Lögberg - 20.11.1941, Síða 1

PHONE 86 311
Seven Lines

Cot
%o* *d
Servioe
d*rer ^
and
Satisfaction
PHONE 86 311
Seven Lines

A V^C
d
Cot

For Better
Dry Oleaning
and Laundry
54. ÁRGANGUE
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 20. NÓVEMBER, 1941
NÚMER 47
Kaupskipafloti
Bandaríkjanna vopnast
Löggjafarþing Bandaríkjanna
hefir nú numiÖ úr gildi helztu
ákvæði hlutleysislaganna. Næsí
stærsti kaupskipafloti heimsins
er nú frjáls að sigla til hvaða
hafna sem hann vill og hefir rétt
til að vopnast og verjast, ef á
hann er ráðist. Á tímabili var
tvisýnt um afdrif þessa frum-
varps; einangrunarsinnar börð-
ust af kappi gegn því að það
næði fram að ganga og héldu
hverja æsingaræðuna á fætui
annari á þinginu; daginn áður
en atkvæði skyldi greidd sner-
ist stór hópur demokrata frá
Suðurríkjunum gegn Roosevelt
sérstaklega fyrir aðgerðaleysi
hans og stjórnarinnar í verk-
fallsmálunum. Demokrötum leist
nú ekki á blikuna, leit svo út að
utanrikismálastefna Roosevelts
myndi bíða tilfinnanlegan ósig-
ur.
Þingforseti neðri málstofunn-
ar, Rayburn, fór í skyndi til
Hvíta hússins, á fund Roosevelts.
Næsta dag, fimtudag, fór fram
ein sú mesta kappræða, er nokk-
urn tíma hefir heyrst innan
veggja þinghússins; kappræða
þessi um frumvarpið stóð yfir
margar klsit. Áheyrendapallar
voru þéttskipaðir og andrúms-
loftið þrungið af eftirvæntingu.
Rétt áður en atkvæði skyldu
greidd kom bx-éf frá Roosevelt
og las Rayburn þingforseti það
fyrir þingheim. í bréfinu mælti
forsetinn fastlega með því að
frumvarpið yrði samþykt; hitt
myndi sityrkja öxulríkin og
vekja fögnuð þeirra, þvi þau
myndi álíta það merki innlxyrðis
sundrungar í Bandaríkjunum og
ennfremur myndi ósigur frum-
varpsins veikja afstöðu stjórnar-
innar í innanrikismálum; for-
setinn lofaðist og til að gera
nauðsynlegar ráðstafanir til þess
að verkföllunum linti. Bréf
Roosevelts reið baggamuninn;
frumvarpið var samþykt með 18
atkvæða meirihluta, 212 gegn
194.
Þetta er það þýðingarmesta
spor er Bandaríkin hafa stigið í
þá átt, að styðja Bandamenn,
siðan láns og leigu lögin voru
samþykt. Nú geta þeir sjálfir
jflutt hergögn og aðrar nauð-
synjar til brezkra jafnt og ann-
ara hafna. Frétt þessi vakti
afarmikinn fögnuð á Bretlandi
og er álitið að nú muni ekki
langt að bíða þar til Bandaríkin
verði fullkominn þátttakandi i
baráttunni gegn árásarríkjunum.
Herskylda einungis
til canadiskra landvarna
Nazistar láta sér
hvergi bregða
Nazistar kvarta mjög undan
því að Rússar hafi tekið upp á
því, að senda stúlkur í fallhlíf-
um niður á Moskva vigstöðvar
þeirra í þeim tilgangi, að töfra
þýzka hermenn og á þann hátt
afla sér tækifæra til þess að
fremja einhver skemdarverk.
