Lögberg - 20.01.1938, Blaðsíða 3

LÖGrBHRG, FIMTUDAGINN 20. JANÚAR, 1938
3
liann sér aÖ háskólunum. Þeir við-
urkendu skilnaðinn og hjónaband
þeirra konungs og Katrínar (Cath-
rine of Arrgan) var þar með talið ó-
gilt. Eitthvað um sa'ma leyti var
hjónaband hans við Önnu Iíoleyn
talið gilt^ nema páfinn neitaði að
taka það svo. Þá kom parlamentið
konungi til hjálpar og setti í gegn
tvaer lagagreinar, eina 1534, er af-
numdi páfaréttinn í Englandi, hin
1535, J>a.r sem konungur Englands
er gerður höfuð kirkjunnar þar í
landi. Munkaklaustur gerð upptæk
og þar með þungar búsifjar að
kaþólsku kirkjunni.”
Þegar María Tudor, dóttir Hin-
riks og Katrínar kemur til valda, er
hún full heiftrækni gegn þeim mönn-
um, sem hafa svift móður hennar
eigin'manni og sóma og M.aríu þess
að vera talin skilgetin. Einnig kirkj-
unni, sem hún unni mjög. Fara þá
að skýrast fyrir m.anni ofsóknir
hennar og ’hennar hliðar, gegn
prótestöntum. Elizabeth, — Good
Queen Bess — er bundin í báða
fætur. Hún miðlar lengi málum,
fyrst i stað, er katólsk í hjarta, en
getur lcomið kér vel við mótmælend-
ur og er þeim hlynt. Þegar páfinn
setur hana af, þá byrjar heiftrækni
hennar og pyndingar á þeim kat-
ólsku. Lika hún, vitaskuld, var talin
óskilgetin. Hvað sem á undan var
farið i trúmálum, og hvað sem á
eftir fór, þá var það sannleikur, sem
eg sagði, að þessar sérstöku ofsóknir
hefðu byrjað á einkamálum Hinriks
áttunda. Wyoliffe og Lollarden
hans voru uppi og af dögum ráðnir
löngu áður en enska ríkiskirkjan var
til. En líka þær deilur byrjuðu á
syndum mannanna. Wycliffe sýndi
meðbræðrum sínum fram á, að þeir
væru að breyita öðruvisi en þeir
kendu. Þeir reiddust því og notuðu
trúarbrögðin til hefndanna.
Það má geta þess, að Hinrik átt-
undi var trúlofaður, af föður sín-
um, tólf ára gamall, þessari Katrínu,
setn. hér hefir verið minst á. Hún
var töluvert eldri en bann og ekkja
eftir eldri bróður konungs. Verð-
ur það vitaskuld aldrei ráðið, að hve
miklu leyti hörmungasaga lifs hans
átti rætur sínar að rekja til þess at-
riðis.
Ef að séra Guðmundur Árnason
hefði viljað segja hlutdrægnislaust
frá þessum málurn og mönnum, bæði
í fyrravetur, þegar hann skrifaði um
það i Heimskringlu, eins núna, í
greinunum til nlín, af hverju þessar
sérstöku deilur byrjuðu og að María
Tudor var dóttir Hinriks og hinnar
smáðu konu hans, þá hefði þetta
niál fengið töluvert annan lit í hug-
um margra, sem lásu, ekki sizt í
íyrravetur. Það er því auðséð, að
það er hreinn óþarfi að gerast fylg-
ismaður hans flokks upp á það, að
maður verði þar algerlega heilagur
°g flekklaus, fremur en hjá “þeim
gömlu,” upp á eigin spýtur.
Að siðu skal eg nefna þaíý i sam-
öandi við ensku þjóðkirkjuna, og
það hvað séra G. Á. er hugleikið að
gera lítið úr henni og sambandi
hennar við þá, sem mest geta, að
hún
mdkið
EF ÞÉR KENNIÐ MAGNLEYSIS
NOTIÐ NUGA-TONE
Þau hin ýmsu eiturefni, er setjast aS
í líkamanum og frá meitingarleysi stafa,
verSa að rýma sæti, er NUGA-TONE
kemur til sögunnar; gildir petta einnig
um höfuðverk, o. s. frv.
