Lögberg - 27.11.1941, Síða 6

6
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 27. NÓVEMBER, 1941
Afdalalœknirinn
“Þér hafið nú veriS all-lengi hér á þess-
um slóSum, hygg eg,” sagSi Lance.
“Þrjátíu ár,” svaraSi MacVeigh. “Eg
var bara ráfandi nautasmali, þegar eg fyrsl
reiS hér um heiSarnar. ViS vorum fjórir —
allir góSir vinir, þangaS til daginn er viS
lentum í erjunum viS Danny Darrel.”
“Hvernig skeSi þaS?” spurSi Lance
blátt áfram, þrátt fyrir ílöngun sína aS fræS-
ast um þetta. Hann hafSi heyrt um böl-
bænir Darrels, en aldrei hvaS þeim olli.
“ÞaS var aSeins ofurlítiS glettnisspaug,
cða svo ætluSumst viS til aS væri. Við þrír
— Dave Randall, Gunning Prescott — hann
hét sama nafni og þér, læknir —, og eg, náð-
um bjarnarunga, og bundum við tré þar sem
Danny ra'kist á hann í rökkrinu, og hugð-
umst að geta notið vamnar ldáturshviðu á
hans kostnað. En aldrei hefir neitt spaug
mishepnast okkur eins og það,” mælti Mac-’
Veigh og hló, með iðrunartón í röddinni.
1 ‘ Hann nálgaðist svo eins og við höfðum
búist við, og hestur hans vatt sér við og'fór
að hlaupa, en hrasaði og datt um — og hest-
ur og maður steyptust fram af bakka og
hröpuöu niður um ef til vill svo sem tuttugu
fet. Býsna óttaslegnir hröðuðum við okkur
til Danny þar sem hann lá máttvana og
dreyra drifinn, tókum hann upp og lögðum
á stað með hann heim í dvalarskýli okkar.
Hinn óði smáhestur hans hafði stokkið á
fætur ómeiddur og þotið burtu. Við vorum
illa skelkaðir, skal eg segja yður. Þetta var
átakanleg endalvkt á þeirri athöfn, er við
höfðum ætlast til að væri aðeins meinlaus
gletta. íin þetta var nú ekki endalyktin.
Það var aðeÍQS byrjunin. Þegar við fórum
fram hjá bjarnarhvolpnum opnaði Danny
augun og sá keðjuna, sem hann var festur
við. Eg held hann hafi þegar gripið hvernig
í öllu lá, því svipurinn í augum hans var alt
annað en gamansamur—eða hið allra minsta
svipaður augnaráði þess Danny, er við höfð-
um áður þekt svo vel.
“I tvo sólarhringa mælti hann ekki eitt
einasta orð. Þá dreif hann sig á fætur þrátt
fyrir mótmadi okkar, og staðhæfði að við
hefðum veitt sér banatilræði, og eftir því
skyldum við fá að iðrast alt til dauðastund-
ar. Hann kvað upp heiftuga bölbæn yfir
okkur, alla þrjá ■— um fjandskap, dauða,
eyðilegging okkur sjálfum og öllu okkar
sifjaliði — eg mun aldrei gleyma tilliti hans.
Það setti hroll að mér þá, og jafnvel enn,
þegar mér dettur það í hug, virðist méi
jafnvel að sólarljósið sjálft fái ekki vermt.
mér. ”
Þetta var ekki hugarburður einn, því á
þessu augnablikinu hvarf sólin á bak við ský.
“Við reyndum að skýra þetta fyrir hon-
úm, telja um fyrir honum og fá hann til að
halda enn hópinn með okkur. En alt var
árangurslaust. Hinn gamli, glaðlyndi Danný
var horfinn. Hann lauk við bannfæring sína
og gekk svo út og burtu frá okkur. Nokkru
seinna rifumst við, Dave Randall og ðg, við
Gunning Prescott. Og skömmu síðar flutti
hann burtu héðan, en Dave og eg urðum enn
kyrrir — vegna þess að við höfðum líka
orðið missáttir. Einkennileg ástæða til þess
að fara ckki héðan einnig, finst yður víst?”-
“Svo þurfti ekki að vera.”
