Lögberg - 18.01.1940, Blaðsíða 2
2
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 18. JANÚAR, 1940
KAUPIÐ AVALT |
LUMBER
hja
THE EMPIRE SASH & DOOR CO. LTD. |
HENRY AVENUE and ARGYLE STREET
Winnipeg, Man. - Phone 95 551
Vald - - - þ j ónuáta
“Þér vitið, að þeir, sem rikja
yfir þjóðunurn, drotna yfir þeim,
og höfðingjarnir láta þá kenna á
valdi sinu.” Eru ekki þessi orð
frelsarans stutt og gagnorð lýs-
ing á lífi, starfi og stjórnarað-
ferð þeirra drotnara og valds-
herra veraldarinnar, sem nú leiða
þjóðir sínar um vafasama og
hættulega vegu og láta umfram
alt kenna á valdinu, mætti hins
sterka, en ekki hinum mildara
mætti kærleikans og hins athug-
ula og gætna mannvits? Sjáum
vér ekki í hinni miskunnarlausu
valdaglimu, sem nú ógnar mann-
kyninu með víðtækri eyðilegg.
ingu, arfinn frá óþroskuðum
forðum löngu liðinnar víkinga-
aldar, þegar aflið og ofbeldið
skar úr, og mannslífin voru
vettugi virt? Sjáum vér ekki í
því sambandi, að þar sem bar-
áttan um völdin, kepnin um í-
myndaðan heiður og frægð verð-
ur fyrsti liðurinn á stefnuskrá
lífsins, að þar er fólgin hætta
fvrir framtið og farsæld mann-
kynsins?
Fagurlega og spaklega hirtist
skilningurinn á þessu efni i æf-
intýri íslenzka sagnaskáldsins,
sem nefnist Góð boð, Og langar
mig þvl að mega endursegja
aðalefni þess. Það er æfintýrið
um sálina, sem send er ofan á
jarðriki, þar sem hún á að verða
að ofurlitlu barni og síðan sæta
kjörum mannanna, unz æfiskeið-
ið er á enda runnið. En henni
lízt ekki á jarðlífið, hræðist, að
það muni verða sér ofurefli,
kemur aftur og biður drottin
um lausn. En drottinn býður
henni að gefa henni einhver af
lífsins æðstu gæðum, svo að hún
sætti sig því betur við jarðlífið.
Hann býðst til að gefa henni ásl
og heimilishamingju, en hún
hafnar því hoði. Þá býður hann
sálinni að gefa henni kærleik-
ann til allra manna, og segir:
“Að því einu skal þrá þín lúta,
að fá gert alla menn vitra og
góða. Hvern volaðan vesaling,
hvern heimskan sjálfbirging,
hvern miskunnarlausan mann.
níðing skalt þú elska eins og
sjálfa þig. Allar þínar hugsanir
skulu vera hugsaðar fyrir aðra
menn. Þú skalt gefa þeim alt,
sem þú átt, auðæfi þín, föt þin,
mat þinn, sálarfrið þinn.”
“Fæ eg þá líka að njóta ást-
rikis annara manna?” spurði
sálin.
“Nei,” sagði drottinn . . . “því
heitar sem þú elskar mennina,
þvi sannfærðari verða þeir um,
að þú sért annaðhvort fantur
eða fól. Þeir rægja þig þá og
svívirða á allar lundir, sjá of-
sjónum yfir hverri spjör, sem
þú hylur með nekt þina, hverju
hlýlegu orði, sem mönnum verð-
ur af vangá að segja uni þig,
hverju ánægjubrosi, sem um
varir þínar kann að Ieika. Kross-
festi þeir þig ekki, þá er það af
því, að þeir hafa ekki manndáð
í sér til þess. — En alt þetta
skaltu geta borið hugrökk og
með ljúfu geði, af því að þú
elskar mennina.”
En sálin verður óttaslegin, og
lnin fa>rist undan að þíggja
þessa sjaldgæfu gjöf, sem drott-
inn segist gefa engum öðrum.
