Lögberg - 30.12.1943, Blaðsíða 1

56 ÁRGANGUR
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 30. DESEMBER 1943
NÚMER 52
íslenzkir stúdentar frá Baldur
Baldur er eitt af þeim fáu smá-
þorpum í Vestur-Canada, sem
ber íslenzkt heiti, og sem ekki
eru líkindi til að týni því í fram-
tíðinni. Ber til þess margt, sem
mætti telja íbúum þess til verð-
ugs heiðurs og hróss. Nafnið er
fagurt. Það minnir á það sem er
fegurst og kristilegast í gamalli
heiðni. Þann hinna heiðnu guða
er Kristi var líkastur, enda hlaut
hann nafnið “Baldur góði.” Val
slíks nafns sýnir hug og trygð
frumbyggjanna sem í bænum og
umhverfis hann áttu heimili.
Baldur hefir ætíð líka verið ís-
lenzkur bær að mörgu ‘leyti.
Hann hefir notið ágætra ís-
lenzkra leiðtoga bæði í kirkju og
veraldlegum málum. Manna,
sem kunnu að vefa það bezta ís-
lenzka inn í hérlent líf og menn-
ing, án þess að nokkrum fyndist
slíkt sprottið af vöntun á elsku
til þessa lands eða þessarar þjóð-
ar. Enda hefir sambúð íslend-
inga og annara þjóðarbrota, sem
í bygðinni finnast jafnan verið
fyrirmynd samhugar, samvinnu
og bróðurhugar um að lifa hver
öðrum til blessunar en ekki böls.
í slíku andrúmslofti vex jafnan
það, sem blessar framtíð lýðs og
lands. Upp úr slíkum jarðvegi
koma þeir kvistir, sem síðar
verða meginviðir í musteri krist-
innar þjóðar og lýðs. Skóla sinn
meta slíkir menn og konur og
leggja fram sitt bezta til þess að
mpntunarstofnun sú, sem móta
skal líf barnanna sé aðlaðandi og
áhrifamest. Ávexti hefir rþetta
oft borið í liðinni tíð, en vegna
þess að síðasta ár voru íslenzkir
stúdentar skólans í fremstu röð,
vildi eg marka árið vel og minn-
ast stúdentanna að nokkru.
Þeirra hefir áður verið lauslega
minst opinberlega en ofurlitlar
villur slæddust þar inn og vildi
eg réttara segja.
♦ -t-
Kristín Cecelia Anderson
Hún er fædd í Baldur 23.
febrúar 1926, dóttir hjónanna
Eiríks A. Andersonar vélafraeð-
ings og konu hans Önnu Þor-
steinsdóttur Sveinssonar, ættað-
rar úr Höfðahverfi. Skólagöngu
sína hefir Kristín gengið á Bald-
ur skólann. Þegar hún byrjaði
sitt miðskólanám, stóð hún þeg-
ar framarlega í öllum félagsskap
stúdenta. í stúdentaráði var
hún fulltrúi 10. bekkjar og síð-
astliðið ár í 11. bekk var hún
kosin fulltrúi bekkjarins, sem
umsjón hefði með skemtanalífi
stúdenta, sjónleiki, kappræður
o. fl. Fulltrúi Baldur stúlknafé-
lagsskapar var hún eitt ár á þing
og skóla The Canadian Girls in
Training, að Brereton, Man.
Nokkur ár var hún kennari í
sunnudagaskóla okkar, og þá oft
organisti um leið. Söngur og
kappræður veittust henni létt,
auk margra annara athafna í
skóla og safnaðarlífi Baldur bæj-
ar. Með þessu starfi sínu fann
hún tíma til þess að standa jafn-
an með þeim allra fremstu í
námsgreinum sínum í skólanum
og vinna að verðugu með próf-
um sínum eftirtekt og aðdáun
þeirra, sem ráða útbýtingu
námsstyrks til verðugra stú-
denta. Henni var veitt hið ný-
stofnaða “Scholarship”, sem
blaðið Free Press stofnaði til í
minningu um Miss Cora Hind,
sem var um fjölda ára ritstjóri
búnaðardeildar blaðsins. Kristín
nýtur nú þessa námsstyrks um
leið og hún nemur hússtjórnar
og heimilisiðnaðarfræði við há-
skóla Manitoba fylkis. Fjárupp-
hæð styrksins er $325.00 á ári, og
verðugur stúdent getur haldið
áfram að hljóta hann samfleytt
í fjögur ár. Við efumst ekkert
um ef að heilsa og hamingja
fylgir Kristínu, að þá tekst henni
einmitt þetta og það vel.