“Svo virðist mér það nú, þegar eg horfi
yfir liðna stund. Því eg ætlaði mér aldrei
að dvelja hér neina stund lengur en eg mætti
til, á þessu hrjóstuga bithagalandi. Það var
fvrir mér of kalt og eyðilegt. Þá rakst eg
á ofurlítið dalverpi, sem virtist eins og para-
dísarblettur í miðri auðninni — og enginn
hafði nokkurn tíma notað sér hann, sökum
þess að öll auðnin virtist svo óvistleg. En
dalurinn var svo blómlegur, að mér fanst
sem fátækur maður myndi fremur geta kom:
ið þar undir sig fótunum en á flestum öðr-
um haglendum.
“En þrátt fyfir þetta hefði eg ekki ver
ið hér áfram, ef ekki hefði verið vegna Dave
Randalls. Hann hafði rétt búið um slg a
landbletti, sem hann hafði svipaða hugmynd
um eins og g um minn paradísarreit. Hann
hugðist að ná líka eignarhaldi á mínum dal,
og duldist ])ess ekkert við mig. Eg sagði
honum, að liann skyldi aldrei fá það land,
og eg hefi því verið kyr hér allatíð síðan.”
1 þessum heilsteyptu og ákveðnu skýr-
ingarorðtim birtist gamla andúðin og orsök
hennar. Hin bitra bannfæring, er Danny
Darrell kvað yfir höfuð þeim. 0g nú það,
að hin lang-krassandi andúðarglóð var að
æsast upp í öflugra heiftarbál, en nokkurn
tíma fyr á hinum liðnu þrjátíu árum hafði
bólað á.
Niðurinn frá Stórublöndu var nú orð-
inn að nöldri. I þvínær tvö hundruð feta
fjarlægð neðan við brautina fossaði áin og
freyddi í reiðimóð kringum hnullungsgrjót
og klettasnasir, er í farvegi hennar stóðu
upp úr vatninu og létu ekki bifast, frekar
en mannlegar lietjur, þrátt fyrir stöðugt
stríð og óþrjótandi mótstöðu á þeirra lífs-
ins leið. Árbakkinn var þarna snarbrattur,
sólbakaður og skorpinn, með einstaka grastó
eða vindstrokinn trjábuska vaxandi hér og
hvar, eins og kræklugróður, við lítil lífsskil-
yrði.
Hestarnir sneru nú alt í einu fyrir
skarpa beygju á veginum, en Lanoe skorðaði
sig skyndilega í sætinu og greip um leið upp
slíðraðan pískinn, en fyrir hugarsjón hans
birtist sem úthleypt mynd atburðarins, sem
fyrir þrjátíu árum hafði orðið orsök til hinn-
ar ömurlegu \úðburðakeðju ávalt síðan.
Tuttugu fetum ofar í hlíðinni, er vegur-
inn lá'um, stóð stórt bjarg, sem hafði um
tuttugu og fimm ára skeið eins og vegið þar
salt á pervisalegri undirstöðu og að því er
virtist sí-reiðubúið til að steypast um og
velta niður á veginn.
ÖIl þessi ár hafði það þó IiúkT þarna
kyrt á sama stað, í stormi jafnt sem stillum.
En þenna dag hafði það tekið á sig
skrið. Og nú stóð það þversum veginn og
hefti leið þar um, alt frá hárri og brattri
brekkunni að ofan og fram á árbakkabrún
að neðan, nema á svo sem þriggja feta rönd
milli neðri bakkans og bjargsins. Og eftir
jieirri mjóu göturönd kom nú í ljós kringum
steininn, rétt þegar Lance keyrði þar að,
liálf-stálpaður bjarnarhúnn —,og stofnd:
beint á hestana.
