Lögberg - 25.02.1943, Blaðsíða 8

8
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 25. FEBRÚAR 1943.
Úr borg og bygð
MATREIÐSLUBÓK
Kvenfélags Fyrsta lúterska
safnaðar í Winnipeg. Pantanir
sendist til: Mrs. E. W. Perry,
723 Warsaw Ave.; Mrs. E. S.
Feldsted, 525 Dominion Street.
Verð $1.00. Burðargjald 5c.
♦ -t-
Á hinni almennu samkomu ÞjóS-
ræknisþingsins á fimtudagskvöldiS
veröa tekin samskot til styrktar rúss-
neska hjálparsjóönum.
I
♦ ♦ +
TIL SÖLU—
HandritiÖ “Lorna Doone'’ $150 út
í hönd, eöa $10.00 á mánuði, — 800
til 000 hls. á prenti. Ágætis skáldsaga.
Er reiöubúinn að hjálpa til aö selja
bókina, á $2.00 til $2.50 eintakið.
Jóhannes Eiríksson, M.A.
503 Maryland St.,
Winnipeg, Man.
♦
Jóns Sigurðssonar félagið þakkar
innilega fyrir þessar gjafir sendar í
“War Services’’ sjóðinn:
Jslendingadagsnefndin .....$100.00
Mr. og Mrs. Ólafur Pétursson,
Winnipeg ................ 25.00
Mrs. R. Pétursson, Wpg..... 5.00
Kærar þakkir,
H. D.
-f ♦ ♦
Farþegar með e.s. “Goðefossi” til
New York 17. febrúar 1943:
Vigfús Jakobsson, Halldór Jóns
son, Júlíus Magnússon og ísleifur
Briem, allir námsmenn; Hannes
Kristjánsson, sjúklingur.
♦ ♦ ♦
Söngkonan góðkunna, frú Rósa
Hermannsson-Vernon, syngur yfir
CBC útvarpsstöðvarnar á sunnudag
inn kemur, kl. 3.30 e. h. Mun mörg-
um íslendingum það hugleikið, að
hluta á rödd þessarar vinsælu söng-
konu ; hún er búsett í Toronto.
Lykillinn að
ánægjulegum
INNKAUPUM
Hinn gullni lykill að
ánægjulegum póstpöntun-
um, er EATON'S verðskrá.
Hún opnar dyr að hinni
miklu búð, sem hlaðin er
vörum frá öllum löndum
heims í því merka úrvali,
sem myndirnar sýna. Og að
baki hverrar staðhæfingar,
sem þar er gerð um vöru-
gæðin, er rannsóknarstofa
EATON'S, sem leggur sig í
líma um, að allar vörur,
séu í nákvæmu samræmi
við lýsingu verðskrárinnar.
Verjið nokkrum mínútum
til ánægjulegra innkaupa
gegnum EATON'S verðskrá
Verzlið gegnum EATON'S
verðskrá. "Búðin milli
spjaldanna".
«*T. EATON C®.™
WINNIPEG CANAOA
EATONS
Þann 13. þ. m., voru gefin saman
i hjónaband í borginni Brampton í
Ontariofylki, þau Guðrún Pearl Han-
son frá McCreary, Man. og Malcolm
Service McLean frá Brampton; gift-
ingin fór fram í Presbytera kirkjunni
þar í bænum. Brúðurin er dóttir
þeirra Mr. og Mrs. J. H. Hanson í
McCrearv, en brúðguminn skipar for-
ingjastöðu í canadiska flughernuni.—
Að hjónavigslu afstaðinni, var setin
vegleg veizla á heimili foreldra brúð-
gumans.
♦ ♦ ♦
Sunnudaginn 14. febr., voru þau
Alvin Stanley Askeland og Lillian
Johannson, bæði til heimilis í Van-
couver, B.C., gefin saman i hjóna-
band, af séra Rúnólfi Marteinssyni,
að heitnili Mr. og Mrs. Hafsteinn Dal-
man. 2422 Pandora St. i Vancouver.
Brúðguminn er af norskum og svisg-
neskuni ættum og er frá Stettner í
Alberta-fylki. Brúðurin er dóttir Mr.
og Mrs. Thorsteinn Jóhannson í Maid-
stone i Saskatchewan. Mrs. Dalman
er föðursvstir brúðarinnar. Mr. Dal-
mn leiddi brúðina til brúðgumans.