♦ -f
Emily Una Johnson
Hún er fædd 29. september,
1924. Foreldrar hennar eru
Tryggvi Johnson bóndi nokkrar
mílur norðvestur af Baldur og
Sigrún dóttir Magnúsar Skardal,
sem var einn af frumbyggjum
Baldur bygðarinnar. Emily á
fimm mílur að sækja á miðskóla
eða þá að dvelja fjarri heimili
sínu við námið. Samt sóttist
henni vel sá “örðugasti hjall-
inn” að standa ekki öðrum að
baki sem þægilegri aðstöðu nutu.
Alin upp á búgarði úti á landi,
hefir hugur hennar frá barn-
æsku haft yndi af sveitalífi og
landbúnaði. Við miðskólanámið
í Baldur vann hún fljótt virðing
og tiltrú stúdentanna. Var kosin
í stúdentaráð skólans og tók
ágætan þátt í skólalífinu jafn-
framt því að stunda svo námið
að vinna námsstyrkinn fyrir á-
huga við námið og námshæfi-
leika í öllum þeim fögum sem
hún stundaði. Þetta er styrkur
sem að Manitoba fylki veitir og
felur í sér 325.00 á ári í tvö ár.
Emily stundar nú landbúnaðar-
fræði við háskólann. Sú náms-
grein er oftastnær einkagrein
karlmanna, bænda, en í þessari
veröld vorri þar sem jafnrétti er
viðurkent í flestum efnum, velja
nú dætur hins unga Canada sér
stundum það, sem okkur mönn-
unum var ætlað einum fært fyr
á árum. Aðeins fjórar stúlkur
réðust þannig inn í herbúðir
landbúnaðardeildarinnar og hófu
þannig nýtt tímabil í sögu há-
skólans. Við vitum að Emily
muni standa sig hér vel sem ann-
arsstaðar og verði eftir dálítinn
tíma farin að leiðbeina, já, jafn-
vel rosknum og ráðnum búhöld-
um við vísindalegan landbúnað.
Hún settist í annað ár landbún-
aðardeildarinnar.
Doris Shirley Johnson
Hún er fædd 27. nóvember,
1925, dóttir hjónanna Thomasar
J. Johnsonar verkfærasala í
Baldur og konu hans Dóru
Landy, ættaðri úr Brúarbygð-
inni, dóttur Jóns og Sigríðar
Landy frumbyggja austurbygð-
arinnar. Móðir Shirley er út-
skrifuð hjúkrunarkona. Shirley
hefir tekið alt sitt nám við Bald-
ur skólann og gengið vel. Ekki
ósjaldan hafa íslenzkir stúdent-
ar hlotið The Isbister Scholar-
ship, voru það venjulega Winni-
peg stúdentar; þar var auðveld-
ari sóknin að mentabrunnum, er
til þess þurftu. En hér við Bald-
ur skólann nær þessi stúlka
námsstyrknum í samkepni, sem
yfir 20 aðrir skólar í umdæmi nr.
5 taka þátt í. Fjárupphæðin er
á annað hundrað dollara, sem er
ekki stór upphæð, en hitt er
meira virði að hafa verið virð-
ingarinnar og viðurkenningar-
innar verður. Með náminu tók
Shirley ríkan þátt í félagslífi
stúdenta; hlaut jafnvel þá virð-
ingu að verða forseti stúdenta-
ráðsins, sem er ekki allra með-
færi. Um skeið var hún ritstjóri
fyrir skóladeildina í Baldur
Gazette, og þótti henni þar ágæt-
lega takast, enda stóð hún altaf
framarlega í hópi stúdenta í
ræðugerð og “round table” um-
ræðum sem fóru-fram á opinber-
um samkomum stúdentanna. Að
verðugu hefir hún því hlotið
þennan heiður, og við sem hana
þekkjum vitum að framhald
muni verða á glæsilegum náms-
ferli þessarar íslenzku náms-
meyjar.
♦ +
Sigurður Edwin Skaftfeld
Hann er fæddur 22. október,
1925, sonur hjónanna Olgeirs
Skaftfelds frá Winnipeg, Mani-
toba og konu hans Helgu, dóttur
Sigurðar Guðbrandssonar eins
af frumbyggjum Argyle og enn-
þá búandi nokkrar mílur norð-
austur af Baldur. Edwin hefir
ekki mörg ár dvalið í Baldur; um
tíma átti hann heima í Winnipeg.
