Lögberg - 16.04.1942, Side 6

6
LÖGBERG. FIMTUDAGINN 16. APRÍL, 1942
Á SKARÐSHEIÐUM
Joan opnaði augun og settist upp í skyndi.
“Ó!” sagði hún, “eg hefi víst blundað í eina
mínútu eða svo.”
“Svo sem mínútu, Joan.”
Hún brosti. “Eldurinn logar vel.”
“Mér þykir vænt um að komast hingað,”
sagði Philip. Þau hlóu bæði.
“Þér verðið að nota efra rúmið,” sagði
Joan. “Og eg held við ættum að leggjast fyrir
sem fyrst, svo við getum komist á stað aftur
snemma með morgninum. Eg ætla að opna
tvær könnur af soðnu saltkjöti handa okkur,
eða einhverju til næringar.” ,
Philip leit með undrunarsvip til hennar.
“Þér hugsið yður þá að vera hér í nótt?”
“Hvað annað?” sagði Joan og hló.
“Ja, það veit eg ekki,” sagði Philip vand-
ræðalega; “en mér virðist þér ættið að fara
heim, ef þér getið. Myndi faðir yðar skilja —
yrði hann ekki órólegur út af fjarveru yðar?
Eg skyldi halda að hann sendi alla menn sína
út —”
“Hann veit að við höfum sezt einhvers-
staðar að. # Fólk reynir ekki að berjast áfram
gegn fárviðrunum hér á slóðum. Maður verður
að ferðast með storminum, þegar hann er of
stríður í fang manni. Það er oft um líf eða
dauða að tefla, lendi maður úti í þeim. Regnið
hérna í fjöllunum er jafnvel líka alt annað en
á öðrum svæðum. Nú er komið ofsaflóð í ána,
svo eg gæti ekki farið til baka sömu leiðina
sem við komum, og litli lækurinn hérna er
þrisvar eða fjórum sinnum stærri en vanalega,
og hamlar okkur frá að komast til Bar M. Svo
fer líklega að snjóa í nótt. Hið eina skynsam-
lega, sem við getum gert, er því að vera kyr
hér til morguns.”
“Auðvitað er það skynsamlegast. En að
nota skynsemina er ekki — alvanalegt.”
“Ekki þar sem þér komuð frá. Hér er það
algengt. Þér venjist því, með dvölinni hér, á
hvern hátt við högum athöfnum okkar. Ef
við eyddum eins miklum tíma í að fylgjast
altaf með — með — eg hefi víst gleymt hvernig
þið orðið það.”
“Móðnum?”
“Móðnum! Ef við eyddum eins miklum
tíma og þið gerið í að fylgjast með móðnum,
þá værum við fyrir löngu frosin í hel.” Joan
stóð á fætur, fór fram í skúrherbergið og kom
inn aftur með tvær könnur. “Hér er stappa,”
sagði hún. ‘Saltkjötsstappa.”
Er þau höfðu lokið máltíðinni. tók Joan
skörunginn og ýtti bálandi viðarbútunum í
eldstæðinu sínum til hvorrar hliðar, og birtan
af eldinum barst ekki lengur út um herbergið.
Philip klifraði umvafinn ábreiðunni upp í efra
kassarúmið, lagðist þar út af og togaði aðra
ábreiðu, er þar var, ofan á sig. Joan setti
lampann á gólfið hjá neðra rúminu, og Philip
heyrði hana vera að búa þar um sig.
“Alt í lagi?” kallaði hún.
“Já, alt ágætt,” svaraði hann.
Joan slíkti svo ljósið og aldimt varð í her-
berginu nema vegna hins daufa glampa er
barst út frá þvínær útbrunnum viðarglæðun-
um.
“Góða nótt!” kallaði Joan.
“Góða nótt, Joan.”
Kaffið er tilbúið!”