NUGA-TONE visar Shoilum efnum á
dyr, enda eiga miljónir manna og
kvenna þvl heilsu sína að þakka.
Notið UGA-SOL við stýflu. petta
úrvals hægðalyf. 50c.
legt gildi sitt, með því að hýsa smæl-
ingjana líka, þegar þeir koma að
dyrum hennar. Fyrir áhuga minna
únitarisku bræðra og áhugleysi
minna lútersku bræðra, átti eg ekk-
ert kirkjulegt staðfast og starfandi
skýli, þar sem eg gæti sótt messur.
Engin óháð ílúteirsk kirkjti hér í
rnínu bygðarlagi.
Eftir ýmsa snúninga og töluverða
fyrirhöfn, sem ef til vill kemur ein-
hverntíma fyrir alimenningsaugu, af-
réð eg að vita hvað það væ,ri, sem
þjóðkirkjan enska kendi, því eg
hafði vitað til þess að trúfast lút-
erskt kirkjufólk hafði gengið i hana,
þegar það átti ekki kost á sinni
kirkju. I rúmt ár kynti eg mér
kenningar hennar og gekk svo í hana
í haust, 17. nóvember 1937. Frelsið
er gott, trúfrelsi og annað frelsi, en
þegar það gengur svo langt, að rífa
niður allar byggingar, allar stoðir,
“sem himnunum halda,” þá koma
fleiri spursmál til greina, en það,
sem kallað er frelsi, i mismunandi
skilningi. Það þarf líka festu og
kraft, til þess að halda í skýlin, þeg-
ar eyðing imisskilins frelsis kemur.
Og það kostar stundum mikið að
halda skýlunum uppi, eins og það
kostar mikið að rífa niður heimsku
og bleypidóma og hleypa sólskininu
inn.
Leslie, Saskatchewan,
5. janúar, 1938.
Rannveig Kri&tin Guðmundsdóttir
Sigbjörnsson.
er ekki einungis fyrir þá sem
geta, heldur og sannar veru-
Fornt og nýtt frá Delfi
( Ferðasögubrot)
Eftir Sigfús Blöndal, bókav.
í lok fornaldarinnar hvarf öll
dýrðin, og snemma á miðöldunum
var ekki mikið eftir. Burtu var
horfin Pýpían og prestarnir, burtu
voru skrúðgöngurnar, eftir “vegin-
um helga” upp í musterið og reyk-
elsisfórnirnar á stalla Apollons.
Hörpuslátturinn var horfinn úr
hlíðinni yfir skeiðvellinum, þar voru
engir íþróttamenn við leiki, enginn
Pindar til að syngja þeim dýrð.
Dýnmætustu súlurnar voru teknar
úr musterunum til að skrýða kristn-
ar kirkjur, líkneskin og aðrir dýr-
gripir flest flutt burt til að prýða
hallir keisaranna og annara stór-
menna og torg höfuðborgarinnar.
Og það sem eftir stóð hrörnaði og
'hrundi smám samán. Jarðskjálftar
gerðu sitt til, mennirnir og tíminn
sitt. Úoks gleymdist sjálft nafnið.
Ógurlegar styrjaldir geisuðu. Þær
veslings manneskjur, sem lifðu ó-
sköpin af, reistu sér kofa og kumb-
alda í rústuim gömlu niusteranna, og
kastala upp á hæð fyrir ofan bæinn
sér til varnar. Og nú breyttist nafn-
* - u UUUIUIIUIU Uiaiauoi UIWI ‘OUU.
I';ýíisí) ha?m aWrei liika þó hætta væri á braut,
. / , 1 ’ann þrek og vilja að sigra liverja þraut.
Hundurinn minn
ar nnn er oft .svo þung’t er eg- hugsa um hundinii minn,
nafði æ svo nærri mér li'tla kollinn sinn.
Jg sá hann skildi orð mín, því ávalt hlýddi ’ann mér.
<Jg undraðist þann skilning, sem hundum gefinn er.
Ilann fylgdi mér svo hug-glaður hvert sem eg fór,
og hvergi var hann ragur þó ekki væri liann stór.