Ef menn skifta um skóla verður
það oft til þess að hnekkja náms-
ferli manna og skifting slík oft
til endanlegs hnekkis framtíð
stúdenta. Samt sótti Edwin
námið svo fast að prófdómend-
ur urðu eftir því að taka. Þeir
fundu að hér var efni í náms-
mann, sem vert var að hjálpa á-
fram á mentabrautinni. í stú-
dentalífi var hann jafnan í hópi
þeirra, sem glaðværðar gátu
miðlað. Var kosinn í stúdenta-
ráðið, og hafði þar umsjón með
Stríðsláns-frímerkjasölu. í sjón-
leikjum stúdenta á opinberum
samkomum þeirra var hann
jafnan sjálfsagður einn af aðal
leikendunum. Þrátt fyrir þetta,
sem sumir úlíta að tefji fyrir
námi og hefti framgang stúdents-
ins, þá samt finst mentamálaráði
fylkisins að vegna “auðsærra
hæfileika og augljósrar menta-
þrár er þeir hafi veitt eftirtekt
við nám hans og festu við að
læra” þá verðugur sé hann Roger
Goulet námsstyrksins, og benda
honum um leið á að fleiri geti
hann hlotið í framtíðinni ef hann
haldi áfram svo sem nú hafi
byrjað. Við sem þekkjum Edwin
tökum undir þetta með menta-
málaráðinu og kvíðum ekki
efndunum.
Þessir fjórir stúdentar allir
frá sama skólanum, í þorpinu
með íslenzka nafninu, þar sem
þó miklu fleiri annara þjóða
menn búa en íslendingar, hafa
svo vel gert, .að ekki mátti ó-
getið vera, og við óskum þeim
heilsu og hamingju á hinni ó-
förnu mentabraut.
♦ -f
Guðmundur Lambertsen
Enda þótt ekki sé frá Baldur
skóla þá mætti þó vel minnast
þess, að einn af þeim, sem heldur
áfram glæsilegum námsferli í
skóla er þessi ungi maður. í fyrra
hlaut hann námsverðlaun og
styrk Mentamálaráðs fvlkisins
fyrir frammistöðu sína í 12.
bekkjar prófum fylkisins, þá
stúdent við Glenboro skólann.
Þessa var þá að nokkru getið í
íslenzku blöðunum. Varð sá
styrkur til þess að hann gat sezt
í annan bekk undirbúningsnáms
fyrir lækna. En nú í sumar að
því undirbúningsnámi loknu,
hlýtur hann ný námsverðlaun.
Þau eru kend við Dr. David
Stewart, sem var um langt skeið
yfirlæknir tæringarhælisins á
Ninette, og af fjölda Islendinga
virtur og metinn fyrir persónu-
legan vinskap til Islendinga yfir-
leitt. Fela þessi námsverðlaun í
sér $500 á ári í fjögur ár. Að Guð-
mundur hlaut þau sýnir að ekki
voru að óverðugu veitt hin fyrri
launin, og þar sem hann er nú á
læknaskólanum sjálfum verður
ekki langt þess að bíða að einn
fleiri íslenzkra lækna bætist
okkur, sem ekki hefir þangað
vilst heldur að verðugu þar kom-
inn. Foreldrar Guðmundar eru
Mr. og Mrs. G. Lambertsen, gull-
smiður í Glenboro, Man.
LÆTUR AF HERSTJÓRN.
Lieut. General McNaughton
yfirforingi canadiska hersins,
sem dvalið hefir á Englandi svo
að segja frá því í stríðsbyrjun,
hefir nú látið af herstjórninni
sakir heilsubrests; er hann hinn
mætasti maður, hóglátur og
ráðaglöggur. Eftirmaður hans
verður General Crerar, sem
einnig hefir á sér almanna oi'ð
fyrir árvekni í störfum sínum
og góða fyrirhyggju.
Skarar fram úr við nám
Ernest Peter Johnson
Þessi ungi og efnilegi náms-
maður, er sonur Paul heitins
Johnston umboðssala og ekkju
hans Helgu (Bardal) Johnston,
sem búsett er hér í borginni;
hann hefir unnið ein námsverð-
launin af öðrum, svo sem John
C. Eaton, Andrew Browning
Baird og Isbister verðlaunin.
Vinnur námsverðlaun
Ethél Thelma Heath
Þessi unga stúlka, er dóttir R.
W. Heath og frú Jónínu Guð-
mundsdóttur Heath, sem búsett
eru í St. James. Miss Heath vann
nýlega $135 verðlaun fyrir
frækilega frammistöðu við Mani-
toba háskólann.
Þökk til auglýsenda.
Mr. H. E. Sellers, forseti sigur-
lánsnefndarinnar i Manitoba, hef
er getið, hve hinn drengilegi
stílað er jafnframt til annara
vikublaða í fylkinu, þar sem þau
eru beðin að flytja auglýsendum
í sambandi við síðasta siðurlánið,
alúðarþakkir af hálfu fjársöfn-
unarnefndarinnar, þar sem þess
er gdtði, hve hinn drengilegi
stuðningur þeirra hafi haft stór-
vægileg áhrif á í þá átt, að leiða
fjársöfnunina til happasælla
lykta.