Bróðir brúðgumans, Mr. James Clar-
ence Askeland, aðstoðaði hann, en
Fjóla Dalman aðstoðaði brúðina. All-
stór hópur vina var viðstaddur og
naut yndislegs veizlufagnaðar. Brúð-
hjónin fóru stutta skemtiferð til
Nanaimo, en heimilið verður i Van-
couver. R. M.
♦ ♦ ♦
Frá íslenzku bygðunum í North
Dakota, sitja ársþing Þjóðræknisfé-
lagsins hér í borginni, Valdi Hilhnan,
Björn Stefánsson, Guðmundur Jónas-
son og Hjörtur Hjaltalín.
-♦ ♦■ ♦
Mrs. H. W. Sigurgeirsson, forseti
Þjóðfæknisdeildarinnar “Skjaldborg”
í Hecla. kom til borgarinnar á þriðju-
dagsmorguninn á ársþing félagsins.
M
essu
boð
Fyrsta lúterska kirkja, Winnipeg
Séra Valdimar J. Eylands,
prestur
776 Victor St.—Phone 29 017
Guðsþjónusta á hverjum
sunnudegi.
Á ensku kl. 11 f. h.
Á íslenzku kl. 7. e. h.
Sunnudagaskóli kl. 12:15.
Allir æfinlega velkomnir.
* * *
Prestakall Norður nýja íslands.
28. febr.—Árborg, íslenzk
messa kl. 2. e. h.
7. marz—Riverton, ensk messa
kl. 2. e. h.
B. A. Bjarnason.
♦ ♦ ♦
Messur í Vatnabygðum:
Sunnudaginn 28. febr. 1943.
Foam Lake kl. 2,30 e. h. Isl.
messa.
B. T. Sigurdsson.
♦ -♦ ♦
Lúlerska kirkjan í Selkirk:
Sunnudaginn 28. febr.
Sunnudagaskóli kl. 11 árd.
Ensk messa kl. 7. síðd.
Allir boðnir velkomnir.
S. Ólafsson.
Áætlaðar messur
í Gimli prestakalli:
Sunnudaginn 7. marz.
Betel kl. 9,30 árd.
Gimli, kl. 2. síðd.
Sunnudaginn 14. marz.
Betel, kl. 9,30 árd.
Húsavík, kl. 2. síðd.
S. Ólafsson.
♦ -♦ ♦
Sunnudaginn 28. febrúar mess
ar séra H. Sigmar á Gardar kl.
2,30 e. h.
Allir boðnir velkomnir.
Wartime^Prices and
Trade Board
Fólk er beðið að skoða vand-
lega nýju skömtunarbækurnar
og fullvissa sig um að alt sé a
í lagi. Það er áríðandi að núm-
erin á gömlu bókunum og þeim
nýju séu nákvæmlega eins, einn-
ig stafirnir fyrri framan númer-
in. Næst er blaðsíðufjöldi. Þar
sem um nærri tólf miljón bæk-
ur er að ræða, er vel skiljan-
legt að villur geti átt sér stað.
Fyrsta síðan á að vera græn með
þrettán seðlum fyrir kaffi eða
te. Önnur síðan á að vera rauð,
með þrettán sykurseðlum. Næst
eru tvær síður með fjólubláum
lit; það eru smjörseðlarnir og
þeir eru tuttugu og sex alls.
Þá koma varaseðlarnir. Fyrst
eru fjórar gulbrúnar síður, út-
búnar með 26 seðlapörum, eða
tveim seðlum fyrir hverja viku,
ef ske kynni að eitthvað yrði
skamtað með þeim hætti. Þar
næst er blá síða með 13 seðlum
sem má nota ef eitthvað verður
skamtað hálfsmánaðarlega, og
aftast eru tvær síður með dökk-
um seðlum, 26 alls, sem notaðir
verða ef eitthvað á að skamta
vikulega. Allur þessi partur
bókarinnar er bara til vara og
verður kannske aldrei notaður
ef alt gengur vel.
Nú komum við að tveimur
hvítum síðum. Hin fyrri er með
prentuðum skýringum viðvíkj-
andi auka sykri, sem fæst þegar
að því kemur að sjóða niður
ávexti í sumar, en seinni síðan
er umsóknareyðublað fyrir auka
sykurinn. Svo kemur bréfspjald-
ið sem hver og einn verður að
fylla út og undirrita þegar skift
verður um bækur næsta haust.
