Lögberg - 10.08.1939, Blaðsíða 7

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 10. ÁGÚST, 1939
7
Klettafjöll og
Kyrrahaf
Eftir Siff. Júl. Jóhnnnesson
(Framh.)
Eftir skemtilega dvöl á
Tanganum — í þessari fögru
íslenzku hygö — lögðum við
af stað til Vancouver; því þar
áttum við að vera í samkvæmi
næsta kvöld. Hinrik ók með
okkur nokkuð af leiðinni; það,
> sem eftir var fórum við á
fólksflutningavagni.
Eg gat þess, að við hefðum
komið til Jónasar Pálssonar
hljómfræðings og konu hans,
þegar við komum fyrst vestur;
en þau eiga heima í horginni
New Westminster; er hún 12
milur frá Vancouver og þriðja
stærsta borg í British Colum-
bia. Victoria drotning skírði
borgina og er hún oft kölluð
konunglega borgin (the Royal
City). Hún er afarmikil iðn-
aðar- og verzlunarborg, og vcx
hvorttveggja óðum. Fraser-
áin er skipgeng of afarmikill
vöruflutmngur eftir henni.
Eru ósköpin öll flutt af hveiti
og trjáviði frá New West-
minster. Jónas Pálsson tók
sig upp frá Winnipeg fyrir
fáum árum, þaðan sem hann
hafði lifað langan aldur og
unnið sér álit og nafn fyrir
frábæran dugnað sem kennari.
Héldu margir að honum
mundi erfitt á efri árnm að
ryðja sér braut meðal fólks,
sem honum var flest alókunn-
ugt. En það fór á annan veg:
hann hafði eftir örstuttan
tíma náð sér niðri þar vestra
og lifir nú eins og blóm i eggi
— ekki þó seztur í helgan
stein, heldur vinnur hann nú
sem ákafast og hefir ágæta at-
vinnu. Hafa þau hjón kevpt
ljómandi gott hús á fögrum
stað í bænum. Mér duttu í
hug eftirfarandi vísur, þegar
eg var að hugsa um Jónas
Pálsson — hugsa um hann
vestur frá þegar hann kom
þangað fyrst alókunnugnr —
svo að segja datt þar niður úr
skýjunum, en festi fljótt ræt-
ur, sem leiðandi borgari, þótt
ókunnur væri:
Far þú um lönd eftir lönd,
leitaðu’ um óþekta strönd;
hvar sem að bygð eru ból:—
borg eða útkjálkaskjól.
Ef þar finst einn eða tveir
íslenzkir — hann eða þeir,
bráðlega, ryðja sér braut,
búnir í lífstíðar þraut.
Sé hér af sannleika rætt
sézt að hin snælenzka ætt
viltist ei vestur um, haf
Vonlaus að sníkja sér staf.
Það er engin ímyndun, að
•andinn unir sér illa annars-
staðar en í bröddi fylkingar.
Þegar við komum til Van-
couver tók þar á móti okkur
O- W. Johnson og fór með
°kkur heim til sín. Hann er
tcngdabróðir J. H. Johnsons,
cr var nýlega kvæntur Mrs.
t’innson, ekkju Jóns Finns-
s°nar að Mozart.
Vancouver er stór borg og
cinkar falleg; þar býr há
tjórða hundrað þús. ma
tberinn stendur við stóra
sem Burrard heitir og er hún
Kér um bil tvær mílur á
breidd. Langur bogamyndaður
skagi liggur í norðvestur frá
sjálfum bænum og á þeim
skaga er hinn nafnkunni
skemtigarður, Stanley Park,
þar sem skáldkonan E. Pauline
Johnson er grafin. Þessi
skagi nálega lokar höfninni,
svo boginn er hann. Að norð-
anverðu við víkina er heljar-
hár fjallgarður; langhæstir i
þeim fjallgarði eru þó tveir
tindar, sem gnæfa hátt og
bera við himinn. Þeir sjást
hvar sem maður er staddur í
borginni. Eru þessir tindar
einkennilega líkir liggjandi
ljónum.
Stanley skemtigarðurinn er
talinn einn með allra skemti-
legustu stöðum, sem til eru af
því tagi; er þar stór skógur
með risavöxnum trjám af
ýmsum tegundum. Eru greni-
og seldrustrén svo stór, að
þeim sem elcki hefir séð þau,
hlyti að virðast rétt lýsing á
þeim eintóm skröksaga. Ann-
ars er gróðurinn — bæði skóg-
urinn, grasið og blómin á
Kyrrahafsströndinni svo stór-
vaxinn að undrum sætir. Eg
man eftir því að Baldvin Bald-
vinsson sagði heima á fslandi,
að trén í Ameríku væru svo
stór, að ef þau stærstu væru
höggvin og stofninn skilinn
eftir, þá mætti sem bezt hafa
stofninn fyrir grunn undir
heilt hús; eða ef skilið væri
eftir nógu mikið af trénu, þá
mætti hola það innan, höggva
á það göt fyrir dyr og glugga
og hafa það fyrir hús: “Bölv-
aður lygari er maðurinn!”
sögðum við þá heima. Við
trúðum þessu ekki, en það er
bókstaflega satt, hversu lygi-
legt sem það kann að þykja.
