Lögberg - 15.04.1937, Qupperneq 7

LÖGBEBG, FIMTUDAGINN 15. APRÍL 1937
7
Samtíningur
Eg ætla aÖ reyna aÖ klóra fáeinar
línur mér til dægra styttingar, þó
þaÖ verði af veikum burðum, bæði
til sálar og líkama, því “öll er horf-
in yndistíð.” Eg ætlaði að skrifa
miklu fyrri, að nokkru leyti frétta-
pistil af viðburði á mínu eigin heim-
ili. Strákakvöldið var síðasta októ-
ber og eftir miðnætti byr jaði nóvem-
ber, eins og alir vita, og þá kom
snjóföl um nóttirja, svo það var úti
hryssings kuldi. Drengir mínir
tveir skruppu inn til Lundar, eitt-
hvað til að útrétta fyrir vertíðina,
og komu ekki til baka heim fyr en
eftir miðnætti. Þá var dautt í báð-
um eldstæðum, og þeir fóru að sofa
strax, en fyrir klukkan 5 vaknar einn
drengjanna og finst vera reykjarlykt
og vekur bróður sinn, sem var í sama
herbergi, og segir að sér finnist vera
reækjarlykt; en hinn fann ekki og
hélt að ekkert væri að, en fer samt
ofan og þá sér hann að það er held-
ur en ekki bjart i kjallaránum. Úr
því var ekki griður gefin, enginn
tími að ganga fyrir spegilinn, því
flestir kjósa firðar líf. Nú reið á að
komast ofan áður en stiginn brynni,
og við hrópuðum hvert á annað. Eg
man eftir þvi lengst, að fara ofan
stigann, það var drep, í gegnum
reykjarmökkinn. Auðvitað var mér
hjálpað. Svo þegar út kom var
mikil breyting að stíga á snjóinn,
heitur upp úr rúminu; en við gömlu
( hjónin vorum leidd í útihús og eitt-
hvað af piltunum liafði gripið með
sér tvö rúmteppi, og þeim vafið utan
um okkur, en berfætt vorum við;
enn kofinn var góður og við vissum
svo ekki meira hvað leið. Þá mátti
heita að húsið væri alelda niðri. En
svo datt börnunum í hug að reyna
að drepa eldinn með vatni, af því
bæði var blessað logn og brunnurinn
allnærri og þau voru sjö og samtaka.
Þau tóku til starfa, sum að pumpa
en önnur að bera vatnið, og svo gekk
það í rúma tvo tlma, og þá voru þau
búin að drepa eldinn, en þau voru
öll rennblaut, eins og þau hefðu
verið að synda. En alt er hægt með
Guðs hjálp. Einn piltanna áræddi
nú að fara upp á loft að líta eftir
hvort alt væri með feldu þar og þá
var eldurinn í einu rúminu í matress-
unni og það tókst fljótlega að drepa
hann, en það rnátti ekki seinna vera,
því. ef eldurinn hefði náð sér þar
niðri, þá hefði 'húsið alt farið og
engu verið hægt að bjarga.
Þín liknar hönd, minn góði Guð,
gafst oss hjálp þína nú sem fyr,
Stjórn þín vakti, þú stóðst þá vakt,
og stýrir á burtu eldsins magt.
Sætt er lof í sjálfs munni. Mér
fanst börnunum farast giítusamlega
og mannlega, jafn fáklædd og þau
voru; svo má nú máske segja um
mig: Hverjum þykir sinn fugl fag-
ur. Mér ætlaði að ganga hálf illa
að fá eitthvað út i skaðabætur hjá
eldsábyrgðarfélaginu. Það leit ekki
út fyrir að þeim hefði þótt vænt um
að húsinu var bjargað. Eg var búinn
að borga í félagið um 20 ár. Svo
virðist sem félag það hafi ekki bygg-
ingarfróðan mann, þvi þeir settu út
mann, sem er ekki mikið að sér í
þeirri grein, þó hann hafi bygt sér
kofa á sléttri grund og sett á tré-
kubba; það er alt annað en tvilyft
hús alt “plastrað.” Það er alt ann-
að að segja: eg veit, en að vita rétt.
