Lögberg - 12.04.1945, Blaðsíða 6

6
LÖGBERG, FIMTUDAGINN, 12. APRÍL, 1945
Dulin fortíð
Meðan hann sat þar til borðs, fylti hann stóran
silfurbikar með fornu víni, og drakk heillaskál
allra Avonwold lávarðanna. Sögnin segir, að
engin grein brotni af þessu tré, fyr en einhver
stór óhamingja vofi yfir Avonwold.”
“Þá vona eg að aldrei brotni grein af því,”
sagði Verner.
“Eg vona að það komi ekki fyrir,” sagði lafði
Damer. “Hamingja okkar virðist standa föstum
fótum.”
- Eftir litla stund komu þau að þessu gamla
tré, og Verner hrópaði upp: “Ó, hvað það er
fallegt! Ó,.lafði Damer, það er aðdáanlegt mál-
verk.”
Þau, ásamt hinum, settust niður undir trénu.
“Eg sit einmitt þar sem Charles konungur sat,”
sagði St. Albans lávarður, “og nú segi eg eins
og hann, af heilum hug: “Friður, heilsa og
hamingja fylgi ávalt Damers fjölskyldunni á
Avonwold.”
Svo fór Verner að lesa fyrir fólkið, úr Milton
ljóðum. Hvorugt þeirra, Rose né St. Alban lá-
varður, hlustuðu á það sem hann var að lesa,
þau voru meira að hugsa hvort um annað, en
lafði Damer hlustaði á það sem hann las, með
mikilli ánægju. Það var eitthvað í málróm hans,
sem framkallaði minningar frá bernsku árun-
um hennar; hún lifði eins og í draumi upp sína
liðnu ævi; hugsanir og minningar komu nú í
huga hennar, sem í mörg ár höfðu verið sem
frosnar eða dauðar.
Þegar hann stansaði við að lesa, virti hún hann
nákvæmlega fyrir sér.
“Mr. Elster, hvar get eg hafa heyrt málróm
þinn áður?”
“Það veit eg ekki,” svaraði hann, og veitti
því eftirtekt, að sorgarsvip brá yfir andlit
hennar, og augun fylltust tárum.
“Það kemur fyrir, að bæði í málróm og and-
liti, er eitthvað sem hefur sérkennileg áhrif á
mann; þú hefur líklega einhverntíma heyrt mál-
róm líkan mínum. Málrómur heyrist svo mis-
munandi í tali og lestri.”
“Já, eg skil það ekki, en láttu það ekki nindra
þig frá að lesa, Mr. Elster.”
Þegar Verner leit á hennar sorgmædda fríða
andlit, sagði hann:
“Eins sæl og hamingjusöm og þú ert, lafði
Damer, er óhugsandi að þú eigir nokkrar sorg-
legar endurminningar.”
“Nei, því ætti eg að eiga sorglegar endur-
minningar?”
“Eg get ekki hugsað mér meiri ógæfu, en að
lifa lífi, sem er skuggum hulið frá æskuárum,”
sagði Verner.
“Þáð hvílir enginn slíkur skuggi á mér,” sagði
hún, með meira fjöri; og þau litu svo innilega
hvort á annað.
Bara að þau hefðu vitað sannleikann.
“Móðursystir er lengi í burtu,” sagði Rose,
sem þótti svo vænt um Miss Hope, en St.
Albans lávarði fanst óþarfi að hún saknaði
neins, þegar hann var þar hjá henni.
29. KAFLI.
Miss Hope veittist ekki svo auðvelt að koma
því í framkvæmd, sem hún hafði í huga; það
virðist kannske ekki svo fyrirhafnarmikið, að
fara inn í annars svefnherbergi, og taka eitthvað
burt þaðan, en það var henni ekki svo létt né
auðvelt. Hún hraðaði sér upp stigann og inn í
sitt svefnherbergi. Hurðin að herbergi Verners
stóð opin. Hún þurfti ekki að fara þar inn til að
vita hver þar væri — það var þjónustustúlkan
að taka til í herberginu. Hún var því um stund
í sínu eigin herbergi. þar til hún heyrði að
stúlkan fór út, og þá flýtti hún sér þangað;
hjartað barðist í brjósti hennar, hendurnar ís-
kaldar, og allur líkami hennar nötraði sem strá
fyrir vindi. Henni fanst hún vera sem þjófur
í húsi systur sinnar. Hún fór strax að litast um
eftir buddunni, hún hugsaði að buddan lægi á
borðinu, en hún var þar ekki. Hvað hen.ni varð
bilt við, er hurðin var opnuð. Ef það væri nú
Verner! Hvað ætti hún að gera? Hún þorði
varla að líta við til að sjá hver það var. En
til allrar hamingju var það Jane, þjónustu-
stúlkan, sem kom inn til að sækja eitthvað sem
hún hafði gleymt.