í Tacoma, Seattle og fleiri
stöðum hafa verið til svona
stór tré.
Umhverfis Stanley skemti-
garðinn er indælasti akvegur,
og eru það níu mílur alls. í
þessari jarðnesku paradis
hvílir skáldkonan E. Pauline
Johnson; er þar líkneski
hennar; við þetta líkneski er
það einkennilegast, að tært
vatn streymir stöðugt undan
hjartastað. Fanst mér sem
það ætti að tákna þær hreiriu
og tæru lindir háleitra hugs-
ana, sem stöðugt streymdu
frá henni í lifanda lífi iit um
heim allan.
Þau hjónin, O. W. Johnson
og kona hans, óku með okkur
víðsvegar um bæinn til helztu
og merkustu staða; upp á há-
ar hæðir, þar sem sjá mátti
öll ríki veraldar og þeirra
dýrð. Skýrðu þau fyrir okkur
vel og þolinmóðlega alt það,
sem okkur langaði að fræðast
um.
f Vancouver er mikið um
að vera; þar er reglulega stór-
borgarbragður á öllu: Stærstvi
hafskip daglegir gestir á höfn-
inni og alt á fljúgandi ferð
umhverfis hana. Skip ganga
frá Vancouver yfir Kyrrahafið
út um alla víða veröld.
(Frainh.)
—Stúlkan þarna verður að
líða fyrir trú sina.
—Hvernig þá?
—Hún heldur að hún geti
notað skó, sem eru tveimur
númerum of litlir fyrir hana.
Kínverjar að fjallabaki
(Framh. frá bls. 3)
rnikilla jarðræktar-möguleika,
um stórkostlegan náma-auð
að ræða, og hafa rannsóknar-
sveitir fundið þar olíulindir
meðal annars. Járn er nú
unnið þar úr jörðu, sem alt
til þessa varð að flytjast að á
dýru verði. Og í Yunnan eru
sögð meðal heimsins mestu
tinlaga í jörðu. Efri hluti
Yangtze-fljótsins hefir um
margar aldir nefnst “Gull-
sands áin.” Og á mörgum
stöðum þar um kring kvað
vera gnægð gulls i jörðu.
Á milli Szechwan og Yunn-
an er hið nýmyndaða Sikong-
fylki, og var hin fyrsta stjórn
þess sett á laggir 1. janúar
1939. Þótt þetta sé aðallega
fjallaland, eru þar þó afar-
víðfeðmar graslendur eins og
til dæmis í Canada. Gull og
aðrir máhnar eru þar víða i
jörðu og timburlendur mikl-
ar. Járnbraut frá Burma
myndi veita auðvelda leið að
auðsuppsprettum þessum í
jörðu og á; en slík hraut yrði
að leggjast um torfærur á
borð við Klettafjöílin í Can-
ada.
Þar sem tveir-þriðju hlutar
kínverskra verksmiðju-staða
hafa verið eyðilagðir af Jap-
ansmönnum, eða eru komnir í
þeirra hendur, hefir orðið að
flytja inn frá Japan jafnvel
efni í klæðnað kínversku her-
mannanna. Til þess að losast
úr þeirri kyrkings-greíp hefir
nú verið komið á fót nýjum
verksmiðjum á ýmsum stöð-
um.
Meðal flóttafólksins að
austan eru margir handverks-
og iðnaðarmenn. Sumir hafa
flutt með sér verkfæri sin og
aðrir njóta góðs af þeirri fyr-
irhyggju stjórnarinnar, að
koma undan og flytja vestur
sein mest af vélum og öðrum
áhöldum úr verksmiðjum á
stríðssvæðunuin. Það er al-
gengt að sjá langar lestir af
flutningsbílum og asnakerr-
um, hlaðnar vélum og öðrum
áliöldum, brjótast áfram eftir
erfiðum leiðum yfir fjöíl og
firnindi, og marga menn með
þunga bagga á baki fylgja á
eftir lestunum, ásamt konum
og börmim. Gufuskip og alls
konar flutningsbátar flytja
einnig fullfermi af vélum upp
eftir fljótinu, og kemur mest
af flutningi þessum frá Han-
kow. Frú Chiang Kai-shek sá
einnig um það að 30,000 kon-
ur og stúlkur, er unnið höfðu
i myllunum eystra, voru flutt-
ar vestur f nýja landnámið.