Allra síðast í bókinni er annað
bréfspjald sem ætlast er til að
menn noti ef þeir flytja sig og
þurfa að tilkynna skömtunar-
skrifstofunni um breytingu á
heimilisfangi.
Svar. Kaupmönnum er ekki
ieyft að merkja vörur með öðru
en því verði, sem ætlast er til
að borgað sé út í hönd.
Spurningum á íslenzku svarað
íslenzku af Mrs. Albert
Wathne, 700 Banning St. Wpg.
Stríð — friður
Ofmikið umtal er um frið
þetta yfirstandandi ár, 1943; en
of lítið er talað um hverskonar
frið við fáum, verði hann nokk-
ur.
AFMÆLISSAMKOMA BETEL
í FYRSTU LÚTERSKU KIRKJU
MÁNUDAGSKVÖLDIÐ 1. MARZ 1943,
Dr. B. J. Brandson, íorseli.
O Canada.
1. Fiðlusóló: Mrs. Irene Thorolfson.
2. Sóló: Mr. Wilson.
3. Ræða: H. A. Bergman K. C.
4. Sóló, 3 söngvar: Mrs. Lincoln Johnson.
Samskot.
5. Söngflokkur undir stjórn Mrs. E. A. Isfeld.
6. Upplestur: Mrs. H. F. Daníelson.
7. Fiðlusóló: Mrs. Irene Thorolfson.
God Save the King.
Veitingar í samkomusalnum.
Samkoman hefst kl. 8,15 e. h.
Spurningar og svör.
Spurt. Verða eigendur af
“Apartment blocks” að gefa
leigjendum 12 mánaða fyrrivara
til að flytja út?
Svar. Nei. En það verður að
segja þeim upp skriflega, og
gefa að minsta kosti, þriggja
mánaða fyrrivara. Ástæðan verð
ur að vera tekin fram, og þarf
að vera góð og gild samkvæmt
leigulögunum.
Spurt. Við ætluðum að kaupa
okkur “peanut-butter” um dag-
inn en fengum í þess stað eitt-
hvert sambland sem nefnist
“Pea-nut butter mixture.” Er
þetta ný vörutegund?
Svar. Það er til ný vara sem
búin er til úr “soya”-baunum
og “peanuts”, sem er mjög lík
“peanut-butter”. Söluverðið hef-
ir verið ákveðið af verðsetning-
arnefndinni.
Spurt. Matsalinn okkar lækk-
aði verðið á sumum vörum um
tíma, en er nú farinn að selja
með hámarksverði aftur. Er
þetta leyfilegt?
Svar. Já. Stundum lækka
kaupmenn vöruverðið vegpa
þess að heildsöluverðið hefir
lækkað. En þeir mega hækka
það aftur ef þeir vilja, upp í
það verð sem þeir seldu fyrir
á hámarkstímabilinu.
Spurt. Við keyptum nýlega
húsgögn upp á 59 dollara, sem
við ætlum að greiða með af-
borgunum, en kaupmaðuripn
bætti við aukagjaldi fyrir reikn-
ingskostnað. Er þetta leyfilegt?
Svar. Ekki nema að þetta
hafi verið siður hjá verzluninni
á tímabilinu frá 15. sept. til 11.
okt. 1941.
Spurt. Er kaupmönnum leyft
að tvímerkja varning þannig að
annað verðið eigi við þegar borg
að er út í hönd, en hitt verðið
eigi við þegar keypt er með
afborgunum?
MINNIST BETEL
í ERFÐASKRAM YÐAR
Svo mikið er víst, að komi
hann á þessu ári, verður hann
ekki þeirrar tegundar er ungu
mennirnir vonuðust eftir og
borguðu fýrir með lífi sínu
1942, á sama hátt og feður
þeirra gjörðu árið 1917—’18.
Komi friður á þessu ári, verður
hann aðeins vopnahlé milii
styrjaldarþátta, vegna þess að
nýju stríði með margföldum
ógnum og skelfingum verður þá
steypt yfir mannkynið innan
næstu tuttugu og fimm ára.
Látum okkur athuga hvers-
konar 'frið við verðum líklegir
til að öðlast, ef hernaðaraðgerð-
ir hættu í ár. Hvaða atvik og
drög mundu liggja að þeim
friðarsamningum? Slíkt gæti
gjörst eftir mismunandi leiðum,
er allar ættu upptök sín og ræt-
ur í sama sorphaugnum. Ein
leiðin gæti verið yfirborðs upp-
reist í Þýzkalandi, fyrir atbeina
þeirra manna er þættust vera
fullsaddir á Hitler og öllu hans
athæfi og segðu við sambands
þjóðirnar: “Sjáið, við höfum
svift Nasistana völdum; lýður
inn hefir tekið stjórnartaumana
í sínar hendur og beiðist friðar.”
