Lögberg - 12.07.1945, Side 1

PHONE 21374

,iot

prV
Cieo-n'
e*s
an& F'ir
A Complete
Cleaning
Institution
iðbefð
PHONE 21374

iOt^ r*'
T.an
n<i^s'
prV
CTe°n
pílT
A Comj-lete
Cleaning
Institution
58. ÁRGANGUR
LÖGBERG, FIMTUDAGINN, 12. JÚLl, 1945
NÚMER 28
Ásmundur P. Jóhannsson, sjötugur
Gefur Manitoba háskólanum $50,000
til stofnunar kennarastóls í íslenzkri
tungu og bókmentum
í þeim félagsskap hefir Ásmund-
ur frá öndverðu starfað af mikl-
um ötulleik og gegnt þar em-
bættum í full tuttugu ár.
Kvæði fluttu Einar P. Jóns-
son, Hallur E. Magnússon og
Páll Guðmundsson.
Ásmundur er maður fastur
fyrir, og verður honum eigi auð-
veldlega þokað frá neinu því,
er hann hefir sett sér fyrir og
tekið ástfóstri við; hann er hverj-
um manni vinfastari og manna
hollráðastur. Lögberg óskar Ás-
mundi innilega til hamingju í
tilefni að afmælisdeginum.
Hér fara á eftir þau fögru
þakkarorð, er heiðursgesturinn
flutti í afmælisveizlunni:
Robson dómari látinn
Árla síðastliðinn mánudag,
lézt á sjúkrahúsi hér í borginni,
H. A. Robson, dómforseti í kon-
úngsrétti Manitoba fylkis, 74
ára að aldri, sæmdar maður hinn
mesti, víðsýnn og hollráður;
hann hafði átt við all-langvar-
andi vanheilsu að stríða. Mr.
Robson tók um langt skeið virk-
an þátt í opinberum málum, og
var um eitt skeið foringi Liberal
flokksins í Manitoba og einn af
Dingmönnum Winnipegborgar.
Meðal barna hins nýlátna dóm-
forseta, er Hugh lögfræðingur í
Toronto, sem kvæntur er Berg-
DÓru, dóttur þeirra Mr. og Mrs.
Gisli Johnson.
Ásmundur P. Jóhannsson
CÍÐASTLIÐINN FÖSTUDAG átti Ásmundur P. Jóhannsson,
^ byggingameistari, sjötugs afmæli, og var honum í tilefni af
því haldið fjölment og veglegt heiðurssamsæti í Royal Alexandra
hótelinu þá um kvöldið, fyrir atbeina Þjóðræknisfélagsins, og
skipaði forseti þess Dr. Richard Beck forsæti; æviatriði heiðurs-
gestsins verða ekki rakin hér, fyrir þeim og margþættum starfs-
ferli Asmundar, gerir séra Valdimar J. Eylands ljósa grein í hinni
ágætu ræðu, sem hann flutti í
samsætinu og birt er á öðrum
stað hér í blaðinu.
Yfir áminstUm afmælisfagn-
aði, er Dr. Beck stýrði með hinni.
úgætustu háttvísi, ríkti ramm-
íslenzkur blær, er var að öllu í
samræmi við heilsteypt Islend-
ingseðli heiðursgestsins, er í skap
gerð sinni, er íslendingur fyrst
og síðast, þótt hann jafnframt
sé traustur og ábyggilegur Can-
adaborgari.
Samkvæmið hófst með því að
sunginn var þjóðsöngur Canada,
on því næst flutti séra Philip M.
Pétursson borðbæn.
Eftir að veizlugestir höfðu not-
ið fyrirtaks máltíðar, hófst hin
neglubundna skemtiskrá með
stuttu, en prýðilegu ávarpi frá
úr. Beck; aðalræðuna flutti séra
Valdimar J. Eylands; aðrir, sem
ræður fluttu, voru þeir Árni G.
Eggertson, K.C., er ávarpaði
iieiðursgestinn fyrir hönd stjórn-
arnefndar Eimskipafélags Is-
lands, próf. Ásmundur Guð-
niundsson frá háskóla Islands og
Pétur Sigurgeirsson, cand. theol.,
er skiluðu hvor um sig unaðs-
iögrum kveðjum að heiman;
milli ræðna og ávarpa, var sung-
!ð margt íslenzkra söngva, auk
þess sem Karlakór íslendinga í
Winnipeg undir stjórn Sigur-
björns Sigurðssonar, með að-
stoð Gunnars Erlendssonar,
skemti með þó nokkrum lögum,
°g jók slíkt eigi all-lítið á veizlu-
fagnaðinn. Dr. Beck mintist frú-
ar heiðursgestsins, en ungfrú
Loraine Johannsson, sonardóttir
hans, afhenti stjúpu sinni for
kunnar fagran blómvönd.
Sægur mikill heillaóskaskeyta
barst heiðursgestinum víðsvegar
að, þar á meðal frá forseta Is-
lands, sendiherra ísl. í Washing-
ton og frú, en þau hjónin voru þá
stödd í Reykjavík, Dr. Helga P.
Briem aðalræðismanni í New
York og Guðmundi Vilhjálms-