Þá býður hann henni siðasta
boðið, og segir: “Eg gef þér
vald yfir mönnunum. Hvort sem
orð þín eru vit eða óvit, skulu
þau hafa í sér1 fólginn undralog-
ann, sem kveikir í hugum
mannanna. Hvert sem þú vilt
með þá fara, skaltu komast það.
Þeir skulu falla fram á ásjónur
sínar fyrir þér . . . f duftinu
skulu þeir engjast sundur og
saman frammi fvrir þér. Þegar
þú lætur lemja þá fastast, skulu
þeir kyssa svipur þínar með
mestu áfergju. Heitasta þrá
ungmennanna skal vera sú, að
vera með þér, hvort sem þú ert
að gera gott eða ilt. Og mæð-
urnar, sem vilja koma sonum
sinum áfram í veröldinni, skulu
ekki eiga aðra ósk innilegri en
þá, að þeir fái að njóta þinnar
náðarsólar . . . Þú skalt dýrðleg
verða með mönnunum.”
“Þá fleygði sálin sér fram
fyrir hásæti drottins, skalf af
fögnuði og þakklátssemi og
hvarf aftur orðalaust til mann-
heima. — En drottinn andvarp-
aði og sagði: “Hún er alveg
eins og allar hinar manssálirn-
ar.” Hún ympraði ekki einu
sinni á því með einu orði, til
hvers henni mundi auðnast að
nota valdið.
Þessi snildarlega dæmisaga eða
æfintýri varpar björtu Ijósi yfir
efni vort. Þegar mennirnir
girnast vald, metorð umfram alt,
gjöra þeir sér í raun og veru
enga grein fyrir, hve mikils eða
lítils virði þetta er frá a»ðsta
sjónarmiði. Og því síður gera
þeir sér grein fyrir því, til hvers
góðs inegi nota valdið. Aðeins
að öðlast það, njóta þess og láta
svo á því kenna. Hættan, sem
mannkvnið nú er statt í, er fyrst
og fremst sprottin frá mönnum,
sem girnst hafa vald umfram
alt, en ekki gætt þess, til hvers
beri að nota valdið, og hvaða
meginregla eða lögmál eigi þar
að ráða, mönnum, sem vildu
verða miklir, dýrðlegir með
mönnum, en skildu ekki, hvað
það er að vera mikill í ríki
Krists, eða hirtu ekki um að
vera það, þótti það ekki eftir-
sóknarvert. Þeim fór eins og
sálinni í æfintýrinu, sem vildi
ekki þiggja kærleikann til mann-
anna, af því að hann hafði ó-
þægindi í för ineð sér, en þáði
fagnandi valdið yfir mönnunum.
Það er augljóst, hvað Jesús
vill í þessu efni. Hann segir
það skýrum orðuin: “Sá, sem
vill verða mikill vðar á meðal,
hann skal vera þjónn vðar.” Og
hann sýnir, það með því að
benda á sitt eigið eftirdæmi:
“Því að mannssonurinn er ekki
kominn til að láta þjóna sér,
heldur til þess að þjóna, og til
þess að láta líf sitt til lausnar-
gjalds fyrir marga.” Það sem
gjörir manninn mikinn í ríki
Krists, mikinn fyrir Guði, er
kærleikurinn, sem með honum
býr. Hann er að sama skapi
mikill sem hann er ríkur af kær-
Ieika, því hugarfari, sem Kristur
lýsti t. d. í dæmisögunni um
miskunnsama Samverjann, og
Páll postuli í 13. kap. 1. Korintu-
bréfs. Sá er í sannleika mikill,
sem á þá þrá sterkasta, eins og
skáldið orðaði það, að “fá gert
alla inenn \itra og góða,” sá sem
hugsar sínar hugsanir fyrir aðra
menn elskar hvern mann eins og
sjálfan sig, hve vondur og vesall
sem er, og vill gefa mönnunum
í kærleika alt, sem hann á, alt
sem hann má, svo að þeir megi
verða ekki aðeins sem beztir,
heldur einnig sem glaðastir og
farsælastir.