Slík beiðni mundi hljóta tafar-
lausann stuðning á vissum stöð-
um innan lýðveldisríkjanna.
Gömlu samningamennirnir er
seldu frumburðarrétt okkar fyr,
mundu tafarlaust skríða úr vetr-
arhýðinu og hervæðast á ný.
“Cliveden” klíkurnar — og þær
eru í hverju landi — mundu
óðfúsar reisa gljástrokin höfuð
sín og hrópa: “Lof sé Guði.”
í allri hreinskilni sagt, flestir
postular og forsvarsmenn sam-
andreginna auðæfa mitt á með-
al okkar, mundu standa þar í
fylkingarbrjósti, af þeirri ein-
földu ástæðu, að hverjum manni
sem hefir meira en sinn bróður-
hlut af þessa heims gæðum, er
eins mikið áhugamál að vita þá
fjársjóði á tryggum stað og hitt
sem við köllum siðmenningu.
Það er kaldhæðnislegur sann-
leikur, en sannleikur ei að síð-
ur, að heimurinn er auðugur af
guðhræddu fóiki er naggar um
hvað muni verða um þess pinkla
og pjönkur, ef stríðið gengui'
sína nauðsynlegu rás til eðli-
legra endaloka, og fólkið sjálft
ræður friðarskilmálum. Til eru
borgarar er fúsir mundu styðja
þá stefnu að versla með frið-
inn. Varið ykkur á þeim; of
margir þeirra skipa ábyrgðar-
miklar virðingarstöður.
Vera má að friður komi á
þessu ári, fyrir niðurrif innan
Þýzkalands sjálfs, það gæti jafn-
vel verið gott og ófalsað niður-
rif, en hitt þó líklegra að það
væri af ásettu ráði heimatilbúið,
með það fyrir augum að reisa
heiminn á sömu fætur og hann
stóð á fyrir stríðið, áður en öll
von um framtíðar ríkjajafnvægi
er runnin út í sandinn. En hvort
sem svo verður eða ei, má ekki
slíðra sverðin fyr en yfir lýkur
að fullu og öllu.
Tilvera mannkynsins er í
veði. Alþýðan ein er þess um-
komin að vinna stríðið. Aðeins
þeir sem bera áhugamál henn-
ar fyrir brjósti, mega hafa
leyfi til að ákveða hvenær frið-
arskildi er haldið p loft og með
hvaða skilmálum.
Fregnir frá nágrannaríkinu
gefa til kynna að ýmsir meðlim-
ir peningasamfélagsins sunnan
landamæralínunnar sýni frem-
ur lítinn sannann áhuga fyrir
átökum ófriðarins; en þeir eru
vitanlega sammála um að
nasisthættan þurfi að eyðileggj-
ast, en líta þó á þær fórnir, sem
algjört stríð krefst af fyrirtækj-
um þeirra með sömu óbeit og
viðbjóð. Menn þeirrar tegundar
í öllum lýðveldisríkjunum —
menn sem tala um frjáls einka-
fyrirtæki, eins og aðalkjarni og
innsta eðli þeirra væri samfélag
hreinleika og dygða — munu
heimta tafarlausan frið, ef
Hitler hverfur úr sögunni, “til
að spara mannslífin” þegar það
sem þeir hafa í raun og veru
áhuga fyrir að bjarga, er þetta
eigin samansafnaða auðlegð. Tii
viðbótar og uppfyllinga þeirra
radda, mun bætast jarmur ýmsa
annara, alt frá prestum gamla
skólans til W.C.T.U. og Chicago
Tribune.
Við hér í okkar eigin þjóð-
félagi, getum verið fullvissir um,
að fjöldi áhrifamanna verður
reiðubúin að tilkynna frið og
full grið, strax og fyrirfólkið er
óhult að ganga til sinna óklár-
uðu dægrastyttinga undir sól-
skýlunum í Singapore og plant-
ekrueigendurnir á Malajaskag-
anum byrja aftur að reka svörtu
þrælana sína til verka, fyrir fá-
ein korn af hrísgrjónum, sem
borgun fyrir sex mánaða vinnu.