“Fyrirgefðu,” sagði Jane, bæði hrædd og
feimin við að sjá hina tignarlegu Miss Hope
standa á miðju gólfi í herberginu.
“Þú getur haldið áfram að taka hér til,
Jane,” sagði hún, “eg kom hingað til að gæta að,
ef Mr. Elster hefði hér allt, sem hann þarfn-
ast.”
Til þess enn frekar að draga athygli Jane frá
því að hún var þar inni, fór hún að tala við
hana.
Þegar stúlkan fór, lést Miss Hope, sem hún
ætlaði að ganga inn í sitt herbergi, en hún
sneri strax við og fór aftur inn í Verners her-
bergi. í mesta flýti skoðaði hún í skúffurnar,
sem voru allar opnar og ólæstar. Henni virtist
að Verner hefði ekkert sem hann vildi taka
neinn sérstakan vara á, en hún fann hvergi
grænu bifdduna. Hún varð hrædd um að hann
hefði tekið hana með sér, til að sýna Rose
hana, og Rose mundi svo sýna móður sinni
hana, sem þekkti hana svo vel, og mundi strax
segja henni, að hún hefði búið hana til, og
gefið systur sinni hana.
Svo hugsaði hún sig um, og sá að það gat
ekki verið, að harin hefði sótt búdduna, því
hún hefði alltaf verið hjá honum, eftir morgun-
verðinn, þangað til hann fór með hinu fólkinu
ofan að konungs sedrus tréinu. Hún gætti betur
' að, og sá hálfopna ferðatösku undir ruminu;
hún tók töskuna fram og skoðaði í hana. 1 tösk-
unni var lítill bréfakassi, og utan á hann var
skrifað: “Gjöf frá mínum göfuga og óþekkta
vin, sem guð launi og blessi.”
Verndargripur minn.
Hún greip þennan litla bréfakassa með ákefð
og frekju, eins og er ágjarn maurapúki hrifsar
til sín gull. Hún fór svo inn í sitt herb^rgi, en
vissi varla hvernig hún komst það; hún hafði
tekið svo nærri sér að hún gat varla staðið a
fótunum. Það var engin eldur í herbergi hennar,
en hún var ákveðin í því að eyðileggja budd-
una. Hún fór til herbergis ráðskonunnar, þar
var æfinlega eldur 1 arni, og fór að tala við
hana um ýmislegt, viðkomandi ráðskonustörf-
unum.
“Mrs. Fenton, eg er ekki vel frísk í dag; viltu
gera svo vel og færa mér glas af Sherry.”
“Já, mér sýnist það. þú lítur allt öðru vísi út,
en þú átt að þér,” sagði ráðskonan, og fór til að
sækja vínið. Mrs. Fenton, var ekki fyr komin
út úr dyrunum, en Miss Hope fleygði bréfa
kassanum með buddunni í á eldinn, og horfði
á hana brenna til kaldra kola.
Eftir litla stund kom Mrs. Fenton inn með
glas og Sherry flösku.
“Já, þú lítur allt annað en vel út, Miss Hope;
eg held það sé betra fyrir þig að fara upp og
hvíla þig, heldur en að fara út.”
Mrs. Felton helti víninu í glas, og rétti Miss
Hope. Hún var fárveik af angist og kvíða yfir
því, að hún mundi ekki ná buddunni, en nú er
hún var eyðilögð, og hún hafði drukkið vínið
hrestist hún.
Eftir þetta gekk hún í hægðum sínum, þangað
sem fólkið var undir Sedrustrénu. Hún var svo
þjökuð af yðrun og hugarstríði, að hún vissi
varla hvar hún gekk.
“Þetta er bara skuggi,” hugsaði hún, en ef
þetta skyldi einhverntíma verða opinbert, hvað
ætti eg þá að gera?”
Hún hrestist dálítið við gönguna og ilminn,
sem var í loftinu, hún reyndi að ímynda sér
að eftir allt, væri það bara ástæðulaus hræðsla,
sem þjakaði sig. Hún kom nær tréinu, þar sem
fólkið hafði sest saman í hóp, og hún heyrði
gleðihlátra unga fólksins. Rose sá hana fyrst,
og þaut frá St. Alban lávarði á móti henni.
Verner, sem bar djúpa lotningu og aðdáun fyrir
Miss Hope, stóð upp og gekk á móti henni.