Þetta hús var sett upp 19x4 af Sig-
urgrimi heitnum Gíslasyni og hafði
ekki haggast um einn þumlung, og
"plastrað” af Andrési heit. Árna-
syni, og sázt hvergi sprunga. Báðir
mennirnir kunnu smiðaiðn og voru
ekkert nenxa trúmenskan og afkasta-
menn nxiklir. Nú lítur húsið alt
öðruvísi út, við þetta áfall. Að koma
húsinu í sarna útlit í vor, kostar mig
um $400.
Það litur enn illa út með atvinnu-
leysið. En þurfa svona margir að
vera verklausir? Nárnur eru miklar,
að blöðin segja, vötnin full af fiski,
skógurinn fullur af kjöti og ótal
fleira. Nú eru menn svo hundruð-
urn skiftir úti alla daga í vetrar-
' hörkunni að rífa upp fiskinn, eða
réttara sagt peningana. Það gekk
hálf illa framan a-f, því isinn var
alt af á ferðinni og margir urðu
fyrir skaða. Nú eru þeir að fá þann
skaða bættan. Þeir hafa lika átt
marga harða og kalda stund, svo það
má segja að þeir neyti síns brauðs í
kulda sins andlitis. Mínir drengir
hafa verið þrír á vatninu í allan
vetur og eru nú 20 mílur undan
landi. Það er ekki fyrir það að allir
fiskimenn séu svo hart uppi, þar
kemur frani þessi mannlega dáð og
mannskapur að vilja ekki vera ann-
ara handbendi.
á nxeðan eg hafði sjón og var að
líta eftir gripum, hafði eg oft á-
nægju af að horfa á litla maurinn,
sykurorminn, þegar hann var að
byrja að byggja húsin sin. Þar voru
margir vinnumenn; það var ekki
gott að koma tölu á þá alla. Þar var
ekki slórað. Þessar litlu agnir voru
alt af hlaupandi og eftir tvo daga
var húsið vanalega búið; þetta 2—3
fet á hæð. Eg segi það satt, að eg
skammaðist mín, jafn stór og mont-
inn maður, sem var að stæra mig af
yfirburðum yfir þessa aumingja,
sem unnu svona hart að húsagerð-
inni og húsið var eins slétt eins og
nýorpið egg, alt í kring, toppnxynd-
að. En hvað eigum við að liugsa
okkur um þessar mannarolur, senx
kasta sér upp á annara arma og vilja
ekki reyna að bjarga sér sjálfir og
reyna ekki neitt. Eg get dálítið sagt
u'in þetta; eg hefi reynslu, því eg
kom hingað með tvær hendur tómar,
eins og fleiri. Það þýddi ekkert að
stinga hendinni i vasann eftir centi,
lúkan var tóm þegar upp kom. En
að biðja stjórnina um bita hefði þótt
skoplegt í þessu góða landi. Þó er
þetta land tuttugu sinnum betra nú
en þá var; hvergi vegspotti, alt veg-
leysur. En þá vorunx við svo skyn-
samir að við vissum til hvers okk-
ur voru gefnar hendurnar, enda líka
voru þær notaðar.
Hendi Drotfins ennþá er,
þeim öllum hjálp, er bjarga sér;
hann gefur okkur góðan kraft
að getahugsað og framkvæmt alt.
Nú skal eg gefa dærni af tveimur
frumbyggjum i þessari bygð, máli
mínu til stuðnings. Ólafur Magnús-
son tók hér heimilisréttarland, lík-
lega fyrir rúnxum 30 árunx, og bygðj
gott hús 1914, og öll útihús að því
skapi; reif upp skógarjörð og plægði
og fékk oftast dágóða uppskeru. Ól-
afur flutti inn í Lundar-bæ, bæði
vegna heilsuleysis og elli, en heimili
hans var prýði úti og inni. Nú hef-
ir hann, að eg hefi heyrt sagt, legið
þungt haldinn í vetur.
