Lögberg - 18.01.1940, Blaðsíða 3

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 18. JANÚAR, 1940
3
hías Matthíasson með konu
sinni; afi hennar var Guðin.
Guðmundsson frá Stóru-Háeyri
á Eyrarbakka. Þar var líka
Mrs. Bernhöft frá North Dakota,
ásamt börnum sínum, er hún
ekkja eftir einn af hinum vin-
sælu Bernhöfts-bræðrum frá
Beykjavík o. m. m. fleiri. En í
úópinn vantaði t. d. Mr. Jóhann
P. Bjarnason fyrrum kaupmann
í Vestmannaeyjum og börn hans
‘)g barnabörn. Er það stór og
glæsileg: fjölskylda, ennfremur
þau Mr. og Mrs. Bjarni Guð-
mundson frá Inglewood, ásamt
níu börnum þeirra, mjög mynd-
arlegt fólk; Mr. og Mrs. Oddur
Johnson, komu þau hingað fyrir
rúmu ári síðan frá Detroit,
^fich., er hann ættaður úr Vest-
mannaeyjum en Helga kona hans
af Eyrarbakka, systurdóttir Stef-
áns Stefánssonar kennara í
Beykjavjk, Mr. og Mrs. Erlindur
Johnson, Mr. Björn Einarsson,
Mrs. Orton, Mrs. Cook, Mrs.
Roger, Mrs. Nelson, Mrs. Clark.
Margar fleiri islenzkar konur,
sein að giftar eru hér innlendum
mönnum. Veitingar voru hinar
heztu eins og gerist hjá íslenzk-
nm konum og dansað var til kl.
1, þá voru synir okkar komnir
að dyrunum á heimleið.
—Skúli G. fíjarnason.
Merkisbóndinn
Magnús Mag nússon
á Eyjólfsátöðum
í Hnausabygð
áttrœður
Þann 7. desember s.l. átti
Magnús Magnússon á Hnausum
nttatíu ára aldursafmæli; komu
bá saman börn hans og vanda-
fólk, en vegna óhjákvæmilegra
anna gátu ekki öll börn hans
'ei'ið þar og þess vegna varð
þarna fámennara en margur
hetði kosið, eins og sýna mörg
'ingjarnleg skeyti og orð, sem
þeim hjónum hafa borist síðan,
asamt kvæði, sem hér fylgir, frá
gomlum vini og verkamanni
hans Bergi ,1. Hornfjörð.
Þó manni firfnist áttatíu árin
langur aldur, geta það ekki tal-
lst nein tíðindi, því svo margir
komast á og yfir þann aldur og
láta lítil afrek eftir skilin, en
viðvíkjandi starfi Magnúsar er
um enga meðalmensku að ræða,
t>ví þar hafa verið samfara hvgni
°g hagfræði, dáð og drengskap-
Ur> hógværð og heimilisprýði,
með því allra bezta sem inönn-
um er gefið. Margt af þessu
lalar Ivrir sig sjálft, þar sem er
íjármunaleg heiinilishagsæld og
heiðarlegt uppeldi ellefu barna
af brcttán, sem þau hjón hafa
eignast. Þarf ]>ar ekki útskýr-
ingar við, en hugarfar og hjarta-
Iag geta þeir einir um borið,
spm hafa af því persónuleg
kynni. Sá er þetta skrifar er
vinn al mörguni, sem búinn er
kynnast Magnúsi yfir tuttugu ár.