Þeir segjast hafa handtekið 12
slíkar stúlkur “allar með máluð
andlit og ltlæddar nærskornum
kjólum,” og séu þær frá háskól-
anum í Moskva, kosnar til þess
arna sökunx tungumálakunnáttu
þeirra. Nazistar segja að stúlk-
urnar hafi glaðlega kannast við
að þeim hafi verið vippað úr há-
skólanum yfir í snyrtistofu; þar
hafi þær verið fegraðar í skyndi,
síðan flogið með þær að nóttu
til yfir þýzku víglínuna °g ýit
þar út úr flugvélinni. Fylgir
það þessari kyndugu sögusögn,
að þýzkir hermenn hafi sýni
hina mestu festu í karakter og
næma tilfinningu fyrir skyldum
sínum og hafi ekki látið dáleið-
ast af ástleitni þeirra, en hafi
þegar tekið þessar uppgerðar
töfradísir og sent þær í fanga-
búðir. •
-------V-------
Nazistar sigla undir
fölsku flaggi
Bandarikja beitiskip hertók
þýzkt kaupskip í suður Atlants-
hafinu 6. nóv. Bandaríkjafán-
inn var málaður á hliðar skips-
ins og þilfar og bandarískt nafn
á stýrishús og skut. Skipshöfn-
in reyndi að sökkva skipinu þeg-
ar svik þess voru uppgötvuð, en
tókst það ekki; að öðru leyti
veittu þeir ekkert viðnám. Það
er auðvitað gegn alþjóðalögum
að sigla undir fölsku flaggi, en
Nazistar eru ekki þektir að þvi
að hirða um slikt. Þetta er í
fyrsta skifti i þessu stxnði að
Bandaríkjaskip hefir beitt sér að
fyrra bragði gegn óvinaskipi.
Islendingur bíður
fjörtjón af völdum
amerískra hermanna
Á fimtudagskveldið í vikunni
sem leið, flutti útvarpið þá
fregn, að tveir amerískir her-
rnenn hefði skotið til dauðs ung-
an íslending á kaffihúsi í
Reykjavík, Þórð Sigurðsson, 22
ára að aldri; ekki er enn vitað
hérna megin hafs hverjar þær
orsakir voru, er til þessa at-
burðar leiddu, né heldur hver
hafi orðið refsing hlutaðeigandi
hergesta landsins, sem útvarpið
þó skýrði afdráttarlaust fiá, að
auðsjáanlega væri valdir að til-
verknaðinum.
—------—v------_
Mikil hveitisala
Símað er frá Ottawa á þxiðju-
daginh, að stjórn Breta hafi ný-
lega samið um kaup á 120 milj-
ónum mæla af canadisku hveiti
fyrir milligöngu hveitiráðs sanx-
bandsstjórnar.
Þrjátíu og sex
framhjóðendur í kjöri
til bœjarstjórnar og
skólaráðs þann 28. þ.m.
Hér fer á eftir skrá ylir þá
frambjóðendur, er leita kosning-
ar til bæjarstjórnar og skólaráðs
í hinum ýmsu kjörd'eilduin Win-
nipegborgar, við kosningarnar,
sem fram fara á föstudaginh
þann 28. yfirstandandi mánað-
ar:
1. Kjördeild, frambjóðendur
til bæjarstjórnar:—
Ald. Hilda Hesson
Ald. C. E. Simonite
Ald. F. G. Thompson
James F. Róllason.
2. kjördeild, frambjóðendur
til bæjarstjórnar:—
James Black
Ald. Thomas Flye
Ald. V. B. Andérson, prentari,
útnefndur af Mrs. Jean Rid-
dell og A. N. Robertson.
H. B. Scott
Mrs. S, McNeil
2. kjördeild, frambjóðendur
til bæjarstjó^nar fyrir eins árs
kjörtiiiiabil:—
E. E. Hallonquist
Mrs. Jessie Kirk
Stanley Knowles.
3. kjördeild, frambjóðendur
til bæjarstjórnar:—
Ald. J. Petley
Ald M. J. Forkin
Ald. J. Blumberg
Peter Cornes
Peter Charleton
M. Evanishen
J. Stepniuk.
I. kjördeild, frambjóðendur
til skólaráðs:—
D. A. Mulligan
W. S. McEwen
Dr. F. E. Warriner
Mrs. R. F. Rorke
2. kjördeild, frambjóðendur
til skólaráðs:—
Bergthor Emil Johnson, út-
nefndur af Paul Bardal og
Hannesi Péturssyni.