Annar maðurinn er Sveinn Guð-
mundsson, hraustmenni mikið ; gróf
í þessari bygð urn 40 brunna, vann
að einlhverju leyti við 50; hann gróf
þá með páli og reku og hlóð þá svo
innan með grjóti, og þetta eru beztu
vatnsbólin í bygðinni. Auðvitað
gerði hann þetta áður en borar komu
hér til sögunnar. Á heimiliréttar-
landi sinu bygði hann tvílyft hús.
Þá var hjá honurn tengdasonur hans,
Jón Björnsson, ágætur húsasmiður ;
bæði hús og fjós reist af mesta
myndarskap. Þá lifði konan og þau
voru samhent að ráðdeild og dugn-
aði. Sú kona gat hreyft hendurnar,
og gerði það líka. Eg á nú líka
konu, sem gat hreyft hendurnar og
gerir það enn, og erum við bæði
kornin á þriðja árið yfir sjötugt.
Það er þó góður ábætir fyrir konu
að eiga 10 börn; og þar kom enginn
veraldlegur læknir nærri; þar var
bara þessi eini og sanni, góði doktor,
og lukkaðist vel, þó bæði eg og fleiri
hafi ekki vit á að þakka það eins og
vert er.
Sveinn hætti að búa og skifti á
löndunum fyrir hús í Winnipeg, og
þeir nxenn sátu þar i ein tvö ár og
réðu ekki við neitt, þvi þar voru á
landinu eitthvað um 50 ekrur brotn-
ar. Sveinn fékk vanalega góða upp-
skeru af þessurn ekrum. Svo seldu
þeir baslara vestan úr landi, sem
hangir þar enn, og nú er það fagra
heimili orðið tæringarveikt, eins og
víðar, þolir ekki húsbóndaskiftin.
Eftir að Sveinn hætti við landbúnað
og flutti til Lundar og bygði þar
snoturt og gott smáhýsi, og hefir
unnið þar daglaunavinnu alla daga
og dregur eins hátt kaup og ungu
mennirnir, því allir sækjast eftir að
fá Svein; þó hafði hann í haust er
leið átta yfir sjötugt. Þetta er það
minsta, sem eg hefi talið upp, af öll-
urn hans verkurn. Svein tel eg
myndarmann og mikilsverðan; axlað
getur hann ennþá byrði eins og tveii
úr Borgarfirði. Eg veit að enginn
tekur orð mín svo að eg meini að
þetta séu einu mennirnir, sem hafi
unnið í henni veröld; það yrði of-
vaxið fyrir mig að telja upp alla af-
kastamenn, en þessir nágrannar
mínir voru hendi næst. Mér finst
að þessir menn geti kallast 'ipenn
með réttu, en ekki þetta “rílíf” fólk.
eg á ekki við heilsulaust fólk og
gamalmenni. Allir, sem hafa heilsu,
ættu að geta krafsað svo fyrir séi
að þeir hefðu tuskurnar utan á sig
og nóg í rnagan, ef viljan vantaði
ekki.
Sigurður Johnsou,
Minnewaken, Man.