Það er orðið algengt líkíngamál
að vinátta og viðkynning manna
lylu e^a stytti fjarlægðir, og er
syo oft talað um að samhugur
se hllinn að brúa Atlantsála milli
Austur- og Vestur-íslendinga, og
<aa veit eg leggja þar til sterk-
uri strengi en Magnús, þar sem
bann eftir um fimtíu ár heldur
uPPi stöðugum bréfaskiftum við
systkini sin heima, með allri
þeirri fjárhjálp, sem kraftar og
kringumstæður leyfa; en svo eg
,)1-uki þessa brúargerð sem vin-
attu-saintenging, þá hefir Magn-
Us bygt brú að hálfu leyti milli
arðastrandar og Borgarfjarðar,
H) þar sé ekki yfir heimshöf að
^ri*a, þá eru það firðir og fjöll
míi 6kki náinn kunnugleiki á
v. ' tslands og Ameriku, en af
j)r, ynningu við Magnús og af
* 1,111 frá systkinmn hans, finst
\u sJá ættarmót af ráðdeild
ráðvendni frá Rangárdal; en
j)'1 ætti mér ekki síður að vera
annugt um hinn aðilja þessar-
ar brúar, þar sem er Ingibjörg
frænka mín, kona Magnúsar.
Það eru ekki nema um fjörutiu
ár síðan þær Svarfhólssystur,
ljósmæðurnar Þuríður og Jór-
unn, þóttu bera af flestum kon-
um Borgarfjarðar, að mentun,
höfðingsskap og hugarfari.
Þriðja systirin, Þorgerður, sem
ekki stóð hinum neitt að baki,
varð þeim fyllilega samhliða,
svo engum, sein hana þektu,
kemur það að óvörum, þó dóttir
hennar, Ingibjörg, finni sína
aðalánægju i því að gleðja aðra.
Óska eg að þeirra æfikvöld
megi verða heiðríkt og hamingju-
samt, eins og öll þeirra lífsstefna
hefir verið.
—Nágranni.
Tvö af þessum Svarfhólssyst-
kinum eru enn á Iífi, bæði í
Riverton: Valgerður Sigurdsson
og Jón, háaldraður maður.
V I N A R () R Ð
,til Magnúsar Magnússonar,
Hnausa P.O., Man., í tilefni
af 80 ára afmæli hans
7. (íesemher 1939.
Við aldurs háan
æfiferil
mikið starfað
manns er hefir
sjást þau merki,
sem að heita:
Grettistök,
er geyma sögu.
Þess er vann
að verki slíku
útsjón ineð,
sem einir kunna.
Er með gætni
áform leiða
til sjálfstæðis
“Sigurhæða.”—
Kom ]ni sæll, minn kæri forni
vinur!
eg kem í anda glaður þinn á
fund;
og inn til þín eg arka, aldni
hlynur,
eg aðeins tef um rétta klukku-
stund.
Mér var það sagt, þá áttatíu
ættir
nú ár að baki þennan heilladag.
Því er mín ósk, að öllu starfi
hættir
og ættir rólegt fram á sólarlag.—
í sögu þinni, sem eg veit þú
hefur
hér saman dregið æfi liðinn þráð,
er öllum vinum upplýsingar
gefur,
mcð eiginhendi frásögnin er
skráð.
Þar ekki er villu efans um að
ræða,
þar afrek sýna sterkan viljans
þrótt,
þar ástardísin ei lét að sér hæða,
sín áform vann, — þó alt það
færi hljótt.
Þú íslendinga erfðir skapið
forna,
að ýta á hafið fríðum veiðiknör.
En aldrei þér við eld og yl að
orna,
þá ákveðin var langsótt veiðiför.
Og Winnipeg- ef -vatnið gæti
hjalað,
það væri saga flestum bæjum á,
að upp á ísinn alveg óumtalað
hann auð minn dró mér stórkost-
kostlega frá.
Svo átt þú það, sem öllum auð
er betri,
sem eru börn og valið græða
fljóð.
Það kvíða þarf ei köldum elli-
vetri,
þótt kallast megi veröld: “Helj-
arslóð.”
Því óteljandi vinir vörð þar setja,
því vinsælt nafn er ætíð Magn-
úsar,
hann hefir sýnt, að sönn þar
væri hetja,
sem hefir unnið vel til gæfunnar!
—B. ,1. Hornfjörð.
.4 /•’ M ÆLISKVEÐJA
til Magnúsar á Eyjólfsstöð-
u m.
Eg minnist að áttatiu árin í dag
af æfinni þinni eru liðin,
en dagsverkið langa er heimi í
hag,
hagsæld er efldi og friðinn.
Ef samtíðin fleiri ætti svoleiðis
menn,
með sjálfstjórn og fórnfýsi vinna,
við lifðum í heiminum tímamót
tvenn,
þó tölunni fækkaði hinna.
—Daniel Halldórsson.
A að hreyta
nafni Islands
Svo nefnist eftirtektarverð
grein sein Sigurður ólafssori
lögfr. birti í Vikunni nýlega. Er
þar fyrst rakið hvernig nafnið
fsland varð til, og leidd rök að
því, að nafnið hafi verið valið af
óvildarhug til landsins, til þess
að níða það niður og fá menn
til að trúa þvi, að það væri ó-
byggilegt. Það hafi átt að
stemma stigu fyrir fólksflutn-
ingum hingað að velja landinu
nógu hraklegt nafn. fslendingar
hefðu ekki valið landinu þetta
nafn, sem búskussinn Flóki og
óvildarmenn landsins hefðu illu
heilli og af illum hug fest við
landið. Telur greinarhöf. það
tæplega vansalaust landsmönn-
um að una slíku nafrii, sem sé í
senn ljótt, rangt og skaðsamlegt,
bæði í nútíð og framtið. Er síð-
an rakið hversu háttað sé þekk-
ingu annara þjóða á landi okk-
ar, og hverja þýðingu nafnið
hafi í því sambandi. Þekking
umheimsins á landi okkar nái
yfirleitt ekki lengra en það, að
kannast við nafnið, sem gefi
rangar og lítilsvirðandi hug-
myndir um land og þjóð, og gefi
þeim hugmyndum byr undir
vængi, að við hljótum að vera
Eskimóar eða einhver þvílík
manntegund, hvað lifnaðarhætti
snertir, þar sem íslönd heimsins
séu yfirleitt bygð þeim mann-
flokkum. Skoðanir greinarhöf-
undar um þetta eru mjög at.
hyglisverðar, og má vel vera að
nafnið eigi sinn þátt í hinum
ótrúlega rangsnúnu hugmynd-
um, sem erlendar þjóðir hafa
um land okkar og þjóð. Hörður
Bjarnason húsameistari skýrir
frá því í Vísi nýlega, að það
hali verið ýmsum vonbrigði á
íslandssýningunni i New York,
að sjá ekki Eskimóana, sem þeir
hati vonast til að sjá. Greinar-
höfundur stingur upp á því, að
athugaðir séu möguleikar þess,
að tekið verði upp nýtt nafn á
landið, og bendir á mörg for-
dæmi slíks á síðari árum, ósló,
Iran (Persía), Iraq, o. fl.
Eftir að hafa rakið nauðsyn
nafnbreytingar stingur greinar-
höfundur upp á því, að landið
verði nefnt aftur hinu forna og
virðulega nafni Thule (Týli i
þýðingu Ara fróða), og heldur
hann því fram, að söguleg rök
styðji það, að ísland sé hið forna
Thule, og ganga megi út frá því,
að frumbyggjar landsins, Kelt-
arnir hafi í öllu falli talið svo
vera. Sé auðveldara að taka
upp nafn, sem við höfum sögu-
legan rétt til, en að velja alger-
lega nýtt nafn. Thule sé virðu-
Iegt nafn og fagurt, og myndum
við fljótlega venjast því (fslend-
ingar myndu þá væntanlega
nefnast Týlingar, tungan Týliska
o. s. frv.), en annars inegi vel
vera, að benda mætti á annað
nafn, sem betur mætti fara.
Að síðustu bendir greinarhöf-
undur á það, að nú sé tilvalið
tækifæri framundan að koma
nafnabreytingunni fram, ef við
óskum, þ. e. í sambandi við
væntanlegan skilnað við Dani
og yfirlýsing fulls sjálfstæðis.