Mrs. Jessie Maclennan
H. A. Chappell
A. N. Robertson
Alex. Chambers
Adam Beck
J. Campbell Haig.
3. kjördeild, frambjóðendur
til skólaráðs:
C. E. Knox
M. Averbach
A. MacKay
Mrs. Alice Hunt
A. Zaharychuk
J. Zuken.
Canadiskur her
í Hong Kong
Á sunnudaginn lenti stór her-
sveit canadiskra hermanna und-
ir forustu Brig. J. K. Lawson á
Hong Kong eyjunni. Hong Kong
er ein af flotabækistöðvúm Breta
í Austurálfunni og hefir næstum
eins mikla þýðingu í hernaðar-
málum eins og Singapore. Sjó-
vígi þetta er nálægt suðurströnd
Kína, 750 mílur norðvestur af
Manilla. Á eyjunni eru alls 2
miljónir manna. Canadiska her-
sveitin, sem mun ^efla setulið
eyjarinnar, kom öllum að óvör-
um, en var vel fagnað af eyjar-
skeggjum. Japanar hafa borið
sig all-vígamannlega þessar síð-
ustu vikur; koma hinnar cana-
disku hersveitar til Hong Kong
er enn ein bending til þeirra að
þeim sé fyrir beztu að lækka
seglin og hafa sig hæga.
------V-----
Frá Islandi
Klukkan rúmlega 7 á mið-
vikudagsmorgun vöknuðu bæj-
arbúar við merki um að hætta
gæti verið á loftárás. Heyrðust
þá og samstundis byssuskot i
grend við bæinn og flugvélar
setuliðsins hófu sig til flugs.
Klukkan tæplega 8 var gefið
merki um að hættan væri liðin
hjá. Merki um árásarhættu mun
einnig hafa verið gefin á Akur-
eyri, Ástæðan var sú, að þenn-
an morgun steypti þýzk flugvél
sér snögglega niður úr skýja-
þykkninu yfir bænum, en lofL
Var þungbúið um nóttina, og
flaug lágt yfir flugvöllinn og
telja þeir, sem viðstaddir voru,
að þeir hafi séð flugmennina
teygja sig út úr flugvélinni. En
þýzka flugvélin hækkaði flugið
jafn slcyndilega og hún birtist
og lét skýin skýla sér. Skothríð-
in sú, sem á hana var haíin,
mun ekki hafa sakað hana, og
flugvélarnar, er sendar voru að
leita hennar, urðu að snúa við
jafn nær.
* ★ *
í aprílmánuði siðastliðnum
hvarf verðbréfapoki úr pósti frá
Hólmavík. Varð eigi fyrir það
komist, hvað af pokanum hefði
orðið, þrátt fyrir mildar eftir-
grenslanir. í síðastliðinni viku
kom póstpolci þessi þó í leit-
irnar í rannsóknarstofu háskól-
ans. Var hann þar i ýmsu dóti,
er brenna skyldi. Var hann í
pappírsumbúðum, merktum
rannsóknarstofunni, og hélt
starfsfólk þar þetta vera glös,
er endursent hefðu verið utan
af landi. Margir stimplar voru
á pokanum, og bendir það til
þess, að hann hafi þvælst milli
iilargra póstafgreiðslustaða. í
böglinum var verðmæti, er nær
10 þúsund krónum. * Það var
starfsþtúlka |í ranrisóknarstof-
unni, Anna Hallgrímsdóttir, er
fann böggulinn.
