Lögberg - 16.05.1946, Blaðsíða 5

LÖGBERG, FIMTUDAGINN, 16. MAÍ, 1946
5
ÁHUGAMAL
LVENNA
Ritstjóri: INGIBJÖRG JÓNSSON
VIÐTAL VIÐ
MRS. ROOSEVELT
Útdráttur úr “Can America Be
Prosperous in a Sea of Human
Misery”
(Framh.)
Fyrri kafli þessarar greinar er
lýsing Mrs. Roosevelt á neyðar
ástandinu í Evrópu. Hún ferð-
aðist um og kynti sér aðstæður
þar eftir föngum; Hún safnaði
nöfnum fjölskyldna, sem þarfn-
ast hjálpar, með það fyrir aug-
um að koma þeim í samband við
fjölskyldur í Bandaríkjunum,
sem myndu vilja rétta þeim
hjálparhendi. Hugmynd hennar
er sú5 að koma sem flestum Am-
erískum einstaklingum í persónu-
legt samband við hjálparþurfa
einstaklinga í Evrópu, þannig
muni þeir gera sér ljósari grein
fyrir því, hve hjálparþörfin er
átakanleg og aðkallandi, og
leggja sig fram til að bæta úr
henni.
Annað íhygglisvert atriði í
þessari grein er afstaða Mrs.
Roosevelt gagnvart Rússum. Þar,
sem annarstaðar, kemur fram
vúðsýni hennar, raunsæi og heil-
'brigð skynsemi. Hjá henni er
ekki að finna hinar öfgakendu
skoðanir og æstu tilfinningar,
sem gera vart við sig hjá mörg-
um, sem ræða eða rita um þessa
slafnesku þjóð; hún hvorki hatar
þá eða trúir á þá í blindni.
“Hin eyðilögðu lönd verða að
endurbyggjast,” sagði Mrs. Roose
velt, “og eg held að okkur sé
fyrir beztu að horfast í augu
við þann sannleika, að ef við
tökumst ekki á hendur forustuna
við að endurbyggja og endur-
reisa þessi lönd, mun Rússland
gera það. Bretland getur áreið-
anlega ekki gert það; það mun
geta orkað sinni eigin viðreisn,
°g gert það vel, en mun ekki
hafa neitt aflögu til aðstoðar
hinum löndunum. Ef við hjálp-
um ekki þessum þjóðum, hver
gerir það þá ef ekki Rússar?”
“Ameríku þjóðin getur ekki
vænst þess að fá að lifa á lítilli
auðsældar eyju, mitt í hafi mann-
legra hörmunga. Ef við reynum
það, mun eitthvað hræðilegt
henda okkur og við munum kaf-
færast líka.
Okkar stjórnarfyrirkomulag^og
°kkar lífsspeki mun ekki virðast
aðlaðandi fyrir annað fólk, ef
við synjum því um vinsamlega
hjálp; hvað fæðu snertir. Slíkt
ftiyndi áreiðanlega gera það fólk
að óvinum okkar og það myndi
snúa sér til Rússlands, sem virð-
^st hafa meiri samúð með því í
raunum þess.”
“En takið eftir því, sagði Mrs.
Roosevelt, “eg er ekki að segja
neitt illt um Rffissland; nema
iyrir stríðssókn þess, væri e.t.v.
ekkert eftir af Evrópu í dag. Við
verðum að muna það. Og ef til
vhl—” hún hugsaði sig um dá-
iitla stund, “ef til vill yrði það
i^ússlandi til góðs, að taka að sér
endurreisnar starfið. En ef við
viljum ekki að þeir geri það, og
við teljum okkur hafa eitt-
hvað betra til að bjóða heimin-
Uln, nú, þá er okkur betra að
Vera viss um að leggja það fram,
°g á þann hátt að við sýnum
^eyuiega vinsemd í garð annara
PJoða, þegar þær eru í erfiðum
ringumstæðum.
^ Enginn skyldi efast um það að
einiurinn er nú í miklu öng-
seiti; Evrópa er í molum; allar
°ðir félagslegra samtaka og
aglegs lífs eru farnar; þegar fólk
horfist í augu við slíkt vonleysis
ástand, er ekki líklegt að póli-
tískar skoðanir þess haldist ó-
breyttar. Munið það, að kjarni
mótstöðuhreyfingarinnar gegn
Nazistum í Evrópu voru pftast
kommúnistar; þeir voru æfðir
og vel agaðir. Rússar hafa, í
raun og veru nóg á sinni könnu
nú, að reyna að öðlast öryggi og
betri lífskjör fyrir sitt eigið fólk;
en ef við neitum að hjálpa hin-
um, þá getur farið svo að Ev-
rópa gangi kommúnismanum á
hönd, sökum vanrækslu okkar.”