Hún hafði séð það er hún kom nær, að Verner
og lafði Damer, sátu saman, og voru eins lík
og móðir og sonur geta verið.
Hún reyndi af öllum mætti, að vera eins
kát og fjörug og hún átti að sér, en fann þó
til óþæginda er systir hennar leit svo einkenni-
lega forvitnislega á hana.
Það var og annað, sem hún kveið fyrir, þegar
Verner yrði þess var hvað hann hafði mist.
Hvað mundi koma fyrir! Hún óskaði þess af al-
hug, að þetta væri allt afstaðið. Ef það væri
fengi hún frið og hugarró, hún fann að hún
mundi ekki þola meiri sálarkvöl.
Það kom sem hún hafði búist yvið, einmitt
er gengið var til kvöldverðar. Verner kom inn í
borðsalinn, svo gjörbreyttur, með þjáningar-
svip á andlitinu. Hún vissi strax, að nú væri
hann búinn að verða þess var, að buddan var
horfin.
“Mr. Elster,” sagði Rose, “þú hefur ekki gert
það sem þú lofaðir mér, að sýna mér verndar-
gripinn þinn.”
“Nei,” svaraði hann, með hægð, en alvarlega.
“Eg gleymdi því ekki, Miss Damer. Mér þykir
fyrir því, að eg get ekki fundið hann — hann
er horfinn.”
Damer lávarður heyrði þetta.
“Horfinn, Mr. Elster?” endurtók hann. “Eg
vona, að þú hafir ekkert mist?”
“Auðvitað hamingju mína, verndargripinn
minn, ofurlitla peningabuddu, sem hamingja
mín var tengd við.”
“Hvað er að tarna, Mr. Elster, hefurðu mist
litlu peningabudduna, sem þú sagðist hafa fyrir
verndargrip?” spurði lafði Damer, og leit svo
samhygðarlega á hann.
“Já, mér þykir fyrir að segja það, lafði
Damer. Hún er horfin á eins dularfullan hátt,
og hún kom <til mín.”
“Mér þykir ósköp fyrir að það skyldi ske;
hvernig vildi það til?” lagði lafði Damer.
“Hefurðu mist hana hérna?” spurði Damer
lávarður.
Verner þótti leiðinlega að hafa vakið allt
þetta umtal.
“Ef þú hefir mist hana hérna, þá verður hún
að finnast. Eg líð ekki að neitt hverfi hér á
Avonwold,” sagði lávarðurinn alvarlega.
“Það er sjálfsagt einhver misskilningur hjá
mér,” sagði Verner. Hann vildi koma í veg
fyrir frekara umtal um það.
“Það er víst misminni. Buddan var alveg tóm,
lávarður Damer, í ofurlitlum bréfkassa. Eg gat
svo auðveldlega hafa tínt henni. Eða eg hef
gleymt að taka hana með mér, og skilið hana
eftir á Hatton Court.”
“En þú hélst að þú hefðir tekið hana með
þér?”
“Já, eg hélt það, en er ekki viss um það.
Eg hélt að eg hefði látið hana í handtöskuna
mína; en eg hefi sjálfsagt gleymt að gera það.”
Verner reyndi að leiða samtalið að öðru;
hann vildi helst að það yrði ekki minnst meira
á þetta, en Damer lávarður gleymdi því ekki.
Að máltíðinni lokinni, tók hann Verner af-
síðis.
“í svona stóru húsi getur maður ekki verið
of aðgætirin. Þú segir að buddan hafi verið
tóm; það hefur kahnske einhver tekið hana,
sem hefur haldið að það væru peningar í
henni. Mér mundi þykja vænt um ef þú getur
verið viss um hvort þú hafðir hana með þér
hingað, eða ekki, mér þykir svo mikið fyrir
því, ef þú skyldr missa nokkuð, meðan þú ert
í mínu húsi.” N
Lávarðurinn sagði koniínni sinni, að það
yrði að fara fram í húsinu rannsókn, og allt
þjónustufólkið yrði að gera grein fyrir hvar það
hafði verið, á því tímabili, sem hugsanlegt var
að buddan hefði horfið.
Eini árangurinn af þeirri rannsókn var sá,
að Jane hafði verið falið á hendur að taka til
í herbergi Verners.
“Hope”, sagði lafði Damer, “komdu með mér,
þú ert svo ráðagóð. Mér' er falið á hendur ógeð-
felt verk, og eg vil biðja þig að hjálpa mér,
með það.”