Yrði slíkt tiltölulega auðvelt, er
þannig stendur á, og auk þess
myndi það verða til áherzlu og
auglýsingar þeirri staðrevnd, að
við hefðum endanlega slitið þvi
sambandi við aðra þjóðð, sem
frá upphafi hafi verið okkur
smán og niðurlæging, og sem
jafnvel á síðustu árum hafi
stimplað okkur sem danska ný-
lendu við hlið Eskimóanýlend-
unnar í Grænlaiidi.—S.
—Vísir, 17. des.
Mrs. Gróa Kjartasson
Á þessa merku konu hefir þeg-
ar verið minst í LÖgbergi, fyrir
tveimur vikum síðan. Hún and-
aðist hér í bæ, eftir stutta legu,
þriðjudaginn 26. des., annan í
jólum. Hún þekti af eigin reynd
frumbýlingslífið hér vestra i
fleiri en einni bygð; hún var
landnámskona með sterk og göf-
ug einkenni.
Hún var fædd í Hróarstungu
í Norður-Múlasýslu 26. nóv.,
1854. Maður hennar var Gunnar
Kristjánsson, dáinn árið 1933.
Þau bjuggu á íslandi nokkur ár,
en fluttust hingað vestur árið
1888, settust að í íslenzku bygð-
inni nálægt Akra í Norður Dak-
ota, og bjuggu þar allmörg ár.
Þaðan fluttu þau til Manitoba
og áttu fyrst heima í svonefndri
Marshlands-bygð, nokkrar mílur
vestur frá Manitoba-vatni. Eftir
nokkurra ára dvöl Jiar fluttu
þau sig nær vatninu. Pósthúsið
þar var nefnt Beckville. Þar
bjuggu þau til ársins 1929; en
þá fluttu þau til Winnipeg, bæði
hnigin á efri aldur, enda sum
börn þeirra þá koniin til Winni-
peg, og í þessari borg áttu þau
heima það sem eftir var æfinnar.
Elzti sonur þeirra, Björgvin,
bóndi að Amaranth, Man., dó ári
fvr en faðir hans.
Gróa sáluga var einstaklega
geðfeld og myndarleg kona,
hafði mikinn þrótt og lífsfjör.
Þrátt fyrir eðlilegan lasleik elli-
áranna hélt hún andlegum hæfi-
leikum sínum óskertum fram til
hins síðasta: minni ágætu og
skýrri hugsun. Hún fylgdist vel
með því sem var að gerast.
öll hin síðari ár hafði hún
heimili með dóttur sinni, Guð-
nýju, sem veitti henni ágæta um-
önnun. Á laugardaginn fyrir jól
var Gróa sáluga veik, sendi eftir
tengdadóttur sinni Guðbjörgu,
konu Júlíusar sonar hennar, og
gerði nokkrar ráðstafanir við-
vikjandi útför sinni. Bjóst hún
þá við að stundin væri þegar
komin.
Útfararathöfnin fór fram í
útfararstofu Bardals fimtudags-
kvöldið, 28. des. Ræðuna flutti
séra Rúnólfur Marteinsson, en
athöfninni stýrði séra Valdimar
Eylands. Næsta dag var líkið
flutt til Amaranth. Hún var
þar jarðsungin af séra Valdimar
Eylands.
Gróa! sáluga var lítil kona
vexti, en samt frábær dugnaðar
manneskja og að því skapi
stjórnsöm og hagsýn. Hún var
skemtin í samræðum, orðhög og
hnyttin í svörum. Skoðanir
hennar voru ákveðnar stefna
hennar föst en viðmót þýtt og
aðlaðandi. Alúð og góðgerða-
semi átti hún í ríkum mæli.
Hún naut virðingar og elsku
sinna nánustu að verðleikum.
Kristindómurinn var henni al-
vöru og hjartans mál, og kirkju
sótti hún eins lengi og kraftar
leyfðu.
I friði lagðist hún til hvíldar.
Hún elskaði þann sem sagði:
“Minn frið gef eg yður.” Friður
sé með henni.
—R. M.
FINNLA NDSSÖFNUNIN
Á ÍSLANDI
Söfnunin til stuðnings Rauða
krossi Finnlands komst í gær
upp í 15 þúsund krónur, og
streyma peningar stöðugt inn til
stjórnar Rauða krossins . og ís-
landsdeildar Norræna félagsins.
Svo lítur út sem safnast muni
allmiklu meira fé, enda er ekki
aðeins um það að ræða, að hér
er um sjálfsagt málefni að ræða,
heldur vilja margir, að íslend-
ingar verði ekki eftirbátar ann-
ara Norðurlandaþjóða i þessu
tilfelli.—Alþbl. 12. des.

$usinesB
! DR. B. H. OLSON
Phones: 36 076 . 906 047
Consultation by Appointment
Only
•
Heimili: 5 ST. JAMES PLACE
Wínnipeg, Manitoba
anb
CsV

Qiaibs
Dr. P. H. T. Thorlakson DR. B. J. BRANDSON
205 Medical Arts Bldg. Cor. Graham og Kennédy Sts. Phone 22 866 216-220 Medical Arts Bldg. Cor. Graham og Kennedy Sts. Phone 21 834—Oífice timar 3-4.30
• Res. 114 GRENFELL BLVD. Phone 62 200 Heimili: 214 WAVERLEY ST. Phone 403 288 Winnipeg, Manitoba

DRS. H. R. & H. W. TWEED Tannlœknar • 406 TORONTO GEN, TRUSTS BUILDING Cor. Portage Ave. og Smith St. PHONE 26 545 WINNIPEG DR. ROBERT BLACKj Sérfræðingur I eyrna, augna, nef ] og hálssjúkdömum 216-220 Medical Arts Bldg. Cor. Graham & Kennedy ViÖtalstlmi — 11 tíl 1 og 2 til 6 Skrifstofusími 22 251 Heimilissími 401 991

DR. A. V. JOHNSON Dr. S. J. Johannesson
Dentist 806 BROADWAY
• Talsimi 30 877
506 SOMERSET BLDG. Telephone 88 124 Home Telephone 27 702 • Viötalstimi 3—5 e. h.

DR K. J. AUSTMANN 410 MEDICAL ARTS. BLDG. Stundar eingöngu, Augna- Eyrna-, Nef og Háls- sjúkdóma. Viötalstlmi 10—12 fyrir hádegi 3—5 eftir hádegi Skrifstofusími 80 887 Heimilissimi 48 551 H. A. BERGMAN, K.C. islenzkur lögfrceBingur • Skrifstofa: Room 811 McArthur Building, Portage Ave. P.O. Box 1666 Phones 95 052 og 39 043

[j. T. THORSON, K.C. islenzkur lögfrœSingur ! • I 800 GREAT WEST PERM. Bldg. Phone 94 668 A. S. BARDAL 848 SHERBROOOKE ST. Selur likkistur og annast um út- farir. Allur útbúnaöur sá bezti. Ennfremur selur hann allskonar minnisvaröa og legsteina. Skrifstofu talslmi 86 607 Heimilis talsfmi 601 562
J. J. SWANSON & CO.
LIMITED
308 AVENUE BLDG., WPEG.
•
Fasteignasalar. Leigja hfls. Út-
vega peningalán og eldsábyrgC af
öllu tægi.
PHONE 26 821
ST. REGIS HOTEL
285 SMITH ST„ WINNIPEG
•
pœgilegur og rðlegur búntaSur
i miSbiki borgarinnar
Herbergi $2.00 og þar yflr; meö
baðklefa $3.00 og þar yfir.
Agætar máltíCir 40c—60c
Free Parking for Chiests
prmhnq.. .
L distinctnle and persuasn)e
/YxUBLICITY that attracts and compels action on
l/ the part of the customer is an important factor /
in the development of business. Our years of experience
at printing and publishing it at your disposal. Let us
lielp you with your printing and advertising problems.
niie COLUMBIA PRESS LIMITED
695 Sargent Ave.
WINNIPEG
Phones 86 327 - 8