En þegar Jesús í því sam-
bandi bendir á sjálfan sig sem
fyrirmyndina, þá gefur hann til
kynna, eins og líka kemur fram
í dæmisögu skáldsins, að sá sem
er mikill í kærleikanum til
mannanna, verður líka að taka á
sig fórnarþjónustu og þjáningu
þá, sem leiðir af synd og van-
þroska, skilningsleysi og harðúð
þeirra, sem hann þjónar í kær-
leika sinum. Hér verða oss
skiljanleg orð Jesú um bikarinn
hans, sem þeir verða að drekka
að einhverju leyti, sem vilja
vera miklir með honum.
Kiristur kendi ineð lífi sínu,
en átakanlegast með dauða sín-
um, að hin konunglega sigur-
braut kærleikans er sjálfsfórnar-
vegurinn, en ekki vegur valds né
mannlegrar tignar. Kristur,
hangandi á krossinum, er oss
því alla daga hin sanna mynd
þjónandi og fórnandi elskunnar.
Hann er sjálfur Samverjinn
miskunnsami í æðsta skilningi,
hann er kærleikur Guðs, opin-
beraður í mensku lifi á jörðu,
og þess vegna sá viti á myrkra-
för mannkynsins um óhreinar
brimleiðir aldanna, sem aldrei
slöknar, en ætíð lýsir langt og
skært yfir höfin.
Vinurminn! Hinn sanni mik-
illeikur þinn, tignarst'ig þitt og
aðall í ríki Krists og Guðs er
ekki fólginn í því valdi, sem þú
hefir til að láta aðra hlýða þér,
leggja á sig byrðar fyrir þig og
líða fyrir þig, heldur í hinu, hve
mikið þú vilt á þig leggja, hve
mikið líða fyrir aðra. Það er sá
boskapur kristindómsins, sem
einatt hefir sannast, ekki sízt í
lífi hinna beztu manna, sem
kristnin ól, mannanna, sem
laugað höfðu sál sina í lind kær-
leikans við krossinn Krists, og
síðan í orði og verki veitt
straumum þess ka>rleika til
mannanna. Þeir hafa stundum
að dæmi frelsara sins og drott-
ins' verið þyrnum krýndir, þyrn-
um óvildar, misskilnings, ónær-
gætni. En þeir hafa reynt, eir^s
og skáldið kemst að orði i æfin-
týrinu, að “bera þetta hugrakkir
með ljúfu geði af því að þeir
elskuðu mennina,” og af því
að þeir elskuðu Guð og þektu
og lutu hans vilja.
Já, það má sannarlega ekki
vænta þess, að elskan uppskeri
æfinlega laun sín í elsku frá
mannanna hálfu hér á jörð, né
heldur í veraldlegri farsæld. En
hin kristilega tign, upphefð,
mikilleikur, stendur i réttu hlut-
falli við Kristskærleikann i
hjartanu, en miðast aldrei við
veraldargengi, auð, mannvirð-
ingar, heiðursmerki né neitt
slíkt, sem sózt er eftir. Það
minnir Matthias trúarskáld oss
á í sínu ógleymanlega og átak-
anlega kvæði um Hallgrím Pét-
ursson á banasænginni:
“Guðs manns líf er sjaldan happ
né hrós,
heldur tár og blóðug þyrnirós”
og
“Oftast fyrst á þessum þyrni-
krans
þekkir fólkið tign síns bezta
manns.”
Vinir mínir! Eigum vér ekki
að reyna, í vorum vanmætti, að
temja oss að hugsa líkt og Krist-
ur, einnig um mikilleikann, met-
orðin, valdið og tignina? Hafa
það hugfast að tignarmark krist-
ins manns er kærleikurinn, sem
birtist í lífi hans, Kristkærleik-
urinn, sem vér erum öll svo
dauðans ófullkomin í Munum,
að þennan kærleika getum vér
öll sýnt. Eins í hinum lágu
stöðum, í hinum kyrláta verka-
hring, eins, já, jafnvel hvergi
fremur en í hinni auðmjúku
þjónustu. Minnumst þess, er
vér höldum, að fáir taki eftir
oss, eða meti starf vort. Hugs-
um um þetta, að því betur sem
óeigingjarni, fórnfúsi kærleikur-
inn nýtur sín í lífi voru til orða
og verka, því meir vöxum vér í
áttina til mikilleikans, sem Guð
metur mest, i áttina til dýrðar-
innar í riki Krists, sem ekki er
af þessum heimi.