* * *
Að tmdanförnu hefir ýmsu
þótt áfátt um mjólkurstöðina hér
í Reykjavík. Hafa þvi ráðstaf-
anir verið gerðar til undirbún-
ings þess að endurbæta vélakost
stöðvarinnar og ýmsir sérfræð-
ingar fengnir til að vera ineð í
ráðum. Var um skeið fyrirhug-
að að fá vélar frá Danmörku, en
vegna hernámsins komst það
aldrei í framkvæmd. Þegar öll
sund lokuðust um að fá vélar
þessar frá Danmörku, var tekið
að leita fyrir um slík kaup í
Englandi. En lítill árangur hef-
ir fengist af þeim eftirgrenslun-
Fundum samband'sþings hefir
verið frestað- á ný fram í seinni-
hluta næstkomandi janúaVmán-
aðar; sennilega til þess 21
Skömmu áður en þingfrestun
fór fram, flutti King frsætisráð-
herra ræðu, þar sem hann enn
á ný lýsti afdráttarlaust yfir því,
að eins lengi og hann hefði
stjórnarforustuna á hendi, kæmi
það ekki til mála, að canadisk-
Ark Royal
Margoft síðan stríðið hófst
hafa Nazistar hælst yfir því i út-
varpinu, að þejr væru búnir að
sökkva flugvélaherskipinu fræga,
Ark Royal, en það var ekki fyr
en s.l. viku að þeim varð að ósk
sinni og tókst að hæfa skipið
með tundurskeyti, þar sem það
var á ferð í Miðjarðarhafinu;
skipið sökk þó ekki fyr en eftir
12 klst. og var þá aðeins 24 míl-
ur frá Gibraltar. Ark Royal var
22,000 smálestir að stærð; kost-
aði 16 milj. dollara og var aðeins
þriggja ára gamalt. Það hafði
um 1600 manna skipshöfn og
flutti með sér 60 flugvélar. All-
ir mennirnir björguðust nema
einn og flugvélarnar komust til
Gíbraltar. Þetta er þriðja flug-
véla herskipið, sem Bretar hafa
tapað síðan i stríðsbyrjun; hin
voru Courageous og Glorious.
-------V--------
Tuttugu bátsfarmar
af Nazistum sendir
til heljar
Frá Moskva kemur sú fregn
að 20 bátar hlaðnir af þýzkum
hermönnum hafi læðst að norð-
urströndinni nálægt Murmansk;
þeir héldu víst að þar væru engir
á verði; en Rússar höfðu fengið
einhverja nasasjón af ferðalagi
þessu ög sendu þangað sveit
hermanna, sem tóku gestina
glóðvolga og gengu af þeim
dauðum.
um enn sem komið er. Hefir
því mjólkursölunefndin hneigst
að því ráði að leita vestur um
haf til vélakaupa. Til vestur-
farar í þessu skyni hefir hún
ráðið Stefán Björnsson mjólkur-
fræðing. Fer hann vestur mjög
bráðlega og leitar fyrir sér um
hentug vélakaup.
* * ★
Fregnir berast víða að um
það, að ný bruggöld sé i aðsígi
og jafnvel skollin á. Mun sum-
staðar farið að bera talsvert á
slíku, þótt sykurskamturinn hafi
hingað til hamlað því, að slíkl
komist í algleyming. Lögreglan
hefir þegar klófest tvo bruggara
hér í Reykjavík. Var annar,
Guðm. Bæringsson, telcinn í síð‘
astliðinni viku. Fundust 300
litrar i gerjun í kjallara undir
íbúð hans. — Hinn, Benedikt
Jóhannesson, trésmiður, var tek-
inn nýlega. Hafði hann selt
hálfflösku af áfengi sínu á 30—
40 krónur. Litlar birgðir fund-
ust í fórum hans. ,
* ★ *
Garðyrkjufélag íslands er að
reisa sýningarskála mikinn á
horni Túngötu og Garðastrætis.
Á að efna þar til garðyrkjusýn-
ingar, þegar smiíi skálans er
lokið. Skálinn er 42 metra
langur og 17 metra breiður.
—Tíminn 29. ág.
ir menn yrði skyldaðir til her-
þjónustu handan við höf. Mr.
King kvað þajp deginum ljósara,
að í síðustu sambandskosning-
um hefði skoðún þjóðarinnar á
herskyldumálinu fundið þann
hljómgrunn, er eigi yrði misskil-
inn; fólkið sjálft yrði að skera
úr því við atkvæðagreiðslu hvort
það teldi herskyldu æskileg;a,
cða það gagnstæða.
Senator Meighen
kjörinn leiðtogi
íhaldsflokksins
Svo hefir skipast til að Sena-
tor Meighen hefir fyrir þrábeiðni *
l'lokksbræðra sinna gengist inn á
að taka' að sér forustu íhalds-
flokksins, og verður hann þar af
leiðandi að afla sér þingsætis
til þess að geta tekist á hendur
flokksforustuna í neðri málstof-
unni. Hann lét það verða sitt
fyrsta verk að krefjast her-
skyldu, bræðingsstjórnar, og
hvers þess annars, er minti á
ástandið, í landinu 1917.
--------V_------
Hull og Kurusu
roeðast við
Erindreki Japana, Saburo
Kurusu, sem nýkominn er til
Washington, situr um þessar
mundir á ráðstefnu við þá
Roosevelt forseta og Cordell Hull
utanríkisráðherra, með það fyr-
ir augum, að leita hófanna um
samkomulag milli þessara
tveggja þjóða; en sambúðin hef-
ir, sem vitað er, ekki verið sem
ákjósanlegust upp á siðkastið,
vegna landránsstefnu japönsku
stjórnarinnar. Fundúrinn er
enn ekki það langt á veg kom-
inn, að séð verði að nokkru fyr-
ir um árangur.
--------V-------
Frá austurvígstöðvum
Þrátt fyrir frosthörkur og
snjó, hafa Þjóðverjar enn á ný
hafið grimmúðlega sókn að
Moskva, og hefir þeim, fyrir at-
beina skriðdreka sinna, orðið
nokkuð 'ágengt, einkum í sókn-
inni að Tula, þó orðið hafi þeim
sérhvert fetið dýrkeypt, að þvi
er rússneska útvarpið skýrir frá.
Af viðureigninni á Krímskaga,
er einnig það að segja, að þýzk-
um hersveitum hefir skilað all-
verulega áfram í áttina til
Kákasusfjalla, en þangað er för-
inni heitið þó rnörg kosti manns-
lífin, vegna hinna auðugu olíu-
brunna, sem þar eru fyrir. Á
svæðunum umhverfis Leningrad
hafa Rússar hafið stranga gagn-
sókn við góðuni árangri, og
hrakið Þjóðverja á ýmsum
stöðum til baka frá 8 til 10
milur.
--------V-------
Bretar skifta um
herstjórn
Þau tiðindi gerðust í London
á þriðjudaginn, að Gen. Sir John
Dill, yfirforingi brezka hersins,
lætur af herstjórn í næsta mán-
uði, og verður frá þeim tíma
skipaður landstjóri í Bombay.
Eftirmaður hans verður Gen.
Sir Allan Brooke, sem nú er
talinn færastur brezkra herfor-
ingja í sérhverju því, er að véla-
hernaði lýtur.
No Coin to Pay »
By Helen Swinburne
Wind and cloud weave pictures in the sky—
For such as these there is no coin to pay—
Wind and cloud weave mystery in the sky
With golden thread,
Ór maybe silver-white, or dusky red
Or some elusive colour fading fast:
O, changeful is the pageant passing by.
The river moulds and carves its banks with slow
Unyielding force — there is no coin to pay
For carving such as this — the sunset glow
Changes to wine
The gleaming water-way; and all is thine
To muse upon — the glory of the sky
Above, the mirrored sky, swift-borne, below.
Upon the earth the sun pours forth its gold;
Rain-beaded trees fling down their glittering gems
On velvet moss and flower; bright wings unfold,
Fair-fashioned wings and gay;
And there is music in the wakening wood,
Sweet silver notes, then hlissful quietude—
For such as these there is no coin to pay.