1 lok viðtalsins sagði Mrs.
Roosevelt, “Eg vil leggja áherzlu
á það við ykkur, að við höfum
einnig skyldur að rækja gagn-
vart Rússlandi. Þeir verða að
endurreisa eyðilögð svæði í sínu
eigin landi. Rússland hefir aldr-
ei á þetta minst, en við megum
ekki gleyma þjáningum fólks-
ins þar, bara sökum þess að það
kvartar ekki. Bak við margt af
því, sem erfitt er að skilja í
utanríkismála stefnu Rúlslands,
hygg eg vera, hinir hræðilegu
erfiðleikar fólksins þar. Eg tel
það ekki tilhliðrunarsemi, að
gera það sem réttlátt er, eða að
viðurkenna lögmæta framsókn
nokkurrar þjóðar. En — eg tel
jafn þýðingarmikla, okkar eigin
skyldu, að verja það sem okkur
finst vera mannleg réttindi og
verja þá lífsstefnu, sem við trú-
um að menning og framþróun
grundvallist á.”
•
Mitt fyrsta sumar
í Ameríku
Eftir Kristínu frá Watertown
+
(í síðasta kafla þessarar rit-
gerðar lýsir höfundur uppskeru
önnunum á Forbs heimilinu, en
þar vann hún fyrsta árið eftir
að hún kom til Ameríku; fanst
henni mikið til um hvað þarna
var björgulegt.)
“Ó, eg vildi að eg gæti flutt
litlu eyjuna í norður hafinu inn
í hlýrra lofslag, svo fólkið gæti
haft hveitilúku á haustin eins
og aðrar þjóðir, en alt þetta hlýt-
ur að breytast með tímanum,”
hugsaði eg, “hið hlýja loftslag
mun bráðum ná þangað; hinir
síðustu verða kannské hinir
fyrstu.”
“Þessi verklega útsjón eru
hyggindin, sem í hag koma(” var
eg að hugsa, “eg vildi að ungir
og efnilegir menn á Islandi kæmu
til þessa lands til að læra jarð-
yrkju og búfræði í stað þess að
fara til Evrópu að læra þetta.”
Því oft var það á gamla landinu,
að efnilegir bændasynir voru
sendir til útlanda að læra jarð-
yrkju og búfræði; svo komu
þeir til baka með verkfæri til
jarðyrkju en þá varð ekkert úr
lærdómnum. Þeir höfðu keypt
sér frakkaföt utanlands, svo
þeim fanst þeir vera orðnir höfð-
ingjar, sem ekki þyrftu að vinna;
vildu láta þéra sig og svo fram-
vegis; en að vera þarfir menn,
sem sýndu sjálfsafneitun til að
hjálpa þjóðinni upp úr gamal-
dags búskapar baslinu—'það vildu
þeir ekki á sig leggja. En hvern-
ig stóð á þessum heimsku hroka;
því gat eg ekki svarað í það sinn.
íslenzkir piltar eru þó eins
efnilegir og Jói, Vill, Davi og
Sam.” Þetta hugsaði eg þegar
eg var að steikja og baka fyrir
þreskjarana hjá Forbs.
En seinna sá eg orsökina. Svona
gekk það stundum til í kónga-
löndunum. Sumir létu blindast
af fölsku yfirlæti; það var angi
af kóngadýrkun.
Skáldið segir:
Vesturheimur, veruleikans álfa,
vonarland hins unga sterka
manns.
Fegursti frakki ameríska bónd-
ans er kápa dugnaðarins, fóðruð
með verkhyggni, skreytt með
hagsýni. Það gerir bóndanum
ekkert til þó að olíu blettur eða
ryk af akrinum sjáist á gráu
vinnufötunum, ef pyngjan í vas-
anum er þétt, svo hann geti
borgað skuldir sínar og skatta,
aukið þægindin á heimilinu og
búskapinn, og lagt til síðu fáein
cent fyrir rigningar dagana, sem
þeir kalla. Enda er bændastétt-
in blómastétt landsins( þegar alt
gengur skaplega.
Líka hefir alt breytzt til batn-
aðar á gamla landinu löngu síð-
an. Menn hafa vaknað til hins
verulega. Fyrirmyndar bú og
búfræðingar eru nú í mörgum
sveitum landsins, menn með
dugnaði og hagsýni, sannri ætt-
jarðarást, sem er sjálfsfórn. Og
þeir menn, sem leggja fram
krafta sína og hæfileika til að
hjálpa þjóð sinni, meðtaka trúrra
þjóna verðlaun, hér og síðar.