syni, framkvæmdarstjóra Eim-
skipafélags Islands; nöfn þeirra
allra, er árnaðarkveðjur sendu,
eru birt á öðrum stað hér í blað-
inu.
Geisilega hrifningu vakti það
meðal veizlugesta, er Mr. Justice
H. A. Bergman, tilkynnti, að Ás-
mundiír hefði þá um daginin
lagt á sérstakan reikning í
banka $50,000, sem ætlaðir yrðu
til þess, er næg fjárhæð væri
fengin, að koma á fót kenslustól
í íslenzku og íslenzkum fræðum
við Manitobaháskólann; þóttu
veizlugestum, sem vænta mátti,
þetta hin merkustu tíðindi, eða
eins og það er kallað á kjarn-
yrtri íslenzku, hraustlega af sér
vikið; þarna var enginn kotungs-
bragur að verki, heldur komu
þar í ljós hin glæsilegustu sér
kenni íslenzkrar aðalslundar.
Er hér var komið sögu, tók
heiðursgesturinn til máls, og
þakkaði þann heiður, er sér og
fjölskyldu sinni væri sýndur
með þessum veglega mannfagn-
aði; skrautritað ávarp var hon-
um afhent frá framkvæmdar-
nefnd Þjóðræknisfélagsins, en
Háttvirti veizlustjóri, kæru
vinir!
Vissulega bakaði það mér
hina mestu úndrun, er forseti
Þjóðræknisfélagsins tilkynti
mér á mjög svo formlegan hátt,
að Þjóðræknisfélagið og nokkra
samstarfsmenn. langaði til þess,
að hafa með mér kvöldstund 6.
júlí. Ekki sá eg mér fært að
hafna svo ágætu boði þótt undr-
un mín færi sívaxandi. Minnist
eg þess er Dr. Sigurður Nordal
heldur fram, “að undrunin sé
upphaf allrar vizku”. Fúslega
verð eg þó að viðurkenna það,
að undruninni hef eg haldið, en
ekki fundið vizkuna, né heldur
átt skilið þau lofsamlegu um-
mæli er til mín hafa verið töl-
uð hér í kvöld. Það minnir mig
líka á, þótt ólíku sé saman að
jafna, er einn af mætustu sonum
þjóðar vorrar, Dr. Guðmundur
Finnbogason, heimsótti okkur
hingað vestur, endur fyrir löngu.
Veglegt kveðjusamsæti var Dr.
Guðmundi haldið að skilnaði,
einmitt á þessum stað, margar
ræður voru fluttar honum til
maklegs heiðurs, — að lokum
stóð Dr. Guðmundur upp og hélt
þar eina af sínum ágætu ræðum,
er varla geta annað en fest sig
í minni manna. Byrjaði hann á
því, að skýra hver hefði fundið
upp sjónaukann og stjörnukíkir-
inn og hversu óvenjumikla þýð
ingu að það hefði haft á sviði
vísindanna. En eins bæri þó alt-
af að gæta, að hlutföllin væru
rétt, og ekki of sterk, því þá yrði
myndin hreinasta skrípamynd.
Þess vænti eg þó, að þið, sem
mér hafið verið samferða allt
upp að 45 árum kannist við, að
hvorki sé eg metorðagjarn né
sjálfshælinn. Við hitt vil eg fús-
lega kannast, að þau málefni,
sem þjóðflokk vorn, að mínu
áliti, hafa verulega varðað, hef
eg oft sótt með öllu því kappi
sem eg hef átt yfir að ráða.
Af öllum mínum kappsmálum
hafa þjóðræknismálin verið mér
mestu kappsmálin, og þau verða
það framvegis meðan eg enn má
mæla. Eg skoða þetta ógleyman
lega kvöld miklu fremur minni
Þjóðræknisfélagsins en minni
sjálfs mín. Þannig átti það líka
að vera, því það félag táknar
það, sem mér er kærast og hug-
stæðast á þessari jörð, ísland og
íslenzku þjóðina.
Fyrir hönd konu minnar,
sjálfs míns, sona minna og ann-
ara náinna vina, endurtek eg
þakkir mínar til ykkar allra, og
bið ykkur Guðs blessunar í bráð
og lengd.
allinn í val
Hon. John Curtin, forsætis-
ráðherra í Ástralíu, er nýlátinn,
freklega sextugur að aldri; fram-
an af ævi gaf hann sig við blaða-
mensku, en bauð sig fyrst fram
til þingmensku, er hann stóð á
Drítugu. Mr. Curtin var fram-
sækinn áhugamaður, er háði
marga snarpa hildi fyrir velferð-
armálum verkamanna; ráðu-
neyti hans var samsett af helztu
leiðtogum verkamanna. Eftir-
maður Mr. Curtins í forsætis-
ráðherrasessi, verður fyrst um
sinn Mr. Forde, er sæti átti fyr-
ir hönd þjóðar sinnar á San
Francisco stefnunni nýafstöðnu.

Vinnur mikinn frama
.i* ** .
Lenore Johannesson, of Winnipeg, was chosen th “typical
Canadian girl” among jMnior fashion counsellors by a three-
man panel. She is the daughter of Mr. and Mrs. Konnie
Johannesson, 923 Palmerston avenue, and is a graduate of
Gordon Bell.
Miss Alda Pálsson
Þessi unga og frábærilega
hæfa stúlka, Miss Alda Pálsson,
er dóttir Jónasar Pálssonar píanó
kennara í New Westminster,
B.C., og frú Emlíu Pálsson; hún
hefir unnið sér geisimikið álit
sem píanisti, og haldið hljóm-
leika í Toronto, Vancouver og
ýmsum fleiri borgum í Canada,
við ^mikinn og ágætan orðstír.
Miss Pálsson hefir stundað
nám við Toronto Conservatory
of Music, og hlotið hvað ofan í
annað námsstyrki, og nú hefir
hún nýlega fengið gullmedalíu
fyrir frábæra tækni og þekkingu
í lis^ sinni; hún hefir nú nýlega
lokið prófi með ágætis einkunn,
og hlotið menntastigin L.R.S.M.
og A.T.C.A.
Miss Pálsson er nýkomin að
austan í heimsókn til foreldra
sinna í New Westminster.

Harry S. Truman forseti Banda-
ríkjanna, er nýlagður af stað í
Evrópuför til fundar við þá
Churchill og Stalin; verður mót
þessara þjóðhöfðingja haldið í
Berlín.

Ásmundur Pétur Jóhannsson
sjötugur.
Þeir berjast til sigurs þó bratt sé á fót,
er bregðast ei skyldunnar raust;
hver áfangi verður þeim upprisutíð,
og eins þó að komið sé haust.
Þeir mælast þess betur að manngildi til
sem meir var á taugarnar reynt,
er sóru sinn lífstrúnað uppruna og ætt —
og með eldana fóru ekki leynt.
Þér græddist það ungum í gæfunnar leit
að glíma við átök og strit;
við lánaðar fjaðrir þú feldir þig ei,
né falsaðan Islendingslit.
Þú trúðir því ungur og trúir því enn —
þó trú þín sé nokkur á fé, —
að æska vor sæki sinn eilífðarþrótt
í iðjagræn móðurlands vé.
Hann Ásmundur leikur sér enn þá í dag
með æskunnar heiði um brár;
til Guðmundar rakara gengur hann oft,
þó grá séu og auðtalin hár.
þó kólgusjó tíðum hann krappt hafi siglt
og kannist við hryðjur og él, —
í kirkjunni jafnt sem við knattborð og spil
hann kann við sig álíka vel.
Að styrkjast í áformum átökin við,
er eðli hins heilsteypta manns,
því ágóðinn verður, þá sagan er sögð,
að síðustu afrekin hans.
Þess minst skyldi jafnan þó maður sé stór,
er málefnið stærra en hann, —
að sá, sem var einlægur upprunann við,
hinn einasta stórsigur vann.
I hásumarsdýrð fjarri heimalandsbyggð,
er hýrt um vorn síunga vin;
það spanst eitthvað algilt frá ómunatíð
í alt þetta Miðfjarðarkyn.
I nýflónskudúða hins dvergsýna manns,
er dýrustu ræturnar skar,
þó leitað sé út yfir aldir og rúm
hann Ásmundur finst ekki þar.
Einar P. Jónsson.