Þetta alt bar að svo skyndilega, að
enginn tími gafst til varúðar. Þegar hest-
arnir sáu bjarndýrið rétt við nef sér, og hið
ægilega og óvænta bjarg4 að auki húka þvers
um götuna, kom að þeim óttaæði, þeir revndu
að víkja sér til hliðar og hlaupa burtu eftir
þessari mjóu göturæmu, þar sem jafnvel
ekkert svigrúm var fyrir tvo vagna til að
mætast.
N í u n d i Kapítuli
Það bar nú öllu meira en venjulega á
liinum staðfestulega svip hökubroddsins, sem
Lance þrýsti einbeittnislega fram þegar
hann nú reyndi með stöðugu taumhaldi og
sefandi orðum að ná stjórn aftur yfir trylt-
um hestunum. En er þeir í æðisumbrotunum
reyndu að snúa sér við á örmjóu vegarstæð-
inu, lentu afturhjól vagnsins út af bakka-
brúninni strax við fyrsta viðbragð, svo
vagnsþunginn fór að draga hræddu ökudýr-
in með sér niður snarbrattan árbakkann.
Ilvemig sem hestarnir reyndu af öllum
mætti að sporna gegn þessum nýja voða, þá
varð það árangurslaust, niðurveltunni varð
ekki aftrað.
Jafnvel á þessu hrunsaugnabliki, er
Lance í leiftúrsvip yfirvegaði ftfstöðuna,
uppgötvaði hann viss atriði — eins og það,
að mark á hálsi bjarnarins sýndi að á honum
hafði nýskeð verið kragi. Þetta var því
sami björninn, sem hann hafði ,séð tjóðraðan
með jámkeðjunni við tréð á Neckyoke, er
hann kom í heimsóknina þangað.
Eitt augnablik tókst klárunum í æðis-
mætti sínum að halda í við hrapandi vagn-
inn á bakkabrúninni. Það hefði verið nægi-
leg stund fyrir Lance til að forða sér út úr
vagninum, en um það hugsaði hann nú ekki.
Þegar hann sá, að vagninn hlaut að hrapa,
slepti hann' taumunum, stökk aftur af sætinu
og þreif MacVeigh þvínær jafnskjótt í fang
sér.
Nú var hin örstutta kyrstöðustund vagns
og hesta liðin hjá og hvorutveggja komið
á hraðaskrið niður bakkabrekkuna, vagn-
inn nokkurnveginn enn áréttum kili með
hestana í eftirdragi, þrátt fyrir ofsatilraun
þeirra að ná fóthaldi í hinni lausu mold
brekkunnar. Fjöratíu fetum neðar stóð stóri
bjarg upp úr brekkunni, gínandi við ánni,
og á þennan klett kastaðist vagninn með
brothljóði og stöðvaðist þar örstutta stund.
Þótt Lance hefði skorðað sig við sætið,
lá við a hann misti fötanna við þennan á-
rekstur og kastaðist út úr vagninum. Vagns-
kassinn var að gliðna allur sundur undir
honum og hestarnir, sem nú héngu aðeins á
aktýgjunum, bmtust um eins og óðir væri
til að koma undir sig fótunum og losast úr
heldunni, svo eitthvað hlaut bráðlega að láta
undan. Lance stökk því, sem í síðustu til-
raun þeim til bargar, með MacVeigh enn í
fanginu, niður á snarbratta brekkuna, ofan
við bjargið.
Er hann kom niður og fætur hans mynd-
nðu djúpt far í lausri moldinni, hnaut hann
á grúfu og náði um leið með annari hend-
inni í ofurlítinn viðarbuska, er teygði sig
upp úr flaginu þar rétt hjá. En það mátti
ekki hæpara standa að þeir slyppi úr vagn-
inum, því bjargið, sem margra alda sól,
stormar og regn hafði grafið um, losnaði nú
við áreksturinn og steyptist með vagn og
hesta niður í fossandi straumiðu Stóru-
blöndu.