Mönnum hefir komið saman
um að haganlegast væri að
kloma upp smá-verkstæðum
víðsvegar um landið, og það
einnig óhultast gegn loftfara-
árásum. Peninga til þessara
framkvæmda leggur stjórnin
til að parti, er til þess og
safnað gjafafé. Kínverjar bú-
ast við að stofna um 30.000
samvinnufélög til þessa verk-
smiðjustarfs og annara fram-
taka. Mörg slikra eru þegar
tekin til starfs. Þau súta leð-
ur, byggja báta, vefa og
spinna, grafa til kola, fram-
leiða járn, búa til brenni-
steinssýru, mala korn. Þetta
eru alt gamlar athafnir, sem
nýmóðins verkstæðin höfðu
ZICZAG
5
Orvals pappír í úrvals bók
G
5'
2 Tegundir
SVÖRT KAPA
Hinn upprunalegi þunni
vindlinga páppír, sem flestir,
er reykja “Roll Your Own”
nota. BiSjiS um
“ZIG-ZAG” Black Cover
BLA KAPA
"Egyptien” flrvals, h v 11 u r
vindlinga pappír -— brennur
sjálfkrafa — og gerir vindl-
ingana eins og þeir væri
vafSir I verksmitSju. BiSjiS
um
“ZIG-ZAG” Blue Cover
hrifsað til sín úr höndum al-
mennings, eða smáfélaganna.
í norðvestur hluta “nýlend-
unnar” starfa og samvinnufé-
lög að framleiðslu alkohols til
eldsneytis, við að hyggja raf-
ljósastöðvar í smábæjum, og
starfrækja prjónavélar, auk
annara áður nefndra athafna.
f suðvestur hlutanum starfa
samvinnufélögin að þurku-
dúksvefnaði, sokkagjörð og
“dry-cell” verlcstæður. Sykur-
gerð, niðursuða matvæla og
vindlingagerð er stunduð í
suðaustur hluta landsins. Aðai
þróttur Kínverja lá áður fyrri
í hinum dreifðu framleiðslu-
stöðvum þeirra. Nú eru þeir
aftur að grípa til hins gamla
fyrirkomulags, og það er
þeirra bezta vörn — eða öllu
heldur framsókn —• gegn á-
gangi Japansmanna, sem
hugðust að ná undir sig allri
verzlun í Kína og náttúru-
fríðindum landsins. Án þessa
verður þeim tangarhaldið á
hinum stóru og mörgu bæjum
við austurströndina einskis
virði. ,
Hinar víðfeðmu sveitir
landsins, þar sem var hið upp-
haflega heimkynni Kínverjans
í miðju landi, og sem enn eru
all-gamaldags að ýmsu leyti,
eru nú að tæmast, fyrir
burtflntning fólksins. Um
all-langt skeið' hefir hin
nýja menning verið að grafa
um sig meðal fólks þessa, fyr-
ir áhrif námsmanna er fengn-
ir voru til að leiðbeina því
menningarlega, bæði hvað
snerti nýmóðins þægindi og
skemtanalíf stórborganna, sem
auðvitað vakti löngun þess
eftir slíku. En nú neyðist
unga kynslóðin til að hverfa
aftur til frumstöðva þjóðar-
innar í vestri. Við það mun
gainla Ivína taka stakkaskift-
um fyrir áhrif ungu kynslóð-
arinnar, en gamla lagið mun
einnig breyta viðhorfi inn-
flytjendanna.”
Gegn yfirburðum Japans-
manna í nýmóðins vopnaburði
og tækni, hafa Kinverjar
einna helzt til Varnar hina
miklu víðáttu lands síns og
fólksmergðina, er með ónógum
hernaðartækjum verst af á-
huga fyrir heimili sínu og
frelsi. Stjórn landsins, sem
um langt skeið hefir vanist
þvi að reiða sig á bankana og
tekjurnar frá Sanghai, verð-
ur nú að treysta á uppsveita-
fólkið, vekja það til varnar,
koma sklipulagi á athafnir
þess, og fá því vopn í hönd,
eigi stríðið að vinnast.
Fólksmergð, sem fyrir slíkri
vakning hefir orðið, mun láta
til sín taka, ekki aðeins hvað
stríðið áhrærir, heldur, að þvi
loknu, einnig við þjóðernis-
lega endurreisn og á stjórn-
málasviðinu. Slíkar eru af-
leiðingar og þýðing hinna
miklu fóltosflutninga í Kina
nú — ekki aðeins fyrir þá
þjóð sjálfa, heldur og fyrir
allan heiminn.—
(Þýtt að mestu.—s.)
Sænskur kennari, hr. Vimar
Ahlström, hefir nýlega lokið
við þýðingu á sögum frú Guð-
rúnar heitinnar Lárusdóttur
á sænsku. Áður hefir sami
maður þýtt 11 íslenzk rit á
sænsku, auk ýmsra smásagna.
kÐÓMUR!
No. 302—12 oz. $1.00 No. 301—25 oz. $2.15
No. 300—40 oz. $3.25
This advertieement is not inserted by the Govemment Liquor Control Commission. Tho
Commission is not responsible for statements made as to quality of productsadvertised.