Miss Hope fór með henni, án þess að hafá
nokkra hugmynd um hvað systir hennar vildi
henni. og lafði Damer hringdi eftir Jane. Stúlkan
kom inn og í^ar alveg hissa á því hvað lafðin
vildi sér. Öllu þjónustufólkinu á Avonwold
þótti ósköp vænt um sína fögru og góðu hús-
móðir, en það bar einnig mikla virðingu fyrir
henni.
“Jane”, sagð lafði Damer vinalega, “þú ert
sem átt að halda öllu í reglu í herbergi Mr.
Verners, er það ekki?”
“Já,” svaraði hún.
“Hann hefur mist græna, gamaldags pen-
ingabudd úr silki; hún er svo sem einskis-
virði, en hann hélt svo mikið upp á hana;
hefur þú orðið vör við hana, nokkurstaðar?”
“Nei, lafði Damer, Mr. Elster lætur allt sem
hann hefur með sér liggja þar en eg hefi ekki
séð neina peningabuddu. Þú sást í dag, Miss
Hope, hvernig eg gekk frá öllu í herberginu.”
Lafði Damer sneri sér að systur sinni.
“Þú Hope”, og Miss Hope fann að blóðið steig
upp í andlitið á sér.
“Já, eg gekk inn í herbergið í dag, til að líta
eftir hvort allt væri í góðri reglu,” svaraði
hún.
“Já, eðlilega," sagði lafði Damer, en undraðist
að sjá hvað systir sín roðnaði í andliti.
“Eg þarf ekki að spyrja þig, Hope, hvort
þessi græna budda hefur borið nokkurstaðar
þér fyrir augu?”
Til þess að forðast að ljúga nokkru, sagði
hún.
“Eg get bara sagt það, að ef eg skyldi sjá
hana, þá skal hún komast í hendur eiganda
sins.
“Og Jane”, sagði lafði Damer; “reyndu nú að
vera hyggin og eftirtektarsöm; mér skyldi þykja
ósköp vænt um, ef við gætum haft upp á budd-
unni og fengið Mr. Elster hana, áður en hann
fer”.
“Eg skal leita vel í herberginu hans, og gera
það besta sem eg get til að finna hana.”
Þegar Jane var farin út, sneri lafði Damer
sér að systur sinni, og sagði:
“Mér er afar ógeðfellt að spyrja þjónustu-
fólkið svona spurninga; það lítur út, eins og
maður misgruni það. Jane hefur svo sakleysis-
legt andlit. Eg vona að eg hafi ekki hryggt
hana.”
Lafði Damer þótti framkoma systur sinnar
dálítið undarleg í þessu máli, hún gaf ekki einu
sinni neitt ákveðið svar.
30. KAFLI.
Lávarður St. Albans var alveg bráð ástfang-
inn í Rose Damer. Hann áleit hana vera þá
elskulegustu stúlku, sem hann hafði séð, eða
kynnst.
Það voru engar torfærur á vegi hans. For-
eldrar hans höfðu oft látið það í ljósi, að þau
vildu að hann gifti sig ungur, og hann vissi að
Rose var í miklu uppáhaldi hjá móður sinm.
Þegar einu sinni varð tilrætt um Rose Damer,
hafði lafði Dysart sagt.”
“Þó eg ætti um alla Damers á Englandi að
velja, þá mundi eg kjósa Rose Damer. Það er
í flestum fjölskýldum, einhver úrþvætti, og
einhver leyndarmál, sem það reynir á annan
hátt að dylja fyrir heiminum. í Damers fjöl-
skyldunni er ekkert slíkt; öll fjölskyldan, kyn-
slóð eftir kynslóð, hefur verið heiðarleg, og á
mannorði þeirra er enginn blettur. Af þeirri
ástæðu, og af því, að eg held slíkir eiginleg-
leikar séu arfgengir, vildi eg gjarnan að Archie
giftist Rose Damer.” *
“Nú verð eg að tefla á tvær hættur,” hugs-
aði hann með sér einn morgun. “í dag ætla eg
að spyrja- Rose hvort hún vilji verða konan
mín.”
Hann beið þar til honum gæfist gott tæki-
færi, og um kvöldið kom það, eins og sent upp
í hendurnar á honum.
Þau tóku sér göngutúr í kringum stöðuvatnið.
Hann talaði með miklu fjöri um yndisleik
lífsins og sæld himinborinnar ástar, þar til
hann vék sér að Rose og sagði í óstyrkum
róm:
“Rose, heldurðu að þú getir elskað mig?”
“Eg gæti reynt að gera það,” sagði hún, og
litlir spékoppar mynduðust í hinum mjúku
kinnum hennar. “Eg hefi ekki hugsað um það,
Archie.”