Það var eins og allur bakkinn titraði,
er bjargið kastaðist á árflúðirnar, og dauða-
stuna annars hestsins, er þegar hvarf í hyl-
dýpi árinnar, bárast Lance þar sem hann
hangdi í buskanum, en straumg'usurnar úr
ánni skvettust þvínær að fótum honum og
moldarskriðan, er losnaði við hrun bjargs-
ins, tók sig upp rétt fyrir neðan hann. Er
hann svo leit niður á ána, sá hann að hinn
hesturinn hafði losnað úr aktýgjunum, synti
sterklega yfir að hinum árbakkanum og
klöngraðist þar upp úr vatninu auðsjáan-
lega ómeiddur. Hliðstæðingur hans lá undii
margbrotnu vagnskriflinu, sem stöðvast
hafði í straumiðunni um bjargið, og hreyfð-
ist nú ekki, var auðsjáanlega druknaður.
Þeir MacVeigh og Lance höfðu sloppið
ómeiddir alt til þessa. Brekkan var þvínær
snarbrött og ber, að undantekiium hinum
smáu trjábuskum og grastóm, er loddu á
lélegum rótum hér og þar. Og þó að fætur
Lance hefi myndað grunt far í lausri mold-
inni, er hann stökk þarna niður í hana, þá
fann hann að þessi fótfesti fór að smá-mjak-
ast undan þunga þeirra.
Að klóra sig áfram upp þessa bröttu
lausamoldar-brekku, hvort heldur hann
reyndi það einsamall eða með MacVeigh, sá
hann að væri ógerningur. Gæti þeir haldið
sér þarna kyrrum þangað til hjálp kynni að
berast þeim frá einhverjum er fram lijá færi,
þá væri það eini möguleikinn um afkomu
fyrir þá. Litli trjábuskinn, sem Lance hélt
í, var allareiðu farinn að losna í rót, en
annar buski stærri og styrkari stóð í um
tólf feta fjarlægð út frá þeim . Á honum
varð hann að ná haldi, ef þeir ætti lífi að
halda.
Alt að þessu hafði hann haldið utan um
Reese MacVeigh ]>ar sem þeir krupu þaraa
fast að moldarbrekkunni og fengu naumast
náð andanum. Nú fyrst var það, að Mac-
Veigh sagði nokkurt orð:
“Svo virðist nú, sem þér ættið, læknii',
að sleppa haldinu á mér. Hin biksvarta böl-
bæn Danny Darrels sýnist nú að lokum hafa
náð til mín. Einn hefðið þér kannske tæki-
færi til að bjargast af. En lialdið þér enn
um liríð í mig lendum við báðir mjög bráð-
-lega niður í meira vatn en við hefðum gott
af að drekka.”
“Við förum saman upp eða niður héðan
— og eg hygg að það verði ekki niður enn
nm hríð,” sagði Lance í ákveðnum tón.
“Styðjist við mig meðan við reynum að ná
haldi á hríslunum þarna.”
Þrjú eða fjögur fótstig — það var alt
og sumt, en þau urðu að stígast í skyndi,
með ekkert að halda sér við til stuðnings.
Og farartálminn af að styðja mann, sem væri
þrjátíu pundum þyngri en hann sjálfur, var
alt annað en hvetjandi. MacVeigh íhugaði
þetta eitt augnablik, og kinkaði kolli.
“Þér eruð harðgerður haukur, Prescott,
alveg eins og annar Prescott, sem eg áður
þekti. Förum þá.”
Það var þeim nokkurra augnablika ægi-
leg för að krafsa sig másandi áfram á fjór-
um fótum, eins og flugur á vegg, og moldar-
skriðurnar veltandi niður brekkuna undan
liverju spori þeirra.
