verið skilið í ó-
reiSu, ef hið brezka árásarlið hefði þá ekki
numið ]>á á brott eða komið þeim fyrir kattar-
nef. En hvað svo sem um það væri, þá gæti
}>eir að minsta kosti skotiS slagbröndum fyr-
ir dyrnar, ef húsið væri ekki jafnað við
jörðu; það gæti tæpast komið til mála að ó-
vinirnir réðust á tvo umkomulausa Negra
ræfla; um það kvaðst Waugh vera alveg hár-
viss. Að því búnu gerði hann fvrirskipanir
um það að leggja af stað og beygja inn á
jijóðveginn í áttina til Prince George og
Montgomery sveita.
Negra veslingarnir sáu ekki öldungis
auga til auga við húsbónda sinn, að því er því
viðkom að hverfa á ný til Luckenough og gefa
sig þar varnarlausa óvinunum á vald, þó
árangurslaust vræri aS vísu að makla í móinn;
þeir höfðu tekist það á herðar og lagt dreng-
skap sinn við, að koma Edith heilu og höldnu
til Charles sveitar og skilja hana eftir hjá
I1anney. Vegur sá, er þeir j>ræddu, lá í vest-
ur. Fram með honum til beggja hliða var
aðdáanlegt um aS litast. Silfurtær lækur lið-
aðist um skógarjaðarinn, og vöktu þar marg-
víslega litir fiskar. Edith reið ofurhægt eftir
troSningunum upp með læknum; hún var eins
og í leiðslu; loftið hljómaði af fuglasöng, en
innan um ómana blönduðust sviftiblik af því
ýmsu, er hún hafði verið aS lesa upp á síð-
kastið.
Dordingullinn
Eftir Carl Schuler.
Um morguninn varS náðug frúin fyrir
mjög leiðinlegu atviki, sem kom hinu alkunna
jafnaðargeði hennar úr skorðum.
Hún sá dordingul!
Dordingull að morgni þýSir angur að
k\röldi.
Raunar vreit náðug frúin, að maður á
ekki að vera hjátrúarfullur. En maður er
svo margt, sem maður á ekki aS vera. Og
karlmennirnir! Þeir gera óspart gys að
allri trú á fyrirburði sem þenna. Eli j)að er
einungis vegna þeirrar venju þeirra, að gera
gys að öllu, sem þeir ekki skilja. Og hvrað
eiginlega skilja þeir?
Þetta skeði iþegar náSug frúin sat að
morgunverði. Fyrir framan hana á borðinu
glóði á skrautleg postulínsílát og silfurker, og
yfir þessu öllu angaði ilmur af hunangi,
.súkkulaSi og nýbökuðu brauSi. Einmitt þeg-
ar náðug frúin ætlaði að fara aS neyta kræs-
inganna, vrarS henni litið á vegginn andspænis
sér — og — ó! hvílík skelfing! Þama í horn-
inu va’* dordingull að sprikia í j)ræði sínum.
NáSugri frúnni varð órótt og hún sat um
sfund hrevfingarlaus, lo«tin skeBingu.
En sem betur fór ?,fóð þettfi ekki lengi.
Frúin náði sér furðu fljótt og hrópaði há-
stöfum á hjálp. Eldhússl úlkan og þernan
heyrðu báðar jafnsnemma angistaróp náð-
ugrar frúarinnar og komu báðar hlaupandi
sem mest þær máttu. Eldhússtiilkan hafði
ausu mikla að vopni, en þernan sóp. i fyrsta
áhlaupi þeirra féll dýrmætur kínverskur
postulínsvasi á gólfið og brotnaði. En raun-
ar var það nú misskilningnr hjá náSugri
frúnni, því hvorki eldhússtúlkan né þernan
höfðu komið nálægt lionum—eftir j>ví sem
þær báðar sóru og sárt við lögðu. Nei, það
vrar áreiðanlegt, vasinn hafði tekið það upp
hjá sjálfum sér að detta. Líklega hefir hann
orSið svona hræddur við dordingulinn. En
hvað svo sem þessu líður, þá vann eldabuskan
von bráðar á dordinglinum meS ausunni, og
fór síðan sigri hrósandi fram í eldhús, en
þernan stumraði yfir frúnni, þar til mesta
skelfingin var um garð gengin.
Allan daginn var náðug frúin miSur sín
af tilhugsuninni um yfirvofandi skelfingar-
atburði.
Og loks kl. 5 um daginn skall reiðarslag-
ið yfir. Og auðvitað vaf það ein af vinkon-
um hennar, sem átti sökina.
Þessi vinkona hennar var nýbúin að
dvelja f jórar vikur í París, og var nú að heim-
sækja kunningjana og segja fréttirnar. Á
þessum fjórum vikum hafði hún ruglast mjög
í móðurmálinu, og talaSi nú lítt skiljanlegan
frönskublending. AuSvitaS talaði hún ekki
um annað en Parísar-tízku. Og það leyfði
hún sér að fullyrða, að hér á landi kynni ekki
ein einasta kona að klæða sig svo að sóma-
samlegt gæti talist.
En alt í einu einblíndi hún á náðuga
frúna, fórnaði höndunum og hrópaði:
—Mais, mon dieu, chére amie, hvað sé eg
þú ert áreiðanlega að fitna! Og það er ekki
moderne!
Hana nú! Ejkki stóð á því! Máske ein-
hver vilji nú koma og segja, að ekki sé að
marka fyrirburði? Voru ekki ósköpin skollin
yfir ? Ó, hvílík óhamingja!
< Hún var að tapa hinum fagra vexti sín-
um. ÞaS er hægt, að tapa veskinu, vasaklútn-
um, regnhlíðinni og mörgu öðru—já, öllu er
hægt að tapa. Efn flest af ]>ví er hægt að veita
sér aftur. En vöxturinn! Ef hann aflagast,
þá er alvara á ferðum. Engin kona getur með
rólegu geði hugsað til þess að fitna, þegar
tízkan heimtar grannan vöxt.
Og hvað er hægt að gera þegar svo er
komið?
Næstu vikurnar var það þessi spurning,
sem fylti hug frúarinnar allan.
Hver einasta vinkona var spurð ráða.
Hin fyrsta ráðlagði þröngt lífstykki, en
sú næsta kvað það ekki ráðlegt, því slíkt gerði
nefbroddinn rauðan. Sú þriðja ráSlagði öl-
kelduvatn, en sú fjórða var eindregin á móti
}>ví.
—Hver sem drekkur ölkelduvatn, verður
gráleitur á hörund, sagSi hún, og það vildi
náðug frúin ekki verða.
Fimta vinkonan ráSlagði henni að drekka
súrmjólk, en sú sjötta sagðn náðugri frúnni,
að með þeirri aðferS yri hún bara enn þá
feitari.
Náðug frúin var alveg ráðalaus.
En ]>á kom sjöunda vinkonan til sögunn-
ar.
—Ef þn vilt leggja af, þá skalt þú ganga
mikið úti.
Framh.