25 oz.... $2.15
40 oz. $3.25
G&W
OLD RYE
WHISKY
(Gamalt kornbrennivín)
GOODERHAM & WORTS, LIMITED
Stofnsett 1832
Elzta áfengisgerð í Canada
ThJs ad vertlsement ls not lnRerted by the Government T-iiquor Control Commiasion. The
Cv>tii 111 issjon is not rt sponsihlo for statements mnde as to the quaHty of products advertised
Framtíð Danzig
(Framh. frá bls. 3)
gjarnt þykir, að Danzig verði sam-
einuð Þýzkalandi, þar sem raunveru-
lega sé um þýzka borg að ræða. En
viðhorf Danzigbúa hefir breyzt tals-
vert, ekki sízt vegna þess, að Pól-
verjar hafi haft þau hyggindi til að
bera, að láta Danzig eftir nokkuð af
Gdynia-viðskiftunum. Og liinir
hyggnu Danzigbúar vita ósköp vel,
að ef Danzig sameinast Þýzkalandi,
mundu öll pólsk viðskifti fara frani
um Gdynia, með þeirri afleiðingu,
að velgengni Danzig yrði brátt úr
sögunni. Sennilega myndi þó at-
kvæðagreiðsla um málið fara þann-
ig, að meiri hluti yrði með samein-
ingu við Þýzkaland, en það er full-
yrt, að leiðandi menn af öllum
flokkum í Danzig telji, að Þýzka-
land geti ekki á nokkurn hátt bætt
Danzig það upp, ef hún misti öll
viðskiftin við Pólland. Og það er
ef til vill ekki ólíklegt, með tilliti til
þeirrar þolanlegu samvinnu, sem nú
er milli Pólverja og Danzigbúa i við-
skiftamálum, að heppilegast verði
talið, að vald fríborgarinnar Danzig
verði nokkuð aukið, en hætt við alt
sameiningartal. Danzig gæti orðið
eins og brú milli Pólverja og Þjóð-
verja, segja þeir, sem þessari lausn
eru hlyntir, viðskiftaleg velgengni
borgarinnar yrði trygð, og ef góð
samvinna tækist með þýzkum og
pólskum mönnum i Danzig, væri það
rnjög til fyrirmyndar, og sönnun
þess, að með góðum vilja er hægt að
sættast á deilmál, þjóðernisleg og
önnur, og þar með leggja grundvöll
að friðsamlegri, hagsælli samvinnu
og sambúð.—Sunnudagsbl. Vísis.
ARMBANDSÚR
Tristan Bernard var dag nokkurn
að ganga upp stiga og ætlaði að
heimsækja kunningja sinn.
1 stiganum mætti hann manni, sem
á götu þína væri stráð,
að efla hagsæld þína’ og þinna,
þroskastig og bjargarráð,
var þín jafnan óskift iðja
unz þú hafðir marki náð.
\'iturra ráðum vildir hlita,
vandamálin leggja í gjörð;
veita lið þeim Páli og Pétri
og pund þitt eigi grafa’ í jörð;
trygð við þína tungu’ ei slita,
um trú og þekking halda vörð.
•
Vinnulúinn landnámsmaður
lokadaginn þráir — frið;
finnur glögt að ferð er þrotin ,
og fleyi stefnt á hinztu mið;
fús er því að fella seglin,
er friðarhöfnin blasir við.
E. S.
bar stóra stofuklukku. Maðurinn
fór mjög varlega, en alt í einu skeði
ógæfan. Maðurinn misti klukkuna
og Tristan Bernard fékk stóra kúlu
á ennið. Maðurinn afsakaði sig og
Bernard brosti og hélt leiðar sinnar,
En alt í einu datt honum dálítið í
hug.
Hann sneri sér við og kallaði á
eftir manninum:
—Heyrið mig! Væri ekki skyn-
samlegra, að þér hefðuð heldur arm-
bandsúr, eins og annað fólk?
Páskadagskvöld .
Á páskadagskvöldið komu menn
saman hjá Franklin Gíslasyni og
konu hans Sigriði, í -tilefni þess, að
þá var Björn Thorbergsson, faðir
Sigríðar, hálf-níræður; bar a-fmælis-
dag hans upp á páskadaginn, stóðu
þau hjón fyrir samkvæmi þessu.
Framreyzla var með miklum kost-
um; menn skemtu sér upp á það
bezta. Menn ræddu, sungu og
voru kvæði þau flutt, sem fylgja hér
með.
Það-liggur mikið verk eftir Björn
innan bygðar þessarar, á sviði and-
legra og verklegra mála. Björn er
hagyrðingur ágætur; einkenna kvæði
hans náttúrulýsingar, hugrekki og
trú á tilevruna og höfund hennar;
spakmæli eru i ríkum mæli. Las
Björn nokkur af kvæðum sinum
fyrir okkur þetta yndislega kvöld;
urðu þessi atriði ljós í hugum
manna; var unun að hlýða á lestur
gamla mannsins.
Björn er enn ern þrátt fyrir háan
aldur, enda vel búið að honum af
tengdafólki og vinum og börnum.
Óska allir Birni farsælla ellidaga
og heillrar heimfarar að lokum.
BJÖRN THORBERGSSON
hálf-nírœður
Sit þú heill á húfi!
Hjartans kveðju minni
Tak þú, eins og áður,
Enn með glöðu sintli.—
Hálf-níræði höldur,
Hagyrðingur góði!
Rödd úr heimahverfi
Hyllir þig í ljóði.
Yfir brýr að baki
Bregða muntu ljósum,
Yfir fylgd sem fyrri
fótmál stráði rósum,
Yfir sögusafnið:
Sorgir, störf og gleði,
Yfir andans sigra,—
Alt, sem Drottinn léði.
Þú hefir ljóssins lífi
Lifað hér á jörðu;
Birtu úr heimsins húmi
Hugleiðingar gjörðu.
Aldrei þér um æfi
Ægði “dauðans myrkur.”
Þar sem vissan þrýtur
Þér var trúin styrkur.
Sit þú heill með höldum,
Héraðsprúði þulur!
Andinn stefnir ofar,
Um það varstu’ ei dulur.
Þegar kallið kemur
—Kyrra æfigrandið—
Fegri sýnir færðu
—Fyrirheitna landið.
Kristian Johnson.
BJÖRN THORBERGSSON
85 ára
Eg vil með þér, granni góður,
á götur víkja i þetta sinn.
Er vinir kveða hátt þinn hróður
og heiðra þig, við arinn þinn,
stend eg þá og hylli hljóður
hærum prúða öldunginn.
Ungur var hann vænstur sveina;
víkingslund í tannfé hlaut;
Herklæðin hans — dáð og djörfung
dugðu vel i hverri þraut.
Vasklega að víkingshætti
vopnum brá og sigurs naut.
Þó Vínlands aldrei gulli góða
GEFINS
Blóma og matjurta frœ
CTVEGIÐ EINN NÝJAN KAUPANDA AÐ BLAÐ-
INU, EÐA BORGIÐ YÐAR EIGIÐ ÁSKRIFTAR-
GJALD FYRIRFRAM.
Fræið er nákvæmlega rannsakað og ábyrgst að öllu leyti
TAKIÐ ÞESSU K0STAB0ÐI!
Hver gamall kaupandi, sem borgar blatiið fyrirfram, $3.00 áskrift-
argjald til 1. janúar 1938, fær að velja 2 söfnin af premur númerum,
1., 2. og 3 (i hverju safni eyu útal tegundir af fræi eins og auglýsingin
ber með sér).
Hver, sem sendir tvö endurnýjuð áskriftargjöld, $6.00 borgaða
fyrirfram, getur valið tvö söfnin af þremur, nr. 1., 2, og 3, og fær nr. 4
þar að auki.
Hver, sem útvegar einn nýjan kaupanda og sendir áskriftargjald
hans, $3.00, fær að velja tvö söfnin úr nr. 1., 2. og 3„ og fær nr. 4 þar
að auki. Hinn nýi kaupandi fær einnig að velja tvö söfnin nr. 1., 2. og
3., og fær nr. 4. þar að auki.
Allir pakkar sendir möttakanda að kostnaðarlausu.
No. 1 COLLECTION—Vegetables, 15 Packets
BEETS, Detroít Dark Rcd, The best all round Beet. Sufficient
seed for 20 feet of row.
CABBAGE, Enkhuizen. Good all round variety. Packet will grow
1,000 lbs. of cabbage.
CARROTS, Half Long Ohantenay. The best all round Carrot.
Enough seed for 40 to 50 feet of row.
CUCCMBER, Early Fortune. Pickles, sweet or sour, add zest to
any meal. This packet will sow 10 to 12 hills.
LETTIICE, Grand Rapids. Loose Leaf variety. Cool, crisp, green
lettuce. This packet will sow 20 to 25 feet of row.
LETTUCE, Hanson, Head. Ready after the Leaf Lettuce.
ONION, Yellow Globe Danvers. A splendid winter keeper.
ONION, White Portugal. A popular white onion for cooking or
pickles. Packet will sow 15 to 20 feet of drill.
PARSNIP, Half Txing Guernsey. Sufficient to sow 40 to 50 feet of
drill.
PUMPKIN, Sugar. Packet will sow 10 to 15 hills.
RADISH, French Breakfast. Cool, crisp, quick-growing variety.
This packet will sow 25 to 30 feet of drill.
TOMATO, Earltana. The standard early variety. This packet will
produce 75 to 100 plants.
TURNIP, W11!íe Snmmer Table. Early, quick-growing. Packet
will sow 25 to 30 feet of drill.
FLOWER GARDEN, Surprise Flower Mixture. Ea<sily grown
annual flowers blended for a succession of bloom.
SPAGHETTI, Malabar Melon or Angel’s Hair. Boil and cut off the
top and the edible contents resemble spaghetti.
No. 2 COLLECTION
SPENCER SWEET PEA COLLECTION
8—NEW BEAUTIFUL SHADES—8
Regular full size packets. Best and newest shades in respective
color class. A worth-while saving buying two. See regular Sweet
Pea List also.
SEXTITI' QUEEN. Pure White. GEO. SHAWYER. Orange Pink.
Five and six blooms on a stem. WETAIOME. DazDzling Scarlet.
WHAT .TOY. A Delightful Cream. MRS. A. SEARLES. Rich Pink
BEAUTY. Blush Pink. shading Orient Red.
SMILES. Salmon Shrimp Pink. RED BOY. Rich Crimson.
No. 3 COLLECTION
EDGING BORDER MIXTURE.
ASTERS, Queen of the Market,
the earliest bloomers.
BACHELOR’S BUTTON. Many
new shades.
CALENDULA. New Art Shades.
CALIFORNIA POPPY. New
Prize Hybrids.
CLARKIA. Novelty Mixture.
CIAMBERS. Flowerlng cllmb-
ing vines mixed.
COSMOS. New Early Crowned
and Crested.
EVERLASTINGS. Newest shades
mixed.
-Flowers, 15 Packets
MATinOLA. Evening scented
stocks.
MIGNONETTE. Well balanced
mixtured of the old favorite.
NASTURTIUM. Dwarf Tom
Thumb. You can never have
too many Nasturtiums.
PETUNIA. Choice Mixed Hy-
brids.
POPPY. Shirley. Delicate New
Art Shades.
ZINNTA. Giant Dahlia Flowered.
Newest Shades.
No. 4_ROOT crop collection
Note The Ten Big Oversize Packets
BEETS, Half T/ong Blood (Large
Packet)
CABBAGE, Enkhuizen (Large
Packet)
CARROT. Chantenay Half Long
(Large Packet)
ONION. Yellow Globe Danvers,
(Large Packet)
LETTI’CE. Grand Raplds. This
packet will sow 20 to 25 feet
of row.
PARSNIPS, Early Short Round
(Large Packet)
RADISH, ....Freneh ... Breakfast
(Large Packet)
TURNIP, Purple Top Strap
Leaf. (Large Packet). The
early white summer table
turnip.
TURNIP, Swede Canadian Gem
(Large Packet)
ONION, Wtiile Piekling (Large
Packet)
Sendið áskriftargjald yðar í dag
(Notið þennan seðil)
To THE COLUMBIA PRESS, LIMITED, Winnipeg, Man.
Sendi hér með $...........sem ( ) ára áskriftar-
gjald fyrir “Lögberg.” Sendið póst frítt söfnin Nos.:
Nafn ........
Heimilisfang
Fyllci ......