Sólin stafaði heitum geislum sínum nið-
ur yfir þá þarna í brattri brekkunni, en
skuggi myndi bráðlega breiðast yfir veru-
stað þeirra. Bærist þeim ekki bráð hjálp,
mvndi þeir, á hinn bóginn, verða komnir í
ána áður en yfir skygði. Og um það gerði
Lance sér engar falsvonir.
Bjargið, sem vegið hafði salt þarna í
brekkunni uppi yfir veginum um öll hin
mörgu undangengnu ár, hafði ekki af eigin
náttúruhvöt hrapað niður á götuna einmitt á
þessari stund. Nálægð bjarnarhvolpsins var
nægileg sönnun þess, að hér var um ákveðna
morðstilraun að ræða, með því að hrekja þá
óvörum út af veginum. Hvernig hestarnir
höguðu sér undir þessum kringumstæðum
var þvínær sjálfsagður lilutur, og tækifærið
var ekki nema eitt í hundraði til þess að
þeir lifði af slíkt fall, jafnvel enda svona
lengi. Heppnin hafði þó fylgt þeim. En
tilfellið hafði á sér öll einkenni þess, að það
hefði orsakast af náttúrulegri tilviljan einni.
Væri ])etta ein afleiðingin enn af böl-
bænum Danny Darrels þá- var hún fram-
kvæmd af þiefnigjörnum manni — einhverj-
um, sem eún mintist hins atburðarins löngu
liðna um tjóðraða bjarndýrshúninn, sem
orsök hafði orðið að hinni óyndislegu kring-
umstæna-keðju margra liðinna viðburða.
Eða að minsta kosti einhverjum, sem um
þetta hafði heyrt og séð sér nú tækifæri til
að viðhafa sama lirekkjabragðið hér.
Sem auðvitað þýddi nú það, að Nock-
yokes náungarnir mvndi bráðlega koma
þarna til þess að grenslast eftir um árangur-
inn af ráðagerð sinni. Þegar þeir svo kæm-
ist að því, að enn vantaði lítið eitt á að
þetta hefi náð tilætluðum noturn, myndi þeir
grípa til nýrra ráða um endalokin. Og koma
í veg fyrir það, að nokkur önnur hjálp gæti
að gagui orðið.
Lance virtist það augljóst, að alt til
þessa hefði Reese MacVeigh ekki dottið í
hug nein orsök að slysinu önnur en afleiðing
bölbænar Danny Darrels, og enga grein
gert sér fyrir því að þetta væri annað en
regluleg óhappa-slysni. Hann hafði ekki
komið auga á bjarndýrshúninn. Og þeir
höfðu enn ekki orðið fyrir neinum meiðslum.
“Það er sem mér heyrist einhver vera
að koma, læknir,” mælti hann nú. “Hestar
að fara um veginn. Það væri ef til vildi
ekki úr vegi að þér gæfið hljóð af yður.”
“Það gæti að minsta kosti ekki gert
vont verra,” viðurkendi Lance. “Heyrið!
Þið þarna uppi.”
Óttablandið upphrópunarhljóð kvað við
ofan af vegarbrúninni, og eftir augnabliks-
þögu ga'g-ðist þrútið og undrandi andlitið
á Ape Narcross niður til þeirra. Sinn hvoru
megin við hlið honum stóðu þeir Turkey og
Skalli gapandi og með undrunarsvip í liverj-
um andlitsdrætti.
‘ ‘ Ojæja-þá! Eg má nú bara heita byssu-
busi!” muldraði Ape.
“Við urðum fyrir ofurlitlu óhappi,”
mælti Lance. “Hvernig væri að kasta til
okkar reipisspotta?”
Andlitið á Ape var enn sviplaust af
vandræða-glundroðanum í huga hans, og
Skalli notaði sér tækifærið. Skallinn á 'hon-
um gáraðist allur ofan við ennið eitt augna-
blik, sem átti að skiljast eins og samhvgðar-
glott hans.
