Lögberg - 07.02.1946, Blaðsíða 3

LÖGBERG, FIMTUDAGIWiX 7. FEBRÚAR, 1946
3
VESTUR UM HAF
(Frh. af bls. 2)
mikillar gestrisni, meðal annars
á heimili Mr. og Mrs. Renesse.
Á heimleið frá Árborg skoðum
við barnaheimilið að Hnausum,
og hafa konur úr Árnesbygð bú-
ið okkur þar ágæta veizlu.
Að Gimli.
Frá Hnausum eru aðeins nokk-
urar mílur suður að Gimli, sem
ýmsir telja hjarta Nýja íslands,
enda er þar haldin aðalhátíð Is-
lendinga vestan hafs í ágúst-
byrjun ár hvert. íslendingar
gáfu þessum stað “nafn fagurt”
eins og Eiríkur rauði Grænlandi,
°g þoldu þeir þar þó miklar
nauðir. Þar er reistur varði til
minningar um landnámið og
landnemana, þennan hetjukyn-
stofn, sem orð Matthíasar eiga
við:
“Eitt er mest, að ertu til,
alt, sem þú hefir lifað.”
Og fæsta grunar 'nú, sem ganga
á sumardegi um þetta skógar-
þorp við broshýrt Winnipegvatn-
ið, hvílíku verði landið er keypt.
Mér finst eins og hvíslað sé að
mér við hvert fótmál: Drag skó
þína af fótum þér, því að staður-
inn, sem þú stendur á, er heilag-
ur. Eg er nætursakir á prests-
setrinu hjá séra Skúla Sigur-
geirssyni og konu hans. Hann
er mikill áhugamaður um endur-
bætur í félagsmálum, og mun
það einkum valda, að hann gerð-
ist prestur. Kirkja stendur hjá
prestshúsinu og flyt eg þar erindi
um kvöldið, en séra Valdimar
Eylands sýnir kvikmynd Vigfúss
Sigurgeirssonar af ‘íslandi, er eg
hafði með mér að heiman. Ann-
ars líður kvöldið við söng og
hljóðfæraslátt, prestshjónin og
sonur þeirra eru mjög söng-
hneigð öll, og svo eru þær stadd-
ar hér Eylandsmæðgur, ágætar
sÖngkonur. Morgunin eftir heim-
sæki eg gamla fólkið á Betel, og
höldum við þar morgunguðs-
þjónustu, svo sem venja er dag-
lega. Þátttaka er mjög almenn
og söngur góður. Vel er fylgst
með því, sem eg segi. Hér er Bet-
El, Guðs-hús, hér er hlið himins,
forgaður eilífðarinnar, eins og
gáfukona nefndi eitt sinn ellina.
Ytri kjör ellinnar eru oft þung,
en þó dreymir marga ljúfa og
fallega drauma með stein Undir
höfðinu eins og Jakob forðum.
Þetta aldraða fólk sér stigann
Upp af jörðinni til himins. Og
hann rís frá Islandi. “Þegar við
orum dáin, ætlum við að skreppa
fyrst til íslands,” hugsar það.
Vísa Sigurðar Breiðfjörð til ætt-
jarðarinnar á hér sannarlega við:
“Ginnunga upp úr gapi’ óholla
gráhærða réttu jökulkolla,
svo vér frá Gimli getum sjá,
hvar gamla Island forðum lá.”
