Lögberg - 27.10.1938, Blaðsíða 1

51. ÁRGrANGUR
Viglundur A. Daviðsson
Síðastliðinn föstudag lézt á Al-
menna sjúkrahúsinu hér í borginni
Víglundur A. DavíÖsson, fésýslu-
maður og stórhýsaeigandi, tæpra
54. ára að aldri, fæddur í Reykja-
vík þann 10. dag nóvembermánað-
ar áriS 1884; banamein hans var
lungnabólga. Foreldrar Víglundar
voru þau Andrés Daviðsson og
Steinunn Jónsdóttir. Andrés er
enn á lifi hniginn allmjög að aldri,
búsettur á Gimli, en Steinunn lézt
fyrir nokkrum árum á heimili Vig-
lundar, þar sem hún hafði dvalið
um hríð við ástriki mikið, að 328
Oak Street í Winnipegborg. Víg-
lundur heitinn fluttist til þessa
lands 1903, og lagði snemma fyrir
sig húsamálningu ; tók hann J?ví næst
að byggja stórhýsi fyrir eigin reikn-
>ng °g farnaðist hið bezta; var orð-
inn sterkefnaður maður og þótti
jafnan hinn ábyggilegasti í viðskift-
um. Foreldrar hans fluttust vestur
um haf 1904.
Fyrir allmörgum árum varð Víg-
lundur heitinn fyrir því slysi að
falla ofan af húsi við vinnu sína;
varð hann aldreí samur maður að
heilsu eftir það; mátti lítt á sig lík-
amlega reyna, þó slíkt léti hann
sjaldan uppi; hann var fáskiftinn
yfirleitt um f jöldans hag, en reynd-
ist vinum sínum og vandamönnum
einlægur og hollráður; hann var
gleðimaður að eðlisfari og góður
heim að sækja; ljóðrænn vel og
kunni glögg skil á vísum.
Víglundur A. Davíðsson var ó-
kvæntur alla æfi; auk föður síns
lætur hann eftir sig tvær systur bú-
settar í Winnipeg, Sigríði (Mrs. M.
J. Thorarinson) og Guðrúnu (Mrs.
Hans Sveinsson); bróðir hans,
Trausti, búsettur á Gimli, er látinn
fyrir nokkrum árum.
Víglundur heitinn var með öllu
sjálfmentaður maður, lífið sjálft
var aðal skóli hans, og þar lauk
hann prófi með sæmd.
Útför Víglundar fór fram frá
Fyrstu lútersku kirkju á þriðjudag-
inn þann 25. október, að viðstöddu
fjölmenni. Þeir séra Rúnólfur
Marteinsson og séra Valdimar J.
Eylands fluttu þar kveðjumál hvor
um sig, en Ólafur N. Kárdal söng
sálminn “Kallið er komið.” Jarð-
sett var i Brookside undir umsjón
Bardals.
fregnir af iieljarslóð
JAPANA OG KINVERJA
Samkvæmt nýjustu fregnum hafa
japanskar hersveitir magnað innrás
sína í Suður-Kína, og náð á vald
sitt Canton-borg, sem mælt er að
þeir hafi í einu sínu fyrsta áhlaupi
kveikt í svo nú standi borgin í raun
og veru i ljósum loga; auk þess eru
þeir sagðir að hafa fært sig svo upp
á skaftið, að þeir eigi ekki eftir ó-
farnar nema 20 niílur til Hankow,
sem er bráðabirgða aðsetur kín-
versku stjórnarinnar. Síðustu fregn-
ir láta þess getið, að tilraunir séu í
aðsigi, er í þá átt lúti, að Bretar
rejmi til þess að miðla málum og
binda enda á stríðið milli Japana og
Kínverja.