Þetta nafn frá bernskuárum þeirra, slapp eins
og óvart út af vörum hennar. Það var ekki' svo
langt síðan þau voru börn, þau voru ennþá
börn, þar sem þau stóðu tengdum höndum við
innganginn í paradís ástarinnar.
“Rose”, sagði lávarður St. Albans, “gefðu
mér báðar hendurnar þínar, og segðu: “Eg vil
verða konan þín, Archie.”
“Það er svo stórt orð, svo hátíðlegt.”
En er hún sá sorgarsvipinn á andliti hans, sa
hún eftir því sem hún hafði sagt.
“Archie, eg vil elska þig, eg vil vera konan
þín.”
Þar stóðu þau saman, sæl og hamingjusömi
umvafin skrauti hinnar dýrðlegu náttúru. Fram-
tíðin virtist liggja svo opin og hamingjusöm,
framundan þeim, en æ! Hún fól allt annað i
skauti sínu.
31. KAFLI.
I
Robert Elster hafði ekki skipt um hugsunar-
hátt, né framferði, frá því er vér höfum áðui'
heyrt um hann. Hann vap stór og bolalega vax-
inn, sterkur eins og naut, með svera hand-
leggi og æðabera. Hann var ekki mjög ófríður
í andliti, það benti til að það gæti verið eitt-
hvað gott í fari hans, en mest áberandi var
græðgi og undirhyggja. Það var aldrei hægt að
sjá í hans dimmu hálflokuðu augu. Það álit sem
menn fengu á honum var, að hann væri vís ttf
hvers lélegs prakkaraskapar, sem væri. Siðað
fólk gat ekki liðið hann. Metnaðargirni hans
var, að, vera sem herramaður, það var eftir
hans meiningu bara, að vingsa léttum göngu-
staf, og slá um sig, hafa hringi á tveimur fingr-
um, hattinn utan í öðrum vanganum, berast
mikið á, og beita hvaða klækisbrögðum sem
hann gat upphugsað, til að hafa út, eða na
sér í peninga, og allt annað framferði hans
var að sama skapi. Hann hafði lagt stund á
að læra fjölda rudalegra dæmisagna, og ennþa
verri vísur, eins og sumir halda að sé stor
vitsmuna auður að kunna.
Robert hataði allt sem hét vinna. “Eg hefi
gott höfuð”, var hann vanur að segja,
menn, sem hafa það, þurfa ekki að leggja'sté
niður við að vinna.”
Robert Elster var lengi búinn að hafa þa
ímyndun, að það væri einhvert leyndarmál 1
sambandi við Verner, og hann var búinn að
ásetja sér að hann skyldi lifa af því leyndar-
máli. Fjöldi smáatvika styrkti hann meir
meir í þessari ákvörðun.” '
Móðir hans vildi aldrei segja honum hvar
faðir hans dó, eða hvar hún var áður. “Það
er grunsamt”, hugsaði hann með sér “AH5
ekki eðlilegt, því flestar konur eru málugar, °S
úr því hún vill ekki tala um það, þá hlýtur
hún að hafa góða ástæðu til þess.”
Hann mundi vel eftir, er ókunnuga konan
kom, eftir að þeir voru háttaðir.
“Miðaldra kona,” var hann vanur að segja>
við sjálfan sig, “kom til að sjá Verner og gráta
yfir honum — hver var hún, og hvað hafði hún
að gera með Verner. Aldrei grét nein meðaldra
kona yfir mér, og eg skal finna út hvað það
hafði að þýða. Ef hægt er að nota það sem
nokkurn vegvísir, þá skal eg nota það.”
Hann hafði aldrei sagt orð við móður sína
um þessa, sem hann hélt, dularfullu heimsókn-
“Eg skal einhverntíma fá álitlega peningaupP'
hæð, út úr þessu leyndarmáli,” hugsaði hann.
og gerði sig rólegan með að bíða;; hann vai
fullviss um, að sinn tími mundi einhverntíma
koma.
En tíminn leið, og Robert var órólegur yfir
að vera altaf peningalaus, því þetta ódýra
glingur, eftirlíkingar af gulli og silfri, sem hann
vildi skreyta sig með, til að líta út eins
herramaður, kostaði þó dálítið, ásamt ódýrum
vindlum, og úr því hans fyrsta ákvörðun var,
að vinna ekki, varð hann að útvega sér pen'
inga á annan hátt, en fyrst af öllu varð hann
að komast að leyndarmálinu.
Einn morgun er hann var að drekka kaffið>
sagði hann allt í einu: