Lögberg - 08.03.1945, Síða 1

PHONE 21374
(
A Complete
Cleaning
Institution
NÚMER 10
Yfir tvö þúsund manns sóttu samkomur Þjóð-
fœknisfélagsins. Freklega sex hundruð manns
hlýddu á ræðu Dr. Briems
Urnsögn í fyrri viku náði að-'
eins fram að íslendingamóti
fróns, sem haldið var í Fyrstu
lútersku kirkju, og verða menn
vafalaust á eitt sáttir um það
sá mannfagnaður hafi tekist
nieð ágætum; aðal aðdráttarafl-
fÓ var vitanlega Dr. Helgi P.
^riem; flutti hann við þetta
taskifæri þá íturhugsuðu og stór-
fróðlegu ræðu, sem nú er hér
óirt á öðrum stað í blaðinu; kom
Pað glöggt í ljós af hinu mikla
Jófaklappi, hve vel ræðan féll
ninum geysimörgu samkomugest
um í geg p)r_ Briem eignaðist
fjölmennan hóp vina á hinni
angt of stuttu dvöl sinni á þess-
am slóðum, og vonandi kemur
nann hingað í aðra heimsókn áð-
Ur en langt um líður.
Mr. Guðmann Levy, forseti
^rons, hafði samkomustjórn með
nöndum, og setti þetta myndar-
lega mót með prýðilegum ávarps
°rðum. Hr. Árni G. Eylands, rit-
stjóri frá Reykjavík, flutti fagur-
yrt og vinsamlegt kveðju ávarp,
Einar p. Jónsson las frumort
fvæði, Karlakór Islendinga í
'finnipeg, undir stjórn Sigur-
jörns Sigurðssonar, skemmti
með prýðilegum söng, en herra
Alex Johnson söng sóló í
Eára blá”. Mr. Kerr Wilson, sem
®v° oft áður hefir skemmt ís-
endingum með sinni blæfögru
^ódd, átti íhyglisverðan þátt í
aminstri skemmtiskrá, og varð
að
syngja tvö aukalög.
, Til nýmæla má það teljast, að
1 Petta sinn söng Karlakórinn
jjýsamið lag eftir herra Halldór
• 'Swan, við ljóð eftir Hall
agnússon; var laginu tekið hið
bezta.
Dr. Beck flutti mergjað heilla-
°ska ávarp til deildarinnar Frón.
Eíðast, en ekki sízt, ber að
Uefna einsöng Margrétar Helga-
f°n frá Mikley, er blátt áfram
eillaði hlustendur sína með
S.!nni tæru og vaxandi rödd; við
a°ngvana aðstoðuðu Miss Snjó-
aug Sigurðson, Mrs. Kerr Wil-
s°n og Miss Þóra Ásgeirsson.
Um veitingar á samkomunni
annaðist Kvenfélag Fyrsta lút.
naðar, og verður ekki nema
eitt um það sagt, að þar færi
Saman, jöfnum höndum, ágætar
Vlstir og fyrirtaks afgreiðsla.
Eftir að borðum var hrundið,
Var stiginn þjóðræknisdans í
nodtemplarahúsinu við mikið
l°lmenni, fram eftir nóttinni.
Meira í næsta blaði.
^OSSAR
lÐ BALTISKA HAFIÐ
rá London var símað á mánu-
agsmorguninn, að rússneskar
ersveitir væru á breiðu svæði
s 0lUnar að Baltiska hafinu,’ og
o að segja í skotfæri við hafn-
. 0r§ina Stettin; það fylgdi
. unig sögu, að Rússar hefðu
^r°að inni um 200 þúsund þýzka
rmenn í Danzig og norðaustur
heU anum af Pomeraníu; þecsar
Vafrnaðaraðgerðir Rússa hafa
he \aUS^ §reitt veg rússneskum
au t UrUm’ sem Eækistöð eiga á
haf Ur^nkkum Oderfljóts, og það
fra ^ markmiði, að kóma beint
man að Berlín, og er vega-
® m Þangað ekki nema lið-
lega 30 mílur. Rússar hafa tekið
járnbrautarbæinn Stargard, sem
er einungis í 20 mílna fjarlægð
frá Stettin.
Rússnesk hernaðarvöld láta
þess getið hve þýzki herinn sé
auðsæilega farinn að kikna í
knjám; þýzkir fangar séu magrir
og yfirhöfuð afar illa til reika.
Sœmdur D.F.C.
F.O. Harold G. Grant
Þess hefir ekki verið getið í ís-
lenzku blöðunum, að þessi ungi
og hugdjarfi maður, var ekki alls
fyrir löngu, sæmdur heiðurs-
merki lofthersins er merkt er
með stöfunum D.F.C. (Disting-
uished Flying Cross). Krossinn
fékk hann í viðurkenningar-
skyni fyrir framúrskarandi hug-
rekki, er hann sýndi í einni ferð
sinni í ásóknunum á Cologne í
Þýzkalandi.
-Er þessari ferð hans lýst í
enskum blöðum á þessa leið:
“Skömmu eftir að sprengjun-
um hafði verið varpað, var loft-
far hans hitt með spcengikúlu,
og eyðilagðist þá einn mótorinn;
og nærri því í sama augnabliki
fékk loftfarið aðra kúlu er hitti
annan mótor, sem vpnum bráð-
ar fór alveg úr lagi; báðir skot-
turnar höfðu verið laskaðir svo,
að þeir voru ónotanlegir og einn-
ig nokkuð af mælingarverkfær-
unum. Skipið tapaði fluginu og
tók að falla til jarðar, svo eina
ráðið sýndist vera, að reyna að
leita lendingar einhverstaðar á
óvina grund. En þrátt fyrir allt
þetta hélt F.O. Grant sínu sama
stryki og lenti sínu laskaða loft-
fari á flugvelli í heimalandinu.
Stilling hans og hugrekki í þess-
um þrautum hefir sett það met,
að eigi verður hærra leitað.”
F.O. Grant er aðeins tuttugu
og eins árs að aldri; hann er eldri
sonur Mr. og Mrs. H. F. Czer-
winski er búa að 35 Carlyle
Apts., hér í bænum. Yngri bróð-
ir hans, Eric Grant, sem einnig er
í lofther Canada, er um þessar
mundir við nám í Paulson, Man.
Bræðurnir skiftu um ættarnafn
er þeir innrituðust í Canada-her-
inn.
Harold Grant er fæddur í Win-
nipeg og fékk mentun sína við
Somerset og Hugh John Mac-
Donald skólann og einnig við
Daniel Mclntyre háskólann. —
Hann vann í stálverksmiðju hér
í bænum áður en hann gekk í
herþjónustu árið 1942. Hann fór
austur um haf 1943.
Harold og Eric eru íslenzkir í
móðurætt, dóttursynir Páls heit.
Bardal, og frú Halldóru Bardal.
Kveðjuskeyti vegna ársþings Þjóðrœknisfélagsins
Winnipeg, 26. febrúar 1945.
Valtýr Stefánsson, vara-forseti Þjóðræknisfélagsins í Reykjavík:
Tuttugasta og sjötta ársþing Þjóðræknisfélag Islendinga í
Vesturheimi, sendir yður og félagsskap yðar hjartanlegar kveðjur;
vér metum mikils hina ágætu samvinnu yðar á liðnum árum.
Icelandic National League, Winnipeg.
Reykjavík, febrúar 1945.
Séra Valdimar J. Eylands, Winnipeg:
Þjóðræknisfélagið í Reykjavík lætur í ljósi þakkir fyrir vina-
kveðju yðar, en þó fyrst og fremst vegna hins ómetanlega braut-
ryðjendastarfs meðal fólks af íslenzkum stofni vestan hafs; megi
íslenzkur hugur og hjarta samstillast að einu og sama marki hvar,
sem leiðir liggja, nú og í framtíð allri.
Þjóðræknisfélagið í Reykjavík,
Valtýr Stefánsson.
Reykjavík, 23. febrúar, 1945.
Professor Beek, Grand Forks; N.-D.
Hugheilar kveðjur og árnaðaróskir, sendi eg þingi Þjóðræknis-
félagsins, forseta þess og stjórn, með ósk um að blessun fylgi störf-
um félagsins nú sem fyr.
Sveinn Björnsson.
Reykjavík, febrúar 1945.
Dr. Richard Beck, Grand Forks, N. D.
I þakklátri minningu um ógleymanlega dvöl meðal vina í
Canada og Bandaríkjunum fyrir ári, sendi eg Þjóðræknisfélaginu
mínar beztu óskir um vöxt og viðgang þess í framtíðinni.
Sigurgeir Sigurðsson.
Washington, D. C., 21. febrúar 1945.
Prófessor Richard Beck, Grand Forks, N. D.
Bið þig flytja Þjóðræknisfélaginu innilegar kveðjur mínar
og einlægar óskir um áframhaldandi gengi Þjóðræknisfélagsins
í þeim göfuga tilgangi að tengja bræðraböndin milli íslendinga
vestan hafs og austan.
Kærar kveðjur.
Thor Thors.
Kveðja til 26. þings
Þjóðræknisfél. isl.
í Vesturheimi
Flutt af Árna G. Eylands,
26. febrúar, 1945.
Herra forseti,
Kæru íslendingar, konur og
menn!
Eg leyfi mér að ávarpa ykkur
með þessu. þjóðar-nafni,
er eg best veit, þótt þið séuð
virkir borgarar þeirra tveggja
miklu þjóðfélaga er byggja Norð-
ur-Ameríku, við mestan orðstír,
og búa hér að sínu við mikinn
auð og mikil völd. Samt eruð þið
landar okkar sem heima búum og
Island byggjum, að ætterni og
erfð, gegnum sögu og sögn, gleði
og þrautir liðinna alda og geng-
inna ættliða, landar okkar í for-
tíð og nútíð, og verðið það enn
um all-langa framtíð. Slík eru
bönd moldar og mannvits, vöggu-
stöðva og vona.Slík er helgi trúar
og ástar; hún flytur fjöll, brúar
höf, breytir steinum í brauð og
vatni í vín, ef á þarf að halda,
án manngreinarálits og takmark-
ana.
Tilviljun nokkur ræður mestu
um það, að mér veitist sá mikli
heiður og sú innilega ánægja,
að vera nú staddur hér mitt á
meðal ykkar, get séð ykkur, tek-
ið í hendina á ykkur, rætt við
ykkur og hlustað á starfsnið þeirr
ar þrautseigju og elju og baráttu
sem hefir gert ykkur fært, um
áratugi, að starfa að félagslegum
frægðarverkum.
Eg er nýkominn frá íslandi
eftír því sem títt er að telja, fór
frá Reykjavík 12. febrúar. Dag-
inn áður en eg fór að heiman
átti eg tal við forsætisráðherra
íslands, herra Ólaf Thors, bað
hann mig þá og föl mér, að bera
ykkur öllum kærar kveðjur sín-
ar og íslenzku ríkisstjórnarinnar,
með þökk fyrir dáð og dyggð,
trúmennsku og þrautseigju í
starfi og stríði, á umliðnum ár-
um og áratugum, og jafnframt
að bera ykkur innilegustu árnað-
aróskir, um farsæld og framtíð-
arsigra í störfum ykkar og félags
legum hugðarmálum, bæði sem
einstaklingum, og félagi ykkar,
Þjóðræknisfélagi íslendinga í
Vesturheimi.
Þá flyt eg ykkur samhljóða
árnaðarkveðjur og þakkir frá
Þjóðræknisfélaginu á íslandi,
með von og ósk um að eflast
megi samstarf og þjóðræknisleg
viðskipti þessara tveggja félaga,
okkur heima til sálubóta og nokk
urrar hugarhægðar, er við mynn-
umst þess hve lengi og mjög
við höfum vangert í þeim efn-
um, — og ykkur til einhverrar
þægðar, þótt ekki verði nema
fátt og smátt. Hamingja fylgi
starfsemi Þjóðræknisfélags ís-
lendinga í Vesturheimi og allra
sem hér leggja hönd á plóginn
beint og óbeint.
Um leið vil eg mega, þótt á-
gengni sé, lofa að fylgja hér með
kærri þakkarkveðju til fjölda-
margra sem hér eru staddir og
margra annara, frá konunni
minni og mér, fyrir margvíslega
auðsýnda vináttu og veitta gest-
risni, sem okkur hefir fallið í
skaut án annara verðleika en
þeirra að vera af sama berginu
brotin, sem þið eruð.
Loks flyt eg kveðju, þá kveðju,
sem erfiðast er að flytja, og eng-
inn veldur að fullu, en eg að
engu. Kveðju, sem er öllum
kveðjum helgari, kveðju frá ætt-
landi okkar allra — íslandi.