Sumir telja skaðlegt vegna
“siðalögmálsins” — þetta eina
orð hefir nú þegar einhvern
framandi þef fyrir öll næm og
viðkvæm skilningarvit kristinna
manna — að tala á þessa lund
um forystumennina. Síðan hve-
nær? Guð veit að Kanadamenn-
hafa ekki hikað við að finna að
við föður voru King fyrir sam-
þykki hans á ýmsum dutlungum
hins fyrverandi stjórnmálaskóla
Baldwins og Chamberlains, eins
og þar geymdist yfirlýsing hins
sígilda sannleika.
Við hlið þessara manna og
annara, sem enn eru í lifandi
manna tölu, er starfsferill for-
sætisráðherra Kanada hreinn
eins og nýfallin mjöll og í hæsta
máta lýðveldislegur, þrátt fyrir
Vichy. Jafnvel viðskifti okkar
við Vichy eru betri en sumra
annara sem auðvelt er að til-
greina.
“Atlantic Charer” og alt bróð
urlegt hjal um framtíð alþýðunn
ar, getur ekki friðþægt fyrir
faðmlagið við Darlan. Það til-
felli sannaði ótvírætt að stjórn
Bandaríkjanna er ekki eins al-
vörugefin og einbeitt í ófriðar-
málunum og okkur er talið. í
þeim deilum kom aldrei fram
hreinskorin afgjörandi stefna,
heldur seinlátt tómlæti, með
fylgi og aðstoð velviljaðra
manna er urðu hendi næst.
Alt viðkvæmnistal um að líf
Amerískra manna hafi frelsast
fyrir þau viðskipti, er einkis
virði að flestra dómi, annara en
þeirra er nota tilfinningarnar
fremur en heilann fyrir ráða-
naut. Hin góðlátlega viðtaka
Darlans sýnir að Bandaríkja-
þjóðinni er ekki enn fyllilega
ljóst um hvað er barist.
Ástandið hér hjá okkur er
lítið betra. Á vissum stöðum
meðal góðra borgara, fóru frarn
hvíslingar um hátíðirnar, sem
bentu á að fjandskapurinn gegn
Rússum væri heldur að færast
í aukana. Eftir þeim orðasveim,
sýnist vera framundan voða-
legt viðfangsefni: Ef Rússar
vinna bug á Þjóðverjum, kem-
ur til okkar kasta að takast á
hendur það erviða starf að rot-
slá Rússann og gjöra þannig
heiminn tryggann bústað fyrir
kyrstöðumennina. Vissulega
göfug hugsjón, er snertir sömu
strengi og Chamberlain og Co.
léku á fyrir Munich mánuðina,
þegar við sjálfir vorum að
reyna að sefa Hitler, í þeirri
von að hann vildi gjöra það
fyrir okkur að drepa Stalin.
Okkar góðu samborgarar virð-
ast ekki vera á þeim vegi að
skilja til hlýtar hvað hér er
í húfi. Það skiftir ekki miklu
máli, hvað verður um þá herra:
Hitler, Göbbels, Goering o. s.
frv.; starf okkar er ekki þar með
lokið, það er aðeins byrjunin;
við verðum að eyðileggja og
uppræta alt sem hefir staðið
með hugsjónum Hitlers, í Þýzka-
landi og hvar sem er. Þar næst
kemur það starf að endurskapa
heiminn sem við lifum í. Það
verk er ekki í neinum skyld-
leikaböndum við neitun Mr.
Churchills að standa að upp-
lausn brezka heimsveldisins, þaö
stendur enn dýpra.
Það er víðtækara en skýrsla
Beveridge, sem snertir aðeins
yfirborðið, í 200,000 orða löngu
máli. Það innibindur alheims
siðfræði fyrir komandi kynslóð-
ir. Þar til slík siðfræði er við-
tekin sem grundvöllur, er ekki
mikilla ávaxta að vænta.
Friður árið 1943? Ekki nema
því aðeins við kjósum næsta
stríð árið 1967.
Jónbjörn Gíslason.
þýddi.
Innilegar hamingiuóskir til íslendinga
í tilefni af
Ársþingi Þjóðræknisfélagsins
Vér bjóðum gesti hjartanlega
velkomna
Heimsækið ávalt “BAY”
Það sem yður vanhagar um
fáið þér vissulega í búð vorri
MÁLTÍÐIR VORAR SKARA FRAM ÚR
iWjíwtytW (lompatttt.
INCORPORATED 2?? MAY 1670.
%
V