N auðsy n j amál.
Á öðrum stað hér í blaðinu birt
ist auglýsing frá pappírsiðnaðin-
um í landinu með undirskrift
verkamálaráðherra sambands-
stjórnarinnar, þar sem því er
lýst yfir hve mikilvægt það sé,
að bændur og vinnumenn þeirra,
sem eiga heimangengt í vetur,
gefi sig við skógarhöggi til papp-
írsgerðar með því að vitað sé, að
pappírsframleiðslan sé veruleg
þjóðarnauðsyn í sambandi við
stríðssóknina.
ÞREMUR
TUNDURSPILLUM SÖKT.
'‘Frá London er símað á þriðju-
dagsmorguninn, að brezk herskip
hefðu þá nýlega sökt þremur
þýzkum tundurspillum í Biscay-
flóanum.
CHURCHILL Á GÓÐUM
BATAVEGI.
Að því er nýjustu fregnir frá
London herma, er Churchill for-
sætisráðherra á góðum batavegi,
og jafnframt gert ráð fyrir því,
að halnn muni einhvern tíma
næstu daga flytja ræðu um hinar
væntanlegu árás sameinuðu þjóð
anna á meginlandið.
•
ORTONA FALLIN.
Samkvæmt síðustu fregnum,
hefir canadiski herinn náð fullu
haldi á ítölsku hafnarborginni
Ortona, sem liggur við Adríahaf-
ið. Blóðugur bardagi um borg
þessa stóð yfir á aðra viku.
•
ÞJÓÐVERJAR Á FLÓTTA.
Svo hraustlega hafa Rússar
sótt fram á hernaðarsvæðunum
umhverfis Kiev, og eins í Dniper
fljóts bugðunni, að hersveitum
Þjóðverja hefir hvarvetna verið
stökt á flótta ;hafa Rússar meira
en endurheimt allar þær land-
spildur, sem þeir töpuðu í síðustu
gagnsókn Þjóðverja á fyrgreind-
um víglínum, og meira til.
VÆNTIR STRÍÐSLOKA
NÆSTA ÁR.
Col. Ralston, hermálaráðherra
sambandstjórnarinnar í Ottawa,
sem kominn er nýlega heim úr
sjö vikna ferðalajgi um hinar
ýmsu vígstöðvar Norðurálfunnar,
tjáist ala þá öruggu von í brjósti,
að stríðinu við Þjóðverja ljúki
næsta ár með fullnaðarsigri fyrir
sameinuðu þjóðirnar þó víst væri
að það kostaði miklar fórnir og
mikil átök.
MANNÚÐARMAL.
Um þesstar mundir er verið
að safna fatnaði, sem sendast
skal til Grikklands til þess að
bæta þar úr sárustu neiðinni,
með því að þúsundri manna og
kvenna ganga þar svo að segja
án allra nauðsynlegustu skjól-
fata; þetta er mannúðarmál, sem
öllum ber að styðja.
Vinsamleg tilmœli
23. desember, 1943.
Ritstjóri Lögbergs,
Hr. Einar P. Jónsson,
695 Sargent Avenue,
Winnipeg, Man.
Kæri ritstjóri:
Ræðismannsskrifstofunni hef-
ir borist fyrirspurn frá hr. Reyni
Einarssyni, Patreksfirði, íslandi
um núverandi dvalarstað syst-
kina hans, Báðar og Jóhönnu,
sem eru Einars börn. Reynir
skýrir svo frá þeim Bárði og Jó-
hönnu, að þau séu ættuð frá
Slýjum á Meðallandi, en flutt-
ust norður í Fljótsdalshrepp rétt
fyrir aldamótin, ásamt systur
sinni, Önnu að nafni. Bárður og
Jóhanna munu líklegast hafa far-
ið af landi frá Seyðisfirði rétt
eftir aldamótin.
Þar sem að mér er þetta fólk
að öllu leyti ókunnugt, vildi eg
biðja þig að gera svo vel að birta
þessa fyrirspurn í næsta tölu-
blaði Lögbergs, ef ske kynni.að
það næði til einhvers, sem gæti
gefið einhverjar upplýsingar um
þessi systkini. Ræðismannsskrif-
stofan væri þakklát ef að ein-
hver sem þekkir til þeirra vildi
láta henni í té upplýsingar um
Bárð og Jóhönnu Einars börn.
Utanáskriftin er, Consulate of
Iceland, 910 Palmerston Avenue,
Winnipeg, Manitoba.
Virðingarfylst,
Grettir Leo Johannson,
ræðismaður íslands.