Göfuglyndi, sjálfsfórn, réttvísi
og manndáð eru fagrir steinar í
forgarð guðsríkis á jörðunni, og
eiga þar hlut að máli ekki síður
konur en karlmenn, því Island á
fjölda af dáðríkum konum sem
eru að lifta þjóðinni verklega
og siðferðislega. Þessi valkvendi
bera í hjarta göfuga ættjarðar-
ást, sem ekki hugsar um sjálfa
sig, heldur fórnar sér fyrir ann-
ara velferð. Þetta veglyndi safn-
ar fjársjóð á himnum því “dyggð
er lífsins brú(” segir skáldið.
Það sem stundum vantar í
þjóðrækni og ættjarðarást ein-
stakra manna þar heima, er óaf-
vitandi sjálfselska, sem eins og
bindur land og þjóð í böggul við
brjóst sér, en lítur köldu horn-
auga til annara þjóða. Þetta
kaldlyndi þarf að útrýmast svo
ekki skemmist hið góða mál-
efni, sem allir hugsandi menn
eru nú að vinna fyrir — alheims-
friðurihn.
Menn hljóta að skilja að smá-
þjóðir drekka menningu sína og
menntun frá stærri þjóðum, og
allar stórþjóðir líta hýru auga
til eylandanna og meta þau, sem
gimstein í tölu þjóðanna. Ferða-
mönnum til Islands finst þeir
vera komnir í friðsælt heimkynni
með skáldlegum unaði, og ís-
land á marga vini meðal ferða-
manna. Islenzkir Ameríkumenn
sem ferðast til íslands, bera
landi og þpóð ljómandi sögu;
framfarir sýnilegar á öllum svið-
um; torfbæir umbreyttir í timb-
urhús; ógreiðir vegir að sléttum
brautum; blómleg tún gróin upp
úr móum og holtum; allskonar
ræktun af skógi, blómum og
garðjurtum eru að breiðast út
um landið.
En það bezta er það að fólkið,
sjálft hefir losast úr þröngsýnis
fjötrum; hugsana lífið komið á
hærra stig; straumur af sannri
siðmenning hefir þvegið burt ryk
af gamaldags ófrelsi og fölsku
yfirlæti; fólkið á stórbæunum
hefir lært lítillæti og sanna kurt-
eisi, sem sýnir öllum jafnt, vin-
samlegt viðmót, en á smábæun-
um hafa menn lært einurð og
sjálfstæði ásamt hinni góðu
gömlu gestrisni og hjartahlýju,
sem alstaðar kemur fram og ein-
kennir íslenzku þjóðina. Allt
þetta er innilegt gleðiefni öllum
ættjarðarvinum.
(Framh.)
Dómari: “Hvernig stóð á því,
að þér skiptuð yður ekkert af
því og skárust ekki í leikinn,
þegar maðurinn réðst á tengda-
móður yðar.”
Kærði: “Mér fannst það ekki
viðeigandi, að tveir karlmenn
færu að ráðast á eina konu.”
ER BOLINN í KAUPHALL-
AR RÚGNUM DAUÐUR?
Lesandinn mun ef til vill
minnast drauma-greinar minn-
ar hér í blaðinu laust eftir s. 1.
áramót, þar sem eg spáði því
samkvæmt draumi, að rúgurinn
myndi fara upp í $2.30 mælir-
inn, og ekki liðu margar vikur
þangað til að hann náði þessu
marki, og þegar eg sá í blöðun-
um að maí-mánaðar rúgur var
kominn upp í $2.30 áleit eg að
hámarkinu væri náð, en þá
dreymir mig enn, kunningja,
sem fæst talsvert við kaupsýslu.
Mér þótti að hann klappa á koll-
inn á mér og segja, “Jæja, Stef-
án minn, nú ætla eg að leggja
alla mína peninga í rúg-kaup,
því að enn fer verðið hækkandi.”
