Lögberg - 03.08.1938, Blaðsíða 1

PHONE 86 311
Seven Lines
Lfot
A U**5U

Service
and Satisfaction
61. ÁRG-AN6UR WINNIPEG, MAN., FIMTUDAGINN 3. AGÚST, 1938 NÚMER 31
Cringum 6,000 manns sækir Islendingadagana að Gimli og Hnausum
islendingadagurinn mhhmm m, im-.. ~~ Ávarp tll Islendinga Islendingadagurinn
á Gimli ■- vestan hafs á Hnausum
bnnn » nmíet eöfnnrSnst telpnrl- VLd iÍOI' 1«. »■>. 2-áÉill 1 allmönr síðastliðin ár hafa Is-
íslendingadagurinn
á Gimli
Þann i. ágúst söfnuðust Islend-
ingar saman á Gimli, til að minnast
og heiðra ættjörðina kæru, handan
hafsins, eins og venja hefir verið til
meðal þeirra í síðastliðin f jörutíu og
níu ár.
Dagurinn var hinn ákjósanlegasti,
glaða sólskin og logn, og var þvi
hið bezta tækifæri fyrir hinn mikla
mannfjölda, að njóta hinna mörgu
og góðu skemtana, er þar buðust.
Aðsókn var hin bezta, mun þar
hafa .verið saman komið hátt á
fjórða þúsund íslendingar frá Win-
nipeg, úr bygðum Nýja íslands,
sunnan úr Bandaríkjum, og víðar
að.
Skemtigarðurinn var smekklega
prýddur að vanda.
Skemtiskrá dagsins var hin vand-
aðasta, og hinir hæfustu og listfeng-
ustu ræðumenn og söngmenn höfðu
verið fengnir tli að skemta fólki, sem
ásamt veðrinu, umhverfinu og skóg-
ardýrðinni gjörði daginn ógleym-
anlegan.
Fjallkona dagsins (Mrs. Halldóra
Jaköbson) — táknmynd Islands —
og meyjar hennar, sem önnur tákn-
aði Canada (Miss Ruth Benson),
en hin Bandaríkin, (Miss Laura
Thorleifsson), voru prýðilegar og
framkoma þeirra hin skörulegasta.
Eitt með öðru, sem gjörði þennan
þjóðminningardag sérstaklega á-
nægjulegan og eftirminnilegan, var,
að hinn velþekti stjórnmálamaður
og menningarfrömuður íslands, hr.
Jónas Jónsson, alþingismaður, var
gestur dagsins og flutti hugðnæmt
og velvildarþrungið kveðjuerindi
frá fósturjörðinni, til íslendinga
vestanhafs.
Tvær aðalræður voru fluttar; tal-
aði Dr. Richard Beck fyrir minni
ættjarðarinnar, af skörungsskap
miklum og mælsku, eins og honum
er titt. Hin ræðan var fyrir minni
vestur-isknzkrar æsku; flutti hana
hr. Stefán Hansen; var það öllum
sönnum Islendingum óblandin á-
nægja, að hlusta á þennan unga
mentamann, ihér fæddan og uppalinn,
tala móðurmál sitt (ástkæra ylhýra
málið) með hreinum, íslenzkum
hljómblæ. Hr. Hansen er efni í
snjallán og einarðan ræðumann.
Skáld dagsins voru: Dr. Sveinn
Björnsson, er flutti kvæði fyrir
minni íslands, en fyrir minni Vest-
urheims flutti hr. Jóhannes H. Hún-
fjörð kvæði.
Auk þess ávörpuðu daginn, frá
ræðustólnum, margir velþektir
mælsku- og mentamenn vorir.
Karlakór Islendinga í Winnipeg
skemti , með ágætum söng, undir
stjórn hins áhugasama og ötula söng-
stjóra flokksins, hr. Ragnars H.
Ragnars.
Þá var og til skemtunar íþrótta-
samkepni fyrir þá, er höfðu hneigð
til að taka þátt í því. Þar á meðal
íslenzk glima. Að kvöldinu og fram
á nótt, skemti fólkið sér við söng
og dans.
Hr. J. J. Sámson, fyrrum lög-
reglumaður í Winnipeg, stýrði sam-
komunni með skörungsskap.
Dagurinn var í alla staði hinn á-
nægjulegasti, og mun liafa vakið
margar kærar, en ef til vill hálf-
máðar endúrminningar frá ættland-
inu kæra, í hugum þeirra, sem hér
hafa dvalið mikinn part æfinnar.
íslendingadagurinn heldur áfram
að vera haldinn á hverju ári, meðan
menn og konur af íslenzku ætterni
muna til uppruna síns og æsku-
stöðva.
G. E. Eyford.
Frá íslendingadeginum að Gimli—Frá vinstri til hægri:
Miss Canada (Miss Ruth Benson, Winnipeg) ; Fjallkonan (Mrs.
Halldóra Jakobsson, Winnipeg) ; og Miss America (Miss Laura
Thorleifsson, Gardar, N.D.).
Ávarp til Islendinga
vestan hafs
Nú eruð liðin um 70 ár síðan hinir fyrstu landnámsmenn
tóku að festa-bygð að nýju í þeirri álfu, sem Leifur Eiríksson
hafði. fundið mörgum öldum fyr. í hinu nýja landnámi \
Kanada og Bandaríkjunum hefir vaxið íslenzkt menningar
ríki, sem er tengt sterkum andlegum böndum við sitt gainla
ættarland.
Sumir menn hafa ótlast að hið andlega, íslenzka riki í
Vesturheimi gæti ekki til lengdar staðið óhaggað i straum-
hviku yfirstandandi tíma. En þetta er óþörf bölsýni. íslenzka
þjóðin í heimalandinu hefir á siðustu 70 árunum endur-
skapað hið frjálsa þjóðlíf fornaldarinnar. Á sama tíma hafa
íslendingarnir í Vesturheimi jafnan verið í freinstu röð i
öllu skapandi starfi í hinu nýja ættlandi, jafnframt þvi að
þeir hafa ætíð, þegar með hefir þurft, staðið við hlið landa
sinna austan hafs við hin þýðingarmestu átök.
Saga íslendinga fyr og síðar er glæsileg, og húm hefir
aldrei verið með meiri glæsibrag en nú. Miðsumar hátíðahöld
fslendinga vestan hafs, þau sem nú standa yfir eru ný sókn
í þessu efni. íslendingar sækja fram báðuin megin Atlauts-
hafs, og haldast í hendur. Þannig mun framtíð þeirra vera
Aðstaða íslendinga til starfs og samstarfs hefir aldrei verið
betri en nú.
Lifið heilir allir landar vestan hafs!
Jónas Jónsson frá Hriflu.
—Courtesy Winnipeg Tribune.
Ávarp Fjallkonunnar
að Gimli 1. ágúst 1938
(Mrs. Halldóra Jakobsson)
Herra forseti,
heiðruðu íslendingar!
ísland heilsar yður á þessari há-
tíðar stund, og flytur yður af
fölskvalausum huga móður árnað
sinn, og að frægðar orði, “særir
yður við sól og báru'’ að gleyma
hvorki ætt yðar né uppruna, en
minnugir vera þeirrar speki og skyn-
semdar er foreldri yðar, að fornu
og nýju, öðlast ihöfðu og yður hafa
að erfðum eftir látið.
Verið minnugir hins forna kyn-
stofns, er göfgastur hefir borinn
verið um Norðurheim. Minnist
raunsæis hans og skapgerðar, trygð-
ar hans og drenglundar, hugdirfðar
hans og siðferðisfestu, frelsis'holl-
ustu og aðalmensku.
Varðveitið minningar sögunnar
og mælið manna heilastir á norræna
tungu.
Látið ekkert á það skyggja á
nóttu eða degi, í fámenni eða í fjöl-
menni, í orku ?raun eða házka eða
hverjum öðrum vanda er yður ber
að höndum, að
“rnóður átti faðir þinn
menjum göfga----------
Öll þótti ætt sú
með yfir-mönnum.”
Þér fóruð yfir hafið. Fylgi um
aldur heill og gæfa þeirri för!
Þér eigi thér í baráttu við að missa
ekki af samihengi æfinnar, að missa
ekki af sjálfum yður, í fortíðarlausu
og framandi landi. Fylgi sigur
þeirri baráttu!
Þér fóruð ekki til þessa lands til
þess að glata lífinu, heldur til þess
að finna það. Berið gæfu til þess
og guða hylli!
Vitið að helgustu minningarnar
eru knýttar við liðin ár, þær sem
varðveita þekkingar-auð þúsunda
ára. Að gleyma þeim við aðkall-
andi störf, er að glata lífinu.
Vitið og munið það, að hvort sem
þér eruð heima-menn eða framandi,
við hvað sem þér eigið að búa, eigið
þér föðurland samt, jafnt sem aðrir
menn, er nært hefir anda yðar,
auðgað imyndunarafl yðar, lyft
huga yðar, veitt yður frændur og
vini og deilt með yður daglega
brauði erfiðisins — lífsins brauði,
— er veitir yður styrk og þrek til að
horfa fagnandi við lífinu.
Og þetta föðurland yðar er bæði á
himni og jörðu; og hvar sem þér
eruð saman komnir til þess að minn-
ast þess og ættar yðar, þá eruð þér
á því staddir.
Því;
“Þótt þú langförull legðir
sérhvert land undir fót,
bera ihugur og hjarta
samt þíns heimalands mót.”
Aðgreiningin kynni þá aðeins að
vera sú, eftir staðháttum, að á ein-
um staðnum en ekki hinum eru:
Blómgróin björgin
sérhver bald-jökull hlýr.
Berið ætt yðar vitni. Sýnið hvers
anda þér eruð. Leggið yður alla
fram í hinni örlagaþrungnu framtið
til þess að vernda frelsi og mann-
réttindi — frelsi einstaklingsins —
og þá mun yður vel farnast, land
yðar hið nýja hljóta blessun af kon-
um yðar, og þér njóta sæmdar og
virðingar í ættir fram.
“Móður orð
Ber þú mögur héðan
Ok lát þér í brjósti búa;
Iðgnóga heill
Skalt of aldr hafa
meðan þú mín orð of mant.”
(Grógaldur). R. P.
MR. og MRS. EINAR P. JÓNSSON
Á föstudaginn var voru þau hr. Einar P. Jónsson, ritstjóri
“Lögbergs” og ungfrú Ingibjörg Sigurgeirsson, kenslukona, dóttir
heiðurshjónanna Mr. og Mrs. Vilhjálmur Sigurgeirsson, Hecla,
Man., gefin saman í hjónaband af séra E. Fáfnis, að 906 Banning
St., heimili Gísla Johnson, prentsmiðjustjóra, bróður brúðgumans.
Á undan giftingarathöfninni og meðan á henni stóð, lék hr.
Ragnar H. Ragnar, píanókennari, á slagjhörpu, en Miss Ragna
Johnson söng Grieg’s “I Love Thee” að athöfninni lokinni.
Mrs. Val Valgardsson, Moose Jaw, Sask., systir brúðarinnar,
var brúðarmær, en Gisli prentsmiðjustjóri var svaramaður bróð-
ur síns.
Að giftingarathöfninni lokinni var vegleg veizla haldin að
heimili þeirra Mr. og Mrs. Gísli Johnson. Framtíðarheimili þeirra
Mr. og Mrs. E. P. Jónsson, verður í Ste. 12 Acadia Apts., Victor
Street, Winnípeg.
Ávarp Fjallkonunnar
á Iðavelli
30. júlí 1938
(Mrs. G. J. Guttormsson)
(Áður en Fjallkonan flutti ávarp
sitt, las hún kvæði St. G. Stephans-
sonar “Þó þú langförull legðir.”)
Eg kveð mér hljóðs und grænum
skógargreinum,
Sem griðland eiga á þessum helga
stað.
Við sumaryt og birtu af himni
hreinum
Þær hafa borið lauf, og margfaldað.
Eg gleðst í dag af heilum huga
mínum
Er hljómar íslenzk rödd á vörum
manns.
Vínland hið góða í fríðum faðmi
þínum
Er framtíð sonar míns, og vonir
hans.
Eg. veit þú skilur vonir barna minna
Og viljann til að bæta lífsins hag.
“Ó, gef þau megi í framtið allri finna
Þann f rið í sál, er breytir nótt í dag!
Mitt lif er tengt við fjöll og djúpa
dali,
Við dagsins önn og ljúfan nætur-
frið.
Minn andi býr í lækja og linda hjali,
I löðri brims og sterkum fossanið.
Hann vakir yfir öllum ársins tíðurn
Og andar létt á barnsins veiku sál.
Við blómin smá, er gróa í grænum
hlíðum
Iiann gleðst og skilur þeirra tungu-
mál.
Hvert orð eg mæli af insta hjartans
grunni
Á ykkar móðurtungu, börn mín góð,
Til ættingjanna út í dreifingunni
Eg ástarkveðju ber frá landi og
þjóð.
Hið fagra og sanna er hugann til
sín hrífur
Alt hreint og göfugt vaki yfir þér!
Hinn mikli andi er yfir djúpin
svífur
Og eilífðina les á fingrum sér.
Á. E. Bjömsson.
Islendingadagurinn
á Hnausum
I allmörg síðastliðin ár hafa Is-
lendingar í norðanverðu Nýja ís-
landi haldið hátíðlegan íslendinga-
dag sinn á Iðavöllum að Hnausum,
og hefir hann jafnan verið -vel sótt-
ur, enda drjúgum vandað til alls
undirbúnings og skemtiskrár.
Islendingadagurinn á þessum stað
í ár mun hinn f jölmennasti, sem þar
hefir haldinn verið, því að eittlivað
2000 manns var þar saman komið,
eigi aðeins úr Nýja Islandi, heldur
einnig frá Winnipeg og miklu víðar
að.
Bæði er það, að samkomustaður-
inn er prýðilega i sveit settur og
einnig hitt, að i þetta sinn var hið
mesta blíðviðri á hátíðisdaginn, svo
að engnn þurfti veðurteptur heima
að sitja. En aðal aðdráttaraflið að
þessu sinni var vitanlega hinn kær-
komni og ágæti gestur frá íslandi,
hr. alþingismaður Jónas Jónsson,
sem þar lét íslendinga vestur hér
heyra til sin úr ræðustól fyrsta sinni.
Flutti hann iturhugsaða ræðu um
ísland og íslenzka menningu, sem
prentuð er á öðrum stað hér í blað-
inu. Dr. Rögnvaldur Pétursson,
forseti Þjóðræknisfélagsins, kynti
hinn góða komumann heiman að,
en hann er gestur félagsins meðan
hann dvelur hér.
Annar ræðumaður dagsins var
séra Sigurður Ólafsson, er flutti
fagra ræðu fyrir minni Kanada. J.
T. Tlhorson, þingmaður, flutti einnig
stutta en snjalla ræðu.
Kvæði fluttu þeir Jóhhnnes J.
Húnf jörð og G. O. Einarsson, hinn
fyrnefndi fyrir minni íslands og
hinn síðarnefndi fyrir minni Canada.
Fjallkona dagsins (Mrs. G. J.
Guttormsson) og Miss Canada
(Miss Snjólaug Sigurðsson) sómdu
sér báðar hið bezta og fluttu ávörp
sin vel og áheyrilega.
Karlakór Islendinga í Winnipeg,
undir stjórn hr. Ragnar H. Ragnars
píanókennara, söng fjölda íslenzkra
laga, prýðisvel að vanda.
Hr. Sveinn Thorvaldsson, M.B.E.,
stýrði þessari fjölsóttu og eftir-
minnilegu hátið skörulega eins og
hans er venja,
Mun íslendingadagur þessi, sem
um alt var hinn prýðilegasti, lengi
lifa i minningu hinna mörgu, er
hann sóttu.
KOMINN HEIM
Dr. E. J. Skafel, B.A., M.D..
Minnedosa, Man., kom nýlega heim
úr ferð til Englands þar sem hann
stundaði framlhaldsnám í skurð-
lækningum síðastliðinn vetur og vor.
Kveður haim dvölina þar hafa verið
bæði ánægjulega og ávaxtaríka.
Hann er nú aftur tekinn við störfum
sínum í Minnedosa.
Alþingismaður
Jónas Jónsson lagður
afátað í fyrirleátra-
ferð sína
Hr. alþingismaður Jónas Jónsson,
fyrrum dómsmála- og kenslumála-
ráðherra Islands, er nú dvelur
vestan hafs sem gestur Þjóðræknis-
félagsins, lagði af stað í fyrirlestra-
ferð sína út um bygðir íslendinga í
Vesturlandinu á miðvikudagskveld-
ið.
Hann flytur aðalræðuna á Islend-
ingadegi Wynyardbúa á föstudag-
inn núna í vikunni, og heldur þaðan
til Alberta og siðan vestur að hafi.
Þau Dr. Rögnvaldur Pétursson,
forseti Þjóðræknisfélagsins, og frú
hans fóru með Jónasi alþingismanni
til Wjynyard.
Hugheilar óskir allra Islendinga
hérlendis fylgja hinum góða gesti
á ferðum hans.