, ann stökk á móti hundum, sem stærri voru en liann,
Pvi styrk í smáu beinunum efalaust ’ann fann.
Eí
sem
lurí a undan, hann aldrei gleymdi sér,
1 N:u ans hugsun að standa nærri mér.
• Iq «em \ar þó maður og mannleg nálaigð kær,
\ at mes a ollu glaður er hundurinn minn var nær.
pg íann,e? aU! Vln-sem ei fals né hræsni bar.
.g ann þo hrema sal, þar s(>m hudurinn minn var.
Og því er mér svo þungt, er eg hugsa um afdrif hans,
þvi hann laeitt smn veikur í sínum mjóa skans.
í4rSföímO rY^11 í deyja’ SV0 nn8’ur, frjáls og frí.
1 ai tolnuð la þa æskan, — su saga er ekki ný.
Þi°44t^-íiefl.1,á gJört? ~ Ekkert. — Grátið get eg þó.
Fn 1U1^.hundl?n minn> sem veiktist og dó.
ið o-eta mU1 froa’ að 8reina guðsgjöf þá, í
aö geta ennþa tarast, er lífið eymdir þjá.
S. B. Benediktsson.
ið og staðúrinn var nefndur Kastri
(kastalinn) fram á okkar tínia.
í fornöld þóttu íbúarnir harla á-
gengir við ferðamenn og pilagríma.
Á miðöldunum fékk fólk þar í hér-
aðinu orð á sig fyrir að vera hart i
horn að taka; rán og gripdeildir
tíðkuðust. En þegar frelsisstríð
Grikkja svo hófst 1821 voru ýmsir
menn þaðan, sumir gamlir ræningj-
ar, sem gátu sér góðan orðstír með
þvi að berjast Hraustlega gegn
Tyrkjum. Á Parnasfjallinu, nneð
öllum þess hellum og giljum, var á-
gætt skjól fyrir smáræningjaflokka,
og það kom sér vel í frelsisstríðinu,
fyrkneskar herdeildir áttu erfitt með
að elta smáflokkana grísku í þau
fylgsni, ef þeir þurftu að hörfa und-
an eftir ósigur, — og áður en nokk-
ur vissi af voru þeir komnir þaðan
vígbúnir og höfðu getrt Tyrkjum
einhvern óskundann.
Þegar svo landið loksins var orð-
ið frjálst, fóru bæði Grikkir sjálfir
og útlendir fornfræðingar að minn-
ast hinnar fornu frægðar staðarins.
Árið 1838 byrjuðu Frakkar á því að
grafa út rústirnar gömlu, og Þjóð-
verjar héldu áfram. En fyrst fratn-
an af var mjög erfitt að fást við
rannsóknir, ekki sízt vegna þess, að
þorpið eða smábærinn Kastri lá nú
ofan á rústunum, og íbúarnir voru
oft mjög harðvítugir og óþjálir við-
ureignar við vísindamennina útlendu.
E11 árið 1892 tók franski fornfræð-
ingaskólinn í Aþenuborg að sér
starfið, og var það ágætur vísinda-
maður, að nafni Th. Homolle, sem
fyrir verkinu stóð, og margir dug-
andi menn með honum, einkum Con-
vert, sem annaðist um sjálfa vinn-
una. Þing Frakka veitti 750,000
franka til að kaupa út alla húseig-
endur i Kastri, og var nú þorpið
flutt utar í hlíðina, þar sem það er
nú, og svo hreinsað til og mokað
ofan af rústunum, og var það erfitt
verk, en var þó að mestu leyti lokið
árið 1903. Síðar hafa menn líka
gert eftirleitir hingað og þangað.
!■ Má nú segja, að öll stórhýsin séu
komin undir bert loft, og mestu
kynstur hafa þar fundist af ágætum
listaverkum, og ekki sízt fjöldi af
smágripum og áletrunum (yfir 5,000
áletranir), sem eru mjög mikilsverð-
ar þeim, er leggja stund á sögu og
menningu Grikkja í fornöld. Var
reist safnahús yfir alla þessa gripi,
og nú í sumar er verið að stækka
það og gera það hagfeldara. Þeir
Homolle og samverkamenn hans
íhafa gefið út merkileg og skrautleg
rit um rannsóknir sínar (Fouilles de
Delphes).