Philip settist upp í rúminu. Joan stóð á
miðju herbergisgólfinu með kaffikönnu í hönd
og leit brosandi upp til hans. Bjartur dagur
ljómaði um alla stofuna og sólargeisli skein á
gólfið, inn um gluggann.
“Góðan daginn, Joan,” kallaði Philip.
“Góðan daginn, Philip. Eg.reyndi að hafa
lágt um mig. Eruð þér hungraður?”
“Já. En þér hefðið átt að vekja mig, Joan.
Eg vildi geta hjálpað yður.”
“Þér hefðið bara orðið fyrir. Eg er búin
að laga kaffið, hræra soppu í lummur og steikja
fleskflögurnar. Fötin yðar eru nú líka vel
þur.” Hún greip föt hans af staginu, sem hún
hafði hengt þau á kvöldið áður, og rétti honum
þau. “Þetta er ekki nægilega hlýr fatnaður
hér á þessum tímá árs,” sagði hún. “Og eng-
inn hatturinn. Þér verðið að fá annan al-
klæðnað: skó og leðurúlpu og hatt og margt
annað. Til að vera í við smölunina.”
“Þér getið kannske farið með mér inn í
þorpið til að velja þetta.”
“Það skal eg gera.” Joan fór að baka
lummurnar. Philip klæddi sig, fór svo niður
úr rúminu og leit út um gluggann. “Snjór
kominn!” hrópaði hann.
“Ekki nema föl,” sagði Joan. “Komið nú,
alt er til reíðu.”
Philip settist að borðinu og Joan andspænis
honum. Hún setti fyrir hann lummur, kjöt-
flögurnar og fullan kaffibolla. Hún leit um-
hverfis í herberginu. “Það er gott að vera
þar sem hlýtt er og manni líður vel, og að
hafa eitthvað til að nærast á,” sagði hún.
“Já, mér geðjast vel að vera hér.”
“Mér einnig.”
“Eg hálf-kvíði fyrir að fara héðan,” sagði
Philip. “Hér virðist eitthvað svo — heima-
^egt — eins og maður væri lengi búinn að eiga
hér heima.”
“Stundum virðist manni jafnvel einn dag-
ur, sem óratími, lendi maður í hríðarbyl eða
einhverri annari ófæru.”
“Eg átli víst við það.”
“Um það þori eg að veðja, að þegar þér
komist aftur heim mun yður finnast þér hafa
verið langar stundir burtu frá átthögunum. Ef
þér verðið nú hér þangað til smöluninni er
lokið, þá verður það einn mánuður enn.”
“Eg vona að það gæti orðið miklu lengur.
Mig langar ekkert til að fara heim. Vil held-
ur vera hér áfram.”
“Þér meinið — í allan vetur?”
“Já.”
“Hvers vegna?”
“Mér geðjast vel að þessum stað.”
Joan hló. “Þér vitið það nú ekki ennþá.
Eg meina um starfið.”
“Eg veit það, að eg vil vera hér, ef eg fæ.”
Joan horfði gaumgæfilega framan í Philip.
“Eg skal segja yður nokkuð,” mælti hún sein-
lega. “Pabbi er að gera tilboð í þessa árs póst-
flutning. Að flytja hann frá járnbrautarstöð-
inni, yfir skarð til þorpsins og um dalinn. Nái
hann samningi um það, þarf hann á auka-
manni að halda. í hvert sinn, sem hann áður
sótti um þetta, hefir honum hlotnast það. í
seinásta sinhið nú fyrir sex árum. Þá hjálpaði
Ivan honum. Þér minnist Ivans; við mættum
honum neðan við skarðið, þegar við komum
hingað.”
“Eg man eftir honum. Nábúi ykkar, sögð-
uð þér. Eruð þið heitbundin?”
Joan lauk við að drekka kaffið sitt. “Nei,
ekki — nei, við erum ekki heitbundin. Annars
ætlaði eg nú að segja, að ef yður geðjast í raun
og veru vel að dveljast hér áfram, og iærið
að keyra hesta ásamt öðrum verkum, þá gætið
þér ef til vill — verið hér. Eg er þó auðvitað
ekki viss um það.”
“Eg ætla að tala um það við föður yðar.
Þótt eg geri ráð fyrir að þessi starfi útheimti
meiri reynslu en eg gæti náð í millitíðinni.”
“Starfinn er fljótlærður. Til flutninganna
eru notaðir stuttsleðar með dúkstjaldi til skjóis
að ofan, í líkingu við luktu langferðavagnana
gömlu, og á þeim hafðir ofnar, svo í þeim er
býsna notalega hlýtt. Á leið yfir sjálft skarðið
eru sleðarnir hafðir tjaldlausir, svo að —”
Joan þagnaði brosandi. “Eg held hyggilegra
áé að segja yður ekki hvers vegna,” bætti hún
svo við.
“Látið mig heyra það.”
“Nú, svo, ef þeir velta um út af veginum,
ekki kvikni í þeim ásamt póstinum og öðrum
flutningi.”
“Eg skil þetta. Það hljómar — er mjög
eftirtektarvert.”
“Svo er það vissulega. En hvað sem því
líður, þá ættuð þér, eftir að hafa verið hér
nokkra stund, heldur láta mig tala við pabba
um þetta, því eg þekki hann betur en þér gerið.
Og nú verðum við að komast strax á stað
héðan.”
Joan þvoði diskana, sem þau notuðu við
morgunverðinn, og bjó um rúmin meðan Philip
sópaði gólfið, hreinsaði til við eldstæðið og
þurkaði borðið. Svo fóru þau út. Snjóföliö
var allareiðu horfið fyrir vermandi geislum
morgunsólarinnar. Og lækurinn var orðinn
næstum jafn vatnslítill eins og hann hafði verið
áður en rigningardemban hleypti ofsanum i
hann kvöldið fyrir.
“Eg gaf hestunum góðan hafraskamt strax
og eg fór á fætur í morgun,” sagði Joan. “Næst
þegar eg kem hingað upp eftir færi eg Mr.
Lawrence aftur hafra í staðinn. Og líka mat
fyrir það, sem við höfum tekið núna úr forða-
búri hans. Þannig höfum við þetta hérna í
dalnum.” Þau söðluðu hestana og riðu þegar
á stað út veginn. “I fyrsta lagi” sagði Joan
enn, “förum við til Bar M til að sækja farang-
ur yðar og tilkynna þeim þar að þér séuð að
flytja þaðan. Svo förum við heim í hjarðverið.
Lítið á fjöllin, Philip.”
Philip leit til vinstri handar upp tii
Tetonsfjalla tindanna. Þeir glönsuðu fagur-
lega af drifhvítum nýja snjómötlinum, er þau
höfðu klæðst um nóttina, eins og öll hin fjöllin
umhverfis dalinn; jafnvel í krónum efstu skóg-
arbeltanna glampaði á nýjar snjóhetturnar, þó
að algrænn dalurinn hið neðra brosti við
gullnum geislum ársólarinnar.
Sjöundi kapítuli
Hópur þrjúhundruð og fimtíu hvítglám-
óttra, ungra geldneyta færðist í breiðum sveig
niður um lágar hæðirnar umhverfis heima-
hagana við , Lindenbúið. Fyrir mjúkróma
hvatning ríðandi hjarðsveinanna tifaði ung-
hjörðin á því nær lötursferð í sælukendri ró
yfir hæðirnar við rætur dalsfjallanna.
Nú var uppskerutíminn kominn, og aðal
athafnir heimilislýðsins stefndu að söfnun fóð-
ursins til komanda vetrar og undirbúnings
traustra skýlisstöðva hjarðanna, er heima
skyldi ala. Hjörðin var því rekin heim, heyi
hlaðið í stakka, fiskur flattur í salt og elgsdýra-
kjöt reykt eða hengt á rár, og sagirnar görguðu
sinn ískurstón hjá eldiviðar-stökkunum, sem
óðum lengdust og hækkuðu í námunda við
húsin.
í fyrsta skifti á æfi sinni kyntist Philip
nú og skildi hinar víðtæku athafnir* manna
hverja árstíðina af annari við að afla sér vista-
forða. Hann kom nú auga á kröfur umhverf-
isins og nauðsynlega fyrirhöfn, er þær hefði
í för með sér, og hann fann sig nú standa við
hjartarót mannlegra athafna tilverunnar sjálfr-
ar, víðtækrar baráttu lífsins, sí-ómandi sam-
starfsniðs, sem honum hafði áður aðeins bor-
ist hið daufasta bergmál af.
Nú var hann að byrja þriðju vikuna sína
á hjarðversbúinu. í hjarðsveinahúsinu hafði
honum verði vísað í eitt efra kassarúmið til að
sofa í, á hverjum morgni um aftureldingu reis
hann úr rekkju og skiftist á við hina piltana
um að bera inn eldivið, kveikja upp í ofnin-
um, sækja vatn og sópa gólfið.
Þessar tvær vikur hafði hann tiltölulega
sjaldan hitt Joan, og þá sjaldan það skeði,
hafði hún birzt honum eins og hálfgerð ráð-
gáta. Hún hafði talað við föður sinn um mögu-
leikana á því að Philip yrði kyr til að hjálpa
við póstflutninginn, ef tilboð Lindens um hann
næði fram að ganga, og hafði bóndinn samþykt.
að ráða Philip til frambúðar, ef svo færi. Þó
virtist Philip eins og Joan með köflum hefði
vanþóknun á nærveru hans.
Philip var orðinn mjög sár eftir stöðuga
eftirlitsreið á hestbaki, húkti nú hálfskakkur
í söðlinum og kastaðist til og frá eftir hreyf-
ingum hestsins á eftir geldneytunum fram
undan honum og til vinstri handar, þar sem
þau lötruðu áfram í hægðum sínum baulandi
sjálfbirgingslega í sífellu.
Hann var í leðurbuxum gömlum, sem
Joan hafði fundið í hlöðunni og fengið honum,
en að ofan klæddur ullarskyrtu og leðurúlpu,
með barðastóran hatt á höfði og í stígvélum,
sem Joan hafði ráðlagt honum og hjálpað vlð
að kaupa í þorpinu.
Það var orðið næstum aldimt þegar smal-
arnir að skipan fyrriliðans véku fylkingarbrodd-
um hjarðarinnar inn á við 1 þéttan hóp og
stefndu forystugripunum inn um opið hlið á
heimabeitargirðingunum.
Fimm smalar, auk Philips voru við rekst-
urinn. Það voru: fyrirliðinn, Bob Crew; Slim
Clarke, aðstoðar fyrirliðinn; Edwardo Alvarez,
dökkbrýnn, alvanur nautasmali sunnan aí
landi, og tveir heimalningar úr dalnum, þeir
Les Herron og Olof Malmquist. Crev/ var
fyrirmyndar hjarðmaður, eins og Philip hafði
ætíð hugsað sér þá — grannvaxinn, ötull, með
arnar-svip. Það var erfitt að geta sér til um
aldur hans. Hann hafði nú verið hjá Linden
árum saman, og hár hans var þó enn fremur
upplitað að sjá heldur en grásprengt, og drætt-
irnir í andliti hans gátu eins vel hafa skapast
af áhrifum útivistar hans í öllum veðrum
fremur en aldurs venga. Hann sagði fátt, en
var þó altaf eins og á iði í söðlinum, með gráu
augun á sífeldu flökti í allar áttir eftir hverju
minsta merki er haft gæti meiri eða minni
áhrif á athafnir hans sjálfs í sambandi við
stöðuna er hann stundaði.
Clarke, einnig eins og samvaxinn hjarð-
verinu, var kringum þrjátíu og fimm ára að
aldri, tómlátari, þunglamalegri, og sat — ólíkt
Crew, er ætíð reið teinréttur — eða húkti
álútur í söðli sínum, oft með augun hálflokuð,
og auðsæjan letisvip á andlitinu og að því er
virtist, án þess að veita umhverfinu nokkra
athygli. Þó hafði Philip veitt því eftirtekt,
að þegar á einhverju sérstöku snarræði þurfti
að halda, var Clarke fullkomlega jafningt
Crews í framkvæmdinni, og að í þekkingunni á
verki sínu og athyglinni um það hvað fram
fór, stóð hann aldrei neinum að baki.
Alvarez var lausamenskunnar smalasveinn,
sem komði hafði í verið dag einn þá um sum-
arið með söðul sinn og rúmábreiður eins og
embættismerki, og þegar verið ráðinn til stöð-
unnar hjá Linden. Hann var frábær hesta-
maður, ungur og með dökkleitt, fallegt andlit,
gerði verk sitt með undraverðri skyndiná-
kvæmni og eyddi hvíldarstundum sínum í
smalaklefanum við að fága leðurbeltin og
nöldra góðlyndislega um kuldann þarna, sem
honum geðjaðist ekkert að. ,
Herron og Malmquist voru dalsins heim-
alningar nýlega útlærðir sem nautasmalar.
Kvöidverðarbjallan hljómaði glaðlega, og
allir hjarðsveinarnir þustu inn í eldhúsið. Þrír
aðkomumenn sátu þar við innri enda lang-
borðsins hjá Linden. Philip hafði kynzt þeim
áður. Einn þeirra, Elmer Jenkins, risavaxinn,
rauðhærður maður, með rautt og þrútið andlit.
Við hlið honum sat ungur, grannvaxinn son-
ur hans og eftirlíking. En hjá Linden við
enda borðsins sat dökkhærður og mjög útitek-
inn maður. Það var Joe Moran. Nautaver
þeirra Jenkins og Morans voru ofar í dalnum.
Þegar Philip hafði tekið sér- sæti við borð-
ið heyrði hann Linden segja: “Jenkins segir að
Ivan Bole hafi samið um að selja stjórninni
alt sitt hey í vetur, og að í vor ætli hún að
kaupa land hans til veturbeitar elgsdýrahjarð-
arinnar.”
Hjarðsmala-liðið alt, er við borðið sat. leit
með tortryggnissvip til Jenkins. Stóri hjarð-
bóndnin kinkaði kolli. “Þetta er satt,” sagði
hann. “Ivan sýndi mér undirskrifaðan samn-
inginn um heykaupin, og svo hafði hann bréf
frá líffræðirannsóknarnefndinni í Washington
um það, að hið eina, sem hann þyrfti nú að
gera væri að skrifa nafn sitt í eyðu, sem hún
hefði skilið honum eftir til þessa neðan við
samninginn, og fjögra mánaða tilboðsfrest um
kaup þess á landinu. Og annað, sem hann
sagði mér, var það, að skipa ætti hann sem
aðal-umsjónarmann beitarlandsins, eða vernd-
aða svæðisins, eða hvað sem þið viljið nefna
það. Hann segir stjórnina líka ætla að taka
til afnota í sama augnamiði part af þjóðeign-
arskógi og landsvæðum meðfram ánni, og
kaupa svo í viðbót eitthvað af hjarðverunum
hér, og mynda úr öllu þessu víðáttumikið elgs-
dýrasvið.”
“Ivan hlýtur að vera orðinn brjálaður,”
sagði Crew.
“Stjórnin hlýtur að vera gengin af göflun-
um; “þeir eru allir þöngulhausar,” bætti Clarke
við. “Hverjum er annars ant um elgsdýrin.”
“Tildurspiltunum,” svaraði Jenkins “Tild-
ursdrjólunum, dundursveralýðnum að austan,
Gulasteinsgarðs gestunum og öllum eyðilanda-
rápurunum.”
“Það sem ekki kemst inn í minn haus,”
sagði Linden, “en hvað að Ivan hefir komið.
Mér fellur þetta svo illa hans vegna, að eg veit
ekkert hvað eg á að hugsa um hann. Eg hefi
altaf litið á Ivan eins og — son minn. Móðir
hans ól önn fyrir Joan fyrstu æfiár hennar. Og
hann hafði heimili sitt hér hjá okkur eftir að
foreldrar . hans urðu úti. En nú tekur hann
sig til og viðhefir undirbrögð gagnvart okkur
öllum. Það er eina nafnið, sem hægt er að
gefa þessu atferli hans. Hann eins og kippir
leynilega fótunum undan okkur öllum dals-
búunum.”
“Það, sem við ættum að gera,” sagði
Moran, “er að bíða þangað til hann hefir safn-
að fimm eða sex þúsund elgsdýrum þarna á
land sitt, taka okkur svo til ríðandi einhverja
nóttina og reka dýrin upp í fjöll, þangað sem
snjórinn er djúpur, og brenna svo alt heyið
bans.”
“Það er Bandaríkjastjórnin, sem maður á
þá í höggi við,” sagði Crew.
“Ekki enn,” sagði Jenkins. “Ekki jafnvel
hvað heyinu viðkemur. Samningurinn er að-
eins um fóðrun dýranna næsta vetur. Stjórn-
in hefir alls ekki gengið að fullgildum kaup-
samningum, enn sem komið er.”
“Jæja, piltar,” sagði Linden, “mér virðist
alt reka að því, sem eg hefi stöðugt haldið
fram. Stjórnin vill ná haldi á öllum þessum
dal, til þess að gera úr honum þjóðgarð. Eg
veit það og hefi altaf haldið því fram. Ivan
hefir nú tekið fyrsta sporið fyrir stjórnina
þessu til framkvæmdar. ' Leggur henni tii
vetrarbeit og fóður handa elgsdýrunum. Nú
verður ekki komið í veg fyrir þetta. Þrengri
skorður verða settar um beitarhagana. minni
hjarðbændurnir verða gjaldþrota, stjórnin
kaupir af þeim og heldur áfram að þrengja að
okkur öllum. Myndar hér Elgsdýra-þjóðgarð,
eða Tetons-þj óðgarð, eða með einhverju slíku
nafni. Nú er aðeins ein leið til fyrir okkur út
úr þessu öngþveiti.” Linden leit seinlega til
allra, er við borðið sátu, og bætti við: “Flytja
burtu héðan, meðan enn fæst sæmilegt verð
fyrir búin. Selja þau einhverjum dundursvers-
drjólanum, eða stjórninni, ef hún vill kaupa.
Að komast burtu héðan sem fyrst, er um að
gera.”
“Þeir geta fengið mitt bú fyrir skattana
sem á því hvíla, hvenær sem er,” sagði Moran.
“Eg skal selja, fái eg mitt verð fyrir búið,”
sagði Jenkins.
Talsíminn í setustofunni fór nú að hringja.
Crew leit til Linden. “Þín hringing,” sagði
hann. Linden stóð á fætur og fór inn í stof-
una til að svara símkallinu. Eftir örstutt sam-
tal við símann kom hann aftur.
“Akers fékk póstflutningsverkið,” sagði
h.ann og brosti þreytulega.
Crew þeytti brauðskorpumola að ofnin-
um. “Eg taldi víst, að þú fengir það,” sagði
hann gremjulega.
“Þú hefðir átt að hreppa það, Dale,” sagði
Jenkins. “Akers hefir engan útbúnað til slíks.
Eg skil ekkert hvers vegna honum gat dottið
í hug að sækja um það.”
“Allir hafa jafnan rétt til að gera það.”
>