Blessun þess fylgir okkur öllum,
hvar sem við förum, hvert sem
við stefnum, og að hverju sem
KVADDUR TIL PRESTSÞJÓN-
USTU í NORTH DAKOTA
Séra Egill H. Fáfnis
Prestur íslenzku safnaðanna í
Argyle-byggðunum, hefir verið
kvaddur til prestsþjónustu hjá
söfnuðum Islendinga í North
Dakota. þeim, er Dr. Haraldur
Sigmar hefir þjónað síðastliðinn
aldarfjórðung; hvort séra Egill
verður við kvaðningunni, er enn
eigi að fullu vitað.
í HEIMSÓKN TIL ÆTTINGJA
F.O. O. G. Solmundsson
F.O. O. G. Solmundsson, sonur
þeirra Mr. og Mrs. J. J. Solmunds
son, Gimli, sem nú eru bæði lát-
in, var nýlega á ferð í heimsókn
til systkina sinna, Mrs. J. Terge-
sen og Mrs. G. Peterson á Gimli,
Franz skólastjóra að Matlock og
Báru hjúkrunarkonu, sem aðset-
ur hefir í Nova Scotia um þessar
mundir.
P.O. Solmundsson hefir verið
hálft fimta ár í þjónustu flug-
hersins; hann er glæsimenni I
framgöngu og prýðilegum gáfum
gæddur; kopa hans og sonur eiga
heima í Vancouver; að líkindum
er hann farinn til íslands.
vinnum. “Án hennar er auður
hismi og hreisi hvert konungs-
slot”. Hún fylgi ykkur öllum við
óunnin störf, á ókomnum árum,
íýns og hún hefir ávalt gert, og
aldrei má, né mun, gleymast.
Guð blessi ísland og íslendinga
hvar sem þá gæfan ber í lánsins
leit og hvar sem þeir dvelja,
störf þeirra og heimili, ætt þeirra
og stöðvar.
' KYRRAHAFSSTRÍÐIÐ
Bandaríkjaherinn hefir nú náð
fullu haldi á Corregidor, hinni
mikilvægu virkisey í Filippseyja
klasanum; en þar var það, sem
hersveitir McArthurs fundu sig
knúðar til að láta undan síga
snemma á tíð yfirstandandi
Kyrrahafsstríðs, vegna ofureflis
af hálfu Japana; sá sigur hefir
nú orðið japönsku svikamyllunni
skammgóður vermir eins og svo
víða annars staðar. Nú hafa
Bandaríkjahermenn jafnframt
fjóra fimtu hluta Iwo eyjar í
höndum sínum, auk þess sem
Tokyo sætir svo að segja daglega
einni sprengjuárásinni annari
meiri; þá hafa og amerískar risa-
flugvélar heimsótt Formosa und-
anfarna daga og orsakað þar
geisileg spjöll.
Síðustu fréttir af þessum vett-
vangi stríðssóknarinnar herma,
að á Iwo-ey hafi Japanir mist
nálega 28 þúsundir vígra manna.
KÖLN FALLIN
Síðastliðinn mánudag tók
Bandaríkjaherinn hina forn-
frægu borg, Köln, sem er fjórða
mesta iðnaðarborg Þýzkalands og
víðfræg fyrir listasöfn og hina
glæsilegu dómkirkju, senl talin
hefir verið í röð allra fegurstu
skrauthýsa veraldarinnar.
19 4 4
Yfir landsins breiðu byggðir
bjartur og heiður dagur rann,
fylktu liði fornar dyggðir,
fölskvalaust í hjörtum brann
stórra drauma óska eldur,
yfir sveitir ljóma brá.
Kallaði lýðinn fánans feldur
frjálsrar þjóðar Lögberg á.
Allir stóðu að einu heiti
eftir marga sóknartöf:
anna- og friðar-jframa leiti
fámenq þjóð við nyrstu höf.
Hér er rúm til stórra starfa,
stefnan bein á þroskaleið
margt að vinna þjóð til þarfa,
þessi heill vor allra beið.
Okkar biða breiðir vellir,
brekkur hlíðar, firðir, mið,
ársól hvergi auðnu hellir
yfir fegra verka svið.
Stöndum hátt á helgu bergi,
horfum vítt í sólarátt,
beitum kröftum, bilum hvergi,
byrjum nýjan aldarþátt!
Margt þarf enn að erja og herfa
eigi að nýtast gróðurmögn.
Sterklega margan stein að sverfa,
stíflur hlaða og treysta gögn.
Móta og byggja björg úr sandi,
búa knerri á dýpstu mið.
Framundan er vorsins vandi
verk sem þola enga bið.
Ámi G. Eylands.