Við hjónin vorum fjóra daga um
kyrt í Delfi og kunnum afarvel við
okkur. Það var fátt af ferðamönn-
um — við vorum þvínær ein á all-
stóru gistihúsi, sem bar nafn Apoll-
óns, og var ágætis staður. Við vor-
um auðvitað mikið uppi í rústun-
um á hverjum degi, og fórurn hing-
að og þangað um nágrennið og ekki
sízt þótti okkur gaman að athuga
lífið í þorpinu og vinnu sveitafólks-
ins þar um slóðir. Það var verið
að enda við vínuppskeruna, og við
sáum vínberin flutt heim og pressuð
þar í þorpinu. Eins og víðast í Suð-
urlöndum var fólkið úti á götunum
með vinnu sína — konurnar sátu
þar og spunnu á snælduteina, karl-
mennirnir sátu Líka úti og drukku
kaffi og lásu blöð á eftirmiðdögun-
um, og við fundum skemtilegan stað
með ágætis útsjón yfir dalinn og
fram á sjó þar sem við gátum fengið
te á eftirmiðdögunum; það var á
einskonar steinlögðu hlaði á bak við
lítinn veitingaskála, sem auðsjáan-
lega var mjög fjölsóttur af þorps-
búum síðari hluta dags. Flestir
drukku þar kaffi og kalt vatn með
því, einstöku maður fékk lítið staup
af anísbrennivíni (mastilco), með
kaffinu. Ö1 var hægt að fá, en það
var niiklu dýrara en algengt vín.
Úti í víngörðunum var fólk við ým-
iskonar vinnu, og eins sáum við
nmarga, sem voru að tína olífur af
trjánum og stóðu þá stundum á
stigum. Annað fólk, bæði konur og
kringum sum tré og hreinsa til. Það
voru mest asnar og nmúldýr, sem not-
uð voru til flutninga; nokkra hesta
sáum við lika. Þar var mikið af1
geitfé og l’íka talsvert af sauðfé,—
sauðakjöt var langalgengasta kjötið ;
líka talsvert af alifuglum, hænsnum
og dúfum, en aftur á móti fá svín
og einkum lftið um nutgripi — okk.
ur var sagt, að í sjálfri Delfi væri
aðeins tvær kýr til, og hótelin keyptu
mjólkina úr þeim handa útlendum
gestum. Hundar voru fáir, en mjög
mikið af köttum, eins og tíðkast
bæði á Grikklandi og Tyrklandi.
Alt fólk var einkar vingjarnlegt
og gott við okkur. Þegar menn hitt-
ust á förnum vegi var okkur altaf
heilsað. Venjulegasta kveðjan var
“Ja sas!” sem er stytt úr orðunuun
“hygicia sas” og er ósk um góða
heilsu og líðan þess, sem maður á-
varpat'. Og það var glaðlynt og
skrafhreyfið fólk, ekki sízt þegar
það komst að því að við gátum kom-
ið orði fyrir okkur á þeirra eigin
máli; eg gerði mér það að reglu að
kaupa grískt dagblað á hverjum degi
og þó ritmálið sé all-óHkt mæltu dag-
legu máli lærði eg samt mikið á því.
Yfirleitt fanst mér fólkið fritt, og
það held eg sé ■ víðast svo í Grikk-
landi. Dökkhært fólk er algengast,
en ljóshært fólk er ekki sérlega fá-
títt, — þáð er rneira af því en eg
hafði haldið. í þorpinu eru flest
húsin reist skömmu fyrir aldamótin
og því ekki eins Ihrörleg hér og oft
má sjá í grískum þorpum og sntá-
bæjum; eg tók eftir tveimur mynd-
arlegum barnaskólum, öðrum fyrir
drengi, hinum fyrir stúlkur.