Vinur minn! Viljir þú verða
mikill í ríki Krists, þá hugleiddu
þetta, sem í sálminum segir:
“Þótt hlutverk vort oss virðist
smátt,
samt veglegt starf það er,
að fylgja Kristi í trausti’ og trú,
sem tók og þjónsmynd hér.
Hver hugsun hlý, hvert ástríkt
orð
oss æðri fylling ljær,
sem fljót er vex og fríkkar mest,
þá færist hafi nær.
Ef rækjum skyldu’ af heilum
hug.
þótt hart oss reyni á,
f herrans augum háleitt starf
vér höfum unnið þá.
Svo getum hlutverk göfgað smátt
við glæður kwrleikans,
Og þyrnisveigum sárum breytt
í sigur-geislakrans.”
Þessi er leiðin til að verða
mikill i ríki hans, sem kom til
þess að þjóna og láta líf sitt til
lausnargjalds fyrir marga, hans, I
sem vegna staðfestu sinnar í J
liðandi elsku er konungur kær- j
leikans að eilifu þessa heims og
annars. Þessi er leiðin til að J
flytja Guðs friðar- og kærleiks-
ríki á vorri fögru en flekkuðu
jörð. Árni Sigurðsson.
—Kírkjuritið.
Jólasamkoma
Islendinga í
Los Angeles
Stundum þegar eg hefi verið
að lesa um samkomur íslend-
inga í hinum ýmsu sveitum
þessa lands, mér til fróðleiks og
ánægju, hefir mér dottið í hug
að það væri í raun og veru und-
arlegt að aldrei kæmu fréttir af
hinum tvístruðp og hálf-týndu
fslendingum sein að dreifðir eru
hér á milli fjalls og fjöru í Suð-
ur-Californíu, svo að ókupnugum
gæti blátt áfram komið til hug-
ar að þeir væru að forðast hver
annan, því venjulega eru þeir
einn í hóp eða tveir í lest, en þar
sem að Los Angeles mun vera
víðáttumesta borg í heimi út-
skýrist 'það til muna hve dreifð-
ur hópurinn er, sem mun vera
frá tvö til þrjú hundruð manns,
af íslenzéu bergi brotið, ef tíl
vill tuttugu til þrjátíu af því fætt
á íslandi.
Þessi bygð íslendinga hér, er
meðal þeirra yngstu í landinu,
því naumast munu íslendingar
hafa sezt hér að fyr en fyrir
tuttugu til tuttugu og fimm ár-
um síðan að undanteknum einni
til tveimur fjölskyldum, sem
inunu hafa verið hér frá fjörutíu
til fimtiu ár. önnur kynslóðin
virðist nú oft eins islenzk í orði
og verki eins og við sem að vor-
um alin á íslandi og unna mál-
efnum fslands og fslendinga
undir' öllum kringumstæðum.
Miðvikudaginn milli jóla og
nýárs, 27. deseinber s.l., höfðu
íslendingar hér jólasamkomu
sína. Það var undarlegt að vera
ao fara á íslendinga samkomu,
og að styzta leiðin var að fara
í gegnum hjarta Hollywood, já,
og það í jólaskrúða sinum.
Margir reyna að skreyta bæi
sína vel og rækilega um jóla-
leytið, en Hoolywood, án efa, er
þar í frmestu röð. Og “heims
um ból helg eru jól” hljómaði í
hátölurum um stræti og gatna-
mót borgarinnar. Ys og þys
mannfjöldans blandaðist jóla-
söngnum svo að bergmálaði í
fjöllunum, sem borgin er bygð
meðfram, og jafnvel upp um há-
fjöllin. Oddgeir minn var við
stýrið á bílnum, svo okkur fanst
við geta verið róleg í hinu ólg-
andi bíla- og mannlífshafi, sem
að hér er ár og síð og alla tíð,
ekki siður en góða veðrið og
bliðan. Víða liggja vegainót
jafnvel þótt örlögin virðist
marka manni bás meira en
svona og svona.
Við vorum komin á áfanga-
staðinn og þótt húsakynnin væri
fkki neitt í líkingu við Good-
templarahúsið í Winnipeg var
það gott og hlýtt. Meira en
hundrað manns var þar saman-
komið. Fyrst var spilað á spil,
síðan var sungið “ó, Guð vors
Iands” og “Hvað er svo glatt,”
undir stjórn Mr. Gunnars Matt-
híassonar. Þar næst kom fram
og söng með sinni gullnu rödd
Mi ss Thóra Matthíasson, er hún
björt og brún á brá, há og glæsi-
leg og þar sem hún er sonar-
dóttir skáldsins sem að allir ís-
lendingar unna og kynna, verð-
ur hún ennþá eftirtektarverðari.
Miss Ellen Jameson, sem þarna
var stödd söng ekki einsöng í
þetta sinn, en þeir, sem hafa
heyrt hana syngja “Kvöldbæn”
með lagi eftir Björgvin Guð-
mundsson, munu naumast geta
gleymt þvi, nema hjartað sé
tómt og kalt. Eins og í öðrum
íslenzkum bygðarlögum eru ætið
einhverjir, sem eru viljugir að
leggja mikið i sölurnar til þess
að halda hópnum saman. í sam.
bandi við það vil eg nefna Mrs.
A. Thorgrimson, sem hefiv senni-
lega lengst og bezt unnið að þvi,
og heimili hennar staðið opið
fyrir fslendingum hér, af mik-
illi gestrisni og góðum hug. Líka
hafa þau Mr. og Mrs. Pétur
Feldsted gert mikið og ennfrem-
ur Mr. og Mrs. Egill Shields, að
ógleymdri Mrs. R. MacFarland
(áður Olive Oliver) og nú á sið-
ustu árum þau Mr. og Mrs.
Gunnar Matthíasson og margir
fleiri. Auk þeirra, sem hér hafa
nefndir verið, voru þarna margir
gamlir Winnipegbúar, t. d. þau
Mrs. Sevmour ásamt dóttur sinni
og tengdasyni, Mr. og Mrs. Carr,
Mr. og Mrs. Sumi Swanson á-
samt syni sínum Raymond og
með þeim voru þa>r Soffia og
Aldis Sveinsson hjúkrunarkonur
og frænka þeirra Miss Thorlak-
son, ennfremur Freeman Good-
manson með konu sinni, öll frá
Long Beach; frá Buena Park:
Mrs. Gillis ásamt dætrum sínum
Mrs. Nelson og Mrs. Olson; frá
South Gate Mr. og Mrs. J. Jame-
son með dætrum sínum, Rósa,
sem er gift lækni hér, Dr. Funck,
en Ellen er kenslukona í Salt
Lake City, ennfremur er hinn
góðkunni læknir í Huntington
Park, Dr. Paul Jameson sonur
þeirra; Mr. og Mrs. John Luther
frá Banning, Californíu, Mrs.
Baupre (áður Eggers), Mr. og
Mrs. Jón Thorbergson, Miss Jó-
hanna Thorarinson, Fred Frid-
geirson og Thorsteinn Guðmund-
son, Mrs. Denton og Mrs. Thor-
kelson, Miss Hekla Thorkelson,
Miss Vatnsdal, ennfremur Matt-
Ilér sézt mynd af þeirri stærstu hringferða flatsleða-rennu (Toboggan
Slide) sem bygð hefir verið í Canada. Þeir Ottensons feðgar komu á fót
þessu sérstæða mannvirki og starfra'kja það. Turninn annar er 4(i fet frá
jörðu, þar sem sleðinn er lagður á þegar farið er af stað. Efsta ljósið á
íurinum er 60 fet ofar jörðu. Fólk, sem ann útiskemtunum, ætti að leggja
leið sína til River Park á kveldin þegar búið er að kveikja á ljósunum,
sem skifta mörgum hundruðum dularfullra töfralita. Phone 46 777
0. Ott
eiiáon
Ott,
ettáon