Pearl Pálmason
FiðluHljómleikqr í Ga>nla Bíó
4- 4-
Þessi ungi vestur-íslenzki fiðlari,
sem hélt hljómleik hér í vor við
ágætan orðstír, sannfærði menn nú
enn á ný um það, að hún er lista-
kona, sem á sér fraintíð fyrir hönd-
um. Við erum annars vanir því
hér — og höfum ef til vill ástæðu
til — að líta 'heldur niður á tónlistar-
iðkanir Vestur-íslendinga, en ef þeir
eiga marga listamenn eða lista-
mannaefni á borð við Pearl Pálma-
son, verður sú skoðun að breytast.
Það er ekki nema bæði eðlilegt og
lofsvert, að ungir, framgjarnir lista-
menn færist mikið i fang, og þess-
vegna var gaman að því að heyra
Pearl Pálmason leika Chaconne
Bach’s enda þótt það sé verkefni,
sem liggur að nokkru leyti fyrir
ofan hennar þroskastig. En hún
sýndi engu að síður í því, hve ágæt
tök hún hefir á fiðlunni, og það
gefur loforð um að fegurðin og hin
yfirvegandi ró í verki Bach’s, sem
nú varð sumstaðar að víkja fyrir
ofsa æskunnar, birtist siðar í skær-
ara ljósi.
Annað aðalverkið á skránni var
sónata Cesar Frank’s, þar sýndi
Miss Pálmason til fullnustu yfir
hve miklum lýriskum hæfileikum
hún býr, enda ekki hægt að kjósa á
betri stuðning, en þann sem Árni
Kristjánsson veitti 'henni við píanó-
ið.
Húsið var vel skipað og fögnuðu
áheyrendur hinum unga fiðluleik-
ara hið bezta. E. Th.
—MorgunbF2. okt.
DOKTORSRITGERÐ
Séra Eiríkur Albertsson á Hesti
hefir samið bók um guðfræðinginn
sérkennilega, Magnús Eiríksson.
Hefir hann sent ritgerð þessa til há-
skólans hér og hefir guðfræðideild-
in ákveðið hana hæfa til doktors-
varnar.
Ekki er það víst enn, hvenær
doktorsvörn fer fram, en það verð-
ur líklega í janúar. Séra Eiríkur
verður fyrsti maður, sem gengur
undir doktorspróf við guðfræðideild
Háskólans. Hefir hann unnið að
rannsóknum þessum og ritverki í
mörg ár. Bókin er 24 arkir.
Eftir að Magnús varð stúdent
var hann tvö ár ritari Krigers stift-
amtmanns, er síðan kostaði nám
hans í Höfn. Eftir að hann lauk
þar guðfræðinámi 1837 kom hann
aðeins einu sinni snöggvast heim á
því ári.
Næstu 9 árin var hann “manu-
duktör” við Hafnarháskóla og fékk
mikið orð á sér sem góður kennari.
En hann lenti í deilum við Marten-
sen prófessor, er síðar varð biskup,
og var flæmdur frá kenslu. Alla
æfina eftir það lifði hann við hin
mestu bágindakjör. Samt tókst
honum, með afburða eljusemi, að
gefa út mikið af guðfræðiritum.
Kenningar hans í guðfræðinni, er
hann barðist fyrir með þrotlausri
elju, voru i aðalatriðum þessar:
Að mikið af ritum nýja testa-
mentisiss væri ekki hinn uppruna-
legi ómengaði kristindómur, erfi-
kenningar hafi fljótt aflagað frum-
sannindi kristindómsins og því væri
ný siðabót nauðsynleg.
Fyrir þessum kenningum barðist
hann i áratugi, og gaf út hvert ritið
af öðru, öll á dönsku. 1 Danmörku
fékk hann mjög litla á'heyrn. En í
Svíþjóð hlaut hann mikla frægð, og
í Þýzkalandi vöktu rit hans eftir-
tekt. Enda voru kenningar hans að
vissu leyti sumar frá frjálslyndri
þýzkri guðfræði, sem lagði mikla
áherzlu á “hinn sannsögulega”
Krist.
Frá því hann varð að láta af
undirbúningskenslu guðfræðistú-
WINNIPEG, MAN., FIMTUDAGINN 27. OKTÓBER, 1938
NÚMER 43

SÉRA KRISTINN K. ÓLAFSON
forseti Kirkjufélagsins, sem flytur
guðs|þ;jónustu i Fyrstu lútersku
kirkju kl. 11 á sunnudaginn kemur,
í tilefni af demantsafmæli safnað-
arins.
Séra VALDIMAR J. EYLANDS
prestur Fyrsta lúterska safnaðar, er
stýrir báðum hátíðarguðsþjónustum
í Fyrstu lútersku kirkju á sunnu-
daginn kemur.
S£RA R. MARTEINSSÖN '
Við kveldguðsþjónustu í Fyrstu
lútersku kirkju á sunnudaginn keim
ur, flytur séra Rúnólfur prédikun.
helgaða demantsafmæli safnaðarins.
denta árið 1847 °S fram til dauða-
dags, lifði Magnús við mjög þröng
kjör í Höfn, aflaði sér nauðsynleg-
ustu tekna á ýmiskonar snöpum. En
áhugi hans á guðfræðinni sloknaði
ekki. Ritstörfum og útgáfustarf-
semi hélt hann áfram meðan hann
átti nokkurn eyri. Hann dó árið
1881.
í bók sinni lýsir séra Eiríkur
þessum sérstæða manni, sem af
mörgum hefir verið og verður talinn
mikilhæfur guðfræðingur, jafnvel
brautryðjandi á sínu sviði, þó æfi
hans væri að því er ytri aðbúnað
snerti, ömurleg.
—Morgunbl. 5. okt.
Þjóðverjinn: Það gleður mig að
heyra að þér talið mitt fagra móð-
urmál.
Frakkinn: : Yðar fagra móður-
mál? Yður skjátlast. Það er eg
sem tala yðar andstyggilega mál
fallega.
| Islenzkt útvarp írá Winnipeg
á Fullveldisdag þjóðarinnar,
1. desember næstkomandi
Mœðiveikin komin
á Reykjanesskaga
Nú fer það að koma í ljós hvern-
ig tekist hefir með mœðiveikivarnir
á þessu sumri. Átti blaðið tal við
Hákon Bjarnason snöggvast í gær.
um það efni.
Hann sagði, að enn væri vitan-
lega ekki hægt að segja neitt með
vissu um útbreiðslu veikinnar, því
fjallskil eru svo stutt komin enn-
R
Búið er að rétta í Gránunesi. Þar
kom engin kind fram frá Norður-
landi, svo varslan við Seyðisá á Kili
hefir reynst haldgóð.
En í Úthlið í Biskupstungum kom
veikin upp í sumar einmitt þegar
maður var farinn að gera sér vonir
um, að Biskupstungur væru lausar
við veikina, enda þótt hún kæmi
þar upp á tveim bæjum í fyrra. Féð
þaðan var einangrað, og síðan hald-
ið uppi vórslu við Brúará, og girð-
ingar settar þar til styrktar.
Girt var yfir þveran Reykjanes-
skaga í vor, til þess að reyna að
halda pestinni þaðan. Var það svo-
nefnd “styrk”-girðing, þ. e. ríkis-
sjóður lagði fram sem svaraði 50
aurum á kind sem verja skyldi með
girðingunni. Nam styrkurinn'um 6
þús. kr. En girðingin kostaði um
30 þús., og var kostuð af héraðs-
búum að frádregnum ríkisstyrkn-
urn.
Nú 'hefir pestin komið frarn vest-
an girðingar þessarar, i Straumi og
að Óttarsstöðum, svo Skaginn er
smitaður. Voru það 4 kindur, er
fundust veikar í Krýsuvik í smala-
mensku.
Er nú að vita hvort eins fer með
girðingu yfir þvert Snæfellsnes, er
gerð var í vor milli Skógarness og
Álftafjarðar. Á grunaða svæðinu
vestan girðingarinnar, sem gerð var
fyrst fyrir nesið þvert, er veikin
ekki enn kunn nema á einum bæ —
og þykir vel sloppið.
Milli Blöndu og Héraðsvatna hef-
ir i haust frézt um veikina á þess-
um stöðum, á einurn 4 bæjum ná-
lægt Blönduósi og að Marbæli í
Skagafirði. Grunur leikur á, að
veikin hafi gert vart við sig á Páfa-
stöðum.
—Morgunbl. 23. sept.
Enginn löglega
kosinn biskup
I gær voru talin atkvæði við
biskupskosninguna og hlaut enginn
nægilega atkvæðatölu til þess að
vera rétt kosinn biskup. 107 at-
kvæði komu frarn, en 1.08 höfðu at-
kvæðisrétt.
Flest atkvæði fengu: Sigurgeir
Sigurðsson,’ ísafirði 602/3, Bjarni
Jónsson vigslubiskup 59 2/3 og
Þorsteinn Briein 26 atkvæði.
Kirkjustjórnin hefir frjálst val
milli þessara þriggja, sem flest fengu
atkvæðin. 1
Önnur atkvæði féllu þannig:
Magnús Jónsson prófessor 15,
Björn Magnússon 13 2/3, Ásmund-
ur Guðmundsson 12 2/3, Friðrik
Rafnar 10, Guðm. Einarsson 4 2/3,
Sveinbjörn Högnason 2 1/3, Friðrik
Hallgrímsson 2, Halldór Kolbeins
1 2/3, Guðbrandur Björnsson, Við-
vik 1 1/3/ Brynjólfur Magnússon,
Grindavík og Eiríkur Albertsson
2/3-
Loks fengu 1/3 út atkvæði eftir-
taldir prestar:
Erlendur Þórðarson, Odda ; Helgi
Konráðson, Sauðárkróki; Hermann
Hjartarson, Skútustöðum; Böðvar
Bjarnason, Rafnseyri, Jón Þor-
varðsson, Vik; Jón Ólafsson, Holti,
Önf.; Páll Sigurðsson, Bolunga-
vík, Sig. Einarsson dósent og Sig-
urður Z. Gíslason.
—Alþýðubl. 5. okt.
Svo hefir skipast til, að á
Fullveldisdag íslands, þann 1.
desember næistkomandi verður
útvarpað frá Winnipeg til ís-
lands alíslenzkri skemtiskrá,
sem jafnframt heyrist um allar
nýbygðir Islendinga í Véstur-
álfu. Skemtiskráin stendur yfir
í hálfan klukkutíma, frá kl. 5
til 5.30 e. h. Fer þar fram
karlakórsöngur, einsöngur,
iþrjár örstuttar ræður eða
kveðjuávörp, auk stutts kvæðis.
ÓVENJU FJÖLSÓTTUR
FRÓNSFUNDUR
Sundur sá, er þjóðræknisdeildin
Frón hélt á mánudagskveldið í
Goodtemplarahúsinu var afarfjöl-
mennur og hinn ánægj ulegasti í alla
staði. Veigamesta atriðið á skemti-
skránni var ræða í þremur liðum
um islenzk þjóðræknismál, er séra
Valdimar J. Eylands flutti, itur-
hugsuð mjög og flutt af eldlegri
mælsku; fjallaði ræðan um fortíð,
samtíð og framtíð Islendinga í
Vesturvegi. Til annara skemtana
ber að telja einsöng hr. Gúðmundar
A. Stefánssonar, Miss Lóu David-
son og fiðluspil hr. Pálma Pálma-
sonar. — Ragnar H. Ragnar stýrði
fundi og flutti jafnframt ihyglis-
verða uppörvunarræðu um söngmál
og bókmentir.
Landsbókasafninu
gefnir 100,000 frankar
Landsbókasafn Islands hefir
fyrir skömmu fengið höfðinglega
gjöf frá dönskum manni, hr. George
Jorck, ræðismanni Danmerkur og
íslands í Monaco. Gjöfin er xoo,-
ooo frankar (12,700 kr.) til þess
að kaupa ýmis stór vísindarit og
handbækur, sem oss eru nauðsynleg-
ar, en safnið hefir hingað til ekki
haft efni á að kaupa.
Landsbókavörður hefir valið bæk-
urnar, og eru þeirra þegar kornn-
ar á lestrarsal Landsbókasafnsins,
þar á meðal Abderhalden: Hand-
buch der biologischen Arbeitsmeth-
oden í nálega 100 bindutn. Mun
Morgunblaðið gera nánari grein
fyrir gjöfinni, þegar öll ritin eru
Efftirfarandi greinargerð
segir ntákvæmlega fyrir um
stöðvar og bylkjulengdir:—
CJRM, Regina, Sa.sk.,
540 Kilocycles (Long Wave)
CJRC, Winnipeg, Man.,
610 Kilocycles (Long Wave)
CJGX, Yorkton, Sask.,
1390 Kilocycles (Long W.)
CJRO, Winnipeg, Man.,
6150 Kilocycles (Short W.)
CJRX, Winnipeg, Man.,
11720 Kilocycles (Short W.)
Skemtiskráin verður síð'ar
auglýst lið fyrir lið.
ATHYGLISVERÐ NÝJUNG
Heimsfrægur blaðamaður, sem
ferðast hefir svo að segja um allan
hinn mentaða heirn í erindum fyrir
blaðið Wlinnipeg Free Press, Mr.
Francis Stevens, lagði leið sína til
íslands að áliðnu sumri og dvaldi
þar fram á haust; hann hefir, að
því er oss er frá skýrt, orðið næsta
snortinn af landi voru og þjóðhátt-
um, gestrisni og menningu islenzku
þjóðarinnar yfirleitt. Nú hefir Mr.
Stevens samið nokkura greinakafla
um ísland og dvöl sína þar. Fyrsti
kaflinn birtist í Winnipeg Free Press
á föstudaginn þann 28. október. Um
landið og þjóðina kemst Mr. Stevens
meðal annars þannig að orði, um
leið og hann þakkar stjórn Islands
fyrir góðvild og aðstoð við ferða-
lagið:
“Landið alt milli fjalls og fjöru,
er fagurmálað hátignarlegum lit-
brigðum, og eg held að þar búi
drenglundaðasta og góðviljaðasta
fólkið, sem eg hefi kynst á æfinni.”
Ekki þarf að efa að mörgum
landanum hér vestra verði forvitni á
að kynnast ritgerðum Mr. Stevens
um heimaþjóðina og landið.
A KROSSGÖTUM
Eins og kunnugt er keypti dansk-
ur verkfræðingur, Kirk, jörðina
Haukadal í Biskupstungum í sumar,
í því skyni að friða skógarleifarnar
þar og gefa síðan íslenzku þjóðinni.
Skógarkjarrið þar er einkum í hlíð-
inni vestan við bæinn. Gróðurinn
hefir sætt þungum: ágangi hin síðari
ár af völdum sandfoks og niður við
Geysi var oft illverandi í norðan-
veðrum vegna sandbylja. — I sumar
hefir Haukadalur verið girtur og
er girðing sú um 14 km. löng og
mjög vönduð. Var verkinu l»kið
komin.
—Morgunbl. 23. sept.
nú um siðustu helgi.
—Tíminn 4. okt.
COL. H. J. RILEY, K.C.
COL. R. L. DENISON
Þessir tveir menn hafa með höndum forustu i fjársöfnun fyrir hönd
Líknarsamlags Winnipegborgar í ár. Sú upphæð, sem farið er fram á
að þessu sinni, nemur $336,000.