En einna mest gantan þótti mér þó
að sitja uppi í hlíðinni inni í rústun-
um og horfa yfir héraðið og reyna
að kalla fram í huga minn myndir
af göntlu dýrðinni og lífixtu þá. Mér
fanst eins og eg sæi Euripides, al-
varlegan, sviphreinan mann, ganga
hægt upp í musterið, og líta út að
Ljómaklettum og sjá sólina rísa og
varpa ljóma á tinda f jallsins. Eg sá
tjaldbúðir pílagrímanna fyrir utan
helgidóminn. Og eg gat hugsað mér
Pýþiuna og prestana niðri undir
musterisgólfinu. Og þegar eg svo
opnaði augun blasti við mér dýrð
náttúrunnar.
Engin furða 'að Grikkir elskuðu
þennan stað ! Engin furða að þeirra
mestu og vitrustu menn héldu hann
í heiðri, kynslóð eftir kynslóð!
Sannarlega er engin furða að menn
á þessurn stað öðrum fremur trúðu
því, að huldir kraftar náttúrunnar
opinberuðu sig og gætu ffætt rnenn
um forlögin.
í síðasta skiftið, sem eg sat í gil-
inu við Kastalíulind, sá eg tvo
hrafna korna fljúgandi ofan fjallið;
þeir sveimuðu þar nokkra stund um
gilið, stefndu svo upp að rústunum
að musteri Apollóns, hringsóluðu
þar nokkra stund, settust á brotnar
súlur, og flugu svo burt. Mér datt
í hug gamla norræna trúin á Óðinn.
Hrafnarnir hans, Huginn og Mun-
inn, áttu að fljúga um víða veröld
og færa honumi fréttir aftur til Hlið
skjálfar Einhver Ásatrúarmaður,
setn hefði kornið þangað nteðan vé-
fréttin enn var til, hefði vafalaust
haldið að þar væri sambahd milli
spáguðsins Apollóns. Og skálda
guðir voru þeir báðir. Og eg fór
að hugsa um skáldin og þýðingu
þeirra nú á tímum. Eru ekki stund
um beztu skáldin og háfleygustu
einmitt eins konar spámenn ?
En ef nokkur staður getur vakið
skáldlega andagift, opnað nýja
heinta fegurðar, leitt hið bezta og
dýrðlegasta í fornöld Grikkja í ljós
fyrir hverja þá sál, sem getur veitt
móttöku þeim fagnaðarboðskap og
f jöri, setn þaðan streymir, þá er það
einmitt Delfi. Og eg býst við að
það sé einn af þeirn stöðum, sent
flesta muni langa til að kotna aftur
á, ef þeir bafa verið þar einu sinni
“Þið verðið að koma hingað aftur
unt vortíma, og sjá öll blómin okk-
ar,” sagði bilstjórinn við okkur
leiðinni frá Delfi, þegar við ókum
um lyngbrekkurnar þaðan. A falleg-
um stað þar efst i brekku nam bíll-
inn staðar og við fórum út til að dást
að útsjóninni. Þegar við komum
....•- ■ ■ ——• 11
Business and Professional Cards |
PHYSICIANS and SURGEONS
DR. B. J. BRANDSON
216-220 Medical Arts Bldg.
Cor. Graham og Kennedy Sts.
Phone 21 834—Office timar 2-3
Heimili: 214 WAVERLEY ST.
Phone 403 288
Winnipeg, Manltoba
DR. B. H.OLSON
Phones; 35 076
906 047
Consultatlon by Appointment
Only
Heimili: 5 ST. JAMES PLACE
Winnipeg, Manitoba
DR. ROBERT BLACK
SérfrœCingur I eyrna, augna, nef
og hálssjúkdómum.
216-220 Medical Arts Bldg.
Cor. Graham & Kennedy
Viðtalstimi —■ 11 til 1 og 2 tll 5
Skrifstofusimi — 22 251
Heimili — 401 991
Dr. P. H. T. Thorlakson
206 Medical Arts Bldg.
Cor. Graham og Kennedy Sts.
Phone 22 866
Res. 114 GRENFELL BLVD.
Phone 62 200
Dr. S. J. Johannesson
Viðtaistlmi 3-5 e. h.
218 SHERBURN ST.
Slmi 30 877
Dr. D. C. M. Hallson
Stundar skurðlsekningar og
almennar lœkningar
264 HARGRAVE ST.
—Gegnt Eaton’s—
Winnipeg
Síml 22 775
BARRISTERS, SOLICITORS, ETC.