Já, hér er ísland, hið eilífa,
sem stendur enn traustari rótum
1 ríki andans en fjöllin í skauti
sjávarins. Og ást þess fólks til
íslands er nátengd ástinni til
Guðs og föður allra. Skömmu
eftir guðsþjónustuna er sýnd
íslandsmyndin, og það er nú þeg-
ið. Oft er kallað, t. d. þegar ís-
fenzkir hestar koma töltandi eða
^uenn þekkja æskustöðvar sín-
ar- “Þarna rétt hjá stóð bærinn
uiinn,” segir einhver. Fólkið
Sfeymir stað og stund. Það þyrp-
lst um mig og þakkar fyrri mynd-
ina ákaflega vel. “Nú fer vel, að
honan þín er hvergi nærri,” segir
oin, og glettnin gægist úr augna-
hrókunum. Betel er ágætlega
sfjórnað, og mun svo hafa verið
aha tíð. Þegar eg var hér fyrir
fáeinum dögum með forseta
Eyrsta lúterska safnaðar, Guð-
mundi Jónassyni og dr. Fry,
sagði doktorinn, að þetta heimili
Va3ri í allra fremstu röð fyrir
flestra hluta sakir, það væri
heimili, en ekki stofnun aðeins.
gengur seint að kveðja
gamla fólkið. Allir biðja að
heilsa einhverjum heima á ís-
jandi og einkum landinu sjálfu.
ndiraldan er alstaðar hin sama:
“íslendingar viljum vér allir
vera.”
1 Selkirk.
Skömmu eftir hádegi kemur
séra Sigurður Ólafsson frá Sel-
kirk í bíl sínum að sækja mig.
Eigum við eftir samstarf síðar í
Vatnabygðum í Saskatchewan.
Hann er maður mjög hógvær og
yfirlætislaus, vel gáfaður og
eykur stöðugt guðfræðimentun
sína, frjálslyndur og trúmaður
mikill. Hann er ritstjóri Sam-
einingarinnar, sem á 60 ára af-
mæli seint á þessu ári. Þykir mér
góð samfylgd hans. Um 40 mílur
eru suður til Selkirk, og sýnir
séra Sigurður mér á þeirri leið
ýmsar jarðir fyrstu landneman-
na. Heimili séra Sigurður er
unaðslegt, og á frú hans ekki
minnstan þátt , því, hámenntuð
og vitur kona. Um kvöldið skoð-
um við íslenzku kirkjuna, sem
er stór og falleg. Þar eru letruð
nöfn þeirra, er farið hafa í stríð-
ið og stjarna sett við nafn fallin-
na . Svo mun víða í kirkjum hér.
Á eftir göngum við í samkomu-
hús. Þar eru sungin ættjarðar-
ljóð, og eg segi frá íslandi, eink-
um andlegu lífi þar. I samkomu-
húsinu hitti eg gamlan sveitungá
úr Reykholtsdal, Kristján Páls-
son, greindan mann og skáld-
mæltan vel. Sigvaldi Nordal,
bróðir Jóhannesar föður Sigurð-
ar, biður að heilsa frændum sín-
um. Hann lítur út fyrir að vera
um sextugt, hress og stæltur, en
hefir þó 7 um áttrætt. Mikla
ánægju hafði eg einnig af því að
hitta dóttur Helga Stefánssonar,
vinar míns í Wynyard, bróður-
dóttur Þorgils Gjallanda og dótt-
urdóttur Jóns Sigurðssonar frá
Gautlöndum. Hún er kennari í
Selkirk, bráðgáfuð.
Vestur til Argyle.
Fimtudaginn 4. júlí nokkuru
eftir hádegi legg eg af stað vest-
ur til Argyle. Góðir er samferða-
maður minn þangað, séra Egill
Fáfnis, sóknarprestur þar, og á
hann einnig bílinn. Veður er
mjög' hlýtt, svo að yfirhafnir,
jakkar og höfuðföt lenda í aftur-
sæti. Séra Egill ekur mjög hratt,
og leikur svalartdi gustur um bíl-
inn. Þykir mér Jpetta mjög þægi-
legt ferðalag, enda veitir okkur
ekki af tímanum, því að vega-
lengdin til áfangastaðar okkar,
Glenboro, er um 105 mílur. Bíl-
stjórnin leikur einnig í höndun-
«um' á séra Agli. Hann kom frum-
vaxta vestur um haf úr Þingeyj-
arþingi og stundaði smíðar um
hríð, unz hann tók að nema guð-
fræði í prestaskóla og gerðist
prestur að námi loknu. Nú er
hann senn á förum úr Argyle-
prestakalli og ætlar að verða
eftirmaður séra Haralds Sigmars
í Norður-Dakóta. Hann er nú
formaður prestafélags Evangel-
isk-lúterska kirkjufélagsins, og
töluðum við um það, að helzt
ættu allir íslenzkir prestar vest-
an hafs að vera í einu prestafé-
lagi, og myndi mikið samstarf
og blessunarríkt af því hljtifeaet.
Sléttan breiðist fyrir framan
okkur, marflöt, kornstangamóða
á báðar hendur, en skógar litlir
í fyrstu. Síðar hillir upp skógar-
lundi, eins og eyjar í hafi, og
loks sjáum við hálsa í fjarska,
Tígrahæðir svonefndar, en fyrir
vestan þær er Argylebygðin. Um
miðaftan brunar bíllinn okkar
inn í Glenboro nyrzt í bygðinni.
Þorpið ber nafn með rentu, því
að það stendur inni í skógar-
lundi, og eru húsin yfirleitt hul-
in í trjánum. Við komum að
prestsseturshúsinu auðu, því að
prestsfrúin og börn þeirra eru
um þessar mundir í sumarleyfi
að Gimli. En kvöldverður er
okkur búinn á fallegu heimili
ágætra hjóna, Friðriks Friðriks-
sonar og konu hans. Seint um
kvöldið er samkoma í kirkjunni.
Ættjarðarljóð eru sungin, og séra
Egill syngur einsöng. Eg flutti
söfnuðinum kveðju séra Friðriks
Hallgrímssonar dómsprófasts og
vandamanna hans og erindi síð-
an. Hvorutveggju var ágætlega
tekið. ' Verður mér það ljóst af
dvölinni, að séra Friðrik hefir
unnið hér afbragðsgott starf, sem
cnn á eftir að bera ávöxt um
langan aldur. Hér hefir þrosk-
ast náðargáfa hans að starfa
fyrir börn og unglinga, og eru
barnaguðsþjónustur hans nú
beint framhald af því starfi. Og
blómareiturinn hér sunnan
undir kirkjunni minnir á það,
hvernig frú Bentína Hallgríms-
son vinnur seinna að plöntun
blómjurta við dómkirkjuna í
Reykjavík. Að loknu erindi
mínu sýnir séra Egill íslands-
myndina við mikinn fögnuð. En
átakanlegt er þó að horfa á
blindan mann á innsta bekk stara
í áttina. Hvað hann sér, veit eg
ekki, en svipur hans er mikilúð-
legur og fagur. Síðast er sam-
sæti í kjallara kirkjunnar. Við
séra Egill tölum langt fram á
nótt um starf kirkjunnar fyrir
unga fólkið. Þykir okkur ein-
sætt, að taka þurfi upp nýja
starfshætti fyrir það, t. d. nota
kvikmyndalistina í þjónustu
kristindómsins. Eéra Egill á
skuggamyndavél, sem hann hef-
ir við fermingarundirbúning, og
telur kensluna gefast ágætlega
með þeim hætti.
Fyrri hluta næsta dags ekur
séra Egill með mér um Argyle-
bygð, sem er víð og falleg, prýdd
vötnum og hálsum og eikilund-
um. M. a. sýnir hann mér kirkj-
ur sínar, að Grund, Baldur og
Brú, vegleg Guðs hús, einkum
hin fyrst talda og elzta, I ferð-
inni komum til snöggvast til
blinda mannsins. Þorsteinn heit-
ir hann Sveinsson af Norður-
landi. Hann er stór vexti og
kempulegur, nokkuð við aldur.
Höfuðið mikið og gáfulegt, líkt
því sem eg hugsa mér, að verið
hafi á Agli Skallagrímssyni.
Hann er ærið þungur á brún, er
hann minnist á það, sem honum
fellur ekki. Hann vill, að menn
vandi betur íslenzkuna og að
börnin læri að tala hana rétt.
íslenzkan er vizkubrunnur- Hon.
um þykir hart að heyra fólk
segja séra Fáfnis eða séra Sig-
mar eða séra Eylands. Nei, þar
á skírnarnafnið altaf að vera
næst: Séra Egill, séra Haraldur,
séra Valdimar. Og svo geta menn
ekki einu sinni haft íslenzku
spakmælin rétt eftir. Þeir segja
t. d.: Með lögum skal land byggja
en með ólögum eyða. Eins og
feður okkar hefðu nokkru sinni
getað sagt, að land skyldi eyða
með ólögum. “Nei. Með lögum
skal land byggja, en eigi með ó-
lögum eyða.” Mér virðist mál-
smekkur þessa manns hárviss og
hann lifandi sönnun þess, hve vel
megi varðveita feðratunguna
vestan hafs. Síðasta heimilið,
sem eg dvelst á í Argyle, er heim-
ili Júlíusar Olesons í Glenboro
og konu hans, mjög gáfulegra
hjóna. Hann er góður ræðumað-
ur og vel pennafær. Förin aftur
til Winnipeg gengur vel, en þungt
fellur mér, ef prestaeklan mikla
hér vestra veldur því, að Islend-
ingabygðin blómlega í Argyle
verður prestlaus.
Að Lundum.
Lundar standa nokkuru vestar
en Árborg á landspildunni milli
Winnipegvatns og Manitoba-
vatns. Þar boða eg messu sunnu-
daginn 8. júlí og kem daginn
fyrir. Séra Halldór E. Johnson,
prestur og ritstjóri, ekur mér
þangað í bíl sínum. Hann segir
mér það eitt um ætt sína, að
hann sé náfrændi Einars Bene
diktssonar og Símonar Dala-
skálds. Þarf eg því ekki að undr-
ast, þótt hann sé “kvistur kyn
legur.” Hann ræðir mikið um
mannfélagsmál og endurbætur
sem gera þurfi á því sviði. Vill
hann um fram alt vera kristinn
jafnaðarmaður. Á leiðinni heim-
sækjum við okkur til mikillar
ánægju frú Sigríði Ámason
ekkju séra Guðmundar, sem var
allmörg ár forseti Sameinaða
kirkjufélagsins. Lundar er rétt-
nefni, en bygðin umhverfis þorp-
ið er Álftavatnsbygð. Ná Is-
lendingabygðir hér langt norð-
ur með Manitobavatni. Hér á
konan mín frændfólk og eg
borgfirzka vini. Dvelst eg lengst
á heimili þeirra Hjartar Páls-
sonar frá Norður-Reykjum og
Kristínar Þorsteinsdóttur frá
Húsafelli, sem hafa komið upp
stórum og mjög mannvænlegum
barnahóp. Hús þeirra stendur
nyrzt í þorpinu, og langaði Hjört
til að nefna Norður-Reyki. Hefði
3að verið vel til fallið, því að
sar er gestrisni mikil og haldið
heitu á katlinum allan daginn.
En lakara er með framburðinn,
er Canadamenn eiga í hlut.
Skúli Sigfússon, þingmaður
jessa kjördæmis og stórbóndi, er
Darna staddur. Hefir hann verið
aingmaður um nær aldarfjórð-
ung og hyggst n'ú að láta af þing-
mensku, enda er hann hálfátt-
ræður. Eg hitti nöfnu og dóttur-
dóttur Ljótunnar frá Hæli í
Flókadal, fallega konu og gáfu-
lega. Hún annast móður sína
níræða, sem legið hefir rúmföst
síðustu 18 árin. Séra Theódór,
sonur séra Jónasar Sigurðssonar,
stjórnar guðsþjónustunni á
sunnudaginn, en eg prédika. Síð-
ar um daginn flyt eg erindi um
kirkjulífið á Islandi. Um kvöldið
rum við allmörg á heimili Vig-
fúss skálds Guttormssonar, bróð-
ur Guttorms, og konu hans. Við
tölum meðal annars um viðhald
íslenzkucnar í Vesturheimi. Það
á að vera örugt þar, sem foreldr-
ar eru af ísle>zku bergi brotnir
og vilji þeirra nógu sterkur. Allir
bera þeir fyr ir brjósti menn-
ingu barna sinna, og hví skyldu
>eir þá láta ónotað þetta dá-
samlega tækifæri til þess að láta
börn sín læra af sjálfsdáðum auk
enskunnar einhverja fegurstu
tungu veraldarinnar? Til þess
Durfa þeir ekki annað en að tala
íslenzku saman og við börnin sín.
En börnunum er auðvelt að nema
í senn tvö og jafnvel þrjú tungu-
mál. Ekkja séra Jónasar Sigurðs-
sonar er með okkur þetta kvöld.
Hún segir mér, að ljóð manns síns
séu nú fullbúin til prentunar.
Vigfús skáld fylgir mér heim og
lætur mig heyra ljóð eftir sig.
Þykja mér beztar ferskeytlur
rans.
—(Framh.).
Business and Professional Cards
illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllUllllllllllllllllllllllllllll
Til Arinbjarnar S. Bardals
Sú helgasta kend, sem í hjartanu
býr,
er hljómfagur lífssöngur manns,
Því eilífur mannsandinn, aldinn
og nýr,
er auðlegðin dýrasta hans.
1 sönglist og óði er ánægjan hœst,
og andans hið fegursta skraut,
því hljómfagurt málbragð er
himninum nœst,
og ið helgasta á mannlífsins
braut.
, \
I mannlegu brjóstunum bjartast
oss skín
það blys, sem ið háleita sér;
sem ávöxt þann gefur er aldregi
dvín,
ef ávalt þá brautina fer.
Sem liggur til hæða, og leitar
þess friðs,
er lifir í kærleikans þrá;
og bezt verður mannlegu láni til
liðs
og lífstrúna sterkasta á.
Eg sé þig í anda, er sannleikans
mál
þú syngur of bindindis drótt.
Þitt hjarta er einlægt og öflug
þín sál,
með íslenzkan karlmensku þrótt.
Þú talar því máli. er mannúðin á
í manndómsins gjallandi hljóm
sem maður, er guðlegan sann
leikann sá
og samvizku byggir á dóm.
Jan. 1946. S. B. Benedicksson
DR. A. V. JOHNSON
Dentist
506 SOMERSIOT BUILDING
Telephone 97 932
Home Telephone 202 398
DR. A. BLONDAL
Physician and Surgeon
602 MEDICAL ARTS BLDG.
Sími 93 996
Helmili: 108 CHATAWAY
Sími 61 023
Talsimi 95 826 Heimllis 53 893
DR. K. J. AUSTMANN
Sérfrœðingur i augna, eyrna, nef
og kverka sjúkdómum.
704 McARTHUR BUILDING
Cor. Portage & Main
Stofutfmi 4.30 — 6.30
Laugardögum 2 -— 4
Dr. S. J. Jóhannesson
215 RUBY STREET
(Beint suður af Banning)
Talsfmi 30 877
ViStalstími 3—5 eftir hádegi
DR. ROBERT BLACK
Scrfrœðingur i augna, eyrna,
ncf og hálssjúkdómum.
416 MEDICAL ARTS BLDG.
Graham and Kennedy St.
Skrifstofusími 93 851
Heimasími 42 154
DR. E. JOHNSON
304 EVELINE STREET
Selkirk, Man.
Office hrs. 2.30—6 p.m.
Phones: Office 26 — Res. 230
EYOLFSON’S DRUG Office Phone Res Phone
PARK RIVER, N. DAK. 94 762 72 409
íslcnzkur lyfsali Dr. L. A. Sigurdson
Fólk getur parftað meðul og 116 MEDICAL ARTS BLDG.
annaS með pðsti. Office Hours: 4 p.m.—6 p.m.
Fljðt afgreiðsla. and by appointment

A. S. B A R D A L Drs. H. R. and H. W.
848 SHERBROOK STREET TWEED
Selur líkkistur og annast um út- Tannlœknar
farir. Allpr útbúnaður sá bezti. '
Ennfremur selur hann allskonar 406 TORONTO GEN. TRUSTS
minnisvarða og legsteina. BUILDING
Skrifstofu talsími 27 324 Cor. Portage Ave. og Smith St.
Heimilis talsími 26 444 PHONE 96 952 WINNIPEG

Haldor Haldorson DR. J. A. HILLSMAN
byggingameistari Surgeon
Cor. Broadwav and Edmonton
Winnipeg, Canada 308 MEDICAL ARTS BLDG
Sími 93 055 Phone 97 329 .

INSURE your Property with Dr. Charles R. Oke
HOME SECURITIES Tannlœknir
Limited For Appointments Phone 94 908 Office Hours 9—6
468 MAIN STREET 404 TORONTO GEN. TRUSTS
Leo E. Johnson, A.I.I.A. Mgr. BUILDING
Phones: Bus. 23 377 Res. 39 433 283 PORTAGE AVE,
Winnipeg, Man.

TELEPHONE 94 358 Legsteinar, sem skara fram úr.
H. J. PALMASON Úrvals blágrýti og Manitoba
marmari.
and Company Skrifið eftir verðskrá
Chartered Accountants Gillis Quarries, Limited
1101 McARTHUR BUILDING 1400 SPRUCE ST. SIMI 28 893
Winnipeg, Canada Winnipeg, Man.

Phone 49 469 J. J. SWANSON & CO.
Radio Service Specialists LIMITED
ELECTRONIC LABS. 308 AVENUE BLDG WPG.
II. THORKELSÖN, Prop. Fasteignasalar. Leigja hús. Út-
The most up-to-date Sound vega peningalán og eldsábyrgð.
Equipment System. bifreiðaábyrgð, o. s. frv.
130 OSBORNE ST., WINNIPEG PHONE 97 538

G. F. Jonasson, Pres. & Man. Dir. Andrews, Andrews,
Keystone Fisheries Thorvaldson and
Limited Eggertson
404 SCOTT BLOCK SlMI 95 227 Lögfræðingar
Wholesale Distributors of FRESH AND FROZEN FISH . 209BANK OF NOVA SCOTIA BG.
Portage og Garry St.
Sfmi 98 291

Manitoba Fisheries Blðm stundvíslega afgreidd
WINNIPEG, MAN. THE ROSERY, LTD.
T. Bercovitch, framkv.stj.
Verzla f heildsölu með nýjan og Stofnað 1905
frosinn fisk. 303 O'WENA STREET 427 PORTAGE AVE., WINNIPEG
Skrifst.sími 25 355 Heima 55 462 Sími 97 466

11 HAGBORG U n FUEL CO. n GUNDRY PYMORE Limited British Quality Fish Netting
• 60 VICTORIA ST., WINNIPEG
Dial 21 331 noF11)' 21 331 Phone 98 211
Manager T. R. TIIORVALDSON Your patronage will be appreciated
v
Argue Brothers Ltd. Real Estate, Financiai, Insurance CANADIAN FISH PRODUCERS, LTD.
J. II. PAGE, Hanaging Director
LOMBARD BLDG., WINNIPEG Wholesale Distributors of Fresh
J. Davidson, Representative and Frozen Fish.
Phone 97 291 311 CHAMBERS STREET
t l Office Ph. 26 328 Res. Ph. 73 917 w