Eg átti erfitt með að trúa þessu
þá í bili, en ekki leið á löngu að
verðið fór enn hækkandi og
langt yfir $2.30. Það má vera að
draumgjafinn hafi ekki viljað
hafa . töluna hærri en $2.30
þegar mig dreymdi drauminn í
fyrra sumar, hefir ef til vill á-
litið að eg myndi ekki leggja
trúnað á drauminn ef að talan
væri mikið hærri. Eg vil geta
þess að síðustu mánuði og miss-
iri efir mig oft dreymt stór naut,
venjulega eitt í sinn( en nautið
er á kauphallar-máli, tákn styrk-
leikans, eða verðhækkunar. Það
var um miðjan apríl s. 1. að mig
dreymir enn naut, en það var
fjörminna en þau sem mig hafði
áður dreymt um, og eftir nokkra
stund sé eg djúpa gjá rétt fyrir
neðan hól, sem það stóð á; þyk-
ist eg þá vita að það eigi að
verða forlög þess að falla í gjóna,
og fyrirtýna lífinu. Svo liður og
bíður, þangað til aðfaranóttina
hinn 3. maí, þá dreymir mig að
eg er að berja á nauti með
sleggju svo að það fellur til
jarðar. Næstu nótt sé eg að
nautið er steindautt; gengur þá
einhver að því, og sker það á
kviðinn, tekur úr því innýflin
og sýnir mér, til merkis um að
nú sé nautið áreiðanlega stein-
dautt og úr sögunni. — Eg geng
nú ekki lengur úr skugga um
það að nautið sé dautt, og eg
ræð þessa tvo síðustu drauma
fyrir allmiklu verðfalli á kaup-
hallar-rúgnum, og það virðist í
sjálfu sér ékkert óeðlilegt, þar
sem rúgverðið er langtum hærra
en hveitiverðið. Það er öfugt
við það sem átti sér stað fyrir
stríðið; þá var rúgverðið all-
mikið fyrir neðan hveitiverðið,
eða rúmlega 60 cents mælirinn,
en nú er rúg-mælirinn hátt á
þriðja dal,—það er geysi 'hátt
verð, og sannarlega verður
nautið að rísa upp frá dauðum(
ef að rúgverðið á að fara hærra
en það sem nú á sér stað.
Vancouver, B.C., 7. maí 1946.
Frú Vimmel er að tala um
nýjan hatt. Vimmel segir ekki
annað en þetta eina orð: “Aft-
ur?” En samt eykst þetta orð
af orði, þangað til frúin segir
þyrkingslega:
“Svona hefði hann Jónas aldrei
farið með mig!”
“Má eg vera laus við það,”
segir Vimmel, gramur, “að alltaf
sé verið að minna mig á fyrir-
rennara minn í hjónabandinu?”
“Hm!” segir frúin neyðarlega
um leið og hún kveikir sér í
vindlingi: “Viltu helciur að eg
tali um eftirmanninn?”
FISHERMEN!
GRAYMARINE
DISTRIBUTORS
At Your Service
• GRAYMARINE ENGINES
• MARINE HARDWARE
• MICHIGAN PROPELLERS
• PUMPS - SHAFTING
And all other things marine
•
DEFFERRED PAYMENTS IF
DESIRED
Call, Write, or Wire
PRATT MARINE
& ManuSacturíng Itd.
290 Fort St. Ph. 98 626
Stefán B. Kristjávjson.
ÞESSAR COMBINES
SPARA PENINGA FYRIR YÐUR!
The COCKSHUTT SP-112 Harvester Combine
Einn maður - - - ein bifvél - - - auðveld í meðförum
Hin sjálfknúna SP-112 Cockshutt
Harvester Combine, sparar meiri
vinnu og peninga en nokkur önnur
vél, sem þið getið keypt; hún reyn-
ist fullnægjandi við uppskeruna án
utanað komandi hjálpar . . . hún er
fljótvirkari, betri og ódýrari. Þessi
sterka vél, með öllum sínum mörgu
sérkostum, styttir uppskerutímann ...
og kemur korninu fljótar í kornhlöðu,
en Iþekt er með öðrum aðferðum.
The COCKSHUTT No. 7 Harvester Combine
Nýtur forustu meðal þeirra combine, sem ganga fyrir dráttarvélum.
The Cockshutt No. 7 Combine hefir ó-
viðjafnanlega kosti til þreskingar
vegna “Straight Line” gerðar með 30"
cylindra og aðgrefnara. Þetta er afar
sterk combine, bygð til þess að afkasta
meiri vinnu en aðrar vélar svipaðrar
tegundar. Fáið alt hugsanlegt gagn
út úr dráttarvélastyrk yðar með að
nota Cockshutt No. 7 Harvester Com-
bine.
See Your AUTHORIZED COCKSHUTT DEALER Today!
COCKSHUTT
PLOW COMPANY LIMITED
8MITH FALL8 RP AIMTPORn WINNIPEQ RECINA CALQARY
MONTREAL TRURO Dr»#^lNÍ « ■ •» L/ SASKATOON EDMONTON