“Reipi!” hrópaði hann. “Það virðist
vissulega ekki afleit hugmynd. Bara við
hefðum nú handbæra taug. En eg álpaðist
á stað í dag án hennar. Sem var sannar-
lega hugsunarleysis yfirsjón af mér.”
“Eg liefi reipishönk,” tilkynti Turkey
í snatri og rauða nefið á honum svipaði til
smettisins á kalkúnshana, er niður til þeirra
glápti. “Eg er bara skolli hræddur um að
það sé of stutt. Þú hefir reipishönk, Ape.”
“Ójá, það hefi eg,” urraði Ape. “En
eg fer nú ekki að knýta því í spottann þinn,
Turkey. Ertu að missa glóruna?”
Rótin að trénu, sem Lanee hélt um brast
nú með ofurlitlu brothljóði, og dálítil mold-
arlirúga þeyttist ofan af rótartauginni, neð-
an við tréð. Auðséð var að þeir gátu ekki
haldist þarna við mikið lengur; það skildist
Ape líka, sem nú hafði náð fullu jafnvægi
í huga sínum, og rak svo upp háan hrossa-
hlátur, er hann taldi víst að biðstundin ein
mvndi fullkomna fyrirætlanir þeirra.
“Hvernig þeir húka þarna. eins og
liænsni á vagnstöng, er mér ráðgáta,”
drundi í honum. “En töngin sú brotnar
vissulega bráðum undan þeim. Það upp-
fyllir fvrirætlanina nógu laglega.”
Blðið hljóp fram í andlit MacVeighs og
liann hreyfði sig skynddega, en við það
losnaði meira af moldinni go þyrlaðist niður
hrekkuna.
“Ape Narcross,” öskraði hann, “þetta
er það sem rétt má búast við frá morðvörg-
um eins og Neckyoke—”
“Haldið yður saman,” skipaði Lance
með áherzlu. “Þér megið ekki við því að
hleypa yður í ofsa. ”
“Nú getur það ekki orðið mér að meini,
og eg ætla að segja þessum skúnkum hvaða
álit eg liafi á þeim, þótt það verði mitt sein-
asta orð.”
“Það verður þá líka liið seinasta, sem þér
framkvæmið í þessu efni,” aðvaraði Lance
hann gremjulega. “Haldið yður hægum og
látið mig eiga við þá um þetta. Eg hefi
einskonar löngun til að lifa ögn lengur, jafn-
vel þótt vður langi ekki til þess.” Hann
hækkaði svo röddina þÓtt hún væri enn æs-
ingslaus og næstum eins og niðurbæld.
“Eg held í raun og veru, Ape, að þið
ættuð að kasta til okkar tauginni, því þér
munuð lifa aðeins nógu lengi til að iðrast
þess, ef þér gerið það ekki.”
• “ Eg! — nú eg held víst áfram að tóra/ ’
urraði Ape. “En þér ekki. Þér otuðuð
vður eitt sinn fram eins og þrándi í götu
minni — og höldar, sem slíkt hafast að, lifa
naumast nógu lengi til að endurtaka sama
glappaskotið. Þetta héraa núna er bara
endalykt þess atviks, sem eg bvrjaði á að
framkvæma í hitt skiftið.’ ’
“Er Dave Randall nokkursstaðar hér
nálægur?” spurði Lance í skipandi tón, veit-
andi því jafnframt, moð vaxandi ugg, eftir-
tekt hvernig rótarhald buskans, er þeir héldu
sér við, kárnaði stöðugt, og fanst enda að
hælasporin, sem hann stóð í, myndi þá og
])egar gefa sig’.
“Randall á engan þátt í þessu,” fnæsti
Ape. “Stundum virðist eins og honum liggi
við ógeði út af því hvernig framkvæmdun-
um er hagað. Bezt að hann heyri því ekkert
um þetta fyr en því er lokið.”