H. A. BERGMAN, K.C.
islenzkur lögfrœBingur
Skrifstofa: Room 811 McArthur
Building, Portage Ave.
P.O. Box 1656
PHONES 95 052 og 39 043
J. T. THORSON, K.C.
íslenzkur lögfræöingur
800 GREAT WEST PERM. BLD.
Phone 9 4 668
BUSINESS CARDS
Akjósanlegur gististaöur
Fyrir tslendingat
Vingjarnleg aðbúð.
Sanngjarnt verð.
Cornwall Hotcl
MAIN & RUPERT
Sími 94 742
DRS. H. R. & H. W.
TWEED
Tannlœknar
406 TORONTO GENERAL
TRUSTS BUILDING
Cor. Portage Ave. og Smith St.
PHONE 26 545 WINNIPEG
A.S. BARDAL
848 SHERBROOKE ST.
Selur likkistur og annast um út-
farir Allur útbúnaður sá bezti.
Ennfremur selur hann allskonar
minnisvarða og legsteina.
Skrifstofu talsími: 86 607
Heimilis talslmi: 601 562
J. J. SWANSON & CO.
LIMITED
601 PARIS BLDG., WINNIPEG
Fasteignasalar. Leigja hús. Ot-
vega peningalán og eldsábyrgð af
öllu tægi.
PHONE 94 221
A. C. JOHNSON
907 CONFEDERATION LIFE
BUILDING, WINNIPEG
Annast um fasteignir manna.
Tekur að sér að ávaxta sparifé
fðlks. Selur eldsábyrgð og bif-
reiða ábyrgðir. Skrlflegum fyrir-
spurnum svarað samstundis.
Skrifst.s. 96 757—Heimas. 33 328
ST. REGIS HOTEL.
285 SMITH ST., WINNIPEG
Pægilegur og rólegur bústaöur i
mióbiki borgarvnnar.
Herbergi $2.00 og þar yfir; með
baðklefa $3.00 og þar yíir.
Agætar máltlðir 40c—60c
Free Parking for Gtuests
vönd af lyngi og blómum, og svo dá-
lítið af berjumi, sem hann hafði tínt
handa okkur. Það var síðasta kveðja
frá Delfi.
—Lesb. Morgunbl.
NCTÍÐAR SPAMENSKA
Á eldvagni þýtur um alla jörð
“Elias” vorra daga;
boðskapinn flytur ’hann foldar
hjörð,
sem finst ekki á neinum snaga.
Hann lætur ei vegalengd varna sér,
og vanans hann brýtur hlekki.
um geim og um jörð hann geystur
fer,
—en gjörningar þekkir ekki.
Frá hæstu loftsvölum himingeims,
í hafsbotninn dýpsta niður,
sér lyftir á hraðsveiflum ljóss og
eims,
og lengst inn í jarðar iður.
Þannig er tækni timans í dag,
imeð tundurskeytin og rafi7
spágáfan aldrei fékk annan eins
brag,
sem ekkert fær skert né tafið.
M. Ingimarsson.
karlar, var að grafa upp jarðveginn aftur kom bílstjórinn með heilan
Verzlunarmentun
Óumflýanleg nú á tímum!
Vaknandi viðskiftalíf krefst vaxandi vinnukrafts. Við-
skiftavenjur nútímans krefjast sérþekkingar á öllum
sviðum. Þessvegna er verzlunarmentun blátt áfram
óumflýjanleg. Enda er nú svo komið, að verzlunar-
skólanám er talið óhjákvæmilegt skilyrði fyrir atvinnu
við skrifstofu- og verzlunarstörf.
UNGIR PILTAR og UNGAR STÚLKUR, sem ætla
sér að ganga á verzlunarskóla (Business Oollege) í
Winnipeg, ættu að spyrjast fyrir á skrifstofu Lög-
bergs; það verður þeim til drjúgra hagsmuna.
KomiS inn á skrifstofuna, eða skrifið
The Columbia Press Limited
OC=DOC=DOC=DO-
TORONTO og SARGENT, WINNIPEG